Huis van Louisa, bib 100 talenten

Verslag inspiratiedag lokaal cultuureducatiebeleid
P10 – Een leuke plek om cultuur te leren en te beleven
Op zoek naar inspiratie om de jeugdafdeling te vernieuwen, stootte de bib van Brasschaat op ‘De
Bibliotheek van 100 Talenten’. Samen met Art Basics for Children ging ze op zoek naar een concrete
vertaling. Een enthousiaste stand van zaken voor wie plannen heeft in die richting. Het DKO Berchem
richtte samen met een basisschool een muzisch huis op: het Huis van Louiza. Kinderen en leerkrachten
ervaren hier tijdens én na schooltijd de rijkdom van kunst en cultuur. Een structurele samenwerking waar
beide partners baat bij hebben, die aansluit bij de gedachten van brede school.
Sprekers: Goedele Horemans (Bib Brasschaat), Geertje Bruyninckx (coördinator samenwerkingsproject
Huis van Louiza)
1 Brasschaat – De Bib van 100 Talenten
1.1 Doel van het initiatief
Het doel van dit initiatief was om kinderen de kans te geven ook andere talenten dan taal te ontwikkelen
in de bib. Redelijk recent werd daarom de gehele jeugdafdeling vernieuwd.
Zie http://www.brasschaat.be/vrijetijd.aspx?SGREF=36213
1.2 Deelnemers/doelgroep
De doelgroep van dit initiatief zijn overduidelijk kinderen. Deze doelgroep werd gekozen omdat hun
gedeelte in de bibliotheek erg was verouderd. Men merkte ook dat de jeugdafdeling een zeer kleine
oppervlakte van de bib in beslag nam hoewel de meeste leden van de bib tot deze leeftijdscategorie
behoorde.
1.3 Verloop van het initiatief
Voor de start van dit project gebruikte de projectcoördinator enkele inspiratiebronnen, namelijk:
o Loris Malaguzzi met zijn ‘100 talenten’. Malaguzzi schrijft dat kinderen niet één taal
hebben. Ze zijn zeer creatief en leven in fantasiewerelden waar beeld, geluid en
dergelijke ook zeer belangrijk zijn. De bib was tot voor kort geen plek waar kinderen deze
andere ‘talen’ konden ontdekken.
o Howard Gardner spreekt dan weer over meervoudige intelligentie. Buiten het gewone IQ
waar men het meestal over heeft, hecht hij ook zeer veel belang aan – naast taalslim en
cijferslim – beeldslim, muziekslim, natuurslim, samenslim, beweegslim, bedenkslim. De
bib van Brasschaat heeft dan bedacht dat verschillende van deze soorten intelligentie op
school worden ontwikkeld, maar niet allemaal. De bibliotheek zou dan een plaats moeten
zijn waar kinderen, jongeren (en ook volwassenen) die andere talenten verder
ontwikkelen.
o In Nederland bestaat het concept ‘De Bib van 100 Talenten’ al een tijdje. De ploeg bracht
een bezoek aan de bib van Heerhugowaard, waar ze met een nieuwbouw van 0 konden
plannen. In Brasschaat was er enkel de mogelijkheid om de oude jeugdafdeling opnieuw
in te richten.
o Ook de doelgroep zelf, kinderen, hebben de bibmedewerkers bevraagd wat ze graag
zouden willen doen in de nieuwe afdeling en hier kwamen onder andere volgende
resultaten uit:
 Tekeningen maken
 Prijzen winnen
 Spelen
 Leren
 Lezen, voorlezen
 Samenwerken
 …
Na het bestuderen van al deze inspiratiebronnen is heeft de gemeente via een procedure
overheidsopdrachten Art Basics for Children onder de arm genomen voor de herinrichting.
Het is een zeer rustige ruimte. Zonder veel extra kleur, omdat de boeken al genoeg kleur geven aan het
geheel. De ruimte is cirkelvormig opgebouwd per talenteneiland. De muren zijn vrijgelaten voor
tentoonstellingen.
Er zijn schuiven met materiaal om allerlei dingen te doen, die je ook kan meenemen naar werktafels. Er is
een speelhuisje, er zijn computerplekjes, er is een striphoek, enzovoort. Ten slotte zijn er ook kamertjes
gemaakt van de boekenrekken. In deze kamertjes staat ook telkens een tafel met stoelen en een opening
gemaakt die de kamertjes verbindt met de volwassenenafdeling.
