Opgericht 4 juli 1934 O.l.v. Maart 2014 Bert Nypels Jaargang 45 nummer 2 Leo Veldkamp Hans Mammen Frans Luske Vacant Theo Veldman Jan Woutersen Jim Gottmer tel: 3660093 tel: 5409646 tel: 5217778 Theo Buysman Hans Smid Hugo den Ouden Bert Nypels Andries Higler Hugo den Ouden [email protected] Clubhuis Victoria Boys tel: 5216858 tel: 5062817 tel: 3671589 tel: 3558833 tel: 3660535 tel: 06 22461140 Het bestuur Voorzitter: Plv. voorzitter: Secretaris: Plv. secretaris: Penningmeester: Plv. penningmeester: Bestuurslid/Bibliothecaris tel: 5414256 tel: 5332881 tel: 5414135 Overige Archivaris: Koormeester: Plv. Koormeester: Dirigent: Webmaster: Afmelden bij verhindering: (vóór 18.30 uur) (vanaf 19.00 uur) Redactie Unisono tel: 3551244 ____ [email protected] tel: 5331785 06 13989867 Adressen Secretariaat: Apeldoorn Homepage: Email: Graaf van Lijndenlaan 31 7316 EH http://www.mannenkoorbelcanto.nl [email protected] Repetitie: elke dinsdag van 20.00 uur tot 22.00 uur in het clubhuis van de voetbalvereniging Victoria Boys aan de Berghuizerweg, tel: 3551244. Contributie: € 15,- per maand. Rekeningnummer: NL40 RABO 0103 1532 09 t.n.v. Penningmeester Mannenkoor Bel Canto, Apeldoorn. 1 Van de bestuurstafel Beste zangvrienden, Ten aanzien van ons najaarsconcert is zo langzamerhand wel alles geregeld. Er is nog overleg met het orkest over de financiën, maar die problemen zullen ook wel opgelost worden. Rest ons flink te gaan studeren, mogelijk ook met stemgroepen apart voorafgaande van de repetitie van 18:45uur tot 19:30uur in de bestuurskamer. Dit is afhankelijk of de groepen waar het om gaat dit ook willen. Ik hoop dat iedereen zich goed realiseert dat de naam van Belcanto in het geding is en dat we samen moeten zorgen voor een prachtig najaarsconcert in Orpheus. Het concert op Assel wordt een vrolijk en makkelijk te zingen festijn. Tot slot nog iets over de bibliotheek, want dat is ook mijn taak. “Mensen s.v.p. als u wat mist of moet weten spreek mij dan aan, en ik zal altijd tot uw beschikking staan!”. Jim Gottmer Bestuurslid PS: de repetities in de Goede Herderkerk beginnen om 19:30 uur en duren tot 21:30 2 Nieuws van de 16e Lustrumcommissie Bel Canto Stand van zaken per begin maart Beste Bel Cantorianen, Graag brengen we jullie weer op de hoogte over de stand van zaken aangaande ons Lustrumjaar 2014. Hoe verder het jaar voortschrijdt hoe minder we dientengevolge te melden hebben. Toch zijn er nog wel een paar dingen, die we met u willen delen. Zo gaat de aanschaf van een T-shirt in de Bel Canto kleuren (blauw/geel) met opdruk niet door. Het bestuur van Bel Canto wilde niet garant staan voor de kosten ervan en zag geen heil in de aanschaf. Aangezien een poloshirt zelfs nog wat duurder is, hebben we daar maar geen oordeel meer over gevraagd. Jammer, maar helaas. We mogen, denken we, al heel blij zijn met het bekostigen van de overige toegestane activiteiten, die ons Mannenkoor al de nodige pegels hebben gekost of nog gaan kosten! Onze aandacht is nu gericht op de herdenkingsdag van 4 juli. De bussen en de boten voor Blokzijl zijn al besteld en ook de biefstukken voor de barbecue in ’t Harde lopen binnenkort niet meer in de wei. Binnenkort kunt u een uitnodiging op naam verwachten,zodat we kunnen inventariseren met hoe velen we zijn. We hopen uiteraard op een grote deelname en proberen de komende tijd goede contacten op te bouwen met de weergoden, opdat het een stralende en stijlvolle dag zal worden. Over de ontwikkeling van de CD zijn op dit moment geen nieuwe ontwikkelingen te melden en over ons Lustrumconcert op 23 november in Orpheus evenmin. Zet ù vooral deze datum in uw agenda vast, want hoe meer zangers, hoe meer vreugd. Zodra er meer nieuws te melden is, hoort u weer van ons. Tot dan! Namens Hans & Hans; Frans & Frans en Jan. Jacques Bootsma Voorzitter Waar staat Mannenkoor Bel Canto? De laatste tijd zien we in de media steeds meer lijstjes verschijnen. Vooral tijdens de recente Winterspelen stikte het van de lijstjes. Ook bij elke voetbal- of tenniswedstrijd zien we op TV snel een lijstje. Alles wordt bijgehouden en we krijgen direct te horen dat Jan zijn 150-ste doelpunt maakte en nu nog maar 5 3 doelpunten verwijderd is van het record van Piet. Natuurlijk, in de sport is dat begrijpelijk. Maar ook bij andere onderwerpen zien we steeds vaker lijstjes. Lijstjes waarop bijvoorbeeld te zien is hoe Nederland scoort t.o.v. andere landen met betrekking tot corruptie, economische groei, BNP, geluk, veiligheid, CO2uitstoot, aantal verkeersdoden, etc., etc. Alles wordt tegenwoordig bijgehouden (goed voor de