Wmo 2015, 29.04.14 Bewonersavond Transformatie Sociaal Domein d.d. 29 april 2014 Onderwerp: Wmo 2015 10 Locatie: Altrecht Talent, Woerden Aanwezig: Gerard Kraaijkamp 20 plm. 90 belanghebbenden Beleidsadviseur gemeente Woerden en gemeente Oudewater, Projectleider Invoering Participatiewet; [email protected] Nanda de Ridder Beleidsadviseur gemeente Woerden en gemeente Oudewater, Projectleider WMO; [email protected] Diana Viveen Communicatieadviseur Gemeente Woerden Yolan Koster Wethouder gemeente Woerden Alide de Leeuw Beleidsadviseur gemeente Woerden Rick de Jongh Teammanager Onderwijs, Welzijn en Zorg, gemeente Woerden Ingeborg van der Veer Beleidsadviseur Gemeente Woerden Gespreksleider: Notulist: 30 Erwin van Aken, CompetentieWorkshop.nl Coen van Steijn, Tekstbureau Talent Erwin van Aken opent de bijeenkomst en heet de aanwezigen van harte welkom. Hij introduceert Bernard en Arjen, de heren die iedereen van koffie voorzien, en geeft ze de gelegenheid iets te vertellen over deze locatie, Altrecht Talent. Vervolgens legt Erwin van Aken uit dat Nanda de Ridder zal beginnen met een presentatie, waarna de aanwezigen daarop kunnen reageren. Presentatie Wmo 2015, Nanda de Ridder 40 Wmo 2015 • Verandering en taakuitbreiding Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) • Tweede Kamer stemde vorige week in, behandeling in juni in de Eerste Kamer • Relatie met de Participatiewet en de Hervorming Langdurige Zorg (AWBZ gaat op in Wet Langdurige Zorg) • In Oudewater raakt dit 80 inwoners, in Woerden 500 inwoners Minder budget voor gemeenten! • Flinke korting bij de overheveling van de taken naar de gemeenten • Verschuiving naar algemene voorzieningen en inzet “kwetsbare” inwoners • Mogelijke korting op huidige subsidies organisaties 50 Veranderingen Wmo 2015 • Compensatiebeginsel verdwijnt: meer uitgaan van wat mensen wél kunnen • Duidelijk onderscheid algemene en maatwerkvoorziening (wordt in verordening vastgelegd) • Check “eigen kracht en oplossingen” d.m.v. keukentafelgesprekken (kanteling Wmo) • Vastgelegde termijnen van melding inwoner en onderzoek gemeente (6 en 2 weken) • PGB, trekkingsrecht wordt ingevoerd via de SVB: van daaruit worden vergoedingen gestort Nieuwe taken • Dagbesteding (inclusief vervoer) • Individuele begeleiding Tekstbureau Talent, mei 2014 1/8 Wmo 2015, 29.04.14 10 • • • • • • • • • • Kortdurend verblijf Inkomensondersteuning (verdwijnen WTCG en CER vanaf 2014) Onafhankelijke cliëntondersteuning (MEE) AMHK – Algemeen meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling Toezicht en klachtenregeling vastleggen Privacy waarborgen Samenwerking met zorgverzekeraar Samenwerking met de wijkverpleging (wijkteams) Beschermd wonen Regeling voor spoedaanvragen Wat betekent dit? • Verandering in toegang: Welzijn Oudewater en Woerden Wijzer zijn hiervoor al ingericht • Overgangsrecht in 2015: zelfde aanbod, zelfde uren en aanbieder – U kunt een aanbod van de gemeente krijgen! • Opnieuw geïndiceerd en nieuw ondersteuningsplan vanaf 1-1-2016 • Ondersteuning is gegarandeerd; niet dezelfde aanbieder 20 Wat merkt u hiervan? • U krijgt een brief van VWS over overdracht gegevens van de gemeente. U moet toestemming geven! • Uw gegevens gaan vanaf 1-7-2014 naar de gemeente, u krijgt vanaf 1-9-2014 een brief van de gemeente; • Loopt uw indicatie af in 2015, dan heeft u te maken met de gemeente; • U wilt wisselen van aanbieder of heeft meer