Jaarverslag 2013 - Reinier van Arkel Groep

Jaarverslag 2013
Colofon
Het jaarverslag 2013 geeft een indruk van de activiteiten van
het afgelopen jaar en vormt een aanvulling op de gegevens
waarover de Reinier van Arkel groep verantwoording dient af
te leggen. In dit jaarverslag treft u dan ook geen financiële of
daaraan te relateren informatie aan.
Redactie:
(Eind)redactie: Fotografie:
Vorm, productie: Verspreiding: Team Communicatie
Ilse van den Eeden
Toine Maurix
btz vorm en regie
Kartonnage Reinier van Arkel groep
Redactieadres: Communicatie & Voorlichting
Postbus 70058
5201 DZ ’s-Hertogenbosch
Tel. (073) 658 60 17
e-mail: communicatie @rvagroep.nl
© Niets uit dit jaarverslag mag worden vermenigvuldigd
of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande
toestemming van team Communicatie & Voorlichting
van de Reinier van Arkel groep.
Inhoudsopgave
Voorwoord
Onderzoek alles en behoud het goede............................................................................................................................................................................................... 5
Zorg voor de Toekomst
Persoonlijke zorg in strakke kaders........................................................................................................................................................................................................ 6
De inzet van e-health
Zelf het moment en de plek van je contact met de GGZ bepalen......................................................................................................... 8
Ambulantisering: passende hulp in een vertrouwde omgeving
Thuis samen werken aan herstel.............................................................................................................................................................................................................10
Behandeling en ondersteuning in de eerste lijn
Ypse: fris, ondernemend en durft te pionieren.................................................................................................................................................................. 12
Kijken naar de mens als geheel
Aandacht voor leefstijl en zingeving.................................................................................................................................................................................................. 14
GGZ Oost Brabant en de Reinier van Arkel groep vormen een nieuwe facilitaire organisatie
Samenwerken én samengaan om voor de toekomst klaar te staan................................................................................................ 16
Focus op handelen
Op weg naar integrale veiligheid............................................................................................................................................................................................................. 18
Empowerment en ervaringsdeskundigheid breed uitgerold
‘Herstel’ als olievlek door de organisatie.................................................................................................................................................................................. 20
Familie- en naastenbeleid
Samen handen en voeten geven ........................................................................................................................................................................................................... 22
ISO-certificaat 2013
Medewerkers alert op verbeteren van kwaliteit............................................................................................................................................................... 22
Wijziging Raad van Bestuur en benoeming geneesheer-directeur................................................................................................... 22
Medewerkers, vrijwilligers en opleidelingen.......................................................................................................................................................................... 23
Verwenzorg
Talrijke grote en kleine verwennerijen............................................................................................................................................................................................. 24
Overzicht gemeenten van waaruit cliënten in zorg komen.......................................................................................................................... 24
Eerste ouderenpsychiaters afgestudeerd
Ouderenpsychiatrie een vak apart......................................................................................................................................................................................................... 25
Herlaarhof Jeugdhulpverlening
Werk maken van kwaliteit.................................................................................................................................................................................................................................... 25
Waardering door cliënten................................................................................................................................................................................................................................... 26
4
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
Voorwoord
Onderzoek alles
en behoud het goede
2013 Was een bewogen jaar, waarin fors
is ingezet op het toekomstbestendig maken van de zorg die wij bieden. Een jaar
waarin we onze zorg en onze processen
tegen het licht hebben gehouden om
deze verder te verbeteren. En een jaar
dat gekenmerkt werd door veel onzekerheden, maar dus ook door kansen. De
wijze van financiering van de zorg is veranderd, verantwoordelijkheden voor
zorg worden verlegd en de uitgavengroei
in de tweedelijns GGZ moet beperkt
worden. Er zal een verdere omslag plaats
gaan vinden van klinisch naar ambulant
en van tweede lijn naar eerste lijn, met
daarbij een duidelijkere rol voor de huisarts. Aan al deze ontwikkelingen ligt het
gedachtegoed van de eigen kracht van
cliënten en medewerkers ten grondslag.
De genoemde ontwikkelingen zijn in lijn
met ons eigen denken zoals dat is neergelegd in het meerjarenbeleidsplan voor
de jaren 2012-2014. Het meerjarenbeleidsplan berust op drie pijlers: duurzaamheid en vitaliteit, het nieuwe werken en trust-rules, en innoveren en leren.
Deze drie begrippen komen samen in
onze kernwaarden autonomie en verantwoordelijkheid.
In 2013 hebben we ons georiënteerd op
de consequenties van alle transities op
Reinier van Arkel. De transitie van onderdelen van de AWBZ naar de WMO
en WLZ en de transitie van de jeugdzorg
naar de gemeenten en de ontwikkeling
van de Basis GGZ, maakten dat wij veel
energie staken in het versterken van de
band met onze samenwerkingspartners.
Het gaat dan vooral over gemeenten,
huisartsen en andere partijen die binnen
onze regio actief zijn op het terrein van
zorg en welzijn. Op zich geen nieuwe
partners in de zorg, maar wel een andere
wijze van samenwerken. Een ander belangrijk initiatief dat veel aandacht verdiende, is ons voornemen om samen
met GGZ Oost Brabant, GGZ Breburg,
GGZ Westelijk Noord-Brabant en De
Viersprong de samenwerking te intensiveren. We doen dat op een aantal ondersteunende thema’s - opleiding en onderzoek, bij- en nascholing en e-learning,
REINIER VAN ARKEL GROEP
facilitaire zaken en verkoop en salarisen personeelsadministratie- om daar
zowel efficiënter als kwalitatief beter te
kunnen gaan werken. Op die manier
kunnen ook meer middelen voor zorg
ingezet worden. Daarnaast zullen we bezien of krachten kunnen worden gebundeld ten aanzien van hoog specialistische zorg. Hierbij heeft de zorginkoper
dan wel de leidende positie.
Doelstelling van de Reinier van Arkel
groep is en blijft: open staan voor deze
nieuwe ontwikkelingen en verantwoorde
keuzes maken om te kunnen blijven
doen waar wij voor staan: het bieden van
goede zorg. In dit publieksjaarverslag
2013 presenteren wij u met trots een
overzicht van een aantal van onze activiteiten.
Raad van Bestuur
Gerton Heyne
Marie-Louise van der Kruis
JAARVERSLAG 2013
5
Zorg voor de Toekomst
Bij Herlaarhof, centrum voor kinder- en
jeugdpsychiatrie, zijn voor diagnoses als
ADHD en autisme zorgtrajecten beschreven met een duidelijk verloop. Als
de diagnose is gesteld, kiest de behandelaar welk traject het meest geschikt is
voor het kind. Het behandeltraject heeft
een duidelijk begin en eind, en afspraken
worden direct vastgelegd. Zo weet iedereen die bij de behandeling betrokken
is, waar hij aan toe is. Daarnaast heeft
Herlaarhof het afgelopen jaar een pilot
uitgevoerd waarbij het elektronisch patiëntendossier anders werd ingericht.
Hierdoor is het mogelijk geworden management- en stuurinformatie te genereren die de behandelaar meer inzicht en
6
meer mogelijkheden biedt om te sturen
op het zorgproces.
Anders werken mogelijk maken
Carlo van de Water is manager bij Herlaarhof. “We wilden al jaren veranderen,
maar lieten ons veel te veel leiden door
beperkingen. Anders gaan werken paste
nooit in de planning. Door druk van buitenaf ga je het wel doen. Het kan niet?
Het moet!” Grote winst is volgens Van
de Water dat professionals zich veel meer
bewust zijn geworden van de te declareren tijd en de tijd die nodig is om een
kwalitatief goed gesprek te kunnen voeren met kinderen en hun ouders of verzorgers. Er is nu een normtijd vastgesteld
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
voor een gesprek. Direct daarna wordt
in de agenda van de behandelaar uitwerktijd gepland.
“Plannen van de zorg gebeurde al langer, nu pakken
we door en worden de
voordelen ook voelbaar voor
mij. Het geeft me rust dat ik
weet dat ik 45 minuten kan
uittrekken voor een gesprek en
dat er in die tijd niets anders
hoeft te gebeuren.”
Begin 2013 zijn we met het project Zorg voor de Toekomst van
start gegaan, en hebben we de focus voor Reinier van Arkel
voor het hele jaar duidelijk bepaald. We maken werk van Zorg
voor de Toekomst. Dat betekent dat we de kwaliteit, efficiency
en transparantie van de behandelingen verbeteren en borgen.
