Bijlage 7 Vooronderzoek bodem zoekgebieden windturbines De

VOORONDERZOEK TOEKOMSTIG
WINDMOLENPARK NABIJ BEDRIJFSTERREIN
DE BRAND TE 'S-HERTOGENBOSCH
GEMEENTE 'S-HERTOGENBOSCH
22 juli 2014
077957306:A - Definitief
B02045.000080.0100
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Inhoud
1
2
Inleiding ................................................................................................................................................................ 5
1.1
Aanleiding .................................................................................................................................................. 5
1.2
Doel.............................................................................................................................................................. 5
1.3
Werkzaamheden ........................................................................................................................................ 6
1.4
Leeswijzer ................................................................................................................................................... 6
Onderzoeksbevindingen .................................................................................................................................... 7
2.1
Algemeen .................................................................................................................................................... 7
2.2
Huidige situatie.......................................................................................................................................... 7
2.3
Historische situatie .................................................................................................................................... 7
2.4
Uitgevoerde bodemonderzoeken ............................................................................................................ 8
2.4.1
2.5
3
Bodemkwaliteitskaart............................................................................................................ 9
Bodemopbouw en geohydrologie ......................................................................................................... 10
Conclusies ........................................................................................................................................................... 11
Bijlage 1
Regionale ligging ........................................................................................................................ 13
Bijlage 2
Onderzoekslocaties ..................................................................................................................... 15
Colofon....................................................................................................................................................................... 17
077957306:A - Definitief
ARCADIS
3
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
4
ARCADIS
077957306:A - Definitief
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
1
Inleiding
In opdracht van de gemeente ‘s-Hertogenbosch heeft ARCADIS Nederland BV een vooronderzoek
uitgevoerd ter plaatse van 4 (gebieden van) mogelijke toekomstige locaties van windmolens nabij het
bedrijventerrein ‘De Brand’ te ’s-Hertogenbosch.
Voor de oprichting van het windmolenpark naast het bedrijventerrein is voorzien in de bouw van 4
windmolens. In dit stadium is de definitieve opstelling van deze 4 windmolens nog niet gekozen.
In afwachting van de definitieve keuze van de opstelling is ervoor gekozen om een vooronderzoek uit te
voeren ter plaatse van de 4 als zoekgebied aangewezen locaties, waarbinnen de windmolens gepland zijn.
De ligging van de onderzochte locatie is weergeven in bijlage 1.
Het vooronderzoek is uitgevoerd conform de NEN 5725, Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek
bij verkennend en nader onderzoek, Nederlands Normalisatie-instituut, 2009.
1.1
AANLEIDING
Het onderzoek is uitgevoerd in verband met het opstellen van het bestemmingsplan voor het plangebied.
Daartoe dient inzicht in de verwachte milieuhygiënische kwaliteit van de bodem te zijn om aan te tonen of
het aspect bodem mogelijk belemmeringen kan opleveren voor de beoogde ruimtelijke ontwikkelingen.
1.2
DOEL
Het doel van het vooronderzoek is te bepalen of de locatie al dan niet verdacht is met betrekking tot het
voorkomen van bodemverontreiniging door het verzamelen van relevante informatie over de locatie van
het bodemonderzoek, door het opvragen van informatie bij de opdrachtgever, de eigenaar en de
gemeente, het houden van interviews, uitvoeren van terreininspectie en archiefonderzoek.
Het vooronderzoek wordt uitgevoerd conform NEN 5725 (Strategie voor het uitvoeren van
vooronderzoek bij verkennend, en nader onderzoek, Nederlands Normalisatie-instituut, 2009). Op basis
van de informatie uit het vooronderzoek wordt afhankelijk van het vermoeden over de aanwezigheid van
een bodemverontreiniging een locatie geclassificeerd als “verdacht” of “onverdacht”. Op basis van deze
classificatie wordt een hypothese geformuleerd, welke vervolgens in een latere fase aan de hand van het
uitvoeren van een verkennend bodemonderzoek conform NEN 5740 kan worden getoetst.
In een latere fase kan een verkennend bodemonderzoek worden uitgevoerd als de definitieve locaties van
de op te richten windmolens zijn vastgesteld.
077957306:A - Definitief
ARCADIS
5
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
1.3
WERKZAAMHEDEN
In het kader van het vooronderzoek zijn voor de 4 gebieden, weergegeven in bijlage 2, de volgende
bronnen geraadpleegd:

Eventuele aanwezige hinderwet- of milieuvergunningen.

Eventuele aanwezige bouwvergunningen.

Uitgevoerde bodemonderzoeken op de onderzoekslocatie en in de directe omgeving.