De werking nu zorgt ervoor dat zowel individuele kinderen als groepen gestimuleerd worden om hun
talenten te exploreren. ABC ontwikkelde enkele workshops. Inspelen op vragen van kinderen en
organisatie behoort ook tot de mogelijkheden. Er wordt ook een speel-o-theek voor kinderen en jongeren
ontwikkeld.
1.4 Sterke punten
-
Participatie van kinderen
Aanspreken van meervoudige intelligentie
Goed doordacht concept
Aandacht voor het proces: participatie medewerkers, bestuur, kinderen en opvoeders, experts
1.5 Verbeterpunten
Dit project is nog zeer jong en er zijn dus nog een heleboel dingen die verbeterd kunnen worden. Zo moet
de rest van het personeel nog leren omgaan met deze aparte hoek. Dit vergt namelijk een hele andere
manier van werken en is niet voor iedereen even gemakkelijk. Ook zou men in de toekomst meer willen
samenwerken met andere bibliotheken om dit initiatief te verspreiden en te verbeteren. Men heeft ook
nog niet de kans gehad om de effecten te meten.
1.6 Waardevol voor de locale context, want …
Kinderen uit Brasschaat kunnen in/met de bib talenten ontdekken.
2
Het huis van Louiza (academie van Berchem)
2.1 Doel van het initiatief
Het doel van dit initiatief is werken aan een goede artistieke opleiding van kinderen via het verlagen van
de drempel om een afdeling van het DKO binnen te stappen. Daarom zorgt de academie van Berchem
voor een aantal wijkafdelingen.
Zie http://www.stedelijkonderwijs.be/academie-berchem-mw/content/het-huis-van-louiza
2.2 Deelnemers/doelgroep
De doelgroep van dit initiatief zijn alle leerlingen van de school waar het DKO mee samenwerkt en
eventueel ook omliggende scholen.
2.3 Verloop van het initiatief
Het initiatief is begonnen op vraag van de school zelf. De conciërgewoning vlak aan de school kwam ter
beschikking en de academie moest dan zorgen voor een interessante invulling hiervan. Een geweldige
kans en zo is het Huis van Louiza ontstaan.
De figuur van Louiza werd uitgewerkt tot een fantastische dame die erg veel heeft gereisd had en die dus
zeer veel weet en kan. Deze fantasierijke figuur bepaalt het uiterlijk van ‘het huis’.
Vervolgens zocht de coördinator leerkrachten die het project mee wilden trekken. Binnen de school
waren twee leerkrachten heel intensief bezig met kunst en cultuur, één vooral met beeldende kunst,
media en dans (beweging) en een tweede leerkracht vooral met muziek, theater en taal. Het welslagen
van dergelijke structurele projecten hangt nauw samen met de goede samenwerking tussen deze
sleutelpersonen.
Daarna startte het DKO met workshops op de school zelf te geven om kinderen warm te maken voor het
initiatief. Vanaf begin dit schooljaar zijn de activiteiten in Huize van Louiza gestart. De kinderen kunnen er
terecht op dinsdag en donderdag meteen na school. Het is de bedoeling dat men dan nog twee uur
creatief bezig is om daarna naar school te gaan. Het initiatief kan ook wel gezien worden als een
vervanging van de naschoolse opvang.
Het is ook de bedoeling dat het verdergaat dan louter een naschoolse activiteit en daarom zorgt men ook
voor navolging op de school zelf.
2.4 Sterke punten
- Het huis van Louiza ligt vlak naast de school en er is zelfs verbinding tussen de twee. Deze verbinding
zorgt er dan ook voor dat er ook een duidelijke immateriële verbinding is.
- Het feit dat er infrastructuur ter beschikking staat, is ook een zeer groot voordeel.
- Het huis heeft ook een heel huiselijke sfeer met aparte betekenisvolle kamers. De huislijke gewoontes
worden overgenomen zoals schoenen en jas uitdoen als je binnenkomt.
o Onthaal: Hier hangen kapstokken en worden de kinderen ontvangen met een hand van
de leerkracht.
o Ideeënkamer: In deze kamer kan men brainstormen. Hier worden de kinderen warm
gemaakt voor projecten. De begeleiders zorgen er ook steeds voor dat de kinderen zelf
heel veel inbreng geven in hun projecten. Deze ruimte is niet enkel de begin- maar ook de
eindruimte. Men kan er zijn werk tentoonstellen en opvoeringen doen.
o Keuken: Deze ruimte is heel klein, te klein om kookprojecten met de kinderen te doen.
