TENTOONSTELLINGEN Najaar 2014

EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014
SEPTEMBER BELGIË
SCHILDERIJEN UIT SIENA
Een zestigtal schilderijen uit belangrijke collecties, waaronder de Pinacoteca Nazionale
van Siena zelf. Deze Toscaanse stad was op het einde van de middeleeuwen een centrum
van vernieuwing, met boegbeelden als Duccio en Simone Martini. De schilders
ontwikkelden er een verhalende beeldtaal, weg van de strakke Byzantijnse traditie.
Bozar, Brussel, van 10/9 tot 18/1.
OBSERVATIES
M brengt een selectie tekeningen op papier uit de hedendaagse kunstcollectie van Cera
met onder andere werken van Anne Daems (º1966, Lier), Els Dietvorst (º1964, Kapellen)
en Valérie Mannaerts (º1974, Brussel). De interesse in de mens, zijn dagelijkse omgeving
en de natuur is de rode draad in de tentoongestelde werken.
Museum M, Leuven van 18/9 tot 18/01
CONSTANTIN MEUNIER
Belgische schilder en beeldhouwer die in zijn kunst arbeiders en mijnwerkers opvoerde
als iconen van de moderniteit. Het is meer dan honderd jaar geleden dat een
retrospectieve aan Meunier gewijd werd. Onbekende aspecten van zijn loopbaan worden
opnieuw bekeken. Het Museum M doet mee en focust op de belangrijke Leuvense
periode, waarin de schilder Meunier zichzelf opnieuw uitvond als beeldhouwer.
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Brussel, en Museum M, Leuven
van 20/9 tot 11/1.
HEILIGE PLAATSEN - HEILIGE BOEKEN
Waardevolle werken uit drie wereldgodsdiensten - jodendom, christendom en islam komen bij elkaar. In dit uitzonderlijk concept komen topstukken zoals de ‘Madonna van
Loreto’ van Caravaggio, schatten uit de Sint-Pietersbasiliek in Rome, een Dode-Zeerol en
een schilderij van Chagall.
MAS, Antwerpen, van 19/9 tot 18/1 en Erfgoedbibliotheek Hendrik
Conscience, van 19/9 tot 21/12.
RUBENS EN ZIJN ERFENIS
In de eeuwen na zijn dood bleef Rubens een voorbeeld voor tal van kunstenaars, van Van
Dyck tot Watteau, van Manet tot Kokoschka. Ongeveer 160 werken van de Antwerpse
meester en zijn erfgenamen komen dit najaar bij elkaar. De tentoonstelling vestigt de
aandacht op het sensationele en het sensuele in Rubens’ werk. Geweld en macht, wellust
en mededogen behoren tot zijn uitverkoren thema’s. Talrijke meesterwerken komen voor
de gelegenheid naar Brussel, waaronder de ‘Liefdestuin’ uit het Prado.
Bozar, Brussel, van 25/9 tot 4/1.
HUGO PRATT Corto Maltese is een legendarische stripheld. Raadselachtig en
onverschrokken, romanticus en zwerver. Een ode aan de Italiaanse tekenaar Hugo Pratt,
voorvechter van het literaire stripverhaal.
BOZAR, Brussel, van 5/9 tot 23/11
1 MOMU NU
Nieuwe aanwinsten uit de collectie hedendaagse silhouetten van het Antwerpse
modemuseum. Het Momu verzamelt naast historische kleding en accessoires ook
silhouetten van hedendaagse ontwerpers, die getuigen van hun vakmanschap en
avantgardistische vormentaal. Modemuseum, Antwerpen, van 25/9 tot 4/1.
ANA TORFS: ECHOLALIA
"Echolalia" staat voor de herhaling van woorden door een kind dat leert praten, maar het
slaat ook op een medische afwijking waarbij iemand dwangmatig woorden en zinnen
herhaalt. In het werk van Ana Torfs is de wisselwerking tussen taal en voorstelling een
constante. Bestaande teksten en beelden vormen vaak het basismateriaal waarmee ze
werkt. Deze materiële restanten verwerkt ze langzaam tot minutieus gecomponeerde
installaties – met diverse media zoals dia’s, geluid, video en foto’s tot prenten,
wandtapijten en zeefdrukken – waarin projecties en zinspelingen vrij spel hebben.
