FYSIOLOGIE MENS EN DIER – NIEREN, WATER EN

FYSIOLOGIE MENS EN DIER – NIEREN, WATER EN ZOUTHUISHOUDING –
A. SCHEURINK – HFST 19 & 20
Boek: Silverthorn, Human Physiology
- hfdstk 19: The kidney’s
622 – 629 : anatomy and function of the urinary system
629 – 635 : filtration
635 – 639 : reabsorption (doorlezen)
639 – 643 : secretion and excretion (doorlezen)
- hfdstk 20: Integrative physiology II: Fluid and electrolyte balance
651 – 652 : fluid end electrolyte homeostasis
652 – 661 : water balance
661 – 666 : sodium balance and ECF volume
667 – 668 : behavioral mechanisms in salt and water balance
668 – 672 : integrated control of volume and osmolality
Nieren;
Urine als informatiebron;
- hoeveelheid, - stroperigheid, - kleur, geur, - transparantie, - smaak, - neerslag en
schuimvorming, - hoeveelheid (diabetes), - kleur, - aanwezigheid van eiwitten, smaak (glucose) urine → diabetes insipidus; - vasopressine/ ADH diabetes mellitus
Brattleboro rat (blanke urine) → o.a. door geen productie vasopressine
Honingzoete vloed
cFOS → laat zien dat neuronen geactiveerd worden.
Functies van de nieren;
- Regulatie van extracellulaire vloeistof volume en bloeddruk
- Regulatie van de osmolariteit
- Het onderhoud van ionenbalans
- (Homeostatische regeling van de pH)
- Uitscheiding van afvalstoffen
- De productie van hormonen
- 80% van de nefronen is corticaal, 20% is juxta-medullair
- elk nefron is apart voorzien van een bloedvaatstelsel
- 1x106 nefronen per nier
20-25% van de bloedtoevoer →
Afferente arteriole → aanvoerend
Efferente arteriole → afvoerend
De haarvaten van
Het glomerus vormen een balachtige massa → capsule van
Bowman
Onderdelen van een nefron;
2 types neuronen;
- 80% aan de buitenkant
→ corticaal
- 20% aan de binnenkant
→ juxta-medullair
Corticaal nefron;
Juxtamedullair nefron met vasa recta;
filtratie in het kapsel van Bowman;
- 180 liter per dag eind van de proximale tubulus
- 54 liter per dag (30%) eind van de lus van Henle
- 18 liter per dag (10%) urine productie
- 1.5 liter per dag (1%)
- glomerular filtration rate (GFR) = 180 liter/dag, het bloed wordt ~ 60 keer per dag gefilterd
(3 liter plasma)
- 20% van het totale volume dat door de nieren gaat: 900 liter bloed per dag
GFR glomerular filtration rate;
- bloeddruk in de capillairen ↑ (55 mm Hg)
- π de colloid osmotische druk ↓ (30 mm Hg, het plasma wordt
gefiltreerd, de eiwitten in het bloed zorgen voor een osmotische gradient)
- druk van vloeistof in het kapsel van Bowman → (15 mm Hg)
Filtratie druk in de nier deeltjes hangt af van de hydrostatische druk, colloïd osmotische druk
en vloeistofdruk.
Autoregulatie van de glomerulaire filtratiesnelheid vindt plaats over een breed bereik van de
bloeddruk.
Regulatie van de glomerulaire filtratie;
Myogene respons
» Soortgelijke autoregulatie in andere systemische arteriolen
Tubuloglomerular feedback (TGF) hormonen en het autonome zenuwstelsel;
» Door het veranderen weerstand arteriolen
» Door verandering van de filtratie coëfficiënt
In de fysiologie van de nier, is tubuloglomerular feedback een van de vele mechanismen
die gebruikt om de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) te reguleren. Veranderingen in
de GFR worden gedetecteerd door de niertubuli, die feedback signalen stuurt naar
de glomerulus, die initieert van een cascade van gebeurtenissen die uiteindelijk de GFR op
een geschikt niveau brengt.
De diameter van de arteriolen van de nieren wordt gereguleerd.
Nieren proberen de fluctuaties constant te houden in d.m.v./in GFR.
Tentamen; Hoe komt de filtratie tot stand en wat gebeurt er bij verschillen in ... ?
Baro Receptoren signaleren een te hoge druk → autoregulatie.
Tubuloglomerular feedback;
Water en zouthuishouding;
Lichaamssamenstelling;
» 60% totale massa = water
65 kg → 25 liter intracellulair, 15 liter → extracellulaire
» 1 kg koolhydraten
100 gram lever glycogeen
300 gram glycogeen
» 15% vet
varieert van 5-50% het totale lichaamsgewicht
1 kg lichaamsfunctie (celmembranen)
rest: energie winkels
» 10% eiwitten (aminozuren)
Spier
Water homeostase;
Water omvat 60-70% of van ons lichaamsgewicht
Ernstig verlies van water zal effect hebben op de geest
Verlies van 20% van lichaamsvocht resulteert in de dood
Functies van water;
dient als oplosmiddel
dient als smeermiddel
reguleren van de lichaamstemperatuur
reguleren van de stofwisseling
chemische reacties kunnen optreden & verwijderen van afval
Water opname en uitscheiding;
Een essentiële voedingsstof, maar over het hoofd gezien;
Om goed te zijn gehydrateerd, moet de gemiddelde sedentaire volwassen minstens 2.9 L
vocht per dag opnemen, de gemiddelde sedentaire volwassen vrouw moet op zijn minst 2.2 L
vocht per dag opnemen.
betere gezondheid en minder risico;
- De bloeddruk
- Urine-steen ziekte
- Kanker van borst-, dikke darm en de urinewegen
- Kinderen en adolescenten overgewicht
- De spijsvertering en speekselklierfunctie
- De algemene gezondheid bij ouderen
Dehydratie ongevoeligheid bij ouderen;
Ouderen in verpleeghuizen kwetsbaar → waterhuishouding verloopt niet goed →
warmte veel extra sterfgevallen.
Water en zout huishouding;
intracellular fluid;
- intracellulaire vloeistof (cytoplasma)
extracellular fluid;
- interstitiële vloeistof
- bloed (plasma)
- cerebrospinale vloeistof
Osmoreceptoren;
osmotische dorst;
toniciteit ↑ → water verdwijnt uit de lichaamscellen → activatie van osmoreceptoren neuronen die reageren op intracellulaire
dehydratie – in de OVLT (hersengebied), het duodenum en de lever
Water- en zouthuishouding;
Vasopressine ADH.
Baroreceptoren, aorta, carotis arterie
Renine – angiotensine, aldosteron
Het hart maakt hormonen!
Homeostatische compensatie voor hevige dehydratie;