Technische Universiteit Eindhoven
AJ
s\•8• ûlentenwerk
1986-1987
p-r_:_o -p--a -e-cl- e--"l s e
o
a f s u cl e r e n
~,____,-
I
J
KSA
I
I
STUDENTENWERK
van propaedeuse lol afstudeerwerk 1986-1987
Faculteit Bouwkunde TUE
Kommissie Speciale Aktiviteiten
Voorwoord
Dit boekje, dat een overzicht geeh van hel
afstudeerwerk von de jongste generatie Eindhovense
bouwkundig ingenieurs, werd samengesteld Ier
gelegenheid von het 20-jorig bestoon von de
Focuheil Bouwkunde.
Voor jongeren die overwegen Bouwkunde Ie goon
studeren en voor het bedrijfsleven dot ingenieurs oan
wiltrekken is het von belang een goed inzicht te
hebben in wol de faculteit te bieden heeh. Omdat
informatie doorover doorgaons slechts in beknopte
vorm wordt aangereikt hebben wij hel inilioliel
genomen zo mogelijk jaarlijks een lentoonstelling in
te richten en een catalogus samen te stellen van werk
van studenten. Hel vierde lustrum von de Faculteit
Bouwkunde vormde de aanleiding voor dit initialief
en voor het verschijnen von deze eerste uitgave.
Dit boekje bevat een overzicht van olie
algestudeerden en hun examencammissies in de
periode 1 mei 1986tol1 juni 1987, met een
beknopte omschrijving van hun
afstudeeronderwerpen. Van ruim 20 studenten is het
werk uitgebreider in beeld gebrmht. Vrijwel al het
werk dot door pos-olgestudeerden en/ of hun
docenten voor publicatie werd aangeboden is in dit
boekje in gecomprimeerde vorm opgenomen.
KSA
Het projektwerk binnen
de bouwkundestudie
ALGEMEEN
De structuur van hel onderwijsprogramma
Bouwkunde b~laal uil drie
ohonderlijke sludielasen:
1. propaedeuse programma;
2. Dl -programma;
3. D2·programma.
Elk van deze fasen word! algesloten mei een
examen.
Voor olie sludenlen geld! dol hel onderwijs gegeven
word! in een lrimeslercursus-indeling. De
propaedeuse beslaai uil 3 lrimeslers, de Dl-fase uil
4 trimesfers en de D2-lose uil 5 trimesters.
De gehele studie is opgezet vanuil de onderlinge
samenhang van enenijds hel verwerven van kennis
van en inzicht in de diverse vakgebieden en
anderzijds hel verkrijgen van de vaardigheid deze
verworvenheden in inlegrooi verband loe Ie passen
in ontwerp· en onderzoekprojecten. Leren creoliel
om Ie gaan mei de welenschap is een belangrijk
aspect gedurende de gehele studie.
5
DE PROPAEDEUSE
Voor de propaedeuse luiden de
leerdoelen~ h~ ~0,
alelierwerk als volgt :
Hel P-progromma beslooi uil hoorcolleges,
/ Anhitectuur-Bouwlechniek:
/ Inzicht in de problematiek van onhileeluur en
eventueel mei instructies en oefeningen als anderdeel
Trimester 1
van hel Prakticurn Bouwkunde en alelierwerk. Een
Algemene kennismaking mei bouwkundige
belangrijk doel van hel atelierwerk is dalstudenten
onderwerpen en beoefenen bouwkundige
~ Vaardigheid in hel ontwikkelen van
~ onlwerpuilgangspunlen en hel naor aanleiding
kennis maken mei de complexiteit van bouwkundige
vaardigheden als voorbereiding op hel 2e en Je
~
problemen, die op zelfstandige wijze aanpakken en
trimester alelierwerk aan de hand van hel volgende
Dil aan de hand van de volgende programma-
daarvoor een odequote werkwijze ontwikkelen. Hel
programma :
onderdelen :
geslelde probleem moel nog in grote male door de
1. introductie;
student zelf worden onderzocht en gedefinieerd. Mei
I
2. oelening bouwtechniek (thema klein bouwwerk);
complexiteit wordt bedoeld, dal bij bouwkundige
oelemng sledebouw (thema stad/buurt),
probleem-oplossingen een verwevenheid van
oelenmg ardutectuur (thema gebouw),
bouwtechniek en hun onderlinge samenhang .
t
daarvan maken van een uilwerking van een onlw
1. onderzoek van een ruimlelijke situolie en hel
functioneel gebruik ervan;
2. toepassing architectonische concepten/
:::::
verschillende aspecten oon de orde komt.
bouwtechnische aspect-oplossingen ;
3. maken van een architectonisch ontwerp,
uilgewerktlol bestek-tekening.
Per trimester zijn door middel van projectkaders
omschrijvingen gemaakt waaraan de verschillende
Stedebouw (en ruimlelijke planning) anhilectuur:
projecten moelen voldoen. Zij definiëren hel
Inzicht in de problematieken van ruimrelijke
leerdoel, helschoolniveau van een project, alsmede
planning, stadsvernieuwing en sledebouwkunde,
de aspecten die aan de orde komen en helle
alsmede hun anhilectoni11he implicaties.
verwachten resuhool. Hel alelierwerk wordt intensiel
begeleid. No elk trimester worden de progrommaonderdelen die in dallrimesler behandeld zijn,
algerond mei een tentomen of werkstuk.
~=====::::Jr--1=====-::::!.
Vaardigheid in hel lormuleren van ruimlelijke
oplossingen voor enkele zelf gedefinieerde
vraagstukken mei betrekking lol deze
problematieken en het hanteren van methoden e1
technieken van genoemde disciplines. Dil alles aa
de hand van hel volgende programma:
onderzoek (verkenning, inventarisatie, analys1
doelstelling per onderdeel);
structuurplan (programmering en ontwerp);
sledebouwkundig plan (uitwerking).
:..~-; , ·.
.; f-- ··.
-~
·;
, ;r';l~
l -jttlJI~lt
. . _ · !r
\ ~i -,_
.
s
7
8
D-1 FASE
Voor Dl zijn de volgende projectkaders
geformulee rd:
Hel progrom ma von de D1-lose beslooi uil 4
lrimeslers:
1. droogconslructies en gebouwlypen;
3 lrimeslers in hel lweede joor von de sludie en 1
2. gebouwvorm en droogconslructie;
lrimesler in hel derde joor_ Hel progrom ma is
3. droogconslructie en bouwfysische processen;
opgebouwd uil hoor- en werkcolleges, gecombineerd
4. induslriële produklie en gebouwvorm;
mei proctische oefeningen. Doornoosl worden 3 il 4
5. ofbouwlechniek en onderhoud;
halve dogen per week besleed oon hel projectwerk.
6. bouwvorm en bouwkundig beheer;
HelDl -projectwerk is in die zin een voortzening von
7. sledelijke planning en slodsvernieuwing;
hel olelierwerk, dol bouwkundige aspecten hierin
8. orchilectonisch- sledebouwkundig en bouwfysisch
opnieuw in hun onderlinge verwevenheid oon de
orde komen . Om dol echler hel oonlol aspecten nu
word! beperk!, wordl er een grolere diepgong
bereik!. De begeleiders von hel Dl -projertwerk zi jn
olkomslig uil olie 4 de vakgroepen von de fowlleil.
Elk project word! begeleid door 2 begeleiders, elk uil
een andere vakgroep.
Op basis von deze vakgroep-cambinolies zijn
'projectkoders' geformuleerd. Binnen deze kaders
worden de verschillende projecten onlwikkeld. Elk
lrimesler kiesleen sludenl voor een projectkader
en/of een vokgroep-combinolie, waarbij gedurende
hel4e 1/m 7e lrimesler elke vakgroep lenminsle één
keer in een project vertegenwoordigd geweesl moel
zijn.
aniwerpen
10
,....
,....
II
!I
j/
!I
f/
!I
!I
11
02-FASE
Helstuderen bij een vakgroep berekent dar de
student, na een brede vorming in her le 1/m 7e
Na her 7e trimester, dus aan her begin van her 2e
trimester, zich gaar richten op een specifiek deel
trimester in her derde jaar, begint her programma
her vakgebied bouwkunde. Her anderwijsprograr
van de 02-lase. Dil programma is vakgroep-gerichr.
van de 02-lase is nauw verbonden mei de
Oe student moel dan kiezen bij welke van de
onderzoekprogramma's van de vakgroepen. Dil
volgende vakgroepen hij of zij gaal studeren.
onderwijsprogramma is opgedeeld in twee delen
vakgroep BKO: Konstruktief Ontwerpen
- her Se en her 9e trimester;
vakgroep BFA: Fysische Aspecten van de Gebauwde
- herJOe 1/m 12e trimester.
Omgeving
Her projectwerk in her Se en 9e trimester omval
vakgroep BRB: Realisolie en Beheer
6 halve dagen per week. Oe student is in princip1
vakgroep BAU: Architectuur en Urbonisliek
in overleg mei zijn of hoor begeleider zijn of h01
project Ie formuleren omdat hij of zij in deze las
een vakgroep hoort ligt her voor de hand dat hij
zij met zijn of haar projectformulering aansluit t
her onderzoekswerk van de vakgroep. Oe project
kunnen zowel ontwerp- als onderzoekprojecten z
>· ' .
'
,~
.
~lo:.....
.
.·
.
:
~:
---~ Î
~
....
I
I
I
.·. .~
,·
~
·'·
'
·.· . .
Afstudeerprojeden
Het IOe t/m 12e trimester wordt vrijwel geheel
besteed aan het afstudeerproje(1. In hel
afstudeerwerk wordt een ontwerp- of
ondenoeksprobleemstelling geheelzelktondig
uitgewerkt onder begeleiding van de
wetenschappelijke staf van de vakgroep. De student
formuleert in principe zelf de probleemstelling da(h
om de begeleiding maximooi rendementie geven,
wordt aangeraden een probleemstelling te kiezen
binnen hel onderzoeksprogramma van de vakgroep.
Tijdens hel afstudeerwerk worden de resultaten in
een lussencolloquium en eind(olloquium openboor
gepresenteerd en verdedigd.
17
A.C.C. van Aert
15-05-1986
18
landsdlap-arch~e<lonisch onlwerp voor Bruinisse.
Het tomerwoningencomplex, dat in Bruinisse gesitueerd wordt gedacht, moest door de beeldvorming recht
towel het unieke landschop von Zeeland ols het specifieke progrommo. Doortoe is een landschapspion in een
arcll~e<!onisch pion aniworpen met uilwerking van een gebouw, woorbij de beeldkwalitM voorop slaat.
or Van Aett was een belangrijke doelstelling bij
Uiteindelijk is de doelstelling erop gericht de
I plori voor een vakantiedorp Ie Bruinisse, het
gebruiker een groot oentol verschillende woon- leef-
iëren van een situatie waarin de
en ervoringsmogelijkheden te bieden: de ontwerper
IJQrommaonderdelen op allerlei manieren op
reikt de ingrediënten aan en de gebruiker stelt zelf
caor en op de omgeving betrokken zouden kunnen
z'n maaltijd samen. Moor zoals ook de exploitant
1rden. Op z'n minst moest voorkomen worden dot
van een eetgelegenheid er niet aan ontkomt z'n
1nen de te ontwikkelen structuur de dingen slechts
gerechten binnen een bepoolde ambiance aan te
één eenduidige manier met elkaar in verband
bieden, zo komt ook de ontwerper er bij het maken
bracht zouden kunnen worden (zoals bijvoorbeeld
van een plan niet onderuit bepoolde dingen vostie
een boomstructuur), woordoor de betekenis van
leggen, woordoor er onherroepelijk een bepaalde
Ier onderdeel op zichzelf vost zou komen te liggen.
kleur naar voren komt.
n Aert motiveert dit streven onder andere vanuit
Het is interessant om te zien hoe van Aert binnen dil
!wikkelingen in de schilderkunst en de film waarin
spanningsveld tussen "keuzevrijheid" (de gebruiker)
I aktiveren van een veelzijdige kijk op het
en "kleur bekennen" (de ontwerper) opereert.
lomeen een steeds belangrijker ploals inneemt.
·opbouw van het grondpatroon waarin de
rschillende functies een plaats krijgen, voltrekt zich
een sfeer van een welhaast wiskundige precizie.
· patronen en configuraties die zich als
!gelijkheden in het proces aandienen, worden aan
n nauwkeurig onderzoek onderworpen. Alleen wat
ntoonbaar tot een verrijking van het plan
draagt, wordt in de structuur opgenomen; er is
rake van een accumulatie-proces. Het is dan ook
!I verwonderlijk
dat het plan zich op dit niveau
el precies laat beschrijven en beargumenteren in
·men die helder en logisch zijn en die appelleren
n voorstellingen die bij verschillende lezers niet cl
ver uiteenlopen. Op dit niveau is het plan langs
Jische weg controleerbaar.
:I:
~-
M.A.G.A. Beute
lS-liS-19116
D D D D
D D D D
20
D
D D
D
[
[
I
c
oitedonis<h-stedebouwkundig ontwerp voor een lexolie Ie Tiel.
oen reële locatie Is een stadskantoor voor de gemeeenle Tiel gesitueerd. Na ondenoek van de
lebouwkundlge context is vanuit een programma hel ontwerp gerealiseerd. Voor hel uileindelijke resultaat
ook constructieve aspeden en inlerieurkeU1e bepalend geweest.
DDD
L!1 Lll L!1
rnl Lll L1ll
L!1 Lll L!1
LDLll
[jfj
F.H.W.M. van den Bo
15-05-1986
- ---
_]
t-1" ..- •... .u..u....""
ln'fL~l
. . liiN'UVtT .
_ ... ··-f-t-- - -ho/
L--- ·-
·
- ·- - · - · - · - · -·-·
'
I
22
edonisch-stedebovwkundig ontwerp voor een locatie Ie Eindhoven.
en studie venichl naar de expositiemogelijkheden voor de Industriële Archeologie in Nederland. DH
geresuheerd in het ontwerpen van een museum voor Industrie en Te<hniek Ie Eindhoven. Hel ontwerp is gebaop zowel een algemene con<eplontwikkeling mei betrekking lol musea als een specifiek programma van eisen.
Een van de elf woningbouwblokken aan de
Zwolleliraolie Scheveningen i1 architektoni1ch
vormgegeven . Hel blok, belloonde uil mlagen, i1
opgebouwd uil een kop en een llrook. Een centraal
trappenhuil verbindt de twee delen . Hel onllfuil de
woningen in de kop direkt, die in de llrook via een
__ ~.a~erij of binnengang. De blokken bevallen drie
vemhillende woninglypen. In vrijwel alle woningen
\laat een één- of twee verdiepingen hoog lerrm
centraal. Deze lerra11en zijn door middel van twee
glazen 1chuilwanden op vemhillende manieren te
gebruiken . Zo kunnen deze ruimten gebruikt worden
al1 terra1, vide ol1erre.
Het plan i1 ge1itueerd op een voormalig
1poorwegtrace aan de Zwolleltraat te Scheveningen.
Deze straat vormt n van de verbindingen tu11en Den
Haag en de zee. In dit plan wordt de gren1 tu11en de
bebouwing en het duinpark vormgegeven door
middel van elf dwar1 op de \fraai geplaat1te
woonblokken. Door deze plaalling on111aat een
gesloten beeld evenwijdig aan de strooi. Loodrecht
op de weg blijh het zicht op de duinen mogelijk. Om
hel oplopen van 1tedelijkheid naar de zee toe te
benadrukken, i1 de rij blokken in drie 11ukken
verdeeld. Per deel ver1chillen de blokken in hoogte.
Ze zijn re1pektievelijk vier,
24
lel
en achtlagen hoog .
M.vanHo•
1S-OS-198ó
1itectonisch-stedebouwkumlig ontwerp te Scheveningen.
1hematiek voor het ontwerp betreh het spanningsveld tussen het architectonische beeld en de bouwkundige
isotie hier<an. Bij totstandkoming van het planvoomei is de nadruk gelegd op de wisselwerking lussen stedewkundige situatie, bouwmethode en woningontwerp. Het ontwerp is lol op hel woningniveau uitgewerkt.
Dil holelcomplex ligl op de longgerekle noordzijde
De meervoudige kromming schenk! hel holel
von hel PTT-eiland non hel IJ. Hel richl zich noor de
ondanks de geringe dieple von hellerrein een voor-
huidige Gemeenlelijke reviloliseringsplonnen voor
en ochlerkonl, en bied! helzichlover de volle hoog Ie
dil gebied, zonder von de volledige renlisolie von
von hel gebouw bij de overwegend kopse
deze pionnen nihonkelijk Ie willen zijn. Helluxe
benadering. De in principe vrijslaande slolen
holel, mei in lolooi vierhonderd kamers, is
bouwlichamen holen de uilgeslrekle builenruimie
gecombineerd mei een graal aanlol
binnen, om deze vervolgens Ie verkleinen lol vides
recreolielocilileilen die zowel voor holeigengers als
dienoor boven loe breder worden. Hieraan liggen de
builensloondersloegonkelijk zijn.
verschillende soorten holelkomers. In de belonnen
Zo onlllaal een publiekslrekker op een plein oon hel
onderbouw zijn de publieks- en dienslenlun<1ies
woler, bekroond door de laren mei uitzich I over de
ondergebrochl. De cenlrole hol vorm! hierin hel
slad.
dynamisch middelpunl voor heel hel holel.
In hel aniwerp von hel holel werken ruimlelijke
ontwikkeling, verschijning, orgonisolie, consirunie en
lechniek samen om de omvang van hel gebouw
inziehielijk en vanzeilsprekend Ie maken. De
voortgoonde geleding von hel gebouw, zowel
ruimlelijk ols beeldend, bemiddellslopsgewijslussen
de mooi von hel IJ en de mooi von de loeschouwerl
gebruiker, en mookl de wimlende posilie von een
enkele plek in hel grolere geheel duidelijk.
26
M.P.Rabbie
W.J.M. van lngen
19-02-1917
19-02-1987
An:hitertoniS<h-stedebouwkundig ontwerp voor een lo<a1ie te Amsterdam.
Bij het ontwerpen wordt de aanda<ht gericht op de samenhang tussen buitenruimte, binnenruimte, const
maleriooltoepassing en detaillering. Er is een ontwerp gemaakt voor een hotel<omplex in het centrum v
Amsterdam, waarhij de wisselwerking tussen genoemde aspe<1en bepalend is geweest voor het resultaa
~
~
G.
0
-
27
K.J. de Keij
19-02-1987
®
®
®
,,.,,. :·,""'
~~~~~~);~;
@
®
@>
®
@
@
®
®
®
®
0
@)
~~~-+'--~',--~,,~,~~~~~~~~~~n~
'lCII
__L_I~----L_~~~~~~~~~~
,-.J
®
0
0
0
CD
@)
28
j_[//l~
I
I
(]
®
®
itedonis<h-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Christchurch, Nieuw-Zeeland.
andacht richHe zich op het ontwerpen in een stedelijke context, met de nadNk op de droge" van
kenissen. Diver>e ontwerpen u~ het voomodiurn waren van belang bij verkenning van het thema. Bij het
voomei voor het hotelcomplex zijn ook uitspraken gedaan over de detaillering en afbouwtechnil<he aspecten.
29
GEDACHTENSTAD
De stad is een bolwerk, een nest.
De mens verlang! ernaar.
Her verlangen naar de stad,
is hel verlangen naar de plaats.
Haar monumenralileil schrikt nier of,
maar rrekr oon.
Geeh geborgenheid, b~lorenheid .
De srod wordt algebakend en duidelijk.
De mensen welen waar ze zi(h kunnen vestigen.
Tof de goede maleriolen von een stad behoren
her woler, de lu(hf, de grond, de bomen,
de gebouwen van steen, van hout, van staal,
van gebakken aarde.
Hel zijn levende maleriolen die je kan aanraken.
Her maleriool adem!.
Er zijn drie stedelijke elementen.
Een bok mei water.
Een bok mei grond.
Een bok mei lu(hf.
De muren van de srod zijn long en
re hoog om er over heen re kijken.
Ze begeleiden je weg,
je kon er mei je honden langsstrij ken.
Je hoeh nier op re lenen waar je loopt,
zo rook je in gedo(hfen.
Het zijn den km uren.
M.C.M·
19-02-198
\i1e<tonisch-s1edebouwkundige on1werpen voor verschillende loca1ies.