werkgelegenheid!). Dan vraag je je (zeker als secretaris) af, zijn er eigenlijk ook lijstjes met Bel Canto er op? Nou, laat ik toevallig onlangs van de KNZV een lijstje hebben ontvangen met koren + ledenaantallen 2013 in regio Midden Nederland waar ook wij opstaan! Er blijken in deze (behoorlijk grote) regio 56 koren lid van de KNZV te zijn, met in totaal bijna 3000 zangers. En, waar staat Mannenkoor Bel Canto? Ik zal u niet langer in spanning houden. Kijk zelf in onderstaand lijstje. Moraal van dit verhaal: laten we zorgen dat we volgend jaar hoger staan! Frans Luske Etten Veenendaal Zevenaar Nijmegen Ulft Harderwijk Lochem Zeist Soest Brummen Dronten Ettens Mannenkoor Ritmeester-Veenzangers MK Liemers Mannenkoor Kon. Zangver. Nijmeegs MK Ulfts Mannenkoor Harderwijks Mannenkoor Lochems Mannenkoor Zeister Mannenkoor Soester Mannenkoor Apollo Brummens Mannenkoor Flevo's Mannenkoor 121 110 103 94 89 88 84 82 81 80 80 Rheden Amersfoort Tiel Warnsveld Borculo Doesburg Putten Terborg Winterswijk Arnhem Leusden Barneveld Lent Puiflijk Dieren Groenlo Apeldoorn Gaanderen IJsselstein Varsseveld Driebergen Eibergen Ede Soesterberg Nunspeet Vorden Beltrum Elst (O.B.) ISMK "de Schaffelaar" Non Kozakkenkoor Maas en Waals Mannenkoor Dierens Mannenkoor Mannenzangver. "Inter Nos" Mannenkoor Bel Canto Gaanderens Mannenkoor Fulco's Regionaal MK Varssevelds Mannenkoor Stichts Mannenkoor Eibergs Mannenkoor Enka Mannenkoor Ede Luchtmacht Mannenkoor Nunspeets Mannenkoor Vordens Mannenkoor Beltrums Mannenkoor Elster Mannenkoor 75 75 69 66 64 63 62 61 61 58 58 57 56 51 51 50 50 Lichtenvoorde Huissen Zutphen Hattem Baarn Utrecht Culemborg Nunspeet Leuth Vianen Zutphen Etten Huizen Doorwerth Groenlo Tiel Zutphen 4 Thomassen Mannenkoor Amersfoorts Mannenkoor Tiels Mannenkoor Warnsvelds MK Borculo's Mannenkoor Kon. Doesborghs MK Puttens Mannenkoor "Arti Sacrum" MK Koninklijk Winterswijks MK Arnh. MK Die Gelre Sanghers Leusdens MK De Vallei zangers Lichtenvoords Mannenkoor Lingewaards Mannenkoor Koninklijk Zutphens MK Hattems Mannenkoor Baarns Mannenkoor Politie MK Excelsior Culemborgs MK OBK De Heeren van Nunspeet Vox Virorum Viaansch Mannenkoor "De IJsselzangers" Inter Parochieel kerkkoor Mannenkoor Huizen Kunst na Arbeid De Grolse Hofzangers Betuws Mannen Vocaal A capelle groep Sixtessens 50 49 47 47 40 39 39 39 39 38 38 38 37 37 35 34 33 31 31 29 28 26 23 21 19 15 14 8 5 De Bel Canto kalender, maart 2014 Een beeld uit de 2e Wereldoorlog, halverwege de Asselsestraat, eind 19e eeuw nog Asseltschenweg, een smal paardenpaadje, bij slecht weer een modderpad. Het bedrijf op de foto is niet meer, nr. 227 is een woonhuis. Aan de overkant stond ten tijde van de foto (1942) school 13 met onderwijzerswoning, gesticht eind 19e eeuw (1898) in een toen al kinderrijke buurt. Eind jaren 50 verhuisde de school naar de Schotweg. Het oude schoolgebouw werd afgebroken; woningen en een garagebedrijf kwamen hiervoor in de plaats. Inmiddels is dit bedrijf (Ford,Gerritsen) naar elders ver- trokken. Het oude pand is met de grond gelijkgemaakt en nieuw(hoog)bouw heeft inmiddels de lege plaats opgevuld. De andere hoek van de voormalige Schotweg (nu Henri Dunantlaan) gaf ten tijde van de foto geen bepaald aantrekkelijk beeld te zien: het zandgat (afgraving), waar veel afval werd geloosd; nú een keurig aan gelegd Sprengenpark, met de Sprengenparklaan, waar in de 50-er jaren de eerste hoogbouw van Apeldoorn werd gerealiseerd. Veel bosgebied (Sprengenbos) werd aan deze ontwikkeling opgeofferd, o.a. ook t.b.v. de Belastingdienst. Aan de overzijde van de (toen) Schotweg, waar nu C1000 zijn supermarkt en van Tongeren een installatiebedrijf annex winkel runt, deed Drankenhandel Peer zaken; ook Groothandel Mastenbroek (vleeswaren) had daar een vestiging en Sam Groenberg verdiende daar zijn boterham met de handel in oud papier. De Asselsestraat verder in westelijke richting rechts de toegang tot het Rode(Sprengen)dorp, gebouwd in de 20-er jaren, aan beide flanken geflankeerd door 2 kruideniers (Schut en Bosgoed); nú resp. kantoormachinehandel en rijwielbedrijf; aan de overkant Holtman de groenteboer, waar men in die tijd voor een kilo aardappels 2 cent betaalde; nú Gert Nijkamp muziekinstrumenten. Wat ik me uit die tijd, vlak voor de 2e Wereldoorlog, nog kan herinneren, dat soldaten, gelegerd in de gloednieuwe Willem-III kazerne, de Asselsestraat gebruikten voor hun marsoefeningen, al zingend hun Soldatenliederen. In oorlogstijd namen de Duitsers deze gewoonte over, al zingend: "Und wir fahren etc." Asselsestraat nú: een drukke, doorgaande route van centrum naar