A15 Maasvlakte – Vaanplein

De wisselwerking tussen ontwerp
en verkeersveiligheid
Mattijs Bekkers en Dirk de Baan
15 april 2014
Welkom bij de voorstelling
Cast en rolverdeling:
Mattijs Bekkers
 Ontwerpleider Faseringen bij A-Lanes-A15
 Verantwoordelijk voor alle faseringsontwerpen
 Spin in het web met vele taken
Dirk de Baan
 Verkeersveiligheidsauditor (huh, wat?)
 Toetser van het wegontwerp in vier fasen…
 …en dan niet alleen de NOA maar ook voor uw buurvrouw
2
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Het project in volle omvang
1. gereed 2x2
2. 2x2 rijstroken
+ 2x1 plusstrook
3. 2x3 rijstroken
+ 2x2 parallelstroken
Nieuwe
Botlekbrug







3
Nieuwe parallelbanen
Totaal 85km aan extra rijstroken
Nieuw Knooppunt Vaanplein
Nieuw Knooppunt Beneluxplein
Nieuwe hefbrug (grootste hefconstructie in Europa)
Renovatie van de Botlektunnel en Thomassentunnel
Renovatie van ca. 36 kunstwerken
Bouw van ca. 12 nieuwe kunstwerken
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Stakeholders





4






RWS als opdrachtgever
RWS als wegbeheerder
Havenbedrijf Rotterdam
Gemeente Rotterdam, stadsontwikkeling
Gemeenten Hoogvliet, Albrandswaard, Barendrecht, Spijkenisse,
Brielle, Westvoorne
Veiligheidsregio Rotterdam
Verkeerscentrale
Bedrijven en bewoners in de omgeving
Kabels en Leidingen eigenaren
Waterschappen
Overige ondernemingen(Ahoy /kraamzorginstelling / etc…)

en dan ook nog Royal HaskoningDHV met audits
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Een ontwerp dat óók verkeersveilig is?

Grote slingers en brede wegprofielen dienen ontworpen te worden op
Vo=100km/u conform ontwerprichtlijn NOA

Comfortabele snelweg voorzien van witte belijning(Sprayplast)

Definitieve bewegwijzering en bebording

Veilige inrichting van Bermen
En natuurlijk tot slot (om het makkelijk te maken)

Alle faseringsontwerpen dienen een verkeersveiligheidstoets(van een
onafhankelijke verkeersveiligheidsauditor) te ondergaan conform het
document ‘de verkeersveiligheidsaudit’ augustus 2001(of daarvoor in plaats
tredende document(en)
5
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Verkeersveiligheidsaudits op rijkswegen
Wat is het?

Toetsinstrument voor de mate van verkeersveiligheid van de infrastructuur: alle
typen wegen;
 Toetsing van het ontwerp van nieuwe wegen of van reconstructie van
bestaande wegen;
 Hierdoor vóór aanleg of reconstructie verbetering van de verkeersveiligheid;

Verkeersveiligheid wordt zo optimaal mogelijk
in het ontwerp meegenomen en niet achteraf
“gerepareerd”;
 Uitgevoerd door onafhankelijke
gecertificeerde auditors die niet bij het
ontwerp betrokken zijn (of worden):
Dirk de Baan
6
Domien Overkamp
Betty van de Wetering
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Gevaarlijke
Stoffen Route
Verkeersveiligheidsaudits op rijkswegen
Waarom doen we ze? Voor uw buren (m/v)
Het doel van de verkeersveiligheidsaudit is het voorkomen van (ernstige)
ongevallen door in de verschillende fasen van een project mogelijke
verkeersveiligheidsproblemen te identificeren.
Op basis van de auditresultaten / bevindingen dient ‘de ontwerper’ in de
volgende (ontwerp)fase het ontwerp te
verbeteren en het verkeersveiligheidsniveau
van het project te vergroten.
Maar is geen vrijblijvende activiteit!
Portland fase 1
7
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Verplicht bij:
Verplicht bij aanleg (Wet beheer rijkswaterstaatswerken):
 Hoofdweg (volgens definitie Tracéwet)
 Autosnelweg of autoweg (zijnde geen Hoofdweg)
 Weg van vier rijstroken (zijnde geen Hoofdweg)
Verplicht bij wijziging of uitbreiding:
 Tussen knooppunten of aansluitingen of > 10 km
 Verbreding met ten minste één rijstrook
 Ombouw tot Hoofdweg (volgens definitie
Tracéwet)
 Realisatie spits- of plusstrook
 Aansluitingen en knooppunten
Niet verplicht bij faseringen
(maar bij A-Lanes-A15 doen we ze toch).
8
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Poort op de A15
bij Vaanplein
Werkwijze bij een audit
9