IUÎ1 aandach1 vaar he1 on1werpen in een s1edelijke con1ex1 zijn een aanlal on1werpen gemaak1 voor reële
~ies. He1 is me1 name de beeldkwali1ei1, als eigenschap van de arch~e<tuur, die bepalend is gewees1 voor de
•indelijke planvoors !ellen.
31
----~----------- ~·--
C.M.Metz
23-04-1987
32
1-~=------------------------------------------
--- --···
Arcllitectonisch-stedebouwkundige ontwerpen voor ver><hillendelocaties.
Vanuit de discipline van de arcllitectuurgesclliedenis en -theorie is een persoonlijke arcllitectuuropvaning
geformuleerd, op basis waarvan een ontwerpbenadering is ontstaan. Deze is geconaetiseerd in enkele
ontwerpen, waarbij naast het vormgeven de aandacht is gendit op het becommentorieëren van de oploss
...In haar hoedanigheid van collectieve herinnering
bouwl de stad dagelijks aan zichzelf, op iedere hoek
van iedere slroat. Zoals zij dal ook deed in de stad
op het aquarel van Cackerell.
Telkens wanneer dus vandaag de dag architecten
over sledebauw spreken, spreken zij over
architectuur. Zij voeren de stad aan in haar
ruimlelijke en historische samenhang en pleiten voor
formele ontwerpen die zich hierover uitspreken. De
stad is "de vorm van de slad, de architectuur van de
stad; een historische realiteit en een concreet
gegeven waarmee gewerkt wordt" (Bekeert).
Als uilspraak is ieder ontwerp vervolgens een
stilstaand beeld; een stilslaand beeld van die
ontwikkeling woorvan zij deel uilmaokl- noem het
weer de geschiedenis von de slod -, geconditioneerd
door wal was, conditionerend wal gaal kamen ....
. .. Dit ontwerp is exemplarisch voor een
architectuuropvaning, of voor een formele uitwerking
van een nauwkeurig geformuleerde opgave. In dil
geval belrol het een opgave van stedebauw en
stadsvernieuwing en werd zij geformuleerd met de
stad als uitgangspunt: "in Iermen van concrete
ruimlelijke structuren en hun historische
geladenheid."
Daarna, daarnaast en los daarvan slaat het ontwerp
open voor inlerprelalie.
33
M.T.A.Mol
19-02-1987
34
ArchitecloniS<h-s1edebouwkundige ontwerpen voor een baanlo1encentrum en een openbaar gebouw.
Vanuit de aandacht voor binnensledelijke bouwopgaven lijn twee projecten geformuleerd. Hergebruik
centraal bij de verbouwing van een fabriekscomplex Ie Tilburg tol een baanlo1encentrum. De opgave vo
hotelcomplex te Amslerdam als invulling van een 'gaf is een andere interpretatie van de geko1en them
l()
M
N.W. van PuHen
4·09-1986
36
Archilec1oniS<h-stedebouwkundig aniwerp voor een locolie Ie Amslerdom.
De oondochl ricfrtre zich op verberering van de relolie lussen hel Slalionsgebied Ie Am sierdam en her hieraan
,
grenzende IJ. Hiertoe is een bebouwingspion onlworpen, waarin zowel bedrijven, winkels als woningen een ploars
vinden. Over enkele onderdelen van hel plan zijn uilsproken gedaan berreHende de constructie en deloillering.
\
37
J. Ramakers
15-05-1986
Archifedonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een 1a<atie Ie Nijmegen.
Vanuil een oondochf voor ontwerpen binnen een stedelijke canfexf is de opgave geformuleerd voor u~breidir
een museum. Na hef vaststellen van randvoorwaarden, voortkomend un de stedelijke omgeving en ontwerpu1
criteria is een planvoorsfel gerealiseerd, rekening houdend mei museumfechniek en essenflële detailleringen
Dit projekt betreh een uitbreiding van het Nijmeegs
museum 'Commanderie van St. Jan ' te Nijmegen . De
uitbreiding bestoot omwille van func1ionele en
klimaat -en li<hMe<hnis<he ei1en uit een expo1itie- en
een adminillralief deel.
Het adminillralieve blok i1ten welten van de
wmmanderie geplaalll om het binnenterrein van de
aangrenzende woningbouw af te grenzen. Door van
het natuurlijk taluud gebruik te maken kan het dak
van het expo1itiegedeelte al1 plateau fungeren
woordoor de autonomie van de mmmanderie
behouden blijh.
39
A. Steketee
19-02-1987
40
Architectonische-stedebouwkundige ontwe",.n voor ve.W.illende locaties.
Mede vanuit de orchitectuurges<hiedenis en -theorie is ondenoek verricht naar de beeldende en
verholende aspecten van de architectuur in hoor omgeving. De gerealiseerde ontwerpen lijn ontslaan op ba
deze ondenaeken, moor dragen levens bij lol ontwikkeling van de visie.
De directe fysieke situolie diende zich aan met al zijn
terug, moor weet blijkbaar niet hoe. De overheid is
merkwaardige malen, symbolen en relaties. Deze
niet bereid de gok te nemen: de gok om de
moest ik leren kennen.
stedelijke economie en handellos te laten. Het is de
Ook diende zich de merkwaardig achterliggende
enige manier om levendigheid te 'scheppen'. Door
wereld van het geld en de wereldhandel aan. Deze
de hoge mobilieit is het mogelijk om dil centrum
moest ik ook leren kennen.
overolie maken waar maar genoeg mensen kunnen
Als gevolg hiervan diende de absurditeit van deze
komen. Hel kan dus op verkeersknooppunten, op
economie zich aan en daaraan gekoppeld de
natuurlijke allrocties, overal waar mensen uit
onzinnigheid van de gevalgen van de uileengelegde
zichzelf naar toe komen. Het is nietlanger gebonden
stad. In Rollerdam waar, in legenstelling lal meeste
aan het fysieke centrum. Men kan overal
Westerse steden, aak de fysieke ruïnes van een
socialiseren.
vervlagen economische arde 'ausradiert' waren is
deze uiteenlegging helder zichtbaar.
Maar aak wordt hier de absurditeit van de hang naar
vroeger duidelijk: bepaalde functies die voorheen
ploalsvonden in hel historisch centrum (af althans,
dat beeld leeft in de herinnering) warden in hel gal
teruggeplaatst alsof het organisme er nog is, en er
slechts een enkel orgaantje teruggeplaatst behoeft Ie
warden. Hel organisme is echter daad. De
levenskracht is opgedeeld en uitgemolken, de
anderdelen opgeborgen in bejaardentehuizen,
woonwijken, psychiatrische inrichtingen,
gehandicoptencentra, dierentuinen, musea ...
leder zijn eigen plek! De enige mensen die je nag
ziet zijn NORMALE mensen: economisch
verontwaarde investeringen met een
afschrijvingtermijn van 67 jaar (mils van het
mannelijke geslacht).
De enige mensen die je nog ziel zijn bange mensen;
bang om iemand aan Ie kijken. DE STAD IS NIETS
MEER.
De stad is een plek waar je naar toe gaal in de hoop
er beter van Ie worden. Het centrum belooft leven.
Net als alle andere stadscentra is dat van Rollerdom
dood: je komt bedrogen uit. Het gaal niet om het
terugplaatsen van functies als bioscopen,
schouwburgen, opera's. Wonen is geen functie, is nix.
De hoge mobiliteit zorgt er voor dat iedereen die
daar naar toe gaat, even snel weer vertrokken is
naar het verre thuis.
Hetland waar niets gebeurt. Men wil de herinnering
P.W.J. Timmermans
29-10-198ó
42
Architedonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te SiHard.
In het kader van een ondenoek naar hergebruik van gebouwen is een ontwerp gerealiseerd voor het
Bisuhoppelijk College Ie SiHard. Vanuit de kennis van de voorgeuhiedenis is een voorstel gedoon voor ombou
van het gebouw lol een woningbouw-winkelcomplex. Hierdoor is een visie ontslaan over toekomstig wonen in
Alltuderen bij een bedrijf biedt de mogelijkheid om
Het onderzoek is in fasen ingedeeld waarbij per fase
aan een lomrele ontwerpopgave Ie werken in een
de deelonderzoeken en werkzoomheden zijn
reële omgeving. Deze werkwijze legt wel een aantol
vermeld :
beperkingen op ten opzi!hte van de vrijheid die
alltuderen binnen de TU in hel olgemeen biedt.
Fase 1. Marktgegevens
Desondanks leek het mij zinvol buiten de TU een
- globale marktbenadering en plaatsbepaling van
bedrijf te zoeken dot bouwprodukten vervaardigt en
waar iets gedaan wordt aan produktontwikkeling.
het nieuwe dokroom
- opstellen Programma von Eisen
De firma Ubbink bood mij de gelegenheid om mij
vanuil de bouwkunde bezig te houden met
Fase 2. Informatie
produktontwikkeling.
- bedrijfsgegevens Ubbink
- te1hnis1he onolyse dokromen
Noor aanleiding van een onderzoeksrapport over de
dokromenmarkt in Nederland, verri1ht in 1984, is de
- te1hni11he analyse dokwnslructies en
dokbedekkingen
firma Ubbink voornemens een nieuw dokroom Ie
- produktiete1hnieken
ontwikkelen. In dit ropport werden onder andere
- maleriolen
aanbevelingen gedaan voor het assortimentsbeleid
- voors1hrihen en normen (binnen- en buitenland)
op middellonge termijn , geri1ht op het hondhoven of
verbeteren von Ubbinks positie op de
Fase 3. Ontwerpvoorstellen
dokromenmorkt.
Een keuze dient gemooktie worden op bos is van het
programma von eisen
Een kwoliteitsloenome von de bouw in het algemeen
en met name von het dokpakketleidt ertoe dot oon
Fase 4. Moteriolisotie
dokdoorbrekingen en dus ook oon dokromen hogere
- uitwerken ontwerpvoorstel
eisen gesteld worden.
- moleriool/prolotype beproeving
De huidige goedkope dokromen uil het assortiment
zullen op den duur niet meer kunnen voldoen aan de
Fase 5. Definitief ontwerp
eisen. Doordoor ontstond er behoehe een nieuw
- werkend prototype
dokroom Ie ontwikkelen.
- produkMekeningen
- keuzes materiool en te1hniek
Een dolende bouwproduktie in Nederland en het
- ontwerpwlculoties en investeringsplan
gegeven dot ongeveer 1/3 van de huidige dokromen
van Ubbink wordt geëxporteerd leiden ertoe dot het
nieuwe dokroom ook voor export bedoeld is.
Vanuil deze alhiergrond is de volgende opdro1ht
geformuleerd:
Het ontwikkelen van een dokroom voor de Europese
markt dot kwalilolief voldoeloon nader te
spelifi1eren eisen met als belangrijk uiterium de
kostprijs. Uitgegaan wordt von een neMoopbrengstprijs von f 135,-
43
Qp
W.J.M. van Unen
23-04-1987
44
Archite<loniKh-sledebouwkundige ontwerpen VOO< vOfl<hillende lo<a1ies.
Vanuit oondacht voor het bouwen In ontwikkelingslanden is ondenoek verricht naar de bouwkundige
verxhijningsvonn van dorpen rondom de slad Djenne, Mali. Mede op bosis van een archite<luurtheoretisdle studie
naar het woonbegrip is een visie ontwikkeld en geconaetiseerd in het ontwerpen van medische centra in Moli.
Op basis van hel lopende onderzoek naar de
or(hilectuur van Djenné en omgeving zijn aniwerpen
gemookl voor een ziekenhuis in de slod Djenné en
klinieken in 5 orrondissemenlen rondom Ojenné.
Kennis van de plooilelijke bouwmelhoden, leefwijze
en or(nile(luur leverde aan deze lo(olie aangeposte
ooiwerpen op die grolendeels door de ploolselijke
bouwers zelf uilgevoerd kunnen worden.
Ter verduurzaming van hel ziekenhuis in Djenné
worden de lemen wonden bezel mei gebakken
leemfi(nels, een lo(ole fe(hniek. Voorts is er voor de
vloeren en enkele oonsluilingen beton gebruikt. De
dokwnslructie beslooi uil lwee logen: een lemen
plofond word! legen regenerosie en Ie grole
opwarming bes(hermd door een tweede dokhuid von
gollplool. Zowel de gebouwen als hellerrein zijn
naar binnen gekeerd, een ploalselijke gewoon Ie.
I
I
I
45
T. Veeger
11-12-1986
46
AnMectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Hong Kong.
Naar aanleiding van de prijmaag 'the Peak' is een plan uitgewerktvoor een clubgebouw te Hong Kong.
Daarnaast zijn u~ interesse voor vormgeving van tentoonstellingen en theaterdecors een aantal
planwoontellen ontwikkeld YOOI interieurinridrting.
47
Her sloolbouw!enlrum dien! uileroord in slooi
gebouwd Ie worden. Her gebouw moel een bijzonder
represenlolief korokler krijgen, her moel als her
ware redome maken voor de nieuwe sloo/rijd, een
voorbeeld zijn van war er in srool!onslrurties zool
mogelijk is. Verder is een zekere flexibilireil in de
indelingsmogelijkheden van her gebouw gewensr en
dien! er naar geslreefd re worden de bouwkasren en
her energieverbruik zo loog mogelijk re houden.
48
M.C.M.Bal
04-09-1986
ructiel-architectonisdl ontwerp vaar een kanlaargebouw in staal en een ondenoek naar web aippling .
.,denoek beschrijh web crippling, hel plooien van stalen profielen daar ge<oncenlreerde krachten.
een groep van organisaties, afte werluaam in de staalsector, is een kanlaargebouw ontworpen. Vaar dit
erp, uilgevoerd in staal, is de nadruk gelegd op de constructieve en architectonische aspecten.
49
Meestol stoot bij het begin van een afstudeerontwerp
de constructiewijze nog niet vost. Bij dit project is dil
wel het geval geweest. De functie (een
bedrijfsgebouw voor de verkoop en reporatie van
landbouwmachines) is hier gekozen bij de
constructiewijze, nl. een lichte draagconstructie.
De keuze viel op een bedrijfsgebouw voor de
verkoop en reporatie van landbouwmachines, te
situeren op het nieuwe Hondelsterrein aan de
Lonumseweg te Grubbenvorst (Noord-Limburg).
De opdracht groeide tijdens de ontwerpfase uit van
zomaar een bedrijfsgebouw tot een soort supermarkt
voor landbouwmachines en voor reporatie en service,
voor informatie over de nieuwste ontwikkelingen op
landbouwgebied en voor het zelf ontwikkelen van
machinesen onderdelen, alles onder één dok.
De beide opdrachtgevers mogen tevreden zijn met
hun nieuwe accommodatie. Ui~tekende flexibiliteit,
primo uitbreidingsmogelijkheden, optimaal op
elkoor afgestemde hoofdfuncties en bovendien mag
het gebouw gezien worden!
Ontwerpuitgangspunten
Om tol een helder, eenwichtig ontwerp te komen zijn
in de beginfase enkele ontwerpuitgangspunten
geformuleerd.
1. Lichte droogconstructie toepossen
Als basis voor het afstudeerontwerp is een specifieke
[Qnstructiesoort gekozen : namelijk een lichte
droogconstructie (een school en een pneumatische
constructie of een ruimtevokwerk). Dil lOnstructietype
is minder gebruikelijk, moor daarom juist een
uitdaging. Mits slim aangepokt kunnen voor grote
vrije oversponningen zeer lichte,
materioolbesparende constructies gebruikt worden,
die misschien zelfs elOnomisch zeer gunstig kunnen
uitvallen.
P.J.M. van Soest
29-10-1986
50
(onslrucliel ontwerp voor een bedrijfsgebouw en onderzoek van hypan<halen.
Dil bes<hrijft hel gedrag van een stalen hyparschaal belast met schuilkrochten langs de rand.
Deze hyparschalen Iijn toegepast in een ontwerp voor een show- en reparatie-accommodatie te Grubbenvorst. 0
ontwerp Iiln ook architectonische aspecten van invloed geweest.
-------
2. Uitbreiding
Het uitbreidingsuspect is bij een dergelijk bedrijf zeer
belangrijk. Men begint klein, maar moet
probleemloos kunnen uitbreiden (en 'inbreiden'!).
Dit vraagt om een structurering in elementaire units,
hetgeen voor een lichte draagconstructie ook gunstig
is, omdat doorbij nogal eens grote
begininvesteringen voor bijvoorbeeld mollen gedaan
moeten worden, die rendubeter zijn bij een grote
serie.
3. Flexibiliteit
Ook de tegenstrijdige eisen aan de indeling von de
showroom en de werkplaats vragen om grotere vrije
ruimte-eenheden, die flexibel en doordoor efficiënt in
te delen zijn.
4. Expressief karakter
Aon het expressieve ka rokter van de lichte
draagconstructie moet zo min mogelijk afbreuk
worden gedaan. De lichtheid en de doorzichtigheid
moeten ols een rode draad door het ontwerp lopen.
Zomin mogelijk verstoring door invullingen en
gevels, zichtbaarheid en doorzichtigheid van de
constructie.
ONTWERP voor een
VERKOOP- en SERVICEACCOMMODATIE
voor LANUBOUWMACHINES
(totaal !O,Sha CJverdekt)
Na de stadsvernieuwingshausse in de jaren 70
Om te voorkomen dat in de toekomst sprake zal zijn
waarin grote delen van de (binnen)steden opnieuw
van een onbetaalbare verbeteringsopgave moet
werden ingevuld, verbeterd of vervangen, lijken de
reeds nu alle aandocht op de bestaande
jaren 80 een fase van consolidering te gaan vormen.
woningvoorraad (dus ook de recent verbeterde
De ergste nood lijkt nu voorbij en men is zich gaan
woningen) worden gericht. De
bezinnen over hetgeen reeds verbeterd is en dat wol
stodsvernieuwingsactiviteiten betrollen en betrellen
in de toekomst mogelijk verbeterd zal moeten
voornamelijk de voor-oorlogse voorraad. Het
worden. Deze tendens is nog versterkt door het
grootste deel von de woningvoorraad is echter na de
intreden van de economische recessie en het daarmee
Tweede Wereldoorlog gebouwd. Bij een onveranderd
steeds krapper wordende stadsvernieuwingsbudget.
beleid zal ook het na-oorlogse deel von de
Daardoor is men van mening dat een
woningvoorraad binnen niet al re lange lijd aan een
kostenverslindende stadsvernieuwingoperatie zoals
verbeterings- of vernieuwingsoperatie toe zijn die
die in her verleden heelt plaatsgevonden in ieder
wat betrelt kosten en omvang vergelijkbaar is met
geval in de nabije toekomst niet meer tot de
de stadsvernieuwing. De opgave zal gigantisch zijn.
mogelijkheden zal behoren.
Het na-oorlogse deel van de woningvoorraad is in
We zijn in gaan zien dat het beheer van de
zich ook in korte tijd veel woningen voor verbetering
betrekkelijk korte tijd gebouwd. Daardoor zullen
bestaande woningvoorraad een belangrijker plaats
aandienen. Er zal dan echter minder geld voor
moet krijgen in het beleid ten aanzien van de stad.
verbetering beschikbaar zijn dan in het verleden her
Stedelijk beheer en beheer van de woningvoorrood
geval was. Naast het beperken van de problematiek
zijn nieuwe termet~ die in de plaats van het begrip
in de na-oorlogse voorrood moel men voorkomen
stadsvernieuwing zijn gekomen. Deze termen
dat in gebieden waar stadsvernieuwing reeds heelt
overlappen elkaar gedeeltelijk maar geven
plaatsgevonden het verval opnieuw toesloot. Hiertoe
gedeeltelijk ook onderscheiden probleemvelden
moet de voorraad continu in her oog worden
weer.
gehouden en waar nodig moeten ontwikkelingen
worden bijgestuurd opdat de kwaliteit van de
Stedelijk beheer heelt tot doel her voorkomen van
voorraad constant blijft. Kortom de woningvoorrood
verval of meer dan normale achteruitgang van de
moet worden beheerd.
gebouwde omgeving. Stedelijk beheer omvat de
gehele gebouwde omgeving. Het beheer van de
nodig de processen die tot verval of achteruitgang
staande problematiek gezien de more van
van de kwaliteit van de woningvoorraad leiden op te
overheidsbemoeienis (zoalssubsidies en
sporen, liefst in een zo vroeg mogelijk stadium. Dat
regelgeving), vooral wal betrelt de sociale sector, en
is overigens niet eenvoudig. In de eerste plaats zoekt
de enorme omvang van de woningvoorraad. Daarbij
men naar iets dar men in her beginsrodium slecht
komt dat de woningvoorraad geen sterke
kan waarnemen en in de tweede plaats weer men
economische funktie vervult zodat extra aandocht
niet precies welke processen doodwerkelijk tor vervol
nodig is.
zullen leiden, dus wat men moet zoeken.
