5b - Sint-pietersdorp

Stadsvesten van de Brugsepoort tot ???
Gent 5b
Rabot
Begijnhof
La lys Bargiekaai-brug
Brugse vaart
en poort, Noortstraat Elysese velden Aardewegbrug,
Aan het begin van de Brugse vaart
zal later de coupure
worden
aangesloten rond
1750/55 om een betere verbinding te geven met de Leie, Graslei
La Lys een vlasspinnerij aan de Nieuwe Wandeling waar
ééns meer dan 4000 mensen hebben gewerkt werd afgebroken rond eind de jaren zestig van de vorige eeuw.
Heden grote appartements-blokken aan de randen met
in het midden een park het.
Leie
Het appartementsblok werd
niet op dezelfde plaats
gebouwd maar 20 meter
achteruit
Begin van de Coupure of einde v/d Brugse vaart
De nu
gedempte
stadsgracht
Vlasspinnerij “La Lys.” was één van de eerste die de elektrische verlichting heeft toegepast in de fabriek.
De nieuwe vlasfabriek had een grote uitbreiding in 1907
Een zijtak van de Leie
Stadswallen
Laatste deel van de coupure
La Lys , werd opgericht in 1838 en was
op dat ogenblik zelfs de grootste
textielfabriek van West-Europa.
(afbeelding onderaan is van 1840)
Rechts. De affiche is
uit 1925 en is van de
Vlaswerkersverenigin
g. Vermits “ La Lys”
een vlasfabriek was,
zullen de arbeiders
daar deze affiche
zeker hebben
gekend. Maar ik
denk dat de affiche
bestemd was voor
de mensen die het
vlas bewerkten.
In 1971 was dit de laatste
muur die nog moest
geslopen worden
De arbeiders verlaten de
vlasfabriek “La Lys” aan de Nieuwe
Wandeling. Heden deels park de
“Groene Vallei” en hoge flats
www.sint-pietersdorp.be
www.sint-pietersdorp.be
Evenwijdig met de Nieuwe Wandeling
bevonden zich de oude Stadsgrachten
in het park aan de Groene Vallei. Dit
was een van de laatste stadsgrachten
die gedempt werd eind in de jaren
1960. Recht zie je nog juist de
belangrijke vlasfabriek”La Lys”
Postkaart van
1903
?
Tot in het begin1900 kwam hier de Bargie aan die van Brugge kwam of vertrok. De platte brug
uit 1877 werd afgebroken in 1934 voor een nieuwe en verhoogde brug. De Phoenixbrug was
ook dezelfde naam van de brug, dit naar de nabij gelegen metaalfabriek de Phoenix
(1826/1949).
www.sint-pietersdorp.be
Waldam, is nu de kaai van de Contributiebrug tot de
Noordstraat. Maar vroeger was het een echte afdamming
die de oude Brugsepoort omringde. Op de oude kaarten
van Gent van 1550 tot 1799 nog altijd merkbaar. Wal
betekent oorspronkelijk, muur.
De samenkomst van de coupure en de westelijke stadsvest
(gracht) bij de Brugse poort. Aquarel van de Hollandse
soldaat Wynants 1825 (in 1902 werden in Den Haag een 30tal
werken van soldaat Wijnants die hier soldaat was tijdens de Hollandse
periode aangekocht door de Stad Gent)
Coupure
De Stadsgracht (evenwijdig met de
Nieuwe Wandeling) met de
Driegatenbrug
Waldam
Begin v/d Brugse vaart
Moeder en vader zwaan waren fier op hun
kroost na het broeden in weer en wind
De Driegatenbrug aan de stadsgracht
ontstond bij het graven van de
Coupure in 1751. Het was een
gemetselde brug met 3 gaten,
vandaar de naam. Bij het dempen
van deze oude Stadsgracht(vest)
in1971 werden de 3 bogen versterkt
in gewapend beton en werd de rijweg
verbreed tot 6 m. dit gebeurde in
1972 . Van brug kan je niet meer
spreken. Enkel wilde men de brug
blijven herinneren.
www.sint-pietersdorp.be
De Brugsepoort. Aan het einde van de 13de eeuw werd er op een opgevulde Stadsgracht, de Waaldam een versterkte poort gebouwd. Deze was gelegen ongeveer halfweg de Noordstraat. De poort en de Dam bleven tot in de
2de helft van de 19de eeuw bestaan. In de 17de eeuw werd het een grotere poort wegens meer drukte van het
nieuwe kanaal Gent-Brugge dat pas werd gegraven. Later in de Franse tijd werd er een wachthuis in empirestijl
aan toegevoegd(zie foto). De Kortrijksepoort had 3 poorten. Maar om de Brugsepoort beter te beveiligen werd
er ook een tweede poort toegevoegd tijdens het Calvinistisch bewind rond 1577.
