Jaarverslag 2013
© 2014 Brabant Water NV
Bezoekadres
Magistratenlaan 200
5223 MA ’s-­Hertogenbosch
Postadres
Postbus 1068
5200 BC ’s-­Hertogenbosch
telefoon 073 683 88 88
e-mail [email protected]
internet www.brabantwater.nl
Colofon
samenstelling Afdeling Communicatie, Brabant Water
vormgeving Cascade - visuele communicatie, Amsterdam
druk HuigHaverlag Printing, Wormerveer
Dit jaarverslag is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Inhoud
3
Voorwoord van de directie
4
Bericht van de Raad van Commissarissen
Jaarverslag 2013 van de directie
10Ondernemingsstructuur
11Kengetallen
12 Ons bedrijfsprofiel
14 Ons risicomanagement
16 Onze strategie en toekomst
20 Onze klanten
24 Onze omgeving
27 Onze medewerkers
30 Onze dochters
31 Onze financiën
Jaarrekening 2013
35 Onze geconsolideerde jaarrekening
67 Onze enkelvoudige jaarrekening
Overige gegevens
78 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
81Afkortingen
1
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Voorwoord van de directie
Brabant Water streeft continu naar de beste kwaliteit van ons product en een klantgerichte
dienstverlening. Vanuit dit uitgangspunt zorgen onze medewerkers ervoor dat 2,4 miljoen
mensen en de bedrijven in Noord-Brabant altijd en overal kunnen rekenen op uitstekend
drinkwater, nu én in de toekomst.
Onze ambities hebben we vastgelegd in concrete programma’s. Zo werken we gericht aan
het verbeteren van de service aan onze klanten, de ontwikkeling van onze medewerkers,
het moderniseren van het leidingwaternet en aan een deltaplan voor ontharding van ons
drinkwater.
Brabant Water beschikt over een uitgebreid netwerk van samenwerkingspartners.
We waarderen de kennis- en gedachtenuitwisseling met onze omgevingspartners op
alle niveaus, van lokaal en regionaal tot landelijk en internationaal. Het delen van
wederzijdse expertise leidt altijd tot winst, voor samenleving en milieu.
Dat Brabant Water maximale aandacht besteedt aan de bescherming van bronnen en
grondwater is inherent aan de aard van het bedrijf. Daarom volgen we de ontwikkelingen
rond onder andere opslag van kernafval en de winning van schaliegas kritisch.
We zijn er trots op dat onze inspanningen om klimaatneutraal te werken succesvol zijn
en worden erkend. Als eerste drinkwaterbedrijf in Nederland hebben we het internationaal
gestandaardiseerde certificaat ‘Klimaatneutrale onderneming’ behaald. Dit betekent dat we
onze bedrijfsactiviteiten uitvoeren zonder schadelijke bijdrage aan ons klimaat. Deze status
ondersteunt ons doel om ook voor de lange termijn actief te blijven werken aan een lagere
CO2-uitstoot.
drs. G.J. van Nuland, Algemeen Directeur
3
4
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Bericht van de Raad van
Commissarissen van Brabant Water NV
Jaarrekening
Het Bestuur van Brabant Water heeft ons de door hem
opgemaakte jaarrekening over het jaar 2013 voorgelegd,
samen met het verslag over het door het Bestuur
gevoerde beleid. De Raad van Commissarissen heeft de
opgemaakte jaarrekening over 2013 laten onderzoeken
door Deloitte Accountants. De goedkeurende
controleverklaring is in het verslag opgenomen. De Raad
heeft besloten de jaarrekening door te sturen naar de
Algemene Vergadering van Aandeelhouders (Algemene
Vergadering) en stelt u voor de Jaarrekening 2013
ongewijzigd vast te stellen. Verder stelt de Raad u voor
decharge te verlenen aan de Directie voor haar bestuur
en aan de Raad van Commissarissen voor zijn toezicht.
Corporate Governance
De Raad en het Bestuur onderschrijven het belang van
een deugdelijk ondernemingsbestuur voor Brabant
Water. Daarom was al eerder besloten de Corporate
Governance Code vrijwillig toe te passen voor die
onderdelen die ook voor onze onderneming aan de
orde zijn. Brabant Water is een naamloze vennootschap
waarop het verzwakt structuurregime van toepassing is.
Dit betekent onder andere dat het Bestuur wordt
benoemd door de Algemene Vergadering op bindende
voordracht van de Raad. De Algemene Vergadering
benoemt eveneens, op voordracht van de Raad, de
commissarissen. De verhoudingen tussen de Algemene
Vergadering, de Raad van Commissarissen en het Bestuur
zijn vastgelegd in diverse reglementen alsmede in de
statuten. Deze stukken zijn alle op de website van de
onderneming gepubliceerd.
Samenstelling en omvang van de Raad
In 2010 zijn met de Algemene Vergadering
afspraken gemaakt over de omvang van de Raad.
Besloten is dat de omvang van tien leden gefaseerd
wordt teruggebracht naar vijf leden in 2014. De
uiteindelijke samenstelling wordt dan als volgt:
- twee leden met een actieve functie in het openbaar
bestuur van de aandeelhoudende gemeenten;
- een lid op voorstel van het College van Gedeputeerde
Staten van Noord-Brabant;
- een lid op basis van het versterkt aanbevelingsrecht
van de Ondernemingsraad;
- een lid, niet afkomstig vanuit de bovengenoemde
achtergronden.
In 2013 waren twee commissarissen, de heren E. van
Dijk en H. Willems, volgens rooster aftredend en niet
meer herbenoembaar. Gelet op de hiervoor genoemde
afspraak is uitsluitend de vacature van de heer Willems
ingevuld. Uit de categorie ‘actief in het openbaar bestuur
binnen aandeelhoudende gemeenten’ is de heer J.
Niederer, burgemeester van de gemeente Roosendaal,
door de Raad voorgedragen.
De werving heeft plaatsgevonden volgens de
vastgestelde procedure met inschakeling van het
Nationaal Register. De heer Niederer is vervolgens door
de Algemene Vergadering benoemd. De afgesproken
vermindering van de omvang ligt op koers. Per 1 juli 2014
zal de Raad een omvang van vijf leden bereiken. De Raad
dankt de heren Van Dijk en Willems voor de wijze waarop
zij zich jarenlang als commissaris hebben ingezet voor de
belangen van de vennootschap.
Per 1 januari 2011 is de Wet Bestuur en Toezicht in
werking getreden. De wet bevat onder andere een
bepaling over een evenwichtige verdeling van zetels
over mannen en vrouwen. De wet gaat uit van een
evenwichtige verdeling van ten minste 30% mannen
en ten minste 30% vrouwen. Per 31 december 2013
bedraagt de verdeling in de Raad ruim 66% mannen en
ruim 33% vrouwen. De Raad is derhalve volgens de wet
op dit punt evenwichtig samengesteld. Het Bestuur van
de vennootschap bestaat uit één (mannelijke) directeur.
De samenstelling van de Raad per 31 december 2013 is
opgenomen op pagina 8 van dit Jaarverslag.
Zelfevaluatie Raad
De Raad is van mening dat zijn samenstelling zodanig
is, dat op juiste wijze toezicht uitgeoefend kan worden
en dat de leden ten opzichte van elkaar en het Bestuur
onafhankelijk kunnen opereren. In het licht van het
vertrek de komende jaren van een aantal commissarissen
en de invulling van de vacatures die daardoor ontstaan,
5
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Bericht van de Raad van Commissarissen van Brabant Water NV
is gesproken over het gewenste profiel van nieuwe leden
van de Raad. De vergaderingen van de Raad worden
gekenmerkt door een hoge opkomst van de leden.
De Raad heeft daarnaast een aantal keren buiten de
aanwezigheid van het Bestuur vergaderd om het eigen
functioneren evenals het functioneren en de remuneratie
van het Bestuur te bespreken. In deze evaluatie zijn de
drie rollen die de Raad heeft – toezichthouder, adviseur
en werkgever – aan de orde gekomen.
Ook de relatie met het Bestuur, de Algemene
Vergadering en de Ondernemingsraad is afgelopen jaar
besproken.
De Raad heeft verder gesproken over het functioneren
van de Raad als collectief en van individuele leden
van de Raad. In dit verband zijn onder andere sfeer
en cultuur en de verdeling van taken binnen de Raad,
het functioneren van de commissies van de Raad en
profielschets en reglementen aan de orde geweest. Voor
de Remuneratiecommissie is een reglement opgesteld.
Invulling toezicht
De Raad en het Bestuur kwamen in 2013 vijfmaal in
vergadering bijeen. Tijdens de vergaderingen en in
contacten met het Bestuur heeft de Raad gesproken
over de strategie van de onderneming, de behaalde
resultaten, de plannen voor de komende periode en alle
overige relevante zaken die onder de aandacht van de
Raad kwamen of werden gebracht. In 2013 werden onder
meer de volgende onderwerpen behandeld:
- De potentiële bedreigingen van het grondwater (als
bron voor de drinkwatervoorziening in Noord-Brabant)
als gevolg van plannen voor schaliegaswinning en
opslag kernafval in de Brabantse bodem vragen
continu aandacht.
- De wijze waarop de externe toezichthouder (Inspectie
Leefomgeving en Transport) via compliance en
operational audits invulling geeft aan haar toezicht in
het kader van de Drinkwaterwet.
- De (trage) voortgang van de gerechtelijke
procedure over de afwikkeling van de te betalen
schadeloosstelling aan de NV Tilburgsche
Waterleiding-Maatschappij (TWM) in verband met
de gedwongen overgang van het distributiegebied
naar Brabant Water en de mogelijke financiële
consequenties daarvan voor de solvabiliteit van de
onderneming.
- De gevolgen van de invoering van de Wet Normering
Topinkomens per 1 januari 2014 en de daarmee
samenhangende concrete invulling van het
beloningsbeleid voor het Bestuur voor de komende jaren.
- De gewenste minimumsolvabiliteit van de
onderneming ten aanzien van de periodes voor en na
afwikkeling van het TWM-dossier.
- De versterking van de communicatie met de
aandeelhouders door introductie van een nieuwsbrief
van het Bestuur voor de aandeelhouders, die een
aantal keer per jaar zal verschijnen.
- Werving en selectie van commissarissen in relatie tot
het gewenste profiel van nieuwe commissarissen.
- Af- en aantreden van nieuwe commissarissen met
vaststelling van nieuwe taken binnen de Raad en
commissies.
- De nieuwe regelgeving in de EU over de aanbesteding
van diensten van algemeen belang. Deze introductie
werd algemeen (ten onrechte) in verband gebracht
met mogelijke privatisering van de drinkwatersector.
- De belasting op leidingwater die onverwacht door de
Rijksoverheid per 1 januari 2014 werd verhoogd, in
strijd met eerdere berichten tot afschaffing van deze
belasting.
- Het Jaarverslag 2012, voorstel winstbestemming
en het verslag van de accountant en het
Duurzaamheidsverslag 2012.
- De resultaten van de landelijke brede benchmark 2012
op de thema’s waterkwaliteit, dienstverlening, milieu
en financiën en efficiency
- De financiële kwartaalrapportages 2013
- De begroting en watertarieven voor 2014.
Bij twee overlegvergaderingen tussen de Bestuurder
en de Ondernemingsraad, waarin de algemene
gang van zaken van de onderneming besproken is,
waren vertegenwoordigers van de Raad aanwezig.
Het jaarverslag, het duurzaamheidsverslag,
interne organisatiewijzigingen en wijziging van
bedrijfsregelingen zijn onder andere aan de orde
geweest. De Raad heeft zich op deze wijze een goed
beeld kunnen vormen van wat er binnen het bedrijf bij
de medewerkers leeft. De Raad heeft op dit moment
twee vaste commissies ingesteld: de Auditcommissie en
de Remuneratiecommissie. De taak van deze commissies
is de besluitvorming van de Raad voor te bereiden.
Auditcommissie
De Auditcommissie adviseert de Raad bij de uitvoering
van zijn taak tot het houden van toezicht op de interne
risicobeheers- en controlesystemen alsmede de
jaarverslaglegging. Voor de werkzaamheden van de
commissie is een reglement opgesteld.
De Auditcommissie heeft in 2013 drie keer vergaderd,
waarbij de financiële informatieverschaffing (conceptjaarrekening 2012, Begroting 2014 en realisatiecijfers
2013) aan de orde zijn geweest. Daarnaast heeft de
commissie in een speciale bijeenkomst aandacht besteed
aan informatiebeveiliging bij Brabant Water en de gevaren
van cybercrime. In een extra bijeenkomst in 2014 zal de
Raad plenair over dit onderwerp informatie ontvangen.
6
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Bericht van de Raad van Commissarissen van Brabant Water NV
Remuneratiecommissie
Tot slot
De Remuneratiecommissie heeft tot taak de Raad te
adviseren over de jaarlijkse remuneratie van het Bestuur,
passend binnen het door de Algemene Vergadering
vastgesteld bezoldigingsbeleid. In het afgelopen
boekjaar is uitgebreid aandacht besteed aan de Wet
Normering Topinkomens (WNT). Deze wet is op 1 januari
2013 van kracht geworden en heeft betrekking op de
bezoldigingen van de Raad van Commissarissen en het
Bestuur. Deze bezoldigingen voldeden over het boekjaar
2013 alle aan de wettelijke eisen van de WNT en de
daarin geformuleerde overgangstermijnen.
De Raad spreekt tot slot zijn dank en waardering uit
voor de wijze waarop Bestuur, Ondernemingsraad
en medewerkers van Brabant Water zich in het
verslagjaar hebben ingezet voor de belangen van de
onderneming. De continue aandacht voor de klant en
de (drink)watervoorziening in Noord-Brabant, binnen
alle geledingen en op alle plaatsen binnen het bedrijf,
heeft Brabant Water gemaakt tot wat het nu is: een
toonaangevende, gerespecteerde en klantgerichte
onderneming.
Verder stelde de commissie een nieuw Reglement op
voor haar functioneren, dat inmiddels door de Raad
is bekrachtigd. Daarnaast werden afspraken gemaakt
over de systematiek van de onkostenvergoeding
voor de Bestuurder. Met de Bestuurder werd het
jaarlijks evaluatiegesprek gehouden. Daarbij werd
gesproken over zijn functioneren, mede in relatie tot
de daartoe door de Commissie opgestelde criteria.
Tevens werd aandacht besteed aan de wisselwerking
tussen de Bestuurder enerzijds en de Raad alsmede de
Ondernemingsraad anderzijds.