S.A.A. Backx
23-04-1987
52
Voor een goed beheer van de woningvoorraad is het
woningvoorraad vormt tevens een op zichzelf
Planvorming voor de anderhoudsachtentand binnen de Nede~andse woningvoorraad.
Vanuit een behoehe aan duidelijkheid over de onderhoudsachterstand in de Nederlandse woningvoorraad is een
model opgezet waarin de woningvoorraad wordt onder«heiden naar eigendomsverhouding, woningtype en
s~chtingskosten. Via dit model kan de onderhoudsachtentand warden weergegeven en voorspeld.
In deze studie wordt gepoogd te voldoen aan de eis
von het zo vroeg mogelijk inzichtelijk maken van de
ontwikkelingen van de kwaliteit von de
woningvoorraad. Dot kan door middel von een
voorspelling over het verloop van de kwaliteit van de
voorraad. Er is doorbij gekozen voor een
modelmatige benadering van het verloop van de
woningvoorraad en de achteruitgang van de kwaliteit
daarvan. Het is de bedoeling dot op basis von
statistische gegevens vooruitberekeningen gemaakt
kunnen worden van zowel het verloop van de
omvang van de woningvoorraad als van het verloop
van de kwaliteit van de woningvoorraad.
Zo'n model wordt zowel op nationaal ols op lokooi
niveau gevraagd. In deze studie is het meent gelegd
op het nationale niveau. Op nationaal niveau bestnat
op dit moment behaeffe aan inzicht in de
ontwikkelingen van de woningvoorrood (op langere
termijn). Het is de rijksoverheid die in hoge mate de
produktie, verbetering en sloop van woningen, door
middel van subsidies en contingenteringen, kon
beïnvloeden. Men is vooral geinteresseerd in de
linondele inspanningen die men moet doen om de
voorraad in de toekomst op peil te houden of te
brengen.
53
Zoals veranderingen in de maallthoppelijke visie op
Deze brede vorm van overheidsbemoeienis,
het functioneren van de stad oon het begin van de
gekoppeld oon de bureoutrolische wijze van
jaren '70 mede aanleiding vormden lol de opkomst
besluitvorming op alle overheidsniveous, slooi in
van het versthijmei stadsvernieuwing, zo is er de
zekere zin hooks op wol als een belangrijke
laatste jaren een ot<ent komen te liggen op een
lOmponent van het begrip leefboor kon worden
meer preventieve en wnlinue zorg voor de stad in de
beschouwd: de eigen inbreng von de individuele
vorm van stedeliLk beheer. Deze aanpok beoogt het
burger als bewoner of gebruiker von de sl.od. Een
tijdig ingrijpen in situaties, woor woningen of
leefbare stad houdt immers meer in don een
buurten in een vervalspirooi (dreigen te) roken. De
omgeving die voldoel aan behoeften van
opdrotht is dus niet zozeer het 'repareren' van rone
bescherming en identifitolie: het moel ook een
plekken in de stod, als wel het voortdurend
omgeving zijn, die het individu in slooi stelt in
aanpossen van de stad oon de wensen en eisen van
zekere mate daarin actief in te grijpen en zijn
gebruikers en bewoners. Deze eisen en wensen
leefwereld naar eigen behoefte Ie modifiteren (zie
worden zowel door bewoners als in tol van
fig. 2). Om die reden is het ac1ent bij dit onderzoek
beleidsnoto's veelal somengevat in de term
niet gelegd op hel uileindelijke resultaat van
leefbaarheid. Stedelijk beheer kan don ook gezien
ingrepen in de stad, maar op de vraag, in hoeverre
worden als het voortdurend leefbaar maken en
deze een weerspiegeling vormen von de visie van ·
houden van een stad of wijk. De term 'leefbaar'
gebruikers en bewoners.
vormt doorbij een subjectieve somenvoning van
beoordelingen van de leefomgeving op een vijflol
Na een lomelijk uitgebreide theoretische benadering,
deelterreinen: hel orbeidsklimool, het
grolendeels aan de hand van literatuur, is het
verzorgingsklimool, hel fysiek klimaat, helsO<iool-
onderzoek toegespitst op de actuele diswssie over de
wlturele klimooi en het bestuurlijklorgonisoloristh
organisatie van stedelijk beheer. Uitgaande van de
klimoot Ditlooflle onderdeel blijkt een uudool
eisen die uit het theoretis1h deel konden worden
puntte vormen in het begrip 'leefbaar', omdat de
gedestilleerd, en aansluitend bij een aantol
overheid op diverse niveaus en in tol van
voorstellen -zoals die voornomelijk voor Ronerdom
vemhijningsvormen in hoge male bepalend is voor
zijn voorgesteld-, is voor de praklijk van stedelijk
ontwikkelingen op al deze deelterreinen.
beheer een llexibel en breed toeposboor
organisatiemodel ontwikkeld (zie fig.J), dot een
aanlol elementen uit de discussie lol nu toe in zi1h
verenigt en mogelijk beter legemoel komt aan de
eisen die vanuit het thema leefbaarheid aan sledelijk
beheer gesteld mogen worden.
54
P.L.G.M. van Noorc
23-04-1987
mingover de leefbaarheid in stodsvemieuwingsbuurten.
"eratuurstudie naar de opvaHingen over leefbaarheid, gebruik en waanlering van de woonomgeving
~ijnen opgesteld voar het stadsvemieuwingsbeleid. Na toetsing van de geformuleerde opvattingen aan
rtal praktijnoorbeelden zijn aanbevelingen gedaan voar verbetering van de gesignaleerde knelpunten.
55
·-----------
E. Braat-Eggers
11-12-1986
56
Ondenoek naar het akoestisch gedrog van bouwkundige constructies.
De nodruk van het ondenoek ligt op de geluidsvoortplanting door constructies. Een vergelijking is gemaakttussel
de resultaten verkregen door metingen en door berekeningen. Met hetverwor-.en inzicht is een methode opgezet
het meten van trillingsintensiteitsnivo's op bouwkundige constructies.
j
Tot voor kort werd de geluidisolotie von
Voor het melen van de trillingintensiteit van de
scheidingsconstructies elieen gemeten met de
buiggolf op een plootvormige constructie zijn
genormaliseerde conventionele geluiddrukmethode.
theoretisch minimooi 8 opnemm nodig. Eerder
Een beperking van deze methode is dol hel een
onderzoel: heeft echter loten zien dot onder bepoolde
globale methode is die geen informatie vemhoft
omstandigheden metingen van de trillingintensiteit
over het akoestische gedrag von de
met behulp van 2 acceleromelers op plootvormige
constructieonderdelen.
constructies goede resultaten op kunnen leveren.
Een andere meermethode die al ruim veertig jaar in
In dit onderzoek is nogegoon of het inderdood
onderzoek is, is de geluidinlensiteitsmethade. Deze
mogelijk is om mei behulp van 2 occeleromelers de
methode geeft meer informatie over het akoestische
intensiteit van een buiggolf Ie bepalen op een
gedrag van de scheidingsconstructie. De laatste jaren
plootvormige constructie. Verder komt naar voren
is deze methode echter pas voor de bouwakoestiek
wol de eventuele mogelijkheden zijn von hel
praktisch geworden door ontwikkelingen op hel
loepossen von deze meetmethode voor hel melen
gebied van de electroni<a en de digitale technieken
von de rrillinginlensileit op bouwkundige
woordoor de apparatuur op hel gebied van de
constructies.
signaalverwerking sterk verbeterd is.
In hel uilgevoerde onderzoek worden
Een andere meeMechniek die een sterke relolie heeft
trillingintensileilsmetingen gedaan op een stolen
mei de geluidinlensiteitsmelhode en die veel
sandwichplaat. Mei behulp van 2 meelerometers is de
informatie verschaft over de voortplanting van
lrillingintensileil in een meelpunt bepaald op twee
trillingen door een constructie is de
verschillende manieren. Ten eerste met de
trillinginlensiteitsmethode. Ook oon deze methode
'maximum' methode en ten tweede met de
van melen is ol enig onderzoek gedaan, en ook
'vectoriele' methode.
hierbij zijn door de ontwikkeling op het gebied van
de electronica en de digitale technieken grote
Uil de resultaten blijkt dat indien er sproke is van
vorderingen gemaakt en zijn praktische toepassingen
een gerichte buiggolf en als er geen nabijheidsveld
mogelijk geworden.
aanwezig is, het mogelijk is om m.b.v. twee
meelerometers de intensiteit van de buiggolf Ie
In hetlabarolorium voor Akoestiek von de
bepalen op een plootvormige constructie. Hierbij
Technische Universiteit Eindhoven is sinds 1984
blijkt de 'maximum' meelmethode betere resullolen
ruime oondochl besteed aan de
op Ie leveren don de 'vectoriele' meetmethode.
geluidintensiteitsmethode. Vercammen en Cornelissen
hebben een meetmethode ontwikkeld om met de
Om iets te kunnen zeggen over de mogelijkheden
tweekanoals anolyser type 2032 van Bruel en Kjoer
van toepassing von deze meelmethode op
geluidinlensiteilsmelingen uit Ie voeren op
bouwkundige constructie is verder onderzoek
bouwkundige constructies. Hel is nu de bedoeling om
noodzakelijk.
op een dergelijke wijze ook een methode op te
stellen om trillingintensiteiten Ie meten op
plootvormige constructies.
57
De primaire look van de Rijksgebouwendienst is
Bij de bouwfysische beoordeling van gebouwen is het
huisvesten, een look die als voornaamste activiteiten
voeren von een uniform beleid, gebaseerd op
het bouwen, verhuren, onderhouden en beheren van
verantwoorde richtlijnen, noodzakelijk. Sinds 1979
een grootscola van utiliteitsgebouwen en een
worden doordeAldeling Bouwlysica richtlijnen voor
beperkt aantal dienstwoningen omvat. Binnen deze
kantoor· en schoolgebouwen gehanteerd.
taakstelling zorgt de Afdeling Bouwfysica er voor dot
de bouwfysische aspecten van Rijksgebouwen oon de
Voor het opstellen von de richtlijnen voor
eisen van deze tijd beantwoorden. Onder deze
kantoorgebouwen is gebruik gemaakt van
bouwfysische aspecten worden binnenklimaal,
literatuurgegevens, meetresultaten en berekeningen.
warmte- en vochthuishouding, akoestiek en
Deze richtlijnen zijn mtgelegd in rapport 476.04/L.
verlichting verstaan. Het beantwoorden oon de eisen
Voor schoolgebouwen of gelijksoortige gebouwen
van deze lijd betekent hetscheppen van optimale
met een grote bezening per m2 zijn weinig gegevens
werkomstandigheden en hetstreven naar zo loog
voorhanden. Mede hierdoor zijn de huidige
mogelijke kosten. Bij het maken von een kosten/
richtlijnen voor schoolgebouwen algeleid van die
baten·onolyse wordt aan de kostenzijde veelol alleen
voor kantoorgebouwen. Voor een aantol
rekening gehouden metstichtings· en
bouwfysische aspecten is een dergelijke olleiding
exploitatiekosten. De kosten, die veroorzaakt worden
mogelijk. Ten aanzien van de thermische isolatie
door de afnemende produktiviteitten gevolge van
liggen de eisen boven het niveau von de
het verminderen van de kwaliteit von het
behooglijkheidmileria. Optimaliseren betekent hier
binnenklimaal, zijn moeilijk meetbaar en worden in
uitsluitend streven naar de laagste stichtings· en
berekeningen niet meegenomen. Een en onder heeft
exploitatiekosten. Wat betreft het binnenklimoot van
lol gevolg dot optimalisolie kan resulteren in
schoolgebouwen is een dergelijke alleiding niet goed
minimale eisen t.o.v. de werkomstandigheden.
mogelijk. Het opstellen van eisen door het
beschouwen van een school als een kantoor met
grote interne warmtelast, is niet correct. Een van de
redenen hiervoor is het verschil in psychologische
belasting die in verschillende omgevingen kan
optreden. Thermolysiologische modellen houden met
dergelijke verschillen geen rekening. In de eerste
fase van het onderzoek is een literatuurstudie
verricht en is onderzocht op welke wijze de
benodigde meetgegevens het beste verkregen en
verwerkt kunnen worden. Hiervoor werden in de
maand september metingen verricht in het St.
Adelhert College Ie Wassenaar. In het rapport
worden de resultaten van het vooronderzoek
vastgelegd.
P. Erdtsieck
19-02-1987
58
Ondenoek naar het binnenklimaal in scholen gedurende rle zomerperiode.
Scholen worden doorgaons in de zomer niet gebruikt. Voor deze bijzondere periode moelen richtlijnen opgesteld
worden ten oonzien van de bauwfysische kwaliteiten. Deze richtlijnen zijn opgesteld op basis van de resultaten
van prak~jkme~ngen en berekeningen.
.STELLING
ALGEMENE THEORIE
CONCLUSIES
elstelling van het onderzoek is het verifiëren en
Het opstellen von ri(htlijnen voor een bouwfysis(h
De eerste fase von het onderzoek noor het
en bruikbare gegevens en geel inzi(hf in het
ig aanpossen van de bestaande ri(htlijnen ten
ospect en het opstellen van de eisen die hiervoor aan
binnenklimaat in s(holen wos bedoeld ols oriëntatie.
gebruikersgedrog. Het vastleggen von
mvan het binnenklimaat in l(holen. Indien uil
een gebouw moeten worden gesteld verloopt in
Door deze oriëntolie wos het mogelijk om vertrouwd
meetgegevens door derden leidttol grote
derzoek naar voren komt dat de huidige
fasen. Aongezien deze losen voor dit onderzoek von
te roken met de mogelijkheden en onmogelijkheden
onnauwkeurigheid en dient zoveel mogelijk
1nen niet voldoen, zullen deze ri(hflijnen
wezenlijk belang zijn, wordt hierover eerst een
von de bes(hikbare meetopporotuur en
vermeden te worden.
n aongepasl. Afhankelijk von de mole waarin
algemene theorefis(he bes(houwing gegeven.
wmputerprogrammatuur. Hierdoor zol het mogelijk
1ele aonpossingen plouts moeten vinden, zullen
Bovengenoemde fasen zijn mhtereenvolgens:
zijn om de metingen die voor de zomerperiode von
- Voor de modelstudie is het voor de hand liggend
Je ri(hflijnen worden bijgesteld of zullen
- Uitgongspunten
1986 op het programma staan beter en met name
gebruik te maken van het BFEP-programmo dat
e ri(htlijnen worden opgesteld.
- Ri(hflijnen
effectiever te verri(hten. Uit de metingen en
op de Harris-wmputer van de
berekeningen in de eerste fase van het onderzoek
Rijksgebouwendienst bes(hikboar is
- Het gebruik van sensoren voor de bepaling van de
stand van ramen en deuren leidttol betrouwbare
- Aon een gebouw te stellen eisen
kunnen de volgende (undusies worden getrokken.
- Bij het opstellen van de ri(hflijnen voor
S(hoolgebouwen en voor kantoorgebouwen zijn
dezelfde uitgongspunten gehanteerd.
Desolnienemin zul het exoct uitvoeren von deze
ri(hflijnen niet tot een gelijkwoordig
binnenklimoot voor l(hoolgebouwen en
kontoorgebouwen leiden.
- Oe verbonden tussen het ventilatievoud en
meteorologis(he grootheden die in de literatuur
zijn te vinden, wijken van elkaar al en zijn
daardoor niet direct bruikbaar voor dit onderzoek.
Het verkrijgen von gegevens over de
psy(hologis(he beïnvloeding von het
behooglijkheidsgevoel vereist een uitgebreid
literatuuronderzoek.
- Bij ina(hfneming van voldoende nauwkeurigheid
bij het vaststellen van de C02-wn(entrotie en
(02-produktie in de meetruimle, lijkt het
mogelijk om het ventilatievoud vostie leggen
zonder gebruik te maken van tra(ergas.
59
M.J. van der Laan
23-04-1987
60
Ondenoek noor de wormtehuishouding von goed geïsoleerde woningen.
In de energieproeftuin te Hoofddorp lijn metingen veni<ht om de lumtdoorlotendheid von
lanstructies te bepalen, het ven~lotievoud von woningen en de globetemperotuur. Op grond von de resultaten v
metingen en een Iel! ontwikkeld simulo~eprogrommo 1ijn ver><hillende regelstrategieën onderling vergeleken.
Mijn afstudeerwerk bestaal uittwee onderdelen:
Er is een literoluuronderzoek uilgevoerd naar hel
opwarmen van woningen en hetloepossen van een
- Een uitgebreid meetprojed in de Energieproehuin
oplimaliseringsregeling. Nmhtverlaging blijkt de
Ie Hoofddorp. De resultaten hiervan worden
grootste energiebesparing op te leveren ols men de
bes1hreven in hel meelrapport
woning zo lang mogelijk looi afkoelen om
'Lu1h!doorlatend heidsmeli ngen,
vervolgens mei maximooi vermogen op Ie warmen.
Venlilatievoudmelingen en Globe-
Om hel opwarmen van een woning te regelen kan
lemperaruurmelingen in de Energieproehuin Ie
een oplimoliseringsregeling gebruikt worden. Er
Hoofddorp'.
besloot geen con1ensus over hoe in zo'n
oplimaliseringsregeling de storttijd von de instollotie
- Een onderzoek naar hel opwarmen van woningen
berekend moel worden. Wel is duidelijk dat voor hel
en hetloepassen von oplimaliseringsregelingen.
goed fundioneren von een oplimoliseringsregeling
Dit onderzoek beslaai uil twee delen:
een odoploliemechonisme essentieel is.
deell : literatuuronderzoek.
deel2: de keuze von de ketelmpadteil:
In hettweede deel von dil verslog worden
wmpulersimulalies.
wmpulersimuloties beschreven. Deze zijn uilgevoerd
Dil onderzoek wordt in dil verslag bes1hreven.
om no Ie goon ol hetloepossen von een ketel met
geringe overcopo!iteit in wmbinolie met een
oplimoliseringsregeling voordelen biedtten opzichte
von de ge bruikelijke instollotie woorbij
over!opodleil noodzakelijk is om de opwarmlijden
beperktie houden. De beloogrijkste conclusie is dot
dil inderdood een energiebesparing oplevert.
61
In het kader van een onderzoek noordoglicht in
te vergelijken mei de direct gemeten waarde. Er
Nederland is een luminantiescanner gebouwd, die
werd een waarde van 90 cd/m1 mV (± 15%)
de absolute helderheidsverdeling van de hemel meet
berekend. Het vemhil van 8% tussen beide
in een periode van vijl minuten.
ijkloctoren is gezien de meetnauwkeurigheid
De hemelkoepel wordt automatisch op 144 (meet)
oHeptobel. De relatieve ijkloctor is binnen de 15%
punten algetost met een glosliber voonien van een
conslonl over het gehele bereik. De betrouwbaarheid
optiek en gekoppeld oon een lithtgevaefige cel. De
van de luminantie metingen is over het meelbereik
hemel wordt in horizontale ringen afgetast, waarbij
van 6000-70000 cd/m1 beter don 95%. De scanner is
het aantol meetpunten per ring afneemt met
mechanisch een belrouwboor meelinstrument
toenemende elevatie van de ring. Hierdoor is het
gebleken. Gedurende de maanden oktober,
mogelijk gebleken de overlap tussen twee
november en december 1985 zijn continu metingen
aangrenzende metingen verwaarloosboor klein Ie
verricht.
maken. De opnemer functioneert van - 30" lol
+ 40° C. De responstijd bedroog I slechts enkele
Vergelijkt men de gemeten verlichtingssterkte met de
nonosewndes. De opnemer is lineor (± 1%) over
uit de luminantieverdeling berekende woorden, don
zijn meelbereik dot loopt van 0 tol = 70000 cd/m 2
blijkt dot met een nauwkeurigheid van 85% uit een
Door dit beperkte meetbereik zijn olie meetpunten
verdeling de verlichtingssterkte op elk willekeurig
met een hoekolstond < 16° tot de zon
georiënteerd vlok kon worden berekend. Zoals
onbetrouwbaar zodra er sproke is van directe
hierboven ol vermeldt zijn metingen mei een
straling (> 140 Wim~. Het meten van de luminantie
hoekolstond < 16 tol de zon ongeldig. Een correctie
van de zon is dus niet mogelijk, hetgeen een sterke
van deze metingen is dus niet mogelijk en wegens
beperking oplevert in de mogelijkheden van hel
hel ontbreken van een voldoende aantol oon
opporool. Er wordt daarom sterk gepleit voor een
grenzende metingen is interpololie ook uitgesloten.
vergroting van het meetbereik.