Marie-Louise van der Kruis, lid van de Raad van Bestuur, benoemt de voornaamste redenen om van start te gaan met dit
instellingsbrede project. “We vinden het belangrijk dat het voor
cliënten bij de start van de behandeling duidelijk is hoe het
zorgtraject eruit gaat zien. Ook dienen we op transparante wijze verantwoording af te leggen aan partijen als zorgverzekeraars over zowel zorginhoud als zorgkosten.
Doelstellingen project Zorg voor de Toekomst:
• Het doorontwikkelen van kwalitatief hoogwaardige en doelgroepspecifieke zorgtrajecten. De zorgtrajecten zijn doorberekend op DBC-financiering.
• Het verbeteren van doelgerichte zorggerelateerde en bedrijfsmatige stuur- en managementinformatie en het aanbrengen
van samenhang hierin zodat een integrale besturingssystematiek ontstaat.
• Het verbeteren van de DBC-registratie en het nemen van productiviteitsbevorderende maatregelen.
• Het verhogen van de resultaatgerichtheid en de implementatiekracht.
Persoonlijke
zorg in
strakke kaders
Zorgtrajecten dragen bij aan kwaliteit
van het contact
Zakelijker werken kan botsen met de autonomie van professionals, maar eerste
geneeskundige Wim Schlooz staat positief tegenover de zorgtrajecten omdat hij
resultaten ziet. Hij voelt het niet als druk
dat de gesprekken nu precies gepland
zijn. “Ik was al gewend om binnen een
tijdslimiet te werken. Het geeft me rust
dat ik weet dat ik 45 minuten kan uittrekken voor een gesprek en dat er in die
tijd niets anders hoeft te gebeuren.”
Grote winst is volgens hem dat er nu een
duidelijk eind aan een zorgtraject zit.
“Ouders hebben er vaak moeite mee als
de behandeling stopt. Ze vinden het eng
als ze er weer alleen voor staan. Maar het
is natuurlijk een blijk van vertrouwen.”
In de wachtkamer zitten moeder Janneke en zoon Corné (10). Ze komen vandaag voor een intakegesprek. Vooral
Corné vindt het spannend. Hij wil nog
wel even vertellen dat hij ADHD heeft
en vertrekt dan snel naar de tafel met
speelgoed. Janneke is blij dat ze sneller
dan verwacht terecht kunnen en dat ze
nu al weten wanneer ze een diagnose
krijgen. “We weten al jaren dat Corné
ADHD heeft, maar er zijn veel problemen op school en we vermoeden dat hij
ook een stoornis in het autistische spectrum heeft. Er is nu al een vervolgafspraak gepland en dat is fijn, je weet zo
een beetje waar je aan toe bent.”
gewerkt wordt. Het is zakelijker maar
daardoor ook transparanter en helderder geworden. Wat we impliciet of gaandeweg al deden, is nu meer gestructureerd en er zijn keuzes gemaakt. We kijken nu meer naar de hulpvraag van de
cliënt en welk van de twaalf standaardtrajecten het beste daarop aansluit.
Daarnaast is er op indicatie een dertiende traject, zodat we flexibel kunnen zijn
als de situatie daarom vraagt.
Zakelijk én transparant
Het centrum Ambulante Psychiatrie werkte drie zorgprogramma’s uit: unipolaire
stemmingsstoornissen, angststoornissen
en persoonlijkheidsstoornissen. Annemiek van de Brand, GZ-psycholoog, toetste als lid van de expertisegroep persoonlijkheidsstoornissen de beschrijvingen
van de zorgpaden en zorgtrajecten. “Het
is nu voor zowel de medewerkers als de
cliënten een stuk duidelijker hoe de zorg
eruit gaat zien en dat elk traject een duidelijk doel en einde heeft waar naartoe
In het voorjaar van 2014 is een nieuwe fase
van het project Zorg voor de Toekomst ingeluid. De projectorganisatie is inmiddels
vrijwel overgenomen door medewerkers uit
onze eigen organisatie. Nu de grootste zorgprogramma’s zijn ontwikkeld, verschuift de
nadruk naar de ontwikkeling van doelgroepspecifieke zorgprogramma’s zoals voor de
doelgroep asielzoekers, vluchtelingen en veteranen.
REINIER VAN ARKEL GROEP
JAARVERSLAG 2013
7
De inzet van e-health
Zelf het moment en
de plek van je contact
met de GGZ bepalen
De ambities van de Reinier van Arkel
groep op het gebied van e-health (het gebruik van met name internet binnen de
behandeling) voor 2013 waren duidelijk:
• De bouw van een cliëntenportaal.
• De start van pilots e-health binnen alle
divisies met hieraan gekoppeld trainingen voor behandelaren.
• Eind 2013 maakt 30% van alle cliënten gebruik van het cliëntenportaal inclusief email.
Met de invoering van e-health kiest de
Reinier van Arkel groep voor kwaliteit.
Maud Jansson, directeur Markt & Innovatie: “In onze visie draagt e-health in belangrijke mate bij aan de kwaliteit van de
E-health verdiept het persoonlijk
behandelcontact
Aan het eind van 2013 hadden 4500 cliënten toegang tot het cliëntenportaal. Binnen
de divisie Behandeling Volwassenen worden in verschillende teams e-health modulen aangeboden, ook wordt daar de autoanamnese in het portaal door cliënten
ingevuld. Helma Cissen, programmacoördinator Angst, stemming en somatoforme
stoornissen: “De internettherapie is in
eerste instantie niet in plaats van de reguliere behandelingen, maar is extra.” De
cliënt krijgt direct na aanmelding een
persoonlijke inlogcode voor de beveiligde portal, en kan meteen een vragenlijst
invullen. Daardoor heeft de behandelaar
al voor de eerste ontmoeting een uitgebreid beeld. Bovendien is dan al duidelijk
wat de cliënt van de behandeling verwacht. “Omdat je nu vooraf veel informatie digitaal hebt gekregen, kun je in
8
het eerste gesprek meteen dieper gaan,”
merkt Cissen op. “Wat ik tijdens een sessie met de cliënt bespreek, ontvangt hij
ook online. Daarnaast ziet hij bij bepaalde oefeningen andere cliënten over hun
ervaringen vertellen, een soort lotgenotencontact dus. En er is een e-therapeut
die sommige behandelonderdelen introduceert.” Het valt Helma Cissen op dat cliënten achter hun pc of laptop soms eerder
iets willen prijsgeven van hun gevoelens of
gedachten dan in de spreekkamer. E-health
verlaagt de drempel.
“Ik vind het prettig dat ik
vanachter mijn laptop kan
werken aan mijn herstel
waar en wanneer het mij
uitkomt”
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
zorg die wij bieden. De voordelen voor de
cliënt zijn onder andere: meer regie en
zelfredzaamheid, meer betrokkenheid bij
de behandeling, informatie altijd en overal beschikbaar. Voor de behandelaren zijn
de voordelen: betere monitoring, meer
diepgang voor de face-to-face contacten
en minder behandeltijd per cliënt maar
wel meer behandelcontacten.”
Cliënt Joost onderschrijft het verhaal van
Helma: “Ik vind het prettig dat ik vanachter
mijn laptop kan werken aan mijn herstel
waar en wanneer het mij uitkomt. De combinatie van online met rechtstreekse contacten werkt heel goed voor mij. Ik begin
meestal wat te lezen en dan volgt er vaak
een filmpje van de e-therapeut als inleiding
op een oefening. Dan maak ik de opdracht
en verstuur die aan mijn behandelaar. Dat
voelt niet als huiswerk. Via de e-mail krijg
ik dan een melding als de behandelaar
heeft gereageerd. En als ik een oefening
niet begrijp of er niet goed uitkom, dan bespreek ik dat gewoon de eerste keer dat ik
mijn behandelaar weer zie.”
Vijftig deelnemers in de eerste
zes maanden
Op de polikliniek van Herlaarhof in Helmond wordt sinds juni 2013, de e-healthmodule ‘Psycho-educatie voor Autisme
PAGINATITEL
Spectrum Stoornissen’ gebruikt.