west. Overigens wel een gezellige winkelstraat. Vind ik tenminste. Wim Wesselius 6 Waar gaat Ernani over Plaats van handeling: de bergen van Aragon, Aken, Zaragoza omstreeks 1519 Don Giovanni van Aragon is door koning Don Carlos vogelvrij verklaard en gaat nu onder de naam Ernani door het leven. Hij zit te broeden op een plan om zijn geliefde Elvira uit het kasteel van haar verloofde, Don Ruy Gomez de Silva, te ontvoeren. In haar vertrekken treurt Elvira om Ernani en smeekt hem haar te redden. Haar hofdames begrijpen niet waarom ze aan de vooravond van haar huwelijk zo somber is, terwijl haar toch een grote toekomst wacht. Dan betreedt Don Carlos haar vertrekken, tot grote verbijstering van Elvira. Hij verklaart haar hartstochtelijk zijn liefde, maar Elvira wijst hem resoluut af. Via een geheime gang betreedt ook Ernani nu het vertrek, en de twee mannen staan als kemphanen tegenover elkaar. Dan komt ook onverwacht Silva binnen. Die is ontzet bij het zien van de mannen in de vertrekken van zijn verloofde. Hij bedreigt beiden, maar wanneer hij de koning herkent bindt hij in. Hij eist dat Ernani gestraft wordt, maar de koning redt hem door te zeggen dat hij een van de bodes is. De opstand die Ernani gepland had is mislukt, en vermomd als pelgrim zoekt hij op Elvira's trouwdag zijn toevlucht tot Silva's kasteel. Als hij Elvira ontmoet, verwijt hij haar trouweloosheid, maar zij vertelt hem dat zij van plan was tijdens de ceremonie vergif in te nemen. Silvio ontdekt Ernani, maar hij voelt zich verplicht de oude regels met betrekking tot gastvrijheid na te leven. Bovendien wil hij zich persoonlijk wreken op Ernani, en biedt hem zijn bescherming tegen de koning aan. Deze neemt Elvira als gijzelaar mee, omdat Silva weigert te zeggen waar Ernani zich bevindt. Ernani vertelt Silva dat ook de koning zijn rivaal is, die Elvira tot de Zijne wil maken. Silva besluit ook wraak op de koning te willen nemen. Ernani geeft hem een hoorn, en wanneer Silva daarop blaast zal Ernani zichzelf doden. De koning heeft zich verborgen in de grafkelder van Karel de Grote in Aix-laChapelle, daar hij vermoedt dat samenzweerders die hem willen doden elkaar daar zullen ontmoeten, en hij wil weten wie zij zijn. Ondertussen praten de keurvorsten over wie de nieuwe keizer van het Heilige Roomse Rijk zal worden. De koning geeft opdracht tot het afvuren van een kanon als teken dat hij gekozen werd. De samenzweerders, waaronder Ernani en Silva, loten onder elkaar om het voorrecht de koning te mogen vermoorden. Ernani wint, en weigert het recht af te staan aan Silva, zelfs niet als hij daarvoor zijn hoorn terugkrijgt. Dan kondigt het kanon aan dat de koning tot keizer Karel V verkozen is. De samenzweerders worden gegrepen, maar door tussenkomst van Elvira schenkt de koning hen gratie. Bovendien schenkt hij Ernani Elvira's hand als blijk van goede wil. 7 Het huwelijk van Ernani en Elvira wordt groots gevierd, maar op het hoogtepunt klinkt Ernani's hoorn. Het is Silva die wraak wil. Elvira smeekt Silva om genade, maar die geeft niet toe. Ernani heeft geen keus dan te sterven, en doorsteekt zich met een dolk. De radeloze Elvira valt bewusteloos op zijn lijk. Jim Gottmer Het ritme van de ruimte De ruimtevaarder draaide zijn hoofd driemaal rond, stak zijn tong uit en klapte daarbij in zijn handen. De jonge vrouw keek gefascineerd toe. ´Niet op letten´, zei de ruimtevaarder, nadat hij zijn onverstoorbare houding had hernomen. ´Beroepsdeformatie. Het heeft iets te maken met het ritme van de ruimte.´ Hij was een grote man van tussen de dertig en de veertig, met een atletische lichaamsbouw. Hij keek een beetje dromerig naar de vrouw naast hem, een koele blonde schoonheid met een ruimhartig decolleté, die hem had aangeklampt toen hij aan de bar was gaan zitten. ´Op de een of andere manier doe je mij heel erg aan dat ritme denken,´ zei hij. Ze glimlachte tot over haar tandvlees. ´Dus je bent ruimtevaarder,´ zei ze met hese stem. ´Wat opwindend, ik heb nog nooit een ruimtevaarder ontmoet.´ ´Die kans is ook wel heel klein,´ lachte de man,´er zijn er nog geen twee honderd op de hele aarde, en meestal zijn ze onderweg. Wil je nog wat drinken?´ ´Graag, geef mij maar weer een 147,´ zei ze, en schoof wat dichter naar hem toe. ´Goed, dan neem ik nog een 28.´ Hij toetste de getallen in op de bar, en even later verscheen er een robotarm met twee gevulde glazen. ´Voel je je niet verschrikkelijk eenzaam op zo´n lange reis?