F. Heytel

29-9-2014
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling
Voor bijeenkomst mogelijk relevante
relaties met bedrijven
 Sponsoring of onderzoeksgeld
 Honorarium of andere (financiële)
vergoeding
 Aandeelhouder
 Andere relatie, namelijk …
Geen / Zie hieronder
Ervaring geheugenpolikliek
geen
geen
geen
geen
geen
Dementiecongres
20 september 2014
Frans Heijtel, psychiater
Werkzaamheden in geriatrie
• Nederland, consulent psychogeriatrisch
verpleegtehuis
• Curacao, ziekenhuis psychiater
• Curacao, “stand in” voor collega Matroos die
consulent is bij Kas Hugenholz, Betesda,
Verrietinstituut en in bestuur zit van
Alzheimervereniging
• Bonaire, jarenlang consulent Kas di kwido
verpleegtehuis, ontwikkeling poli geriatrie
Inhoud
•
•
•
•
•
stellingen
Eigen ervaringen
Geheugenpolikliniek Bonaire 2009
Curacao
afsluiting
1
29-9-2014
stellingen
• Geheugenpolikliniek zonder zorgdiagnostiek is
geen geheugenpolikliniek
• Zorgdiagnostiek net zo belangrijk als ziekte
diagnostiek
Amsterdam, eigen oma’s
belang familiesteun aan zorggevers
Prive ervaringen
• Eigen oma’s
• Schaakopa van schaakvriend
• Opgebloeide vereenzaamde vrouw
Schaakopa van schaakvriend
• Belang van plezierige activiteiten voor
dementerende ook al beheerst hij die niet
meer helemaal
2
29-9-2014
Opgebloeide eenzame vrouw
• Sociale contacten erg belangrijk
• Eenzaamheid groot probleem
Geheugenpoli VS en Nederland
•
•
•
•
•
2 patienten met milde cognitieve stoornissen
1 Curacao en 1 Bonaire
Hooggeschoolden, ongeveer 70 jaar oud
Curacaoenaar naar Florida
Bonairiaan naar Nederland
Bonaire 2009
• Consulent kas di kwido
• Praatje over diagnostiek en zorg Bonaire
dementie , diagnostisch en behandelprotocol
• Richtlijnen dementie opgezocht
• Info opgezocht over geheugenpoli’s in VS en
Nederland
Geheugenpoli VS , Florida
• Specialisten : neuroloog, cardioloog,
neuropsycholoog, psychiater
• Beeldvormend onderzoek CT scan/MRI
• Neuropsychologisch onderzoek
• Diagnose : milde cognitieve stoornissen
• Advies : cholinesteraseremmer + memantine
3
29-9-2014
Geheugenpoli Nederland
•
•
•
•
•
Specialisten neuroloog, psycholoog, psychiater
Beeldvormend onderzoek
Neuropsychologisch onderzoek
Milde cognitieve stoornissen
Advies: informatiefolder milde cognitieve
stoornissen: beloop onbekend, binnen 3 jaar
gaat een bepaald percentage over in een
progressieve dementering, de overigen blijven
gelijk. Neem contact op als achteruit gaat.
Diagnostiek
wat zegt protocol
• 1. Ziektediagnostiek
•
•
•
•
•
•
•
Expliciet noemen:
I alzheimer
II vasculair
III fronto temporale
IV Lewy Bodies
V Creutzfeld Jacobs
Uitzondering : vergevorderde dementie, hoge
leeftijd, ernstige ziekten
Diagnostisch en behandelprotocol
• Richtlijn dementie CBO Nederland
• Ondersteund door oa beroepsverenigingen
van huisartsen, neurologen, psychiaters,
geriaters
• NICE richtlijn
Diagnostiek, protocol
• Vanaf het begin
• 2 zorgdiagnostiek
4
29-9-2014
ziektediagnostiek
1 Ziektediagnostiek/hulponderzoeken
•gericht op behandelbare
aandoeningen
Laboratorium onderzoek
•
•
•
•
•
•
•
•
Hb, Ht, MCV
BSE
Glucose
TSH
Creatinine
Lues??!
Vitaminen??