Breda, 17 april 2014
Namens de Raad van Commissarissen van
Brabant Water NV
Mr. C.G.J. Rutten, voorzitter
Ir. A.J.A.M. Segers, secretaris
Raad van Commissarissen. Van links naar rechts: mevrouw ir J.M. Leemhuis-Stout, de heer ir. A.J.A.M. Segers, de heer mr. C.G.J. Rutten,
de heer mr. J.M.L. Niederer, mevrouw drs. M. Rookmaker - van Mackelenbergh en de heer drs. H.A.G. Hellegers.
7
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Algemene Vergadering van Aandeelhouders
De Algemene Vergadering heeft een
Aandeelhouderscommissie ingesteld om de
aandeelhouders-vergadering voor te bereiden.
De commissie is op 15 mei 2013 bijeengekomen om
de onderwerpen op de agenda van de komende
aandeelhoudersvergadering met het Bestuur te
bespreken. In het bijzonder is aandacht besteed aan de
voortgang van de gerechtelijke procedure over de te
betalen financiële schadeloosstelling in het TWM-dossier.
In dit verband zijn vertrouwelijk een aantal scenario’s
voor de bepaling van de overnamesom besproken. De
commissie heeft over alle onderwerpen schriftelijk advies
uitgebracht aan de Algemene Vergadering.
De jaarlijkse Algemene Vergadering vond plaats op
21 juni 2013. Tijdens deze bijeenkomst werd het verslag
van de Aandeelhouderscommissie besproken, de
Jaarrekening 2012 vastgesteld en decharge verleend
aan de Directeur voor zijn bestuur en aan de Raad van
Commissarissen voor zijn toezicht.
De Algemene Vergadering verleende goedkeuring aan
het besluit van het Bestuur om de watertarieven over
2014 te stabiliseren op het niveau van 2013, behoudens
het doorberekenen van eventuele aanpassingen in
overheidsheffingen. Inmiddels is bekend geworden
dat de Rijksoverheid de belasting op leidingwater met
ingang van 2014 fors heeft verhoogd, ondanks bezwaren
van de drinkwatersector. Deze verhoging moet in de
watertarieven doorberekend worden.
In de Algemene Vergadering deed het Bestuur
mededeling over de hoofdlijnen van het strategisch
beleid, de algemene en financiële risico’s en het beheersen controlesysteem van de vennootschap. In dit verband
werd door het Bestuur stilgestaan bij de realisatie van het
financieel beleid in relatie tot het Financieel Beleidsplan
2012 t/m 2016 en de landelijke benchmark over 2012.
De Algemene Vergadering besloot op advies van de
Aandeelhouderscommissie de minimumsolvabiliteit
na afwikkeling van het TWM-dossier vast te stellen
op 45%. Op dat moment zal in overleg met alle
vennootschapsorganen worden bepaald op welke wijze
en in welk tempo de afgesproken minimumsolvabiliteit
zal worden bereikt.
Het Bestuur heeft informatie verschaft over de voortgang
van de gerechtelijke procedure voor de vaststelling
van de overnamesom voor TWM. De Rechtbank heeft
bepaald welke rekengrondslag van toepassing is en
heeft een Commissie van deskundigen benoemd die
de rechtbank moet adviseren over de hoogte van de
schadeloosstelling. Ondanks aandringen van de kant
van Brabant Water is de Rechtbank nog niet tot een
uitspraak gekomen. Uit een scenariostudie is gebleken
dat de variabelen groot en de uitkomsten daarmee
zeer onzeker zijn. Afgesproken is dat na de uitspraak
het Bestuur onmiddellijk overleg zal voeren met de
Aandeelhouderscommissie.
Daarnaast is uitgebreid stilgestaan bij het intensieve
investeringsprogramma van Brabant Water in de
komende jaren. Naast de reguliere investeringen vinden
extra investeringen plaats in centrale ontharding op een
groot aantal waterproductiebedrijven, grootschalige
vervanging van oude leidingen, beveiliging en veiligheid en
een vervangingsprogramma voor een nieuw type watermeter.
Verder zijn de belangrijkste bedreigingen aan de
orde geweest voor de veiligheid van de drinkwatervoorziening en de maatregelen die zich met name
richten op de langdurige bescherming van de
grondstof voor de drinkwatervoorziening (tegen
schaliesgaswinning, opslag kernafval, plaatselijke
verontreinigingen van het grondwater). De Algemene
Vergadering heeft voorts kennis genomen van het
Duurzaamheidsverslag van Brabant Water over 2012.
Het Bestuur heeft informatie verstrekt over de
dochterondernemingen van Brabant Water die zich op
de commerciële markt begeven. Deze activiteiten, die
volgens de Drinkwaterwet niet behoren tot de taken van
een drinkwaterbedrijf, zijn afgesplitst en ondergebracht
in juridische entiteiten waarvan Brabant Water eigenaar is.
Op voordracht van de Raad van Commissarissen heeft
de Algemene Vergadering verder besloten de heer
J. Niederer, burgemeester van de gemeente Roosendaal,
te benoemen tot lid van de Raad.
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Bericht van de Raad van Commissarissen van Brabant Water NV
Raad van Commissarissen per
31 december 2013
De heer mr. C.G.J. Rutten - voorzitter
Voormalig burgemeester van de gemeente Breda
- Voorzitter Kamer van Koophandel Zuidwest Nederland
De heer ir. A.J.A.M Segers - secretaris
Voormalig watergraaf Waterschap De Aa en
Waterschap De Dommel
De heer drs. H.A.G. Hellegers - plaatsvervangend
voorzitter
Burgemeester van de gemeente Uden
- Voorzitter Vlagheide Fonds
- Bestuurslid Stichting Nationaal Rampenfonds
- Voorzitter Stichting Brabants Heem
Mevrouw ir. J.M. Leemhuis-Stout - lid
Verschillende bestuurlijke en toezichthoudende functies,
waaronder:
- Voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei
- Voorzitter Raad van Toezicht Stichting
IJsselmeerziekenhuizen
- Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Parc Spelderholt
De heer mr. J.M.L. Niederer - lid
Burgemeester van de gemeente Roosendaal
- Voorzitter van de klachtencommissie van de
Woningstichting Woensdrecht
- Lid van de Raad van Strafrechttoepassing en
Jeugdbescherming, sectie TBS
- Voorzitter van de Vereniging voor Behartiging van de
Belangen van Burgemeesters
Mevrouw drs. M. Rookmaker-van Mackelenbergh
-plaatsvervangend secretaris
Algemeen directeur Fontys Hogeschool voor Marketing en
Management
- Lid Raad van Commissarissen Saver NV
- Lid Raad van Commissarissen NV Afvalzorg
Samenstelling Auditcommissie
Ir. A.J.A.M Segers - voorzitter
Drs. H.A.G. Hellegers - lid
Drs. M. Rookmaker-van Mackelenbergh - lid
Samenstelling Remuneratiecommissie
Ir. J.M. Leemhuis-Stout - voorzitter
Mr. C.G.J. Rutten - lid
Mr. J.M.L. Niederer - lid
8
Jaarverslag 2013 van de directie
10
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Ondernemingsstructuur
Brabant Water Groep
100%
100%
100%
100%
11
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Kengetallen Brabant Water NV
voor haar voorzieningsgebied per 31 december 2013 (geconsolideerd)
2013
2012
2011
2010
2009
Inwoners
2.450.731
2.442.098
2.434.709
2.425.066
2.416.659
Aansluitingen
1.121.468
1.110.563
1.101.988
1.093.206
1.083.807
Waterleveringen
Drinkwater
Productie (x 1.000 m3)
Productieverlies (in procenten)
177.837
3,0
176.370
2,3
176.496
2,4
177.980
2,5
177.077
2,9
Drinkwaterlevering in het net
Eigen concessiegebied (x 1.000 m3)
Andere waterleidingbedrijven (x 1.000 m3)
Distributieverlies (in procenten)
165.550
7.868
2 ,6
164.928
7.159
2,5
166.161
5.900
2,5
166.549
5.935
3,2
166.691
6.019
2,5
Industriewater
Netto levering aan klanten (x 1.000 m3)
11.512*
9.716
10.266
9.997
9.389
18.157
61,6
18.145
61,2
18.127
60,8
18.082
60,5
18.141
59,7
Balanscijfers (x 1.000 euro)
Balanstotaal
Boekwaarde materiële vaste activa
Idem als percentage van de aanschafwaarde
Investeringsuitgaven
860.754
715.069
50
67.484
830.321
683.269
48
67.667
802.895
648.979
48
61.411
761.210
616.331
47
57.667
721.560
585.486
45
64.399
Resultaten (x 1.000 euro)
Bruto omzet
Omzet water
Resultaat
201.071
176.004
38.585
194.367
170.956
39.387
227.028
206.617
39.084
225.232
199.086
36.985
237.659
196.311
8.676
763
54.052
784
52.011
778
49.487
780
50.231
783
47.223
Distributienet
Lengte hoofdleidingnet (in km)
Aantal aansluitingen per km hoofdleiding
Personeel
Aantal fte ultimo verslagjaar
Salariskosten incl. sociale lasten (x 1.000 euro)
* Inclusief leveringen buiten de provincie Noord-Brabant
12
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Ons bedrijfsprofiel
Water is een structuur-NV. De aandelen van onze
vennootschap zijn voor 31,6% in handen van de
Provincie Noord-Brabant. De overige aandelen zijn in het
bezit van gemeenten in het voorzieningsgebied. Jaarlijks
levert Brabant Water zo’n 180 miljoen m3 water. Wij
beschikken daartoe over dertig waterproductiebedrijven
en een hoofdleidingnet van ruim 18.000 kilometer. Circa
60% van het drinkwater is bedoeld voor huishoudelijke
klanten. Zij gebruiken het drinkwater voor consumptie
en andere huishoudelijke toepassingen. Het overige
Brabant Water levert drink- en industriewater aan 2,5
miljoen inwoners en aan bedrijven in Noord-Brabant.
Wij winnen, zuiveren en distribueren water van
uitstekende kwaliteit, tegen de laagst mogelijke kosten
en met een hoge leveringsbetrouwbaarheid.
Het hoofdkantoor is gevestigd in ’s-Hertogenbosch,
met een nevenvestiging in Breda. Bij ons bedrijf werken
circa 850 medewerkers (vast en flexibel personeel).
De jaaromzet is ongeveer 200 miljoen euro. Brabant
Figuur 1 Waterproductiebedrijven
Drinkwaterproductiebedrijf
Industriewaterproductiebedrijf
Hoofdkantoor
Nevenvestiging en regiokantoren
Regiokantoor
17
Werkendam
Woudrichem
Aalburg
Tholen
Lith
11
24
Oss
Landerd Grave
21 Maasdonk
Cuijk
’s-Hertogenbosch
Geertruidenberg
Drimmelen
23
Mill en
Heusden
Waalwijk
Sint
Hubert
Bernheze
12
6
Moerdijk
Oosterhout
Vught Sint-Michielsgestel
Loon
Uden
op Zand
7
Dongen
25
Schijndel
Boxmeer
Haaren 13
Sint Anthonis
Boekel
18
Steenbergen
Veghel
Breda
Halderberge
8
Etten10
Gilze
Boxtel
5 Leur
Sint-Oedenrode
en Rijen Tilburg
2
Oisterwijk
Gemert-Bakel
9
Laarbeek
Roosendaal Rucphen
19
Bergen op
Goirle
Son
14
26
Best
3
4
Zoom
Alphen-Chaam
28
Hilvarenbeek
Zundert
Oirschot
1
Nuenen Helmond
20
Deurne
Baarle-Nassau
Eindhoven Geldrop-Mierlo
16
Baarle-Hertog
30
22
Veldhoven
ReuselWoensdrecht
de Mierden
Waalre
Someren
Asten
Bladel Eersel
Heeze-Leende
29
Valkenswaard
Bergeijk
Cranendonck
15
27
1Bergen op
Zoom
2Wouw
3Roosendaal
4Schijf
5Seppe
6Zevenbergen
7Oosterhout
8Dorst
9Prinsenbosch
10Tilburg
11Genderen
12Vlijmen
13Haaren
14Oirschot
15Luyksgestel
16Vessem
17Lith
18Schijndel
19Son
20Welschap
21Nuland
22Eindhoven
23Loosbroek
24Macharen
25Veghel
26Lieshout
27Budel
28Helmond
29Someren
30Vlierden
13
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Ons bedrijfsprofiel
drinkwater en het industriewater gaan naar bedrijven die
het inzetten voor uiteenlopende doelen. Desgewenst
leveren we ook maatwerkproducten aan bedrijven, zoals
water voor laagwaardig gebruik of water dat een speciale
behandeling heeft ondergaan.
Deze dienstverlening hebben we per 1 januari 2009
ondergebracht in onze gespecialiseerde
dochteronderneming HydroBusiness. Vanaf diezelfde
datum is onze kennis en expertise op het gebied van
Koude- en WarmteOpslag (KWO) en geothermie
geconcentreerd in ons dochterbedrijf Hydreco.
Hydroscope, een derde dochteronderneming, is sinds
2002 actief op het gebied van waterkwaliteit, veiligheid
en legionellapreventie.
Ondernemingsraad
per 31 december 2013
Mevrouw S. Ahmed
De heer J. Bierens
De heer E. de Froe - voorzitter
De heer J. Gorisse
De heer N. de Graaf
De heer H. van Horne
Mevrouw D. Hulshof - vicevoorzitter
De heer A. Wildhagen
De heer T. van der Meeren
De heer M. Merkx
De heer G. van Rooij
De heer A. de Vries
Mevrouw K. Verbunt - ambtelijk secretaris
De cijfers die we in dit jaarverslag presenteren hebben
overigens alleen betrekking op het onderdeel
drinkwaterbedrijf, tenzij nadrukkelijk anders vermeld.
De zorg voor het milieu, waaruit we de grondstof voor
ons water putten, staat bij Brabant Water hoog in het
vaandel. We streven naar een duurzame
watervoorziening, nu en in de toekomst. We volgen bij al
onze activiteiten de ontwikkelingen in de maatschappij,
stemmen werkzaamheden af met relevante andere
organisaties en werken waar nodig samen.
Bestuur per 31 december 2013
De heer drs. G.J. van Nuland - Statutair directeur
Managementteam per 31 december 2013
De heer drs. G.J. van Nuland - voorzitter
Statutair directeur
De heer mr. H.A.J. de Beer
Hoofd Bestuurlijke & Juridische Zaken
De heer drs. R. Berger
Hoofd Personeel, Proces & Organisatie
De heer ir. C.P. de Jong
Hoofd Distributie
De heer drs. N.J.L. van der Kaay
Hoofd Financiën, ICT & Logistiek
Mevrouw R. Rijken
Hoofd Communicatie
De heer ing. A.F.C. van de Ven
Hoofd Klantcontacten
De heer ir. L.M. de Waal
Hoofd Productie
De ondernemingsraad nam in 2013 afscheid van
mevrouw M. Deijnen. Wij danken haar voor de manier
waarop ze zich heeft ingezet voor de belangen van het
bedrijf en medewerkers.