Bart Jannes, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, en Janneke de Bruin, GZpsycholoog, vertellen: “We zijn na het
volgen van de cursus E-health voor behandelaren, met veel enthousiasme begonnen met het aanbieden van de eerste
e-health-module van Herlaarhof, de module psycho-educatie voor Autisme
Spectrum Stoornissen (ASS). Het was een
spannend begin omdat we geen idee hadden van wat er allemaal op ons af zou komen.”
Nu, zo goed als zes maanden later volgen
vijftig ouders/ouderparen.
De module bestaat uit elf sessies waarin
verschillende onderwerpen worden behandeld, zoals informatieverwerking bij
ASS, communicatie met het kind, opvoedingsadviezen en het aanbrengen van
structuur. De module richt zich op het
“Tot nu toe zijn we
louter enthousiast over
zowel de mogelijkheid
tot veilig mailverkeer
via het cliëntenportaal
als over de efficiëntie en
het gebruiksgemak van
e-health.”
vergroten van het inlevingsvermogen
van de ouders in het kind en het verbeteren van de omgang met de stoornis.
“Tot nu toe zijn we louter enthousiast
over zowel de mogelijkheid tot veilig
mailverkeer via het cliëntenportaal als
over de efficiëntie en het gebruiksgemak
van e-health. Ook de eerste reacties van
cliënten zijn positief, vooral de bereikbaarheid en het gebruiksgemak worden
REINIER VAN ARKEL GROEP
veel teruggehoord.” De meerwaarde bestaat volgens Janneke en Bart uit de toegenomen klantvriendelijkheid. De module stelt cliënten in de gelegenheid om
zelf te plannen en laagdrempelig advies in
te winnen. ”Wij zijn nu ongeveer een uur
per week bezig met het geven van feedback
en het beantwoorden van vragen.”
De Reinier van Arkel groep sloot zich eind
2013 aan bij het strategisch netwerk ‘G5’.
Binnen dit netwerk werken Novadic-Kentron, Dimence, GGZ Noord-Holland-Noord,
GGZ Eindhoven en De Kempen en de Reinier van Arkel groep samen om de uitbreiding van e-health binnen deze organisaties
te versnellen. Men wil de kwaliteit, toegankelijkheid en efficiency van de gezamenlijke
dienstverlening op het gebied van e-health
verbeteren.
JAARVERSLAG 2013
9
Ambulantisering:
passende hulp in een
vertrouwde omgeving
De Reinier van Arkel groep bouwt het aantal bedden
de komende jaren verder af. Dat doen we niet alleen
om de zorg betaalbaar te houden maar ook om cliënten zoveel mogelijk thuis te kunnen behandelen en
begeleiden. Hierbij vertrouwen wij op de eigen kracht
van mensen.We vinden het belangrijk dat mensen
kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven.
Onze hulp moet daarom ook dichtbij in de eigen omgeving geboden worden. Dat vraagt om een omslag
10
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
in de manier van werken. Waar mogelijk behandelen
we de cliënt thuis, vanzelfsprekend met daarbij passende middelen. Voorbeelden hiervan zijn de FACTteams, die in 2012 van start zijn gegaan en zich in
2013 verder hebben ontwikkeld, en de start van het
project IHT (Intensive Home Treatment). We vertrouwen erop dat dit een goede bijdrage gaat leveren
aan de afbouw van bedden, met behoud van de zorg
die de cliënt nodig heeft.
Thuis samen
werken aan
herstel
Thuis contact op maat
FACT staat voor Flexible Assertive Community Treatment en gaat uit van de gedachte ‘herstellen doe je thuis’. Negen
disciplines uit de zorg werken intensief
samen met elkaar. Samen ondersteunen
zij cliënten met een ernstige psychiatrische aandoening en ze doen dat dichtbij,
in de wijk. Zij hebben ook korte lijntjes
met de huisarts, de familie, gemeente,
welzijns-, zorg- en andere organisaties.
Leren leven met de aandoening, een goede lichamelijke gezondheid, prettig kunnen wonen, passend en plezierig werk of
een zinvolle dagbesteding, een leuke opleiding en goede relaties met familie en
vrienden zijn belangrijke behandeldoelen. Cliënten zien de hulpverleners die
aansluiten bij hun zorg en herstelvragen.
“Soms is het lastig om bij iemand thuis te
komen. Je bent toch te gast en dat vergt
een andere aanpak”, meent Annemarie
Neesen, woonbegeleider. Door op bezoek te gaan, houdt ze contact met de
cliënten. Het team moet altijd een lijntje
onderhouden met de cliënten, eenzaamheid is een van de grootste problemen.
“Je blijft contact houden, naar gelang de
behoefte passen we de frequentie aan”,
legt Mariëlle van Engeland, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, uit. “We zijn
heel laagdrempelig, iedere cliënt heeft
het nummer van onze werkmobieltjes.”
Daardoor zijn ze elke werkdag bereikbaar, terwijl de cliënt voor een gedeelte
de regie in handen heeft en het initiatief
kan nemen.
Crisisbehandeling thuis
In 2013 is het project IHT gestart, een
project waarin voorbereidingen zijn getroffen om de crisisbehandeling bij mensen thuis te organiseren. IHT staat voor
‘Intensive Home Treatment’, een intensieve vorm van behandeling en begeleiding. Het IHT-team is ervan overtuigd
dat sommige mensen beter thuis aan hun
herstel kunnen werken dan tijdens een
opname in een psychiatrisch ziekenhuis.
REINIER VAN ARKEL GROEP
“In de thuissituatie kan de cliënt zijn rol
in het leven, bijvoorbeeld als partner of
ouder, beter behouden en wordt het dagelijks leven zo min mogelijk verstoord”,
legt Remke Walraven, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, uit. “Als het
moet komen we meerdere malen per dag
langs bij de cliënt en kijken we samen
met hem en zijn naasten welke stappen
gezet moeten worden op weg naar herstel en het hervinden van de regie over
het eigen leven.” Naast de contacten
thuis kan de cliënt ook gebruikmaken
van het aanbod van de deeltijdbehandeling van het IHT. Mocht het toch nodig
zijn om iemand op te nemen dan doen
we dit zo kort mogelijk, om daarna de
cliënt thuis weer verder te begeleiden.
De projectstatus is inmiddels beëindigd en
het IHT-team is officieel van start gegaan
op 1 februari 2014.
JAARVERSLAG 2013
11
De B.V. Ypse is door de Reinier van Arkel groep opgericht om de
eerstelijns zorg van onder andere huisartsen te versterken en mensen met psychische klachten laagdrempelige zorg te bieden. Ypse is
een logisch antwoord op de huidige en toekomstige ontwikkelingen
in de GGZ zoals de komst van de basis-GGZ. Ook het afbouwen
van bedden en het behandelen van meer GGZ-problematiek in de
eerste lijn hebben bijgedragen aan het ontstaan van Ypse.
Behandeling en ondersteuning in de eerste lijn
Ypse:
fris, ondernemend
en durft te pionieren
Kopen of zelf ontwikkelen?
De trend is minder medicaliseren en diagnosticeren en zorg op maat bieden.
“Dat is een omwenteling in het denken,
zowel bij professionals als bij cliënten.
Wanneer mensen aankloppen voor hulp,
nemen professionals de zorg niet meer
over, maar kijken samen met de cliënt
naar wat zij zelf kunnen doen. Door
mensen snel, zonder wachtlijsten, handvatten aan te reiken en in te zetten op de
mogelijkheden, is het minder snel nodig
mensen in de tweede lijn te behandelen”,
vertelt Anja Clement, projectleider van
Ypse.”Reinier van Arkel heeft ervoor gekozen zelf een concept te ontwikkelen,
samen met haar partners in de regio,
omdat dat meer passend is gezien de
diepgewortelde samenwerkingverbanden die zij heeft. Ypse is het resultaat.”
Eerste lijn en meer
Ypse heeft een breed aanbod: het ondersteunen van de eerste lijn, het behandelen in de eerste lijn en het bieden van
consultatie en scholing. Wanneer professionals twijfels of vragen hebben over de
12
benaderingswijze, diagnose of
klachten kan er een beroep gedaan worden op Ypse voor bijvoorbeeld een diagnostisch advies of een andersoortig advies.
Bij een vermoeden van een diagnose, kan een huisarts doorverwijzen naar Ypse. De behandeling van Ypse vindt meestal plaats in
de huisartsenpraktijk. Er is een individueel aanbod. Ook biedt Ypse trainingen,
waarin deelnemers leren hoe zij zelf het
beste kunnen omgaan met de problemen
die zij ervaren in het dagelijkse leven.