Vier fasen:
1) Voorontwerp / Voorlopig Ontwerp
2) Definitief Ontwerp
3) Net vóór openstelling voor verkeer
4) Drie maanden na openstelling voor verkeer

Resultaat: een auditrapport met bevindingen, aanbevelingen en een
ernstklasse:
EA = Ernstige Afwijking van de richtlijn / groot veiligheidsrisico
A = Afwijking van de richtlijnen / veiligheidsrisico
O = Observatie of Opmerking
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Nu de praktijk: A15-Portland
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland

Voorlopig ontwerp

Alternatief ontwerp
11
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland

Inrichting conform eisen fasering vanuit contract;
•
•
•
•
•
•
•
12
Dwarsprofielen en Alignementen conform Vo=100km/h (NOA)
Veilig inrichten bermen
Tijdelijke Waterhuishouding
RVV bebording
Verhardingen
Portalen(systemen)
Tijdelijke OV
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE concept
Visualisatie(eerste indruk wegbeeld)
13
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Ontvangen
tekeningen (n=35)
voor VVA-2 Portland
14
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Ontvangen
tekeningen (n=35)
voor VVA-2 Portland
15
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Ontvangen
tekeningen (n=35)
voor VVA-2 Portland
16
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Rapportage VVA’s
De aard van de bevinding is als volgt ingedeeld:
1: algemeen;
2: alignement;
3: dwarsprofiel tussen projectgrenzen;
4: aansluitingen;
5: kruispunten en kruisingen;
6: inrichting en uitrusting (bebording, markering,
bebakening, bewegwijzering, openbare verlichting,
afschermingsvoorzieningen).
Hm.
17
Nummer
Beschrijving van het probleem
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Aanbeveling
Ernst
VVA-2 Portland fase 1 (d.d. 19 juni 2012)
18
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Reactienota op VVA-2 Portland fase 1
19
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Reactienota op VVA-2 Portland fase 1
20
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
Aanbevelingen/opmerkingen ontwerp door externe stakeholders / VVA2







21
RWS als opdrachtgever
RWS als wegbeheerder
Havenbedrijf Rotterdam
Gemeente Rotterdam, stadsontwikkeling
Gemeenten Barendrecht
Veiligheidsregio Rotterdam
Verkeerscentrale
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief

22
Wel meende RWS door middel van doorgetrokken strepen te regelen om rijstrookwisselingen door
vrachtverkeer die nu juist naar die verzorgingsplaats zouden willen- de wisselafstand zou te kort zijn - tegen te
gaan. Dat bleek vooraf voorspelbaar in de praktijk een illusie en we hebben dit niet dan ook niet gehandhaafd.
Aardig detail is dat de huidige weefvakken bij Portland het zelfde principe van links uit en invoegen kennen en
dat is eigenlijk geruisloos in gebruik genomen
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
23
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
24
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
25
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (31-8-2012)
26
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (31-8-2012)
27
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (4-10-2012)
28
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (4-10-2012)
29
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (4-10-2012)
30
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Portland fase 1 open (14-10-2012)
31
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 Portland fase 1 (28-1-2013)
32
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 definitieve Parallelbaan (17-3-2014)
Na ombouw Hoofdrijbaan Rechts is Parallelbaan Rechts aangepast
33
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 definitieve Parallelbaan (17-3-2014)
De DRIP functioneert nu met file informatie
34
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 definitieve Parallelbaan (17-3-2014)
Links “uitvoegen” blijft: een doorsteek van Parallelbaan naar Hoofdrijbaan…
35
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Reactie omgeving
Roy Kokshoorn, Verkeerskundige - project A15 MAVA:
“Het ontwerpen van de A15 faseringen rond tankstation Portland is een ware uitdaging gebleken. Er ligt vanuit
de omgeving een grote druk op het niet verslechteren van de doorstroming en veiligheid tijdens de ombouw van
de A15. Door voor een vernieuwend faseringsontwerp te kiezen, ingekleed met de juiste beheersmaatregelen,
is de doorlooptijd verkort en is het aantal fasering tot een minimum beperkt”
Koos van Rossen, Rijnmond Politie:
“Vanaf het moment dat Rijkswaterstaat de verkeerspolitie Rotterdam in een vroeg stadium benaderde met de '
voorzichtige vraag' wat wij er van zouden vinden om op een rijksweg met 3 rijstroken een linkse uitvoeger/invoeger
te maken naar en van een verzorgingsplaats kwamen we er wat de verkeerspolitie betreft na enige afwegingen
eigenlijk vlot uit. Een uitvoegstrook/invoegstrook/samenvoeging aan de linkerzijde gezien de rijrichting op
rijkswegen is niet uitzonderlijk. Een uitdaging was de aanzienlijke hoeveelheid vrachtverkeer op rijstrook 1
met relatief langzame snelheden. Dat was nog onze voornaamste zorg. Het heeft voor zover ons bekend niet tot
ernstige problemen geleid; we hoefden niet elke week op locatie op te treden bij ernstige ongevallen als
gevolg van deze oplossing.”
Maarten Peters, Verkeersmanager A-Lanes-A15:
“Het oorspronkelijk faseringsontwerp bleek tot forse verkeershinder op de A15 te leiden, een ongewenste situatie.
Daarom is onderzocht hoe de belangen van veilig verkeer, vlotte doorstroming op de A15 en een goede
bereikbaarheid van de verzorgingsplaats het best behartigd konden worden. De oplossing was niet te vinden in
enige richtlijn, maar is gevonden door het samenspel van professionals van alle betrokkenen. Niet alleen een
goed ontwerp, maar ook de bewuste keuze voor maatregelen rondom het wegvak hebben bijgedragen aan het
goede verloop van de werkzaamheden aan dit deel van MaVa.”
Jan Storm, technisch adviseur contractteam RWS:
“Voor het realiseren van de zuidelijke hoofdrijbaan A15 moest tijdelijk gebruik worden gemaakt van de daaronder
al eerder gerealiseerde zuidelijke parallelbaan. Daardoor kwam het BVP en de verzorgingsplaats Portland buiten
bereik van de automobilist. Alleen door het realiseren van een linker in- en uitvoeger zou Portland bereikbaar
kunnen blijven.
Als het niet gaat zoals het moet, moet het maar zoals het gaat. Deze uitdrukking past niet echt bij de
totstandkoming van een veilig wegontwerp volgens Rijkswaterstaat. Alleen het daaraan denken deed intern RWS
veel stof opwaaien. Uiteindelijk is de bereikbaarheid van het Portland toch gerealiseerd door het verkeer links
te laten uit- en invoegen. Door monitoring is komen vast te staan dat gevaarlijke situatie zich nauwelijks
hebben voorgedaan. Hierbij zou je kunnen stellen dat richtlijnen vooral richtlijnen zijn waar op verantwoorde wijze
van kan worden afgeweken.”
36
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014