Wiels, Brussel, 12/09 – 14/12
MARK LECKEY
Mark Leckey werkt met sculptuur, geluid, performance en video. Zijn werk kamt de
iconografie van populaire cultuur uit – haar merken en producten en hun relatie tot
verlangen, identiteit en geheugen – en verkent de macht die ze op ons uitoefenen.
Wiels, Brussel, 26/9 – 11/1
_______________________________________________________
OKTOBER BELGIË
VESALIUS - HET LICHAAM IN BEELD
Door lichamen van terdoodveroordeelden te onderzoeken, zette Andreas Vesalius de
anatomie en de geneeskunde op nieuwe wegen. Hij werd 500 jaar geleden geboren.
De tentoonstelling brengt niet alleen klassieke beelden en prenten van opengesneden
lichamen, maar toont ook de evolutie in de schoonheidsidealen en de weergave van de
naakte figuur.
Museum M, Leuven, van 2/10 tot 18/1.
MARKUS SCHINWALD
Markus Schinwald (°1973, Salzburg) creëert een theatrale setting in M waarin
kunstwerken en personages bewegen. De eerste solotentoonstelling van de Oostenrijkse
kunstenaar in België dompelt je onder in een surreële sfeer. Schinwald deelt de fascinatie
voor het menselijke lichaam met Vesalius. Hoe verhoudt een lichaam zich tot een
ruimtelijke en culturele context? Wat is de invloed van de geest op het lichaam? Welke
bewegingsvrijheid heeft een lichaam?
Museum M, Leuven, van 2/10 tot 8/2
EUROPEAN UNION PRIZE FOR CONTEMPORARY ARCHITECTURE. MIES
VAN DER ROHE AWARD 1988-2013
Deze is vandaag de meest bekende en prestigieuze Europese prijs voor hedendaagse
architectuur. Om de twee jaar, sinds 25 jaar, selecteert de prijs vernieuwende
architectuur van visionaire architecten.
Veertig werken van de jongste editie komen samen in deze reizende tentoonstelling.
De expo is een showcase van opvallende hedendaagse architectuur uit alle hoeken van
Europa, samengevat in beelden, maquettes en bondige teksten.
Museum M, Leuven, van 10/10 tot 30/11
2 PANAMARENKO UNIVERSUM
Panamarenko nam deel aan de protestbeweging van de jaren 1960 in Antwerpen. Hij
deed van zich spreken met happenings en zelfgebouwde raketten waarmee hij naar de
sterren wilde reizen. De kunstenaar zelf mag dan al enkele jaren ‘met pensioen’ zijn, de
studie van zijn werk gaat voort. De tentoonstelling heeft vooral aandacht voor
Panamarenko’s inspiratiebronnen en zijn omgang met de wetenschap.
Muhka, Antwerpen, van 3/10 tot 22/2
OORLOG IN BEELD - BRUGGE IN OORLOGBrugge maakt werk van de herdenking van
de Eerste Wereldoorlog. Carl De Keyzer selecteert een reeks glasnegatieven met
authentieke oorlogstaferelen uit 1914-1918. Tien Magnumfotografen tonen hedendaagse
beelden van strijd in verschillende landen. Sophie de Schaepdrijver presenteert een
historische tentoonstelling over de betekenis van de oorlog in Brugge. De drie ensembles
blijven niet steken in het lokale niveau en situeren de oorlog in een brede internationale
context. Stadshallen, Brugge, van 14/10 tot 22/2
ONTAARDE KUNSTVOLGENS HITLER
In juni 1939 organiseerde de Duitse overheid een veiling in Luzern. Er gingen moderne
werken onder de hamer die door Hitler en co. als ‘ontaarde kunst’ werden gebrandmerkt.
Zowel de Belgische Staat als de stad Luik sloegen op de veiling een slag. De veiling die
hier gereconstrueerd wordt, mag je gerust ‘historisch’ noemen. Prachtige werken zoals
‘De familie Soler’ van Picasso en schilderijen van Gauguin, Matisse en Chagall werden te
grabbel gegooid.
La Cité Miroir, Luik, van 17/10 tot 29/3
BERLINDE DE BRUYCKERE
Het S.M.A.K. presenteert de meest uitgebreide solotentoonstelling van Berlinde De
Bruyckere (°1964, Gent) tot nog toe. In de tentoonstelling komen zowel sculpturen in
textiel uit de jaren negentig aan bod als latere werken in paardenhuid waarmee Berlinde
De Bruyckere wereldwijde faam verwierf. Zij krijgen een plaats naast en tussen
figuratieve beelden in was die de laatste jaren geleidelijk aan van een menselijk lichaam
transmuteren in een vegetale vorm.
