188. College afweersysteem deel 2 4 december 2014

Ontsteking, infectie(gevaar), sepsis, allergie
Inleiding
College afweersysteem deel 2
Inhoud
!
Inleiding
Observeren, meten en weten, basis
1 Huid en slijmvliezen
•  Belangrijk om te weten
•  Voorbeelden van klinische problematiek
•  Bewakingsmogelijkheden, observaties
2 Bloed en lymfe
•  Belangrijk om te weten
•  Voorbeelden van klinische problematiek
•  Bewakingsmogelijkheden, observaties
Observeren, meten en weten, basis
Inleiding
• 
• 
• 
Ontstekingsverschijnselen
Basis infectie lab: Leukocyten, CRP, BSE, bloedkweek, wondkweek etc.
Kerntemperatuur
Inleiding
Ontsteking, infectie(gevaar), sepsis, allergie?
Inleiding
Klassieke ontstekingsverschijnselen
roodheid
warmte
zwelling
pijn
functieverlies
= rubor
= calor
= tumor
= dolor
= functio laesa
Algemene ziekteverschijnselen
Inleiding
Algemene ontstekingsverschijnselen
moeheid, algehele malaise, verhoging, koorts en soms koude rilling.
Verhoging, koorts
tot 37.9°C
= “verhoging” of “subfebriele koorts”
>38°C
= “koorts”.
Koude rilling
Vitale dreigingen
Definities, indeling en opschaling
•  Ontsteking
•  Infectie
•  Sepsis
•  Ernstige sepsis
•  Septische shock
1. Huid en slijmvliezen
1. Huid en slijmvliezen
Belangrijk om te weten
Functie: het tegenhouden en/of onschadelijk maken van lichaamsvreemde stoffen.
Trefwoorden: fysieke afweer
1. Huid en slijmvliezen
Huid-slijmvliezen zijn 1e barrière
Fysieke afweer func/e •  Huid, droog en vet •  Trilharen in luchtwegen •  Maagzuur in maag •  Commensale bacteriën in mond & colon •  Urinewegen legen door urinestroom •  Vagina hee> zuur milieu Pathogenen-antigenen
1. Huid en slijmvliezen
Wisselwerking tussen gast en gastheer-vrouw
1. Huid en slijmvliezen
1. Huid en slijmvliezen
Voorbeelden van ontsteking / infectie(gevaar)
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Wonden
Insteekplaatsen (lijnen)
Medicatie
Beschadigd slijmvlies
Menopauze
Immunosuppressie
Belangrijke observaties
• 
• 
• 
• 
Ontstekingsverschijnselen observeren: rood, warm, pijn, zwelling en functieverlies
Algemene ziekteverschijnselen observeren: moeheid, malaise, koorts, koude rilling
Verhoogde slijmproductie (catarre)
Pus / sputumvorming
2. Bloed en lymfe
2. Bloed en lymfe
Belangrijk om te weten
Functie: het onschadelijk maken van allerlei in het lichaam doorgedrongen lichaamsvreemde
stoffen
Trefwoorden: algemene afweer, specifieke afweer
2. Bloed en lymfe
Bij defecte huid of slijmvliezen zijn bloed en lymfe
2e barrière
Overzicht 2e Barrière: bloed en lymfe
2. Bloed en lymfe
Afweersysteem
Algemene afweer
•  granulocyten fagocytose
•  monocyten
• 
• 
interferon
complementsysteem
Specifieke afweer
B-lymfocyten
(humorale immuniteit)
T-lymfocyten
(cellulaire immuniteit)
productie van immunoglobulinen
• 
• 
• 
helpen van B-lymfocyten
stimuleren aanmaak B-lymfocyten
cytotoxiciteit van virus besmette cellen
Algemene cellulaire afweer
2. Bloed en lymfe
Fagocytose door leukocyten: monocyten en granulocyten
•  cytokinen
•  bradykinine
•  prostaglandine
•  histamine
2. Bloed en lymfe
Specifieke afweer è afweer & immuniteit
Cellulair
Humoraal
T-Lymfocyten: herkennen en fagocytose
B-Lymfocyten: maken immunoglobulinen
T- en B-lymfocyten, immuniteit en kudde immuniteit
Hoe werkt kudde immuniteit
Ontwikkeling van diverse bloedcellen
2. Bloed en lymfe
Stamcellen
Ontwikkelingsstadia
Rijpe bloedcellen
= Immunoglob. productie
= herkenning
= algemene afweer
= ! bacteriële infectie
= ! parasitaire infecties
= ! allergie
2. Bloed en lymfe
Lymfesysteem
2. Bloed en lymfe
2. Bloed en lymfe
Algemene afweer is geactiveerd
•  Leukocytose (leukocyten > 12)
Algemene afweerfunctie is bedreigd
• Leukopenie (leukocyten <4)
• Immunocompressie
Specifieke afweerfunctie is geactiveerd
•  Immunoglobuline M (IgM) = é bij acute infectie
•  Immunoglobuline G (IgG) = é bij chronische processen
•  Immunoglobuline A (IgA) = é bij slijmvlies infecties maagdarm en luchtwegen
•  Immunoglobuline E (IgE) = é bij parasieten en allergie
•  Immunoglobuline D (IgD) = niet specifiek
Ongewenste / schadelijke reacties van afweersysteem
Soms lijken afweerreacties niet zinvol te zijn of ten onrechte op te treden zoals bij:
• Auto-immuunziekten
• Allergieën
• Transfusiereacties
• Afstoting van transplantaatweefsel
2. Bloed en lymfe
2. Bloed en lymfe
Belangrijke observaties
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Koude rilling
Lymfeknopen observeren: zwelling
Leukocyten aantal en zo nodig een differentiatie
CRP
BSE
Bloedkweek
Antistoffen titer bepaling: IgA, IgD, IgE, IgG, IgM
SIRS-criteria observeren
• 
• 
• 
• 
Ademfrequentie,
Hartfrequentie,
Temperatuur
Leukocytenaantal

Download Report