Mensen met psychische klachten kunnen zelf contact opnemen met Ypse, om
in behandeling te komen is wel een verwijzing nodig van de huisarts. Indien nodig
kan Ypse doorverwijzen naar de tweede
lijn en de tweede lijn kan ook weer terugverwijzen naar Ypse, als een cliënt na de
behandeling bijvoorbeeld nog enkele gesprekken of een training nodig heeft.
“De medewerkers van Ypse
zijn erop gericht problemen
vroegtijdig te signaleren en
onnodige complexe behandeling in de tweedelijns GGZ te
voorkomen.”
Klaar voor de start….. af!
“Het team van Ypse bestaat uit gedreven,
innovatieve medewerkers, die graag sa-
Op www.ypse.nl leest u meer informatie
over Ypse.
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
menwerking zoeken en buiten gebaande
paden durven treden”, vertelt Anja enthousiast. “Het team bestaat uit SPV’en,
psychiaters, GZ-psycholoog, secretaresse en een aantal flexwerkers.” Ypse huurt
kamers bij huisartspraktijken en gezondheidscentra waar zij werkzaam is, en medio 2014 betrekt Ypse ook een eigen ontmoetingswerkplek
in het nieuwe
gezondheidscentrum aan de Kooikersweg in ’s-Hertogenbosch. Begin 2014
heeft projectleider Anja Clement haar
werkzaamheden overgedragen aan de directeur van Ypse, Connie Tabor.
REINIER VAN ARKEL GROEP
JAARVERSLAG 2013
13
Kijken naar de mens als geheel
Aandacht
voor leefstijl
en zingeving
Binnen de Reinier van Arkel groep groeide in 2013 de aandacht voor leefstijl en zingeving binnen de behandeling, omdat een gezonde leefstijl en
een passend antwoord op zingevingsvraagstukken bijdragen aan de gezondheid en het herstel van de cliënt. Zo ging de integrale psychiatrie van
start. En Demarrage, ons bedrijfsonderdeel dat zich richt op de keten van
zinvolle dagbesteding tot begeleiding naar werk, werkte aan een toekomstgerichte visie en een ondernemingsplan waarin ruimschoots aandacht is
voor burgerschap en participatie.
Cursus ‘Voel je vrij’
Het onderwerp leefstijl komt nadrukkelijk aan bod in de cursus ‘ Voel je vrij’. Begin september startte binnen de Reinier
van Arkel groep een pilotgroep waarin
cliënten en medewerkers samen in een
groep werk maken van het stoppen met
roken en leefstijl. Aan de pilot ging een
instellingsbrede enquête vooraf. De enquête ‘Hoe leeft het roken binnen de Reinier van Arkel groep’ maakte duidelijk
dat ongeveer de helft van de rokende cliënten en medewerkers belangstelling
heeft voor een cursus Stoppen met Roken & Leefstijltraining.
Inspelen op de wens van de cliënt
“Demarrage speelt steeds meer in op de
wensen en behoeften van de cliënt. Dat is
14
van grote invloed op ons aanbod en tevens een cultuuromslag. ‘Wij weten wat
de cliënt wil’, geldt niet meer. De cliënt
maakt zijn eigen keuzes en wij spelen
daarop in. Overigens spreken wij niet van
cliënten maar van deelnemers aldus Marion Raaijmakers, teamleider.
Bij de maatschappelijke steunpunten De
Stijl en Trefpunt Oost zijn we hiermee
het verst. Deze steunsystemen worden al
meer en meer gerund voor en door deelnemers. Tevens gaan we steeds meer wijkgericht werken.
Marion: “Voor een groep huidige deelnemers is de toekomst van Demarrage ook
heel spannend, zij denken: ‘Ik heb een
indicatie, ik doe dit al, dus ik heb er recht
op’. Dat geldt straks niet meer voor ieder-
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
een. Deelnemers en medewerkers vinden het soms eng een begeleiding af te
sluiten. Deelnemers gaan nu leren in
zichzelf te geloven en medewerkers
moeten leren de deelnemers waar mogelijk dat vertrouwen mee te geven.”
Integrale psychiatrie combineert het
goede van de reguliere, bestaande behandelingen met wetenschappelijk bewezen, effectieve en veilige alternatieve
behandelingen. Het is een aanvulling op
het reguliere behandelaanbod van de
Reinier van Arkel groep. Het wordt ingezet voor mensen die al een behandelcontact hebben, maar die op zoek zijn naar
verdere verbetering van de klachten en
openstaan voor andere invalshoeken.
Doelstelling is nadrukkelijk om de uit-
gangspunten van integrale psychiatrie
en reguliere behandeling zoveel mogelijk met elkaar te verbinden. “Integrale
psychiatrie is voor veel mensen een mogelijkheid om psychiatrische behandeling
anders te benaderen en probleemgedachten om te buigen naar meer levensvreugde
en welbevinden”, vertelt Nicole van
Maanen, klinisch psycholoog/psychotherapeut, een van de tien medewerkers die
verbonden zijn aan het team.
Nicole: “Het initiatief om een breder aanbod aan te bieden was een lang gekoesterde wens van de Cliëntenraad. Het
punt heeft vaak op de agenda gestaan.
Het besef dat gebruik van medicatie een
gegeven is, sluit niet uit dat er andere alternatieve behandelmogelijkheden zijn
die ook goede resultaten boeken. Spreken vanuit je hart en stimuleren van eigen kracht, daar gaat het om. Vooral de
inspanningen van de Cliëntenraad hebben resultaat opgeleverd bij de zorgverzekeraar. Er is een extra vergoeding gekomen om dit mogelijk te maken.”
“Integrale psychiatrie is er voor volwassenen die last hebben van depressie, angst,
persoonlijkheidproblematiek, stress of
psychose en zoeken naar een integrale
behandeling. Samen wordt gekeken welke behandelingen effectief kunnen zijn
en wat het advies is. Een goed contact
met de behandelaar is essentieel en de
focus is gericht op welzijn en gezondheid. Juist de combinatie van regulier en
alternatief maakt het zo interessant om
te ervaren wat kan, wat haalbaar is en
REINIER VAN ARKEL GROEP
hoe het werkt. De behandeling vindt
plaats in een ’healing environment’: een
rustige omgeving waarin mensen zich
prettig en goed voelen.”
Het team Integrale Psychiatrie is voor iedereen toegankelijk en ook te raadplegen
voor consultatie. Aanmelden gaat via de
Centrale Aanmelding en Advies.
Meer informatie is te verkrijgen via
www.reiniervanarkelgroep.nl
Informatie over maatschappelijke participatie, dagbesteding, leerwerktrajecten,
praktijkplaatsen, jobcoaching, trajectbegeleiding en trainingen vindt u op de website
www.demarrage.info.
JAARVERSLAG 2013
15
De veranderingen in de geestelijke gezondheidszorg hebben ook directe gevolgen voor de facilitaire afdelingen van
de Reinier van Arkel groep. “Om als facilitaire organisatie
klaar te zijn voor de toekomst staan wij voor de uitdaging
goed werk te leveren en dat zo flexibel mogelijk te doen tegen lagere kosten. Dat kan alleen als we veranderen en keuzes maken. Keuzes over de organisatie van ons werk. De
verandering en keuzes moeten de zorgverlening zo min
mogelijk raken. Wij willen onze klanten zo goed mogelijk
blijven helpen”, aldus René Peijnenburg, directeur Servicebedrijf Reinier van Arkel groep. “Als we niet veranderen, redden we het op de lange termijn niet. We moeten nu dus al
kijken hoe we dat het beste kunnen doen.” Harrie van den
Bergh, Manager Facility Services, GGZ Oost Brabant vult
aan: “Vele handen maken licht werk is een bekend gezegde.
Door krachten te bundelen, bereiken mensen meer. Vanuit
die gedachte keken GGZ Oost Brabant en de Reinier van
Arkel groep naar de mogelijkheden op het gebied van facilitaire zaken. We werken al langer samen, in 2011 werden de
magazijnen van onze organisaties één en in 2013 zijn de
inkoopafdelingen van beide organisaties samengegaan. Dit
gaat goed en levert voordelen op.”
