Download publicatie

BEST
TITELPRACTICE
CAMPUS CHALLENGE
UNIVERSITEIT TWENTE
WIRELESS CAMPUS MET IPV6:
VEELEISENDE GEBRUIKER
OPTIMAAL BEDIENEN
TEKSTJE OVER SURF??
2
Best Practice Campus Challenge - Universiteit Twente
Universiteit Twente:
WIRELESS CAMPUS
MET IPV6: VEELEISENDE
GEBRUIKER OPTIMAAL
BEDIENEN
De Universiteit Twente is altijd innovatief geweest bij het implementeren van netwerktechnologie. Zo rolde zij in 2003 als eerste
een campusdekkend draadloos netwerk uit en was ze de eerste
instelling op eduroam. Inmiddels heeft UTwente, met hulp van de
Campus Challenge van SURFnet en SIDN, een volgende stap gezet.
Het draadloze netwerk is vernieuwd, zodat het IPv6 aankan en er
via IPv6 video van hoge kwaliteit gestreamd kan worden. Op deze
manier sluit het nieuwe netwerk beter aan bij behoeften van medewerkers en studenten van UTwente.
Gebruiker steeds mobieler
De gebruiker van het campusnetwerk
van de UTwente wordt steeds mobieler.
Het aantal apparaten dat gebruik maakt
van het netwerk neemt daarmee toe.
Dat is met name merkbaar bij de start
van een nieuw collegejaar. Steeds meer
diensten worden in een cloudomgeving aangeboden. Dat betekent dat het
netwerk zwaarder belast wordt: er gaat
immers meer verkeer overheen.
De netwerkinfrastructuur van UTwente
was hier tot voor kort niet optimaal
op ingericht. Campus Challenge van
SURFnet en SIDN bood een uitgelezen
mogelijkheid om daarin verandering te
brengen. Het project Wireless Campus
met IPv6 is een van de projecten die
daaraan heeft bijgedragen. Naast Dynamische lichtpaden tot op de werkplek,
Glasvezel op de campus en DNSSEC.
Campusnetwerk helemaal bij de tijd
Wie staat er op de omslagfoto?
Jan Markslag, teamleider
netwerkbeheer, ICT-Servicecentrum
Universiteit Twente
“Het belangrijkste doel van dit deelproject was om de studentencampus
te voorzien een campusnetwerk dat
helemaal bij de tijd is. Dus met een hoge
capaciteit, ook draadloos, en met IPv6ondersteuning. Alleen zo kunnen we
garanderen dat de studenten de komende jaren optimaal gebruik kunnen maken
van het netwerk”, legt Jan Markslag uit.
Hij is teamleider netwerkbeheer bij het
ICT-Servicecentrum van de UTwente.
Altijd en overal online
En wat willen de studenten dan? Hun
belangrijkste eis is al genoemd: een
draadloos netwerk dat altijd voldoende
capaciteit biedt en dat overal bereik
heeft. De student van tegenwoordig is
het nu eenmaal gewend dat hij altijd en
overal online kan, dus ook draadloos met
zijn telefoon of tablet.
“We hebben onze
dienstverlening verbeterd
met het project Wireless
campus met IPv6.”
Een andere belangrijke dienst die gebruik maakt van het campusnetwerk is
televisie. Al sinds 2001 worden televisiekanalen aangeboden via het netwerk.
Studentenvereniging VCK (Vereniging
Campus Kabel) verspreidt op dit moment
150 zenders, waarvan 30 in HD-kwaliteit.
Deze dienst werkt goed, maar de
UTwente zag in de campus challenge
de ultieme uitdaging hem ook via IPv6
aanbieden, in plaats van alleen via IPv4.
Best Practice Campus Challenge - Universiteit Twente
Access points vervangen
Als eerste onderdeel van dit project
zijn de draadloze access points in de
studentenwoningen op de campus vervangen. Die waren inmiddels 10 jaar oud
en voldeden niet meer, onder andere
omdat ze geen IPv6 ondersteunden. Er
zijn in totaal 340 access points vervangen. “We hebben een aantal technische
uitdagingen gekend bij het vervangen
van de access points”, licht Jan Markslag
toe. “Zo was het lastig om te bepalen
of de dekking voldoende was van de
nieuwe access points. Er is een grote
diversiteit aan draadloze apparatuur en
smartphones hebben doorgaans een
kleiner wifi-bereik dan laptops. Verder is
in de nieuwe access points de 5 GHzband beschikbaar. Dit levert in open
ruimtes meer capaciteit op, maar als er
muren staan heeft deze band een kleiner
bereik dan de 2,4 GHz-band. Na veel
testen en uitproberen, ook met de fysieke plaatsing van de access points, zijn
we tot een werkbare situatie gekomen.
We hebben daarvoor wel 10% meer
nieuwe access points moeten installeren
dan er voorheen waren.”
Het resultaat mag er echter zijn: op de
hele studentencampus is het draadloze
netwerk weer up-to-date, met ondersteuning van zowel de 2,4 GHz- als 5
GHz-band. En werkend met IPv6 uiteraard.
“De student van
tegenwoordig is het nu
eenmaal gewend dat hij
altijd en overal online kan,
dus ook draadloos met
zijn telefoon of tablet.”
Multicasting met IPv6
Studenten kijken graag tv, en dat
kunnen ze ook naar hartenlust doen
op de campus van UTwente. De 150
beschikbare zenders worden via multicasting aangeboden, omdat unicasting
voor zo’n grote hoeveelheid verkeer niet
optimaal is. Tot 2013 verliep het streamen
van deze televisiezenders via IPv4,
via IPv6 was nog niet mogelijk.