Smak, Gent, van 18/10 tot 8/2
DE ZEE
In de laatste maanden van zijn leven werkte de Gentse conservator Jan Hoet een concept
uit voor een grote tentoonstelling over de zee in Oostende. Na zijn dood werd het
ensemble uitgebreid tot een grootscheepse hommage aan Jan Hoet zelf.
De zee is een onuitputtelijke bron voor kunstenaars, van Gustave Courbet tot Marina
Abramovic. De hele tentoonstelling staat in het teken van de breuk met de conventie en
de keuze voor het nieuwe.
Muzee en andere locaties in Oostende, van 25/10 tot 19/4
DONKERE KAMERS - OVER MELANCHOLIE EN DEPRESSIE
Donkere kamers brengt de verschillende gedaantes van de eeuwenoude melancholie in
beeld, maar belicht ook haar hedendaagse, ziekelijke evenknie, de depressie. Het laat zien
dat zwaarmoedigheid niet alleen veel kunstenaars en onderzoekers heeft getroffen, maar
ze ook sterk heeft geïnspireerd.
Museum Dr. Guislain, Gent, van 18/10 tot 31/5
3 NOVEMBER BELGIË
LOVE LETTERS
Verliefdheid toont zich in vele vormen, ook in de kunst. De tentoonstelling volgt het
spoor van bevlogen minnaars zoals Camille Claudel, Arthur Rimbaud en Pablo Picasso,
maar ook de Palestijnse kunstenares Mona Hatoum. Een aangrijpend hoogtepunt zijn de
liefdesbrieven die tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het front geschreven werden.
Museum voor Schone Kunsten, Gent, van 8/11 tot 22/2
LASCAUX
Getrouwe reconstructie van de beroemde grot met prehistorische wandschilderingen in
Lascaux. Niet alleen krijg je een goed beeld van de schilderingen, die tot de oudste ter
wereld gerekend worden, ze worden ook in hun culturele context geplaatst aan de hand
van stukken uit het Museum voor Natuurwetenschappen en de eigen verzameling van het
Jubelpark. Jubelparkmuseum, Brussel, van 14/11 tot 15/3
MAQUETTES
Maquettes zijn niet weg te denken uit de architectuur. Deze miniatuurversies van
gebouwen en grote bouwprojecten spreken tot de verbeelding en zetten aan het
dromen.Maquettes zijn aantrekkelijke objecten op zichzelf. Zo zie je op de tentoonstelling
de nooit uitgevoerde maquette van het Muziekforum in Gent, maar ook die van de Heilig
Grafkerk in Jeruzalem.
Stadsmuseum Gent, van 14/11 tot 26/4
LIGHTOPIA
Een tentoonstelling met driehonderd werken over licht, opgezet door het Vitra Design
Museum. Er komt niet alleen een ruime selectie uit de goed gestoffeerde
lampenverzameling van Vitra zelf, maar ook werken van kunstenaars zoals de lichtruimtemodulator van Moholy-Nagy en hedendaagse creaties van Olafur Eliasson en
Daan Roosegaarde.
Design Museum, Gent, van 15/11 tot 1/3
NICK HANNES
De Belgische fotograaf Nick Hannes, die eerder een opgemerkte reportage maakte over
de Sovjet-Unie, bezocht in de voorbije jaren alle landen die aan de Middellandse Zee
grenzen, op Syrië na. De fotograaf legde de regio vast op een cruciaal moment. Terwijl
Zuid-Europa worstelt met een economische crisis, zijn de Arabische landen nog steeds
verwikkeld in de gevolgen van de Arabische Lente. Daartussen ontstond een bizarre mix
van toerisme en migratie.
Fotomuseum, Antwerpen, van 28/11 tot 1/2
4 EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014
SEPTEMBER NEDERLAND
BAD THOUGHTS - COLLECTIE MARTIJN EN JEANNETTE SANDERS
Een uniek overzicht van de collectie van het Amsterdamse verzamelaarsechtpaar Martijn
en Jeannette Sanders. Met werk van David Claerbout, Gilbert & George, Anton Henning,
Anselm Kiefer, Cindy Sherman, e.a
Stedelijk Museum Amsterdam, tot 9/11
MODERN TIMES. FOTOGRAFIE IN DE 20STE EEUW
Met Modern Times organiseert het Rijksmuseum voor het eerst een grote
overzichtstentoonstelling van zijn collectie 20ste-eeuwse fotografie. Ontwikkelingen als
de doorbraak van fotografie als kunstvorm en als journalistiek medium komen in de
tentoonstelling aan bod. 400 Foto's worden getoond, waaronder werk van
wereldberoemde fotografen als Man Ray, László Moholy-Nagy en Helen Levitt.