14
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Ons risicomanagement
Brabant Water is als drinkwaterbedrijf primair
verantwoordelijk voor het waarborgen van de continuïteit
van de waterlevering in ons voorzieningsgebied en de
kwaliteit en druk van het geleverde drinkwater. In onze
bedrijfsvoering willen we risico’s tot een minimum
beperken. Met bedrijfsbreed risicomanagement krijgen
wij inzicht in de belangrijkste risico’s voor Brabant Water.
Op basis hiervan nemen wij maatregelen om onze
doelstellingen te halen en mogelijkheden te benutten.
Dit biedt geen volledige garantie tegen verstoringen
of incidenten, maar zorgt er voor dat het managen
van risico’s onderdeel is van het normale werk van
lijn- en projectverantwoordelijken. Zij worden hierbij
ondersteund door centrale stafafdelingen die ieder
vanuit hun expertise kennis en kunde toevoegen aan het
proces van risicobeoordeling en risicobehandeling.
Assetmanagement
In Noord-Brabant ligt een hoofdleidingnet met
een lengte van ca.18.000 kilometer dat in ruim 100
jaar is opgebouwd. Een grote uitdaging is hierbij
de vervangingsopgave, enerzijds ingegeven door
een natuurlijke veroudering van de waterleidingen
en anderzijds door activiteiten van derden in de
ondergrond. Om de hoge mate van betrouwbaarheid
van de waterlevering te behouden zijn lange termijn
vervangingsprognoses opgesteld in het Brabant Water
progamma voor de vitalisering van het leidingnet. De
uitvoering van saneringen van het leidingnet vindt
volgens planning plaats.
In het Bedrijfscontinuiteitsplan is aangegeven welke
maatregelen Brabant Water heeft getroffen om in
een geval van een calamiteit de meest kritische
bedrijfsprocessen in stand te houden c.q. zo spoedig
mogelijk te herstellen. Het continuïteitsplan is tevens
het raamplan voor deelplannen op het gebied van
leveringszekerheid, beveiliging, calamiteitenorganisatie
en bedrijfshulpverlening en uitwijkplannen in geval van
calamiteiten op het gebied van huisvesting en ICT.
Het vervangingsbeleid is onderdeel van het
overkoepelend assetmanagement van het bedrijf.
Doelstelling hiervan is om alle bedrijfsmiddelen in
samenhang én duurzaam in te zetten tegen de laagste
mogelijke levensduurkosten.
Op deze manier wordt een gezonde balans gezocht
tussen prestaties, risico’s en kosten. In dit kader is
een risicomatrix opgesteld die gebruikt wordt om
beslissingen te onderbouwen op het gebied van de
vervanging van bedrijfsmiddelen. De leidingen die een
groot extern effect kunnen hebben indien ze onder
omstandigheden bezwijken, zijn geïnventariseerd.
Met behulp van de risicomatrix kunnen beslissingen
genomen worden over de te nemen maatregelen.
Bescherming grondstof
Beveiligingsmanagement
Bescherming van de grondstof, het grondwater in de
Brabantse bodem, is essentieel voor de bereiding van
drinkwater voor nu en in de toekomst. Brabant Water is
daarom alert op ontwikkelingen die de goede kwaliteit
van het grondwater kunnen bedreigen. Bestuurlijk
aandachtspunt zijn potentiële bedreigingen van de
grondwaterkwaliteit door schaliegaswinning en opslag
van kernafval in de Brabantse bodem. Brabant Water
onderstreept het belang van goed onderzoek naar de
gevaren van deze vormen van bodemgebruik alvorens
deze technieken eventueel kunnen worden toegepast.
Daarnaast kunnen plaatselijke verontreinigingen de
grondwaterkwaliteit aantasten. Daarom dringen wij bij
de overheden aan op zowel ruimtelijke als milieukundige
bescherming van onze winningen.
Het beveiligingsplan van Brabant Water richt zich op het
voorkomen, tegenhouden en opsporen van moedwillig
handelen dat gericht is tegen voorzieningen bestemd
voor de openbare drinkwatervoorziening.
Het plan richt zich van oorsprong op de fysieke
beveiliging van de bedrijfsmiddelen van Brabant Water
en haar medewerkers. Op basis van een risicoanalyse
is een groot aantal organisatorische en personele
maatregelen getroffen om de beveiliging op een hoger
peil te krijgen. In tweede instantie is het beveiligingsplan
uitgebreid met maatregelen op het gebied van
informatiebeveiliging en ICT. Steeds duidelijker wordt
dat de bescherming tegen cybercrime topprioriteit
verdient want de afhankelijkheid van de ICT-systemen
neemt alleen maar toe. Preventieve, technische en
Bedrijfscontinuïteitsplan
15
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Ons risicomanagement
organisatorische maatregelen zijn getroffen om dit soort
bedreigingen zo goed mogelijk het hoofd te bieden. In
het kader van een calamiteitenoefening is ook getest wat
de moeilijkheden en mogelijkheden zijn in geval van een
aanval op onze kantoor- en procesautomatisering.
Financieel management
Brabant Water beschikt over een vastgestelde budget- en
beleidscyclus en een intern controleplan. Ieder kwartaal
wordt gerapporteerd over de realisatie van de financiële
cijfers. De afgelopen jaren zijn er geen grote afwijkingen
geconstateerd tussen begroting en realisatie.
Dit geeft het vertrouwen dat de kosten in de hand
worden gehouden en dat hiermee een stabiele
tariefontwikkeling mogelijk is. In het kader van
de financiële risico’s wordt melding gemaakt van
de onzekerheid over de hoogte van de te betalen
schadeloosstelling aan TWM voor de overname
van het voorzieningsgebied in Tilburg en Goirle. De
schadeloosstelling wordt bepaald in een gerechtelijke
procedure. De uitspraak wordt in 2014 verwacht. De
hoogte van het te betalen bedrag kan een substantiële
invloed hebben op het eigen vermogen van het bedrijf.
Het treasurybeleid is vastgelegd in het Financieel Statuut
waarin procedures en gedragslijnen zijn opgenomen
ten behoeve van financiële instrumenten. Brabant
Water maakt geen gebruik van risicovolle financiële
instrumenten. Met de Belastingdienst is een convenant
gesloten over een Tax Control Framework om de fiscale risico’s
te beperken, een en ander in het kader van horizontaal
toezicht.
Kwaliteitsmanagement
Certificering van bedrijfsprocessen kan een bijdrage
leveren om risico’s in die processen beter inzichtelijk te
maken en daarmee beheersbaar te maken. Brabant Water
beschikt over een groot aantal certificeringen op diverse
onderdelen van de bedrijfsvoering. Voor die processen
waarin aanzienlijke risico’s aanwezig zijn, wordt steeds
bekeken of certificering een positieve bijdrage kan
leveren aan het terugdringen van die risico’s.
Een vast team van interne en externe auditoren voert
volgens een vastgesteld programma audits uit en de
opvolging van de geconstateerde gebreken wordt bewaakt.
Brabant Water wenst dat haar medewerkers
de bestaande wet- en regelgeving naleven. De
verantwoordelijkheden voor specifieke onderdelen
van de voor het bedrijf relevante regelgeving zijn
toegewezen. Als drinkwaterbedrijf is de naleving van
de Drinkwaterwet met bijbehorende regelingen van
groot belang. De gehele organisatie, ondersteund door
een gecertificeerd kwaliteitsmanagementsysteem,
is doordrongen van het belang van een goede
taakuitoefening in het belang van de openbare
drinkwatervoorziening in onze provincie. Het zorgvuldig
blijven communiceren met stakeholders en de
omgeving is daarbij voor ons een belangrijk onderdeel
van een verantwoorde bedrijfsvoering. Naast de
Drinkwaterwet zijn ook de ARBO-wet, milieuwetgeving
en aanbestedingsregels van essentieel belang voor
het bedrijf. Op deze onderdelen wordt periodiek
gerapporteerd over de naleving. Van ondernemingen
wordt vandaag meer verwacht dan dat zij handelen
in overeenstemming met de geldende regels. Zij
dienen ook rekening te houden met maatschappelijk
geaccepteerde normen en waarden. In een aantal
bedrijfsregelingen zijn deze voor medewerkers geldende
gedragsregels opgenomen.
Tevens geeft een klokkenluidersregeling voor medewerkers een veilige procedure als zij een vermoeden
hebben van een ongewenste situatie met een
maatschappelijk belang binnen onze onderneming.
Met inachtneming van de hiervoor opgenomen
constatering dat een intern risicobeheersingsraamwerk
nooit absolute zekerheid kan geven op het voorkómen
van risico’s verklaart het bestuur dat de interne
risicobeheersings- en controlesystemen een goede mate
van zekerheid geven, dat de financiële verslaggeving
geen onjuistheden van materieel belang bevat en dat de
risicobeheersings- en controlesystemen in het verslagjaar
naar behoren hebben gewerkt.
16
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze strategie en toekomst
Planperiode 2012-2016
Brabant Water werkt voortdurend aan de toekomst. We
werken in een omgeving die constant in beweging is en
zijn daarbij ook ambiteus. Daar waar nodig verzetten we
de bakens. Brabant Water is begonnen aan haar derde
zogenoemde Planperiode. Deze loopt van 2012 tot en
met 2016. In iedere sector op elk niveau worden de
doelstellingen die onze koers bepalen nader uitgewerkt.
Een aantal van deze doelstellingen is verwerkt in
programmalijnen. Onze organisatie focust zich op
deze programma’s waarin samenhangende projecten
en activiteiten zijn samengebracht. In deze derde
Planperiode zijn vijf programmalijnen gedefinieerd.
Programmalijn GIDS
De klant heeft een heldere opvatting over service.
Het maakt hem niet uit wie de leverancier is: een
multinational, de buurtwinkel of een webshop. Het
hele proces moet aan zijn verwachtingen voldoen.
Als een klant iets koopt verwacht hij dat het op tijd
wordt geleverd, aan zijn verwachtingen voldoet en
overeenkomt met de specificatie en met de prijs die hij
bereid is te betalen. Als er iets mis gaat wil de klant snel
iemand spreken die in staat is om het probleem direct op
te lossen. Voor water geldt dat wellicht nog sterker. Water
moet er altijd zijn, zonder problemen. Deze attitude zal
de komende jaren alleen maar sterker worden. Klanten
zijn veeleisender dan ooit tevoren. Zij vinden het van belang
altijd en overal informatie tot hun beschikking te hebben.
De programmalijn GIDS is opgezet om de klant zoveel
mogelijk tegemoet te komen. GIDS richt zich op het
Gerichter, Interactiever, Digitaal en Sneller laten verlopen
van klantprocessen. In het kader van GIDS voeren we
projecten uit die op een of andere wijze een positieve
bijdrage leveren aan het klantproces of die voortvloeien
uit een wettelijke verplichting. Projecten in de
programmalijn GIDS moeten een positieve business case
hebben en/of een significante potentiële verbetering
van de klanttevredenheid realiseren. GIDS gaat verder
dan alleen de optimalisatie van de klantprocessen. Ook
procesaanpassingen die voortkomen uit wettelijke en/
of administratieve verplichtingen vallen onder deze
programmalijn. In dat kader is in 2013 veel aandacht
besteed aan de invoering van SEPA en het in rekening
brengen van kosten bij betalingen met een acceptgiro
(administratiekosten). Daardoor is er helaas weinig
ruimte overgebleven voor andere verbeteringen van de
klantgerichte processen.
Programmalijn Collega 2016
De strategische programmalijn Collega 2016 is bedoeld
om de ontwikkeling van medewerkers en van de
organisatie te stimuleren en te ondersteunen. De
speerpunten zijn duurzame inzetbaarheid, flexibilisering,
digitalisering, personeelsvoorziening en klantgerichtheid.
Binnen elk speerpunt zijn in het afgelopen jaar diverse
initiatieven uitgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn de
nieuwe ontwikkel- en beoordelingscyclus, flexibilisering
van werkplekken en gedifferentieerd belonen. Ook in
2014 zullen onder de vlag van Collega 2016 nieuwe
ontwikkelingen worden ingezet.
Programmalijn Vitalisatie Brabant Waternet
Het doel van de programmalijn Vitalisatie Brabant
Waternet is het realiseren van een vitaal distributienet
dat door zijn betrouwbaarheid en leveringszekerheid
klaar is voor de toekomst. Doordat de omvang van
nieuwbouw- en reconstructiewerkzaamheden in
Noord-Brabant als gevolg van de recessie achterblijven,
hebben we meer kunnen investeren in het vitaliseren van
het drinkwaternet. Bij de selectie van de te vervangen
leidingen is de focus meer komen te liggen op een
wijkgerichte aanpak. Dit heeft meerdere voordelen.
Het is kosteneffectief om grootschalig te werken en we
zijn nu in staat om een geheel nieuwe netstructuur aan
te leggen volgens de laatste inzichten. In overleg met de
gemeenten zorgen we voor een brandblusvoorziening
volgens de huidige brandweerrichtlijnen.
Vervangingswerken veroorzaken overlast bij onze
klanten. We maken daarom momenteel de slag naar
outside in communicatie. Daarbij luisteren we naar de
klanten. We bieden naast een technische oplossing ook
een klantgerichte oplossing die door middel van gerichte
communicatie ook zo gevoeld en beleefd wordt.
Programmalijn Deltaplan Ontharding
Volgens de programmalijn Deltaplan Ontharding
worden op nog eens vijf waterproductielocaties
nieuwe onthardingsinstallaties gebouwd. Er is een
17
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze strategie en toekomst
projectorganisatie opgezet om dit voor 2016 te
realiseren. Momenteel worden de onthardingsinstallaties
in Loosbroek en Oosterhout gebouwd. In de zomer van
2013 zijn de pelletreactoren op beide locaties geplaatst.
Direct na de bouwvakvakantie van 2013 zijn de projecten
voor de bouw van de onthardingsinstallaties in Tilburg
en Lieshout gegund na een Europese aanbesteding. De
werkzaamheden op deze locaties zijn in 2013 gestart en
zijn naar verwachting in 2015 afgerond.
Aan het einde van 2012 is besloten om de ontharding
voor waterproductiebedrijf Lith te realiseren en die
voor Macharen uit te stellen. Dit tot het moment dat er
duidelijkheid is wat er met het waterproductiebedrijf
aldaar en de winvergunning gaat gebeuren.
Hiervoor is een separaat onderzoek opgestart. Bij het
waterproductiebedrijf Lith is in 2013 de engineering voor
de ontharding gestart. De bouw start eind 2014.
Het Deltaplan Ontharding verloopt verder geheel
conform budget en planning.
Programmalijn Waterproductiebedrijf
van de Toekomst
Brabant Water investeert ongeveer drie miljoen
euro per jaar in de procesautomatisering van
de waterproductiebedrijven. De veranderingen
op het gebied van hardware en software in
procesautomatisering volgen elkaar snel op. Om
enigszins bij te blijven wordt deze automatisering
ongeveer iedere vijftien jaar vervangen. Binnen
de sectoren Productie en Distributie zijn diverse
ontwikkelingen gaande die vragen om een meer
integrale benadering van automatisering.
Voorbeelden hiervan zijn meer metingen in
het distributienet, prognosebesturing om de
waterproductiebedrijven aan te sturen, sturing op
afstand en daarmee centralisatie van de automatisering.
Deze ontwikkelingen bieden mogelijkheden voor
betere prestaties van Brabant Water op het gebied van
waterkwaliteit, waterkwantiteit, klantgerichtheid en
kosten. Om alle mogelijkheden en ontwikkelingen in
het juiste perspectief te plaatsen, is de programmalijn
Waterproductiebedrijf van de Toekomst gestart.
Doel hiervan is om lopende projecten en ontwikkelingen
te integreren binnen een samenhangende en
overkoepelende visie op de procesautomatisering
van de productie- en distributiemiddelen. In 2012 is deze
programmalijn beschreven in de vorm van te doorlopen
fases. Op dit moment wordt gewerkt aan de eerste fase.
komende jaren zal dit programma qua functionaliteit
gefaseerd worden uitgebreid en uitgerold over de rest
van ons voorzieningsgebied.
Onderzoek en innovatie
Om onze vooraanstaande positie in de waterwereld
te behouden moeten we blijven onderzoeken, kennis
ontwikkelen en innoveren.
Zoals gebruikelijk investeerden we afgelopen jaar weer
in kennisontwikkeling, technologische vernieuwing,
ontwikkeling van nieuwe producten en diensten en op
innovatie gerichte samenwerkingen.
Innovatie bottom-up
Innovatie vindt decentraal in de lijn plaats, bij de
verantwoordelijke sectoren en stafafdelingen. Ieder
organisatieonderdeel faciliteert een eigen bottom-up
cultuur die de medewerkers uitdaagt om met ideeën
te komen. Zo kent de sector Distributie bijvoorbeeld al
enige tijd de zogenaamde Ideeënfontein en de sector
Klantencontacten experimenteert met een Ideeëncafé.
Zelfreinigend leidingnet
Brabant Water vervangt ongeveer 110 kilometer van haar
drinkwaternet per jaar. In 2013 is een begin gemaakt
met een ambitieus innovatieprogramma. Dit is erop
gericht om de traditionele wijze van vervanging met
de traditionele leidingen en aansluitingen slimmer uit
te voeren. Uitgangspunt is dat we optimaal gebruik
maken van ontwikkelingen op het gebied van onder
andere recyclebare materialen, aanlegtechniek,
inspectietechniek en besturingstechniek op afstand met
nieuwe generaties sensoren.
Doelstelling is om uiteindelijk met een jaarlijks
gelijkblijvende investering steeds meer kilometers van
het leidingnet te kunnen vervangen.
Het slimme leidingnet van de toekomst wordt ondieper
aangelegd, bevat dunnere leidingen, is zelfreinigend
en onderhoudsarm. Daardoor kunnen we niet alleen bij
de aanleg maar ook bij het beheer substantiële kosten
besparen. Innoveren doen we in samenwerking met
verschillende Noord-Brabantse marktpartijen, ook op
experimentele basis. Met deze partijen proberen we
te komen tot innovaties die we testen en invoeren bij
wijkgerichte vervangingsprojecten.
Geluidsmetingen leidingen
Deze fase is naar verwachting in de zomer van 2014
gereed. Brabant Water heeft dan diverse soorten
procesinformatie van alle waterproductiebedrijven real
time beschikbaar. Daarnaast zijn er dan verschillende
meters in het distributienet operationeel die real time
en continu druk- en temperatuurgegevens meten. In de
In 2013 is met behulp van geluidsmetingen de
reststerkte bepaald van leidingen. Met deze nietdestructieve meting kunnen we de kwaliteit van de
leiding over grote lengtes bepalen zonder dat de klant
last heeft van leveringsonderbrekingen.
18
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze strategie en toekomst
BedrijfsTakOnderzoek
Schaliegas
In 2013 is het nieuwe collectieve
bedrijfstakonderzoeksprogramma van de
waterleidingsector van start gegaan. Voorheen was
de aanpak gericht op disciplines zoals waterzuivering
en microbiologie. De nieuwe aanpak is gericht op
thematisch onderzoek met een tiental thema’s zoals
klimaatbestendige watersector, biologische stabiliteit
en assetmanagement. Een nieuw onderdeel van het
bedrijfstakonderzoek is het speerpuntonderzoek.
Hierin kunnen deelnemers onderzoek doen naar
onderwerpen waar individueel meer belangstelling
voor bestaat dan in collectief verband. In 2013 heeft
Brabant Water speerpuntonderzoek gedaan naar het
gebruik van ijzerslib in de landbouw om fosfaat te
immobiliseren, nieuwe materialen en aanlegtechnieken
voor leidingnetten en karakteristieken van complexe
gebiedsprocessen.
Het onderzoek door het Ministerie van Economische
Zaken naar de effecten van winning van schaliegas is
in 2013 afgerond. Brabant Water is van mening dat het
onderzoek onvoldoende informatie biedt over de risico’s
en effecten van schaliegaswinning. Daarom is Brabant
Water gericht onderzoek gaan doen naar de risico’s van
schaliegaswinning voor drinkwater. Dit onderzoek is in
samenwerking met de drinkwatersector, KWR Watercycle
Research Institute en verschillende universiteiten uitgevoerd.
De eerste resultaten worden in medio 2014 verwacht.
Naamsbekendheidonderzoek
Net als in 2009 heeft Brabant Water haar
naamsbekendheid laten onderzoeken. Op de vraag:
‘Weet u hoe uw waterleverancier heet?’ werd door 72%
van de ondervraagden Brabant Water als antwoord
gegeven (spontane naamsbekendheid). In 2009 was
dit nog 66%. Ook werd in het onderzoek een lijst met
bedrijfsnamen getoond. Hierbij werd de vraag gesteld:
‘Welk bedrijf kent u dat iets met water te maken heeft
(geholpen naamsbekendheid)?’ Hierop antwoordde 94%
van de ondervraagden Brabant Water. In 2009 was dit 88%.
Kernafval
Het Ministerie van Economische Zaken heeft een plan van
aanpak gepubliceerd voor de eindberging van radioactief
afval. Brabant Water en Vewin hebben daarop gereageerd en
de grote potentiële risico’s voor de drinkwatervoorziening
onder de aandacht gebracht. Daarnaast ondersteunt
Brabant Water Vewin bij haar inzet in de klankbordgroep
voor OPERA, het Nederlandse onderzoek naar
eindberging van radioactief afval.
Het Ministerie van Economische Zaken heeft
aangekondigd een plan MER voor de structuurvisie
Schaliegas op te stellen om geschikte schaliegaslocaties
te vinden. Brabant Water blijft de ontwikkelingen op dit
gebied op de voet volgen.
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze strategie en toekomst
19
20
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze klanten
Drinkwaterproductie
Met een totaal van 177,8 miljoen m is de
drinkwaterproductie in 2013 met 0,8% gestegen ten
opzichte van vorig jaar. De helft van de stijging komt
voort uit een toegenomen levering aan Evides. De
stijging is verder het gevolg van het droge en warme
weer in 2013 ten opzichte van het natte en koele weer in
2012. In de zomer van 2013 hadden
we te maken met een hittegolf van zeven dagen eind
juli. We spreken van een hittegolf als het langer dan vijf
dagen warmer is dan 25 graden.
3
Ook augustus bleef warm en droog en zelfs in
september kwamen nog twee tropische dagen voor met
temperaturen boven de dertig graden. De gemiddelde
temperatuur over het jaar week met 9,8 graden licht af
van het langjarig gemiddelde van 10,1 graden. Er viel in
2013 met 750 mm duidelijk minder neerslag ten opzichte
van een langjarig gemiddelde van 849 mm.
De variatie in het weer is terug te zien in de maand- en
dagproductiegegevens van het drinkwater. De topmaand
van 2013 was juli met een productie van 16,8 miljoen m3.
Dit was 0,6 miljoen m3 meer dan de piekmaand augustus
2012. De maximale dagproductie ontstond in 2013 op 22
juli met 671.754 m3 zo’n 38% meer dan de gemiddelde
dagproductie van 2013.
Drinkwaterafzet (mln. m3)
86.6
86.4
86.2
86.0
85.8
85.6
85.4
85.2
85.0
84.8
84.6
84.4
84.2
1,80
1,50
1,20
0,90
0,60
0,30
0
-0,30
-0,60
-0,90
-1,20
-1,50
-1,80
2005
2006
2007
2008
drinkwaterafzet m3
2009
2010
2011
2012
2013
afzetverschil t.o.v. vorig jaar (%)
Weergave van de afzet in de meteorologisch nauwelijks gevoelige
maanden van de laatste acht jaren (2005 tot en met 2013, minus de
‘schrikkeldag’ 29 februari).
Het verschil tussen de piekdag en de gemiddelde dag
was daarmee relatief laag vergeleken met eerdere warme
dagen. In 2005 was het verschil tussen de piekdag en
gemiddelde dag bijvoorbeeld 60%.
De ontwikkeling in de winterproductie wordt
algemeen gezien als een goede maat voor trends in
het drinkwaterverbruik. Het weer heeft dan nauwelijks
tot geen invloed. In deze periode daalde de afzet met
1,6% ten opzichte van die uit 2012. Een deel daarvan
is te verklaren door de levering aan Evides dat in de
wintermaanden van 2012 veel water afgenomen heeft.
Industriewaterafzet
De totale industriewaterafzet van Brabant Water en
haar dochteronderneming HydroBusiness is in 2013
11,512 miljoen m3. In vergelijking met deze afzet in 2012
betekent dit een aanzienlijke stijging. Het grootste deel
van deze stijging is te verklaren door het feit dat de afzet
van industriewater buiten de provincie Noord Brabant dit
jaar voor het eerst in de cijfers is meegenomen. Als we
deze extra afzet buiten beschouwing laten resteert een
lichte groei van ongeveer 3,6 %.
Drinkwaterafzet aan Brabantse industrie
Brabantse bedrijven waarderen ons drinkwater
vanwege de hoge leveringszekerheid, de uitstekende
kwaliteit en de lage prijs. Voor de internationale
concurrentiekracht van bedrijven is duurzaamheid
in toenemende mate belangrijk. Brabant Water helpt
bedrijven hun duurzaamheid te vergroten door als eerste
waterleidingbedrijf klimaatneutraal te zijn. Samen met
ons lage energieverbruik, weinig spoelverliezen (3%)
en volledig hergebruik van reststoffen maakt dit ons
drinkwater ook voor de industrie extra aantrekkelijk.
Waterafzet in de agrarische sector
Brabant Water heeft veel aandacht voor de
drinkwaterlevering aan de agrarische sector. Nog steeds
stappen agrariërs over van een eigen watervoorziening
naar Brabant Water. De betrouwbare waterkwaliteit,
de lage prijs en de hoge leveringszekerheid zijn vaak
doorslaggevend. De betrouwbare waterkwaliteit wordt
21
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze klanten
binnen de agrarische sector steeds vaker gerelateerd aan
de ketenbenadering voor kwaliteitsproducten. Samen
met de sector proberen we ook meer aandacht te krijgen
voor de binneninstallatie. In geval van calamiteiten is ook
voor de agrarische sector een noodvoorziening beschikbaar
ter voorkoming van diersterfte en productieverlies.
Waterkwaliteit
Landelijke benchmark
In de landelijke benchmark worden de tien
drinkwaterbedrijven eens in de drie jaar op
waterkwaliteit met elkaar vergeleken. In 2013 zijn de
resultaten van het laatste onderzoek gepresenteerd.
Op twee van de vier groepen van kwaliteitsparameters,
waaronder de acuut gezondheidskundige parameters,
scoort Brabant Water bij de beste drie van de
drinkwaterbedrijven. In één groep, de klantgerichte
parameters waarin de parameter hardheid zit, scoort
Brabant Water bij de laatste drie. Via het Deltaplan
Ontharding werken we al enkele jaren hard aan
het verbeteren van de hardheid van het water bij
verschillende waterproductiebedrijven. Van alle drinkwaterbedrijven is de verbetering van Brabant Water op
dit gebied het grootst. Brabant Water levert met een
gemiddeld rapportcijfer van 9,3 topkwaliteit drinkwater.
Normoverschrijding
Brabant Water beschikt over een zeer uitgebreid
meetprogramma voor de waterkwaliteit. We controleren
regelmatig het grondwater, het drinkwater dat het
waterproductiebedrijf verlaat en het water uit de kraan
bij de klant. In totaal is hiermee ruim twee miljoen euro
per jaar gemoeid.
Het totaalbeeld van de waterkwaliteit van Brabant Water
is goed. Soms leidt een waterkwaliteitsanalyse tot de
constatering van een normoverschrijding. Dit gebeurt
jaarlijks op zo’n 175.000 analyses gemiddeld dertig
keer. Dat komt overeen met 0,02% van alle controles.
Daarbij is er over de afgelopen jaren sprake van een
lichte daling van dit aantal. Naast de benchmark wordt
de waterkwaliteit jaarlijks uitvoerig gerapporteerd aan
de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) van het
Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Waterkwaliteit watervoorziening Macharen
Bij waterproductiebedrijf Macharen is gedurende 2012
de stof EDTA verhoogd aanwezig geweest met een
maximale concentratie van 6 microgram per liter. In
2013 schommelde het gehalte rond de detectiegrens
van 5 microgram per liter. Volgens de World Health
Organization is de grens waaronder deze stof toelaatbaar
is 600 microgram per liter. In Nederland wil de ILT dat
waarden boven 1 microgram EDTA per liter gemeld
worden.
Aantal klachten 2013: 6949 (2012: 3600)
Aantal klachten
5000
72%
4375
63%
3750
54%
3125
45%
2500
36%
1875
27%
1250
18%
625
9%
0
0%
2012
E-mail
Schriftelijk
Telefonisch
2013
Het is daarmee een zogenaamde signaleringswaarde. Op
de melding van Brabant Water heeft de ILT aangegeven
dat de aangetroffen gehaltes toelaatbaar zijn. EDTA is
wijdverspreid in ons milieu aanwezig. De stof is afkomstig
uit wasmiddelen en komt ook in voedingsmiddelen voor.
Daarnaast wordt EDTA gebruikt in de landbouw en de
textielindustrie. In 2013 is Brabant Water gestart met een
onderzoek naar het beëindigen van de winning in Macharen.
Alternatieve waterlevering
Om de overlast voor onze klanten te beperken zijn
in 2013 verschillende alternatieven ontwikkeld om
onze klanten tijdens werkzaamheden water aan
te kunnen bieden. Voor de consument beschikken
we over kleine plastic waterzakken en jerrycans. Bij
langere onderbrekingen verzorgen we een centraal
watertappunt. Bij gevoelige gebruikers (de veehouderij
en grote klanten) leveren we maatwerk. Klanten geven
aan deze service te waarderen.
Klantcontacten
Klantcontact via telefoon en e-mail
Brabant Water handelt alle klantcontacten af in het Klant
Contact Center (KCC). In 2013 belden klanten ongeveer
286.000 keer met Brabant Water, in 2012 was dat nog zo’n
300.000 keer. De bereikbaarheid van het KCC was 97%
en 74% van de klanten werd binnen twintig seconden
te woord gestaan. Daarnaast handelden we circa 40.000
e-mails af, inclusief klachten. Dit is een forse verhoging
ten opzichte van de 25.000 e-mails uit 2012. Er is dus een
duidelijke verschuiving waarneembaar van bellen naar
mailen.
22
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze klanten
Klantcontact via social media
Opgave meterstanden 2009-2013
Totaal waren er in 2013 2.962 berichten op online media
die op enigerlei wijze de interesse van het webcareteam
van Brabant Water hadden. Belangrijkste bron was
Twitter met 70,8% van de berichten, gevolgd door
Facebook met 20,9%. Van de berichten die een reactie
vergden werd 69% binnen vier uur afgehandeld.
Het continu monitoren van Twitter leverde 1.776 tweets
en 322 direct messages op. In totaal werden we 764 keer
rechtstreeks aangesproken. Belangrijkste onderwerpen
die ter sprake kwamen waren schaliegas en vragen
over storingen, werkzaamheden, meterstanden en
verhuizingen. Via Facebook maakten we onze volgers
attent op onze acties, bijvoorbeeld de zachter-watercampagne en onze aanwezigheid tijdens evenementen.
Dit leverde 618 berichten op, waarvan er 243 door ons
zijn geplaatst. Gemiddeld leverde een post dus 1,5
reactie op.
Percentage
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
internet
mobiel internet
telefoon
meterstandenkaart
meteropnemer
2013
2012
2011
2010
2009
58.7
6.3
18.2
14.8
1.9
57.7
4.2
22.6
13.6
2.0
61.6
22.6
13.8
2.4
60.7
22.3
14.9
2.1
57.8
23.8
16.2
2.1
Meteropname
Doorgeven van meterstanden via (mobiel) internet steeg
in 2013 naar 65%. Door inzet van slimme meettechnieken
zal het aandeel opnames door de meteropnemer de
komende jaren vrijwel volledig verdwijnen.
mogelijkheden behoort.
Klachtenmanagement
Brabant Water is al enkele jaren bezig om bij alle klanten
de oude watermeters te vervangen door een nieuw type
watermeter. De oude snelheidsmeter wordt vervangen
door een volumestroommeter. De nieuwe meters
zijn nauwkeuriger en gaan langer mee. In het kader
van dit meerjarenprogramma hebben we in 2013 bij
98.000 klanten een nieuwe watermeter geïnstalleerd.
De komende drie jaar zullen we nog 315.000 meters
vervangen.
Klanten worden steeds kritischer en mondiger. Dat, maar
vooral ook een betere registratie is, de reden voor de
toename van het aantal klachten. In het laatste kwartaal
is 21% van de klachten veroorzaakt door de melding
dat per 1 januari 2014 administratiekosten in rekening
gebracht worden voor gebruik van de acceptgirokaart.
Het woord klacht wordt doorgaans als negatief ervaren.
Daarom overwegen we om het woord klacht te
vervangen door het woord klantsignaal. Daarnaast willen
we negatieve klantsignalen niet uitsluitend ervaren als
kritiek, maar gebruiken als mogelijkheden tot verbetering.
Administratieve dienstverlening
Selfservice
Sinds enkele decennia levert Brabant Water
administratieve diensten aan Waterschap De Dommel
en aan een aantal gemeenten. Per 1 januari 2013 is de
gemeente Alphen-Chaam gestopt met deze uitbesteding.
Het aantal mutaties via webformulieren nam in 2013
met ruim 10% toe ten opzichte van 2012 tot 103.475.
Het aantal aanmeldingen voor de digitale jaarafrekening
via e-mail daalde met 7% ten opzichte van 2012. In
totaal zijn nu ruim 53.000 mensen aangemeld voor
het ontvangen van de jaarafrekening via e-mail. In
het komend jaar zetten we actief in om meer klanten
gebruik te laten maken van een digitale afrekening. In
2013 meldden 493 mensen zich aan voor het ontvangen
van een sms bij een ongeplande onderbreking in de
waterlevering. In totaal maken nu 879 klanten gebruik
van deze dienst.
Metervervanging
Klanttevredenheid
Elk kwartaal vragen we klanten via e-mail naar hun
tevredenheid over onze dienstverlening. In 2013 heeft
de klant ons hiervoor gewaardeerd met een 7,6. Vooral
de processen meteropname en metervervanging zijn
in 2013 goed gewaardeerd. In 2014 wordt de opzet
van de klanttevredenheidsmeting gewijzigd. Het
aantal processen dat we meten blijft ongewijzigd. Wel
kunnen er per proces wijzigingen in frequentie en
aantal vragen plaats vinden. Vanaf het begin van de
meting besteden we meer aandacht aan de vraag hoe
we met de resultaten mogelijke procesverbeteringen
kunnen realiseren. Daarnaast gaan we onderzoeken
of het werken met een digitaal klantenpanel tot de
23
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze klanten
Administratieve dienstverlening
Asten
Baarle-Nassau
Bergeijk
Best
Bladel
Boxmeer
Boxtel
Cranendonck
Dongen
Drimmelen
Eersel
Eindhoven
Geldrop-Mierlo
Gilze en Rijen
Giorle
Haaren
Heeze-Leende
Heusden
Hilvarenbeek
Landerd
Loon op Zand
Mill en Sint Hubert
Nuenen
Oirschot
Oisterwijk
Reusel-de Mierden
Schijndel
Sint Anthonis
Sint-Michielsgestel
Sint-Oedenrode
Someren
Son en Breugel
Tilburg
Valkenswaard
Veldhoven
Vught
Waalre
Totaal
Rioolheffing
Afvalstoffenheffing
Zuiveringsheffing Watersysteemheffing
ingezetenen
2.904
8.964
12.440
9.344
11.338
12.025
8.297
6.833
18.997
6.636
6.419
10.351
4.707
10.536
7.541
11.887
10.403
4.888
11.783
11.496
-
7.233
2.904
8.964
9.344
11.338
12.025
8.297
11.437
6.833
18.997
6.636
6.419
10.351
4.707
10.536
7.541
11.887
10.403
11.783
8.181
11.496
-
83
8.012
12.845
8.964
13.503
9.344
8.297
107.857
17.862
9.145
5.673
6.833
35
6.636
68
10.536
7.541
11.887
5.401
226
7.286
7.568
448
7.455
74.287
14.786
20.137
11.448
7.535
83
8.012
12.845
8.964
13.503
9.344
8.297
107.857
17.862
9.145
5.673
6.833
35
6.636
68
10.536
7.541
11.887
5.401
226
7.286
7.568
448
7.455
74.287
14.786
20.137
11.448
7.535
187.789
197.312
401.698
401.698
24
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze omgeving
Toekomst winning Macharen
De waterwinning in Macharen is kwetsbaar. In de
waarnemingsputten rondom de winning vinden
we steeds meer ongewenste stoffen. Omdat
de kwaliteitsrisico’s toenemen is in 2013 een
toekomstverkenning voor deze locatie uitgevoerd. Het
in de toekomst sluiten van de winning Macharen en
verplaatsen ervan naar een andere locatie is het meest
wenselijke scenario. In 2014 wordt dit verder uitgewerkt.
Diepe winning Budel
Eind 2013 is de middeldiepe winning in Budel gestopt
en is de diepe winning gestart. Het grondwater uit
de diepe winning is zacht waardoor klanten in dit
voorzieningsgebied drinkwater geleverd krijgen van
perfecte kwaliteit. Bij twaalf agrariërs in het beekdal
van de Buulder Aa is peilgestuurde drainage aangelegd
om natschade als gevolg van de diepere winning te
voorkomen. Waterschap De Dommel en Brabant Water
hebben de kosten hiervan voor hun rekening genomen.
Succesvolle aanbesteding Synfra
De vier Noord-Brabantse en Limburgse netwerkbedrijven
Brabant Water, WML, Endinet en Enexis hebben
gezamenlijk een succesvolle aanbesteding uitgevoerd
ter waarde van een jaaromzet van tachtig tot honderd
miljoen euro. In relatief korte tijd konden dertien
beschikbare percelen binnen het samenwerkingsverband
Synfra gegund worden aan negen erkende aannemers.
De uitgangspunten voor het nieuwe bestek en
bijbehorende aanbesteding zijn continuïteit, capaciteit,
kwaliteit, klanttevredenheid, veiligheid, kosten en
duurzaamheid. In 2014 willen we deze uitgangspunten
verder implementeren in onze werkwijze en
samenwerking.
Bijzondere leidingprojecten
en vernieuwingen
Transportleiding Breda-Zevenbergen
In de loop van 2013 is gestart met de voorbereidingen
voor de aanleg van een transportleiding tussen Breda
en Zevenbergen. Met de aanleg van circa negen
kilometer leiding wordt de leveringszekerheid in
het voorzieningsgebied in het noordwesten van
Zevenbergen sterk verbeterd. Inmiddels is op basis van
een tracéstudie een voorkeurstracé vastgesteld. In het
voorjaar van 2014 verwachten we de onderhandelingen
met de grondeigenaren af te ronden en is de engineering
van de leiding gereed. In de tweede helft van 2014 start
de aanleg ervan.
Noordwaard Werkendam
Het programma ‘Ruimte voor de rivier’ van
Rijkswaterstaat betreft het inrichten van een aantal
overstroomgebieden langs de grote rivieren in
Nederland. In perioden waarin de waterstand van de
rivieren hoog is, worden deze gebieden als waterberging
gebruikt om de waterstand te verlagen. Een van de
gebieden die worden ingericht als overstroomgebied
is de polder Noordwaard in Werkendam. Voor Brabant
Water heeft dat tot gevolg dat circa twintig kilometer
leidingnet moet worden aangepast aan de nieuwe
situatie. In 2013 is een groot deel van de benodigde
aanpassingen uitgevoerd. Ook in de komende jaren
zullen we aanpassingen in deze polder uitvoeren.
Nieuw tracé Zuid-Willemsvaart bij
‘s-Hertogenbosch
Rijkswaterstaat legt de Zuid-Willemsvaart bij
’s-Hertogenbosch om. Brabant Water heeft hiervoor in
2013 de laatste aanpassingen aan kabels en leidingen
uitgevoerd. Rijkswaterstaat voltooit in 2014 het nieuwe
tracé voor het kanaal.
Aanleg N261 Waalwijk-Tilburg
De provinciale weg N261 tussen Waalwijk en Tilburg
wordt omgebouwd tot autosnelweg. Hiervoor wordt de
weg aan twee zijden verbreed en worden alle kruisingen
ongelijkvloers. Het afgelopen jaar heeft Brabant Water de
meeste aanpassingen aan het leidingnet uitgevoerd. In
het eerste kwartaal van 2014 worden de werkzaamheden
afgerond.
Vitaliseringsprojecten
Na enkele aanloopjaren draait het vitaliseringtraject
inmiddels op volle toeren. De aandacht is in 2013
verschoven van een straat- naar een wijkgerichte aanpak.
De wijkaanpak biedt organisatorisch voordelen bij de
afstemming met derden en zorgt voor een effectievere
25
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze omgeving
inzet van in- en extern beschikbare capaciteit. In overleg
met onze partners en met de betrokken gemeenten
zijn in de tweede helft van 2013 de leidingen in diverse
wijken vernieuwd. De totale vervangingshoeveelheid in
2013 is 150 km.
Buitenlandprojecten
De Nederlandse regering stimuleert dat onze
watersector een bijdrage levert aan het oplossen van
de waterproblematiek in de wereld. Ook Brabant Water
speelt hierin een rol, met kennisoverdracht in langjarige
projecten in een beperkt aantal landen.
Egypte
In Egypte werkten we samen met Waterschap Aa en
Maas, Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden, Wereld
Waternet en Egyptische partners in twee regio’s aan
projecten om de waterkwaliteit te verbeteren. In 2013
hebben we ons deelproject afgerond en daarmee de
samenwerking beëindigd.
Nicaragua
In Nicaragua werken we met Waterschap De Dommel,
Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden, gemeente
Tilburg en lokale partners aan projecten op het gebied
van drinkwater, afvalwater, afvoer van regenwater
en hoogwaterbeheersing. In 2013 trainden we de
projectmedewerkers in Nicaragua op leidingnetontwerp
en -simulatie en werkten we aan de optimalisatie van de
bedrijfsvoering van de reservoirs in het distributiegebied.
Namibië
Brabant Water heeft met Otjiwarongo, een stad in
Namibië die een stedenband heeft met de gemeente
Heusden, een samenwerkingsovereenkomst gesloten.
We voeren daar projecten uit met watermeters,
onderhoud en beheer van leidingen en strategische
waterplannen. Deze projecten worden in 2014 afgerond.
Door de succesvolle samenwerking in Otjiwarongo zijn
we door de Namibische gemeente Rundu gevraagd
ondersteuning te bieden bij het terugdringen van
waterverlies.
Macedonië
In samenwerking met onder meer Waterschap Aa en
Maas, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en de
gemeente ’s-Hertogenbosch leveren we een bijdrage aan
het invoeren van goed en transparant waterbeheer op
nationaal en regionaal niveau in Macedonië. Dat doen we
onder meer door middel van trainingen in samenwerking
met lokale partners en conform de eisen van de EU.