Bij directe straling is het echter nog wel mogelijk de
Door de optische eigenschoppen van de liber is de
diHuse verlichtingsterkten te berekenen. De
gevoeligheid van de opnemer binnen de
nauwkeurigheid van de diHuse verlichtingssterkte
openingshoek niet wnslont. Dit kon de
bedroog! 90%. Men zal dus of de scanner moelen
meetnauwkeurigheid van een enkele meetwaarde
modificeren zodat er wel directe straling kon worden
mei 20% verkleinen als er sproke is van een sterk
gemeten, of de directe straling mei een tweede
inhomogene luminantieverdel ing. zoals bij gebroken
instrument.
bewolking het geval kon zijn. Aanbevolen wordt om
De verschillen lussen de ongeveer 9000 verdelingen
een betere optiek toe te possen.
bleken vrij grool. Met behulp van een
De S<onner is op twee manieren geijkt. Een absolute
vorioliecoëfficiënl zijn de verdelingen derhalve in
ijking in hetloboratorium en een relatieve ijking
drie groepen gerangschikt. De vorioliecoëfficiënl
door vergelijking met metingen van de horizontale
wordt gedefinieerd als hel quotiënt van spreiding en
verlichtingssterkten. De absolute ijking is verricht
gemiddelde van de meetwoorden (V= S/Xg). Deze
m.b.v. een ijklomp en een diffussor. Er is een
coëfficiënt bleek gecorreleerd Ie zijn mei de
ijkloctor berekend die het verbond geeh tussen de
bewolkingsgrood, N(O< N< B):
(output) sponning van de opnemer en de luminantie
van de diffusor. Voo• de ijkloctor werd een waarde
berekend van 83 cdim' mV (± 6%). De relatieve
ijkloctor is bepaald door de uit de luminantie
verdeling berekende horizontale verlichtingssterkte
62
P.C.H. van de
15-05-1986
ek naar de natuurlijke verlichting van binnenruimten.
ulp van een luminantie-scanner zijn de horizontale en verticale verlichtingssterkten van de hemel
1 gedurende een langere periode. Deze meelgegevens vormden de basis voor het bepalen van de gemiddelde
minan~e. Hiennee kunnen u~spraken gedaan worden over de natuurlijke binnenverlich~ng van binnenruimten.
(I) 0 < V< 0.5
n> 6
'geheel bewolkre hemel'
(2) 0.5 < V< 1.0
3 < N< 6
'hall bewolkte hemel'
(3) 1.0 < V< 3.0
N< 3
'heldere hemel'
Een bewolkte hemel wordt gekenmerkt door
geringere luminonlieverschillen don een heldere
hemel.
In de meelperiode bleek meer don 53% von de
verdelingen een V< 0.5 re hebben. De meerperiode
wordt dus gekenmerkt door weinig zon, hergeen
overeenstemt mei waarnemingen uit andere
metingen.
TensloMe is getracht in de verdelingen de stondoord
hemelluminantieverdelingen, Clear en Over!Ost sky
lerug Ie vinden.
Ook hierbij werd de parometer Vgebruikt om binnen
de groepen 'geheel bewolkte hemel' en 'heldere
hemel' de standaardverdelingen terug Ie vinden.
De varialiecoëfficiënl van de genormeerde Overcast
sky bedroogt 0.29. Binnen groep 1 schommelden de
meeste woorden van Vrond deze theoretische
waarde. De theoretische Overcast sky werd echter
nier in deze verdelingen teruggevonden. Als men de
gemeren (' Overcast sky') verdelingen rangschikt op
grond van genormaliseerde Overcast sky dan blijkt
er dus een enorme spreiding Ie zijn. Hel word! dus
nier reeël geacht om ontwerpberekeningen Ie
baseren op hel Overcast sky model. Voor de Clear
sky, een veel gecompliceerder model is een zelfde
resulraal gevonden. Worden de verdelingen echter
uitgeplot dan zijn wel Overcast of Clear sky·
eigenschappen aan Ie wijzen.
83
Overzicht van afgestudeerden
01-05-1986 tot 01-06-1987
65
Vakgroep Architectuur en Urbanistiek
(BAU)
A.C.C. van Aert
prof_ D. Slebos arch. hbo BAU
k. WJJ. Huisman BKO
Ir. AJ. Keruemaker; BAU
H. Tupt.er ardt. hbo BAU
ir. H. de Kovel ADV
Landsd.op-architedonis<h ontwerp voor Bruinisse.
Het1arnerwoningencarnplex, da1 in Bruinisse gesitueenl wordt gedocht, moest door de beeldvorming recht doen a
10wel het unieke landschap van Zeeland als het specifieke programma. Doortoe is een landschapsplan in een
armitedonisch plan ontworpen met uitwmlng van een gebouw, waomij de beeldkwaliteit voorop stoot.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
ddr. P.W..M.A. van Hoogstraten BAU
dn_ BJ.P. lanssen BAU
dn- Govenle ADV
Planvorming voor het Markermeergebied.
Dit anderloek behelst de p<oblemoliek rand de planning van oppervlaktewatergebieden in Nederland met belang
natuurwoorden. Als voorl>eeld 1ijn voor het Markermeergebied rondvoorwaarden opgesteld waaraan een plonnin!
voldoen, rekening houdend met 1owelruimtelijke als milieuproblemotiek.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
prol. D.t Aj>on ardt. hbo BAU
llP.M. van Veen arm. hbo BAU
Armitedanisch-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Helmond.
Vanuit een totaalbeeld van de stad Helmond is de keu1e van een plangebied bepaald. Voor de1eloca1ie is een
orchitedanisch-stedebouwkundig plan uitgewerkt.
prol. W. Bjkelenboom arm. hbo BAU
ir. J.F.6. lanssen BKO
prol.dr.ir. 6. S<herpbier BKO
ir. J.K_Dekke" ADV
ArchitedoniKh-stedebouwkundig ontwerp voor een locatle te Tiel.
Op een reële la<olie is een stadskontoor voor de gemeeenle Tiel gesitueerd. No onderloek van de
stedebouwkundige context is vanuil een programma het ontwerp gerealiseerd. Voor het u~eindelijke resultaat
rijn ook construdieve ospeden en interieurkeu1e bepalend geweest.
prol.dr>. 8.6. Bekoert BAU
ir. AJ. Ke~>semake" BAU
ir. 6.A.t van Zeijl BAU
Architedonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een la<a1ie te Eindhoven.
Vanuil de veronderende doelstellingen betreHende musea voor moderne kunst word! een ontwerp gemaakt voor
uitbreiding en renovatie van het van Abbe-museum te Eindhoven. Ook voor inrichting en kleu~>telling 1ijn
voontellen gedaan. Ter theoretische onderl>auwing is een essay geschreven over 'Goethe en de bouwkunsr.
p<OI.ir. H.M. Goudappel BAU
dr>. BJ.P. lanssen BAU
ir. PJ.M. Kuype~> ADV
Planvarming met betrekking tol een beter energiebeheer.
In het kader van de energiebesparing is onderiocht in hoeverre het mogelijk is energiebewust te plannen. Op
het niveau van hetslruduurplan is vanuil de1e benadering een alternalieve inrichting opgesteld. Vervolgens 1ijn
op d~ niveau richtlijnen voor de Ruimtelijke Onlening gefO<muleerd die een beter energiebeheer garanderen.
F.M. van den Bos
p<OI.dr.ir. M.F.TIL Box BAU
prof_dr.dipl.ing. H. Fassbinder-Hon BRB
dr.lr. A.F.6.M. van Wagenberg ADV
dr. M.ll Behesllti BAU
Ir. A.P. lilijssen arm. hbo BAU
Architedonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Eindhoven.
De mogelijkheid Is ondmocht om weer lol een inlegraliele komen van wonen, werken, verkeer en re<realie als
de rier stedelijke lundies. Rekening houdend met de sociaal-psychologiKhe problemen die een dergelijke
integratie op<oepl, is een plan ontworpen voor invulling von een situatie binnen een stedelijke context.
F.H.W.M. van den Bosch
p<ol. W. Elfkelenboom arm. hbo BAU
ir. W. Ramsetaar BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
Archiledonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een IO<a1ie te Eindhoven.
Er is een studie venicht naar de expositiemogelijkheden voor de Industriële Archeologie in Nederland. Dit
heeh geresufteenl in het ontwerpen van een museum voor Industrie en le<hniek Ie Eindhoven. Hetontwerp is gel
seenl op 1owel een algemene conceptaniwikkeling met betrekking tol musea als een spe<ifiek programma van ei
p<otir. H.M. Goudappel BAU
dr.ir. P.W.AU. van Hoogstralen BAU
dr>. BJ.P. lanssen BAU
Onderloek naar de invloed van de technologische vernieuwingen op de stedelijke ontwikkeling.
Het ToylOfisme geldtals meest voorkarnende ontwikkelingsstra1egie. In de1e studie is ge1a<ht naar andere moge·
lijkheden om de gevolgen van de technologische vernieuwingen voor stad en regio te verklaren, waarbij als voorbeeld de kanlorensedOJ in Amstenlam is geko1en. Ten behoeve van de overheid 1ijn rich~ijnen opgesteld.
A.J.H. van Breukelen
prol. D.t Apon ordt. hbo BAU
15-05-1986
ir. H.tH.M. Smulde" BKO
Architedonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een gegeven loca1ie.
Na een stedebouwkundig onderloek van de bestaande s~uatle is een complex voor bejaardenhulsvestiging
ontwO!pen. Het uileindelijke plan is opgebouwd uit 1elfstandige wooneenheden met beperkte gemeenschappelijl
voomeningen
15-05-1986
L.M. Bemmelmans
15-05-1986
J. Benjaminsen
15-05-1986
M.A.G.A. Beulener
15-05-1986
A.G.F.M. de Bie
29-10-1986
J. Boros
23-04-1987
23-04~1987
15-05-1986
K.A. den Breejen
23-04-87
H. Tupker ordt. hbo BAU
W.J.A de Bruijn
04-09-1987
M.M.L.A. Bruis
04-09-1986
H.G.A. Cramer
04-09-1986
66
p<otir. H.M. Goudappel BAU
W.F.M. van Bokhoven arch. hbo BAU
ir. J.H. Luiten BFA
Conceptie van een ste<lebouwkundig beeldplan op basis van ana~se- en ontwerpmethadie ken.
Aan de hond van een viertal projoden op bestaandeloca1ies is onderla<ht hoe vanuil ver>ehillende
benaderingen tol planvOJming kan wOJden gekomen. De uiteindelijke ontwerpen rijn als resultaat van spe<ifieke
analyse- en antwerprnetlloden lol stond gekomen.
p<af_ D.t Apon arm. hbo BAU
p<ol. D. Slebos ardt. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
Ir. 6.A.t van Zeip BAU
k. WJJ. Huisman BKO
Twee orch~edonisch-stedebouwkundige ontwerpen Ie Maastricht.
Het betreh een ontwerp voor een individuele woning en voor woningen aan de Maasboulevard te Maastricht. Me1
de hond van genoemde ontwerpen is een aanlel gegeven lol de formulering van een visie op orchiteduur. Er is n1
een antwoord ge1a<ht op de vraag of er een ordening bestoot van de argumenten waarop een ontwerp is gebose1
protdr.ir. M.F.Th- Box BAU
dr. KJ. Veldhuisen BAU
ir. PJ.M. Dinjes BAU
Ontwikkeling van een COJMpulerprogramma als gereedschap bij bewoner>participalie.
Vanuit de Groep OntwerpMethoden is anderlochtin hoeverre een campuierprogramma bruikbaar is voor het
genereren van woningindelingen voor een gemeenschappelijke drager. Door de ontwikkeling van een programm
mogelijk geworden hiervoor een belangrijke plaatste reserveren in het ontwerpp<O<es.
iederen
-1986
.C. Dortmans
-1986
ymanus
-1986
I.M. Eiisbouts
!-1986
:nz
1-1987
:ugelink
1-1987
.J. Feron
1-1986
;ersen
1·1986
. Gillebaart
1·86
;ons
l-1986
;rimm
1-1987
I. LaGrouw
1-1986
laasnoot
!-1986
en Hagen
-1986
prof. D.t Apon arch. hbo BAU
ir. AJ. Kensernaken BAU
ir. G.A.t van Zeijl BAU
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
Architedonisth-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Eindhoven.
Het betrelt een ontwerp voor een woonwijk aan de rand van Eindhoven, waarbij het vormgeven van de grens tussen
stad en niet-stad centraal wordt gesteld. Het ontwerp is de aanrel geweestlol ontwikkeling van een penoonlijke
visie op de disdpline van het archite<lonisth-stedebouwkundig ontwerpen.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
D. Veldhont arch. hbo BAU
ir. W. Thijssen BAU
Planvorming voor het gebied tussen Eindhoven en Helmond.
Het betrelt een conueet ruimtelijk ordeningsprobleem in een overtichtelijke, somengestelde situatie. Vanuit een
nauw contod met betrokkenen op versthiliende niveaus Is naar oplossingen gerocht voor het probleemgebied,
met het a«enl op de leefbaarheid. In de vorm van een plan 1ijn de gevonden oplossingen vastgelegd.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
ir. AJ. Kensernaken BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
Archite<loninhe-stedebouwkundige ontwerpen voor een mensa en een kunstcentrum.
Bij het ontwerpen Is de nadruk gelegd op de plaats die een gebouw in lijn omgeving inneemt als element in een
grote venamellng, de stad. Het ontwerpproces kenmerl<t1ich door de wisselwerking tussen de randvoorwaarden die
de omgeving levert en de ruimtelijke en fundionele voorwaarden in het gebouw 1elf.
prof. D.t Apon arch. hbo BAU
ir. J.H. luiten BFA
ir. LR. Poortmon BRD
Archite<lonisth-stedebouwkundig ontwerp voor een lotalle te Eindhoven.
Met oondocht voor het wonen binnen een stedelijke context is een visie geformuleerd op
het stedelijk wonen voor de gekoren locatie. Het ontwerp Is ook uitvoeringstechnisth benaderd, waarbij na een
kostenvergelijking de keu1e voor een betonbouwmethode is gegeven.
prof. D. Slebos orch. hbo BAU
ir. AJ. Kensemoken BAU
JU.L links A.A.dipl. BAU
Archite<lonisth-stedebouwkundige ontwerpen voor een aantal woonhuilen en een museum.
De nadruk is gelegd op het ontwerpproces, waarin naast het beeld in het concept ook de theorie bepalend is
voor de totstandkoming van het ontwerp. Op het resultaat van dit proces is ook de bouwlechnische detaillering van
invloed geweest.
prof. D.t Apon arch. hbo BAU
ir. AJ. Kensernaken BAU
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
Archite<lonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Amsterdam.
Centraal stond de thematiek van de confrontatie tussen nieuw en bestaand bij het ontwerpen in
binnenstedelijke gebieden, 1owel bij hergebruik als bij invulling van een 'gat'. Ook is de integratie van
venchiliende fundles binnen het ontwerp een bepalende fador geweest bij de totstandkoming van het planvoontel.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
P.C. Beekman arch. hbo BAU
dr.ir. A.F.G.M. van Wagenberg ADV
H. Tupker arch. hbo BAU
dn. P. Pennam ADV
Archite<lonisch-stedebouwkundige ontwerpen voor woningbouwcomplexen.
Bij het ontwerp voor een woningbouwcomplex te Breda is de relatie tussen privé en openbaar op stedebouwkundig
niveau centraal gesteld. De1e relatie is beschouwd op de schaalvan een woongebouw, waarbij aan groepswonen voor
ouderen een ruimtelijke vertaling is gegeven. Dele opgave is geboseerd op een woonecologische benadering.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
ir. W.H. de Hoop BRD
ir. J.T.G. Wessels BAU
ir. R.T. van der Voort BAU
Planvorming over ecologische stedebouw.
In relatie tot de toenemende aantasting van het leefmilieu door de stedelijke samenleving is een 'betere'
stedebouwkundige visie ontwikkeld. De1e visie is gebaseerd op een aan de ecologie ontleende benaderingswijle en
beroept 1ich op mens-en milieuvriendelijke uitgangspunten. Vanuit dele visie is een ontwerp gemaakt.
prof. D.(. Apon arch. hbo BAU
ir. AJ. Kensernaken BAU
Ir. G.A.C. van Zeijl BAU
Architedonis<h-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Eindhoven.
Met aandacht voor het bouwen in een stedelijke context is een ontwerp gemaakt voor een woningbouw·
complex te Eindhoven. Het projed is in relatle gebracht met bestaande concepten op het vlak van de
architeduurges<hiedenis en -theorie. De1e beschouwing is in het ontwerp en in het venlag terug te vinden.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
ir. AJ. Kensernaken BAU
IU.L links A.A.dipl. BRD
Architedonisth-stedebouwkundig ontwerp voor een IO«<Iie te Dordrecht.
Als uitgangspunt is een plangebied geko1en dat begrensd wordt door stad en water, waar een
openboor gebouw moet worden gerealiseerd. Bij de totstandkoming van het planvoorstel is de relatie tussen het
ontwerp en de produktie-informatie van belang geweest.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
ir. W.H. de Hoop BRD
ir. J. Berends ADV
ir. AJ. Kensernaken BAU
Planvorming over de betekenis van de ecologie voor de stedebouw en de ruimtelijke planning.
Het begrip 'ecologie' wordt 1owel in verband gebracht met ondertoeksaspe<ten als met vormgevingsaspeden van de
stedebouw en ruimtelijke planning. Naast de verkenning van de1e thematiek is met behulp van de verwollen kennis
vormgegeven aan een reële stedebouwkundige situatie.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
dr. KJ. Veldhulsen BAU
ir. F.R.B. van den Bergh ADV
Planvarming over procesbewaking bij ruimtelijke planning.
Met als voorbeeld de situatie in de regio l .O.-Brabont is ondertocht hoe de geplande ruimtelijke ontwikkeling
zich verhoudt tot de werkelijke ruimtelijke ontwikkeling. Dimepenties lijn geanalyseerd en vormen de bosis,
voor een op de praktijk gericht procesbewakingssysteem.
prof. D. Slebos ar<h. hbo BAU
ir. J.P.LM. Thole BAU
ir. J. leering BAU
prof.dr.ir. G. Scherpbier BKO
Architedonisth-stedebouwkundig ontwerp voor een IO<atie te Eindhoven.
Aon de hand van thematische ontwerpoefeningen is inlicht vert.regen in het ontwerpen in een theoretisch
kader. Vanuit een studie over de ontwikkeling van musea is een visie gevormd op de betekenis van een museum
voor modeme kunst. Voor een dergelijk openboor gebouw is een ontwerp gemaakt op het tenein 'De Heuvel'.
prof.mag.arch. P. Schmid BAU
ir. W.H.M. Schijns BAU
J. lagerweri arch. hbo BFA
H. Zantkuyl ADV
Archite<lonisch-stedebouwkundige ontwerpen waarin woningen geïntegreerd zijn met een warenhuis en een fabriek .
De fundionele integratie van wonen en werken is ondertocht vanuit een aandacht voor de combinatie van wonen
en bedrijfsvoering. Ter illustratie 1ijn genoemde ontwerpen gemaakt, waarbij ook uitspraken lijn gedaan over
de detaillering en afbouwlechnische aspeden van de gebouwen.