Archief boven- en ondergrondse tanks.

Informatie betreffende stortplaatsen, ophogingen, slootdempingen
Het vooronderzoek dat is uitgevoerd conform NEN 5725 wordt daarmee aangemerkt als een ’standaard’
vooronderzoek.
Een terreininspectie / interview is, in afwijking van de NEN 5725 in dit kader niet uitgevoerd, omdat er,
gezien de omvang van de gebieden en het agrarisch gebruik in dit stadium weinig aanvullende informatie
uit naar voren zal komen.
1.4
LEESWIJZER
Hoofdstuk 2 beschrijft de bevindingen van het vooronderzoek. In hoofdstuk 3 worden de conclusies en
aanbevelingen besproken.
6
ARCADIS
077957306:A - Definitief
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
2
2.1
Onderzoeksbevindingen
ALGEMEEN
Gebaseerd op het onderzoeksprotocol NEN 5725 (Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij
verkennend en nader onderzoek) is het vooronderzoek uitgevoerd. Hierbij zijn o.a. de in het verleden op
de locatie uitgevoerde activiteiten en de resultaten van in het verleden (in de omgeving) uitgevoerde
bodemonderzoeken geïnventariseerd.
De resultaten van dit vooronderzoek zijn opgenomen in deze rapportage. De aangeleverde informatie
over de 4 gebieden, verstrekt door de gemeente ’s-Hertogenbosch is opgenomen als Bijlage 3 . De
informatie van de gemeente ’s-Hertogenbosch is afkomstig van/uit:
 de geografische ligging/ mondelinge informatie;
 de gemeentelijke registratie van olietanks;
 de gemeentelijke registratie van bodemonderzoeken.
Binnen de gebieden zijn geen hinderwet- of milieuvergunningen afgegeven.
Daarnaast is informatie geraadpleegd afkomstig van/uit:
 terreininspectie;
 bodemloket (www.bodemloket.nl);
 oude topografische kaarten (bron: www.watwaswaar.nl).
2.2
HUIDIGE SITUATIE
De 4 gebieden voor de toekomstige windmolens zijn gekenmerkt als zoekgebied 1 t/m 4. De gebieden zijn
weergegeven op de tekening opgenomen in bijlage 2. De gebieden zijn geheel aan te merken als
landbodem. Er wordt in dit onderzoek van uitgegaan dat de windmolens worden opgericht op het terrein,
wat in de huidige situatie als landbodem wordt aangemerkt. De gebieden zijn verder onbebouwd,
onverhard en voornamelijk in agrarisch gebruik.
2.3
HISTORISCHE SITUATIE
Uit de resultaten van het vooronderzoek blijkt dat binnen alle 4 gebieden in het verleden geen
milieubedreigende activiteiten bekend zijn. Uit historische topografische kaarten valt op te maken dat het
terrein en de omgeving tot begin jaren ’90 van de vorige eeuw vrijwel uitsluitend in agrarisch gebruik is
geweest. De Beusingsedijk en Oude Bossche Baan zijn gedurende die tijd reeds in gebruik als openbare
weg. In de jaren ’90 is zuidwestelijk van de locaties van de windmolens en de toekomstige uitbreiding van
het bedrijfsterrein, het industrieterrein ‘De Brand’ ingericht. Omstreeks deze periode is ook de plas
077957306:A - Definitief
ARCADIS
7
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
aangelegd, direct ten noordwesten en gedeeltelijk ter plaatse van zoekgebied 3. De plas ‘Zandvang’, direct
ten noorden van zoekgebied 2 en ten zuiden van de Oude Bossche Baan, is reeds eerder aangelegd, in de
jaren ’70. In 1971 is ten westen van het huidige bedrijfsterrein tevens de Rijksweg A2 inclusief een
afwateringskanaal, uitkomend op de Zuid-Willemsvaart aangelegd.
Bebouwing
Door de gemeente ’s-Hertogenbosch is aangegeven dat er met betrekking tot de onderzoekslocaties geen
bouw- en/of sloopvergunningen aanwezig zijn. Het is dus niet waarschijnlijk dat er ter plaatse van de 4
gebieden ooit bebouwing aanwezig is geweest.