( suppletie veel goedkoper dan diagnostiek)
•
•
•
•
Anamnese
Heteroanamnese
Lichamelijk onderzoek
( met bijzondere aandacht voor de cardiovasculaire
toestand)
• (met bijzondere aandacht voor de zintuiglijke
functies)
• Psychiatrisch onderzoek inclusief MMSE
• Neurologisch onderzoek
Neuropsychologisch onderzoek
• Niet aangewezen als screeningstest en
heteroanamnese voldoende mate van zekerheid
opleveren
• Kan een belangrijke bijdrage leveren bij diagnostiek
in vroeg stadium en bij differentiaal diagnostiek. Zeer
sensitief en specifiek
• Beste voorspellende waarde vergeleken met
beeldvormend en andere technische onderzoeken
5
29-9-2014
Beeldvormend onderzoek (CT en MRI)
EEG
• Uitsluiten neurochirurgische aandoeningen
• Minder specifiek als neuropsychologisch
onderzoek
• Aanbeveling bij jonger <65 jaar en bij
verdenking neurochirurgische aandoening. CT
scan volstaat
• Overwegen bij Verdenking vasculaire
dementie (MRI)
• Noodzakelijk bij verdenking Creutzfeldt-Jacob
• Verdenking metabole. Infectieuze, toxische
encephalopathie
liquoronderzoek
Genetisch onderzoek
• Geen plaats in standaard diagnostiek
• Geen plaats in standaard diagnostiek
6
29-9-2014
Conclusie ziektediagnostiek
• Op Bonaire kan ik als psychiater in samenwerking
met de huisarts de ziektediagnostiek redelijk
vorm geven.
• In die tijd geen neuroloog op Bonaire
• Nu wel neuroloog, CT scan en neuropsycholoog
• ziektediagnostiek
• Stap 1 huisarts en psychiater
• Stap 2 zo nodig inschakelen neuroloog of
neuropsycholoog
zorgdiagnostiek
• Noden van patient en verzorgers
• Vuisters noemt 19/9 zorgdemensies
• Patient/zorgverlener/situaties-systemen
ZORGDIAGNOSTIEK
• Zorgbehoeften patient en belasting “caregivers””
verandert in de tijd
• Continu proces
• In het algemeen is wens patient en zijn naasten:
zolang mogelijk in eigen omgeving
• De subjectief ervaren zorgbelasting is zeer
individueel bepaald
• Voldoening en waardering belangrijk
• Daadwerkelijke en emotionele steun omgeving
belangrijk
Zorgdiagnostiek vervolg
•
•
•
•
•
•
Zorgzwaarte bij matig gevorderd stadium het zwaarst
Begin en eindfase lichter
Afname ADL geeft hogere belasting
Gedragsproblemen geven grotere belasting
Partners ervaren de grootste belasting
Kwaliteit van de relatie voorafgaand aan de ziekte
belangrijk
• Gezondheid caregivers belangrijk voor draaglast
7
29-9-2014
zorginterventies
• Psycho educatie en kennisvergroting, vooral
vroegtijdig krachtigste interventie
• Overbelasting caregivers tijdig signaleren
(depressiviteit)
Zorgdiagnostiek
• Stap 1 al direct in anamnese en
heteroanamnese aandacht voor
• Stap 2 huisbezoek met verpleging
• Op Bonaire met verpleging kas di kwido
• Op Curacao in maatschap onze spvster
• Tevens voorlichting en bijeenkomsten
beleggen
• Alzheimervereniging Hofi Alzheimer B en C
Zorginterventies
• Rijvaardigheid
• Zorgvuldig omgaan met intrekken rijbewijs
• niets wordt genoemd over beheer van geld. In
mijn ervaring belangrijk onderwerp bij
zorginterventies
ervaringen
• Samenwerking Kas di Kwido met Alzheimervereniging
heeft tot veel voorlichting en activiteiten geleid
• In Kas di Kwido ,maar ook tv radio etc
• Henna Winklaar stuwende kracht
• Altijd aanloop en open huis Kas di Kwido
• Dagbehandeling , verschillende Rincon,Tera Kora, KdK
• Ziekten en medicijnen. Medicijnbox mbv hulp familie
of wijkverzorging
• Desondanks toch veel cva’s periode na intake of begin
dagbehandeling.
8
29-9-2014
Ervaringen
Bonaire vervolg
• Vervullen vaak nog belangrijke taken, opvang
kleinkinderen, die ze opeens niet meer kunnen
vervullen
• Kinderen dan dubbel probleem, oppas kwijt en
zorg ouders
• Caregivers vergrijzen zelf, caregivers van 60,70 die
ouders van 80,90 moeten verzorgen
• Ouderen waar alle kinderen buiten het eiland
wonen, Curacao, Aruba Nederland VS
• Geldbeheer belangrijk
• Vooral dus op zorgdiagnostiek gericht.
• Maar recent
• Nederlandse jumelage internist geriater roept
dat hij met neuroloog een geheugenpoli gaat
opzetten!!
• Kennelijk ons te weinig geprofileerd
• Volgende stap zorgdimensies en
casemanagers ??
Tot slot eigen moeder
•
•
•
•
•
86
Vanaf 2004 vergeetachtig
Fiets en honduitlaten
Verslechtering na “blessure
Maar weer herstel
9