Markslag: “Met hulp van de campus
challenge van SURFnet en SIDN konden
we daar verandering in brengen. Wij
vinden het erg leuk om nieuwe technieken
uit te proberen samen met studenten
en onderzoekers. Zij zijn vaak ook geïnteresseerd in nieuwe technologie en ons
netwerk is dan net een grote speeltuin
waarin we samen nieuwe dingen kunnen
uitproberen. Daar hebben we dan ook
allemaal profijt van.” De vernieuwing van
de streamingserver voor televisie is een
goed voorbeeld van de samenwerking
tussen de ICT-afdeling van de universiteit en de studenten.
Zelf een streamingserver gebouwd
De studenten van VCK hebben zelf een
nieuwe streamingserver gebouwd die
multicasting via IPv6 aankan. Markslag:
“Dat was behoorlijk uitdagend. Om IPv6
aan te zetten in je netwerk, voor het
‘gewone’ IP-verkeer, heb je niet echt veel
nodig. Je kunt daar vrij makkelijk mee
gaan experimenteren.
Het belangrijkste is dat je core router
IPv6 aankan, en dat is meestal wel zo.
Anders wordt het als je multicasting wilt
gaan toepassen via IPv6. Dat betekent
onder andere dat je switches ook IPv6
aan moeten kunnen.”
Discovery-protocol
Echt interessant werd het toen Markslag
en zijn team multicasting via IPv6 ook
draadloos wilden aanbieden, zodat studenten op hun mobiele device televisie
konden kijken. Dat bleek flinke technische problemen te geven.
Markslag licht toe: “We kregen veel
klachten dat de batterijduur van diverse
apparaten sterk was afgenomen, tot een
factor 5. De oorzaak was een toename
van discovery-protocollen waar IPv6
mee werkt: een device stuurt informatieverzoeken uit naar alle devices in hetzelfde subnet en beantwoordt dergelijke
verzoeken van de andere devices. Deze
informatie-uitwisseling zorgt ervoor dat
devices niet meer in de wifi-slaapstand
terecht komen en het batterijgebruik
sterk toeneemt. We denken dat nieuwe
instellingen in de controllers en kleinere
subnetten dit probleem gaan oplossen.”
3
4
Best Practice Campus Challenge - Universiteit Twente
Dienstverlening verbeterd
“We hebben heel veel geleerd van het
project Wireless campus met IPv6. En
we hebben onze dienstverlening ermee
verbeterd: het draadloze netwerk is
sneller en betrouwbaarder, en het netwerk is nu volledig ‘IPv6-enabled’. De
volgende stap is om ook de servers op
IPv6 te zetten”, zegt Markslag.
Dat laatste is nodig ook. De meeste
instellingen in Nederland hebben nog
wel voldoende IPv4-adressen en zien
daarom niet echt de noodzaak zelf
met IPv6 aan de gang te gaan. Maar in
andere delen van de wereld, met name
Azië, komt het moment snel dichtbij dat
websites en andere online diensten alleen nog maar via IPv6 te bereiken zijn.
“Je kunt vrij makkelijk
experimenteren met IPv6
in je netwerk, door het
gewoon aan te zetten.”
Gewoon met IPv6 beginnen
Markslag raadt dan ook aan om gewoon
met IPv6 te beginnen, om er feeling mee
te krijgen. “Je hoeft niet meteen iets
ingewikkelds als multicasting via IPv6
te gaan doen. Maar zet het gewoon aan,
maak een nummerplan en kijk wat het
oplevert. Er is al veel voorwerk gedaan,
onder andere door SURFnet, dus iedereen kan vrij makkelijk aan de slag.”
Colofon
IPv6
Het SURFnet-netwerk ondersteunt
sinds 2001 zowel IPv4 als IPv6.
Samen met de Nationale IPv6
Task Force werkt SURFnet aan
kennisverspreiding over IPv6.
SURFnet geeft publicaties uit over
IPv6, organiseert bijeenkomsten en
workshops en biedt instellingen
gerichte ondersteuning bij het
implementeren van IPv6.
Tekst
Jan Michielsen
Meer informatie:
www.surf.nl/ipv6
SURFnet
Radboudkwartier 273
3511 CK Utrecht
Multicasting
Multicasting is een internettechniek waarbij een datastroom
vanuit de bron slechts één keer
verzonden, ongeacht het aantal
ontvangers. Dit in tegenstelling tot unicasting, waarbij een
datastroom naar iedere ontvanger afzonderlijk wordt gestuurd.
Multicasting maakt onder andere
realtime multimediatoepassingen,
zoals streaming video, op een
efficiënte en relatief goedkope
manier mogelijk. Zo kunnen
bijvoorbeeld tientallen studenten
een virtueel college volgen of
televisie kijken. De server verstuurt één datastroom en het
netwerk zorgt ervoor dat beeld
en geluid bij alle aangeslotenen
terechtkomt. Dit betekent minder
dataverkeer en dus een ontlasting
van het netwerk.
Meer informatie:
www.surf.nl/multicasting
Fotografie
Herbert Wiggerman
Vormgeving
VrijeStijl
april 2014
Postbus 19035
3501 DA Utrecht
+31 (0)30 230 53 05
www.surfnet.nl
beschikbaar onder de licentie Creative
Commons Naamsvermelding 3.0 Nederland.
www.creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl
2014

Download Report