Rijksmuseum Amsterdam, tot 18/1
ROBERT ZANDVLIET - STONES & SKETCHES
Een keuze uit de honderden tekeningen en schetsen die voorafgingen aan een serie of een
enkel doek.
De Pont, Tilburg, tot 4/1
DAI HANZHI: 5000 ARTISTS
Deze tentoonstelling vertelt het verhaal over Hans van Dijk (1946 - 2002), en de
belangrijke rol die hij speelde in de vroege hedendaagse kunst in China in de late jaren
’80 en de vroege jaren ’90. Enkele kunstenaars die nauw met hem samenwerkten, zoals
Liu Ding, Zheng Guogu, Zhang Peili, Wang Xingwei en Ding Yi zijn door Witte de With
gevraagd nieuwe werken te ontwikkelen voor deze tentoonstelling; daarnaast worden
werk van andere kunstenaars, archiefmateriaal en exemplaren van door Van Dijk
ontworpen 'Ming’-meubilair getoond.
Witte de With, Center for Contemporary Art, Rotterdam, van 4/9 tot 4/1
MARLENE DUMAS: THE IMAGE AS BURDEN
Dit is Dumas’ eerste grote retrospectieve in Europa. De expositie ontleent zijn titel aan
het werk The Image as Burden, een verwijzing naar het conflict tussen het
schilderkunstige gebaar en de illusie van de voorstelling, een problematiek die Marlene
Dumas altijd heeft opgezocht. De tentoonstelling omvat niet alleen haar belangrijkste en
meest iconische werken, maar ook minder bekende schilderijen en tekeningen.
Stedelijk Museum, Amsterdam, van 6/9 tot 4/1, reist door naar Tate Modern
en Fondation Beyeler.
STEENBERGEN STIPENDIUM 2014
Het Nederlands Fotomuseum presenteert het werk van de genomineerden van het
Steenbergen Stipendium 2014, dé toonaangevende prijs voor jong fotografietalent in
Nederland. Op 15 oktober maakt de jury de winnaar van het Steenbergen Stipendium
2014 bekend.
Nederlands Fotomuseum, Rotterdam, van 6/9 tot 2/11
5 BIODESIGN
Biodesign, over de kruisbestuiving van natuur, wetenschap en creativiteit. Curator
William Myers heeft hiervoor tientallen projecten geselecteerd, waarbij levende systemen
een integraal onderdeel vormen van het ontwerpproces. Zo worden bomen onderdeel van
huizen en bruggen, vormen champignons de basis voor verpakkingsmateriaal en groeien
tabaksbladeren uit tot patronen voor tegels.
Nederlands Architectuur Instituut, Rotterdam, van 27/9 tot 5/1
DESIGN ART - 15 JAAR VIVID
De Rotterdamse Galerie VIVID, opgericht in 1999 door Saskia Copper en Aad Krol, is een
van de eerste galeries die het grensgebied tussen design en kunst onderzoekt. Onder de
noemer Design Art presenteren zij in de loop der jaren grote en kleine exposities van
onder andere Studio Job, Atelier van Lieshout, Richard Woods& Sebastian Wrong,
Minale-Maeda, Jan van Toorn en Jaime Hayon.
Kunsthal Rotterdam, 13/9 tot 7/12
MARK COHEN
Groot overzicht van Mark Cohens werk uit de periode 1969 tot en met 2012, voor het
eerst in Nederland te zien. Zijn eigenzinnige stijl van fotograferen springt direct in het
oog. Fragmenten van gebaren, houdingen en lichamen vormen de basis van ieder werk.
Zijn unieke beeldtaal plaatst hem in een lange traditie van grote straatfotografen zoals
Eugène Atget, Robert Frank en Garry Winogrand.