GGZ Oost Brabant en de Reinier van Arkel groep
vormen een nieuwe facilitaire organisatie
Samenwerken én
samengaan om
voor de toekomst
klaar te staan
Een nieuwe organisatie oprichten
Vanuit beide organisaties namen vertegenwoordigers van de facilitaire diensten
plaats in een projectgroep. “Samen onderzochten zij hoe we de samenwerking
het beste vorm konden geven. De organisaties leerden elkaar beter kennen en
werkten samen aan het opstellen van een
basisdocument waarin de uitgangspunten voor de samenwerking beschreven
staan”, legt René uit.
16
We kwamen tot de conclusie dat het oprichten van één nieuwe facilitaire organisatie de beste keuze is. De Reinier van
Arkel groep en GGZ Oost Brabant worden allebei eigenaar van deze nieuwe organisatie. De werknaam is Match.
Voordelen van samengaan
Samengaan heeft veel voordelen. Er ontstaat iets nieuws, in plaats van ‘meer van
hetzelfde’. En iets nieuws hebben we no-
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
dig om de op ons afkomende uitdagingen aan te kunnen. Ook kunnen we veel
van elkaar leren, door informatie en kennis te delen. Van deze kennis kunnen
medewerkers én klanten gebruikmaken.
Meer flexibiliteit is ook een voordeel van
het samengaan. Daarnaast worden er
kosten bespaard. Die besparingen ontstaan vooral door het verminderen van
dubbele functies. Er ontstaat één nieuwe,
gezamenlijke onderneming met meer
slagkracht en onderlinge verbondenheid.
Dé specialist
“De nieuwe organisatie wordt dé specialist in het faciliteren van zorgklanten.
Dankzij de kennis en kunde van onze
medewerkers weten we wat klanten nodig hebben, kunnen we dit vertalen naar
aansprekende producten en diensten en
geven we klanten waar voor hun geld“,
legt Harrie van den Bergh uit. “Maar
daarmee zijn we er nog niet”, zegt René
Peijnenburg. “De aandacht voor de klant
die zij hebben, maakt het verschil. Iemand vriendelijk goedemorgen wensen,
werk verrichten voordat een klant erom
vraagt en net dat stapje extra zetten. Dat
tovert een glimlach op het gezicht van
onze klant. Dat is onze kracht.”
Wat betekent dit alles voor de organisatie?
De nieuwe op te richten facilitaire onderneming richt zich vooral op de regievoering. Veel uitvoerende taken zullen
uitbesteed worden. Intern gaat de aandacht uit naar het afstemmen van vraag
en aanbod, het inkopen van facilitaire
diensten en het monitoren van de prestaties van gecontracteerde leveranciers.
Deze werkwijze levert voor beide bestaande GGZ-organisaties besparingen
op en maakt de nieuwe onderneming
flexibeler. Voordat de nieuwe organisatie
start, kijkt de projectorganisatie goed
welke taken de nieuwe onderneming
gaat uitvoeren.
Hoe ziet de nieuwe facilitaire organisatie
eruit?
“We houden de kennis die we nodig hebben in huis”, vertelt Wilco Kanters, teamleider Advies en control GGZ Oost Brabant. “De coördinatie en regie besteden we
niet uit. We willen hiermee voorkomen dat
we te afhankelijk worden van marktpartij-
en. Dat wordt de regieorganisatie.”
Anne Marie Netelbeek, manager Facilitaire Ondersteuning Reinier van Arkel
groep vult aan: “Veel uitvoerend werk
laten we partners doen. Zij kunnen pieken goed opvangen, leveren kwaliteit die
vaak net zo goed is als de onze en hun
kosten zijn vaak lager. Wanneer we overwegen werk uit te besteden, stellen we
per geval een apart plan van aanpak (een
businesscase) op.”
Uitbesteden of zelf doen?
Het uitgangspunt is dat de nieuwe organisatie haar uitvoerende taken uitbesteedt, tenzij…
Er wordt gekeken naar wat het beste is voor
de nieuw te vormen organisatie en wat de
gevolgen voor onze medewerkers zijn.
HR adviseurs Caroline de Rooij, Reinier
van Arkel groep en Barbara Nieman,
GGZ Oost Brabant: “Het is op dit moment nog niet duidelijk wie waar gaat
werken. Maar het kan dus zijn dat medewerkers in de toekomst bij de nieuwe onderneming of een externe leverancier
gaan werken.”
REINIER VAN ARKEL GROEP
Wanneer gebeurt wat?
De plannen om een nieuwe organisatie
op te richten, staan in grote lijn beschreven in een basisdocument. Hierna wordt
een vervolgplan (transitieplan) opgesteld
waarin staat hoe de nieuwe organisatie er
precies uit gaat zien.
Vijf productgroepen
De nieuwe organisatie gaat vijf
diensten/producten aanbieden:
• Magazijn en transport
• Veiligheid en receptie
• Schoonmaak en linnen
• Eten en drinken
• Onderhoud aan gebouwen,
installaties en terreinen
Wilt u meer weten over de nieuwe organisatie.
Dan kunt u terecht op www.sporendoejesamen.nl
JAARVERSLAG 2013
17
Focus op handelen
Op weg naar
integrale veiligheid
18
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
Aandacht voor veiligheid en veiligheidsbewustzijn is niet meer weg
te denken bij de Reinier van Arkel
groep. We beschouwen veiligheid
als onlosmakelijk onderdeel van
kwalitatief goede zorg waarin ieder zijn of haar verantwoordelijkheid heeft, welke rol hij of zij ook
heeft in onze organisatie. Bewust
bezig zijn met veiligheid betekent
jezelf steeds afvragen wat je vanuit jouw perspectief kunt bijdragen aan het scheppen van een zo
veilig mogelijke behandel-, werken leefomgeving. Samen met cliënten, naasten en samenwerkingspartners heeft het integrale
veiligheidsbeleid vorm gekregen.
De ambitie is steeds een zo veilig mogelijke situatie te creëren voor onze cliënten, medewerkers, bezoekers en omgeving. We richten ons daarbij op het
onderkennen, verminderen en beheersen van risico’s in alle onderdelen van de
organisatie en op het beperken van
schade indien zich onverhoopt incidenten of calamiteiten voordoen.
Het integrale veiligheidsbeleid beslaat
een breed spectrum en omvat cliëntveiligheid, medewerkerveiligheid, informatieveiligheid, omgevingsveiligheid
en fysieke veiligheid. Daarbinnen is
ruim aandacht besteed aan de inhoudelijke speerpunten van het Patiëntveiligheidsprogramma GGZ: medicatieveiligheid, suïcidepreventie, dwang en
drang, agressie, psychiatrische en somatische comorbiditeit en brandveiligheid.
Focus op handelen
In de voorgaande jaren lag de nadruk op
het inregelen van de harde kant, het systeem. Visie en beleid, protocollen en
richtlijnen zijn ontwikkeld. In 2013 lag
de focus op de zachte kant die te maken
heeft met gedrag, veiligheidsbewustzijn, dagelijks handelen in de praktijk en
het onderkennen van risico’s. Zo heeft
de inzet op het verbeteren van de medicatieveiligheid zijn vruchten afgeworpen, is de ‘Multidisciplinaire Richtlijn
Diagnostiek en Behandeling van suïcidaal gedrag’ als standaard binnen de
Reinier van Arkel groep geïmplementeerd en is een beslisboom gemaakt die
medewerkers helpt om het besluitvormingsproces rondom risico’s eenvoudig
te doorlopen zonder concessies te doen
aan de kwaliteit.
Een van de momenten waarop binnen de
Reinier van Arkel groep het veiligheidsbewustzijn extra aandacht krijgt is de
jaarlijkse Week van de Patiëntveiligheid.
Samen met de Cliëntenraad en Familieen Betrokkenenraad zijn diverse activiteiten georganiseerd om het veiligheids-
REINIER VAN ARKEL GROEP
JAARVERSLAG 2013
bewustzijn van cliënten en medewerkers
te prikkelen. Het digitale Meldpunt Veiligheid, waar cliënten, medewerkers en
omwonenden van het Zorgpark Voorburg in Vught onveilige situaties kunnen melden werd gelanceerd, evenals de
cliëntenkaart ‘Bereid u goed voor op uw
afspraak’ met tips om een gesprek met
een hulpverlener zo goed mogelijk voor
te bereiden.
Ook werd een veiligheidsronde gehouden in een van de klinieken, een methodiek om systematisch allerlei veiligheidsaspecten te doorlopen met een
delegatie bestaande uit raad van bestuur, afdelingsmanager, medewerker
veiligheid, kwaliteitsmedewerker en
medewerkers van de afdeling zelf. Tot
slot werden een aantal woonsettings bezocht door afgevaardigden van Cliëntenraad en Familie- en betrokkenenraad
waar tijdens huiskamerbesprekingen de
veiligheidsbeleving met cliënten is besproken.