ondersteuning nodig vanaf 2015, dan moet u naar de gemeente; • U heeft vragen over uw situatie, u kunt nu al Welzijn Oudewater of WoerdenWijzer bellen voor een afspraak; • Uw situatie wordt bij de gemeente gecheckt op meerdere regelingen (“één gezin – één plan”) zoals leerlingenvervoer, schuldhulpverlening, huishoudelijke hulp, etc.; 30 Wat gebeurt er achter de schermen? Voorbereiding… • Gesprekken met inwoners over zorgen, vragen • Inkoop overgangsrecht 2015 • Administratieve processen, overdracht gegevens • Uitwerking nieuwe PGB of PVB • Afstemming met aanbieders over aanbod dagbesteding en vervoer • Afstemming centrumgemeente Utrecht voor beschermd wonen en AMHK • …. 40 50 Wat weten we nog niet? • Wanneer u precies een beschikking krijgt • Wat u gaat betalen voor eigen bijdrage • Welke aanbieders we een contract geven vanaf 2016 • Hoe het PGB er precies uit zal gaan zien • Welke Wmo-consulent u krijgt, welke taken het wijkteam krijgt • Welk aanbod mogelijk verdwijnt Wat zien we al voor initiatieven? • Welzijn Oudewater: herindicaties huishoudelijke hulp; • Welzijn Oudewater: pilot individuele begeleiding volgens de “Wmo-methode”; • Meedoen in de wijk: “Mee doen in de wijk” Molenvliet en Bloemen- en Bomenkwartier; • “Woerdens menu” voor dagbesteding Reacties Een inwoner stelt de vraag wat de gemeente met specifieke zorg zal gaan doen: zal dit landelijk ingekocht worden bij de centrale inkoop, of bij aanbieders in de regio Woerden. Tekstbureau Talent, mei 2014 2/8 Wmo 2015, 29.04.14 Nanda de Ridder legt uit dat voor de mensen met een zintuigelijke beperking een landelijke regeling is afgesproken. Inwoners kunnen daar zelf een beroep op doen, en waarschijnlijk zijn dit dezelfde aanbieders als waar nu de ondersteuning afgenomen wordt. Voor de groep met een psychiatrische beperking is een aanbod in regio Woerden aanwezig: met die aanbieders zal een contract aangegaan worden. In het keukentafelgesprek zal bekeken worden wat voor ondersteuning er nodig is, en waar dat afgenomen kan worden: dat kan in Zoetermeer zijn, maar dat kan ook om de hoek zijn. Wat betreft de dagbesteding is het streven om dat om de hoek te hebben. 10 20 30 40 Een inwoner vraagt zich af hoe de wijkteams eruit gaan zien. Yolan Koster antwoordt hierop dat het streven voor Woerden zal zijn om de samenhang, die is toegepast in WoerdenWijzer, ook in de wijkteams te laten landen. Alles van het sociaal domein moet in principe dus ook toegankelijk zijn via de wijkteams. Hieraan worden de wijkverpleging en de huisartsenzorg nog toegevoegd: met deze disciplines worden gesprekken gevoerd om de eerstelijnszorg ook te betrekken bij de wijkteams. Er zal een pilot gedraaid gaan worden in het Bloemen- en Bomenkwartier en het doel is om in de loop van het komend jaar in alle wijken dergelijke teams op poten te zetten. Een medewerker van Welzijn Oudewater stelt dat Oudewater eigenlijk één grote wijk is, waarin integraal samengewerkt zal worden. Dit betekent dat alle vragen zullen binnenkomen bij Welzijn Oudewater: alles gaat via één punt. Een inwoner is benieuwd naar hoe het zit met het CAB, dit in verband met zijn zoon: het CAB zit nu bij Ferm Werk, blijft het daar of gaat het verdwijnen? Nanda de Ridder laat weten dat de dagbesteding vanuit Reinaerde aangeboden wordt. Uitgaande van het overgangsrecht in 2015 zal de zoon van de inwoner in 2015 nog in het CAB zitten; vanaf 2016 is dat onbekend. Vanaf 