Kennisnet Voorzieningen laten ict werken voor het onderwijs

Kennisnet Voorzieningen
laten ict werken voor het onderwijs
Laat ict werken voor het onderwijs. Dat is de missie van Kennisnet. Ict is geen doel op zich, maar een middel om ambities
waar te maken. Maatwerk, variatie en adaptiviteit zijn de sleutelwoorden, waarmee in de toekomst lesmateriaal voor
iedere lerende op het juiste moment en op de juiste plaats beschikbaar is. Dat vraagt veel van publieke en private partijen,
zoals onderwijsinstellingen, uitgeverijen, distributeurs en leveranciers van elektronische leeromgevingen. Kennisnet biedt
ondersteuning en werkt daarbij zoveel mogelijk samen met anderen. In deze brochure leest u meer over de Voorzieningen van
Kennisnet voor de Educatieve Contentketen, de keten van onderwijs- en marktpartijen voor leermaterialen. Heeft u nog vragen?
Neem dan contact op met de Servicedesk van Kennisnet via 0800 - 321 22 33 of [email protected].
Voor wie is welke Kennisnet Voorziening relevant?
In onderstaande tabel ziet u voor welke doelgroepen welke voorzieningen beschikbaar zijn. Herkent u zichzelf in een van
de gebruikersgroepen? U kunt dan op de volgende pagina direct de alinea lezen die voor u relevant is. Een uitgebreide
beschrijving van de afzonderlijke diensten vindt u op de laatste pagina’s van deze brochure.
Doelgroep
Voorziening
Aanbieders van leermateriaal
Edurep, Kennisnet Federatie, MetaPlus, Bron Metadata-editor
Distributeurs van leermateriaal
Edurep, Kennisnet Federatie, Edustandaard
Leveranciers van digitale leerwerkomgevingen
Edurep, MetaPlus, Kennisnet Federatie
Scholen
Wikiwijsleermiddelenplein, Kennisnet Federatie
Welke voorzieningen bieden we voor u?
Aanbieders van leermateriaal
Aanbieders willen hun leerobjecten op een makkelijke en voordelige manier aanbieden aan gebruikers in het onderwijsveld.
Edurep zorgt ervoor dat het leermateriaal optimaal gevonden wordt door docenten en leerlingen. Belangrijk daarbij is dat
de leermiddelen voorzien zijn van metadata (eigenschappen als leerniveau, vakgebied en onderwerp). Kennisnet biedt twee
diensten aan die het metadateren van leermiddelen zo makkelijk mogelijk maken: Bron Metadata-editor (BME) en MetaPlus.
Om ervoor te zorgen dat alle informatiesystemen in het Nederlandse onderwijs om kunnen gaan met gemetadateerde
leermiddelen en dezelfde onderwijstaal spreken, is het belangrijk om te werken op basis van open standaarden.
Door aan te sluiten bij de Kennisnet Federatie zorgt u ervoor dat leraren, leerlingen en managers via verschillende omgevingen
met het eigen schoolaccount toegang te krijgen tot collecties en diensten. U kunt ook toegang tot betaalde content aanbieden door
activatiecodes te genereren en te verspreiden.
Distributeurs van leermateriaal
Het proces van bestellen, betalen en leveren van (digitaal) leermateriaal gebeurt in de regel op basis van leermiddelenlijsten
die de school samenstelt. Hierin kan Edurep een ondersteunende rol vervullen. Als de identiteit van de student bij het bestellen
van het leermateriaal bekend is, kan hij daarna met behulp van de Kennisnet Federatie zonder opnieuw in te loggen via de
digitale leerwerkomgeving naar het digitale materiaal. Voorwaarde is wel dat de processtappen die daarbij een rol spelen, op
een gestandaardiseerde manier gezet worden. Edustandaard beheert verschillende standaarden die hierbij een rol spelen,
onder andere Distributie en Toegang. Meer informatie over deze en andere technische afspraken op het gebied van digitaal
leermateriaal staat op www.edustandaard.nl.
Leveranciers van digitale leerwerkomgevingen
Digitaal leermateriaal kan uitstekend worden ingezet via een digitale leerwerkomgeving. Als leverancier kunt u ervoor
kiezen om uw gebruikers naar leermateriaal te laten zoeken via een zoekbox. Edurep biedt u een zoekbox die u eenvoudig
implementeert. Gebruikers vinden leermiddelen aan de hand van metadata. Als deze niet afdoende zijn, kunnen ze die
zelf op een eenvoudige manier aanvullen met behulp van MetaPlus. Als docenten of leerlingen zelf materiaal maken via de
digitale leerwerkomgeving, kunnen ze dat delen via Edurep. Wanneer een gebruiker leermateriaal heeft gevonden, kan de
leerwerkomgeving ondersteunen bij het bieden van toegang tot dat materiaal. Soms moeten daarvoor inlogcodes worden
uitgewisseld. Door aan te sluiten bij een centrale voorziening als de Kennisnet Federatie kan de leerwerkomgeving het
proces van inloggen voor de gebruikers vereenvoudigen.
Scholen
Als school wilt u uw leerlingen het beste leermateriaal bieden. Dit kunnen leraren zelf maken en delen, maar u kunt ook
gebruikmaken van materiaal van uitgeverijen of open materiaal, bijvoorbeeld via Wikiwijsleermiddelenplein. U kunt hier
leermiddelen vinden, onder andere op basis van kernprogramma’s. Onder een kernprogramma verstaan we een compacte
weergave van het officiële programma van kerndoelen en eindtermen van een vak. Systemen zijn onderling verbonden op
basis van deze kernprogramma’s.
Is uw school aangesloten bij de Kennisnet Federatie? Dan kunt u uw eigen schoolaccount gebruiken om in te loggen op een
groot aantal afgeschermde sites.
Het is nuttig als u als school van uw uitgevers / distributeurs vraagt dat ze aansluiten op Edurep, Entree en het
Onderwijsbegrippenkader. Edurep zorgt ervoor dat het leermateriaal optimaal gevonden wordt door docenten en leerlingen.
Met behulp van Entree kunt u inloggen op de Kennisnet Federatie. En het Onderwijsbegrippenkader is een online
database met alle onderwijsbegrippen en hun onderlinge relaties.
Meer over de voorzieningen
Edurep
Wikiwijsleermiddelenplein
Edurep is een gratis, centrale voorziening
Wikiwijsleermiddelenplein is het
die (digitaal) leermateriaal op internet
onderwijsplatform waar docenten leermiddelen zoeken,
vindbaar maakt, bijvoorbeeld via verschillende elektronische
vergelijken, maken en delen. Het platform is opgebouwd
leeromgevingen, maar ook vanuit Wikiwijsleermiddelenplein.
uit drie hoofdactiviteiten:
Edurep verzamelt gegevens over leermateriaal uit een
1. Lesmateriaal zoeken: hier vindt u een overzicht
groot aantal collecties. Deze collecties zijn afkomstig van
van alle beschikbare lesmaterialen, voor het
bijvoorbeeld uitgeverijen, onderwijsinstellingen en cultureel-
basisonderwijs tot en met universitair onderwijs.
maatschappelijke organisaties. Zij labelen hun leermateriaal
De meeste digitale lesmaterialen zijn gratis en
met kenmerken (metadata), zoals titel, auteur, onderwijsniveau
bovendien vrij in het onderwijs te gebruiken.
en sleutelwoorden. Edurep maakt deze kenmerken eenvoudig
Daarnaast kan ook worden gezocht naar niet-
doorzoekbaar.
digitaal materiaal of materiaal met kosten.
2. Methodes zoeken: hier kunt u zoeken naar
beschikbare lesmethodes, voor het basisonderwijs
tot en met het middelbaar beroepsonderwijs. Via
een vergelijkingsmodule kunt u de methodes op
Voordelen voor aanbieders van leermateriaal:
• Het (digitaal) leermateriaal uit uw database kan
eenvoudig gevonden worden door docent en leerling.
• U stelt de gegevens over uw leermateriaal in één keer
verschillende kenmerken vergelijken en zo tot de
ter beschikking aan verschillende organisaties. Hiermee
juiste keuze komen voor uw onderwijssituatie.
bespaart u kosten.
3. Zelf aan de slag: hier kunt u direct aan de slag om
• Onderwijsinstellingen kunnen onderwijsmateriaal dat zij
zelfstandig of samen met collega’s lesmateriaal te
met uw leermiddelen maken eenvoudig via Edurep delen.
maken. Ook kunt u gemaakte lesmaterialen delen
met anderen of een persoonlijke profielpagina
• Via Edurep kan uw leermateriaal worden voorzien van
zogenaamde sociale metadata.
aanmaken of oproepen. Let op: voor deze
activiteiten is een inlog vereist.
Allerlei aanbieders zijn al aangesloten bij Edurep,
zoals Bibliotheek.nl, het Nationaal Archief, Wikipedia,
Voordelen:
Wikiwijsleermiddelenplein en beeldbanken voor het
• Keuze uit ruim 100.000 (digitale) lesmaterialen
onderwijs. Ook het Ontwikkelcentrum is aangesloten. Eén
• Zoek en vergelijk meer dan 1400 methodes
van de managers geeft aan waarom: “Edurep is de plek
• Bewerk bestaand en/of maak eigen lesmateriaal
waar alle belangrijke informatie van alle toeleveranciers bij
• Combineer niet-digitaal/digitaal en
elkaar komt. Wij willen daar graag bij horen. Dit stelt wel als
open/gesloten materiaal
• Deel materiaal met collega-docenten
voorwaarde dat al het materiaal goed gemetadateerd moet
worden. Dat betekent dat wij onze leermiddelen voorzien
van de juiste labels. Niet alleen titel en samenvatting, maar
Kijk voor meer informatie op
ook: voor welke opleiding is het geschikt? Uiteraard wil
www.wikiwijsleermiddelenplein.nl
elke uitgever ook zijn eigen kanalen beheren, maar het
grote voordeel van Edurep is dat dat gedaan wordt door
professionele medewerkers. Naast je eigen afzetkanaal biedt
Edurep de mogelijkheid om andere doelgroepen te benaderen.
Het Ontwikkelcentrum maakt primair leermiddelen voor het
groen onderwijs die ook prima ingezet kunnen worden binnen
regionale opleidingencentra. Dat is een markt die we niet
actief zelf benaderen, maar via Edurep wel bereiken.”
Voordelen voor afnemers:
Kennisnet biedt twee diensten die het labelen van
Heeft u een webomgeving of leeromgeving? Dan biedt Edurep u:
leermiddelen zo eenvoudig mogelijk maken: Bron Metadata-
• Relevante collecties lesmateriaal voor het Nederlandse
editor en MetaPlus. De Bron Metadata-editor (BME) is
onderwijs
• Uitgebreide metadata over de lesmaterialen, waar mogelijk
tot op inhoudsniveau
• Zoekmechanismen die het vinden van de juiste informatie
eenvoudig maken
• Kant-en-klare widgets en maatwerkoplossingen,
naar uw eigen wens
geschikt voor bijvoorbeeld uitgeverijen of aanbieders
met grotere collecties leermateriaal. Zij kunnen de BME
aansluiten op hun database met leermiddelen. De Bron
Metadata-editor helpt om de basale metadata (zoals de titel,
het vak, het onderwijsniveau en sleutelwoorden) zo makkelijk
mogelijk toe te voegen. Natuurlijk kunnen er meer labels
worden toegevoegd, maar deze basisgegevens zijn nodig om
de leermiddelen goed doorzoekbaar te maken voor onder
U kunt zelf uw maatwerkimplementatie vormgeven
andere leraren. Maar wat als een leraar aardrijkskunde wil
(bijvoorbeeld door een zoeksysteem in te bouwen), maar
aangeven dat een leermiddel dat gemaakt is voor geschiedenis
u kunt er ook voor kiezen om één van de Edurep-widgets
óók geschikt is voor zijn vak? Of als een vakgroep materiaal
te integreren in uw webomgeving. Zoals de directeur van
wil voorzien van bepaalde kenmerken? Dan is het handig als
itslearning (een leerplatform voor het onderwijs) aangeeft:
zij op een eenvoudige manier metadata kunnen toevoegen.