´fluisterde de vrouw. ´Soms wel,´ zei hij, om haar niet voor het hoofd te stoten. ´Maar op die lange reizen kom je wel helemaal tot rust. Als je bent diepgevroren in je cryo-bed, ervaar je heel diep en onbewust alleen maar het ritme van de ruimte. De planeten die onverstoorbaar langs hun banen schuiven, de jachtende ruimtewind, de meteorietenregens, de sterrennevels, de wilde straling van de pulsars. Wat een schoonheid.´ Hij draaide driemaal zijn hoofd rond, stak zijn tong uit en klapte in zijn handen. ´Het verandert je wezen,´ vervolgde hij onverstoord, ´het beïnvloedt je denken en het vervreemdt je van deze kleine verwarrende planeet.´ ´Vertel me alles van dat ritme,´ fluisterde ze in zijn oor,´ik wil het ook voelen.´ Hij pakte haar hand en keek haar geroerd aan. ´Zielsverwantschap,´fluisterde hij, tegen niemand in het bijzonder.´Ik voel de synchrone vibraties in een parallel universum.´ Voor zijn geestesoog zag hij hoe haar blonde haardos transformeerde tot de mysterieuze Andromeda nevel, hoe haar ogen veranderden in alles verzengende nova´s, en hoe de ringen van 8 Saturnus een gouden aureool vormden rond haar hoofd. Ook zag hij Phobos en Deimos in hun volle glorie, als de wachters, eeuwig wiegend op de adem van de ruimte. Hij schudde zijn hoofd om terug te keren naar het heden, nam een slok van zijn drankje en knikte peinzend. ´Meen je dat werkelijk?´ vroeg hij. ´Ik bedoel, ik zou het je graag laten voelen, maar natuurlijk niet hier. Als je echt wilt, moet je met me meegaan. Ik logeer in Startruck.´ Ze knikte enthousiast en streelde even zijn wang. ´Voor duizend credits blijf ik de hele nacht bij je,´zei ze zacht. Hij fronste even. `Natuurlijk betaal ik alles,´ zei hij, ´je bent immers mijn gast. Zullen we dan maar?´ Via het keuzemenu op de bar bestelde hij een taxi en rekende toen af met zijn duimafdruk. ´Startruck is een doorgangshuis, alleen voor ruimtevaarders,´ zei hij, terwijl de taxi zich verhief en de vrouw zich tegen hem aan nestelde. ´We hebben er dezelfde faciliteiten als tijdens onze ruimtereizen, zodat we tussen de reizen in niet vervreemden van onze schepen. Niet de routine verliezen, snap je?´ Hij voelde hoe het hoofd tegen zijn schouder knikte en zweeg tot ze hun bestemming bereikt hadden. Een groot, raamloos gebouw dat eerder deed denken aan een pakhuis dan aan een hotel. Boven de toegangsdeur prijkte een blauwverlicht logo. Een vrachtwagen binnen een cirkel van sterren. De ruimtevaarder ging voor een scanner staan, die aan de wand was gemonteerd. Hij tuurde met één oog in de lens, waarna de deur zich sissend opende. Ze stapten een helder verlicht portaal binnen, waarna de deur zich weer sissend sloot. ´De lucht en de druk binnen zijn gelijk aan die in een ruimteschip,´ lichtte hij toe. De andere deur van de luchtsluis gleed open. In de hal erachter bevond zich een open liftcabine. De ruimtevaarder en de vrouw stapten in de cabine, waarna deze omhoog schoot naar de juiste verdieping. De kamer die ze even later betraden maakte een uiterst sobere en technische indruk. ´Slaap je hier?´vroeg de vrouw verbaasd. ´Het lijkt meer op de controlekamer van een atoomcentrale. Toen ik nog op school zat hebben we er ooit een bezocht. Het stemde me treurig.´ ´Je kunt nog terug,´ zei de ruimtevaarder, ´maar daarmee is je enige kans op deze unieke ervaring verkeken.´ Hij gooide achteloos zijn jasje op een stoel. ´Je hebt wel een erg hoge dunk van jezelf,´lachte ze.'Je maakt me nieuwsgierig.' De ruimtevaarder leek even van zijn stuk gebracht. ´Goed dan,´ zei hij. ´Zoals ik je al vertelde hebben we hier dezelfde faciliteiten als aan boord van onze schepen, en die ongezellige omgeving went heel snel. Bovendien doen we straks toch het licht uit.´ ´Waar is het bed,´ vroeg de vrouw, ´en de badkamer?´ 9 ´Achter die deur is de badkamer,´ zei de man, ´en de bedden zitten nog opgeklapt in de wand. Als jij je nu even gaat opfrissen, dan zal ik intussen de bedden klaarmaken voor onze reis en het licht dimmen.´ Toen de vrouw even later de deur van de badkamer opende, sloeg de kou genadeloos neer op haar bijna naakte lichaam. Verstard bleef ze staan. In een blauw schemerlicht stonden twee zoemende badkuipvormige voorwerpen die met kabels en slangen verbonden waren aan een kast tegen de wand. In een van de “badkuipen” lag de ruimtevaarder. Hij was naakt en rilde. Hij keek haar aan en glimlachte met blauwe lippen. ‘Welkom in het ruimteschip Aarde,’ klappertandde hij,´ dit zijn de cryo-bedden waarover ik je vertelde.