Deze poort bevond zich op het kruispunt
Contributiestr Noordstr Begijnhoflaan en de
Brugsepoortstraat. Zie op het plan op de vlgd
dia. Deze poort werd vlug gebouwd want
op bevel van Jozef II werd ze
gesloopt in 1782 wegens zeer
bouwvallig.
De eerste Brugsepoort op de kaart Horenbault uit
1619.
Links een kaart van Hondius
en Sanderus uit 1641.
De Coupure staat er ook nog niet op deze
zou er 100 jaar later worden gegraven rond 1755
2de poort van 1577. op de kaart rechts staat het
kanaal Gent Brugge nog niet opgetekend . Het
moest nog worden gegraven. Dit gebeurde rond
1624. Links is het een kaart van 1641 en toen
noemde men de Brugse vaart de “Nieuwe Vaart”
Ingang van de vlasspinnerij
“La Lys” uit 1838
Afgebroken huizenblok
om het mogelijk te maken
de nieuwe brug schuins te
laten lopen recht tov de
Phoenixstraat. Deze
beslissing viel in 1932
2 bruggen, Bargie’s. in 1824 tekende onze Hollandse soldaat Wijnants onderstaande tekening. Er lig een Bargie
aan de kade. Ik denk dat het soldaten zijn die opstappen?
De brug dat je op de tekening, de eerste Bargiebrug was
een draaiende brug en werd gelegd in 1753 deze zal afgebroken worden in 1877 en vervangen worden door een
platte draaibrug in yzer. In 1932 zou men vele draaibruggen afschaffen en ze hoger leggen om de scheepvaart niet
te hinderen (toen al speelde uurlonen ook al een grote
rol. Om het verkeer vlotter te laten verlopen vanuit de
Noordstraat naar de Phoenixstraat zou men het huizen-
Overschot van de Brugse
poort? Deze zouden
allemaal verdwijnen na
1860 met het afschaffen
van het tolrecht
blok afbreken op de bovenste foto te zien
en de brug schuin over het water leggen.
Ik denk dat dit besluit genomen werd door
de trammaatschappij gezien men toen 2
stevige bochten van 90° moest nemen.
Voor het vervoer met paard en kar hadden
deze zeker geen probleem want deze
reden maar aan 5 a 10km per uur. Schone
liedjes duren niet lang want in Mei 1940
was ze terug al opgeblazen en er kwam
een noodbrug die dienst deed tot 1949.
In 1950 werd dus de huidige brug geopend
met veel bla bla bla (vrije hoogte 4,15m)
Zicht op de Bargiekaai
van de noordelijke
oever door de Hollandse
soldaat Wynants
in 1822
anno 1930
Dezelfde
kaai met
een
verschil
van meer
dan 100
jaar
De Noordstraat aan de
Brugse poort. Oud en
nieuwe situatie
Zoals ik eerder schreef was de brug opgeblazen geweest
door onze eigen troepen in mei 1940. Blijkbaar kenden
onze genie soldaten niet veel van munitie omdat er 2
woningen niet meer bewoonbaar werden. Hiernaast de
noodbrug die dienst zou doen tot 1949 het jaar met de
aanvang van de nieuwe te bouwen betonnen brug.
Hieronder is de afgewerkte brug uit 21 januari 1935. 17
maanden nodig gehad om ze te verwezenlijken en had
maar een aantal seconden nodig in 1940 om ze naar de
vaantjes te helpen
Wanneer de Nieuwe Leeuw in een
Gouden Leeuw werd gedoopt
weet ik niet
Ciné City was een bescheiden wijkzaaltje
zoals er voor wereldoorlog II ( Ciné du
Nord) veel waren en was in de jaren
zestig één van de zo vele cinema's dat
Gent telde. Na lange leegstand en verkrotting in 1979 gesloopt. Het begin van
de Noordstraat is hier grondig verbouwd
na de stopzetting van de Ciné City.
www.sint-pietersdorp.be
Ook het einde van de
Noordstraat is grondig
veranderd
De Noordstraat is toch redelijk nog goed
herkenbaar toch na 50 jaar hé of ben ik mis
Hier zal later metaalfabriek Phoenix komen te
staan en zal de Leiearm worden doorgetrokken
en de andere worden gedempt
Coupure
Nog te bouwen Vlasfabriek “La Lys”
en de Nieuwe Wandeling
De contributiebrug
De 2de Brugse poort
De Noordstraat
De Brugse Vaart
De Bargiebrug
De 3
Gatenbrug
De 1ste Brugsepoort
Rechts een kaart van midden de 18de
eeuw van Malfeson. Kaart boven is van
een 5 tal jaren later van de aan te leggen Coupure
Gravure uit 1613 sedert het
Calvinistisch bewind .vlgd dia is een
ingekleurde versie.
Meer dan 100 windmolens stonden er op
de stadsvesten in Gent.!!! Je moet even
zien hoe moeilijk het nu is om een windmolen te plaatsen. Op deze plaats stonden
er hier rond de Brugse Poort 12 a 13molens
en misschiens 14. Zat de tekenaar niet hoog
om het overzicht van Gent te tekenen?