67
H.M.C. van Heeswijk
19-02-1987
G.H.C. Hendriks
IS-OS-1986
A.A. van Heusden
19-02-1987
M. van Houten
lS-OS-1986
W.E. Huisman
1S-OS-1986
W.J.M. van lngen
19-02-1987
M.J.Jansen
04-09-1986
J.P.J.M. Jaspers
lS-OS-1986
B.J. Kamerling
23-04-1987
K.J. de Keijzer
19-02-1987
J.P.P.J. Kersfens
lS-OS-1986
T. Keulen
23-04-1987
S.Kingma
29-10-1986
P.Kouijzer
1S-OS-1986
68
prof. D.t Apon arm. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
P.t Beekman arch. hbo BAU
Architectonisch-stedebouwkundige ontwerpen voor een baanlo1encentrum en een wooncomplex.
Vanuil een aandacht voor binnenstedelijke bouwopgaven 1ijn twee projecten geformuleerd. Hergebruik stond
centraal bij de verbouwing van een fabriekscomplex te Tilburg lol een baanlo1encentrum. Een studie naar
binnenstedelijke woonwensen heeh geleid tol het ontwerp voor een woongebouw.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
d"- BJ.P. Januen BAU
ir. W.H. de Hoop BRB
d"- S. Weyen ADV
Planvorming over ruimtelijke netwerken in Zeeuwsch-VIaanderen.
L»eratuurondenoek naar de ontwikkeling en functie van ruimtelijke netwerken vormde de basis voor een ondenoe
naar ruimtelijke nelwerken in Zeeuwsch-VIaanderen. Mede vanuit een analyse van de historische regionale ontwikl
ling rijn voo,.tellen gedaan voor de ontwikkeling van de1e netwerken en de laak van de overheid hierbij.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
H. Tupke~ ardr. hbo BAU
prof.dr.ir. G. Scherpbier BKO
Alchitectonis<h-stedebouwkundlge ontwerpen voor drie stedelijkelocoties.
De aandacht was ge~icht op het stedelijk wonen, waarbij met name de wijle waarop stedelijkheid met
architectonische middelen kan worden vormgegeven centraal stond. Aan de hand van JIIOjecten Ie Middelburg en
Alnsterdam en een project in Japan is de1e thematiek ondena<ht.
JHOf. D. Slebos arch. hbo BAU
H. Tupker ardr. hbo BAU
KJ.L Links A.A.dlpl. BRB
Architectonisch-stedebouwkundig ontwerp Ie Scheveningen.
De thematiek voor het ontwerp be!reh het spanningsveld tussen het architectonische beeld en de bouwkundige
realisatie hiervan. Bij totstandkoming van het planvoorstel is de nadruk gelegd op de wisselwerking tussen stede-·
bouwkundige situa~e, bouwmethode en woningonlwerp. Het ontwerp is lol op het woningniveau uitgewerkt.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
dr.ir. P.W.M.A. van Hoogstaten ADV
ir. W.H. de Hoop BRB
P.t Beekman arch. hbo BAU
mr. H.A. van le,.el ADV
Planvorming met betrekking lol het stedelijk volkshuisveslingsbeleid.
Via ve11Chillende niveaus hebben overheden invloed op de stedelijke bevolkingssamenstelling en -huisvesting. Met
Eindhoven als voorbeeld is het overheidsbeleid, dataan alternatieve samenlevingsvormen
nauwelijks een kans biedt, aan de kaak gesteld. Een scenario waarin alternalieve huisves~ngsvormen wel aan bod
komen is opgesteld.
JHOI. D. Slebos arch. hbo BAU
Jllal. D.t Apon arm. hbo BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
l Schuhe ardr. hbo BRB
H. Tupker arm. hbo BAU
Alcitectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een hotelkamplex in het centrum van Amsterdam.
Bij het ontwerpen is de aandamt gericht op de samenhang tussen buitenruimte, binnenruimte, cons!ructie,
materiaaltoepassing en detaillering.
De wisselwerking tussen genoemde aspecten is bepalend geweest voor het resultaat.
prol. D. stebos orch. hbo BAU
P.t Beekman arch. hbo BAU
dr.ir. A.F.G.M. Wagenberg ADV
H. Tupker ar dr. hbo BAU
d"- P. Pennam ADV
Alchilectonis<h-stedebouwkundige ontwerpen voor woningbouwcomplexen.
Bij het ontwerp voor een woningbouwcomplex te Breda is de relatie lussen privé en openbaar op stedebouwkundig
niveau cen!raal gesteld. Dele relatie is beschouwd op de schaal van een woongebouw, waarbij aan groepswonen v
ouderen een ruimtelijke vertaling is gegeven. Dele opgave is gebaseerd op een woonecologische benadering.
ral.ir. H.M. Goudappel BAU
d"- BJ.P. lanssen BAU
ir. W.H. de Hoop BRB
d"- S. Weyen ADV
Planvorming voor ruimtelijke netwerken in Zeeuwsch-VIaanderen.
L»eratuurondenoek naar de ontwikkeling en functie van ruimtelijke netwerken vormde de bosis voor een ondeno1
naar ruimtelijke nelwerken in Zeeuwsch-VIaanderen. Mede vanuil een analyse van de historische regionale aniwik
ling rijn voontellen gedaan voor de ontwikkeling van dele nelwerken en de taak van de overheid hierbij.
prol.dr.ir. M.F.Th. BGl BAU
prol.ir. H. Wagler BAU
ir. PJ.M. Dinjes BAU
De ontwikkeling van een computerprogramma als gereed1<hap bij het architectonisch ontwerpen.
Vanuit de Groep OntwerpMethoden is een rompuierprogramma ontwikkeld dat bruikbaar is voor het genereren va1
architectoni1<he ontwerpen, gebaseenl op de SAR-methode. Als resultaat is een model voor de sohware opgesteld
een experimenteel prototype vervaardigd.
prol.mog.ardr. P. Sdrmid BAU
H. Tupker ardr. hbo BAU
Th.M.l W. Dubbelman ardr. hbo BAU
ir. WJJ. Hulsman BKO
Architectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie Ie Christdrurch, Nieuw-Zeeland.
De aandacht richtte rich op het ontwerpen in een stedelijke context, met de nadruk op de dragers van
betekenissen. Divene ontwerpen uil hetvoontadium waren van belang bij verkenning van het thema. Bij het
planvoontelvoor het hotelcomplex 1ijn ook uitspraken gedaan over de detaillering en afbouwtechnische aspecten.
p<al. D. Slebos ardr. hbo BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
Ir. AJ. Kensomaken BAU
ir. J. Meuésen ADV
ir. G.A.t van Zeijl BAU
Alchitectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een la<alie te Eindhoven.
Vanuil de visie dot de stedelijke context geïntensiveerd wordt door het creëren van kwalitatief venchiliende
plekken is een bebouwingsvoontel gedaan voor het Felienaardgebied Ie Eindhoven. Een gedeelte von het plan is
architectonisch u»gewerkt. Daarnaast is de ontwikkelde visie geloetst aan enige architectuurthearieën.
JIIOI. D.t Apan ardr hbo BAU
ir. AJ. Kensomaken BAU
H. Tupker ar dr. hbo BAU
Alchitectonisch-stedebouwkundige ontwerpen voor driela<alies.
De aandacht is gericht op het ontwerpen in een stedelijke context; daartoe is een drietal projecten opge1el.
Voor een woonhuis in Zeeland, een invulling in Den Bosch en een woningbouwproject Ie Eindhoven rijn
planvoontellen ontwikkeld.
prol.mag.ardr. P. Sdrmid BAU
J. lage!WI!rfardr. hbo BFA
ir. H.G.A. Rikhol BRB
Architectonil<h-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie Ie Helmond.
Metaandacht voor het wonen in een binnenstedelijk gebied is een woonwijk in het
stadsvemleuwlngsgebied van Helmond lol onderwerp gek01en. Na een analyse op wijkniveau lijn in een ontwerp •
aantal woningen architectonisch en afbouwtechnisch uitgewerkt; daarbij hebben enkele vaantudles invloed geha
p<of.dn. tW.W. van Lohui1en BAU
dil. BJ.P. lanssen BAU
d"- tG.P.M. Ba<b BAU
Planvarming met betrekkingtot het 'Groene Hart'.
Het planologisch ondenoek richtte 1ich op hetspanningsveld tussen het gewenste ruimtelijke beleid en de
le»elijke maatschappelijke ontwikkelingen betreHende het 'Groene Hart'. Op basisvan de resultaten van dit
ondenoek is voor een gedeelte van het gebied een ruimtelijk plan ontwikkeld en een bijbehorend plankader.
I.C.H. Kuypers
19-1986
Lagaune
~5-1986
J.leloux
~9-1986
:.M.Maas
~5·1986
C.Marx
02-1987
Meertens
1)9-1986
IMeijer
10-1986
H.J. van der Meijs
02-1987
».J.Merx
05-1986
M.Metz
04-1987
T.A.Mol
02-1987
I
I
Monsanto
4-1987
Nefkens
9-1986
. van Niedek
-1986
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
D. Veldho"t ar<h. hbo BAU
ir. W. Thijssen BAU
PlanYorming Yoor het gebied tussen EindhoYen en Helmond.
Dit betrof een <On <reet ruimlelijk ordeningsprobleem in een oyenichtelijke, samengeslelde situatie. Vanuit een
nauw conled mei betrokkenen op Yemhillende niYeaus is naar oplossingen geza<ht Yoor het probleem·
gebied, met hel O<tenf op de leefbaarheid Yoor de mens. In de YOrm Yan een plan zijn de oplossingen yastgelegd.
prof. D. Slebos arth. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
dr.ir. M.H. de Wit BFA
ir. JJ. Hebets BAU
Ar<hilectoniS<h-stedebouwkundig ontwerp voor woningbouw.
Speriool aandacht voor het gebruik van PassieYO ZonneEnorgie bij het architectonisch ontwerpen. Nadat een
oYenilhl is YeJkregen oYer de wijze waarop PZE binnen de woningbouw is toegepast, is een ontwerp gemaakt voor
woningen in meerdere lagen. De disdpline yan de bouwfysica is Yoor informatie bij hel project betrokken.
prof. D. Slobos arch. hbo BAU
ltP.M. van Veen arth. hbo BAU
ir. H.G.A. Rikhof BRD
dr.ir. A.F.G.M. Yan Wagenberg ADV
ir. K. van der Gaas! ADV
Architectonisch-stedebouwkundige ontwerpen met inachtname van de woonsalislactie.
Om duidelijkheid Ie Yetkrijgen over de relatie lussen een ontwerp en de male waarin het gerealiseerde ontwerp de
gebrvikers bevredigt, is een ondenoek verriml bij woningbouwprojecten Ie (uijk.
Vervolgens is een ontwerp gemaakt Yoor uilbreiding yan hel Spoorwegmuseum.
prof.d". O.G. Bekeert BAU
ir. W.H.M. S<hijns BAU
U.W.P. Groot ADV
Ar<hitectoniS<h-stedebouwkundig ontwerp Yoor Djenne, een stadje in Mali, West-Afrika.
Aan de hand van een slud;e over de architectuur van Djenne na 1960 zijn regels en randvoorwaarden opgesteld ten
behoeye van hel ontwerpen in de Derde Wereld. Met behulp yan de ontwikkelde ontwerpmethode is een planvoo" lel
gedaan Yoor een ziekenhuis te Djenne, leyens rekening houdend met bouwtochnis me aspecten.
prof. D.<. Apon arch. hbo BAU
ir. G.A.<. Yan Zeijl BAU
ir. 8. Dirri1 ADV
ir. A.J. Ke,.semake" BAU
Anhiledonisch-stedebouwkundige ontwerpen YOOr ve,.chillendela<alies.
Vanuit aandacht Yoor het ontwerpen in een stedelijke contextzijn een aantal ontwerpen gemaakt Yoor reële
la<aties. Hel is mei name de beeldkwaliteit, als eigenschap van de architectuur, die bepalend is geweest voor de
uileindelijke planvoo"tellen.
prol. D. Slebos arch. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
ir. I. Siebelink BKO
Architectonisch-stedebouwkundig ontwerp Yoor een locatie te Apeldoorn.
De interesse voor het ontwerpen in een binnenstedelijk gebied is yertaald naar het ontwerp voor een
winkelpassage met woonfunctie Ie Apeldoorn. Het ontwerpproces wordt gekenmerkt door de wisselwerking tussen
beeld, functie en constructie, waardoor binnen het pfanvoo"tel deze aspecten geïntegreerd aonwezig zijn.
prol. D. Slobos arch. hbo BAU
ftP.M. ••n Veen arm. hbo BAU
KJ.L Unks A.A.dipl. ORB
ArchitedoniS<h-stedebouwkundig ontwerp Yoor een locatie Ie EindhoYen.
Er is gezocht naar een oplossing waardoor twee van elkaar gescheiden stadsdelen in de nabijheid van
Fellenoord te Eindhoven ruimtelijk en functioneel verbonden kunnen worden. In het ontwerp is een ingreep
voorgesteld in de votm van een winkelpassage, die vervolgens architectonisch en bouwtethnisch is uitgewerkt.
prol. D. Slobos arch. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
prof.d"- O.G. Bekeert BAU
ArchitedoniS<h-stedebouwkundige ontwerpen voor ve,.chillende fa<atie~
Vanuit van de architectuurgeschiedenis en -theorie is gezocht naar een pe,.oonli jke visie op hel
Edectidsme. Aan de hand van ontwerpopgaven voor reële locaties is de ontwikkelde visie van het 'Analoge
Ontwerp' omgezet in planvoo"tellen.
prof. GJ. Slothoubet BAU
ir. A.J. Ke,.semake" BAU
prof. D.<. Apon arm. hbo BAU
Architedonisd!-stedebouwkundig ontweJP voor een locatie te Brussel.
Bij het lolstandkomen van een ontwerp is het ontwerpproces centraal gesteld. Gebruik makend van het beeldend
materiaal dat in deze fase ontstaat, komt het ontwerp tol stand. Volgens genoemde ontwerpopvatting is, naar
aanleiding van een gevelstudie, een voo,.tel voor een gebouw ontwikkeld aan de Grote Markt te Brussel.
prol.d,.. O.G. Be koert BAU
ir. G.A.<. van Zeijl BAU
H. Tupker af(h. hbo BAU
Architectonisch-stedebouwkundige ontwerpen voor ve,.chillendela<alies.
Vanuit de diS<ipline van de architectuurgeschiedenis en -theorie is een persoonlijke a"hiteduuropvaHing
geformuleerd, op basis waarvan een ontwerpbenadering is ontstaan. Deze is geconnetiseerd in enkele
ontwerpen, waarbij naast hel vormgeven de aandacht is gericht op het becommentarieëren von de oplossingen.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
prol. D.<. Apon arch. hbo BAU
H. Tupker arch. hbo BAU
ir. <.H. Doevendans BAU
ArchitectoniS<h-stedebouwkundige ontweJPen voor een baanlazencentrum en een openbaar gebouw.
Vanuil de aandacht voor binnensledelilke bouwopgaven zijn twee projecten geformuleerd. Hergebruik stond
centraal bij de verbouwing van een labriekS<amplex te Tilburg lot een baanlozencenlrvm. De opgaYe YOOI een
hotelcamplex Ie Amsterdam als invulling van een 'gaY is een andere interpreiolie Yan de gekazen thematiek.
prol.ir. H.M. Goudappel BAU
d"- BJ.P. lanssen BAU
dr. R. Stolzenburg BAU
Planvorming over de verstedelijking in Suriname.
Het ve,.ledelijkingspra<es zools dal zich valtrekt in livorna, een randgebied van Paramaribo, is gespiegeld
oon mechanismen, die in hel algemeen ve,.ledelijkingspra<essen in de Derde Wereld bewerkstelligen. Naar
aanleiding van hel andenoek is een inrich~ngsplan ontwikkeld voor livorno.
pref. D.<. Apon arm. hbo BAU
prof.d". O.G. Bekoort BAU
ir. G.A.<. van Zeijl BAU
ArchitectaniS<h-stedebouwkundige ontwerpen voor ve,.chillende la<aties.
Vanuil de ar<hitectuurgeS<hiedenis en -theorie is voor elk project geza<ht naar een
bes<hauwingskader. Binnen een dergelijk kader zijn de opgaven voor stedebouwkundige modellen te Geldrop, een
walkenkrabber te Eindhoven en 'A las I Resort' voor dieren lot ontwerpvoo,.lellen gebracht.
prof. D.<. Apon arm. hbo BAU
ir. A.J. Ke,.semake" BAU
Th.M.LW. Dubbelman arm. hbo BAU
Architedanisch·stedebouwkundig ontwerp voor een locatie Ie Eindhoven.
Er is gezocht naar een werkwijze om de toepassing van kleur in de gebouwde omgeving in hel ontwerpproces te
betrekken. Een dergelijke werkwijze is in praklijk gebracht bij hetontwerpen van een woningbouw/kantorencampin
op het Philip Morris-tenein te Eindhoven. Zowel voor de gekozen votmen als voor de toegepaste kleuren is een
mo~valie gegeven.
69
A.J. Onstenk
19-02-1987
B. Palinclu
IS-OS-1986
M.J.W.M. Peeters
15-0S-1986
M. Prins
04-09-1986
N.W. van PuHen
4-09-1986
A.A.J.M. Raaymakers
15-0S-1986
M.P.Rabbie
19-02-1987
J. Ramakers
15-0S-1986
C.M.G.M. van Rassel
04-09-1986
R.T.J. Rijnen
04-09-1986
F.M. Rijperf
19-02-1987
F.A.J. van de Sonde
04-09-1986
B. V.A.M. van de Schoot
15-0S-1986
M.H.P. Schutgens
04-09-1986
E. Seur
19-02-1987
70
prol. D.t Apon arm. hbo BAU
FJ. Bolist arm. hbo BAU
ir. R.T. van der Voort BAU
Armitectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een loootie te Geldrop.
Bij het ontwerpen ligt de nadruk op de architectonische aspecten. De1e komen aan de orde bij de herinrichting van
een fabrieksterrein te Geldrop, waar een ontwerp is gerealiseerd voor een bibliotheek, theater, cole en woningen.
prol.d"- tW.W. van lohui1en BAU
dB. BJ.P. lanssen BAU
drs. t6.P.M. Boclu BAU
Planvorming over het 'Groene Hort'.
Het plonologisth ondenoek richHe 1ich op het spanningsveld tussen het gewenste ruimtelijke beleid en de
feitelijke mootS<hoppelijke ontwikkelingen betreHende het 'Groene Hort'. Dp basis van de resultaten von dit
ondenoek is voor een gedeelte van het gebied een ruimtelijk plan ontwikkeld en een bijbehorend plonkoder.
prol.ir. H.M. Soudoppel BAU
ddr. P.W.ALl van Hoogstroten BAU
d"- BJ.P. lanssen BAU
d"- 6overde ADV
Planvorming voor het Morkermeergebied.
Dit ondenoek behelsde de problemoijek rond de planning van oppervloktewatergebieden in Nederland met belon'
notuurwoarden. Als voorbeeld lijn voor het Markermeergebied rondvoorwoorden opgesteld, waaraan een planning
voldoen, rekening houdend met 10wel ruimtelijke als milieuproblemotiek.
prol. D. Slebos Dfch. hbo BAU
dr.ir. U.M. van de Ven BAU
dr.ir. AJ.6.M. van Wogenberg ADV
Architectonis<h-stedebouwkundig ontwerp voor een I<Kotie te Eindhoven.
Dp basis van een IHerotuurondenoek over de relatie tussen omgevingspsymologie en architectuur
is ge1<Kht naar een manier om onderwerpen uit de proxemico en perceptie toe te possen bij het ontwerpen. De
verworven kennis is geconcretiseerd in het ontwerp voor klinieken van intensieve 10rg voor de RPI te Eindhoven.
prol. D. Slebos arch. hbo BAU
prol. D.t Apon ardt hbo BAU
H. Tupke< arm. hbo BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
Armitectonis<h-stedebouwkundig ontwerp voor een I<Kotie te Amsterdam.
De aandocht rimHe 1im op velbetering van de relatie tussen het stationsgebied te Amsterdam en het hieraan
greruende IJ. Hiertoe is een bebouwingspion ontworpen, waarin 1owel bedrijven, winkels als woningen een ploals
vinden. Over enkele onderdelen van het plan liln uHsproken gedaan betreHende de constructie en detaillering.
prol.dB- tW.W. van lohuiren BAU
dr. R. Stabenburg BAU
ll.H. Hoelaort arch. hbo BAU
Planvorming met betrekking tot de ruimtelijke planning van grootschalige recreatieve aHractiepunten.
