Hof tot Damroute

2
1
Fietsroute
Hof tot Damroute
¡ Op 30 november 1813
kwam de naar Engeland
gevluchtte prins Willem
Frederik aan op het strand
van Scheveningen. Daarvandaan ging hij met een kar
naar het huis van de graaf
van Limburg Stirum aan het
Lange Voorhout nr. 19 (aan
uw linkerhand). Van Limburg
Stirum was één van de drie
Oranjegezinde regenten die
de prins hadden gevraagd
terug te keren.
¤ Vanaf de Nassaulaan, ter
hoogte van de Willemskerk,
kijkt u links uit op Plein 1813.
Het monument op het plein
herinnert aan de landing van
Frederik Willem en de start
van het Koninkrijk der Nederlanden. De koning zelf staat
aan de stadskant, bovenop
staat de Nederlandse Maagd.
£ Aangekomen bij het
strand ziet u links een
gedenknaald. Op deze plek
kwam Willem Frederik
aan na zijn ballingschap in
Engeland. Met een sloep
werd hij vanuit een Engels
oorlogsschip naar het strand
geroeid.
Tweehonderd jaar geleden zette prins Willem Frederik vanaf het strand in
Scheveningen koers naar Amsterdam, waar hij werd ingehuldigd als koning
Willem I. Dit betekende het begin van tweehonderd jaar koninkrijk. Ter ere van
deze historische gebeurtenis heeft de ANWB de Van Hof tot Damroute uitgezet.
Deze fietsroute tussen Scheveningen en Amsterdam volgt globaal dezelfde route
als Willem Frederik en neemt u mee terug naar de begindagen van het koninkrijk.
¢ Volgt u de boulevard
500 m naar rechts, dan ziet u
op de duinrand Paviljoen Von
Wied. Dit buitenverblijf liet
koning Willem I in 1827 bouwen als verjaardagscadeau
voor zijn vrouw Wilhelmina
van Pruisen. Zij schilderde en
tekende hier veel.
∞ In de pastorie op Keizerstraat nr. 58 dronk de prins
koffie bij de hervormde predikant. De Hervormde Kerk
zou later een belangrijke
plaats gaan innemen in het
nieuwe koninkrijk.
§ De Scheveningseweg was
destijds een van de weinige
verharde wegen. Het was
al donker toen de prins hier
aankwam, maar hij kreeg
toch een warm onthaal en
velen sloten zich bij de stoet
aan.
¶ Paleis Noordeinde, nu
het werkpaleis van koning
Willem-Alexander, was van
1817 tot 1840 de residentie
Hoe zat het ook alweer?
Vanaf 1588 was Nederland een republiek. In
1795 vielen de Fransen
het land binnen en
vluchtten stadhouder
Willem V van OranjeNassau en zijn zoon
Willem-Frederik naar
­Engeland. Toen de
Fransen in 1813 het land
verlieten, werd WillemFrederik gevraagd terug
te keren. Hij werd de
eerste Oranje­koning van
Nederland: Willem I.
Plein 1813
2
Zaandam Oostzaan
Velserbroek
Santpoort-Noord/
Santpoort-Zuid
zeekan
aal
A10
A9
Bloemendaal
D
Noord
Zandvoort
19
18
17 E
Zwanenburg
16
F
20
G
21
Haarlem
E
E
Amsterdam
Badhoevedorp
Z
15
D
Bennebroek
R
Hoofddorp
Ouderkerk aan
de Amstel
O
O
Hillegom
Lisse
N
Noordwijk aan Zee
NoordwijkBinnen
Voorhout
Kagerplassen
Leiderdorp
HazerswoudeRijndijk
Voorschoten
5
11 Leidschendam
1
START
7
8
9
0
A4
12
2
Nieuwkoopsche Plassen
Nieuwkoop
Alphen
aan de Rijn
Wassenaar
6
Wilnis
Leiden
13
3
Mijdrecht
Roelofarendsveen
Braassemermeer
Oegstgeest
C
4
Uithoorn
A44
Rijnsburg
Katwijk aan
den Rijn
Westeinderplassen
Kudelstaart
Sassenheim
Katwijk aan Zee
A
2
4 km
ª De dag na zijn aankomst
had Willem Frederik topoverleg met verschillende leden
van de regering. ’s Avonds
was er een ingetogen
­plechtigheid voor de prins in
de Grote Kerk in het hart van
Den Haag (even buiten de
route: tegenover het Binnenhof rechtsaf). De kerk was en
is nog steeds een belangrijke
plek voor de Oranjes.