´Kom maar gauw liggen, ik heb het invriesprogramma al gestart. Vergeefs opende en sloot de vrouw enkele malen haar mond. Toen begon ze te gillen. Henk Huiskamp Van het werkgroepenfront Werkgroep Ledenzorg Beste zangvrienden van Bel Canto, Ik heb gemerkt dat er nog regelmatig veel afmeldingen via via gaan. In ons lijfblad, Unisono, staat in iedere aflevering een duidelijke instructie hoe te handelen bij onverhoopte verhindering. Daarom nogmaals het vriendelijke, doch dringende, verzoek om u aan deze richtlijn te houden! Zowel mijn telefoonnummers als e-mailadres staan elders in deze Unisono vermeld, maar hierbij nogmaals ten overvloede: E-mailadres: [email protected] Telefoon: 055-3551244 / 06-22461140 Bedankt voor uw aller medewerking. Hugo den Ouden, Voorzitter werkgroep Ledenzorg. 10 11 De Bel Canto kalender, april 2014 Deze villa “Acacia" is gesitueerd aan de Soerenseweg, n.l. het gedeelte tussen Koning Lodewijklaan en Jachtlaan. Ik heb daar de route gereden en geconstateerd dat deze, al een eeuw oude villa, zijn oorspronkelijke uitstraling behouden heeft. Richting Jachtlaan (op de hoek) de begraafplaats, die in 1898 in gebruik is genomen. De prachtig uitgevoerde entree heeft de status van Gemeentelijk Monument. De destijds eerste burger van Apeldoorn (Mr. van Hasselt), overleden in 1898, heeft daar als eerste zijn laatste rustplaats gekregen. Weer terug, maar dan aan de overzijde, staat nog altijd school nr. 17 met onderwijzerswoning, gebouwd in 1902. Het hoofd der school (in de huidige tijd: directeur) ontving een jaarwedde van fl. 900,-- + vrij wonen. Later (1954) werd dit een BLO-school (dr. A. van Voorthuysenschool),vroeger in de volksmond denigrerend betitelt als "achterlijke school". De oude school fungeert nu als "kinderdagverblijf" en naschoolse opvang". Een anekdote uit die buurtschap (Nieuwe Enk) mag ik U niet onthouden. Het speelde ten tijde van Koning,Willem III. De bewoners van de Nieuwe Enk waren armoedzaaiers en een onbetrouwbaar volkje; andere buurten meden deze buurtschap. De meest opvallende figuur was daar "Floor de Gruwel", een paardenviller, met zijn hondenkar. Hij negeerde eens de verordening dat een hondenkar zich moest laten passeren door een paardenbespanning. Zo kwam hij in conflict met Koning Willem III op de zandweg Arnhem-Apeldoorn, doordat de honden de paarden te snel af waren. De volgende dag moest hij op het Koninklijke matje verschijnen. Met bibberende knietjes in zijn "nette pakkie" wachtte hij de schrobbering van de koning af. Tot zijn verbazing kreeg hij een compliment voor zijn goed getrainde honden, en een beloning van fl. 25,--. Hij was letterlijk de koning te rijk. Diamant-, Smaragd- en Saffierstraat etc. hebben de buurtschap een meer voorname uitstraling bezorgd. De Koning Lodewijklaan, als eerbetoon aan Lodewijk Napoleon, eerste koning van Holland (1806 - 1810) heeft hieraan nog extra cachet gegeven. Tot de volgende aflevering Wim Wesselius. 12 Ludwig van Beethoven * Bonn 16-12-1770 Wenen 26-03-1827 In het indrukwekkende levensverhaal van Beethoven staan 2 dingen centraal: Zijn vermogen te overwinnen en zijn grootste muzikale oeuvre. Veelzijdig en briljant als hij was, had Beethoven meer invloed dan enige componist voor of na hem. Zijn muzikaliteit was een erfstuk. Zowel zijn vader (Johann) als grootvader (Ludwig Sr.) waren beroepsmusici geweest aan het keurvorstelijk hof in Bonn. Zijn grootvader, zoon van een bakker, was al kerkorganist in zijn geboortestad Mechelen, in Vlaanderen, toen hij nog geen twintig jaar was. Zijn vader (Johann) was muzikaal en begon zijn carrière als tenor bij het koor van de hofkapel. Een moeilijke jeugd Beethoven was voorbestemd de lieveling van de aristocratie van zijn tijd te worden, maar in zijn eerste levensjaren was er weinig dat daarop wees. Zijn vader was in die periode in dienst van de keurvorst van Keulen en schijnt een humeurige man te zijn geweest. Hij kwam vaak dronken thuis en haalde dan zijn zoon uit bed om nog even wat muziekonderricht in het slaapdronken hoofd van zijn zoon Ludwig te stampen. Er bestaan ook verhalen over hoe zijn vader hem dwong viool te spelen om zijn drinkebroers te amuseren. Ondanks deze en andere onaangename ervaringen ontwikkelde Ludwig al op jonge leeftijd zijn gevoel voor muziek. Toen Ludwig, ondanks de ruwe leermethodes van zijn vader, tekenen van talent begon te tonen, trok men andere leermeesters aan. Op zijn 7e jaar had hij al genoeg vorderingen gemaakt om in het openbaar te kunnen optreden. De enige die op Ludwigs vader invloed had, was zijn vrouw Maria Magdalena. Na haar dood in 1787 vond de zanger Johann de fles veel belangrijker dan zijn 17-jarige zoon en zijn broers en zusje. Derhalve voelde Ludwig zich gedwongen krachtig op te treden. Hij stapte resoluut naar de werkgever van zijn vader om hem te verzoeken de helft