Door middel van analy>e van het ruimtelijk beleid, dot gevoerd wordt bij Notuurpark 'De Eheling' wordt de
aanwelige ruimtelijk- bestuurlijke problematiek verhelderd. Op basis van de1e analyse 1ijn ruimtelijh
ontwikkelingsalternotieven opgesteld ten behoeve van stichting Natuurpark 'De Eheling'.
prol. D.t Apon arm. hbo BAU
ir. WJJ. Huis1110n BKO
L Schuhe arm. hbo BRB
prof. D. Slobos orch. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU.
Armitectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een locotie te Amsterdom.
Bij het ontwerpen wordt de aandacht gericht op de samenhang tussen buitenruimte, binnenruimte, constructie,
malerioahoepassing en detaillering. Er is een ontwerp gemaakt voor een hotelcomplex in het centrum van
Amsterdam, waarbij de wisselwerking tussen genoemde aspecten bepalend is geweest voor het resultaat.
prof. D.t Apon orcft hbo BAU
H. Tupke< arm. hbo BAU
ir. l. leering BAU
Th.M.LW. Dubbelman ardt hbo BAU
Armitectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor een loootie te Nijmegen.
Vanuil een aand<Kht vaar ontwerpen binnen een stedelijke context is de opgave geformuleerd voor uitbreiding var
een m_useum. Na het vaststellen van randvoorwaarden, voortkomend uit de stedelijke omgeving en ontwerpuitgan'
criteria is een planvoorstel gerealiseerd, rekening houdend met museumtechniek en essenijële detailleringen.
prof. D.t Apon ordt hbo BAU
ltP.M. van Veen ll'm. hbo BAU
prol. D. Slobos arch. hbo BAU
Architectonisth-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Helmond.
Vanuit een totaalbeeld van de stad Helmond is de keu1e van een piongebied bepaald. Voor delelocolie is een
architectonisch-stedebouwkundig plan uitgewerkt.
prol.ir. H.M. Soudoppel BAU
ir. tH. Doevendans BAU
ptol. D. Slebos arch. hbo BAU
Pionvorming over ruimtelijke vormgeving in de stedebouw, gevolgd door ontwerpen voor verschillende locaties.
Er is ge10cht naar ..., manier om een stedebouwkundig plan vast te leggen, 10donig dot het bruikbaar blijh in
de toekomst en in lijn ruimtelilke essentie niet kan worden aangetast. Hiertoe rijn een aantal voorbeeldplannen
geanalyseerd en ve<Volgens met de verwonen kennis een drietal ontwerpen gerealiseerd voor reële situaties.
prol. D.t Apon arm. hbo BAU
ir. AJ. Kersse1110kers BAU
ir. 6.A.t van Zeijl BAU
Architectonisch-stedebouwkundige ontwerpen voor verschillende locaties.
De aandocht was ge<icht op de relaije van gebouwen tot hun omgeving. Mede vanuil de
armitectuurgeschiedenis en -theorie 1ijn ontwerpmotieven ontwikkeld. De1e 1ijn geconcreijseerd in een aantal
kleinere projecten in het ontwerp voor een woningbouwcomplex Ie Eindhoven.
prol.ir. H.M. Soudoppel BAU
ir. tH. Doevendans BAU
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
Planvorming over ruimtelilke vormgeving in de stedebouw, gevolgd door ontwerpen voor verstbillende locaties.
Er is ge10cht naar een manier om een stedebouwkundig plan vast te leggen, 10dat het bruikbaar blijh in
de toekomst en in llln ruimtelilke essentie niet kan worden aangetast. Hiertoe 1ijn een aantal voorbeeldplannen
geanaly>eerd en een drietal ontwerpen gerealiseerd voor reële situaties.
prol. D. Slebos arch. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
dr.ir M.H. de WH BFA
ir. JJ. Habets BAU
Arditectonisch-stedebouwkundig ontwerp voor woningbouw.
De aandacht is gericht op het gebruik van Passieve ZonneEnorgie bij het archHectonisch ontwerpen. Nadat een
avenicht is verkregen over de wijle waarop PZE binnen de woningbouw is toegepast, is een ontwerp gemaakt voo
woningen in meerdere lagen. De discipline van de bouwfysica is voor Informatie bij het projekt betrokken.
prol. D. Slobos orch. hbo BAU
FJ. Bolist ardt hbo BAU
H. Tupker ardt hbo BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
Architectonisch-stedebouwkundige ontwerpen voor versthiliende locaties.
Vanuil aandacht voor ontwerpen binnen een stedelijke contellis een aantal opgaven geformuleerd. Met de
planvoorstellen voor atelierwoningen en een woonbebouwing Ie Eindhoven en de 'Ponte Accademio' Ie Venetië is
vormgegeven aan 'bouwen in de stad'. In enkele gevallen lilnuitspraken gedaan over consl!uctie en detaillering.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
ddr. U.M. van de Ven BAU
ir. W. Ramsolaar BAU
ir. J. Siebelink BKO
Arditectonisth-stedebouwkundig ontwerp voor een I<Kalie Ie Eindhoven.
Het bel!eh het ontwerp voor een beurs- en evenementenhal vaar het terrein 'Smimmilt' te Eindhoven, waar in
eerste inslanije nadruk is gelegd op het inpassen van het ontwerp in de omgeving. Binnen de wisselwerking
tussen architectonische en conrnuctieve aspecten is het planvoorstel uitgewerkt.
;, Severijns
1987
1linhoff
1986
·eketee
1987
F. Teklenburg
1987
teuws
·1987
J. Timmermans
·1986
·ago
·1987
M.vanUnen
·1987
~eger
-1986
~. Verlijsdonk
-1986
·olijks
·1986
ajon
·1986
Wijsmuller
-1986
.H. Windmuller
1986
prof. W. Eijke1enboom arm. hbo BAU
prol.ir. P.A. de Lange BFA
FJ. Batisl arm. hbo BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
H. Tupker arm. hbo BAU
Architectoniuh-sledebouwkundig ontwerp voor een locatie Ie Maastricht.
Binnen een samenwerkingsverband met een BKO-s1udent is een ontwerp gerealiseerd voor een muziekcentrum te
Maostriml. Door deze projectopzet zijn niet alleen armHectoniS<h-stedebouwkundlge aspecten, maar ook
constructieve en ako..tische aspecten bepalend gewe"'l voor de tolslandkoming van het planvoorslet
prof.dn. C.W.W. van Lohuizen BAU
dn. BJ.P. Jamsen BAU
dn. C.G.P.M. Backx BAU
Planvorming met betrekking tot het'Groene Hart'.
Het planologiuh ondenoek rimHe zich op het spanningsveld tussen het gewensle ruimlelijke beleid en de
feHelijke maatS<happelijke ontwikkelingen betreHende het'Groene Hart'. Op basis van de r"'ultalen van dit
ondenoek is voor een gedeelte van het gebied een ruimtelijk plan ontwikkeld en een bijbehorend plan kader.
prof.mog.arch. P. Smmid BAU
prof. D.C. Apan arch. hbo BAU
FJ. Batisl arch. hbo BAU
ir. &.A.C. van Zeijl BAU
Architectonische-stedebouwkundige ontwerpen voor verschillende locaties.
Mede vanuil de archHectuurgeuhiedenls en -theorie is ondenoek verricht naar de beeldende en
verhalende aspecten van de architectuur in haar omgeving. De gerealiseerde ontwerpen zijn ontslaan op basis van
deze ondenoeken, maar dragen tevens bijtol ontwikkeling van de visie.
prol.ir. H.M. Goudappel BAU
D. Veldhooi arch. hbo BAU
dr.lr. A.F.G.M. van Wagenberg ADV
ir. C.H. Doevendans BAU
Planvonning over de 'vonnbeslissingen' In de ruimtelijke ordening.
Aan de hand van een literotuurondenoek Is Inzicht verkregen in de wijze waarop vonnbeslissingen In de
ruimtelijke ordening tot stand komen. Vanuit de stedebouwkundige prak~jksituatie is door analyse dit inzicht
vergroot. Op basis hie.-.an is een ontwerpprindpe ontwikkeld ten behoeve van de stedebouwkundige planvonnlng.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
ir. AJ. Ke11semake11 BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
Archltectoniuh-stedebouwkundige ontwerpen voor ve11chillende locaties.
Binnen het ontwerpen is een ondenoek verricht naar de wedemjdse beïnvloeding van beeld en programma,
waarmee het ontwerpproc"' centraal wordt gesteld. In een aantal projecten Is dH proces ondenocht. Het
ontwerp voor een arrondissementsrechtbank te Roermond Is ontslaan als een synthese van beeld en programma.
prof.mag.arm. P. Smmid BAU
J. Lagerwerf arm. hbo BFA
A.N. Naalden arch. hbo BAU
ir. J. Siebelink BKO
ArchHectoniuh-sledebouwkundlg ontwerp voor een locatie te SiHard.
In het kader van een ondenoek naar hergebruik van gebouwen is een ontwerp gerealiseerd voor het
Bisschoppelijk College Ie SiHard. VanuH de kennis van de voorgeschiedenis is een voorslel gedaan voor ombouw
van het gebouw tol een woningbouw-wlnkelcamplex. Hierdoor Is een visie ontslaan over toekomstig wonen In de stad.
prol.ir. H.M. Goudappel BAU
dn. BJ.P. lanssen BAU
P.C. Beekman arch. hbo BAU
Planvorming over stadsantwikkeling onder minimale condities.
In Gedaref, Soedan, is een ondenoeksproject opgezet om de ruimtelijke sledelijke structuur te analyseren en
beS<hrijven. Mede op basis van literatuursludie over de mogelijke methoden voor het ontwikkelen van
hulsvestigingsuitbreidingen In de Derde Wereld zijn aanbevelingen gedaan voor een ontwikkelingsplan voor Gedaref.
prof.mog.arch. P. Smmid BAU
ir. W.H.M. Schljns BAU
ir. C. Groot ADV
prof.drs. B.G. Bekaert BAU
Architectonisch-sledebouwkundige ontwerpen voor verschillende locaties.
Vanuit aandacht voor het bouwen in ontwikkelingslanden is andereook verricht naar de bouwkundige
veB<hijnlngsvorm van dorpen rondom de slad Djenne, Mali. Mede op basis van een armilectuurtheoretiuhe studie
naar het woonbegrip is een visie ontwikkeld en geconcretiseerd in het ontwerpen van mediS<he centra In Mali.
prof. D.C. Apon arch. hbo BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
Ir. AJ. Ke11semake11 BAU
Armitectonisch-sledebouwkundig ontwerp voor een locatie Ie Hong Kong.
Naar aanleiding van de prijsvraag 'the Peak' is een plan uitgewerkt voor een clubgebouw Ie Hong Kong.
Daarnaaslzljn uillnler"'se voor vonngevlng van lentoonstellingen en theaterde<oB een aantal
planvooBiellen ontwikkeld voor interieurinrichting.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
D. VeldboBt arch. hbo BAU
ir. W. Thijssen BAU
Planvonning voor het gebied tussen Eindhoven en Helmond.
Het betreh een concreet ruimtelijk ordeningsprobleem in een ovenlchtelijke, sameng.,.telde situatie. VanuH een
nauw cantact met betrokkenen op verschillende besluurlijke niveaus is naar oplossingen gezocht voor het
probleemgebied met het accent op de leefbaarheid voor de mens. In een plan zijn de oplossingen vastgelegd.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
dn. BJ.P. lanssen BAU
P.C. Beekman arch. hbo BAU
Planvonnlng over stadsantwikkeling onder minimale condities.
In Gedaref, Soedan, wordt een ondenoeksproject opgezet om de ruimtelijke stedelijke slrucluur Ie analyseren en
beS<hrijven. Mede op basis van literaluuBtudie over de mogelijke methoden voor het ontwikkelen van
hulsvestiglngsullbreidingen in de Derde Wereld zijn aanbevelingen gedaan voor een ontwikkelingsplan voor Gedaref.
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
dr.ir. U.M. van de Ven BAU
prol.ir. H.AJ. Henket BRB
Architectonluh-stedebouwkundig ontwerp voor een locatie te Eindhoven.
De nadruk bij het ontwerpen Is gelegd op de wijze waarop een plan zich ontwikkelt van programma van eisen
vla uhetsontwerp naar definHief ontwerp. Er is een planvoorslel gerealiseerd voor een openboor gebouw
met verschillende stedelijke lunctl"' in het centrum van Eindhoven.
prof.mag.arm. P. Smmid BAU
J. Lagerwerf arm. hbo BFA
prol.ir. J. Vorenkamp BFA
V.E. Tabert ADV
prof. T.W. Maver Ph.D BAU
Het genereren van nieuwe stedelijke bouwvonnen, waarbij een goede bezonning centraal slaat.
Zowel bij b..taande als bij nieuwe sledelijke bebouwingsvonnen ontbreekt vaak een goede bezonning. In deze s1udie
Is gezocht naar altemulieve bouwvonnen, die het 'recht op zonlichr ter discussie stellen. Er zijn
computerprogramma's ontwikkeld die het ontwerpproc.. kunnen ondersleunen.
prof.ir. H.M. Goudappel BAU
dr.ir. P.W.M.A. van Wogenberg ADV
Ir. W.H. de Hoop BRB
P.C. Beekman arch. hbo BAU
mr. H.A. van IeBel ADVA
Planvorming over het stedelijk volkshuisvos~ngsbeleld.
Vla ve11chillende niveaus hebben overheden invloed op de stedelijke bevolkingssamenstelling en -huisv"'ling. Met
als voorbeeld Eindhoven wordt het overheidsbeleid aan de kaak gesteld, dat aan alternatieve samenlevingnonnen
nauwelijks een kans biedt. Een scenario Is opges1eld waarin altematieve huisvos~glngsvonnen wel aan bod komen.
71
R.M. WiHebol
04-09-1986
M.C.L.H. Wouters
15-05-1986
P. Zuydgeest
15-05-1986
prol. O.C. Apon arm. hbo BAU
ir. AJ. Kernernakers BAU
H. Tupker arm. hbo BAU
Ar<hitectoniS<h-stedebouwkundig ontwerp voor een lo<atie te Eindhoven.
Er is een bebouwingsvoorstel gedaan voor het momenteel als porkeerterrein in gebruik zijnde gebied oon de
Smalle Haven Ie Eindhoven. Het stedebouwkundige plan is verrolgons ar<hitectanisch uitgeweri<t.
prof. O.C. Apon G<m. hbo BAU
Th.M.lW. Dubbeln"'" ar<h. hbo BAU
ir. WJJ. Huisman BKO
Alchitectanisch-stedebouwkundig ontwerp voor een la<atie te Veldhoven.
Het betreh het ontwerp voor een gemeentehuis annex ontmoetingscentrum Ie Veldhoven, waarroor na de
stedebouwkundige inpassing in het winkel<enlrum een programma van eisen is opgesteld. Hel planvoorstel is
gegroeid uil de integratie van functie, beeldwaarde en <Onslructie. Tevens kreeg klimaatbeheersing aandacht.
prol.drs. C.W.W. van lohuizen BAU
drs. BJ.P. lanssen BAU
drs. C.6.J>.M. Bador BAU
Planvorming met betrekking tal het 'Groene Hart'.
Het planologil<h andenoek richHe zich op het spanningsveld tussen het gewenste ruimtelijke beleid en de
leilelijke maatschappelijke ontwikkelingen betrellende het '6roene Hart'. Op basisvan de resultaten van dit
ondenoek Is voor e~n gedeelte van het gebied een ruimtelijk plan ontwikkeld en een bijbehorend plankader.
Vakgroep Fysische Aspecten van de
Gebouwde Omgeving (BFA)
P.J. van Bergen
15-05-1986
P.M. Bluyssen
04-09-1986
E. Braat-Eggers
11-12-1986
A.J.Brouns
15-05-1986
P. Erdtsieck
19-02-1987
J.P. Hamers
23-04-1987
M.J. van der Laan
23-04-1987
P.C.H. van der Laan
15-05-1986
W.M. Loeffen
23-04-1987
72
prol.ir. P.A. de lange BFA
ir. B.6. Wolfs BFA
dr.ir. HJ. Martin BFA
drs. AJ.F. Rutten BFA
prol.ir. I. Vorenkamp BFA
prol.ir. J.A. Wisse BFA
W.A.H. Roeien BFA
drs. AJ.F. RuHen BFA
dr.ir. I.T.H. lommers BFAP.
Ondenoek naar de bauwfysische aspecten van zweminrichtingen.
Over zweminrichtingen worden kwanlllalieve u~spraken gedaan over de thermische, akoestische,
hygrische en verlichtingskundige aspecten. Hieruil volgend worden aanbevelingen gedaan betrellende de opbouw
uitvoering wan de constructie en indeling en samenstelling van de zwemhaL
Ondenoek naar stralingsponelen en het neerslaan wan rookdeeltjes.
De invloed van stralingsponelen op het camlort en de gezondheid is onwaldoende ondenocht. Het ondenoek
leidde lol hel opstellen van ontwerpregels voor slralingsverwarming en lol een ontwerp voor een stralingspaneel.
Ten behoeve van richtlijnen voor ruimles met rookproduktie wordt het gedrag van rookdeeltjes beschreven.
prol.ir. P.A. de lange BFA
dr.lr. HJ. Martin BFA
prol.dr.ir. J.W. Vemey ADV
if. LU. Luxemburg ADV
ir. W.M.J. Comelissen ADVP.
Ondenoek naar het akoestisch gedrag van bauwkundige constructies.
De nadruk wan het andenoek ligt op de geluidsvoortplanting door constructies. Een vergelijking is gemaakt tussen
de resultaten verkregen door metingen en door berekeningen. Met hetverworven inzicht is een methode opgezet
het melen wan trillingsinlensiteitsnivo's op bauwkundige constructies.
prol.ir. I. Vorenkamp BFA
dr.ir. M.H. de W~ BFA
drs. &.A. Vos BRB
Ondenoek naar de optimalisatie van energiebesparende maatregelen.
Het ondenoek heeh de basis gelegd voor het ontwikkelen van een aptimaliseringsmethode voor
energiebesporingsmaatregelen. Deze methode krijgtzijn neerslag in een computerprogramma waarmee het moge
een op~maal pokket aan energiebesparende maatregelen Ie treffen.
prol.ir. P.A. de lange BFA
prol.ir. I. Vorenkamp BFA
Ir. B.6. Wolfs BFA
ir. A.C. van der linden ADV
Ondenoek naar het binnenklimaat in scholen gedurende de zomerperiode.
Scholen worden doorgaans in de zomer niet gebruikt. Voor deze bijzondere periade moelen richtlijnen opgesteld
warden ten aanzien van de bouwfysische kwaliteiten. Deze richtlijnen zijn opgesteld op basis van de resultaten
van praktijkmetingen en berekeningen.
prol.ir. I. Vorenkamp BFA
dr.ir. l.T.H. I.Dmmers BFA
Ir. K.W. Dyrbye BFA
ir. c.E.l Pernat ADV
ing. M.J.C. Bergmans BFA
Ondenoek naar de relatie lussen gebouw en klimaa~nstalla~e.
De relatie tussen bouwkundige en installatietechnische aspe<ten wordt beschreven. Voor een conneet geval- hel
opzeHen van een operatieafdeling- wordt aangegeven welke bouwkundige en installatietechnische factoren een
belangrijke rol spelen.
prol.ir. I. Vorenkamp BFA
Ir. I.LM. Hensen BFA
dr.ir. M.H. de W~ BFA
prol.dr.ir. M.F.Th. Box BAU
Ondenoek naar de warmtehuishouding van goed geïsoleerde woningen.
In de energieproehuin te Hoofddorp zijn metingen verricht om de luchtdoorlatendheid van
constructleste bepalen, het ventilatiewoud van woningen en de globetemperatuur. Op grand van de resultaten ra1
metingen en een zelf ontwikkeld simulatieprogramma lijn verS< hiliende regelstrategieën onderling vergeleken.
prol.ir. I.A. Wisse BFA
prol.ir. I. Vorenkamp BFA
drs. AJ.F. RuHen BFA
ing. W.A.H. Roeien BFA
drs. L Zonnewelrlt ADV.
Ondenoek naar de natuurlijke verlichting van binnenruimten.