1) Via een poortje kunt u
links naar het Binnenhof.
De Ridderzaal heeft zijn
oorsprong in de middel­
eeuwen. Daaromheen
liggen de parlements- en
regeringsgebouwen.
1! Na een kort verblijf in Den
Haag reisde prins Willem
­Frederik door naar Amsterdam. Daarbij passeerde hij
Huis ten Bosch, het paleis
waar hij in in 1772 was
geboren en waar hij in 1814
als koning Willem I ook weer
zou gaan wonen.
1@ Vlak voor Huis ten Bosch
loopt de Leidsestraatweg.
Deze verharde verbindingsweg tussen Den Haag en
Leiden was aangelegd door
Lodewijk Napeleon (de broer
van de Franse keizer Napoleon), die van 1806 tot 1810
koning van Holland was. Hij
wilde naar Frans model een
nationaal wegennet aanleggen. Hierdoor kon ­Willem
Frederik met een koets snel
van Den Haag naar Amsterdam reizen. Hij vertrok om
half zes ’s morgens en kwam
aan om half drie.
1# Bij de grens van Leiden
moest de prins de Oude Rijn
oversteken. Dat deed hij bij
het Haagse Schouw, waar
vanaf de 16e eeuw reizigers
Woerden
Voorburg
Route
Boskoop
10
De fietsroute is verdeeld in
Bodegraven
Zoetermeer
's-Gravenhage
Waddinxveen
A12
Rijswijk
• Gijsbert Karel van
Hogendorp was een van
de initiatiefnemers van de
terugkeer van de Oranjes.
Zijn woonhuis stond aan
de Kneuterdijk nr. 8. Op de
dag van zijn landing ging
prins Willem Frederik bij Van
­Hogendorp op bezoek, maar
het werd een kille ontmoeting. Het woonhuis staat er
niet meer, maar een gevelsteen markeert de plek.
Aalsmeer
A4
Noordwijkerhout
14
B
Amstelveen
Nieuw-Vennep
van Willem I. De tuin achter
het paleis is van zonsopkomst tot zonsondergang
vrij toegankelijk. Aan de kop
staan de Koninklijke Stallen.
Nootdorp
Bleiswijk
Gouda
twee
delen: een kort rondje
A12
Den Haag/Scheveningen en
een langer traject van Den
Haag naar Amsterdam.
Oudewater
Afstand
Den Haag-Scheveningen:
12 km, 1 uur
Den Haag-Amsterdam:
72 km, 5 uur
Startpunt
Station Den Haag Centraal
Fietsverhuur
Bij stations Den Haag
Centraal, Leiden, Haarlem,
Amsterdam; ook OV-fietsen
3
werden overgevaren. In
1813 stond op deze plek
een tolhuis waar tol werd
geheven om de straatweg
te onderhouden. Nu staat er
een hotel-restaurant.
1$ Halverwege de ochtend
bereikte de stoet Lisse. Bij
herberg De Witte Zwaan
werd een pauze ingelast om
van paarden te wisselen. De
herberg was een populaire
pleisterplaats voor reizigers
en studenten. Een supermarkt markeert nu de plek
(hoek Heereweg-Achterweg).
1% In Heemstede ging de
route via de Herenweg
richting Haarlem. De naald
op de hoek met de Manpads­
laan is een monument voor
de Slag bij Manpad, die in
1304 zou hebben plaatsgevonden tussen Hollandse en
Vlaamse troepen. De naald
werd in 1817 geplaatst door
David Jacob van Lennep, die
er vlak naast woonde. De
slag heeft nooit plaatsgevonden, maar de naald past in
de nieuwe manier waarop in
het jonge koninkrijk met de
‘glorieuze’ geschiedenis werd
omgegaan.
1^ Om half twaalf arriveerde
de stoet bij het stadhuis van
Haarlem. Hier lunchte de
prins en had hij een ontmoeting met Amsterdamse bestuurders die hem tegemoet
waren gereisd.