2016 zou het kunnen zijn dat hij een andere aanbieder krijgt die die zorg overneemt; maar evengoed kan dit Reinaerde zijn. Reagerend hierop geeft een andere inwoner verward te zijn over de verdeling van dagbesteding en verblijf. Yolan Koster legt uit dat het nu al zo is dat een AWBZ-aanbieder een knip dient te maken tussen verblijf en dagbesteding. Een AWBZ-aanbieder kan nu niet zeggen “je woont hier, en je moet hier ook je dagbesteding afnemen”, want de wet laat dat niet toe. Toch zeggen veel aanbieders dit; maar het is de bedoeling dat het verblijf straks in de ene wet komt, de Wet Langdurige Zorg, en al het andere in de Wmo. Ineke Korver, voorzitter van Mimax, heeft een vraag m.b.t. de samenwerking met de zorgverzekeraar: zal dit niet leiden tot verhoging van de premies, en wie gaat dat betalen? Een inwoner heeft een aanvullende vraag: de WTCG en de CER gaan vervallen; is daar een concreet alternatief voor? Voor chronisch zieken vervalt er dus nogal wat; als de premie dan ook nog omhoog gaat moet er wel wat gecompenseerd worden. Nanda de Ridder verwijst naar sheet 3: er is minder budget voor de gemeenten en dit betekent waarschijnlijk meer kosten voor de inwoners. De WTCG-regeling is een ondergeschoven kindje en wordt in 2013 voor het laatst toegekend: de uitkering daarvan is in 2014. Vanaf 2014 is die afgeschaft. De wet schrijft voor dat de gemeenten een inkomensregeling voor chronisch zieken en gehandicapten gaan uitvoeren; wat dit precies zal zijn is nog niet duidelijk. Dit zal in de tweede helft van het jaar duidelijk worden. Een medewerker van de thuiszorg stelt de vraag op grond waarvan de gemeente met welke organisaties contracten aan zullen gaan. Nanda de Ridder antwoordt hierop dat het een aanbesteding is: daar gelden regels voor. Overheden zijn verplicht om te gaan inkopen volgens een bepaald type aanbesteding. De gemeente is hiermee bezig. In principe staat een aanbesteding vrij voor iedere organisatie om daarop in te schrijven. Het is organisaties aan te raden om hiervoor de aanbestedingskalender in de gaten te houden. 50 Een inwoner refereert eraan dat er over “een zachte landing” gesproken wordt: maar hoe kan dit, met een parachute die 40% te klein is? Nanda de Ridder vindt dit een lastige vraag: dit is niet uit te leggen. Hier en daar zal het toch pijn doen. Yolan Koster benadrukt dat de term “zachte landing” niet door de gemeente bedacht is; de landelijke overheid zegt zoiets toe in de Kamerdebatten, maar het gaat pijn doen. Het gesprek zal op een andere manier aangegaan moeten worden, en om hetzelfde werk te doen met minder budget zal er beter gewerkt moeten gaan worden. Dit betekent ongemakkelijke gesprekken met aanbieders, zoeken met inwoners en soms ook afscheid nemen van zaken waar men aan gewend is. Eerst werd je beperking gecompenseerd, nu is het aanbod datgene wat je nodig hebt om je ambities te realiseren. Dat is een ander verhaal, dat wordt zoeken en dat gaat absoluut pijn doen, dat is niet anders. Tekstbureau Talent, mei 2014 3/8 Wmo 2015, 29.04.14 Een medewerker van Welzijn Oudewater voegt hieraan toe dat het goed is om op tijd afspraken te maken: wacht niet te lang en maak een plan voor de toekomst. Erwin van Aken last nu een pauze in. Voor onbeantwoorde vragen kan altijd gemaild worden naar [email protected]. PAUZE Voorbeeldpersonen Chris, Els, Piet en Annie, Jaap, Inge en haar ouders 10 Erwin van Aken laat de aanwezigen kennis maken met een aantal voorbeeldpersonen, zoals omschreven op de uitgedeelde handout. [Tekst: Zie bijlage onderaan verslag] Door een van de aanwezigen, moeder van een gezin met een beperking, wordt hieraan iemand toegevoegd: Inge en haar ouders, een jong gezin met een kind met een beperking. Erwin van Aken vraagt de aanwezigen mee te denken over wat de rol van de gemeente zou moeten zijn in het leven van al deze mensen, hoe de omgeving deze mensen kan helpen en wat de kansen en hobbels zijn voor deze mensen. De aanwezigen zullen hun ideeën het komende kwartier op papier zetten, om deze vervolgens te kunnen bespreken. Jaap De rol van de gemeente • Een goed keukentafelgesprek • Hulp van wijkteams • Kijken wat vrijwilligersorganisaties kunnen doen • Een eenvoudigere PGB Bijdrage van de buurt • Jaap niet alleen tips geven maar ook activeren: iedereen kan wel iets Kansen • Mantelzorg, vrijwilligers en eigen netwerk meer uitbreiden • Buren om assistentie vragen met boodschappen • Knip maken tussen informele en professionele zorg: aanvullende zorg door professionals Hobbels • Plotselinge cultuuromslag waarmee Jaap moet omgaan • Klein netwerk, en iedereen is druk: hoe vraag je om hulp? • Privacy van administratieve ondersteuning bij hulpvraag Els De rol van de gemeente • Els in contact brengen met mantelzorg en activiteiten • Informeren over de mogelijkheden Kansen • Els in contact brengen met lotgenoten • Het opbouwen van een netwerk voor informele zorg • Zelf de regie op administratie, met aanvullende hulp van vrijwilligers Hobbels • Els moet zelf haar grenzen en hulpvraag aangeven • Dagbesteding wordt onzekerder; respijtzorg is een optie 20 Chris De rol van de gemeente • Coach voor uitbreiden netwerk • Inkomstenondersteuning Bijdrage van de buurt • Wijkplatforms zouden iets kunnen betekenen • Een buddy in de buurt om mee af te spreken • Afspraken over vervoer bij bijv. gladheid Kansen • Kennismaken met de buren Tekstbureau Talent, mei 2014 4/8 Wmo 2015, 29.04.14 • Dichtbij verblijfplaats werken Hobbels • Werk bij Abrona onzeker Inge en haar ouders Inge is 13 jaar, woont samen met haar ouders en haar broertje, en is volledig zorgafhankelijk: ernstig meervoudig complex gehandicapt. Er is geen communicatie mogelijk en haar ouders willen Inge zo lang mogelijk thuis houden. Werken is niet mogelijk. Rol van de gemeente • Plannen, toezicht, controle, afrekenen • Sneller actie ondernemen, bijv. met hulpmiddelen • Meer communicatie en begrip • Specialistische zorg organiseren in goed overleg met ouders en alle partijen • Het logeren van zorgintensieve kinderen moet blijven Bijdrage van de buurt • Dit soort beperkingen is te zorgintensief voor een ommetje met de buurvrouw • Moeilijk voor de buurt om met Inge om te gaan; bijdrage dus lastig Kansen • Kinderen thuishouden zal altijd voordeliger zijn dan in een instelling • Ondersteuning en informele zorg meer voor ouders en broer: Inge zelf heeft meer hulp nodig • Ondernemers betrekken bij de transitie-operatie. De indiener van dit punt licht hem toe: de transitie zou niet door ambtenaren gedaan moeten worden, maar door ondernemers, mensen die op een hele andere manier met een veranderingsproces omgaan. Er is te veel bureaucratie, te veel ballast. De zorg moet zijn daar waar die is, dan kan de gemeente veel goedkoper rondkomen. Hobbels • Bij elke aanvraag voor zorg moet weer ingevuld worden wat je kind niet kan: dit is voor ouders erg confronterend • Waar past ons kind? Binnen Woerden is er voor Inge niets: meer voorzieningen dus • Hoe lang blijft het goed gaan? Het kan allemaal sneller en er kan beter geluisterd worden • Er is te weinig tijd om moeder te zijn en om van je kind te genieten Piet en Annie Rol van de gemeente • Goed in gesprek gaan en luisteren naar de zorgvragers • Meer ondersteuning van minder partijen Bijdrage van de buurt • Het contact in de buurt is belangrijk Kansen • Vrienden en kennissen kunnen wellicht een deel van de ondersteuning op zich nemen • Regie zien te krijgen op alle verschillende hulpaanbieders • De regie moet blijven bij de ouders Hobbels • Er is voldoende expertise nodig voor de juiste hulp, is die er wel? • Mantelzorg is goed, maar het wordt door de leeftijd moeilijker om te blijven doen • Wat is de concrete uitwerking? Overheid, word nu eens duidelijk! Reagerend op de input van de aanwezigen benadrukt Nanda de Ridder dat er heel erg veel meegegeven is. Een duidelijk punt is gebleken hoe de bejegening van de gemeente richting de inwoners moet zijn: er moet goed geluisterd worden naar wat er precies nodig is. Dit is ook een hobbel, want er zal een nieuwe regeling uitgevoerd moeten worden. Het pleidooi is helder: de gemeente moet de hulpvrager kennen en daar het plan op aanpassen. 10 Yolan Koster haalt aan dat vanavond zichtbaar is geworden dat mensen zo ontzettend veel aspecten hebben. Een groot gedeelte van de aanwezigen zijn Wmo-klanten, maar zij zijn zoveel meer: kennisdragers, ouders, noem het maar op. Het is belangrijk dat de manier waarop de Wmo ingericht gaat worden vooral helpt om te zijn wie je bent; dat het je niet dwingt in een situatie waarin je alleen maar afgerekend wordt op je Tekstbureau Talent, mei 2014 5/8 Wmo 2015, 29.04.14 10 Wmo-klant-zijn. Dat verengt je tot iets heel akeligs, en mensen zijn veel meer dan dat ene aspect in je leven nl. “dat je zorg gebruikt”. Dit kwam erg duidelijk naar voren in de aangedragen ideeën en het zou een goed idee kunnen zijn om hier in een intiemere setting over door te praten: hoe gaan we dit nu samen doen? Er zijn al vertegenwoordigers van inwoners en professionele organisaties betrokken bij het ontwikkelen van het beleid, dus het gebeurt niet alleen achter het bureau van een ambtenaar. Het kan beter, dieper en echter. Voor een gedeelte is er de oekaze uit Den Haag, “Gij Zult”, maar daar zitten wel zoveel scheuren in de muur dat daar voor de gemeente de mogelijkheid ligt om daar een eigen bouwwerk van te maken. Dit kan alleen samen, via een gezamenlijke zoektocht. Dat zal niet zonder slag of stoot gaan: iedereen zal het merken. Er is minder geld, en er komen veranderingen; met positieve en negatieve kanten. Er zal geland worden, maar een zachte landing zit er waarschijnlijk niet in. Yolan Koster vraagt alle aanwezigen hartstochtelijk om kritiek, opmerkingen, ideeën en lichtende voorbeelden altijd te komen melden. Maak een afspraak en spreek hierover. Sluiting: Met dank voor ieders input sluit de gespreksleider de avond om 22.20 uur. Bijlage: Situatiebeschrijving voorbeeldpersonen, “Wij zijn Piet en Annie” 20 30 40 Tekstbureau Talent, mei 2014 6/8 Wmo 2015, 29.04.14 Wij zijn Piet en Annie Wij zijn Piet en Annie, 32 jaar getrouwd en we wonen in Harmelen. Wij hebben drie kinderen. Cindy van 28 jaar heeft een verstandelijke beperking. Dat uit zich door een combinatie van lichte lichamelijke beperkingen en een psychosociale gedragsstoornis. Ze heeft moeite met het aangaan van nieuwe contacten en het opdoen van vaardigheden. Hele intensieve emoties zorgen voor wisselende buien. Het is moeilijk om in te schatten wat Cindy wel of niet aankan. Hier gaan veel mensen “de fout” in, men schat vermogens van Cindy soms hoger in. Werk en dagbesteding Vier dagen in de week werkt Cindy via Ferm Werk. Ze doet het werk met plezier, ook omdat ze samenwerkt met een groepje bekenden. Wonen Sinds Cindy uit huis is, is er wel meer ruimte voor ons zelf gekomen. De begeleiding heeft een deel van onze taken overgenomen. Er is weer meer tijd voor ontspanning. Maar als ouders blijf je de controlefunctie houden en de regeltaken voor goede zorg en begeleiding. Financiën Cindy heeft een Wajonguitkering, die is niet toereikend om de extra kosten voor Cindy te dekken. Wij sparen nu voor de toekomst. Samenwerken met professionals Het is een heel lijstje mensen met wie wij regelmatig contact hebben om de zorg en het dagelijks leven voor Cindy goed te regelen en onderling af te stemmen. Als ouders zijn we daarin de spil. Het valt ons op dat er weinig communicatie is tussen wonen en dagbesteding. Toekomst Onze droom is dat voor Cindy het wonen en de dagbesteding goed geregeld blijft: waar de zorg die gegeven wordt goed is voor haar, en waar ze zich veilig voelt. Hoe kan vanaf 2015 deze zorg voor Cindy zo goed mogelijk geregeld worden/blijven? Ik ben Jaap Ik ben Jaap. Ik woon samen met mijn vrouw. We hebben twee volwassen kinderen. Ik was drukker van beroep, maar door een reorganisatie werk ik al een tijd niet meer. Ik ben nu 68 jaar. Mantelzorger Mijn vrouw heeft allerlei lichamelijke klachten. Ze loopt steeds moeilijker en kan zich niet meer goed zelf aanen uitkleden. Ze zal steeds meer persoonlijke verzorging en geestelijke ondersteuning gaan vragen. De rol van mantelzorger is zwaar. Het draait eigenlijk steeds om mijn vrouw. Er wordt met mij geen rekening gehouden Taken Het huishouden doe ik grotendeels alleen. Mijn vrouw en dochter helpen wel wat, maar kunnen geen grote klussen doen. We hebben geen geld om een huishoudelijke hulp te betalen. Ook alle administratieve rompslomp vind ik ingewikkeld, vroeger deed mijn vrouw dit. Ik zou het leuk vinden om vrijwilligerswerk te doen, maar daar heb ik nu geen tijd voor. Het zou echt fijn zijn als iemand nu en dan even mijn plek thuis zou kunnen innemen, maar dat moet dan wel een vertrouwd iemand zijn. Contacten We hebben contacten met mensen van de kerk, familie, goede vrienden en kennissen. Maar het verwatert. De buren willen best helpen, maar zijn er niet voor opgeleid. Gelukkig heeft mijn vrouw een scootmobiel, toch wordt het steeds lastiger om de zware boodschappen mee te krijgen. Thuisbezorgen zou goed uitkomen, maar daar hangt weer een prijskaartje aan. Via het steunpunt mantelzorg zijn er lotgenotenbijeenkomsten. Ik ga er nu een keer per drie maanden heen. Er komen hier veel verschillende mensen over de vloer die zorg komen geven. Ze doen hun best om vaste teams te sturen, maar om de haverklap zijn het toch anderen. Zorgen over de toekomst Ik heb niet gekozen voor een PGB. De administratieve last daarvan is hoog. Maar het nadeel is dat ik zelf dan niet degenen heb ‘ingekocht’ die bij mij in huis komen. Ik heb nu niet alles in de hand. Jaap wil meer ondersteuning. Hoe kan hij dit vanaf 2015 regelen? Tekstbureau Talent, mei 2014 7/8 Wmo 2015, 29.04.14 Ik ben Chris Ik ben 34 jaar en ik woon in Woerden. Ik heb een verstandelijke beperking, daar ben ik mee geboren. Verder heb ik ook suikerziekte waarvoor ik 4x per dag insuline spuit. Wonen Ik heb een appartement op een boerderij, die ik deel met anderen. Ik heb goede vrienden. Die ken ik van het werk of van thuis. Als je zin hebt kun je met elkaar koken en eten. Ik ga vaak naar mijn vrienden toe, met de fiets naar het station en dan verder, of ze komen mij halen. De buren uit de buurt, die ken ik niet goed. Werken Ik werk sinds dit jaar in Oudewater. Ik krijg nog een opleiding. Ik ga op de fiets naar mijn werk, als het glad is dan durf ik dat niet zo goed. Als ik ergens anders wil werken, kan dat niet om dat het te ver fietsen is. Begeleiding Waar ik woon is altijd een begeleider aanwezig. Er was een tijdje geen begeleiding aanwezig op de zondag, dat was wel eng. De eerst verantwoordelijk begeleider is heel belangrijk voor mij, daar kan ik alles aan vragen. Toen ik ziek was kwam er eigenlijk niemand langs, dat vond ik wel raar. Als er iets geregeld moet worden overleg ik dat met mijn familie of met de begeleiding. Mijn familie woont niet in de buurt. Mijn broer Peter woont in Rotterdam. Daar ga ik zelf naartoe met de trein. Hij helpt mij met zaken met de begeleiding en geld of als ik iets in huis of kleding nodig heb. Mijn moeder helpt ook mee om het financieel allemaal in de gaten te houden. Ik krijg wel steeds minder geld. Chris heeft zijn ondersteuning nu goed geregeld. Hoe kan Chris ook in 2015 zijn dagbesteding en ondersteuning op dat niveau behouden? Ik ben Els Ik ben Els Pieterse. Ik woon in Woerden samen met mijn man. Mijn leven draait vooral om hem sinds hij dementerend is. Hij is verward en zal steeds meer persoonlijke en geestelijke ondersteuning gaan vragen. Hoe moet dat als ook mijn gezondheid verslechtert? Je kunt niet altijd een beroep doen op de kinderen en de buren. Waar moet mijn man dan gaan wonen? Mijn dag Ik ben constant aan het plannen. Wanneer komt de verzorging, wanneer de dagbesteding? Wanneer doen we de boodschappen? Mijn broer rijdt ons naar het ziekenhuis, maar je moet hem wel vragen. We kunnen niet meer zomaar weg en ik kan mijn man nooit alleen laten. Het is begonnen met een hulp in het huishouden en nu ook al twee keer per dag persoonlijke verzorging. De huisarts kent onze situatie, maar veel draait om mijn man, daarna kom ik aan de beurt. Het huishouden doe ik nog steeds zelf en 1x per week komt er een particuliere hulp. Wat er ook nog eens is bijgekomen voor mij is de administratie. Mijn man deed dit en ik vind het nog steeds ingewikkeld, net als het PGB. De twee dagen dagopvang geven mij lucht om ‘te leven’. Dan hoef ik even niet te zorgen en te plannen. Dit is heel belangrijk voor mij, ik moet er niet aan denken dat hij daar niet meer naartoe kan. Contacten We hebben goed contact met onze kinderen, familie, vrienden in de kerk en de buren. Al merk ik dat contacten als je niet oppast wel minder worden. Ik moet vooral zelf de sociale contacten onderhouden, naast de medische contacten die noodzakelijk zijn voor mijn man en mijzelf. Mijn man heeft wel contacten op de dagbesteding en ook in het busje kent hij mensen. Els vraagt zich af hoe zij de ondersteuning voor haar man kan blijven regelen. 10 Tekstbureau Talent, mei 2014 8/8
© Copyright 2024 ExpyDoc