Met behulp van een luminantie-scanner zijn de horizontale en verticale verlichtingssterkten van de hemel
gemeten gedurende een langere periode. Deze meetgegevens vormden de basis voor het bepolen van de gemidd,
hemelluminantie. Hiermee kunnen u~spraken gedaan worden over de natuurlijke binnenverlichting van binnenrui
prol.lr. I. Vorenkamp BFA
dr.ir. M.H. de Wit BFA
ing. W.A.H. Roeien BFA
ir. PJJ. Hoen ADV
Ondenoek naar de verwarming van grote hallen door stralingspanel en.
De invloed van warmleoverdrocht door straling op de thermolysialogie van de mens wordt beschreven. Ten aanziE
van grote ruimten worden fysische lransportverS<hijnselen nader bekeken. De kennis is verwerkt in een programn
waarmee de temperatuurrerdeling en de energiebehoehe bepoald kunnen worden bij toepassing van
stralingnorwarm ing.
letz
-1987
J. Pepels
·1986
Severens
·1987
anSioun
-1986
Vercammen
-1986
M.M. Verstroelen
-1986
1. van Wetering
-1986
prof.ir. J. Vorenkamp BFA
dr.ir. HJ. Martin BFA
ir. B.G. Wolfs BFA
Ondenoek naar horizontale bouwkundige suskasten.
In 1984 ontwikkelde Van Dorsser B.V. een model waarmee onder bepaalde voorwaarden suskasten ontworpen kunnen
worden. Suskasten zijn geluidgedempte ventilatievoonieningen. In dit ondenoek zijn in de praktijk veel
voorkomende suskasten doorgemeten die niet aan die voorwaarden voldoen. Gekeken is of het model ook dan voldoet.
prof.ir. J. Vorenkamp BFA
ir. LU. Luxemburg ADV
prof.ir. P.A. de lange BFA
ir. K.W. Dyrbye BFA
dr.ir. M.H. de Wit BFA.
Ondenoek naar de integratie van bouwfysische aspecten in het ontwerpproces.
Er is een computerprogramma ontwikkeld dat kan dienen als hulpmiddel voor de bouwkundig ontwerper. Hiermee is de
ontwerper in slaat op ieder moment de gevolgen van zijn beslissingen ten aanzien van de bouwfysische kwaliteiten
te bepolen. Het programma geeh ook inzicht in de onderlinge beïnvloeding van de bouwfysische aspecten.
praf.ir. J. Vorenkamp BFA
prol.ir. WJ. lichtveld BFA
ir. B.G. Wolfs BFA
ir. H.L Schellen BAU
ir. JJ.N. lichtenberg ADV.
Ondenoek naar de mogelijkheden om materiaaleigenschappen te bepolen met behulp van thermische meetmethoden.
Een standaardklimaatkast is aangepast om stationaire en niet-stationaire metingen te kunnen uitvoeren. Op
bo~s van de resultaten zijn enkele thermische materiaaleigenschappen van de meetobjecten bepaald. Dezellde
grootheden worden ook bepoald door metingen te venichten onder praktijkornstandigheden.
prof.ir.l. Vorenkamp BFA
ir. K.W. Dyrbye BFA
prof.dr.ir. S.H.A. Begeman BFA
dr.ir. HJ. Martin BFA
ir. l. Siebelink BKO.
Ontwerp voor een museum te Maastricht.
Voor de gemeente Maastricht is een ontwerp voor een museum voor moderne kunst gerealiseerd. Het ontwerp is in de
binnenstad gesitueerd, grenzend aan een parkeergarage en staal onder invloed van een industrieel milieu. Ten
aanzien van de klimatisering, verlichting, lumtvervuiling en geluidhinder zijn berekeningen venicht.
prof.ir. P.A. de lange BFA
dr.ir. HJ. Martin BFA
ir. T.JJ. Meijlink ADV
ir. LU. Luxemburg ADV
Ondenoek met betrekking tot inlertsiteitsmetingen.
Voor enkele bouwconstructies is de geluidsisolatie bepaald met behulp van de inlensiteitsmethode. De metingen
zijn zowel in de praktijk als in hetlaboratorium uitgevoerd. Op de resultaten zijn uitspraken gebaseerd over de
betrouwbaarheid van deze meting. Het verworven inzicht is aangewend voor de ontwikkeling van een programma.
prof.ir. J. Vorenkamp BFA
dr.ir. J.T.H. lammen BFA
ir. B.G. Wolfs BFA
dr. H. Tempelmans Plat ADV
ir. LU. van Luxemburg ADV.
Ondenoek naar de gevelkeuze in de ontwerpfase.
Er is een model ontwikkeld waarmee tijdens de ontwerpfase een optimale gevelkeuze gemaakt kan worden. Het model
berust op een analyse van de relatie tussen de bouwfysische aspecten en de kosten. De werking van het model wordt
weergegeven aan de hand van een voorbeeld.
prof.ir.l. Varenkamp BFA
ir. ILW. Dyri>ye BFA
prof.dr.ir. S.H.A. Begeman BFA
dr.ir. HJ. Martin BFA
ir. J. Siebelink BKO
Ontwerp voor een museum Ie Maastricht.
Voor de gemeente Maastricht is een ontwerp voor een museum voor moderne kunst gemaakt. Het ontwerp is in de
binnenstad ges~ueerd grenzend aan een parkeergarage en slaat onder invloed van een industrieel milieu. Ten
aanzien van de klimatisering, verlichting, luchtvervuiling en geluidhinder. zijn berekeningen gemaakt
Vakgroep Constructiel Ontwerpen (BKO)
Albers
-1987
.M. Bakker
· 1986
,, Barten
-1986
ok
1986
• Corten
1986
prof.dr.ir. G. Scherpbier BKO
ir. J. Siebelink BKO
ir. J.H. van der Ploeg BKO
ir. F. Schot BKO
Constructief ontwerp voor een kunstijsbaan en ondenoek naar voorgesponnen betonconstructies.
Het ondenoek geeh de ontwikkeling weer van een computerprogramma waarmee- met behulp van grafische uitvoerstatisch onbepoalde voorgesponnen betonconstructies ontworpen kunnen worden.
Aansluitend is een constructief ontwerp voor een overdekte kunstijsbaan te Nijmegen gemaakt.
prof.ir. AJ. van Nesle BKO
praf.ir. J.W. Starit BKO
prol.ir. J.W. Kamerling BKO
prof. W. Eijkelenboom arm. hbo BAU
ir. ILW. Dyrbye BFA.
Constructief-arch~ectonisch ontwerp voor een kantoorgebouw in staal en een ondenoek naar web uippling.
Het ondenoek beschrijh web <rippling, het plooien van stalen profielen door geconcentreerde krachten.
Voor een groep van organisaties, alle werkzaam in de staalsector, is een kantoorgebouw ontworpen. Voor dit
ontwerp, uilgevoerd in staal, is de nadruk gelegd op de constructieve en architectonische aspecten.
prof.dr.ir. G. Scherpbier BKO
ir. P. Hiernstra BKO
ir. WJJ. Huisman BKO
prof. D. Slebos arch. hbo BAU
Constructiel ontwerp voor een sporthol en een programma ten behoeve van dynamisch belaste constructies.
Er is een computerprogramma ontwikkeld voor een Penonal Computer voor het berekenen van dynamisch belaste
constructies.
Vervolgens is voor de gemeente Veghel een sporthal ontworpen.
prof.ir. J.W. Kamerling BKO
ir. H.FJ. Fijneman BKO
J.lagerwerl arm. hbo BFA
ir. J. Siebelink BKO
Constructiel ontwerp voor een Huis van Bewaring en een ondenoek naar betontreksterkte.
Het ondenoek heeh vastgesteld hoe de treksterkte zim verdeelt over een ongewapende betonnen trekstoof.
Voor een Huis van Bewaring is vervolgerts een constructiel-architectonisch ontwerp gemaakt, waarvan de
betaJKonstructie nader is uitgewerkt .
prof.ir.l.W. Stark BKO
prof.dr.ir. G. Scherpbier BKO
dr.ir. L Sokol ADV
ir. L van Gorp ADV
Ontwikkeling van programmatuur voor de berekening von koudgevormde staalprofielen.
De berekening van constructies met koudgevormde staalprofielen volgens de huidige richtlijnen is tijdravend en
gecompliceerd. In samenwerking met de tT.I.tM. (Pari~) is een opzet gemaakt voor een programma dat in staal is
verifica~eberekeningen uitte voeren voor dergelijke profielen.
73
M.L.P. Feron
29-10-1986
R.L.M. Henquet
15-05-1986
prat.ir. J.W. Kamerling BKO
ir. R. de Groot BFA
ir. J. Siebelink BKO
praf.dr.k. G. S<herpbier BKO
Conslrudiel ontwerp voor een Olympisch Stadion.
Amsterdam maakte kans op de Olympische Spelen van 1992. Voor deze Spelen is een stadion ontworpen met ee
capadleil van 60.000 toeschouwers, dal na 1992 als voetbal- en alletiekstadion dienst kan doen. Hel ontwerp i•
vooral conslrvdiel uitgewerl<l.
pral.ir. J.W. Kamerling BKO
Ir. WJJ. Huisman BKO
Constrvctiel ontwerp voor een zwem-sportcomplex.
Voa< de gemeente Maastricht is aon de hand van een bestaand progrommo van eisen een zwem-sportcomplex
ontworpen.
De draag<onslrvdie voor hel recreatiebad is nader u~gewerkl. Hiervoor is een ondenoek gedaan naar een oplir
constructievonn.
ir. J. Siebellnk BKO
ir. ltW. Dyrbye BFA
M.J.P. Hoeben
prof.ir. J.W. Kamerling BKO
ir. R. de Groot BFA
ir. J. Siebellnk BKO
drs. JJ. Hardon BFA
ir. H.FJ. r~neman BKO.
Conmudiel ontwerp voor een venorgingstehuis annex medisch centrum.
Het ontwerp omvat een venorglngstehuis, een medisch centrvm en dagwinkels en is gesitueerd in de binnenstal
Weert. De betonconslrvdie wordt verder uilgewerkt woorl>ij tevens ondenoek verricht is noor enkele eigenscha
van beton.
prol.ir. J.W. Kamerling BKO
ir. R. de Groot BFA
Ir. ltB. llrb BKO
Construdiel ontwerp voor een bedrijfsgebouw en ondenoek naor stoolvezelbeton.
Hel exparimentele ondenoek geeh Inlicht in de lrek.terkte van staalvezelbeton.
Voor de
is een constrvdief-architedonisch ontwerp gemaakt voor een expeditieknooppunt Dit gebouw is
gesitueerd in Roosendaal.
prol.ir. J.W. Kamerling BKO
ir. J.H. van der Ploeg BKO
ir. J. Siebelink BKO
Constructiel ontwerp voor een stationsgebouw en een hangar en ondenoek naar hel gedrag van houtconstrudie
Het ontwerp Is het resultaat van een samenwerl<ingsveri>and met een arthiteduurstudenle, zodot voor het ontw
niet alleen <anstrudieve aspeden maar ook ar<hiledonische aspeden bepalend rijn geweest.
A. van Kessel
praf.dr.ir. llS. Rutten BKO
19-02-1987
ing. tH. van Dijk ADV
Constructiel ontwerp voor een kontoorgebouw en ondenoek naar onderhoud en beheer.
Het ondenoek heeh geresuheerd in een methode waomij gegevens over onderhoud en beheer van bauwprojec1
beschikbaar komen, zodat die te gebruiken zijn bij toekomstige projeden.
Voa< Rijkswaterstaat is een constrvdiel-arch~edonlsch ontwerp voor een kantoorgebouw gemaakt.
15-05-1986
H.L.M. van Hoogstraten
04-09-1986
J.M.G.van der Kam
15-05-1986
ir. WJJ. Huisman BKO
u. A.P. Thijssen arch. hbo ADV
M.C.Koot
23-04-1987
H.P.M. van de Loo
23-04-1987
A.J.M.Maas
11-12-1986
L.M.N. Mevis
04-09-1986
H.C.A. MunninghoH
19-02-1987
D.A. Padmoes
15-05-1986
M.M. van Reijen
19-02-1987
Th.A.M. Salet
04-09-1986
74
m
prol.ir. B.W. van der Vlugt BKO
ir. WJJ. Huisman BKO
ir. F. Schot BKO
Constructief ontwerp voor een overkapping en ondenoek naar de eigenschappen van dragende gevels.
Resuhaatvan dit ondenoek is een berekeningsmethode waarmee de krachtswerking en vervormingen van een
gevelbuis, opgebouwd uit dragende elementen, kan worden bepaald.
Voor de Panoruma-grol Ie Valkenburg is een ontwerp voor een nieuwe overkapping gemaakt.
praf.dr.lr. H.S. RuHen BKO
prof.lr. J.W. Stark BKO
Ir. F. van Peh BKO
Ir. R. de Groot BFA
Constructiel ontwerp voor een hangar en ondenoek naar het optimaliseren van •talen plaalligger>.
Hel ondenoek heeh een ontwerpmethode opgeleverd VOO< hel optimaal dimensioneren van gelmie stalen
Voor S<hlpholls een hangar ontworpen waarbij gebrvik gemaakt is van de ondenoeksresuhalen.
praf.ir. B.W. van der Vlugt BKO
lr.ltW. Dyrbye BFA
Ir. H.FJ. Fijneman BKO
ir. J. Siebellnk BKO
Constrvdlef ontwerp voor een kantoorgebouw en ondenoek naar de rotatiecapaciteitvan betonnen liggers.
Het exparimentele ondenoek beschrijh de invloed van de belastingplooi op de rolatie<apacite~ van betonnen
liggers.
Voor de N.V. Limagas te Mieuwenhagen is een ontwerp voor een kantoorgebouw gerealiseerd.
praf.if. J.W. Kamerling BKO
ir. J.H. van der Ploeg BKO
prol.mag.arch. P. Schmid BAU
Ontwerp voor een slationsaverkopping en ondenoek naar de eigenschappen van voorgespannen hou!.
Het gedrag van voorgespannen houtconstructies met aramidevezek is beschreven door middel van experlmente•
ondenoek.
Het ontwerp voor een stationsoverkapping b zowel constructief als arch~edonisch uitgewerl<l.
prof.ir. B.W. van der Vlugt BKO
ir. H.FJ. Iijneman BKO
ir. R. de Groot BFA
Ir. F. van Pelt BKO
Conslrudlef ontwerp voor een service-centrum en ondenoek naar pons.
Het theoretische en experimentele ondenoek verkloort hel gedrag van gewapend betonnen platen bij pons.
Voor Pllilips is een construdlel ontwerp voor een service-centrum gerealiseerd. In de ontwerpfase is de aandam
ook u~egaan naar architectonische aspeden.
prol.ir. B.W. van der Vlugt BKO
Ir. FJ.M. van den Berg ADV
ir. ltB. llrb BKO
dr. R.F.M. Bakker ADV
pral.dr.ir. G. S<herpbier BKO.
Experimenteel en numeriek ondenoek naar het gedrag van slaalvezelcemenl.
Volgens twee methoden rijn gegevens venameld over het gedrag van staalvezelcement Eerst door drvk-,
trek- en buigproeven op zelf vervaardigde proelslukken en later door een computeri>erekening. De
resultaten van beide methoden lijn met elkaar vergeleken.
pral.ir. B.W. van der Vlugt BKO
if. H.FJ.Iijneman BKO
ir. R. de Groot BFA
Ondenoek naar de relatie gevelco..trvdie en een ondenoek naar pons.
Bij centrisch belaste middenkolommen is ondenoek verricht naar pons aan de hand van een theoretisch model
en een computerprogramma.
Voor een aantalvarianten is de relatie tussen de gevel en de constructie beschreven.
prol.lr. B.W. wan der Vlugt BKO
Ir. WJJ. Huisman BKO
prol. W. Eijkelenboom arch. hbo BAU
FJ. Batisl arch. hbo BAU
Constructiel ontwerp voor een muziekcenlrvm en een ondenoek naar de eigenschappen van een veri>indingsmi1
Naar de eigenschappen wan een 'meervfaksverbindlngsmiddel' is een experimenteel en numeriek ondenoek g<>
Voor Maastricht i• een ontwerp voor een muziekcentrvm gerealiseerd. Dit ontwerp is hel resuhaat van een
samenwerking tussen studenten van verschillende vakdlscipllnen.
plaa~iggers.
. van Soest
986
M. Tunnissen
986
Verstappen
986
prol.dr.ir. G. Scherpbier BKO
ir. WJJ. Huisman BKO
FJ . Batist arch. hbo BAU
ir. A.W.A. van den Bogaard ADV
Constructief omwerp voor een bedrijf19ebouw en ondertoek van hypar1<halen.
Dit bel<hrijft het gedrag van een stalen hypa11chaal belast met schu~krachten langs de rand.
Deze hypa"'halen tijn toegepast in een ontwerp voor een show- en reparatie-accommodatie te Grubbenvo11t. Op het
ontwerp zijn ook architectonische aspecten van invloed geweest.
prol.ir. B.W. van der Vlugt BKO
ir. P. Hiemstra BKO
ir. U.M. Schiebroek ADV
ing. M. Ronde ADV
Constructief ontwerp voor een controlegebouw en ondenoek naar een explosi!!bestendige verbinding.
OndeJiocht werd een kolom-dak-funderingsverbinding ontworpen door Ingenieursbureau Schiebroek-Struik.
Deze verbinding wordt al toegepast in explasiebe>tendige controlegebouwen voor de petrochemi1<he industrie.
Daarnaast is een constructiel ontwerp voor een controlegebouw met een al temalieve constructie gerealireerd.
prol.ir. J.W. Kameding BKO
Constructiel ontwerp voor een rervice-gebouw en een ondenoek naar staalvezelve11lerkte cementmortel.
Naar enkele mechanische eigenschappen van staalvezelversterkte cementmortel is experimenteel ondenoek gedaan.
Ten behoeve van het hoofdkantoor van de PLEM te Maastricht is een rervice-gebouw ontworpen. Bij het ontwerpen is
naast de constructieve aspecten ook aandacht besteed aan de ar<hitectonische aspecten.
ir. K.B. Lub BKO
ir. R. de Groot BFA
. Weerens
986
.M.deWit
986
prol.ir. J.W. Kameding BKO
ir. R. de Groot BFA
Ir. J. Siebelink BKO
prol.dr.ir. G. Scherpbier BKO
Constructiel ontwerp voor een Olympi1<h Stadion.
Amsterdam maakte kans op de Olympil<he Spelen van 1992. Voor deze Spelen is een stadion ontworpen met een
capaciteit van 60.000 loe1<houwers, die na 1992 als voetbal- en atletiekstadion dienst kan doen. Het ontwerp is
vooral constructlef uitgewerkt.
prol.dr.ir. G. Scherpbier BKO
ir. H.FJ. Fijneman BKO
ir. A. van der Ploeg BKO
prol. D. Slebos ar<h. hbo BAU
Constructiel ontwerp voor een bonkgebouw en ondenoek naar funderen in de binnenstad.
Het gedrag van damwanden wordt bel<hreven door middel van numlerieke methoden. Uitgangspunt van de berekening
'is dat zowel de damwanden als de grond in het bezwijkstadium zijn.
De verkregen kennis is gebruikt voor een ontwerp voor een bankgebouw te Amsterdam-centrum.
Vakgroep Realisatie en Beheer (BRB)
G.J. van Arendonk
prol.dr.dipl.ing. H. Faubinder-Hon BRB
ir. W.H. de Hoop BRB
JJ. Valk arch. hbo BRB
ir. K. Overdijk ADV
Planvorming voor de ontwikkelingen in de volkshuisvesting als collectieve vOOJiiening.
Het andenoek is erop gericht inzicht te verkrijgen in de kwaliteit van de sociale woningbouw van de jaren 1960
tot198S. Er wordt een verband gelegd tussen deze kwaliteit en de pali~eke en maat1Chappelijke ontwikkelingen.
Vervolgens zijn op basis van de huidige tendenzen de te verwachten gevolgen voor de volkshuisvesting bel<hreven.
•· Backx
pral.dr.dipl.ing. H. Faubinder-Hon BRB
dr. KJ. Veldhuisen BAU
ir. H.G.A. Rikhol BRB
Planvorming voor de onderhoudsachterstand binnen de Nededandse woningvoorraad.