van zijn vaders honorarium rechtstreeks aan het gezin te geven; de rest mocht vader dan verdrinken. Dit verzoek werd ingewilligd. Vier jaar lang was de jonge Ludwig de kostwinner van het gezin. Ook ondervond hij in die tijd veel steun van zijn vrienden. -- Ontmoeting met Mozart In de lente van 1787 had de jonge Beethoven een ontmoeting met Wolfgang A. Mozart in Wenen. Ludwig moet zich slecht op zijn gemak gevoeld hebben, onhandig als hij was; gewoonlijk keek hij nors en had hij woest, zwart haar. Mozart daarentegen was elegant en opgewekt. Hij ontving de jonge Beethoven 13 \.) dan ook met enig wantrouwen. Maar zodra Beethoven zijn vaardigheid op de piano had getoond, twijfelde Mozart niet meer aan zijn talent. "Let op deze jongen” schijnt hij tegen zijn vrienden te hebben gezegd. "Er komt een dag dat hij de wereld van zich zal doen spreken." Ontmoeting met Joseph Haydn In 1792 ontmoette Joseph Haydn, die op weg was naar Wenen, Beethoven. Diens werk maakte veel indruk op Haydn. Hij was er van overtuigd dat het talent van Beethoven zich alleen goed kon ontwikkelen als het werd geleid. Beethoven verliet Bonn om in Wenen bij Haydn compositie te studeren. Haydn, die zich in zijn jeugd "muzikale vernieuwer" had getoond moest constateren dat Beethoven dezelfde "radicale" kant opging en hierin onvermurwbaar was, zodat leiding van Haydn niet aan Beethoven was besteed. Zijn vernieuwingsdrang In zijn jonge jaren hield Beethoven ervan de regels, die hem tijdens zijn muziekstudie waren bijgebracht, kritisch te benaderen, zoals: "Waarom moet voor bepaalde instrumenten altijd op een bepaalde manier worden gecomponeerd?" en: “Waarom zouden sommige notencombinaties niet mogen?" Beethoven had ook zijn eigen ideeën over de duur van een compositie; ook Mozart en Haydn componeerden grote missen, maar nooit eerder sprong een componist zo stelselmatig en vrijmoedig om met de duur van een muziekstuk als Beethoven. Neem als voorbeeld zijn 3e symfonie (Eroïca): in een kritisch verslag leest men o.a.: “Deze·symfonie is mooi, maar door de enorme lengte vermoeit deze zelfs de kenners en is voor de eenvoudige muziekliefhebber ondraaglijk. Men vreest dat als Beethoven op de ingeslagen weg voortgaat, hij en het publiek eronder zullen lijden" en: "Het publiek en Herr von Beethoven waren op deze avond niet tevreden over elkaar; het publiek vond de symfonie te zwaar en te lang en Beethoven te ongemanierd, omdat hij zijn hoofd niet boog om het applaus van het publiek in ontvangst te nemen. Integendeel, Beethoven vond het applaus niet van harte en onvoldoende." Zijn beschermheren Gedurende zijn hele leven werd Beethoven financieel gesteund door rijke beschermheren, die zich op hun beurt in zijn roem konden koesteren. Maar het was zeker niet eenvoudig een weldoener van een trotse componist als Beethoven te zijn. Beethoven had, net als vele andere componisten, beschermheren hard nodig. Maar trots als hij was, was hij zich diep bewust van de waardigheid van zijn roeping. Hij vond het niet prettig afhankelijk te zijn van beschermheren; de meesten waren in zijn ogen moreel en intellectueel zijn minderen. Hij wilde het liefst componeren; hij vond dat als hij tijd vrij moest maken om voor de vrienden van zijn weldoeners te spelen, het creatieve proces van het scheppen van muziek te kort werd gedaan. 14 Vorst Lichnovsky, in wiens luxueuze kasteel in Silezië Beethoven een appartement mocht betrekken, had op zekere dag een Franse generaal uitgenodigd voor een muziekavond, waar Beethoven een aantal recente composities zou spelen. Aangezien dit deel van Europa door het Franse leger van Napoleon werd bezet, vertikte de koppige Beethoven aan dit verzoek te voldoen, en hij verliet het huis en schreef het navolgende aan zijn weldoener: "Vorst, wat U bent, bent U door Uw geboorte; wat ik ben, heb ik aan mijzelf te danken. Er zijn duizenden vorsten geweest en er zullen nog duizenden komen. Maar er is maar één Beethoven." Arrogantie ten voeten uit! Een soort incident waar Beethoven een hekel aan had, maar een situatie die andere componisten (om den brode) zouden hebben geaccepteerd. Zijn doofheid Al heel spoedig -op 30-jarige leeftijd- kwam er een eind aan zijn carrière als pianovirtuoos. Hij bekende aan zijn vriend Karl Amende, als volgt: "Hoe vaak wens ik niet dat je hier zou zijn, want jou Beethoven is ongelukkig en ligt overhoop met de natuur en de Schepper, omdat hij zijn schepselen zo kwetsbaar heeft gemaakt. Mijn grootste gave, mijn gehoorzin, is er hard op achteruit gegaan." En: "Bevrijd me van deze aandoening en ik ben een volledig mens. Stel je mij niet voor als ongelukkig, ik ben zo gelukkig als een mens maar kan zijn. Ik zal het lot bij de strot grijpen. Het zal me niet helemaal de baas worden!" Nu zijn doofheid hem veel parten speelde, stortte hij zich op het componeren. Echter zijn bestaan werd onzekerder omdat zijn inkomen verminderde. Door zijn arts werd hij geadviseerd een tijdje naar het platteland(Heilgenstadt) te verhuizen om zijn neerslachtigheid te lijf te gaan. Aanvankelijk kreeg hij weer een optimistische kijk op het leven; in die tijd ontstond de bekoorlijke 2 e symfonie. Toen hij bemerkte, dat zijn gehoor niet verbeterde, keerde zijn wanhoop terug. Frivole tijden Gedurende de volgende jaren, zo tussen 1804 en 1808, leefde Beethoven als het ware in een voortdurende staat van opwinding. Zijn muziek werd grootser en hij was voortdurend verliefd op de één of andere vrouw. Tot een huwelijk met Beethoven kwam het nooit; hij bleef ongetrouwd. In die periode componeerde Beethoven o.a. de 5e symfonie en die geeft de indruk dat Beethoven "het lot bij de strot" had gegrepen In 1812 schreef Beethoven een brief aan een onbekende vrouw, die hij aansprak als de "Onsterfelijke Geliefde": "Mijn engel, mijn alles, mijn ware! Slechts een paar woorden vandaag. 15 Waarom zulk diep leed, als de noodzaak duidelijk is. Kan onze liefde alleen door opoffering blijven bestaan, kunt gij het veranderen dat gij niet geheel de mijne bent en ik niet alleen de Uwe?" Deskundigen zijn het er niet over eens, wie deze Geliefde is geweest. Gelezen hebbende een lieve brief van Beethoven aan ene Bettina Brentano, vermoedt ondergetekende dat met haar de "Onsterfelijke Geliefde" bedoeld wordt. Andere bronnen beweren dat het gravin Thérèse van Brunswich zou kunnen zijn, een leerlinge van hem, die later intiem bevriend met Beethoven geraakte. Wordt vervolgd. Wim Wesselius. Bronnen: Kroniek van de klassieke muziek "Grote componisten", uitgave Lekturama Groeten uit Indonesië (deel 2) Verleden keer aangekondigd dat ik naar Kalimantan (Borneo) zou gaan. Ik had drie dingen die ik daar wilde doen, allereerst nog een keer de orang oetan proberen te zien,een boottocht op de Mahakan rivier en de Dayakstammen bezoeken. Alle drie zijn gelukt! Vanuit de stad Samarinda met een auto met gids en chauffeur een eind gereden, de Mahakan overgestoken en daar op een klein bootje gestapt. Dus drie personeelsleden tot mijn beschikking. Ja, het kost een paar centen maar dan heb je ook wat. Op de oever van de rivier zaten heel veel apen, meest langneusapen. Heel aparte dieren, maar ook andere apen, slangen en mooie vogels. Zoveel mogelijk foto`s gemaakt natuurlijk. Aan het eind van de middag gingen we door een wat smallere rivier de jungle in. Echt adembenemend! Zoveel geluiden en de Indonesiërs zien overal dieren die ik absoluut niet zag. Na een ca. een uur kwamen we in een dayak dorp. Vroeger werd je kop eraf gehakt, maar nu zijn ze wat vredelievender. We werden ontvangen met veel ceremonie waar ik weinig van begreep, maar wel apart. Onze slaapplek was in een origineel longhouse, zo`n honderd meter lang. Vroeger sliepen ze daar allemaal in, nu zijn er ook huisjes op palen omheen gebouwd. Toen het zo`n beetje tijd werd om te slapen begon buiten de karaoke! En niet zo zachtjes, op enorme sterkte! En het hield maar niet op! Ik wilde slapen, maar er was alleen een bamboe matje zodat ik probeerde met mijn rugzak als kussen een slaaphouding aan te nemen, maar met mijn 16 magere lijf lukte dat natuurlijk van geen kant! En de muziek ging maar door! Tot half een! Mijn gids heeft ergens een iets dikker matrasje en een kussen gepikt, en met twee slaappillen toch nog een beetje geslapen in die giga ruimte met tig snurkers. De volgende morgen erg vroeg wakker en ontbeten, witte rijst met gebakken visjes! Met kop en al mmmm! Daarna weer in de boot naar een ander dayak dorp in een iets minder long house gegeten en geslapen. De derde dag dezelfde weg terug. Na een nacht in het huis van de gids op zolder te hebben geslapen ging ik met een bus 150 km. Noordelijker naar Sengatta, van daaruit met een bootje naar een kamp in de jungle. Een houten huis op palen met allemaal steigers eromheen i.v.m. het evt. stijgen van het rivier water. twee slaapkamers d.w.z. een matras op de grond met een klamboe. Een gezamenlijke mandiebak en hurktoilet. Er zaten een heleboel apen rondom de veranda in de bomen, en er liepen ook een paar varanen (grote hagedissen, ca. anderhalve meter) rond. Om een uur of drie met de ranger (gids) het oerwoud in. Na zo`n anderhalf uur door struiken en varens sjokken zagen we een moeder