Benin
Sinds 2012 werken we samen met het nationale
waterbedrijf SONEB in Benin. We bieden ondersteuning
door middel van kennisoverdracht on-the-job, het
geven van trainingen in projectmanagement en het
verbeteren van de bedrijfsprocessen. Ook hebben we
SONEB en de Beninse overheid succesvol geholpen bij
de ORIO-subsidieaanvraag voor het veiligstellen van
de watervoorzieningen in Parakou. ORIO stimuleert
buitenlandse infrastructurele projecten met subsidie. In
dit project assisteren we in de rol van kwaliteitsbewaker
SONEB bij het veiligstellen van deze watervoorzieningen.
Beveiliging en calamiteiten
Beveiliging
Begin 2013 is het Beveiligingsplan 2013-2014 opgesteld.
Het bevat op basis van het beveiligingsbeleid een
aantal maatregelen ter verbetering. ICT-beveiliging,
toegang tot gebouwen en alarmopvolging op
waterproductiebedrijven zijn hiervan enkele
voorbeelden. Beveiliging vraagt permanent aandacht.
Zo is de pilot ‘Bewust Beveiligen’ in 2013 uitgebreid.
Naast een hulpmiddel om medewerkers op het gebied
van beveiliging op te leiden en procedures te verbeteren,
is er ook een instrument ingezet om kennis over
beveiliging bij medewerkers te meten.
Calamiteiten
Opleiden, oefenen en samenwerken. Onder deze noemer
vallen vrijwel alle activiteiten die met calamiteitenzorg
te maken hebben. In 2013 zijn het persteam en de
leden van een operationeel team bijgeschoold over
crisisbesluitvorming en over de externe en interne
crisisorganisaties. Daarnaast zijn er twee oefeningen
gehouden waarbij het beleidsteam en een operationeel
team geconfronteerd werden met een probleem in de
watervoorziening (grote natuurbrand) en grote onrust bij
klanten (incassofraude).
Ook waren er enkele praktische oefeningen omtrent de
inzet van een nooddrinkwatervoorziening. Dit gebeurde
in samenwerking met vertegenwoordigers van alle
gemeenten in de desbetreffende veiligheidsregio’s.
Inmiddels zijn de convenanten ‘Drinkwater’ getekend
met de veiligheidsregio’s Brabant Zuid, Zeeland en
Midden-West Brabant. In deze convenanten worden
afspraken gemaakt voor een betere samenwerking in de
voorbereiding op calamiteiten.
Samenwerkingsverbanden
Brabantse Milieu Federatie
De samenwerking die in 2012 met de BMF is gestart om
zeer kwetsbare winningen te beschermen hebben we in
2013 voortgezet. De samenwerking bestaat met name uit
het delen van informatie over ontwikkelingen rondom
kwetsbare waterwingebieden en het uitdragen van het
belang van schoon water en van kennis over chemievrij
onkruidbeheer door gemeenten.
26
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze omgeving
Samenwerkingsverband Tilburg en Enexis
Met de gemeente Tilburg en Enexis is een
samenwerkingsconvenant afgesloten. We stemmen
onze meerjarenplannen op elkaar af en trekken zoveel
mogelijk samen op bij de uitvoering van projecten in de
openbare ruimte. Op deze wijze realiseren we de laagst
mogelijke maatschappelijke kosten en beperken we de
overlast.
Openbare drinkwatertappunten
Brabant Water wil graag dat kraanwater altijd en
overal beschikbaar is. Daarom werken we samen met
gemeenten in Noord-Brabant en stichting Join the Pipe
aan de plaatsing van openbare drinkwatertappunten.
Iedere passant kan hier gratis zijn flesje of bidon vullen
met het kraanwater – vers uit het waterleidingnet. In
2013 zijn in totaal twintig tappunten geplaatst;
de teller staat hierdoor nu op een totaal van 33 tappunten.
Voor 2014 staan er wederom minstens tien in de planning.
Join the Pipe stimuleert het drinken van kraanwater
via de speciale kraanwatertappunten en een
kraanwaterflesje. Met de opbrengst financiert de
organisatie ook water- en sanitatievoorzieningen in
ontwikkelingslanden. Dit initiatief is ondersteunend
aan de acties vanuit gemeenten in het kader van JOGG
(Jongeren op Gezond Gewicht). Inmiddels hebben Breda,
Cuijk, Dongen, ’s-Hertogenbosch, Roosendaal, Tilburg en
Veghel zich aangesloten bij het JOGG initiatief.
Les je Dorst
In 2013 is Brabant Water in samenwerking met Brabantse
gemeenten gestart met het initiatief ‘Les je Dorst’, dat
speciaal bedoeld is voor basisschoolleerlingen. Met het
project willen we kinderen stimuleren meer kraanwater
en minder suikerhoudende drankjes te drinken.
Kraanwater is tenslotte gezond én altijd en overal
beschikbaar. Ook in de klas.
Kinderen in de deelnemende klassen krijgen allemaal
een herbruikbare bidon om te kunnen vullen met heerlijk
kraanwater. De bidons staan in speciale bidonkratten. Bij
het project zijn zowel leerlingen, ouders als leerkrachten
betrokken. Twee basisscholen in ’s-Hertogenbosch
hadden de primeur; hier is in 2013 een pilot uitgevoerd
met een geslaagd eindresultaat. In 2014 wordt het
project verder uitgerold.
Kraanwater in de horeca
Sinds 2009 stimuleert Brabant Water het op de kaart
zetten van kraanwater in de horeca. Horecaondernemers
die kraanwater schenken aan hun gasten, ontvangen van
Brabant Water gratis karaffen. Inmiddels wordt op 1.250
locaties in Noord-Brabant kraanwater geschonken uit
een van de 18.000 verspreide karaffen.
Samenwerking in de waterketen
Met de Noord-Brabantse waterambassadeurs is verder
gewerkt aan nieuwe kansen, ideeën en suggesties voor
slimme samenwerking. Als algemene doelstelling is
voor de drinkwatersector een structurele besparing
van zeventig miljoen euro op de uitgaven vanaf 2020
geformuleerd. Uitgaande van een evenredige bijdrage
per drinkwaterbedrijf, gerelateerd aan het aantal
aansluitingen, zou Brabant Water hiervan een bedrag
van bijna tien miljoen euro voor haar rekening moeten
nemen. Inmiddels hebben we een aantal acties uitgezet
die vanaf 2016 tot een structurele besparing moeten
leiden van circa vijf miljoen euro. De acties worden
budgettair gevolgd.
Samenwerking ondergrond
Met onze waterpartners (waterschappen en gemeenten)
is de samenwerking op het gebied van de aanpak van
(wijkgerichte) vervangingsprojecten zeer effectief.
We kunnen maatschappelijke kosten besparen door
reconstructie van riolering samen te laten vallen
met vervanging van drinkwaterleidingen of andere
werkzaamheden aan het leidingnet. In 2013 is deze vorm
van samenwerking met de gemeenten geïntensiveerd.
Grondwatermonitoring
Binnen Waterportaal Zuidoost Brabant hebben de
gemeenten Geldrop-Mierlo, Valkenswaard, HeezeLeende, Eersel en Cranendonck samen met Brabant
Water en het Waterschap De Dommel een traject
opgezet om grondwatermonitoring in bebouwd
gebied gestructureerd op te zetten. Inmiddels zijn
de meetplannen van deze gemeenten gereed. Een
openbare aanbesteding voor de aanschaf van circa
150 peilbuizen inclusief meetapparatuur wordt
momenteel voorbereid.
Eindhoven
Voor het gebied van de waterwinning aan de zuidkant
van de gemeente Eindhoven werkt Brabant Water
samen met de gemeenten Eindhoven en Waalre, de
provincie Noord-Brabant en Waterschap De Dommel
aan verschillende onderwerpen. Zo pakken we
bijvoorbeeld gezamenlijk de grondwateroverlast in
Eindhoven aan, inclusief drainage en overbelasting van
de riolering. Hierbij moet de vergunde capaciteit van
de waterwinning ingepast worden in het gebied. Ook
moeten we rekening houden met de natuurwaarden
en bestaande problematiek van bodem- en
grondwaterkwaliteit.
27
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze medewerkers
Arbeidsverzuim
Het arbeidsverzuim is gestegen van 3,26% naar 3,98%.
Dit komt vooral door een stijging van het langdurig
ziekteverzuim (0,6%) als gevolg van een aantal ernstige
ziektegevallen. We zullen ons in het komende jaar
inspannen om de stijging weer om te buigen naar een
daling.
Organisatieontwikkeling
In het verslagjaar is een pilot voor een nieuwe ontwikkelen beoordelingscyclus met positief resultaat afgesloten.
Belangrijke doelen van dit nieuwe systeem zijn onder
andere een verhoging van de resultaatgerichtheid, meer
accent op duurzame inzetbaarheid en een koppeling met
gedifferentieerd belonen. In het komende jaar zal een
bedrijfsbrede invoering van de cyclus plaatsvinden.
Doorontwikkeling sector Distributie
De sector Distributie heeft verdere stappen gezet in de
in 2012 ingezette doorontwikkeling van deze sector.
Niet alleen zijn nieuwe werkmethoden ingevoerd, ook
zijn diverse medewerkers van functie veranderd. Bij het
oplossen van de bovenformatieve problematiek in deze
sector is grote vooruitgang geboekt, mede doordat een
groot aantal oudere medewerkers vrijwillig gebruik heeft
gemaakt van een vertrekregeling.
Anders werken sector Klantcontacten
In 2013 is bij de sector Klantcontacten een nieuwe
inrichting van de werkplek geïntroduceerd ter
ondersteuning van een geïntegreerde werkwijze.
Kenmerkend zijn de op specifiek gebruik
ingerichte werkruimtes zoals concentratieplekken,
ontmoetingsplekken en algemene flex-werkplekken.
Ook de kleurstellingen zijn aangepast.
De gewijzigde inrichting zal in voorkomende gevallen
ook elders in het bedrijf worden doorgevoerd. Verder is in
het kader van ‘anders werken’ de mogelijkheid verruimd
om op diverse locaties te kunnen werken als de situatie
zich daartoe leent. Ook op incidentele basis thuiswerken
is mogelijk gemaakt. Hierbij blijven wij oog houden voor
de beheersbaarheid, maar zeker ook voor het in stand
houden van de onderlinge verbinding met het bedrijf en
de collega’s, de zogenoemde sociale cohesie.
Gezondheidsmanagement
Al enige jaren wordt binnen Brabant Water aandacht
besteed aan bewustzijnsverhoging bij de medewerkers
op het gebied van hun leefstijl. Via het project BRAVO
zijn dit jaar weer diverse initiatieven in dit kader
uitgevoerd. Dat Brabant Water hierin voorop loopt blijkt
uit de nominatie in 2013 voor de Gezondheidsaward in
Zuidoost Nederland.
Klantgerichtheid
Voor drinkwater is onze klant aangewezen op slechts
één leverancier. Brabant Water moet daarom zorgen dat
alle klanten goed worden bediend. Klanten beoordelen
bedrijven ook steeds meer op klantgerichtheid.
Brabant Water beseft als monopoloïde bedrijf dat
klanttevredenheid maatschappelijk relevant is. We
gaan de urgentie van klantgerichtheid in 2014 bij alle
medewerkers extra onder de aandacht brengen.
Zowel interne als externe klantgerichtheid zijn
belangrijk en staan niet los van elkaar. Medewerkers
die gemotiveerd zijn om collega’s te helpen zullen
ook hulpvaardig zijn ten opzichte van onze externe
klanten. Klantgericht werken moet verankerd zijn bij alle
medewerkers van Brabant Water.
Procesmanagement
In 2013 zijn de certificeringen op de normen van
kwaliteit, arbo en milieu gecontinueerd. Hetzelfde geldt
voor de certificeringen op het gebied van duurzaam
terreinbeheer, de accreditatie van onze monsterneming
en het Brabant Waterklachtenmanagementsysteem.
Klantgerichtheid, kwaliteit en het daarbij behorende
continu verbeteren zijn thema’s die extra aandacht
krijgen. Het kwaliteitsmanagementsysteem waarin
de processen zijn vastgelegd ondergaat een
verjongingskuur. Zowel de vernieuwde opzet als
de actualisering van de inhoud moeten ervoor
zorgen dat correcte uitvoering van de processen
is geborgd. Dit blijft een continu verbeterproces
28
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze medewerkers
waarbij het onderwerp compliance momenteel extra
aandacht krijgt. Het onderzoek naar het optimale
documentmanagementproces is het afgelopen jaar
uitgevoerd. De resultaten worden in 2014 gebruikt om
een documentmanagementsysteem te implementeren.
Klokkenluidersregeling
Formatie-ontwikkeling
Na een lichte stijging in 2012 is in 2013 de tendens van
een dalend aantal medewerkers in de afgelopen jaren
weer voortgezet. Het totaal aantal fte daalde met 23 naar
715. Dit is een gevolg van terughoudend aannamebeleid
zodat bovenformatief personeel intern kan worden
herplaatst, in combinatie met het permanent zoeken
naar efficiencyverbetering.
Met de Klokkenluidersregeling is in 2013 een regeling
geïntroduceerd die voorziet in een zorgvuldige
procedure voor medewerkers die (een vermoeden van)
een misstand met een duidelijk maatschappelijk belang
willen signaleren. Brabant Water hecht grote waarde aan
een transparante cultuur en ondersteunt dit met deze
regeling.
Leeftijd en diensttijd
De gemiddelde leeftijd van onze medewerkers is licht
gestegen tot 48,4 jaar. In relatie tot een evenwichtige
opbouw is dat hoog. Bijna de helft van onze
medewerkers is 50 jaar of ouder. In combinatie met een
hogere AOW-leeftijd betekent dit dat de komende jaren
nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de duurzame
inzetbaarheid van onze medewerkers, met bijzondere
aandacht voor de oudere medewerkers.
Kengetallen personeel per 31 december
2013
2012
715
771
176
595
232
18,4
48,4
738
796
186
610
255
17,7
47,6
2013
2012
Aantal medewerkers (per 1 januari)
In dienst getreden
Beëindigd dienstverband
Uittreding wegens FUR/Pensioen
Overleden
796
11
21
15
0
793
25
16
6
0
In dienst (31 december)
771
796
Aantal medewerkers in fte
Aantal medewerkers
Aantal vrouwen
Aantal mannen
Aantal parttimers
Gemiddelde diensttijd (in jaren)
Gemiddelde leeftijd (in jaren)
Verloop in personeel
29
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze medewerkers
Leeftijd en diensttijd per 31 december
2013
2012
49,28
45,23
48,35
19,48
14,94
18,44
48,64
44,37
47,64
18,85
14,02
17,72
2013
2012
Kort
Gemiddeld
Lang
0,82
0,71
2,45
0,76
0,68
1,82
Totaal
3,98
3,26
Gemiddelde leeftijd mannen
Gemiddelde leeftijd vrouwen
Gemiddelde leeftijd totaal
Gemiddeld aantal dienstjaren mannen
Gemiddeld aantal dienstjaren vrouwen
Gemiddeld aantal dienstjaren totaal
Arbeidsverzuim
Medewerkers naar geslacht en leeftijdsopbouw
Aantal
160
140
120
100
80
60
40
20
0
< 20 jaar 20 t/m 25 t/m 30 t/m 35 t/m 40 t/m 45 t/m 50 t/m 55 t/m 60 t/m
24
29
34
39
44
49
54
59
65
totaal
man
0
8
26
27
32
57
92
155
128
70
595
vrouw
0
1
2
20
25
36
36
28
20
8
176
30
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze dochters
HydroBusiness
De extra aandacht die in 2012 is gegeven aan de kwaliteit
van de bestaande installaties is ook in 2013 voortgezet.
Daarnaast is er in 2013 hard gewerkt om een nieuwe
installatie bij Sensus in Roosendaal te bouwen.
Deze installatie werkt grondwater op tot industriewater.
Mede hierdoor is de totale industriewaterafzet van
HydroBusiness licht gestegen tot 10,3 miljoen m3 in
2013. Daarnaast ontving HydroBusiness de opdracht
voor de realisatie en exploitatie van een biologische
afvalwaterzuiveringsinstallatie bij Vion in Boxtel.
Naar verwachting kan deze nieuwe installatie in het
vierde kwartaal van 2014 worden opgestart. Dit type
installatie zal in de toekomst een belangrijk onderdeel
gaan vormen van de productenportefeuille van
HydroBusiness.
Geothermie
In het afgelopen jaar zijn de projecten Vierpolders
bij Brielle en Delft Aardwarmte Project getoetst
op haalbaarheid en voorbereid voor realisatie. De
voorbereidingen zijn zodanig gevorderd dat bij
goedkeuring met de daadwerkelijke uitvoering kan
worden gestart. De activiteiten zijn voor beide projecten
voorlopig tot het minimum teruggebracht omdat er
nog geen duidelijkheid is over de externe financiering
en deelname van het Rijk.
De opgedane kennis bij de voorbereidingen van de
twee projecten heeft geleid tot een aanscherping van
de strategie rondom geothermie. Hydreco zal zich
voornamelijk richten op de verwerving van de
exploitatie van de projecten. Projecten worden alleen
uitgevoerd als de risico’s beheersbaar zijn.
Hydreco
HydroScope
KWO
HydroScope heeft zich in 2013 verder ontwikkeld en
wordt steeds vaker ingeschakeld voor beleidsvragen,
juridische vraagstukken en bouwbegeleiding. Dit naast
de advisering over reguliere technische vraagstukken.
Ook heeft de groei in waterinstallatiebeheer zich in
2013 verder doorgezet. Grote opdrachtgevers zoals
Radboudumc en Philips hebben hun tevredenheid
over onze dienstverlening uitgesproken.
Hydreco heeft in 2013 een dashboard gebouwd waarop
alle installaties in één oogopslag zichtbaar zijn. Zo
kunnen we de installaties monitoren op storingen en
performance. Bij een van de installaties is de volledige
regeltechniek vervangen. Dit heeft mede geleid tot
een verbetering van het financiële resultaat van deze
installatie. Ook is in 2013 het Analyse Prestatie KWOsysteem (APK) doorontwikkeld.
Hydreco heeft in 2013 ruim 2.700 ton CO2 bespaard
met 25 installaties. Er zijn twee installaties, de
politiebureaus Woensel en Rucphen, toegevoegd aan de
beheerportefeuille zodat deze besparing blijft toenemen.
Het KWO-systeem op Strijp R, dat grondwater beheerst
en saneert, is in gebruik genomen.
In 2014 werken we het businessmodel van Hydreco
verder uit. De focus ligt daarbij op het APK, op het
verstevigen van het netwerk en op grote complexe
KWO-systemen.
De doelstelling is uitbreiding van onze projectenportefeuille. Daartoe brengen we onze sterke punten
maatwerk en professioneel beheer extra onder de
aandacht bij marktpartijen.
HydroScope ontwikkelt zich steeds meer als autoriteit
op het gebied van legionellapreventie. Zo hebben
we bijgedragen aan een onderzoek van het RIVM en
waren we actief binnen het kennisinstituut voor de
installatiesector ISSO, de Nederlandse Vereniging voor
Technisch facilitair management in de Gezondheidszorg
NVTG en technische brancheorganisatie VBOI. De
fototechniek waarmee we binnen twee uur legionella
kunnen detecteren is genomineerd voor de ISSO-award.
Eind 2013 is het klantportaal in gebruik genomen,
waardoor we klanten nog sneller kunnen bedienen.
31
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze financiën
Financieel beleid
Het verslagjaar 2013 wordt afgesloten met een positief
resultaat van 38,6 miljoen euro; dit wordt conform het
op 24 juni 2012 door de aandeelhouders vastgestelde
financieel beleid voor de 3e Planperiode (2012 tot en
met 2016) toegevoegd aan de Algemene Reserve.
Hoofdelementen van dit financieel beleid zijn een
verdere versterking van het weerstandsvermogen
in combinatie met een restrictief tarievenbeleid. De
versterking van het weerstandsvermogen is nodig
totdat er duidelijkheid is over de hoogte van de
schadeloosstelling voor TWM. Onder een restrictief
tarievenbeleid verstaan we een tariefontwikkeling
die gemaximeerd is op de geldende inflatiecijfers.
Dit beleid is gunstig voor onze huidige klanten, want
bij effectuering hiervan is sprake van een dalende of
in het uiterste geval gelijkblijvende drinkwaternota.
Per 1 januari 2013 werden de tarieven voor onze
huishoudelijke klanten met 2,5% verhoogd ten opzichte
van 2012. Deze stijging is exact gelijk aan de inflatie van
2013. In reële zin betekende dit voor onze klanten een
gelijkblijvende waterrekening.
Resultaat 2013 ten opzichte van 2012
Het resultaat over 2013 lag 0,8 miljoen euro onder het
resultaat van 2012. De opbrengsten lagen in 2013
6,8 miljoen euro boven het niveau van 2012; de kosten
(inclusief het saldo van financieringslasten en -baten en
het resultaat op deelnemingen) stegen met 7,6 miljoen.
De stijging van de drinkwateropbrengsten bedraagt
4,9 miljoen euro; een toename van het aantal
aansluitingen in combinatie met de ten opzichte van
2012 doorgevoerde tariefverhoging van 2,5% zorgden
voor deze omzetstijging.
De omzet van de ‘en gros’ -levering steeg met circa
0,3 miljoen euro. De in 2012 in gang gezette
afzetverhoging – op basis van een tijdelijke ophoging
van de contracthoeveelheid – zorgde voor een verdere
toename van de en gros-omzet met 0,2 miljoen euro.
Het restant van de omzetstijging werd veroorzaakt door
een lichte tariefstijging. Als gevolg van een geringe
daling in de afzet is de omzet uit ander water dan
drinkwater met 0,2 miljoen teruggelopen.
Een verdere intensivering van met name het Deltaplan
Ontharding zorgt voor een lichte stijging van de
geactiveerde productie van 1,0 miljoen euro. De overige
opbrengsten liggen circa 0,7 miljoen euro hoger dan
in 2012. Deze opbrengsten bestaan voor een groot
deel uit administratieve boetes en inkomsten uit de
administratieve dienstverlening aan derden (‘meeliften’).
De totale kosten lagen in 2013 7,6 miljoen euro
boven het niveau van 2012. De operationele kosten
laten een stijging zien van circa 9,4 miljoen euro; de
kapitaallasten (afschrijvingen, overige waardemutaties
en financieringslasten, waarin opgenomen het resultaat
op ondernemingen waarin wordt deelgenomen) dalen
met 1,8 miljoen euro.
Binnen de operationele kosten stijgt het totaal
aan salarissen en sociale lasten met 2,0 miljoen
euro als gevolg van de cao-verhoging en gestegen
werkgeverslasten in de sfeer van bijdrage pensioenen ziektekostenpremies. Daarenboven is de stijging
het gevolg van uitkeringen die samenhangen met
boventallig worden van enkele medewerkers.
De kosten van grond- en hulpstoffen liggen op hetzelfde
niveau als dat van 2012. De kosten van uitbesteed
werk stijgen met 7,6 miljoen. Dit houdt voornamelijk
verband met een stijging van de dotaties aan de
voorziening van 4,6 miljoen euro, waarvan het grootste
deel (3,3 miljoen euro) samenhangt met de bijdrage
die Brabant Water heeft toegezegd aan de Provincie
in het kader van natuurherstel. Het gaat hierbij om
projecten die de mogelijk negatieve effecten van onze
grondwaterwinning moeten mitigeren.
De kapitaallasten (afschrijvingen, overige waardemutaties en financieringslasten) laten ten opzichte
van 2012 een daling zien van 1,7 miljoen euro.
De afschrijvingen dalen met een bedrag van 0,3 miljoen
euro. Een deel van de daling wordt verklaard uit het
feit dat de afschrijvingen in 2012 verhoogd werden
door een inhaalafschrijving van leidingen die voor het
bereiken van de technische levensduur van 90 jaar
32
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze financiën
zijn uitgenomen. Deze post was in 2012 goed voor
een versnelde afschrijving van 3,4 miljoen. In 2013
bedroeg deze component nog slechts 0,4 miljoen
euro. Dat betekent dat de autonome stijging van de
afschrijvingen 2,7 miljoen euro bedraagt. In het kader
van de voorgenomen sluiting van waterproductiebedrijf
Macharen is besloten tot versnelde afschrijving van dit
waterproductiebedrijf. Dit verhoogt de afschrijvingen
met 0,7 miljoen. Daarnaast is een aantal niet meer in
gebruik zijnde telecommunicatieleidingen versneld
afgeschreven. Deze zijn in het recente verleden
vervangen door een glasvezelnetwerk. Hiermee is
eveneens een bedrag van 0,7 miljoen euro gemoeid. De
overige stijgingen binnen de post afschrijvingen worden
veroorzaakt door reguliere mutaties als gevolg van het
in gebruik nemen van nieuwe activa en het buiten
gebruik stellen van bestaande activa.
De overige waardemutaties zijn ten opzichte van 2012
gestegen met 1,0 miljoen euro. Deze stijging houdt
verband met afwaarderingen bij de dochters op enkele
innovatieve projecten.
Het saldo van financiële baten en lasten – waaronder
ook opgenomen het relatieve aandeel in het resultaat
van ondernemingen waarin wordt deelgenomen – is
gestegen met 2,4 miljoen euro en is per saldo positief
(opbrengsten uit financiëring en deelnemingen
overtreffende rentekosten). Door een verdere
vermindering van de schuldpositie zijn de rentelasten
gedaald, terwijl de opbrengsten uit de financiële activa
zijn gestegen. De stijging is in 2013 mede zo hoog als
gevolg van het met winst verkopen van een aantal
obligaties (goed voor een resultaat van 1,7 miljoen).
Voorzieningen
In 2013 is het totale voorzieningenniveau per saldo
met 6,9 miljoen euro gestegen. Deze stijging wordt in
hoofdzaak veroorzaakt door de eerder gememoreerde
bijdrage aan het Provinciale Natuurfonds, dat erop
gericht is door grondwateronttrekkingen ontstane
natuurschade te mitigeren.
Bestemmingsreserve
De bestemmingsreserve wordt gehandhaafd op een
niveau van 25 miljoen euro. Hiermee wordt in de
solvabiliteitsbeoordeling rekening gehouden met de
toekomstige overname van de TWM, zonder dat op
dit moment de overnamesom bekend is. Aangezien
de rechtelijke uitspraak van de overnamesom bindend
zal zijn, bestaat het risico dat de overnamesom boven
de som ligt zoals deze berekend wordt op basis
van gangbare waardebepalingsmethodieken bij
waterbedrijven.
Tarieven
Voor 2013 werden de tarieven met 2,5% verhoogd,
overeenkomend met de inflatiecorrectie.
Treasury
Brabant Water heeft in 2013 een positieve kasstroom
gerealiseerd. De hieruit voortvloeiende middelen
zijn aangewend ter financiering van de huidige en
toekomstige investeringen. Voorzover er middelen
resteren worden deze middelen belegd conform
de richtlijnen vastgelegd in het Financieel Statuut
van Brabant Water. Dit statuut voorziet in een zeer
risicomijdend beleggingsbeleid en staat het aangaan
van open posities middels derivaten niet toe.
Toegestane vermogenskosten (WACC)
en solvabiliteit
Met de invoering van de Drinkwaterwet zijn met ingang
van 2013 wettelijke eisen gesteld aan de toegestane
hoogte van de vermogenskosten die betrekking
hebben op drinkwateractiviteiten. Vermogenskosten
zijn gedefinieerd als de kosten van eigen en vreemd
vermogen. De kosten van vreemd vermogen zijn de
rentelasten over de afgesloten leningenportefeuille;
de kosten van eigen vermogen zijn het gerealiseerde
resultaat.
Voor de jaren 2012 en 2013 zijn de vermogenskosten
(WACC) gemaximeerd op 6% van het balanstotaal
verminderd met de liquide middelen. Jaarlijks vindt aan
de hand van de jaarrekening en na correctie voor nietdrinkwateractiviteiten door de Minister van I&M toetsing
plaats of aan deze wettelijke eis is voldaan. Aan de hand
van de voorliggende jaarrekening kan – na eliminatie
van de niet –drinkwateractiviteiten een Wacc berekend
worden van ongeveer 4,3%. Brabant Water blijft daarmee
ruim binnen de voor 2013 wettelijk toegestane WACC.
Voor 2014 is de WACC vastgesteld op 4,8%.
In de Drinkwaterwet is tevens vastgelegd dat de
toegestane solvabiliteit een maximum kent van
70%. Hiervan kan (tijdelijk) afgeweken worden als
een individueel bedrijf toekomstige verplichtingen
kent waaroor een hoger maximum gerechtvaardigd
is. Mogelijk kan de afwikkeling van het TWM dossier
een grond zijn voor ontheffing. Op grond van de
enkelvoudige balans (Drinkwaterwet reguleert
uitsluitend drinkwateractiviteiten) en rekening
houdend met een correctie voor de bestemmingsreserve
kan de solvabiliteit per einde boekjaar berekend worden
op 52,4%, dus ruim binnen het toegestane maximum.