Rondom zoekgebied 4 is in het verleden en heden wel bebouwing aanwezig. Voor de bebouwing ten
oosten van het zoekgebied behorend bij de Beusingsedijk 1 is in 1978 een bouwvergunning voor het
bouwen van een woonhuis met carport inclusief rundveehouderij verleend. Vóór deze periode (tussen
1940 en 1974) is direct ten zuidwesten van het zoekgebied eveneens bebouwing in de vorm van een
boerderij aanwezig geweest, op het voormalige perceel kadastraal bekend sectie F, nummer 254. Dit betrof
een smal perceel langs de Beusingsedijk. Er is geen kaartmateriaal van de voormalige bebouwing zelf
aanwezig. Uit de ligging van de voormalige kadastrale percelen valt echter wel op te maken dat de
voormalige bebouwing niet ter plaatse van, doch zeer nabij, het zoekgebied aanwezig is geweest.
Vermoedelijk is (een deel van) dit perceel tussen 1975 en 1981 circa 2 meter opgehoogd.
2.4
UITGEVOERDE BODEMONDERZOEKEN
Ter plaatse van het als bedrijventerrein ‘De Brand’ in te richten gebied zijn in de periode 1990-1997 in het
kader van de planontwikkeling een aantal bodemonderzoeken uitgevoerd. Hiertoe behoort o.a. het terrein
wat inmiddels ook daadwerkelijk is ingericht als bedrijventerrein, wat globaal is ingesloten tussen de
wegen ‘Het Zuiderkruis’, ‘Orionpad’, ‘De Schorpioen’ en ‘De Tweeling’. Tot de toenmalige onderzoekslocatie hoorde eveneens het terrein ten oosten daarvan, gelegen rondom de Beusing, globaal tussen het
Orionpad, Beusingsedijk en de Aa. Binnen dit gedeelte van het onderzochte terrein zijn gebieden 3 en 4
gedeeltelijk gelegen. De overige 2 gebieden zijn voor zover bekend, niet eerder onderzocht geweest.
Tot de uitgevoerde onderzoeken in de periode 1990-1997 behoren:
 Historisch onderzoek De Brand, opgesteld door gemeente ’s-Hertogenbosch, technische dienst, mei
1990.
 Indicatief bodemonderzoek bestemmingsplan De Brand, opgesteld door Grontmij nv, november 1990,
kenmerk 0237.BWT/MvD.
 Verkennend bodemonderzoek toekomstig bedrijventerrein De Brand, opgesteld door CSO
Adviesbureau voor milieu-onderzoek, 24 april 1995, kenmerk L065.95
 Aanvullend bodemonderzoek ernst en omvang arseenverontreiniging, opgesteld door NIPA
Milieutechniek bv, 7 juli 1997, kenmerk RdH/97 1905 rpp
 Rapport milieukundige begeleiding ontgraving toplaag en partijkeuring, opgesteld door NIPA
Milieutechniek bv, 7 oktober 1997, kenmerk RdH/97 1975.
Uit de onderzoeken blijkt dat ter plaatse van het gehele onderzochte terrein in de grond en het grondwater
met name zware metalen licht verhoogd aanwezig zijn ten opzichte van de destijds geldende referentie- en
streefwaarden. Daarnaast is plaatselijk een sterk verhoogd zinkgehalte in de bovengrond en sterk
verhoogd arseengehalte in de ondergrond aangetoond. Het grondwater ter plaatse van vrijwel het gehele
gebied blijkt in 1995 tevens licht verontreinigd te zijn met vluchtige aromaten.
8
ARCADIS
077957306:A - Definitief
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Tijdens het onderzoek in 1990 zijn geen boringen verricht ter plaatse van de 4 gebieden voor de
windmolenlocaties, en tijdens het onderzoek in 1995 is dit alleen gebeurd ter plaatse van (een deel van)
zoekgebied 3. Destijds bleek ter plaatse de boven- en ondergrond ter plaatse niet verontreinigd te zijn met
zware metalen en/of EOX. Het grondwater bleek er licht verontreinigd met chroom, koper en nikkel.
Het aanvullend bodemonderzoek uit 1997 en de daaropvolgende ontgraving met milieukundige
begeleiding zijn destijds uitgevoerd vanwege de plaatselijk aangetoonde sterke verontreiniging met arseen
in de grond. Deze verontreiniging wordt in verband gebracht met het voorkomen van ijzeroer (oerbanken)
in de ondergrond, die zijn afgezet als gevolg van het voorkomen van ijzerrijk kwelwater. Deze afzettingen
kunnen echter in het gehele gebied voorkomen. Ondanks dat deze specifieke verontreiniging niet is
aangetroffen ter plaatse van de huidige onderzoekslocaties (maar ter plaatse van de voormalige percelen,
kadastraal bekend sectie S, nummers 446 en 447, gelegen aan de huidige weg ‘De Tweeling’) kan met
betrekking tot de onderhavige onderzoekslocaties worden geconcludeerd dat het voorkomen van ijzeroer
en daarmee samenhangende arseenverontreinigingen in de ondergrond niet kan worden uitgesloten.