Nederlands Fotomuseum, Rotterdam, van 13/9 tot 11/1
JH ENGSTRÖM - CLOSE SURROUNDING
In zijn foto's benadrukt hij dat zijn foto's visuele interpretaties zijn van deze
werkelijkheid. Hij doet dit door te experimenteren met technische imperfecties zoals
overbelichting, beweging en stof. Ook zijn de randen van de negatieven soms zichtbaar in
de print. Het resultaat schommelt tussen rauwe beelden en visueel aantrekkelijke foto's
in pasteltinten.
FOAM, Amsterdam, van 12/9 tot 10/12
MARK ROTHKO
Eerste Nederlandse Rothko tentoonstelling sinds 40 jaar. De overweldigende kleurvelden
van Rothko bieden een intense emotionele ervaring. Ook het minder bekende vroege
werk komt voor de gelegenheid naar Nederland.
Gemeentemuseum, Den Haag van 20/9 tot 1/3
MUSEUM OP SCHAAL 1/7
Honderd miniatuur museumzalen waarin presentaties te zien zijn van Belgische
kunstenaars en artistieke bewegingen in de 20e en 21e eeuw. ‘Museum op schaal' is een
initiatief van de Belgische galeriehouder Ronny Van de Velde. Naast een aantal
thematische zalen rond onder andere het symbolisme, het surrealisme, fotografie, de
Cobrabeweging en de avantgarde hebben hedendaagse kunstenaars elk hun eigen zaal
ingericht.
Kunsthal Rotterdam, 13/9 tot 7/12
'DE VIERKANTIGSTE RECHTHOEK'. Tom Barman ziet alle hoeken van een
eeuw Belgische kunst.
De Belgische muzikant , dEUS-frontman Tom Barman werd gevraagd om een expositie
samen te stellen over Belgische kunst. Het overzicht omvat de hele twintigste eeuw met
een focus op de eigentijdse kunst. De tentoonstelling past in een reeks van activiteiten in
6 Amersfoort die worden georganiseerd om te herdenken dat 100 jaar geleden – bij het
uitbreken van de Eerste Wereldoorlog - veel Belgen naar het noorden vluchtten om aan
het oorlogsgeweld te ontsnappen. Zij werden in verschillende steden opgevangen,
waaronder Amersfoort. Het ‘Belgenmonument’ in de stad herinnert nog aan dit moment.
Amersfoort, Kunsthal KAdE, 28/9 – 4/1
RAOUL DUFY
Dufy was oorspronkelijk aangesloten bij de wilde fauvisten, maar ontwikkelde in de loop
der jaren een eigen kleurrijke lichtvoetige stijl. In Laren is de veelzijdigheid van zijn werk
te zien in schilderijen, tekeningen, aquarellen, stofontwerpen en jurken. Singer Museum,
Laren, 13/9 tot 11/1
DE ONTDEKKING VAN DE WERELD - VLAAMSE RENAISSANCE
In het drieluik waarbij het Rijksmuseum Twenthe de werken toont uit de collecties van
het museum voor Schone Kunsten uit Antwerpen, zijn we aanbeland bij het derde deel
waarin de vroege Vlaamse meesters worden getoond. Onder meer werk van Jan van
Eyck, Rogier van de Weyden en Gerard David is naar Enschede gehaald voor een uniek
overzicht van de Vlaamse renaissance.
Rijksmuseum Twenthe, Enschede, van 7/9 tot 9/1
HERMANDEVRIES
Een overzicht van het werk van hermandevries die bekend werd met de Nul kunst uit de
jaren 60. Nu weer actueel omdat hij is voorgedragen als Nederlandse inzending voor de
biënnale van Venetië. Stedelijk Museum, Schiedam, 20/9 tot 18/1
THE HIDDEN PICTURE - 40 JAAR KUNST VERZAMELEN BIJ ING
Het Cobra Museum heeft in samenwerking met ING meer dan zeventig werken,
variërend van schilderijen, tekeningen, sculpturen tot foto’s en video’s geselecteerd en
legt daarmee dwarsverbanden tussen kunstwerken uit verschillende decennia en stijlen.
Met werk van o.a. Michelangelo Pistoletto, Zadkine, Iris van Dongen, Ad Dekker,
Mondriaan, Pyke Koch, Richard Deacon, Carel Willink, Cristian Boltanski, René Daniëls,
Roni Horn, Jessica Diamond, Michael Raedecker e.v.a.
Cobra Museum, Amstelveen, 13/9 tot 1/1
________________________________________________________
OKTOBER NEDERLAND
SUFFICIENT FORCE. Minimal art, conceptual art en land art.