“Veel docenten willen educatieve leermiddelen gebruiken in
MetaPlus biedt deze mogelijkheid.
het primaire leerproces. Ze willen ermee kunnen arrangeren,
Sociale metadata zijn beoordelingen gegeven door gebruikers
ze willen leermiddelen gedifferentieerd kunnen aanbieden
van uw materialen. Hiermee krijgt u feedback op de
aan leerlingen. Dan is het van groot belang dat ze eenvoudig
aangeboden content, waarbij goed materiaal wordt beloond
kunnen zoeken naar educatieve leermiddelen, vanaf een
en minder goede content handvatten krijgt voor verbetering.
interface die ze gewend zijn. Niet op een andere plek, want
De centrale opslag van de sociale metadata in Edurep geeft u
ze zijn al ingelogd in itslearning. Ze willen eigenlijk met
de gelegenheid op één centrale plek feedback te verzamelen
diezelfde login bij hun educatieve leermiddelen kunnen, ze
en daar eventueel op te reageren. Meer informatie staat op:
kunnen zoeken, ze kunnen vinden en ze kunnen gebruiken.
www.kennisnet.nl/diensten/metadateren
Dat is door de zoekinterface, waarmee itslearning een
verbinding krijgt met Edurep, goed gelukt!”
Kennisnet Federatie
De Kennisnet Federatie maakt het mogelijk
Meer informatie staat op www.edurep.kennisnet.nl
voor leraren, leerlingen en managers om
via verschillende omgevingen met het
Metadata
eigen schoolaccount toegang te krijgen tot collecties en
Edurep werkt op basis van
diensten: single sign-on. Het voordeel is dat ze bij het
metadata. Metadata zijn erg
gebruik van educatieve producten van meerdere leveranciers
belangrijk binnen de educatieve contentketen. Metadateren
niet steeds apart hoeven in te loggen met verschillende
is het voorzien van leermiddelen van de juiste etiketten,
gebruikersaccounts. De Kennisnet Federatie is open voor
waardoor u ze makkelijker kunt delen, vinden en gebruiken.
alle leveranciers van diensten die relevant zijn voor het
Een aanbieder, zoals een uitgever, kan bijvoorbeeld
onderwijs. Daarbij gaat het niet alleen om onderwijsdiensten
aangeven voor welk leerjaar, niveau en vak digitale
als het Wikiwijsleermiddelenplein en Teleblik, maar ook om
leermiddelen bedoeld zijn. Leraren kunnen aan de hand van
commerciële partijen. Het hart van de Kennisnet Federatie
deze labels lesmateriaal vinden. En het op de juiste manier
wordt gevormd door Entree, het fysieke platform waaraan
en het juiste moment inzetten voor hun leerlingen.
