Liturgie voor Biddag, woensdag 12 maart 2014 in de Zuiderkerk Ds

Liturgie voor Biddag, woensdag 12 maart 2014 in de Zuiderkerk
Ds. Jan Willem Nieboer
Gelezen: Deuteronomium 6: 1-5 en Lucas 11: 1-13
Gezongen: Lied 111: 2, 5 en 6, Lied 717, Lied 323, Lied 995, Gesang 415, God fan
fier en hein ús heit (E.Dam/H. van der Meer), Lied 838
BIDDEN
Wanneer jullie bidden, zeg dan: Vader.
Dat is heel dichtbij.
Maar het is nog meer dichterbij dan het klinkt.
Ik ben zo blij dat we hier tweetalig zijn; dat we ook in het Fries kunnen bidden en
bijbellezen.
Soms zeggen mensen: "Wat heeft dat nou voor zin, die Friese kerkdiensten?
Nou, denk dan maar eens aan het gebed van Jezus.
Dat is in het Fries mooier dan in het Nederlands.
In het Nederlands zeg je "Vader" tegen God.
Dat is ook heel dichtbij, maar toch is er nog een beetje afstand.
"Vader" zeg je als je het over de je vader hebt tegen iemand anders.
Of als je volwassen bent geworden en er afstand is gekomen tussen jouw leven en
dat van je vader en moeder.
Vader, is een oude vader, een schoonvader, niet de vader waarbij je op de
schouders zit, of die je het fietsen leert.
Jezus zei Abba tegen God.
Abba, in dat woordje hoor je het gestamel van een klein kind.
Het is een heel kinderlijke klank: veel meer pappa, dan Vader.
Maar in het Nederlands zeg je niet “Pappa, die in de hemelen zijt”.
Toch bedoelt Jezus hier het vertrouwde van pappa.
Wat nou zo mooi is, in het Fries kennen wij dat onderscheid tussen Pappa en Vader
helemaal niet.
Wij kunnen gewoon Heit zeggen.
Dat ligt gevoelsmatig heel dichtbij het Abba van Jezus.
Direct na het woordje vader/Heit, zeggen we altijd: “Die in de hemel zijt”, als we het
Onze Vader bidden.
Als kind dacht ik altijd dat die blauwe hemel de zolder was.
In mijn ogen waren de planken van die hemelse zolder aan de onderkant blauw
geschilderd.
En als het donker was, kwam er door de kieren en gaten licht naar buiten als het
donker was.
Dat waren de sterren en de maan.
Handig, want zo kon je zien dat God altijd thuis was.
Ook ’s nachts brandde er altijd licht.
Nou weet ik dat dat "in de hemel" niet betekent dat God daarboven woont.
Het betekent dat deze Vader ‘Hemels’ is, dus niet van deze aarde.
Het is de Joodse gedachte dat als God een naam geeft, je er direct achteraan moet
zeggen: Maar dat is maar in aardse naam.
God is er niet mee te vangen.
Hij is altijd meer en anders dan dat.
Maar de gedachte dat God altijd thuis is, is blijven hangen.
Als ik nu de lichtjes aan de nachtelijke hemel zie, dan denk ik nog wel eens: Ha, er
brandt nog altijd licht daarboven.
Want dat "altijd thuis" klopt met dat hemelse.
Een aardse vader is niet altijd thuis, een hemelse vader wel.
In het stuk uit Lucas staat een korte versie van het Onze Vader.
Vader, laat uw naam geheiligd worden.
In de eerste regel komen direct twee uiterste kanten van God naar voren.
Hij is heel dichtbij (pappa/heit) én zijn naam moet geheiligd worden.
Dat is de balans die je altijd in de gaten moet houden.
Je mag met God omgaan als met een Vader die je het fietsen leert én je moet zijn
naam heiligen.
Het een kan niet zonder het ander.
Naar beide kanten kun je doorslaan.