1& Halfweg, gelegen
‘halfweg’ Haarlem en
Amsterdam, zag er destijds
heel a
­ nders uit. Er was een
trekvaart met daarnaast
een straatweg; aan weerszijden daarvan lagen grote
­watervlaktes. Bij het fort van
Halfweg werd de prins toegesproken door de schutters
die het fort bezet hielden.
1* Bij Herberg d’Eenhonderd
Roe (deze stond langs de
trekvaart, net voorbij de
Waterkeringweg) stapte de
prins over in een open koets.
1( Onder kanongebulder
reed de prins via de Haarlemmerpoort de stad binnen. De
huidige poort dateert van
1840 en werd geopend door
koning Willem II, de zoon van
Willem Fredrik en Wilhemina
van Pruisen.
2) Op de Haarlemmerdijk
werd de prins enthousiast
onthaald door een grote
menigte. Daardoor kwam
de koets nauwelijks vooruit.
Via de Herengracht ging het
vervolgens naar de Dam.
2! Ook bij het Paleis op de
Dam was het druk. Toen
de prins zich op het balkon
vertoonde, klonk er een oorverdovend gejuich. ’s Avonds
aanvaardde de prins zijn
nieuwe taak als ‘souverein
vorst’. Op 30 maart 1814
vond de inhuldiging plaats
in de Nieuwe Kerk naast het
paleis.
Routebeschrijving
Rondje Den Haag:
Steek voor Station Den
Haag Centraal de weg over
en volg de knooppunten 30
29 37 38. Na 38 steeds
rechtdoor, dan Prins Willem­
straat in. Na 200 m links
aanhouden, Keizerstraat. Rijd
door tot aan de boulevard en
het strand.
Aankomst van de prins op Scheveningen
Horeca
Het Haagsche Schouw,
Haagse Schouwweg 14,
2332 KG Leiden,
www.hotelleiden.nl
In het centrum van
Lisse zijn verschillende
restaurants en cafés.
Voor een langere
rustpauze fietst u vanaf
90 richting 22 naar het
centrum van Haarlem,
met veel horeca rond het
stadhuis.
Overnachten?
Kijk op anwbbedand
breakfast.nl
Fiets via dezelfde route
terug naar 38. Op Scheveningseweg steeds rechtdoor. Op Carnegieplein
langs ­Vredespaleis (aan uw
rechterhand), dan rechts aanhouden en steeds rechtdoor.
Wordt Anna Paulownastraat
en Prinsessewal. Na paleistuin rechtdoor en terug naar
station via 29 28 en 30.
Route Den Haag-Amsterdam:
Steek voor Station Den
Haag Centraal de weg over
en volg de knooppunten 30
32 33 (58) 54 55 52 51
50 49 79.
Aan de rand van Leiden:
99 75 77 76 68 56 58 55
57 91 49 40 48 11 16 76
72 71 70 81 84 86 90.
Aan de rand van Haarlem
kunt u de stad in (richting
22) of de route vervolgen:
87 33 28 26.
Ga bij 26 eerst richting
27, dan na de bruggen via
Pech onderweg?
Kijk op anwb.nl/
fietsservicepunten
het fietspad linksaf richting
Amsterdam; volg vanaf nu de
bordjes LF20a.
De LF20a steekt de drukke
Haarlemmerweg over.
Ga dan linksaf en volg de
Haarlemmerweg richting
Centrum. Na 3,5 km bij Haarlemmerpoort rechtdoor oversteken, op het pleintje linksaf
en rechtsaf Haarlemmerdijk
op, later Haarlemmerstraat.
Na huisnr. 75 rechtsaf,
Herenmarkt, dan rechtdoor
Herengracht op. Na 850 m
bij verkeerslicht linksaf, Raadhuisstraat. Einde (linksom of
rechtsom) om Paleis op de
Dam heen, naar de Dam.
Het Paleis op de Dam, met rechts
de Nieuwe Kerk
© 2014 ANWB B.V., Den Haag
Route: ANWB, Jan van der Toorn, Hans Buiter; coördinatie: Jan van der Toorn,­
Hanneke te Giffel; redactie en opmaak: Harry Bunk; vormgeving: Miranne Kalff;
cartografie: Landkaartje, Winifred Broeder; beeld: ANWB, Rijksmuseum Amsterdam.
Deze route werd met de meeste zorg samengesteld. De juistheid van de gegevens is
aan veranderingen onderhevig. Indien de informatie onjuistheden blijkt te bevatten,
kan de uitgever daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden.