Collegebericht 116 van 2014-Bijlage 1-Jaarverslag

Marina, IJmuiden aan zee
sluizencomplex, IJmuiden
jaarverslag 2013
Welstand in Velsen
commissie Stedelijk Schoon
3
reklamebeleid?
2
Plein 1945
inhoudsopgave
Halkade
voorwoord
Als voorzitter van de commissie Stedelijk Schoon bied ik hierbij namens de commissie
het verslag aan van het jaar 2013; naast het feit dat wij u heel graag op de hoogte
houden van onze werkzaamheden, is dit een wettelijke verplichting.
inhoudsopgave
2
voorwoord
3
inleiding
4
adviezen en beleid
6
organisatie
8
De commissie is verheugd over het feit dat ze ook weer in 2013 haar steentje heeft
kunnen bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit van Velsen.
Het was een roerig jaar, waarin de economische crisis niet is geluwd. Er kwamen
slechts iets meer bouw- en initiatiefplannen binnen in de doorgaans zo dynamische
gemeente Velsen, waarmee het aantal ongeveer gelijk was aan dat van 2011.
We hebben afgelopen jaar veel bezoekers ontvangen en uitgenodigd. Tot tevredenheid
hebben aanvragers, ontwerpers, ontwikkelaars en aannemers hun bouwvoornemen
aan de commissie Stedelijk Schoon voorgelegd dan wel toegelicht.
Ondanks beperktere bouwontwikkelingen blijft er aandacht voor behoud en
verbetering van de ruimtelijke kwaliteit en die van de directe leefomgeving, want ook
in tijden van economische recessie is ruimtelijke kwaliteit van belang.
Op het gebied van kwaliteitszorg en ruimtelijke ordening doen zich veel ontwikkelingen
voor, zoals het afschaffen van de wettelijke verplichting een welstandscommissie in te
schakelen en de toekomstige Omgevingswet. Om hier antwoorden op te vinden is er
o.a. een excursie met de raadsleden belegd, waarover verder in dit verslag meer.
Daarnaast mocht ik als voorzitter twee keer in de raadscarrousel het woord krijgen.
De behandeling van plannen is ondertussen vrijwel geheel gedigitaliseerd. Bij een
gering aanbod van plannen en in geval hoge tijdsdruk geeft de commissie langs digitale
weg haar oordeel. Naast tijdwinst worden hiermee ook tijd en kosten bespaard.
conclusies en aanbevelingen
10
bijlage 1: feiten en cijfers
12
Tenslotte wil ik u attenderen op de openbaarheid van de vergaderingen en wil ik de
raadsleden van harte uitnodigen om eens langs te komen en zo kennis te nemen van
de praktijk van de welstandsadvisering in uw gemeente.
bijlage 2: colofon en curricula
14
Paul Kramer, voorzitter van de commissie Stedelijk Schoon
5
overal welstandsvrij?
4
Brederoodseweg
de waarde van ruimtelijke kwaliteit
presentatie over ruimtelijke kwaliteit aan de gemeenteraad
inleiding
•Ruimtelijke kwaliteit is een gemeenschappelijk bezit en levert een bijdrage aan
de leefbaarheid, de duurzaamheid en de culturele betekenis van een gebied.
Een aantrekkelijke, goed verzorgde omgeving verhoogt de waarde van het
onroerend goed en versterkt het vestigingsklimaat.
•De waarde van de leefomgeving wordt beïnvloed door kleine en grote ingrepen
in de ruimte. Elke ingreep heeft betekenis voor het grotere geheel. Bij grote
ingrepen is dat meestal direct duidelijk. Maar ook kleine verbouwingen en
toevoegingen kunnen samen grote invloed hebben op de omgeving.
•Kwaliteit kost niet per definitie (meer) geld, sterker nog: het bespaart geld:
overbodigheden worden weggehaald, investering betekent besparing op
beheer, onderhoud en renovatie.
uit excursieflyer 17-05-2013 voor raadsleden
de overheid heeft de regie: u dus!
• Burgers en ondernemers willen speelruimte, maar zoeken ook steun,
zekerheid en duidelijkheid.
Zij vragen de overheid om in dit krachtenveld op een eigentijdse en
professionele manier de regie op zich te nemen.
Ruimtelijke kwaliteit is cruciaal voor de ontwikkelingsmogelijkheden van een gemeente
en welstandsbeleid is een van de krachtige intrumenten om dat te waarborgen.
Gemeente Velsen heeft daar oog voor, bleek uit de behandelingen in de
raadscarroussel en de excursie, waar de raad haar tevredenheid over de huidige
commissie uitsprak en besloot door te gaan met het welstandsbeleid zoals het tot nu
toe gestalte heeft.
De commissie Stedelijk Schoon is vanzelfsprekend zeer tevreden met deze uitspraak,
want de ruimtelijke kwaliteit van Velsen is het resultaat van 100 jaar beheren en
ontwikkelen.
Wettelijk is vastgelegd dat er ook, binnen voorwaarden, vergunningsvrij gebouwd mag
worden. Dit onttrekt zich daarmee aan welstandsadvies vootraf. alleen bij excessen
wordt gekeken of bouwwerken passen binnen redelijke eisen van welstand. Meer dan
50% van de bouwwerkzaamheden wikkelen zich ondetussen vergunningsvrij af.
In de toekomst zal dit alleen maar meer worden, aangezien de regels om
vergunningsvrij te bouwen verder verruimd worden.
• Niet dichtgetimmerd met procedures, normstelsels en regels, maar zodanig
dat de ruimtelijke kwaliteit bij elke ingreep van betekenis op de agenda staat.
Dit past in de landelijke trend waarbij burgers steeds meer individueel willen beslissen
en wars zijn van (betuttelende) regelgeving. Het is aan de raad om de regie op
eigentijdse en professionele manier op zich te nemen.
Gemeente Velsen zal haar kwaliteitsambities moeten vaststellen, zodat op die keuzes
gebaseerd het welstandsbeleid zich verder zal kunnen ontwikkelen.
• Velsen is gebaat bij initiatieven zonder al teveel regels die weinig mogelijk
maken - er zou juist veel kansen geboden moeten worden.
De commissie Stedelijk Schoon is daarop voorbereid en wil daar graag een grote rol in
blijven vervullen.
• Kwaliteitsambities vaststellen en daarna: welke instrumenten zetten we
daarvoor in?
De huidige welstandsnota is uit 2004, vastgesteld in 2006, en is nodig aan revisie toe.
In 2014 is daarondertussen een start mee gemaakt.
7
meedenken in bijzondere initiatieven
6
met de raadsleden op excursie, 07-05-2013
Kennemergaardeweg
de welstandscommissie nu
adviezen en beleid
• Welstand - al meer dan 100 jaar - vastgelegd in de Woningwet. WW 2003:
onafhankelijke commissie, gebaseerd op welstandsnota. In 2004 is de
Welstandsnota vastgesteld. Gemeenteraad stelt het kader, Welstand adviseert,
B+W besluit. WABO 2010. o.a. vergunningsvrij bouwen.
Er is in 2013 veel gebeurd op welstandsgebied in gemeente Velsen. Door een motie
met het doel welstand af te schaffen en de wetswijziging waardoor de 'kan'-bepaling
ontstond is er een aantal keer contact tussen de raad en de commissie geweest.
• Verschil in de schaal/grootte van bouwinitiatieven (van erfafscheiding tot
nieuwbouwwijk).
• Steeds meer geïntegreerd en steeds meer verschuiving van wettelijke toetsing
naar constructieve instelling. Vooroverleg, proces bijsturen, stedenbouwkundige
plannen/bestemmingsplannen enz.
• Commissie Stedelijk Schoon: onafhankelijk (3 architecten uit de praktijk, niet
uit Velsen), transparant (openbare vergadering, welstandsnota, notulen),
constructief-kritisch, dienstverlenend, deskundig, niet vanuit esthetiek maar
vanuit gedeelde waarden, breed overzicht, pragmatisch
ontwikkelingen
uit excursieflyer 17-05-2013 voor raadsleden
• De 'kan'- bepaling.
Welke ambitie voor welke gebieden?
Welstandsvrij, bijna welstandsvrij, gewoon, bijzonder.
• Er komt nog meer nieuw beleid. Steeds meer deregulering.
Omgevingswet (2018?).
• Nodig: actualiseren van de Welstandsnota!
• Meegaan met de tijd: steeds meer integraal (juridisch, stedenbouwkundig,
welstandelijk, verkeerskundig...).
In het begin van proces. Meer adviserend en minder toetsend.
Zich steeds afvragend, wat de meerwaarde is voor de omgeving?
In een eerste sessie werd de voorzitter in de gelegenheid gesteld de raadsleden in te
lichten over de werkzaamheden van de commissie. 'Wat is de waarde van ruimtelijke
kwaliteit?' was de titel van een virtuele rondgang door de gemeente via
GoogleStreetview die eindigde in een uitnodiging aan de raadsleden om met de leden
van de commissie een excursie bij te wonen om zo de resultaten in de praktijk te
beoordelen.
In mei 2013 vond deze drukbezochte excursie plaats, samen met wethouder Arjen
Verkaik deden de raadsleden verscheidene lokaties aan waarover de commissieleden
hun ervaringen deelden. Het viel de commissie op dat er een grote saamhorigheid
onder de raadsleden bestaat, ondanks dat deze uit de verschillende kernen van
gemeente Velsen komen. Er bleek oog voor kwaliteit en samenhang. De minder
genuanceerde meningen werden omgezet in opbouwende kritiek. Iedereen bleek
eensgezind de waarde van ruimtelijke kwaliteit te onderschrijven en dat kwam ook
later weer naar voren tijdens de bespreking in de raadscaroussel, waar alle partijen
zich uitspraken vóór voortzetting van de commissie Stedelijk Schoon.
De kritische opmerkingen over toegankelijkheid van de welstandsnota, meer vrijheden
voor de aanvragers en de wens voor minder welstandseisen worden onderschreven
door de commissie en er is daarom afgesproken in een kadernota aan te geven hoe
een en ander gestalte kan gaan krijgen in een geupdate welstandsnota.
Kortom: het was een vruchtbaar jaar voor het welstandsbeleid.
In 2014 zal het aanpassen van de welstandsnota op de raadsagenda komen en er zal
een andere structuur komen voor de commissie Stedelijk Schoon, zonder ambtelijke
secretaris. Er zullen steeds meer plannen ambtelijk worden afgedaan en steeds meer
vergunningsvrij gebouwd gaan worden.
En nu voorwaarts naar een meer integrale manier van het beoordelen van ruimtelijke
kwaliteit!
8
eerder voorstel
aangepast voorstel
9
referentie Hagelingerweg
Gymzaal, Oranjeveldje
de commissie Stedelijk Schoon in 2013
Secretariaat: voorbereiden en verslaglegging
organisatie
De welstandscommissie, in de gemeente Velsen de 'commissie Stedelijk Schoon'
genoemd, toetst tweewekelijks bouwplannen aan de criteria uit de welstandsnota. Een
helder en objectief document. De toetsing gebeurt in een openbare vergadering.
Indieners en/of ontwerpers hebben de gelegenheid hun plannen toe te lichten, terwijl
het iedere geïnteresseerde vrij staat de vergadering bij te wonen.
De commissie Stedelijk Schoon bestaat uit vier onafhankelijke, professionele leden. Bij
de beoordeling van een aanvraag om monumentenvergunning wordt een deskundig lid
op dit gebied incidenteel aan de commissie toegevoegd. Omwille van actuele kennis
van de ruimtelijke karakteristiek van de gemeente, maar ook van de
stedenbouwkundige opzet van de diverse dorpskernen en de ontwikkeling van nieuwe
gebieden houdt de commissie zo nu en dan een excursie. Zij is dan ook goed bekend
met de plaatselijke situatie. De leden zijn allen architect en in die hoedanigheid als
zelfstandig ondernemer buiten de gemeente Velsen gevestigd.
De welstandscommissie bestond in 2013 uit:
Samenstelling en benoeming commissie Stedelijk Schoon
Dhr Ir. P. (Paul) Kramer, Zaandam, architect. De heer Kramer is op 1 oktober 2007
benoemd. Sinds 1 oktober 2010 is hij voorzitter.
De commissie Stedelijk Schoon wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris. Het is
de taak van de secretaris de agenda van de welstandsvergadering op te stellen, te
publiceren en de adviezen van de commissie schriftelijk te verwoorden. De secretaris
ziet toe op de totstandkoming van een helder en gefundeerd advies. Met de
casemanager bereidt de secretaris de dossiers voor. Bij complexe aanvragen kan dit
gepaard gaan met dossieronderzoek.
Taken van de commissie
Verplichte advisering door een onafhankelijke welstandscommissie is vastgelegd in de
Woningwet. De uitoefening van het welstandstoezicht en de werkwijze van de
commissie is vastgelegd in de Welstandsnota. De commissie Stedelijk Schoon adviseert
het college van B&W over de welstandsaspecten van aanvragen voor
vergunningplichtige bouwwerken. Zij baseert haar advies op de in de welstandsnota
genoemde criteria, evenals voorkomende en vastgestelde beeldkwaliteitplannen.
Negatieve adviezen worden helder gemotiveerd. Ook geeft zij advies betreffende
monumentenaanvragen. Het college kan altijd afwijken van het advies als er andere
zwaarwegende argumenten zijn. Dit is niet voorgekomen in 2013.
Voor de inrichting van toekomstige bouwlocaties worden veelal eerst
principeaanvragen ingediend. Op uitnodiging van de commissie dan wel op verzoek van
de aanvrager vindt hierover vooroverleg plaats.
Beslissingen op bouwvragen kunnen leiden tot het indienen van bezwaarschriften. De
commissie brengt in dat geval op verzoek een nader gemotiveerd advies uit richting
afdeling Algemene Zaken.
Openbaarheid vergaderingen en welstandsnota
Mevr. dipl. ing. C. (Claudia) Breen, Delft, architect. Mevrouw Breen is op 1 januari 2007
benoemd.
Dhr. M. (Marcel) Heijmans, Uitgeest, architect. De heer Heijmans is op 15 november
2010 benoemd.
Dhr Ir. W. (Wolbert) Vroom, Amsterdam. Deskundige op het gebied van monumenten.
De heer Vroom is incidenteel inzetbaar m.b.t. de beoordeling van
monumentenaanvragen.
Zowel de beraadslaging als de beoordeling kan worden bijgewoond door ontwerpers,
planindieners en belangstellenden. Op uitnodiging en/of verzoek kunnen zij tijdens de
vergadering van de commissie stedelijk schoon toelichting geven op hun plannen.
Ingeval de commissie een negatief advies heeft afgegeven, kan de indiener het plan
aanpassen en op verzoek dit plan toelichten. Deze tweede beoordeling, die ook
openbaar is, leidt in vrijwel alle gevallen tot een positief advies. Zie hiervoor feiten en
cijfers verderop in het jaarverslag.
De welstandsnota is als document op internet te raadplegen, zodat de indiener van
tevoren kan weten waaraan zijn plan getoetst gaat worden.
eigendom woningbouwvereniging
11
particulier bezit
10
IJmuiderstraatweg
Sabastraat
conclusies en aanbevelingen
conclusies
Conform de landelijke trend was 2013 een relatief rustig jaar met weinig
planontwikkeling. Uit de cijfers blijkt dat het aantal bouwaanvragen als gevolg van de
recessie amper gestegen is.
De verwachtingen zijn dat 2014 hierin een (langzaam) stijgende lijn laat zien. De
commissie ziet mogelijkheden en uitdagingen om in gesprek met de ontwerpers en
initiatiefnemers van ontwikkelingsplannen een open discussie over kwaliteit te hebben.
Daarbij is het streven gericht op kwaliteit maar ook op aanpassingen van plannen met
het oog op economische haalbaarheid.
Opmerkelijk is dat de commissie in 2013 in totaal wél aanzienlijk meer
planbehandelingen heeft gehad dan in 2012: dit is te danken aan meer
monumentenaanvragen, principeaanvragen en handhavingszaken. En dat in 20%
minder vergaderingen dan in 2012.
Vrijwel alle plannen (97%) zijn positief beoordeeld. Ook hieruit kan geconcludeerd
worden dat het welstandsadvies in Velsen naar tevredenheid van vrijwel iedereen is.
Verheugend is het feit dat de gemeenteraad van Velsen zich in raadscarrousel unaniem
uitgesproken heeft vóór continuering van het welstandsbeleid: de commissie zal haar
werk met passie en zorgvuldigheid blijven uitvoeren.
Het ingezette beleid van vergunningsvrij bouwen zal in 2014 verder worden uitgebreid:
steeds meer bouwhandelingen zullen niet meer vooraf door de commissie worden
beoordeeld op redelijke eisen van welstand.
Komend jaar zal er meer veranderen voor de comissie Stedelijk Schoon: de secretaris,
Marjon Veenboer, zal na 12 jaar het gezicht en het hart van de commissie gevormd te
hebben, de commissie verlaten. Wij wensen haar heel veel succes in haar nieuwe
functie.
Voor de commissie betekent dat dat er naar een nieuwe werkwijze gezocht moet
worden. Ondertussen is zij daar al hard mee bezig.
aanbevelingen
De commissie wordt steeds vaker eerder betrokken bij het beoordelen van nieuwe
planvorming; zo is het tweewekelijks overleg met de afdeling Stedebouw een goed
initiatief. De commissie is zeer verheugd met deze ingeslagen weg en acht een
afdelingsoverschrijdende beoordeling van het grootste belang. Zij beveelt aan om
steeds meer naar een integrale afweging van plannen te komen en dit structureel in te
bedden. De opzet van de nieuwe welstandsnota biedt daar al vele kansen toe.
Er zal in 2014 tevens een begin gemaakt worden met het aanpassen van de
welstandnota. Hierbij zullen de punten die in samenspraak met de raad gemaakt zijn
worden ingevoegd. De nota zal kleiner, gemakkelijker leesbaar, vereenvoudigd worden,
met zowel meer vrijheden voor de burger als zorg voor de ruimtelijke kwaliteiten.
De commissie beveelt aan om ruimschoots gebruik te maken van de opgedane
expertise van de commissieleden in het opzetten van de welstandsnota.
De commissie adviseert om de welstandsnota digitaal toegankelijk te maken in de
vorm dat iedereen per postcode de relevante gegevens voor zijn of haar bouwplan kan
vinden.
De commissie beveelt verder aan om diverse beleidsstukken zoals
bestemmingsplannen, structuurvisie, beeldkwaliteitsplannen, verkeersbeleid, de
welstandsnota, erfgoedbeheer, enzovoorts meer op elkaar af te stemmen,
vooruitlopend op de nieuwe Omgevingswet
De commissie Stedelijk Schoon zou graag één keer per jaar aan de raad komen
vertellen wat de stand van zaken is op het welstandsbeleid van gemeente Velsen. Korte
tijd voor de presentatie van het jaarverslag is daarvoor een goed tijdstip, zodat het
jaarverslag met medenemen van de opmerkingen definitief gemaakt kan worden.
13
doorzicht naar duinen
zorgvuldig ontworpen,
dan ook plusniveau?
12
Wondklaver
Keetberglaan
Door de commissie behandelde plannen in 2013 (in vergelijking met 2012):
feiten en cijfers
bijlage 1
In 2013 heeft de commissie Stedelijk Schoon 313 vergunningaanvragen behandeld van
de 421 ingediende omgevingsvergunningen. Dit vond plaats in 20 vergaderingen. De
vergaderfrequentie is in principe één ochtend (9.00 uur-13.00 uur) per twee weken.
Ambtelijk zijn er 22 plannen afgedaan.
Van de 313 plannen zijn er 66 voor een tweede keer behandeld; dit is ca. 21% van de
plannen. Dit percentage is één van de indicatoren van het effect van het
welstandsbeleid.
Er zijn 32 plannen behandeld in aanwezigheid van architecten/planindieners/
geïnteresseerden: ca 10% van het totaal aantal behandelingen.
28 behandelingen betrof een gemeentelijk of rijksmonument, daarvan werden er 5
voor een tweede keer behandeld (ca. 18%).
welstandstoets in kader WW2003:
bouwaanvraag
aanvraag monument
principe-aanvraag
ontwikkelingsplan
totaal
2013
2012
285
230
28
15
41
11
5
8
279
28
38
5
98%
100%
93%
100%
227
15
11
8
2012
98,7%
100%
100%
100%
totaal plannen CSS
359
264
350
97%
261
98,8%
ambtelijk afgedaan
22
onbekend
overige activiteiten in 2013
Naast de wettelijke welstandtoets is er 20 keer collegiaal overleg over een bouwplan
geweest, waren er 6 reclameaanvragen en 13 handhavingsaanvragen
In het jaar 2013 zijn 6 aanvragen om een omgevingsvergunning geweigerd. Voor deze
dossiers was een negatieve welstandstoets doorslaggevend. In totaliteit betekent dit
dat 1,9 % van het aantal plannen geen positief advies van de commissie heeft
verkregen. In het jaar 2012 was dit ca. 1,3 %.
Het aantal plannen, dat welstandstoezicht vereist, is ten opzichte van 2012 weer
opgelopen. Pas na 2014 wordt een opleving van de bouwsector verwacht.
Er is met name een toename van principeaanvragen, monumenten aanvragen en
handhavingszaken te zien, waardoor het totaal aantal behandelingen in 2013
aanzienlijk gestegen is ten opzichte van 2013.
voor-/collegiaal overleg
bezoekers
reclameaanvragen
handhavingszaken
overige/divers
totaal
2013
2012
20
23
32
19
6
1
13
6
2
0
totaal activiteiten
41
30
totaal behandelingen
400
294
akkoord
2013
15
plusniveau
Oud-IJmuiden,
2 fases van het ontwerp
14
Oranjestraat
Marnixlaan
colofon
Mevr. dipl. ing. C. (Claudia) Breen, Delft - architect
auteur/vormgeving: Paul Kramer
met bijdragen van: Claudia Breen, Marcel Heijmans, Hetty Witvoet, Marjon Veenboer
Velsen, juli 2014
RELEVANTE OPLEIDING: 1974 - 1982 RWTH Aachen, Bauingenieurwesen,
Architektur
grijze teksten: uit excursieflyer 17-05-2013 voor raadsleden
foto's uit GoogleStreetview, behalve:
pag 5/6, foto's P. Kramer; pag 7, foto's ontwerper; pag 9, foto personeelsblad; pag
12/15, impressie architect
curricula
RELEVANTE WERKERVARING: v/a 1983 Architectenbureau Breen & Breen,
Delft; v/a 1991 ontwerpdocent Architectuur, Bouwkunde TUDelft; v/a 2007
architectlid Commissie Stedelijk Schoon, Velsen; 2008-2010 lid
welstandscommissie, Zoetermeer; 2000-2003 lid monumentencommissie,
Amstelveen; 1997-2003 lid welstandscommissie, Amstelveen;
bijlage 2
Dhr. ing. M. (Marcel) Heijmans, Uitgeest - architect
De commissie Stedelijk Schoon bestond in 2013 uit de volgende onafafhankelijk deskundigen:
Paul Kramer, voorzitter
Marcel Heijmans - architectlid
Claudia Breen - architectlid
Wolbert Vroom - monumentendeskundige
RELEVANTE OPLEIDINGEN: 1986 - 1990 MTS Bouwkunde, Beverwijk; 1990 1993 Hoger Technisch Instituut Bouwkunde Amsterdam; 1994 - 2000
Hogeschool voor de kunsten/Academie van Bouwkunst, Amsterdam
De commissie werd door de gemeente secretarieel begeleid door:
Marjon Veenboer
plantoelichters:
Robert Boon, Marcel Welp, Hetty Witvoet, Masja Gemser
RELEVANTE WERKERVARING: v/a 2002 Architectenbureau Marcel Heijmans
BNA, Uitgeest; v/a 2010 architectlid: Commissie Stedelijk Schoon, Gemeente
Velsen; 2006 - 2009 Architectlid: Commissie Den Helder/Texel; v/a 2009
secretaris/architect: Commissie Noord Holland Noord, Gemeente Hollands
Kroon, Gemeente Schagen; 1990 - 2002 Architectenbureau Piet Wierenga,
Castricum
Dhr ir. W. (Wolbert) Vroom, Amsterdam
Dhr ir. P. (Paul) Kramer, Zaandam - voorzitter
Deskundige op het gebied van monumenten. De heer Vroom is incidenteel
inzetbaar m.b.t. de beoordeling van monumentenaanvragen.
RELEVANTE OPLEIDING: 1983 - 1989 TU Bouwkunde, Delft
RELEVANTE OPLEIDING: 1976 - 1985 TU Bouwkunde, Delft
RELEVANTE WERKERVARING: v/a 1988 Architectenbureau Vroom bna,
Amsterdam. 1999-2011 lid welstandscommissie te Weesp; van 2003-2011
welstandscommissie Velsen en v/a 2011 monumentenlid te Velsen.
2003-2006 lid Amsterdamse Raad voor de Monumentenzorg. 2003-2012
bestuurslid van de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad
RELEVANTE WERKERVARING: v/a 1995 Architectuurstudio KRAMER,
Amsterdam/Zaandam; v/a 2013 bestuurslid 'Nieuwe houtbouw' bij de
Zaanse Hout Academie; v/a 2012 studioDROOMHUIS.nl; v/a 2012
architectuurgids, Zaandam; v/a 2010 voorzitter Commissie Stedelijk Schoon,
Velsen; 2009-2013 docent/coach BWT-opleiding; 2007-2010 architectlid CSS,
Velsen