downloaden - UNIZO.be

Afschakelplan
elektriciteit
UNIZO - Studiedienst
© UNIZO
Terminologie
 Producenten
 Transport HS-lijnen: transmissienetbeheerder ELIA
 Distributie : distributienetbeheerders EANDIS - INFRAX
 Levering aan Klant: Laagspanning / Middenspanning
Bron:
www.eandis.be
3
Bevoorradingszekerheid
Belgische elektriciteitsmarkt 2014-2015
BART MASSIN
Regulatory Affairs Manager Belux
[email protected]
+32 479 61 96 72
MARKTSPELERS: RESPECTIEVE ROLLEN
IN
UIT
MARKT
AANKOPEN
GROOTHANDELS
MARKT
IMPORT
EXPORT
EIGEN
PRODUCTIE
VERBRUIK
KLANTEN (+
DSM)
BRP/LEVERANCIER
FYSIEK
LEVEREN
PRODUCEREN
COMMERCIËLE
Toezicht op het evenwicht
TRANSPORT &
DISTRIBUTIE
PRODUCENTEN
KLANTEN
5
5
BALANCERINGSMARKT ELEKTRICITEIT
BRP
BRP
BRP
Day Ahead
Intraday
Balancering
Uiteindelijke balancering
gebaseerd op laatste
weersvoorspelling
Binnen de dag, updates op
basis van ID
weersvoorspellingen
Balancering in reële tijd, op
basis van het verbruik in
reële tijd
Forward/Future
3J – Maand
Strategische
reserves
Noodplan
Overheid
Overheid
Balancering
BRP
Primaire
balancering
6
Overheid
TNB
Balancingsreserves
- Productie
- Productie
- Beheer van de vraag
- Beheer van de vraag
Afschakelplan
- Klanten afkoppelen in het
geval van schaarste
Elia sluit contracten af voor
reserveproducten op de markt, houdt
toezicht op operationele onevenwichten
(voorspellingsfouten, onvoorziene uitval
van centrales) en topt ze af.
6
VOORUITZICHT VAN ELIA VOOR DE WINTER 2014 2015
Veronderstellingen van de analyse van Elia:
•
Geen wind of zon, koude temperaturen
•
Max. beschikbaarheid, geen onderhoud van actieve centrales
gepland
•
Maximale importcapaciteit beschikbaar (3.500 MW)
•
850 MW strategische reserves beschikbaar
•
Geen incidenten met het net van Elia / de productieactiva
•
Doel 3 & Tihange 2 uitgeschakeld
•
Elia kan geen rekening houden met acties van
leveranciers of noodplan
+ 1.000 MW
Hoeveel MW te kort? 350 MW
•
Doel van Elia: strategische reserve van 1.200 MW
•
Reële grootte van de strategische reserve: 850 MW
•
Potentieel bijkomend tekort van Doel 4: 1038 MW
1388 MW te kort als Doel 4 uitgeschakeld blijft
Meer bepaald?
7
•
Tussen 17-20u (en 7-10u)
•
Duur: 2-4u
•
5-29 uur onderbreking tijdens de winter
Bevoorradingszekerheid Belgische elektriciteitsmarkt 2014 - 2015
+ 800 MW
+ X00 MW
Bron: Elia
KAN HET WORDEN OPGELOST?
 Via bestaande interconnecties?
De importcapaciteit van 3.500 MW is al het maximum. Frankrijk verbruikt 2.000 MW/°C wegens elektrische verwarming.
Export naar België zal tijdens een koudepiek in import uit België veranderen!
Via nieuwe interconnecties?
Men kan onmogelijk in enkele weken of maanden een hoogspanningsleiding bouwen. Het duurt verscheidene jaren en
hangt af van kritieke bouwvergunningen.
Nieuwe centrales bouwen?
Bouw van een nieuwe centrale
duurt ~5 jaar
8
Electrabel zet alle beschikbare middelen in om deze winter bij te dragen tot de stabiliteit van het
net en om stroomonderbrekingen te voorkomen.
Noodgeneratoren
Contracten met
bijkomende afschakelbare
klanten
Bewustmaking van
energie-efficiëntie
Beheer van
de vraag
Energie
markten
 Gewaarborgde
leveringen op korte en
lange termijn (+
brandstoffen)
Import
Eigen
productie
Maximale exploitatie
van de beschikbare
commerciële
importcapaciteit
Ijveren om de
importcapaciteit te
vergroten
Deze winter geen
onderhoud
geprogrammeerd:
aanpassing van de revisie
van Tihange 1, COO
Alle eenheden zijn
beschikbaar en klaar voor
volle capaciteit
Biomassa + gas = hogere
productie
Noodgenerators van
productie-eenheden
Wij willen de activering van het afschakelplan voorkomen!
9
9
CONTROLEER EERST OF U KLAAR BENT VOOR EEN
STROOMONDERBREKING!
GRATIS
ONLINE
BLACK-OUT
SCAN
Enkele voorbeelden:





Uitgebreide analysetool
15 procesdomeinen onder de loep
7 sectorspecifieke domeinen
Vragen om de risico's te beoordelen
Scores
Een gepersonaliseerde
tool…
Stroomonderbreking

Is uw gebouw uitgerust met antipaniekverlichting?

Zijn de taken geïdentificeerd die in het geval van een
black-out moeten worden uitgevoerd?
… om uw
risico's te
evalueren…
Gevolgen

Is er gevaar op chemische reacties?

Zijn er in uw proces materialen die tijdens een
stroomuitval kunnen verharden?
Kritieke herstart
10

Procedure om uw processen vlot opnieuw te starten?

Zijn er speciale ontgrendelingsmechanismen voor het
herstarten van uw installaties?
… en te
beoordelen of u
klaar bent!
Afschakelplan
 Afschakelen van distributiecabines.
 Exacte locatie van de elektriciteitscabines om
veiligheidsoverwegingen niet vrijgegeven.
 Elektriciteitscabines gekoppeld aan straatnamen
 Niet 100% zekerheid
Afschakelplan
 Zal gebeuren in schijven: 6 schijven
 Rotatiesysteem
 Schijf 6 eerst, vervolgens schijf 5, schijf 4, enz…
 Lijsten: hoofdgemeenten, straten en schaarsteschijf
 Zowel bij EANDIS als bij INFRAX
 Laagspanning / Middenspanning
Afschakelplan
Voorb.: Oost-Vlaanderen - EANDIS
 Laagspanning (230 – 400 Volt)
 Gezinnen – kleine handelszaken
Gemeente
Straat
Schaarsteschijf
Aalter
Aalterweg
6
Aalter
Ambachtenlaan
6
Aalter
Bollestraat
6
Aalter
Bollestraat
3
Brakel
Wolvenweg
4
enz….
Afschakelplan
Laagspanning (230 – 400 Volt)
 Gezinnen – kleine handelszaken
 Kleine KMO’s met enkele elektromotoren, vaak op 3 fasen
(400 Volt)
 bv. kleine schrijnwerkerij
Afschakelplan
Stratenlijst Middenspanning
 (grotere) KMO’s met eigen (hoogspannings)cabine op
Middenspanning (bv. 15.000 Volt)
 Groter aansluitvermogen
 Bijvoorbeeld:
 houtzagerij
 natuursteenbedrijf
 sommige supermarkten
 tuinbouwbedrijf / sierteeltbedrijf
Afschakelplan
 Wellicht tussen 17u en 20u
 7 dagen vooraf: waarschuwing
 1 dag vooraf: effectieve beslissing afschakeling
Meer info: www.unizo.be/afschakelingsplan
SMS via BE-Alert ?
 Steeds onduidelijker of dit mogelijk is…
 BE-Alert = alarmeringssysteem federale overheid.
 Aanvankelijk meldde overheid zelf op haar websites
(o.a. FOD Economie:
http://economie.fgov.be/nl/elektriciteitsschaarste/faq/onderneminge
n/Q20.jsp#.VEfHTtIcTbh dat SMS over nakende
stroomuitval kan via BE-Alert mits inschrijven op
http://be-alert.be;
 GSM- of telefoonnr. registreren
 24 uur vooraf verwittiging via SMS
SMS via BE-Alert ?
 Geldt ook voor andere noodsituaties
 gegevens die je verstrekt: worden enkel
voor noodwaarschuwingen gebruikt.
 mail “Dienst noodplanning van de
Gouverneur van West-Vlaanderen”: dit is
“absoluut nog niet beslist is op federaal
niveau”
Hoe anticiperen op afschakeling?
 Produktietijden verschuiven
 Telewerk aanmoedigen
 Handels- of horecazaken:
 Tijdelijk sluiten (tussen 17u en 20u)
 Personeel, leveranciers en klanten tijdig
verwittigen
 Noodgenerator ?
 opslag overtollige (zonne)energie in batterijpack.
Hoe voorbereiden op afschakeling?
 Controleer noodverlichting, veiligheidscamera’s  batterij?
 Controleer of alle deuren, poorten of toegangen tot
trappenhal geopend of gesloten worden zonder elektriciteit
 (nood)processen om personeel, klanten of leveranciers
veilig te evacueren?
 Noodverwarming onafhankelijk van elektriciteit (indien
gebouwenverwarming vereist is) ?
 Instructies of handleidingen voor veilig terug opstarten van
apparatuur of produktielijnen na stroomonderbreking?
Kritische IT-infrastructuur