Risicomanagement
In het kader van de dagelijkse bedrijfsvoering wordt de Reinier van Arkel
groep geconfronteerd met risico’s op
het gebied van veiligheid en gezondheid
van cliënten en medewerkers, financiën, vastgoed en productie. Enkele aspecten zijn hierboven al belicht. Om de
veiligheid te vergroten of de bedrijfsvoering gezond te houden wordt geanticipeerd op risico’s. Dat gebeurt met betrekking tot een gezonde bedrijfsvoering
structureel door een goed functionerende planning en budgetcyclus, treasurybeleid en – beheer en de interne controlefunctie. Op het gebied van
veiligheid worden retrospectieve en
prospectieve risicoanalyses uitgevoerd
naast de structurele audits, RIE’s en veiligheidsscans. De resultaten worden
omgezet in verbeteringen die een gezonde bedrijfsvoering en een veilig behandel- en werkklimaat bevorderen.
19
Empowerment en ervaringsdeskundigheid breed uitgerold
‘Herstel’ als olievlek
door de organisatie
Weten wat herstel betekent
Ervaringsdeskundigen kunnen binnen de instelling op diverse manieren hun expertise laten gelden, bijvoorbeeld bij medezeggenschap en
belangenbehartiging, zelfhulp en
herstel, voorlichting, training en onderzoek voor individuele clienten en
zeker ook als adviseur /coach binnen
de teams. In de FACT-teams is de ervaringsdeskundige onderdeel van
het multi-disciplnaire team. De ervaringsdeskundige van het FACTteam weet als geen ander wat het
herstel van een ernstige psychiatrische aandoening inhoudt.
Topmodule ervaringsdeskundigheid
Samen met GGZ Oost-Brabant en
het ROC de Leijgraaf wordt de Topmodule Ervaringsdeskundigheid voor
leerlingen verpleegkundige niveau 4
of persoonlijk begeleider specifieke
20
doelgroepen aangeboden. Deze leerlingen hebben zelf ervaring als cliënt
in de GGZ en volgen naast hun reguliere basisopleiding de topmodule.
Topmodule voor medewerkers
Voor medewerkers met ervaring in
de GGz is een topmodule ontwikkeld waarin onze eigen medewerkers
leren om hun eigen ervaringen op
professionele wijze in te zetten om
collega’s en cliënten te ondersteunen. Dat dit scholingsaanbod voorziet in een behoefte blijkt uit een onderzoek naar ervaringsdeskundigheid
onder medewerkers, uitgevoerd in
2013. De enquête werd ingevuld
door 471 medewerkers (circa 30%
respons). Van de invullers geeft 37%
aan eens in zijn of haar leven last te
hebben gehad van psychische problemen en ruim de helft van deze
groep (ongeveer 90 medewerkers)
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
wil graag deze kennis en ervaring
professioneel inzetten.
Herstelcursussen voor cliënten
We bieden de cursus ‘begin maken
met herstel’ actief aan, aan alle cliënten. De cursus is een korte kennismaking met het begrip herstel. Cliënten hebben ieder zo hun eigen
doel om aan herstel te werken. Voor
de een is het weer een dagritme krijgen, vrijwilligerswerk te gaan doen
of via demarrage aan de slag te gaan
en terug te keren naar regulier werk.
Kleine stappen voor de een zijn grote
stappen voor de ander. Vergeten
kwaliteiten kunnen in het herstelproces weer boven komen. Na het
volgen van deze cursus kunnen deelnemers doorgroeien binnen herstel
en kartrekker worden waarbij zij
zich inzetten om bijvoorbeeld zelf
voorlichting te gaan geven.
In 2012 vond de organisatiebrede kick-off voor de bewustwording van
ervaringsdeskundigheid binnen de Reinier van Arkel groep plaats. In
2013 kan worden geconstateerd dat ervaringsdeskundigheid op de kaart
staat en zich als een olievlek door de organisatie heeft verspreid. We
voorzien een verdere toename van de inzet van ervaringsdeskundigen,
onder andere vanwege de ontwikkeling van FACT-teams en het versterken van herstelondersteunende zorg.
REINIER VAN ARKEL GROEP
JAARVERSLAG 2013
21
ISO-certificaat 2013
Medewerkers
alert op
verbeteren
van kwaliteit
Samen handen en voeten geven
Aandacht voor
familie en naasten
Het betrekken van familie en naasten vormt een niet weg te denken onderdeel in de behandeling van onze cliënten. Want wie
zorgt, praat mee. In 2013 werd het, in samenspraak met de Familie- en Betrokkenenraad (FBR) en Familievertrouwens-persoon
(FVP) ontwikkelde, familie- en naastbetrokkenen-beleid door de
Raad van Bestuur vastgesteld. Centraal in het beleid staat het bevorderen van de triadische samenwerking tussen cliënt, familie
en medewerker.
Dit beleid geeft handen en voeten aan de visie dat naastbetrokkenen een partner in de zorg zijn en dat duidelijke afspraken en
goede communicatie tussen de cliënt, naastbetrokkenen en professionals bijdragen aan de kwaliteit van zorg. Wij willen daarom
op verschillende manieren in contact komen en blijven met de
naastbetrokkenen van de cliënt. Waar mogelijk worden zij betrokken in de behandeling en begeleiding. Het doel is een stabiele situatie voor de cliënt en familie te realiseren. Het beoogde
resultaat is dat de cliënt de benodigde, meest optimale zorg - zoveel mogelijk in zijn eigen omgeving – ontvangt.
Om het ontwikkelde beleid goed onder de aandacht te brengen
bij cliënten, familieleden en medewerkers organiseerde de FBR
en FVP twee druk bezochte themabijeenkomsten in juni en oktober. Want het familiebeleid is (nog) niet voor iedereen vanzelfsprekend. Privacywetgeving en het beroepsgeheim spelen daarbij
een rol. Wat mag je wel en niet vertellen en houdt je contact als
bepaalde informatie niet verstrekt kan worden. In workshops en
ervaringsverhalen werd kennis gedeeld en met name begrip voor
elkaar bewerkstelligd. Erg waardevol aldus de deelnemers, want
waar cliënten in de toekomst meer en meer zorg in en om huis
gaan ontvangen, wordt ook een beroep gedaan op familie en
naasten. Die komen als partners in zorg nog nadrukkelijker in
beeld.
22
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
Wijziging
Raad van Bestuur
en benoeming
geneesheer-directeur
Met ingang van 1 februari 2013 legde Paul Spronken
zijn taken als voorzitter van de Raad van Bestuur neer.
Hij werkte 26 jaar als bestuurder in de geestelijke gezondheidszorg, waarvan ruim 17 jaar binnen de Reinier van Arkel groep
Gerton Heyne nam de functie van bestuursvoorzitter
over. Hij is sinds 2003 als bestuurder actief binnen de
Reinier van Arkel groep. Als nieuwe bestuurder trad
Marie-Louise van der Kruis toe tot de Raad van Bestuur. Zij is sinds 1983 aan onze organisatie, of haar
rechtsvoorgangers verbonden en heeft diverse managementfuncties bekleed.
Daniël van Dijk is in augustus aangetreden als geneesheer- directeur. De geneesheer-directeur ziet toe op de
uitvoering van het behandel- en geneeskundig beleid
in het algemeen en specifiek de wettelijke taken vastgelegd in de Wet BOPZ, opdat optimale medische psychiatrische omstandigheden voor behandeling en begeleiding van cliënten binnen de wettelijke en
strategische kaders gewaarborgd zijn. De Wet BOPZ
gaat worden vervangen door de Wet Verplichte GGz,
welke ondermeer voorschrijft dat deze verantwoordelijkheden belegd dienen te worden bij een geneesheerdirecteur die geen deel uitmaakt van een Raad van Bestuur. Met de benoeming van Daniël van Dijk wordt op
die nieuwe wet geanticipeerd.