Het wordt vooral gebruikt voor kinderen die zich even willen afzonderen. Het is een zeer
intieme ruimte.
o Trap: Dit dient als verbindend element in het huis. Kinderen gaan hier zitten als ze niet
kunnen kiezen tussen de activiteiten, maar het kan ook gebruikt worden als tribune voor
voorstellingen.
o Ruimte boven: Deze ruimte wordt gebruikt als atelier voor beeldende werken. Deze
ruimte is ingekleed voor gerecupereerde materialen zoals oude encyclopedieën die
kunnen zorgen voor inspiratie.
o Badkamer: In deze ruimte hangen heel wat kledingstukken en accessoires.
o Zwarte ruimte: Dit is een kleine ruimte die volledig beschilderd is met bordverf en kan
dus gebruikt worden voor dramaopdrachten en voorstellingen. Decors mogen op de
muren tekenen.
- een unieke plek om talenten te ontwikkelen.
2.5 Verbeterpunten
- Het project is nog niet zo heel lang bezig dus men weet nog maar zeer weinig over de effecten ervan.
- De administratieve kant van het huis is ook zeer ingewikkeld doordat verschillende artistieke
onderdelen anders zijn gereglementeerd en omdat men hier alles door elkaar haalt. Men werkt hier niet
in hokjes.
2.6 Waardevol voor de locale context, want…
Kinderen ontdekken een buurtgericht zinvol naschools aanbod.
De samenwerking DKO en school biedt toekomstmogelijkheden.
3
Vragen en bedenkingen van de deelnemers
3.1 Brasschaat
- Moet de toekomstige Speel-O-Theek ter plaatse blijven of zal men het ook kunnen ontlenen?
o Het zal de bedoeling zijn dat er ter plaatse mee wordt gewerkt, eventueel met
begeleiding.
- Werken de scholen mee? Komen ze regelmatig met een klas naar de bibliotheek?
o Dit gebeurt niet zoveel en het is dan ook een werkpunt dat er in de toekomst meer
overleg moet komen tussen beide partijen. Soms gebeurt het ook dat er een klas op
bezoek komt zonder dat de bib hier iets over weet.
- Als er wordt opgemerkt dat een kind een speciaal talent heeft wordt dit dan doorverwezen naar
een plek waar dit extra ontwikkeld kan worden.
o Dit gebeurt eigenlijk niet. Men zou dit kunnen doen als hier vraag naar was. In de
toekomst zou men dit wel verder willen uitwerken, maar dit moet nog onderzocht
worden. Er komen wel heel veel ideeën van de kinderen zelf en hierin wordt dan vaak
verdergegaan.
3.2 Huis van Louiza
- Het huis zorgt voor een naschoolse opvang, maar eens men gestart is wordt er wel verwacht dat
men twee uur intensief meewerkt. Wordt het dan niet zwaar voor de kinderen?
o Nee, alles verloopt zeer ontspannen. De kinderen zijn er ook echt thuis en krijgen steeds
een drankje en koekje bij aanvang. In het begin kwam er ook wel wat opstand van de
ouders aangezien het veel minder flexibel is dan de gewone opvang, maar dit is nu ook
veel minder.
- Hebben jullie geen schrik dat het na een tijdje een gewone opvang wordt?
o Nee, door de workshops die men eerst heeft gedaan weten de kinderen waar men aan
begint. De leerkrachten waren ook aanwezig bij de inschrijvingen en hierdoor heeft men
ook een beetje kunnen selecteren. De leerkrachten wisten namelijk welke kinderen dit
zouden volhouden en welke niet.
- Is het dezelfde groep voor een heel jaar?
o Ja, zo kan er een band worden opgebouwd en dit werkt zeer goed bij projecten.
- Proberen jullie alle kinderen aan te trekken?
o Ja, er wordt wel inschrijvingsgeld gevraagd. Dit bedraagt €81 voor een heel jaar. Mensen
met een kleiner inkomen betalen €51 en voor de allerarmsten worden extra subsidies
gevraagd zodat iedereen er terecht kan. Er staat ook wel een limiet op het aantal
kinderen. Voorlopig komt men hier nog niet aan, maar veel meer kinderen is niet
mogelijk in het kleine huis.
- Wordt er enkel samengewerkt met deze school?
o Voornamelijk wel. Het is moeilijk om andere kinderen aan te trekken omdat de les
meteen van start gaat na de gewone schooldag en dit zorgt vaak voor problemen in
verband met verplaatsing, maar iedereen is welkom.
- Zijn er ook lessen tijdens de vakantie?
o Voorlopig nog niet. Het idee hiervoor speelt al wel in de hoofden van de organisatoren.

Download Report