Als je van Brugge naar Gent wou
gaan , dan kwam je aan, aan de
Brugse Poort. Anno , de zestiende
eeuw
10
9
8
3
6
7
11
5
4
13?
12
2
1
Aardewegbrug voor
1948/49 (kaart vlgd dia)
Van op de Zuid-kaai te zien de ex-uitmonding van de Waldam in de Brugse Vaart. De Waldam kronkelde zich achter de Begijnhoflaan
richting Rabot waar het waterloopje zich met de “Lieve” verenigde. Op de voorgrond de borstwering v/d huidige Bargiebrug
De Bargiekaai van nr 3 tot…
www.sint-pietersdorp.be
Vlgd dia
De Aardewegbrug ontstond rond +/-1645 na
het graven van de Brugse Vaart. Het is een
van de weinige bruggen waarvan bijna niks
is bekent. Ze verdween bijna letterlijk als de
Waldam in 1948 was gedempt. Gelukkig
heeft men het gat behouden
Je begrijp wel dat ik nog veel werk heb om de
huidige toestand ter plaatse moet gaan
fotograferen.
Soms denk ik “Had ik maar enkel bij het SintPietersdorp gebleven met mijn web-side
Bargiekaai 16 tot 32
www.sint-pietersdorp.be
2 maal dezelfde postkaart de ene
in kleur en de andere zwart-wit
De Bargie. Ongeveer 300 jaar heeft men
de afstand Brugge-Gent verzorgd. Toen
men in Brugge aankwam stonden
koetsen klaar om terug naar Gent
Oostende Aalst of tot Brussel te reizen .
De dagbargie heeft dit maar kunnen
volhouden tot 1838 maar de
nachtbargie zou een 10 tal jaren later
ook de duimen moeten neerleggen. Het
goederen vervoer kon op het begin van
de 20 ste eeuw ook de concurrentie
niet meer aan en werden de diensten
van de Bargieboten stopgezet
www.sint-pietersdorp.be
Op 7/4/1787wordt één van de
Bargieboten openbaar
verkocht. Zij golden algemeen
als de mooiste, gezelligste en
meest comfortabele
trekschuiten van Europa
Einde van de Coupure, begin van de Brugse Vaart
Op de bargie konden 60
a 70 personen mee en
later bijna 100. De
Bargie’s waren op de
bodem bijna plat. De
diepte van de Brugse
vaart was immers niet
zo diep. De Bargie
moesten immers op het
Minnewater ook varen!
Daar was het opletten.
BOVEN. Waarschijnlijk
een van de laatste Bargie
boten die Brugge-Gent
vaarden.
De laatste Bargie werd in
1908 VERKOCHT ALS
BRANDHOUT. De
treinen zouden hen de
nek omgedraaid hebben
www.sint-pietersdorp.be
www.sint-pietersdorp.be
In 1613 geven de Staten van Vlaanderen toestemming om het kanaal te graven. Er waren er verschillende ondernemingen betrokken die elk op
verschillende plaatsen begonnen Gent werd bereikt rond 1622. de Bargies tussen Gent en Brugge starten reeds in 1623, in het begin was de diepte maar
1,5 m later tot 2,5m, wat voor een diepte het nu heeft weet ik niet. Dit waren grote openbare werken met het graven van het kanaal Gent-Brugge. Ik
hoop dat de schilder toch niet te veel heeft gefantaseerd. Kijk es hoeveel mensen aan het werk zijn! Gelukkig voor de opdrachtgevers werkten de mensen
nog voor een appel en een ei
De Bargiekaai en het
begin van de Brugse
vaart
Bargie aankomst in
de 19de eeuw
www.sint-pietersdorp.be
De Bargie was een boot van +/- 17 m lang en 2 m hoogte op 3,5 m breed en vermits ze zeer mooi afgewerkt was
trok men er 2jaar voor uit om ze te bouwen. Het was een trekschuit voortgetrokken met paarden tussen Gent en
Brugge. 6 tot 8 uren varen maar niemand klaagde! Te Aalter was er een wisseling voor de paarden. In 1781 waren
ze 25 m lang 5m breed en 2,5 m hoog. Alles liep langzamerhand ten einde met de spoorwegen. Op het laatste
werden enkel goederen vervoerd en dit tot 1908
www.sint-pietersdorp.be
Rechts. Op de boeg stond er veel iets
afgebeeld (hier een beeld van Walter
de Buck voor een kopie van de Bargie
Buiten de Brugse Poort
(kaai) 277
www.sint-pietersdorp.be
Dankzij het
kanaal naar
Brugge werd
de reistijd
tussen Gent
en Brugge
beperkt tot 8
uren!
Elysese velden
anno 1971
www.sint-pietersdorp.be
Elysese velden in 1972
www.sint-pietersdorp.be
www.sint-pietersdorp.be
Einde deel 5b
zie verder 5c

Download Report