Eppie Dam heeft dat in de Friese versie van het Onze Vader heel mooi verwoord.
“God fan fier en hein ús Heit”:
Van heinde en ver; heinde en hein betekent heel dichtbij.
Zo dichtbij dat hij je kan ‘opheine’; opvangen.
In het stukje uit Deuteronomium kom je die twee kanten ook tegen.
Je moet voor de Heer je God ontzag tonen (vrezen, zeiden we vroeger). Dat is ‘fier’.
En je moet God liefhebben: dat is ‘hein’
Dat heeft te maken met vertrouwdheid, ja zelfs met gelijkwaardigheid: want twee die
elkaar liefhebben zijn gelijkwaardig.
Weer diezelfde balans.
Beide kanten van God moeten tot hun recht komen.
Nou is het vandaag biddag.
Wij zijn hier bij elkaar gekomen om te bidden.
Bidden kun je niet zomaar.
Dat moet je leren.
Jezus zijn gebed is het beste voorbeeld.
Als je daar goed naar luistert dan hoor je eerst drie keer: “U"
Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome, uw wil geschiede.
Dat is een belangrijke les.
Bidden begint dus bij God, bij wat Hij wil; zijn verlangens.
En níet bij die van ons.
Nou kun je zeggen: dat is autoritair!
Je kunt ook zeggen: Dat is liefde.
Als je iemand echt lief hebt dan wil je wat het beste is voor die ander.
Over en weer: Wij willen wat het beste is voor God en God wil wat het beste is voor
ons.
Dat is de bedoeling: daar moet het naartoe.
Wij bidden vanavond voor gewas en arbeid.
Zeg maar, voor ons dagelijks brood.
Wij bidden voor een goede oogst en dat ons werk in alle andere opzichten vrucht
mag dragen.
Als we dat doen, moeten we allereerst even aan die eerste les denken.
Bidden begint bij wat Gód wil.
Misschien dat God onder "een goede oogst en vruchten van het werk” wel iets
anders verstaat dan wij.
Is een goede oogst een flinke kuilbult, niet te veel voer bij hoeven kopen?
Zijn goede vruchten van je werk, je salaris, dat je je werknemers koste wat kost aan
het werk houdt, dat je bedrijf een stevige marktpositie inneemt?
Bidden wij kort gezegd hier om melk en honing?
Nee, natuurlijk niet.
In Deuteronomium lezen wij: Je moet voor de Heer je God ontzag tonen en Hem
liefhebben, dán zal het u goed gaan in het land dat overvloeit van melk en honing.
Laat een ding duidelijk zijn: het kan ook níet goed gaan in een land dat overvloeit van
melk en honing.
Als melk en honing het doel worden dan gaat het niet goed, het doel moet zijn dat
het goed gaat.
Gaat het goed in het land dat overvloeit van melk en honing?
Ze is nog geen 20. Ze wilde altijd al graag in de zorg. Dus MBO-V. Maar na de eerste
stage zegt ze.
Dit wil ik niet. Ik stop ermee. Ik wil niet met een stopwatch erbij mensen binnen een
kwartier wassen en aankleden.
Zonder tijd voor een praatje. Ik ga iets anders doen.
Gaat het goed in het land dat overvloeit van melk en honing?
Er was veel wat ze niet kon, maar ook een aantal dingen waar ze heel goed in was.
Jarenlang heeft ze speciaal onderwijs gehad.
Altijd werd haar voorgehouden: Je moet kijken naar je sterke kanten.
Nu moet ze naar het MBO. Maar er blijkt geen opleiding voor haar te zijn. Omdat het
beroep waar je voor opgeleid wordt bepaalt waar je aan moet voldoen.
Uitzonderingen zijn niet mogelijk. Ook als je doof bent moet je voor engels je
luistertoets halen.
Nu zit ze thuis; met haar VMBO-diploma waar ze zo ontzettend trots op was.
Gaat het goed in het land dat overvloeit van melk en honing?
Als ze al haar vaste lasten betaald heeft, houdt ze nog krap 50 euro per week over
voor voedsel en kleding. Hoe ze het ook probeert, ze redt het er niet mee. Ze verbijt
haar trots en doet een beroep op de voedselbank. Maar ze komt niet in aanmerking
voor en pakket. Ze houdt net iets meer over dan 180 euro per maand. Je moet toch
ergens de grens trekken?
Gaat het goed in het land dat overvloeit van melk en honing?
Afgelopen week las ik de conclusie van een onderzoek naar jongeren in 2009:
“Jongeren geboren na 1986 zijn narcistisch, zelfzuchtig en doorlopend op zoek naar
een podium. Ze genieten een enorme vrijheid en grenzen krijgen ze nauwelijks
opgelegd”
Ik denk aan dat meisje dat gestopt is met haar MBO-V omdat ze tijdens haar stage in
het verpleeghuis schrok van de werkelijkheid.
Ze is van na 1986
Gaat het goed in het land dat overvloeit van melk en honing?
Als we bidden, dan zal God ons ook geven, zegt Jezus.
Pas op. Er staat niet dat God ons ook precies zal geven wat we vragen.
Dat is maar goed ook.
Er bestaat een verhaal van Selma Lagerlöf dat ‘de Antichrist’ heet.
Die antichrist is niet in soort monster dat mensen ontvoert, verleidt, of vermoordt.
Deze Antichrist is een figuur die alle mensen onmiddellijk alles geeft wat ze vragen.
Het blijkt de beste manier om mensen tegen elkaar op te zetten en in het verderf te
storten.
Bidden is allereerst, je afvragen wat God wil.
Je mag God best een verlanglijstje voorleggen, daar is niks mis mee.
Maar die verlangens komen in een ander licht te staan als je ze voor God brengt.
Zijn ze goed voor jou, voor je medemens, voor de schepping?
De zanger Terence Trent D’arby zei dat hij eens wanhopig had geroepen: God,
waarom antwoord je niet op mijn gebed.
Maar toen zei God, aldus Terence: Ik heb geantwoord op je gebeden Terence, ik zei
“nee”.
Bidden is een balletje opgooien.
Maar dat balletje wordt ook altijd teruggekaatst.
Soms komt het uit een onverwachte hoek.
Met zijn gebed leert Jezus ons bidden.
Tot slot het Onze Vader.
Zeg: Vader,
Zodat je weer kind kunt zijn.
Zeg: onze Vader
Zodat God er niet alleen voor jou is, maar ook voor die irritante buurvrouw.
Zeg: Hemel
Zodat je je eigen betrekkelijkheid erkent.
Zeg: "Uw naam worde geheiligd"
Zodat je bevrijd wordt van je eigen eergevoel en ego.
Zeg:"Laat uw koninkrijk komen"
Zodat je weet dat wij als mensen zelf geen heilstaat uit de grond hoeven stampen.
Zeg: "Uw wil geschiede"
Zodat je je weer kunt verwonderen.
Bid voor dagelijks brood.
Zodat je de waarde weer ziet van het eten en je er een verantwoorde prijs voor over
hebt.
Bid voor vergeving van schulden.
Zodat je niet langer gebukt gaat onder schuldgevoel dat ondergraaft en verlamt.
Bid dat je jouw schuldenaren vergeeft.
Zodat je niet langer wordt afgeknepen door negatieve gevoelens voor anderen.
Bid voor een leven zonder verzoekingen.
Zodat je helderheid hebt in je geest en groeit in wijsheid.
Bid dat je niet in de greep komt van het kwade.
Omdat je ten diepste gelooft dat er altijd een weg terug is; een tweede kans.
Zeg: "amen"
Zodat dit gebed van je hoofd in je hart belandt.
Amen

Download Report