In het recente verleden zijn ter plaatse van de toekomstige uitbreiding van het bedrijfsterrein ‘De Brand’ 2
bodemonderzoeken uitgevoerd:
 Verkennend bodemonderzoek ter plaatse van gronddepot De Brand te ’s-Hertogenbosch door Van
Vleuten Consult B.V. (rapportnummer CV12248vbo, d.d. 26 juni 2012).
 Verkennend milieukundig bodemonderzoek toekomstig windmolenpark en uitbreiding bedrijfsterrein
De Brand te ’s-Hertogenbosch door ARCADIS (rapportnummer 077677819:B, d.d. 5 juni 2014)
De onderzochte percelen (sommigen gedeeltelijk) zijn onder meer de percelen, kadastraal bekend
gemeente ’s-Hertogenbosch, sectie S, nummers 1037 en 1042 (onderzoek Van Vleuten Consult, 2012) en
nummers 725, 728, 1031 en 1032 (onderzoek ARCADIS, 2014). Zoekgebied 4 is volledig gelegen binnen het
onderzochte gebied door Van Vleuten Consult in 2012. Zoekgebied 3 ligt voor het grootste gedeelte binnen
het deelgebied “uitbreiding bedrijfsterrein - noord”, dat is onderzocht tijdens het bodemonderzoek van
ARCADIS in 2014.
Tijdens beide onderzoeken is uitsluitend de bovengrond (0,0-0,5 m-mv.) van het terrein onderzocht.
Tijdens het veldwerk is geen asbest op of in de bodem waargenomen. De bovengrond (ontvangende
bodem), onderzocht aan de hand van een aantal grondmengmonsters, bleek grotendeels niet
verontreinigd te zijn met de onderzochte parameters, met uitzondering van een licht verhoogd gehalte ten
opzichte van de achtergrondwaarde (AW2000) aan PCB in twee van de grondmengmonsters. Het in 2012
aangetoonde gehalte overschrijdt daarbij tevens de Maximale Waarde Wonen.
2.4.1
BODEMKWALITEITSKAART
De gemeente ‘s-Hertogenbosch beschikt over een bodemkwaliteitskaart (16 oktober 2012, kenmerk
9X1522.01), inclusief bodemfunctieklassenkaart. Alle gebieden zijn gelegen binnen het homogeen
deelgebied ‘Industrie na 1975’.
Binnen de bodemfunctieklassenkaart zijn alle locaties gelegen binnen de functieklasse ‘Industrie’. Op de
ontgravingskaart is de te verwachten bodemkwaliteit ter plaatse van alle onderzoekslocaties (zowel de
bovengrond, 0-0,5 m-mv. als de ondergrond, 0,5-2,0 m-mv.) AW2000-grond (altijd toepasbare grond).
077957306:A - Definitief
ARCADIS
9
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
2.5
BODEMOPBOUW EN GEOHYDROLOGIE
Voor bodemgegevens en geohydrologische informatie is gebruik gemaakt van de gegevens van de
Grondwaterkaart van Nederland van de Dienst Grondwaterverkenning TNO.
Het maaiveld van de onderzoekslocaties bevindt zich naar verwachting op 4 à 5 m+NAP.
De globale bodemopbouw, samengesteld op basis van de bovengenoemde gegevens, is weergegeven in de
navolgende Tabel 1.
Diepte (t.o.v. NAP)
Geohydrologische betekenis
Geologische formatie
5 m+NAP tot 20 m-NAP
Deklaag
Formaties van Boxtel en Beegden
20 tot 75 m-NAP
1ste watervoerend pakket
Formaties van Sterksel en Stramproy
75 tot 110 m-NAP
Slecht doorlatende lagen met
Formatie van Peize-Waalre
daartussen een watervoerend pakket
70 tot 200 m-NAP
200 tot 250 m-NAP
Voornamelijk watervoerend pakket met
Formaties van Peize-Waalre en Maassluis en
een enkele slecht doorlatende laag
Kiezeloöliet Formatie
Watervoerend pakket
Formatie van Oosterhout
Tabel 1 Schematisering bodemopbouw
Het grondwater op de locatie bevindt zich naar verwachting op ca. 2,0 m-mv (ca. 2 à 3m+NAP), maar kan
zich plaatselijk ten opzichte van het maaiveld dieper bevinden door de aanwezigheid van ophogingen en
dijken. De regionale grondwaterstromingsrichting is noordwestelijk gericht. De stroming van het
oppervlakkige grondwater wordt beïnvloed door de aanwezigheid van sloten en drainage en het
nabijgelegen afwateringskanaal, de Zuid-Willemsvaart en de Aa.