met kind hoog in de bomen. Eerst zag ik niet zoveel, en kon ook geen foto`s maken want alles was door het vocht beslagen. Na een tijdje poetsen kon ik toch een paar mooie foto`s en video maken. Heel mooi om te zien! De volgende dag weer drie uur struinen en over boomstammen bibberend over een rivier gaan geen aap te zien! Natuurlijk erg teleurgesteld, maar ja die dieren laten zich natuurlijk niet dwingen. Ik was net mijn schoenen aan het uitdoen toen de gids kwam en zei; come mr. Leo the orang oetan came to you! Zat er een wel twee meter grote mannetjes aap op nog geen 50 meter van het kamp! De mannen hebben van die grote wangen erg woest om te zien. Hij vond het ook niet leuk dat ik de flits gebruikte want hij maakte veel kabaal en kwam de boom uit! Nou dan wil je wel weg! Gelukkig bleef hij nog even in de buurt en heb ik hem goed kunnen zien en op de foto en film gezet. Nou mijn Borneo missie was geslaagd. De volgende dag met de bus weer naar samarinda, en na een nacht in een hotel weer naar Balikpapan de hoofdstad. Half acht aangekomen en meteen door naar het vliegveld. Ik wilde naar Makassar op Zuid Sulawesi (Celebes) maar dat ging niet lukken, dus mijn route ter plekke omgegooid en binnen een uur zat ik in een vliegtuig naar Manadoo in het noorden. Een nacht in een hotel en toen naar een heel klein dorpje Batu Putih. Een prachtige weg ernaartoe, en een leuk hotelletje genaamd Mama Roos. `s middags gaan wandelen in het dorpje en toen bleek dat het aan zee lag! Pikzwart zand. Zondagmorgen wilde ik naar de kerk, maar dat heb ik geweten! Ruim twee uur! En vijf keer betalen! Maar ja het is natuurlijk nooit weg hé? 17 De volgende dag met een gids de jungle in op zoek naar het kleinste aapje de tarsier. 10 cm groot met een staart van 20 cm. Maar eerst zagen we een hele kolonie zwarte makaken die alleen hier voorkomen. Ze gingen naar het strand waar de meeste vruchten stonden. Later in een grote holle boom een tarsier wakker geklopt, en gelokt met een sprinkhaan en ja hoor in volle glorie mocht ik het wonder aanschouwen!. Ik wilde ook nog de Sulawesi vogel zien, maar die zat hoog in de boom en liet zich nauwelijks zien. Mijn volgende doel was Tana Toraja, een heel apart volk in midden Sulawesi met hele vreemde begrafenis ceremonies, maar daar vertel ik de volgende keer over. Hartelijke groeten vanaf Lombok, Leo Veldkamp 18 Verjaardagen & jubilea Onze welgemeende felicitaties gaan uit naar de volgende koorleden: Verjaardagen April Ton Kroes Jim Gottmer Ab Ophorst Ton Bos Co Otten hij wordt op 6 april 81 jaar hij wordt op 15 april 76 jaar hij wordt op 15 april 66 jaar hij wordt op 22 april 61 jaar hij wordt op 23 april 72 jaar Mei Jaap Haumersen Jan van Slooten hij wordt op 10 mei 78 jaar hij wordt op 21 mei 68 jaar Jubilea Geen. 19 Verschijningsdata Unisono 2014 Onder voorbehoud van mogelijke wijzigingen ziet het publicatieschema van de Unisono voor 2014 er als volgt uit: Unisono nr 1 2 3 4 5 6 7 Periode januari-februari maart-april mei-juni juli-augustus september-oktober november-december kerstnummer Inleverdata kopij 7 januari 11 februari 8 april 20 mei 5 augustus 7 oktober 11 november Verschijningsdata 4 februari 18 maart 13 mei 24 juni 9 september 11 november 16 december Agenda 2014 Onder voorbehoud van eventuele wijzigingen, ziet de (gedeeltelijke) agenda voor 2014 er als volgt uit: 4 maart, 19.30 7 April, 14.00 22 April, 19.00 14 mei, 14.00 1 juli, 19.30 4 juli, 09.00 8 juli, 19.30 12 juli, 16.30 15 juli, 20.00 19 augustus 20.00 15 oktober 11 november 19.00 23 november 20.00 26 december 10.00 Goede Herderkerk VB-kantine niet beschikbaar i.v.m. biljarttoernooi W. Druckerstraat 163 Bestuursvergadering VB-kantine Algemene Ledenvergadering + huldiging 12,5-jubilarissen VB-bestuurskamer Werkgroepenoverleg Goede Herderkerk VB-kantine niet beschikbaar i.v.m. 4-daagse Blokzijl + ‘t Harde Herdenkingsdag 80-jarig bestaan Goede Herderkerk VB-kantine niet beschikbaar i.v.m. 4-daagse Assel Zomer(namiddag)concert VB-kantine Laatste repetitie van het seizoen VB-kantine Eerste repetitie na vakantie Penningmeester Indiening begroting werkgroepen VB-kantine ALV over begroting 2015 Orpheus Lustrum najaarsconcert Rabobankzaal OLV-kerk Ondersteuning kerkdienst 20 Afmeldingen Indien u door overmacht verhinderd bent de repetitie op dinsdagavond bij te wonen, dient u daarvan Hugo den Ouden in kennis te stellen. U kunt uw afmelding doorgeven op telefoonnummer: 06 22461140 óf via email naar [email protected] (vóór 18.30 uur), óf Clubhuis Victoria Boys, telefoonnummer 3551244 (vanaf 19.00 uur). 21
© Copyright 2024 ExpyDoc