De avontuurlijke geest van de Amerikaanse avant-garde kunst uit de jaren zestig. In
Sufficient Force toont het museum werk van internationaal gerenommeerde
Amerikaanse kunstenaars uit de museumcollectie. Daarbij staan de jaren zestig centraal;
het roerige kunstklimaat voornamelijk in en rond New York.
Kröller Müller, Otterloo, van 11/10 tot 22/3
MAGISCH AFRIKA, MASKERS EN BEELDEN UIT IVOORKUST
Met ruim tweehonderd kunstobjecten uit Ivoorkust vervult De Nieuwe Kerk een al lang
levende wens om aandacht te besteden aan de cultuur van het Afrikaanse continent. In
samenwerking met verschillende internationale musea en particuliere bruikleengevers. De Nieuwe Kerk Amsterdam, 25/10 tot 15/2
7 EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014
SEPTEMBER FRANKRIJK
FORMES SIMPLES
Thema van de tentoonstelling is de fascinatie van de mens voor de zuivere vorm en haar
impact op de moderne en hedendaagse kunst. Het verband wordt gelegd tussen
wetenschappelijke en technische uitvindingen en de geboorte van de zuivere vorm. Zo
ontstaat een dialoog tussen kunstwerken, wetenschappelijke, industriële, archeologische
en natuurlijke objecten. Met werk van o.a. Kupka, Yves Klein, Nam June Paik, Olafur
Eliasson, Arp, Brancusi.
Centre Pompidou Metz, nog tot 5/1 tot 4/1
NIKI DE SAINT PHALLE
Niki de Saint Phalle (1930-2002) is een van de populairste kunstenaars uit het midden
van de 20ste eeuw. Hoewel ze bij het grote publiek vooral gekend is voor haar beroemde
'Nana's', maakt haar werk ook indruk door haar politieke en feministische engagement
en door haar radicaliteit.
Grand Palais, Parijs, van 17/9 tot 2/2.
MARCEL DUCHAMP, DE SCHILDER
De man die de Mona Lisa met een snor bedacht, associeer je niet meteen met
schilderkunst. Toch heeft hij er in de eerste tien jaar van zijn loopbaan volop mee
geëxperimenteerd, in alle mogelijke stijlen. De samenstellers laten zien hoe de
hoofdwerken van een vernieuwer als Duchamp door de traditie werden beïnvloed.
Centre Pompidou, Parijs, van 24/9 tot 5/1.
IMPRESSION, SOLEIL LEVANT
Vanwege de tachtigste verjaardag van Musée Marmottan Monet en omdat het dit jaar 140
jaar geleden is dat Monets Impression, Soleil Levant voor het eerst werd tentoongesteld
besloot het museum een hele tentoonstelling te wijden aan dit schilderij. Behalve dit
werk toont het nog 25 andere Monets en 35 werken van kunstenaars als Eugène
Delacroix, Gustave Courbet, William Turner, Auguste Renoir, Camille Pissarro en Alfred
Sisley.
Musée Marmottan Monet, Parijs, van 18/9 tot 18/1
8 OKTOBER FRANKRIJK
HOKUSAI
Tentoonstelling van 500 werken van de Japanse kunstenaar Katsushika Hokusai (1760 1849) waarvan vele Japan nooit verlieten. Zijn schilderijen, tekeningen en grafisch werk
belichamen de spiritualiteit en de ziel van het land. Vooral zijn prenten van landschappen
vormen een merkwaardige synthese tussen de traditionele principes van de Japanse
kunst en Westerse invloeden.
Grand Palais, Parijs, van 1/10 tot 18/1
FRANCK GEHRY
Terugblik op het werk van de Canadees-Amerikaanse architect Gehry, één van de
belangrijkste figuren van de hedendaagse architectuur. Gehry ontwierp onder meer het
Guggenheim Museum Bilbao en ‘Het Dansende Huis’ in Praag. De computer heeft een
grote invloed op het (latere) werk van Gehry. Met behulp van dit instrument ontwierp hij
steeds extravaganter wordende gebouwen, die toch realiseerbaar waren. Het werk van de
architect wordt gewoonlijk gerekend tot het deconstructivisme.
Centre Pompidou, Parijs, van 8/10 tot 26/1
KAMA SUTRA
De tentoonstelling presenteert de Kama Sutra niet als een inventaris van standjes, maar
vanuit zijn artistieke en religieuze betekenis in het hindoeïsme. Er zijn meer dan
vijfhonderd stukken uit belangrijke Franse en Indische privécollecties te zien, waaronder
beelden, schilderijen, miniaturen en prenten die gebruikt werden bij de seksuele
opvoeding.
Pinacothèque de Paris, van 2/10 tot 11/11
GARRY WINOGRAND
Garry Winogrand (1928 - 1984) was een Amerikaans fotograaf. Hij werd bekend door
onder andere zijn straatfotografie, hoewel hij dit zelf een onzinnige benaming vond.
Winogrand vond vorm belangrijker dan inhoud. Het ging er niet om wat er op een foto
was te zien, maar hoe het gefotografeerde op een foto werd afgebeeld.
Musée du Jeu de Paume, Parijs, van 14/10 tot 25/1
SONIA DELAUNAY, De kleuren van de abstractie
De eerste Franse retrospectieve tentoonstelling over leven en werk van Sonia Delaunay.
Het kunstenaarskoppel Robert en Sonia Delaunay is beroemd voor hun uitgesproken
kleurgebruik in sommige van de vroegste abstracte schilderijen uit de 20ste eeuw. Met
deze tentoonstelling, die ongeveer 400 werken van de kunstenares samenbrengt –
schilderijen, tekeningen, collages, textielontwerpen en kostuums - wil het museum een
dieper inzicht bieden op het specifieke modernisme van Sonia Delaunay.
Musée d’Art moderne de la Ville de Paris, van 17/10 tot 22/2
9 PICASSOMUSEUM
Met meer dan vijfduizend werken en tienduizenden archiefstukken is dit de belangrijkste
Picasso-collectie ter wereld. Ze werd grotendeels door de erfgenamen van de kunstenaar
aan de Franse Staat geschonken ter betaling van successierechten. Het museum, dat is
ondergebracht in een schitterend zeventiende-eeuwse herenhuis in de Marais, bleef door
een aanslepende renovatie vijf jaar gesloten. Het gebouw werd intussen in zijn
oorspronkelijke luister hersteld. De heropening valt samen met Picasso’s verjaardag.
Musée Picasso, Parijs, weer open vanaf 25/10
LOUIS VUITTON
In een tuin bij het Bois de Boulogne ontwierp de Amerikaanse architect Frank Gehry een
spectaculair glazen gebouw voor de kunstcollectie van het bekende Franse luxemerk.
Gehry bedacht een sprookjesachtige constructie, die mogelijk zijn eigen Guggenheim
Bilbao naar de kroon zal steken. De verzameling van Vuitton bestaat voor het merendeel
uit hedendaagse werken.
Fondation Louis Vuitton, Parijs, open vanaf 27/10
________________________________________________________
NOVEMBER FRANKRIJK
JEFF KOONS
De eerste grote overzichtstentoonstelling in Europa van het werk van de Amerikaanse
kunstenaar Jeff Koons van 1979 tot het heden. Koons is uitgegroeid tot een van de
belangrijkste en meest controversiële hedendaagse kunstenaars. Sinds 35 jaar verkent hij
nieuwe benaderingen van de "ready made" en “appropriation art” en bespeelt hij de grens
tussen de elitaire kunst en massacultuur.
Centre Pompidou, Parijs, van 26/11 tot 27/4
10 EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014
SEPTEMBER ENGELAND
LATE TURNER – PAINTING SET FREE
De eerste tentoonstelling gewijd aan het late werk van William Turner gemaakt tussen
1835 en zijn dood in 1851. De oude Turner was de meeste vernieuwende en
controversiële. Hij verkende de vluchtige atmosferische effecten die later het waarmerk
werden van de impressionisten.
Tate Britain, Londen, van 10/9 tot 25/1
ANSELM KIEFER
Kiefer, die bekend werd met monumentale werken waarin hij afrekent met het
oorlogsverleden van zijn land, is een epische kunstenaar die zowel put uit mythen,
folklore en religie als uit alchemie en moderne poëzie. Behalve schilderijen maakt hij
beelden, fotowerken en grote installaties. Ongewone materialen zoals as, aarde, lood,
weefsels en gedroogde bloemen versterken de symbolische betekenis van heel wat
werken. Voor zijn retrospectieve in de Royal Academy maakt Kiefer enkele ambitieuze
nieuwe werken.