10
ARCADIS
077957306:A - Definitief
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
3
Conclusies
In opdracht van de gemeente ‘s-Hertogenbosch heeft ARCADIS Nederland BV een vooronderzoek
uitgevoerd ter plaatse van 4 (gebieden van) mogelijke toekomstige locaties van windmolens nabij het
bedrijventerrein ‘De Brand’ te ’s-Hertogenbosch. Het onderzoek is uitgevoerd conform de NEN 5725,
Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader onderzoek, Nederlands
Normalisatie-instituut, 2009.
Uit de resultaten van het vooronderzoek blijkt dat binnen geen van de 4 gebieden bodembedreigende
activiteiten hebben plaatsgevonden en dat er voor zover bekend nooit bebouwing aanwezig is geweest.
Wel kan in de ondergrond ijzeroer in de grond voorkomen, waardoor de grond sterk verontreinigd kan
zijn met arseen. Om deze reden wordt geadviseerd, tijdens een eventueel in een latere fase uit te voeren
verkennend bodemonderzoek, arseen mee te nemen als verdachte parameter in het laboratoriumonderzoek, indien er zintuiglijke waarnemingen worden gedaan zoals ijzeroer of roesthoudende grond.
Uit de gegevens van eerder op en/of in de omgeving verrichte onderzoeken blijkt dat op de locatie verder
algemeen licht verhoogde gehalten worden verwacht aan zware metalen in de grond en aan vluchtige
aromaten in het grondwater.
De resultaten van het vooronderzoek geven geen aanleiding om de locaties specifiek als ‘verdacht’ met
betrekking tot het voorkomen van verontreinigingen aan te merken.
In een latere fase, zoals bijvoorbeeld voor uitvoering van de herontwikkelingsplannen of bouw van de
windturbines, zal een verkennend bodemonderzoek conform NEN5740 noodzakelijk zijn. Geadviseerd
wordt om de te onderzoeken locaties te beperken tot de locaties waar significant grondverzet zal
plaatsvinden. Hierbij kan gedacht worden aan de fundering onder de voet van de windmolen. Indien de
toekomstige locaties van de windmolens binnen de 4 gebieden zijn gelegen, worden de locaties
aangemerkt als onverdacht terrein voor het voorkomen van bodemverontreiniging en kunnen ze worden
onderzocht conform de strategie ‘onverdachte locatie’ uit de NEN 5740.
Er zijn vanuit het vooronderzoek geen verdenkingen gevonden voor het voorkomen van een
asbestverontreiniging in de bodem. Het wordt dan ook niet noodzakelijk geacht een verkennend
onderzoek asbest in bodem conform NEN 5707 op de locaties uit te voeren.
077957306:A - Definitief
ARCADIS
11
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
12
ARCADIS
077957306:A - Definitief
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Bijlage 1
077957306:A - Definitief
Regionale ligging
ARCADIS
13
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
14
ARCADIS
077957306:A - Definitief
´
opdrachtgever: Gemeente ‘s-Hertogenbosch
project: vooronderzoek windmolenpark De Brand ‘s-Hertogenbosch
onderwerp: Regionale ligging
getekend
datum
schaal
bladformaat
0
250
500
1.000 Meters
: lieverloor
: 14-07-2014
: 1:25.000
: A4
projectnummer
B02045.000080
goedgekeurd
datum
projectleider
vestiging
tekening
1
:
:
: H. Sanders
: Maastricht
versie
1
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Bijlage 2
077957306:A - Definitief
Onderzoekslocaties
ARCADIS
15
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
16
ARCADIS
077957306:A - Definitief
Vooronderzoek toekomstig windmolenpark nabij bedrijfsterrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Colofon
VOORONDERZOEK TOEKOMSTIG WINDMOLENPARK
NABIJ BEDRIJFSTERREIN DE BRAND TE 'SHERTOGENBOSCH
OPDRACHTGEVER:
Gemeente 's-Hertogenbosch
STATUS:
Definitief
AUTEUR:
R.J. van Lieverloo MSc.
GECONTROLEERD DOOR:
ir. M.A. van Tulder
VRIJGEGEVEN DOOR:
drs. B.P.W. Schlangen
22 juli 2014
077957306:A
ARCADIS NEDERLAND BV
Stationsplein 18d
Postbus 1632
6201 BP Maastricht
Tel 043 3523 300
Fax 043 3639 981
www.arcadis.nl
Handelsregister 9036504
©ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de
wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets
uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door
middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins.
077957306:A - Definitief
ARCADIS
17

Download Report