De Reinier van Arkel groep heeft het ISO-certificaat ook in 2013
behouden. Onze cliënten mogen van ons verwachten dat we naar
hen luisteren en ons blijven inspannen om kwalitatief goede en veilige zorg te bieden. We vinden het belangrijk dat ze met ons meedenken en dat geldt ook voor familieleden en verwijzers. Cliënten
en hun naasten worden structureel betrokken bij ontwikkelingen
binnen onze organisatie, bijvoorbeeld op het gebied van cliëntveiligheid, kwaliteit en voorlichting.
Jaarlijks worden wij door een certificerende instelling getoetst op
hoe wij de zorg regelen, naar onze klanten luisteren en de zorg verbeteren. “Het kwaliteitsdenken zit bij de medewerkers goed tussen
de oren”, concludeerde Lloyd’s Register na afloop van de intensieve
bezoeken aan onze organisatie. Zij onderzochten veel afdelingen
zoals klinieken en ambulante teams, maar ook de Raad van Bestuur, Inkoop en andere diensten.
Sinds 2007, het jaar waarin we voor het eerst een certificaat in ontvangst mochten nemen, zijn er nooit ernstige tekortkomingen geconstateerd. Natuurlijk zijn er altijd verbeterpunten. Zo is het afgelopen jaar op het gebied van medicatiebeheer een flinke verbeterslag
gemaakt. Cliënten moeten ervan op aan kunnen dat we daar verantwoord mee omgaan. Verder zijn medewerkers van het team
Veiligheid gestart met een veiligheidsscan van al onze locaties. En
als zij bijvoorbeeld een defecte rookmelder aantreffen, wordt die
meteen vervangen. Ze geven ook voorlichting, zodat medewerkers
en cliënten weten wat ze zelf kunnen doen om de veiligheid in hun
directe omgeving te verbeteren. Zo werken we samen aan kwalitatief goede en veilige zorg.
Medewerkers, vrijwilligers en opleidelingen
Aantal medewerkers Reinier van Arkel groep Aantal vrijwilligers Reinier van Arkel groep
01 januari 2013: 31 december 2013:
01 januari 2013:
31 december 2013:
1. 695 medewerkers (1.279,52 FTE)
1.617 medewerkers (1.321,70 FTE)
222 vrijwilligers
282 vrijwilligers
Aantal opleidelingen
Postdoctorale opleidingen
in opleiding 2013
Initiële opleidingen
afgestudeerd in opleiding
in 2013 2013
afgestudeerd
in 2013
Psychiater16
3 Verpleegkundige
MBO
221
GZ Psycholooog
15
5
Verpleegkundige
HBO
95
KP psycholoog
8
3
Agog. opleidingen
MBO
40*nvt**
Psychotherapeut
2
1
Agog. opleidingen
HBO
52*nvt**
Verpleegkundig
specialist3
Klinisch Geriater
1
2 Stagiaires anders
Nvt**
Verzorgenden
6
nvt**
8
0
* Aantallen zijn gebaseerd op ijkmoment, kan fluctueren.
**Stagiaires studeren af op het HBO of MBO, maar niet in de praktijkinstelling zelf
REINIER VAN ARKEL GROEP
JAARVERSLAG 2013
23
Talrijke grote en
kleine verwennerijen
Cliënten de vitamine V van Verwenzorg laten ervaren, daaraan
werd ook in 2013 uitvoering gegeven binnen de Reinier van Arkel
groep. Onze verwenzorg ambassadeurs, medewerkers en vrijwilligers spanden zich in om cliënten te laten genieten van kleine en
grotere verwennerijen. Een greep uit de verwenzorgactiviteiten: Op
een zomerse dag waren er spontaan ijsjes voor jong en oud. De jon-
geren van de Jeugdhulpverlening bakten pizza’s in het oudste bakhuisje van Nederland in Boxtel en gingen samen met medewerkers
kersen plukken. En, het wordt bijna een traditie, er was het uitje
naar de Efteling.
Door het winnen van een van de Verwenzorgprijzen van het CZfonds, konden de vrouwen van de Russchische Vrouwengroep een
dag naar het Rijksmuseum in Amsterdam om daar een mooie reis
door de Nederlandse geschiedenis te maken. Op Zorgpark Voorburg verscheen een Kersenbank gemaakt door deelnemers van de
Houtgroep (onderdeel van Demarrage). De bank is geplaatst bij de
kersenboomgaard een prachtige plek om te ontspannen in de buitenlucht.
Medewerkers van de provincie Noord-Brabant organiseerden een
geweldige feestmiddag voor onze cliënten met een optreden van
Willeke Alberti. En ook dit jaar zorgde de Verwenzorg voor kerstpakketten voor cliënten die binnen de Reinier van Arkel groep verblijven.
Overzicht gemeenten van waaruit cliënten
in zorg komen bij de Reinier van Arkel groep
(inclusief Herlaarhof )
Gemeente
% Cliënten met
behandelcontact bij
Reinier van Arkel groep
1 ’s-Hertogenbosch 29,74%
2 Vught 6,47%
3 Heusden
5,21%
4 Boxtel 4,71%
5 Oss
4,44%
6 Schijndel
3,80%
7 Sint Michielsgestel
3,77%
8 Eindhoven
3,75%
9 Maasdriel
3,68%
10 Helmond
3,55%
11 Zaltbommel
3,45%
12 Veghel
1,92%
13 Haaren
1,69%
14 Geldrop - Mierlo
1,67%
15 Uden
1,62%
16 Veldhoven
1,52%
18 Bernheze
1,32%
19 Best
0,85%
20 Maasdonk
0,86%
21 Gemert – Bakel
0,84%
22 Valkenswaard
0,81%
23 Laarbeek
0,79%
24 Landerd
0,75%
25 Deurne
0,73%
26 Son en Breugel
0,61%
Totaal bovenstaande gemeenten 90,12%
Rest overige gemeenten
9,88%
24
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
Herlaarhof Jeugdhulpverlening
Werk maken
van kwaliteit
Herlaarhof Jeugdhulpverlening biedt opvang
en (ambulante) begeleiding aan kinderen en
jeugdigen van 0 tot 18 jaar die dat op dat moment nodig hebben vanwege ernstige opvoedof gedragsproblemen. Herlaarhof Jeugdhulpverlening maakt sinds 2012 onderdeel uit van
het centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie
Herlaarhof.
In 2013 werd fors ingezet op verbetering van
kwaliteit van zorg en van processen. Het verbetertraject omvatte doelgerichte acties en
plannen om zowel binnen als buiten de eigen
organisatie zichtbaar te worden.
Eerste ouderenpsychiaters afgestudeerd
Een nieuwe missie en visie werden vastgesteld
en in een cultuurtraject zijn de ‘trust rules’ (het
werken op basis van autonomie, eigen verantwoordelijkheid en vertrouwen) ingevoerd. Er
is een werkoverleg en cliëntgebonden overleg
ingevoerd om nieuwe werkprocessen en – procedures meer te structureren. Hierdoor kregen belangrijke zorginhoudelijke thema’s zoals aandacht voor kindermishandeling, seksueel misbruik en verwaarlozing en weerbaarheidtrainingen ook een prominente plek op de
agenda.
Herlaarhof jeugdhulpverlening is net als de
andere afdelingen van Herlaarhof gaan werken met een jaarplan en bijbehorende jaarplanning waarin de voortgang wordt opgevolgd.
Voor alle kinderen is er nu een individueel begeleidingsplan, dat in samenspraak met het
kind wordt opgesteld. Het zorgaanbod is modulair beschreven en cliëntroutes in kaart gebracht.
Ouderenpsychiatrie is
een vak apart
In 2013 studeerden de eerste ouderenpsychiaters nieuwe stijl af. Bijzonder want
ouderenpsychiater was voorheen geen echt specialisme. Nu is er een aparte opleiding. In Zuid-Nederland is die opgezet door de Reinier van Arkel groep samen
met GGZ-instellingen in Maastricht, Venray, Eindhoven, Breda en Tilburg. Na een
basisopleiding van 2,5 jaar tot algemeen psychiater kan gekozen worden uit drie
richtingen: kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie en ouderenpsychiatrie. De eerste twee richtingen bestonden al.
Ouderenpsychiater Laura Breuning, werkzaam in het Centrum Ouderen- en Ziekenhuispsychiatrie van de Reinier van Arkel groep in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
te Den Bosch, was namens de Reinier van Arkel groep nauw betrokken bij de opzet
van de nieuwe opleiding tot ouderenpsychiater. Ze heeft talrijke voorbeelden die
inzichtelijk maken dat ouderenpsychiatrie een vak apart is. “Pas geleden nog werd
een vrouw aangemeld die mogelijk aan een psychose leed. Op de afdeling bleek ze
forse geheugenproblemen te hebben. Het feit dat ze haar eigen spullen kwijtraakte,
interpreteerde ze alsof deze ontvreemd waren. Binnen twee weken werd helder
dat haar achterdocht voortkwam uit dementie”, vertelt ze.