onderwijsinstellingen en dienstleveranciers hun systemen
kunnen koppelen. De specialist Onderwijs bij het Nederlands
iedere partij die interessant is voor het onderwijs zullen
Instituut voor Beeld en Geluid geeft aan: “Het beeld- en
aansluiten. Wilt u als school gebruik maken van een dienst
geluidsmateriaal uit onze archieven is beschikbaar via drie
die nog niet is aangesloten? Wijs de partijen erop dat ze
diensten op Entree: Teleblik, ED*IT en Les2.0. Voor de laatste
bij ons kunnen aansluiten, opdat u met uw vertrouwde
twee diensten werken we samen met andere culturele en
schoolaccounts de dienst kan gebruiken.
museale instellingen, zoals het Nationaal Archief en de musea
van Volkenkunde en Oudheden. Via Entree is het inloggen van
Lees meer op www.kennisnetfederatie.nl.
gebruikers goed geregeld, onder andere door het gebruik van
de digicodes.”
Standaarden
Voordelen voor leveranciers
Om in het onderwijs op
• Uw klant kan meteen gebruik maken van uw dienst. Als
een eenvoudige en veilige manier gegevens te kunnen
aangesloten toeleverancier heeft u met een koppeling
uitwisselen, zijn afspraken nodig. Kennisnet participeert
direct toegang tot honderden scholen en duizenden
in verschillende samenwerkingsverbanden voor het
gebruikers. Het aantal scholen dat gebruik maakt van
ontwikkelen, beheren en implementeren van deze afspraken.
de Kennisnet Federatie groeit dagelijks. Tevens bent u
De technische afspraken voor de Educatieve ContentKeten (de
beter zichtbaar voor docenten en leerlingen die nog geen
keten van onderwijs- en marktpartijen voor leermaterialen)
gebruik maken van uw diensten. U houdt zelf de volledige
zijn formeel vastgesteld bij stichting Edustandaard; het
controle over de toegang tot uw content.
bureau hiervoor wordt gevoerd door Kennisnet en SURF. Een
• U verleent een extra service aan uw klant. U biedt uw
voorbeeld van een beheerde afspraak is NL LOM (NL Learning
klanten meer gebruiksgemak omdat zij uw content direct
Object Metadata), een afspraak over het beter uitwisselbaar
vanuit hun elektronische leeromgeving kunnen benaderen.
maken van online lesmateriaal voor het onderwijs.
Leerlingen en docenten hoeven dus maar één inlognaam en
wachtwoord te onthouden, namelijk hun schoolaccount.
• Veilig en herkenbaar. Scholen loggen veilig in via het
Om ervoor te zorgen dat alle informatiesystemen in
het Nederlandse onderwijs dezelfde onderwijstaal
herkenbare inlogscherm van de federatie. Na het inloggen
spreken, wordt er door Edustandaard gewerkt aan het
heeft de gebruiker eenvoudig toegang tot uw leermateriaal.
OnderwijsBegrippenKader (OBK), een gemeenschappelijke
online database met alle onderwijsbegrippen en hun
Voordelen voor onderwijsinstellingen
onderlinge relaties.
• Direct toegang tot (gratis) afgeschermde content.
Als aangesloten school, kunnen uw gebruikers zich met
Het programma implementatie Educatieve ContentKeten
hun eigen persoonlijke schoolaccount toegang verschaffen
(iECK) richt zich op de beheerste invoering van die
tot populaire diensten als Wikiwijsleermiddelenplein,
standaarden, die betrekking hebben op de distributie van
Teleblik en Leraar24 en het schooldossier.
en toegang tot digitale leermaterialen.
• Toegang tot een grote hoeveelheid van betaalde
afgeschermde content. Op de Kennisnet Federatie zijn
Meer informatie staat op www.edustandaard.nl en
talloze dienstleveranciers aangesloten, zodat gebruikers met
www.educatievecontentketen.nl.
hun persoonlijke schoolaccount toegang kunnen krijgen tot
betaalde diensten die de school afneemt. Voorbeelden zijn:
ED*IT, SLIM, Noordhoff, Thieme Meulenhoff en Malmberg.
• De Kennisnet Federatie is neutraal. Dit houdt in dat wij

Download Report