Royal Academy, Londen, van 27/9 tot 14/12
_____________________________________________________________
OKTOBER ENGELAND
ALIBIS: SIGMAR POLKE
Weinig kunstenaars van de twintigste eeuw hebben zo onstuitbaar geëxperimenteerd als
Polke. Behalve schilderijen en tekeningen, van piepklein tot monumentaal, maakte hij
ook foto’s, films en installaties. Meteorenstof, goud, roet, aardappelen of uranium: alles
kon hij in zijn werk gebruiken. Het oeuvre van Polke is nauw verbonden met de
twintigste-eeuwse geschiedenis. Zijn jeugd tijdens de naziperiode maakte hem
wantrouwig tegenover elke vorm van gezag. Later nam hij met scherpe humor de
welvaartstaat op de korrel.
Tate Modern, Londen, van 9/10 tot 8/2
REMBRANDTS LATE WERKEN
Na zware problemen in zijn persoonlijk leven bereikte Rembrandt in zijn laatste
levensjaren een nieuw creatief hoogtepunt. Topstukken als de ‘Staalmeesters’, het
‘Zelfportret met de tulband’ en het ‘Joodse bruidje’ ontstonden in die tijd.
National Gallery, Londen, van 15/10 tot 18/1
11 EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014 - EXPO NAJAAR 2014
SEPTEMBER DUITSLAND
GEBROKEN WERELD. KUNSTENAARS VAN ‘DIE BRÜCKE’ IN WO I
Net als voor velen was de oorlog voor de kunstenaars van Die Brücke een onvrijwillige
onderbreking van hun werk. De impact van de gemechaniseerde oorlog, persoonlijke ervaring
in het leger of in het sanatorium werd de thematiek hun artistieke werk.
Brücke Museum, Berlijn, tot 16/11
ONHANDELBAAR EN ONGETEMD: DOCUMENTAIRE FOTOGRAFIE ROND
1979
In tijden van ingrijpende maatschappelijke veranderingen en crises, wordt fotografie een
belangrijk medium. Als een beeld van de werkelijkheid, heeft de foto een onmiddellijke
impact, door de fototheoreticus Roland Barthes “ongetemd” genoemd in zijn boek Camera
Lucida uit 1979. De tentoonstelling richt zich daarom niet op afzonderlijke beelden, maar op
series. Werk van o.a. Robert Adams, Joachim Brohm, Candida Höfer en David Goldblatt.
Museum Ludwig, Keulen, tot 16/11
ANDREA BÜTTNER
Sinds een tiental jaren bestudeert Andrea Büttner (1972) concepten die beladen zijn met
religieuze en culturele betekenissen. Haar schilderijen, video’s, gravures en foto’s hebben
begrippen als armoede, schaamte en waardigheid als thema, en de geloofssystemen die eraan
ten grondslag liggen.
Museum Ludwig, Keulen, van 5/9 tot 15/3
CHRISTIANE BAUMGARTNER - WHITE NOISE
Machines en landschappen, snelheid en stilstand inspireren deze in Leipzig geboren
artieste (1976) voor haar grootschalige houtsneden. Ze is geïnteresseerd in het door de
mens gecreëerde milieu, snelwegen, vliegtuigen maar ook de Duitse bossen.
Museum Kunst Palast, Düsseldorf, van 19/9 tot 8/2
THOMAS RUFF – LICHTEN
Vijf fotoreeksen van de Duitse fotograaf Thomas Ruff (°1958), van uit het begin van zijn
artistieke carrière in de late jaren 1970 tot zijn recente werk uit 2014. Als protagonist van
de befaamde Düsseldorfse Fotografieschool werd Thomas Ruff vooral bekend om zijn
portretten. ‘Lichten’ neemt als filosofische en wetenschappelijke rode draad het spectrum
tussen natuurlijk en virtueel licht – een essentiële verschuiving binnen het medium
fotografie tijdens de afgelopen dertig jaar.
Kunsthalle Düsseldorff, van 20/9 tot 11/1
________________________________________________________
OKTOBER DUITSLAND
LUDWIG GOES POP
Oppervlakkigheid? Massamedia? Populaire cultuur? Pop was een bevrijding voor de één,
een triviale belediging voor de andere. Het Museum Ludwig heeft dankzij Peter en Irene
Ludwig, één van 's werelds belangrijkste collecties van de Amerikaanse pop art.
Museum Ludwig, Keulen, van 2/10 tot 11/1
12