 voorzien op plotse stroomuitval ?
 zelf nagaan of IT-infrastructuur gecontroleerd kan
afgeschakeld worden
 Is niet overal evident.
 Soms: IT-infrastructuur en computers beschermt
tegen stroomuitval door Uninterruptible Power
Supply ( UPS )
UPS
 Bij stroomuitval: functie van tijdelijke noodbatterij
 Zorgen voor een gecontroleerde afschakeling servers
en computers
 zodat er geen schade optreedt
 Zodat er geen data verloren gaan.
Noodgeneratoren
 Alleenstaande, manuele generator
 Staat volledig op zich
 Vaste die automatisch gekoppeld is aan het
elektriciteitscircuit.
Alleenstaande noodgenerator
 Op goed verluchte plaats (best buiten)
 Schakel hoofdschakelaar elektrische binneninstallatie uit
 Stekker van apparaten (via verlengkabel) rechtstreeks in
generator pluggen
 Best met verdeeldoos om meerdere apparaten aan te
koppelen
 Volstaat om enkele éénvoudige apparaten te laten
werken, niet voor business as usual
Automatische generator
 Gekoppeld aan het elektriciteitscircuit
 Eerst analyse apparaten, machines, verlichting, etc…
 berekening vereiste vermogen ?  impact op prijs
 Laten installeren door elektro-installateur
 Veiligheidsredenen
 Deskundig advies
Werkgever: gevolgen m.b.t.
personeel?
 Tijdelijke werkloosheid enkel bij verlies volledige
arbeidsdag.
 Slechts aantal arbeidsuren stroomonderbreking: die
dag kan niet vergoed als tijdelijke werkloosheid.
 WN die arbeid waaraan bezig … niet kan voortzetten
wegens oorzaak onafhankelijk van zijn wil: recht op
normaal loon.
 Voor verloren uren: WN recht op normaal loon
Werkgever: gevolgen m.b.t.
personeel?
 Rechtspraak bij stroompanne: recht op gewaarborgd
dagloon
 Recht om naar huis te gaan: toestemming WG vereist
 Best preventief afspraken maken
 Alternatieve prestaties?
 WG heeft recht om tijdelijk ander werk te laten
verrichten
 Verwarming werkt niet / veilige, gezonde
arbeidsomstandigheden niet langer verzekerd: WN niet
langer verplicht in bedrijf te blijven
Schade gedekt door verzekering ?
 Groot vraagteken
 meeste verzekeringscontracten (bv. brandverzekering):
zullen dat soort schade niet dekken.
 meeste standaardcontracten (zaakschade, exploitatieverlies)
gaan uit van schade door incident, zoals brand, ontploffing,
blikseminslag, overbelasting netwerk, kortsluiting 
aanleiding uitkering.
 aangekondigd uitvallen van stroomvoorziening geldt
wellicht niet als plotse gebeurtenis zoals voorzien in polis.
Zelfstandige zorgverstrekkers ?
 medische zorgverleners (tandartsen, kinesitherapeuten,
artsen, apothekers,…) :
 Minimale dienstverlening
 Zelf zorgen voor stroomcontinuïteit i.k.v. continuïteit van
zorgen ?
 Wie verantwoordelijk voor mogelijke schade, medisch en
materiaalkundig ?
 Kan zorgverlener verantwoordelijk gesteld worden als men
geen dringende verzorging kan bieden, zelfs telefonisch
onbereikbaar is (telefooncentrale) ?
 Men dient te anticiperen door het in werking stellen van
wachtdiensten bij verschillende beroepsgroepen.
Wat na afschakelperiode ?
Als terug opgeschakeld wordt? Zal alles dan terug normaal
functioneren?
 Zet niet alle elektrische apparaten op hetzelfde moment
aan, laat het stroomcircuit de tijd om zich te stabiliseren
 niet zeker dat alles onmiddellijk terug zal werken zoals het
hoort.
 bv. Belgacom-materiaal in huiselijke omgeving (PC, Wifi,
Televisie, ….): eerst modem herstarten, dan adapter (indien
aanwezig) en vervolgens pas de decoder.
Vragen ?
Vragen ?
November 3, 2014
© Unizo
31