Vanuit een behoefte aan duidelijkheid over de onderhoudsachleflland in de Nederlandse woningvoonaad is een
model opgezet waarin de woningvoonaad wordt onderscheiden naar eigendomsverhouding, woningtype en
stichtingskosten. Via dit model kan de onderhoudsachtersland w01den weergegeven en voorspeld.
rben
prol.ir. LP. Sikkel BRB
dr. H. Tempelmans Plat ADV
ir. P.A. Erkelens BRB
drs. H. Lanling ADV
ing. (. van de Linde ADV
Een ondenoek naar de investeringsbesliuing in de voorbereidingsfase voor bankgebouwen.
Basis voor de besluiiYonning zijn de kosten. In het ontwikkelde model zijn niet alleen de
investeringskosten, maar ook de exploitatiekosten van invloed op de investeringsbesliuing. Het model is
ontwikkeld en getoetst bij de NMB.
prol.ir. LP. Sikkel BRB
ir. E.R. Poortman BRB
ir. P.A. Erkelens BRB
Ondenoek naar de algemene bouwplaatskosten.
Er is een studie gemaakt van de bouwkosten in het algemeen en de bouwplaatskosten in het bijzonder. Voor
de kostengroep materieel wordt een niet gebruikelijke benadering uiteengezet. Deze benadering heeft
de basis gevonnd voor een nieuwe danincatie van deze kosten groep.
prol.dr.dipl.ing. H. Faubinder-Hon BRB
drs. JJ.A.M. Smeell BRB
d11. A.A.M. Auuerns ADV
Planvorming voor het instrumentarium van de Wet op de Stads- en Dorpsvernieuwing.
Dit is bestudeerd en in relatie gebracht met de beheerspraktijk. Op basis van de knelpunten,
die via deze confrontatie aan hetlicht rijn gekomen tijn,
aanbevelingen gedaan voor een beter functioneren van het instrumentarium.
prol.ir. LP. Sikkel BRB
ir. P.A. Erkelens BRB
ir. P. Erosmus BRB
A.LH. van der Past ADV
Ondenoek naar de mogelijkheden voor een bouwbedrijf op de milieumarkt
Er is een geautomatiseerd inlonnatiesysleem opgezet voor afvalstromen en verwerkingsmethoden. Het
systeem geeft Ballast Nedam, waar het ondenoek ploall vond, inzicht in de mogelijke bouwkundige investeringen
die daar de afvalverwerkende industrie in de toekomst gedaan zullen worden.
prol.ir. M.E. Zwarts BRB
ir. J. Westra BRB
H. Tupker arch. hbo BAU
prof.ir. H.AJ. Henket BRB
ir. J. Brouwer ADV
Ondenoek naar een systematische aanpak of benadering van het bouwen.
Een verkennend ondenoek naar huidige bouwsystemen en systemen uil het verleden vormt de basis voor een
toekomstvisie voor de bouw in Nederland. De verworven kennis is gebruikt bij het ontwerpen van een bouwsysteem
dat in midden tol kleine stedebouwkundige situaties gebruikt kan worden.
pral.ir. LP. Sikkel BRB
ir. P.A. Erkelens BRB
ir. P. Erosmus BRB
A.LH. van der Post ADV
Ondenoek naar de mogelijkheden voor een bouwbedrijf op de milieumarkt
Er is een geautamatireerd inlonnnliesysteem opgezet met betrekkinglol alvalstromen en verwerkingsmethoden. Het
systeem geeft Ballost Nedam, waar het ondenoek plaats vond, inzicht in de mogelijke bouwkundige investeringen
die door de afvalverwerkende industrie in de toekomst gedaan rullen worden.
987
987
986
~.Blokker
986
Boer
1986
lriHijn
1986
I, Claassens
1986
~.M.Gradus
1986
75
J.M.F. de Greef
04-09-1986
P.M.J.M. Jacobs
15-0S-1986
H.T.P.M. Janssen
04-09-1986
A.J.A.M. Kemps
04-09-1986
J.G.F.M. Konickx
11-12-1986
P.N.M. de Koning
15-0S-1986
prof.dr.dipLing. H. Fossbinder-Horr BRD
ir. W.H. de Hoop BRD
d.-.. JJ.A.M. Smeets BRB
dipf.arch. T. larnes ADV
Planvorming voor hergebruik van binnenstedelijke gebouwen.
Vanuit integratie van wonen en werken in binnenstedelijke gebieden is de mogelijkheid
ondeno<ht om stadspanden opnieuw te gebruiken. Er is een haalbaarheidsondenoek uitgevoerd, waarhij een me
ontwikkeld is die toetsing aan praktijkvoorbeelden mogelijk maakt.
prof.ir. LP. Sikkel BRD
proUr. H.AJ. Henket BRD
ir. lR. Poortman BRB
ing. U. Regterschot ADV
ing. GJ.H. Zoet ADV
Ondenoek naar de exploitatiekosten van utiliteitsgebouwen.
Voor de expoitaliekasten van utiliteitsgebouwen is aangegeven wat de belangrijkste beslissingen zijn. Tevens
is de samenhang van het geheel van beslissingen beschreven.
prof.ir. M.E. Zwarts Bl!B
ir. J. Westm BRB
ir. W.H. de Hoop BRD
ir. J. Siebelink BKO
Ondenoek naar de mogelijkheden van bouwen me1 1ementboard.
Als doel is het realiseren van goedkope huisvesting voor jongeren nagestreefd. Het uitgongspunt wos het
materiaal 1ementboord. Een typering van de doelgroep en proeven op het materiaal resulteerden in een ontwerp
voor een wooneenheid. Van deze eenheid is een prototype vervaardigd waarop experimenten uitgevoerd zijn.
prof.ir. M.l Zwarts BRB
ir. J. We stro BRD
ir. W.H. de Hoop BRB
ir. I. Siebelink BKO
Onderzoek naar de mogelijkheden van bouwen met 1ementboard.
Als doel is het realiseren van goedkope huisvesting voor jongeren nagestreeld. Het uitgangspunt was het
materiaal 1ementboard. Een typering van de doelgroep en proeven op het materiaal resulteerden in een ontwerp
voor een wooneenheid. Van deze eenheid is een prototype vervaardigd waarop experimenten uitgevoerd zijn.
prof.ir. H.AJ. Henket BRD
in!J- EJ.L lamberti ADV
ir.lR. Poortman BRB
Ondenoek naar de onderhoudsproblematiek van de naoorlogse woningvoorraad.
De mogelijkheden voor de aannemers zijn verkend voor toepassing van onderhoudS<ontm<fen in de bouw.
Een tweede studie be«hrijft welke informatie uit het onderhoudspro1es een rol moet spelen bij het nemen van
ontwerpbeslissingen.
prof.ir. LP. Sikkel BRD
ir. lR. Poortman BRD
ir. P.A. Erkelens BRB
Ondenoek naar de organisatie van tekeningen.
Voor de bestekfase is de samenhang van informatie op tekeningen beschreven. Het hierdoor verworven inzi1ht is
gebruikt voor het opzeHen van een algemene proledure voor het vervaardigen van bestektekeningen voor
util~e~sgebouwen.
M.A.H. van Lent
04-09-1986
X. N.M. Nguyen
23-04-1987
B.W.L.Nols
29-10-1986
P.L.G.M. van Noorden
23-04-1987
M.J.L. van der Palen
04-09-1986
J.Pars
19-02-1987
A.J.Th.M. van de Pas
04-09-1986
M.A.M.M. van de Pas
04-09-1986
76
prof.dr.dipl.ing. H. Fossbinder-Horr BRD
ir. W.H. de Hoop BRB
d.-.. JJ.A.M. Smeets BRB
d.-.. A.AJ. Heynen ADV
Planvorming voor de verkoop van woningwetwoningen.
prof.ir. M.l Zwarts BRD
KJ.L links A.A.dlpl. BRD
prof. O.C. Apon ar<h. hbo BAU
Ontwerp voor een woonelement
Voor een woonelement is een ontwerp gerealiseerd. Door het vertilaal en horizontaal S<hokelen van deze eleme
kunnnen woningen samengesteld worden. Een dergelijke woning kan zowel in grooHe als in vorm variëren. Op
basis van dit prin<ipe is een woningbouwlomplex te Enschede ontworpen.
prof.ir. LP. Sikkel BRD
dr. H. Tempelmans Plot ADV
ir. P. Emsmus BRB
d.-.. WJ.M. Crul ADV
Onderzoek naar de vraag van de biote1hnologie-industrie naar bouwwerken .
Ten aanzien van de vraag naar bouwwerken is aangegeven wat de te verwa1hte investeringen in bouwkundige~
zullen rijn en welke spe<ifieke eisen hieraan gesteld zullen worden. Tevens zijn uitspraken gedaan over de
aanbestedingspra<edures die voor deze bouwwerken zullen gelden.
prof.dr.dipl.ing. H. Fossbinder-Horr BRD
C.le Nobel or<h. hbo BRB
ir. W.H. de Hoop BRD
Planvorming over de leefbaarheid in stadsvernieuwingsbuurten.
In een literatuurstudie naar de opvaHingen over leefbaarheid, gebruik en waardering van de woonomgeving
zijn richtlijnen opgesteld voor het stadsvemieuwingsbeleid. No toetsing von de geformuleerde opvaHingen aan
een aantal praktijkvoorbeelden zijn aanbevelingen gedaan voor verbetering van de gesignaleerde knelpunten.
prof.ir. M.l Zwarts BRB
ir. I. Westm BRB
H. Tupker ar<h. hbo BAU
praf.ir. H.AJ. Henket BRD
ir. I. Brouwer ADV
Onderzoek naar een systemati«he aanpak of benadering van het bouwen.
Een verkennend ondenoek naar de huidige bouwsystemen en systemen uit het verleden vormt de basis voor een
toekomst<isie voor de bouw in Nede~and. De verworven kennis is aangewend bij het ontwerpen van een bouWSJ
dat in middelgrote tot kleine stedebouwkundige situaties gebruikt kan worden.
prof.ir. LP. Sikkel BRB
ir. lR. Poortman BRD
ir. P.A. Erkelens BRD
Onderzoek naar het beheer van gebouwen.
In de beheersfase van het bouwpra<es neemt de eigenaar beslissingen over zijn gebouw. Dit ondenoek heeft
geresulteerd in een kartotheek. Dit is een gegevensbestand dat bepaalde informatie ten aanzien van het gebouY
bevat, waarop de eigenaar zijn beslissingen kan baseren.
prof.dr.dipl.ing. H. Fassbinder-Harr BRD
IJ. Valk ardt. hbo BRD
dr. H. Tempelmans Plat ADV
0" basis van een inventarisatie van bouw- en woonte1hniS<he problemen in zes na-oorlogse flatgebouwen te Arr
praf.ir. LP. Sikkel BRD
ir. P. Erosmus BRB
ir. P.A. Erkelens BRB
ir. C.WJ. Nuijten ADV
Er is een ondenoek opgezet naar de alhiergronden van het overheidsbeleid ten aanzien van de verkoop van
woningwetwoningen en de daarmee samenhangende finaniiele aspecten. Op basis van de gevolgen van deze ve:
voor de positie van de lagere inkomensgroepen zijn aanbevelingen gedaan voor het toekomstig beleid.
Ondenoek naar verbeteringsmogelijkheden van na-oo~ogse flatgebouwen te Arnhem.
door middel van een bewonersenquête, zijn een aantal verheteringsvarianten opgesteld. De ontwikkelde variant
zijn aan een kosten/baten-analyse onderworpen en vervolgens geëvalueerd.
Het ontwikkelen van een marktinformatiemodeL
Ten behoeve van de ondernemingsplanning van de BAM te Den Haag is een marktinformatiemodel antwikkeld. l
gedeelte van dit model is operationeel gemaakt.
Peters
·1987
.W.J. Proveniers
·1986
I. Sandker
-1986
'.M. Scheffers
-1987
cheren
-1986
A.Spermon
-1986
Th ijssen
-1986
.C. Timmermans
-1987
Visser
-1986
. van Voorthuizen
-1986
W.de Vries
-1986
C.F. Vromans
-1986
A.E. Wijdeveld
-1987
prof.ir. LP. Sikkel BRB
ir. lR. Poortman BRB
dr. H. Tempelmans Pla1 ADV
Onderzoek naar de keuzeproblematiek voor ><heidlngswanden.
De kenmerken van drie binnenwands!'femen en de relatle tussen de systemen en andere bouwdelen zijn besthreven.
Met behulp van deze informatie is aangegeven wat de con""'uentles lijn voor de kosten bij het verplaatsen van
een binnenwand. Het resu~aat van het onderzoek is een beslissingsmodelvoor de keu1e van scheidingswanden .
prol.dr.dipl.ing. H. Fassbinder-Hon BRB
ir. W.H. de Hoop BRB
JJ. Valk arch. hbo BRB
drs. H. van het Er-.e ADV
ir. H.G.A. Rikhof BRB
Planvorming voor rehabilitatie van een stadsvernieuwingsgebied te Ensthede.
Op bosis van een onderzoek in het stadsvemieuwingsgebied 'De 8othoven' te Enschede lijn een aantal
planvoorstellen gedaan tot rehabilitatie van deze buurt
prol.ir. M.l Zwarts BRB
ir. H. Hohnan BRB
prof.ir. H.AJ. Henket BRB
Onderzoek naar het hergebruik van gebouwen.
Voor het hergebruik van bestaande gebouwen is een methodi><he benadering geformuleerd. Deze benadering vormde
het uitgangspunt voor besthouwing van een aantalleegkomende gebouwen van de faculteit diergeneeskunde van
de universiteit van Utrecht.
prol.ir. LP. Sikkel BRB
dr. H. Tempelmans Plat ADV
ir. P. Erosmus BRB
drs. WJ.M. (rul ADV
Onderzoek naar de kantoonenovatiemarkt.
Voor verschillende bedrijlscategorieën is beschreven wat de eisen zijn aan de vestigingsplaats en
de huisvestiging. Met de informatie kan men uitspraken doen over de te verwachten doelgroep bij het renoveren
van een leegstaand gebouw.
prol.ir. M.l Zwarts BRB
ir. J. Westra BRB
H. Tupker arch. hbo BAU
prol.ir. H.AJ. Henket BRB
ir. J. Brouwer ADV
Onderzoek naar een systemafi><he aanpak of benadering van het bouwen.
Een verkennend onderzoek naar huidige bouws!'femen en systemen uit het verleden vormt de bosis voor een
toekomstvisie voor de bouw in Nederland. De verwor-.en kennis is gebruikt bij het ontwerpen van een bouwsysteem
dat in midden taf kleine stedebouwkundige situaties gebruikt kan worden.
prof.dr.dipl.ing. H. Fassbinder-Horr BRB
ir. H. Hohnan BRB
ir. W.H. de Hoop BRB
drs. JJ.A.M. Smeets BRB
Planvorming voor de ontwikkeling van woonlasten.
Er is een onderzoek opgezet in Den Bosch waar door middel van een bewonersenquête inlicht is verkregen in
de hoogte van ser-.icekosten in de sociale woning bouwsector. De huuropbouw is voor diverse
beheersingsinstellingen vergeleken en op bosis hier-.an lijn aanbevelingen gedaan voor een efficiënter beheer.
prof.ir. M.l Zwarts BRB
ir. J. Westra BRB
ir. H. Hohnan BRB
ir. W. (omelissen ADV
ing. H. Dielwart ADV
Onderzoek naar de keu1e van de ruwbouwmethode bij woningbouwprojecten.
Zes ruwbouwmethoden zijn in het vergelijkend onderzoek betrokken. Voor de1e 1es methoden is d• relatie
be><hreven tussen de kasten en de projectgroone. Uitspraken 1ijn gedaan over de gunstigste ruwbouwmethode, op
bosis van de kosten bij een bepaalde prajectgroone.
prof.ir. M.l Zwarts BRB
ir. P.WJ. lansdaal BRB
ir. B.G. Wolfs BFA
P.A.M. van der Wiel ADV
D. van Sdrellebeek ADV
Ontwikkelen van een dakelement
Voor de la. Ubbink is een dakelement ontwikkeld, geschikt voor licht- en luchnoetreding. Voor de
ontwikkeling is een marktonderzoek verricht. Van het uiteindelijk ontworpen element is een prototype
ver-.aardigd, waarop diverse experimenten lijn uitgevoerd.
prol.dr.dipiJng. H. Fassbinder-Hon BRB
JJ. Valk arch. hbo BRB
drs. F.A. Hijmans ADV
ir. W.H. de Hoop BRB
Planvorming voor rehabilitatie van de particuliere woningvoorraad.
Er is ondenO<ht hoe het rehabilitatieprO<es van portieviiere woningen in vooroorlogse woongebieden 1ich
voltrekt, waarbij als voorbeeld Amsterdam is gekozen. Op basis van een inventarisatle 1ijn aanbevelingen gedaan
voor de manier waarop deze gemeente met het be><hikbore instrumentarium het ve~bete~lngsprO<es kon sturen.
prol.dr.dipl.ing. H. Fossbinder-Hon BRB
JJ. Valk arm. hbo BRB
dr. H. Tempelmans Plat ADV
Onderzoek naar verbeteringsmogolijk heden van na-oorlogse flatgebouwen te Am hem.
Op bosis van een inventarisatie van bouw- en woonte<hnische problemen in 1es na-oorlogse flatgebouwen te Arnhem
door middel van een bewonersenquete, zijn een aantal verbeteringsvarian1en opgesteld. De ontwikkelde varianten
lijn aan een kosten-baten-anall'" onderworpen en ver-.olgens geevalueerd.
prol.ir. M.l Zwarts BRB
ir. J. Westra BRB
ir. W.H. de Hoop BRB
ir. J. Siebelink BKO
Onderzoek naar de mogelijkheden van bouwen met cementboord.
Doel was het realiseren van goedkope huisvesting voor jongeren. Uitgangspun1 was het
materiaal cementboord. Een typering van de doelgroep en proeven op het materiaal resulteerden in een ontw..p
voor een wooneenheid. Van de1e eenheid is een prototype ver-.aardigd waarop experimenten uitgevoerd zijn.
prol.ir. M.l Zwarts BRB
ir. J. Westra BRB
ir. P.A. Erkelens BRB
ir. F. Boekhorst ADV
Onderzoek naar 1ellbouw.
Diverse 1ellbouwsystemen en projecten lijn aan een analyse onderworpen. De resultaten van deze studie lijn
gebruikt bij het ontwikkelen van een nieuw 1elfbouws!'feem. Dit >!'leem is toegepast In een ontwerp voor een
woning. Bij het ontwerp wordt ook een draaiboek voor de zelfbouwer geleverd.
pral.ir. LP. Sikkel BRB
ir. P.A. Erkelens BRB
ir. lR. Poortman BRB
ing. A.l van den Bremer ADV
Onderzoek noor de argonisotie van het ondemoudsbeleid.
Bij woningbouwcorporafles ontbreekt vaak een goed ondemoudsbeleid. Dit komt door een gebrek aan inlicht in het
prO<es van beleidsvorming en de behoehe aan informatie daar-.oor. Een informatiemodel is ontwikkeld waarmee
corporaties in stoot rijn een ondemoudsbeleid te ontwikkelen.
77
Inhoudsopgave
Voorwoord
3
Het projektwerk binnen de
5
bouwkundestudie
Afstudeerprojecten
17
Overzicht van afgestudeerden
65
01 -05-1986tat 01-06-1987
Colofon
Initiatief:
Kommissie Speciale Aktiviteiten
Faculteit Bouwkunde TUE
Samenstelling catalogus en
tentoonstelling:
Jan Janssen
Clemens Maassen
Teksten:
Harry van het Erve
Marcellankhorst
Clemens Maassen
Vormgeving catalogus:
Ellen Nuyten
lien van Horen
Jac de Kok
Uitvoering:
Marco Aartsen
Peter Bergman
Zetwerk:
van Antwerpen, Eindhoven.
Lithografie:
Grefo b.v., Son en Breugel
Druk:
Vuga Drukkerij van der Wiel b.v., Arnhem
Uitgave:
KSA Faculteit Bouwkunde TUE

heroal op de BAU 2015

verslag 20e etappe

February 2014

QoC Urology

Zaken doen in Duitsland

benw lijst 25 februari 2014 - Gemeente Edam

LAFtravel-NR6 2014

Jaarverslag 2013 - 2014 - Pieter Brueghelschool

Liftbouw november 2014 De gevaren bij gebruik