Een ouderenpsychiater moet breed kijken, stelt Breuning. “Bij ouderen zijn er voor
de psychiatrische beelden vaker neurobiologische oorzaken, zoals een herseninfarct of een hersentumor. Daar moet je alerter op zijn.” Behalve psychiater moet je
ook ‘gewoon dokter zijn’. In de opleiding leren de aspirant-ouderenpsychiaters dan
ook hoe je een mri-scan van de hersenen moet lezen. Bij ouderen is bovendien het
medicijngebruik gemiddeld veel hoger dan bij kinderen of volwassenen. Omdat er
steeds meer ouderen langer thuis moeten blijven wonen, ook als ze dementeren,
vraagt dat volgens Breuning om intensievere samenwerking tussen mantelzorgers,
thuiszorg, huisarts én psychiater. Ook op het terrein van dementie is nog veel onderzoek te doen, stelt Breuning. “We moeten beter inspelen op het toenemend
aantal mensen met dementie dat thuis zal blijven wonen. De opleiding tot ouderenpsychiater en de afgestudeerde ouderenpsychiaters kunnen hier zeker een bijdrage aan leveren.” Breuning: “Oudere mensen zijn leuk. Ze hebben een heel leven
achter de rug, ze zijn uitgekristalliseerd, en ja, ze hebben veel wijsheid. We moeten
ze goed helpen, ze zijn ook kwetsbaar.”
REINIER VAN ARKEL GROEP
JAARVERSLAG 2013
Ook werd nog een verhuizing gerealiseerd. De
locatie in Elshout verhuisde naar een pand in
Drunen. In het pand kunnen tien cliënten verblijven van 6 tot 12/13 jaar. Het nieuwe pand
ligt centraal in de bebouwde kom, dicht bij openbaar vervoer en winkels. Er zijn meer slaapkamers en er is speelruimte achter het pand.
25
Waardering
door cliënten
Afgesloten DCB trajecten per maand - Stichting Reinier van Arkel
100
Binnen de divisies Zorg &
Resocialisatie en kinder- en
jeugdpsychiatrie (Herlaarhof)
worden spiegelgesprekken gevoerd. Cliënten vertellen tijdens een spiegelbijeenkomst
hun ervaringen met de
dienstverlening aan de betrokken hulpverleners. Hulpverleners luisteren actief,
maar gaan niet in discussie.
Spiegelgesprekken, zijn naast
moreel beraad, mooie methoden voor medewerkers om
te reflecteren op hun handelen.
26
80
Percentage
Een belangrijke graadmeter
voor de kwaliteit van zorg is
de waardering die onze cliënten uitspreken over de
zorg die de Reinier van Arkel
groep aan hen heeft geleverd. Deze waardering meten we met behulp van verschillende instrumenten en
methodieken; spiegelgesprekken, Routine Outcome Monitoring (ROM) en Consumer Quality Index (CQi).
60
40
20
0
mei 2013
geen metingen
alleen nameting
okt 2013 alleen voormeting
Routine Oucome Monitoring
Routine Outcome Monitoring (ROM)
betekent dat we periodiek (bij aanvang,
tijdens en na afsluiten van de behandeling)
metingen verrichten bij onze cliënten met
het doel de klachten en het beloop daarvan
in beeld te brengen. Cliënten krijgen op
deze wijze meer inzicht in hun klachten en
de ROM-resultaten kunnen een hulpmiddel zijn in het gesprek tussen behandelaar
en cliënt. Daarnaast kunnen we ROM gebruiken als kwaliteitsinstrument om de
zorgprogrammering verder te ontwikkelen
en structuur te geven.
Het aanleverpercentage over 2013 komt
na verwachting uit op 27% completers
(cliënten die na afloop van de behandeling alle periodieke ROM- metingen hebben ingevuld).
Consumer Quality Index
De CQi (Consumer Quality Index) is in de
GGZ het afgesproken instrument om cliëntervaringen en cliëntwaardering te meten. Er is een CQi voor de doelgroepen
kortdurend ambulant, klinisch, beschermd
wonen en beschermd zelfstandig wonen.
JAARVERSLAG 2013 REINIER VAN ARKEL GROEP
landelijk
percentage
voor- en nameting
mrt 2014
voor- en nameting
De instrumenten zijn verplicht en de metingen moeten worden uitgevoerd door
een onafhankelijk meetbureau. De frequentie van afnemen bij de doelgroepen
kortdurend ambulant en klinisch is eens
per jaar en bij BW en BZW eens per 2 jaar.
In 2013 is binnen centrum voor kinderen jeugdpsychiatrie Herlaarhof de cliëntwaardering gemeten met de Cliëntwaarderingsmeter en in de overige
zorgdivisies met de CQi.
Hoofdlijnen resultaten CQ metingen 2013
ResponsGemiddeld
rapportcijfer
Ambulante meting
Klinisch
BW:
BZW
28,0%
55,9%
36,2%
35,6%
7,4
7,6
7,6
7,5
• Hoewel de doelgroepen van de in 2013
onderzochte afdelingen flink verschillen, beoordelen de respondenten van al
deze afdelingen de zorg als ruim voldoende tot goed. Er is geen afdeling die
er negatief uitspringt qua tevredenheid.
• Veruit de meeste respondenten geven
aan de hen door de Reinier van Arkel
groep geboden zorg aan te bevelen aan
anderen met dezelfde problematiek.
• Het thema bejegening wordt op alle afdelingen als erg positief beoordeeld
(scores >90%), respondenten vinden de
omgang met hun behandelaar/begeleider vrijwel unaniem positief.
• Het thema informatievoorziening scoort
op bijna alle onderdelen hoger dan in
voorgaande onderzoeken. Dit was eerder een aandachtspunt waarop acties
zijn ingezet om cliënten beter te informeren over allerlei aspecten van onze
zorg en dienstverlening.
Uitkomsten cliëntwaarderingsmeter Herlaarhof, centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie
Het gemiddelde rapportcijfers dat ouders geven aan Herlaarhof is een 7,47
(N= 1923). De kinderen ouder dan 12
jaar waarderen Herlaarhof met een gemiddelde van 7,53 (N=659).
Overzicht behandelde klachten in 2013
2013
2012
2011 2010 2009
Aantal klaagschriften ingediend *
35
25
24
24
Aantal klaagschriften dat anderszins is opgelost
19
14
11
8
8
Aantal klachten dat niet ontvankelijk is verklaard
2
1
3
2
0
Aantal klaagschriften in behandeling genomen **
14
10
10
14
Aantal klaagschriften dat is aangehouden
Aantal klachten ingediend bij de Klachtencommissie
17
2
52
22
39
43
49
29
22
39
39
49
Aantal klachten door de Klachtencommissie
in behandeling genomen
Aantal klachten dat gegrond is verklaard
13
5
15
16
11
Aantal klachten dat ongegrond is verklaard
16
17
24
23
16
3
5
1
2
3
Aantal aanbevelingen van Klachtencommissie
De cliëntwaarderingsmeter is een vragenlijst met vragen over onder andere de
informatie die cliënten van Herlaarhof
ontvangen, over de behandelaar, het resultaat van de behandeling en wat cliënten zelf konden inbrengen. De vragenlijst
wordt na afloop van de behandeling afgenomen bij ouders en bij kinderen die
ouder zijn dan 12 jaar.
aan de Raad van Bestuur
* E
en klaagschrift kan meerdere klachten bevatten. Het aantal klachten is dus groter dan
het aantal klaagschriften dat door de Klachtencommissie werd behandeld.
** In 2011 is één klaagschrift ingediend en die is in 2012 behandeld. In 2012 zijn vier klaagschriften ingediend en die zijn in 2013 behandeld. Van een klager is geen reactie meer
ontvangen nadat deze zich had ziekgemeld voor de geplande hoorzitting. Deze klaagschriften zijn niet meegeteld in het bovenstaand overzicht.
REINIER VAN ARKEL GROEP
JAARVERSLAG 2013
27
Stichting Reinier van Arkel
Postbus 10150
5260 GB Vught

Download Report