In de Drinkwaterwet wordt de maximumsolvabiliteit
gereguleerd. Financieel beleidsmatig is minstens
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze financiën
zo relevant de vraag naar een te hanteren
minimumsolvabiliteit. In 2013 is door de Algemene
Vergadering vastgesteld dat de solvabiliteit minimaal
45% dient te bedragen.
Investeringen
In 2013 kwam voor een bedrag van 55 miljoen euro aan
investeringswerken gereed en vond activering van deze
werken plaats. De daadwerkelijke investeringsuitgaven
over 2013 bedroegen 67 miljoen euro. Het verschil
tussen de daadwerkelijke uitgaven en de waarde van de
gereedgekomen investeringen wordt veroorzaakt door
het verloop van de post ‘Werken in uitvoering’.
De in financiële omvang belangrijkste investeringswerken in 2013 betreffen in de distributiesfeer de aanleg
van hoofd- en aansluitleidingen. In 2013 werd hiertoe
een bedrag van 28,2 miljoen euro geïnvesteerd. In
de productiesfeer werden substantiële investeringen
gedaan in bouw en renovatie van een aantal
productielocaties.
33
Jaarrekening 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening
36
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening
Geconsolideerde Balans per 31 december na resultaatbestemming
(Bedragen x 1.000 euro)
2013
2012
Activa
A
I
II
III
Vaste Activa
Immateriële vaste activa
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
29
715.069
79.923
83
683.269
113.012
795.021
B
I
II
III
Vlottende Activa
Voorraden
Vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen
Totaal Activa
229
38.589
26.915
796.364
119
24.243
9.595
65.733
33.957
860.754
830.321
37
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening
2013
2012
Passiva
C
I
II
III
IV
Eigen Vermogen
Gestort en opgevraagd kapitaal
Wettelijke reserve
Overige reserves
Bestemmingsreserve
278
5.981
445.008
25.000
278
6.004
406.400
25.000
476.267
437.682
D
Vreemd Vermogen
I
Voorzieningen
121.392
114.523
II
Langlopende schulden
193.221
196.049
III
a
b
c
Kortlopende schulden en overlopende passiva
Kredietinstellingen
Leveranciers
Overige schulden
Totaal passiva
15.256
13.766
40.852
24.278
14.460
43.329
69.874
384.487
82.067
392.639
860.754
830.321
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening
38
39
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening
Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening
(Bedragen x 1.000 euro)
E
I
II
III
F
I
II
III
IV
V
VI
Netto omzet
Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf
Overige bedrijfsopbrengsten
Som der bedrijfsopbrengsten
Kosten van grond- en hulpstoffen
Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten
Lonen en Salarissen
Sociale lasten
Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa
Overige waardeveranderingen van immateriële en materiële
vaste activa
Overige bedrijfskosten
Som der bedrijfslasten
Bedrijfsresultaat
G
H
Financiële baten en lasten
Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren
en van effecten
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten
Rentelasten en soortgelijke kosten
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
Belasting en resultaat deelnemingen
Belasting uit gewone bedrijfsuitoefening
Aandeel in winst/verlies van ondernemingen waarin
wordt deelgenomen
Resultaat
2013
2012
176.710
13.483
10.878
201.071
170.956
12.504
10.907
194.367
16.400
49.892
43.030
11.022
26.425
16.406
42.363
41.286
10.725
26.764
1.755
749
17.193
17.402
165.717
155.695
35.354
38.672
5.877
3.458
886
-3.648
38.469
1.032
-3.819
39.343
324
205
-208
-161
38.585
39.387
40
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
(Bedragen x 1.000 euro)
Bedrijfsresultaat
Aanpassingen voor:
Afschrijvingen
Mutaties in werkkapitaal:
Handelsvorderingen
Voorzieningen
Onderhanden werk/voorraden
Handelscrediteuren
Overige schulden en vorderingen
35.354
38.672
23.611
22.678
4.832
131
473
2.216
-13.911
-9.467
49.498
6.762
-4.010
-6.259
55.091
4.544
-4.777
2.752
52.250
Kasstroom uit operationele activiteiten
Verwerving groepsmaatschappijen
Investeringen in materiële vaste activa
Desinvesteringen in materiële vaste activa
Ontvangen investeringsbijdragen
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
4
-67.516
6.361
8.289
Aflossing langlopende schulden
Uitzetting effecten
Ontvangsten van verstrekte leningen
Verstrekte financiering
Uitgaven financiering verbonden partijen
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-16.707
35.054
-2.174
323
-233
54.858
898
-67.654
4.835
14.034
-52.862
Netto kasstroom boekjaar
Geldmiddelen ultimo verslagperiode
Geldmiddelen primo verslagperiode
Mutatie in geldmiddelen
2012
-14.688
6.869
-110
-2.035
497
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
Ontvangen interest
Betaalde interest
2013
-10.298
-29.093
24.379
16.496
-15.012
15.884
-8.141
19.279
3.395
Dit overzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
De geldmiddelen zijn samengesteld uit de posten ‘Spaarrekeningen’ en ‘Banken
rekening-courant’ zoals opgenomen onder de liquide middelen minus de post
‘Handelsbanken’zoals opgenomen in de post ‘Kredietinstellingen’.
-47.987
3.395
11.536
15.884
-8.141
41
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
(Bedragen x 1.000 euro)
Algemeen
Activiteiten
De activiteiten van Brabant Water NV, statutair gevestigd te ’s-Hertogenbosch, en
haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit: het leveren van drinkwater en
industriewater, advisering op het gebied van legionellapreventie en het bouwen en
onderhouden van KWO-installaties.
Groepsverhoudingen
Brabant Water NV staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de
gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is onderstaand opgenomen:
Naam
Statutaire zetel
Geconsolideerde maatschappijen
HydroCare BV
HydroScope BV
HydroBusiness BV
Hydreco BV
Hydreco GeoMEC BV
GEOMEC-4P VOF
GEOMEC-4P Realisatie & Exploitatie BV
KWO Strijp-R CV
Stichting Hydreco KWO Strijp R
Breda
Breda
Breda
Breda
Breda
Breda
Breda
Breda
Breda
Aandelen in het
geplaatste kapitaal
100%
100% deelneming van 1
100% deelneming van 1
100% deelneming van 1
100% deelneming van 4
50% deelneming van 5
Hydreco GeoMEC BV heeft een 50% belang in GEOMEC-4P VOF
Hydreco BV heeft een overheersende zeggenschap in KWO Strijp RCV en is enig bestuurder in de stichting Hydreco KWO Strijp-R.
Niet geconsolideerde maatschappijen
NV Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch
Aqualab Zuid BV
Water Fund Holland BV
Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV
KWH Water BV
Werkendam
Werkendam
Velserbroek
Nieuwegein
Nieuwegein
Grondslagen voor de consolidatie
In de geconsolideerde jaarrekening van Brabant Water NV zijn de financiële gegevens
verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen, waarop een overheersende
zeggenschap kan worden uitgeoefend. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met
toepassing van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van Brabant Water
NV. De financiële gegevens van Brabant water NV zijn verwerkt in de geconsolideerde
jaarrekening zodat, gebruikmakend van art.2: 402 BW, is volstaan met een verkorte
winst-en verliesrekening in de enkelvoudige jaarrekening. De financiële gegevens van
de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en
vennootschappen zijn volledig opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening onder
eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties.
GEOMEC-4P VOF en GEOMEC-4P Realisatie & Exploitatie BV zijn proportioneel
geconsolideerd.
40%
32,5%
28,1%
19,9%
13,2%
42
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Algemene grondslagen voor opstelling van de geconsolideerde jaarrekening
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW.
De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis
van historische kosten, tenzij anders bepaald.
Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten
worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en
mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in
acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Schattingswijziging
De voorzieningen herstelkosten transport- en distributieleidingen, herstelkosten
productielocaties, compensated absences, reorganisatie en diensttijdgratificaties zijn contant
gemaakt tegen een vastgestelde disconteringsvoet. Deze is in het verslagjaar aangepast aan
de ontwikkelingen op de geldmarkt en is derhalve verlaagd van 5,45% naar 4,7%. De rente is
onderdeel van de totale dotatie.
Als gevolg van deze aanpassing daalt de dotatie via de renteopbouw en is de opbouw dotatie
verhoogd om de gewenste omvang te bereiken.
Bij de voorziening ‘Herstelkosten transport- en distributieleidingen’ zijn de gehanteerde prijzen
voor het verwijderen van de leidingen naar beneden bijgesteld. Het effect hiervan is dat de
dotatie verlaagd kon worden.
Het tempo van het herstructureren van het leidingnet is daarentegen verhoogd. Hierdoor
worden bestaande leidingen eerder vervangen. Dit heeft tot gevolg dat de dotatie aan de
voorziening ‘Herstelkosten transport- en distributieleidingen’ verhoogd is.
De effecten zijn onderstaand weergegeven:
Renteherziening
Renteaccres bij 5,45%
Dotatie
Dotatie bij 5,45%
Renteaccres bij 4,7%
Dotatie
Dotatie bij 4,7%
Effect op het resultaat als gevolg
van de renteaanpassing
Effect prijswijziging herstelkosten transporten distributieleidingen
Dotatie bij hanteren oude prijzen
Dotatie bij hanteren nieuwe prijzen
Effect prijswijziging
Effect aanpassen tempo van vervanging
transport- en distributieleidingen
Dotatie bij oude tempo
Dotatie bij nieuwe tempo
Effect tempowijziging
Totaal effecten op de voorziening
6.139
2.186
8.325
5.303
4.224
9.527
-1.202
4.977
3.833
1.144
3.696
3.833
-137
-195
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Financiële instrumenten
Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten zoals
vorderingen en schulden als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de
onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument
toegelicht indien die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de
balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting
‘niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Voor de grondslagen van primaire
financiële instrumenten wordt verwezen naar de de behandeling per balanspost.
Brabant Water NV dekt een gedeelte van haar renterisico af middels een renteswap.
Het hedging instrument en de hedged items onderliggend aan de af te dekken
rentebetalingen worden tegen kostprijs op de balans opgenomen en gewaardeerd.
Hedge ineffectiviteit is niet aan de orde.
In het treasurystatuut staan de kaders benoemd omtrent het beheersen van risico’s.
In het vigerende statuut is het gebruik van renteafschermende instrumenten toegestaan ter
beheersing van het renterisico op zekere kasstromen. Deze constructie mag alleen worden
aangegaan met kredietwaardige partijen met een triple A rating.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
Immateriële vaste activa
De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de kosten
verminderd met de cumulatieve afschrijving en indien van toepassing met bijzondere
waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage
van de bestede kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd. De
economische levensduur en de afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk boekjaar
opnieuw beoordeeld. Geactiveerde in eigen beheer gebouwde softwaresystemen worden
afgeschreven in drie jaar.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs
verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere
waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische
levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs
of vervaardigingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt
afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet
afgeschreven.
De materiële vaste activa waarvan de vennootschap en haar groepsmaatschappijen,
krachtens een financiële leaseovereenkomst het economisch eigendom hebben, worden
geactiveerd. De uit de financiële leaseovereenkomst voortkomende verplichting wordt
als schuld verantwoord.
Materiële vaste activa in aanbouw worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs en indien
van toepassing verminderd met bijzondere waardeverminderingen. De vervaardigingsprijs
bestaat uit materiaalkosten, directe arbeidskosten en een toerekenbaar deel van de indirecte
productiekosten.
De kosten die samenhangen met verplichtingen inzake de ontmanteling en verwijdering
van distributie- en transportleidingen en het herstel van de terreinen bij de productielocaties
zijn opgenomen onder de post voorzieningen aan de passiefzijde van de balans. Kosten
voor overig (periodiek) groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het
moment dat deze zich voordoen.
43
44
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
De toegepaste afschrijvingstermijnen zijn:
Technische gebouwen
Kantoorgebouwen
Terreinvoorzieningen
Leidingen en kabels op terreinen
Machines en installaties
KWO-installaties
Industriewaterinstallaties
Transport- en distributieleidingen
Telecommunicatiekabels
Watermeters
Aansluitleidingen
Inrichting, inventaris en computerapparatuur
Transportmiddelen
Terreinen en niet gebonden activa
45 jaar
40 jaar
15 jaar
60 jaar
3-30 jaar
20-30 jaar
3-30 jaar
90 jaar
33 jaar
15 jaar
33 jaar
3-5 jaar
4-6 jaar
Op deze activa wordt niet afgeschreven
Financiële vaste activa
De niet geconsolideerde deelnemingen waarop invloed van betekenis op het zakelijke en
financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op basis van het zichtbaar eigen
vermogen (vermogensmutatiemethode), doch niet lager dan nihil.
Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid
wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder
aftrek van bijzondere waardeverminderingen.
Deelnemingen met een negatieve waarde volgens de vermogensmutatiemethode worden
op nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of ten dele instaat voor de schulden
van de desbetreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van
de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte
van het resterende aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor
de verwachte betalingen door de vennootschap ten behoeve van deze deelnemingen.
De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden
bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen
de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van
noodzakelijk geachte voorzieningen voor mogelijke oninbaarheid.
De onder de financiële vaste activa opgenomen obligaties (beursgenoteerd) behoren niet tot
een handelsportefeuille en worden aangehouden tot het einde van de looptijd en worden
gewaardeerd op de geamortiseerde kostprijs.
Voorraden
De voorraden betreft onderhanden werk waarbij de diensten reeds (gedeeltelijk) zijn
uitgevoerd maar nog niet (volledig) zijn gefactureerd. Deze post is gewaardeerd tegen
vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde
wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De vervaardigingsprijs omvat
het directe materiaalverbruik, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks
aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd
op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en
verkoop.
Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen en overlopende activa worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële
waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en
geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen
voor mogelijke verliezen als gevolg van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze
voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.
Voorzieningen
Voor de voorzieningen herstelkosten transport- en distributieleidingen, herstelkosten
productielocaties, compensated absences, reorganisatie en diensttijdgratificaties geldt dat
deze contant zijn gemaakt tegen een disconteringsvoet van 4,7% De rente is onderdeel van
de dotatie aan de betreffende voorziening en niet afzonderlijk als rentelast verantwoord.
• Voorziening herstelkosten transport- en distributieleidingen
Op grond van concessies heeft Brabant Water NV de plicht om de transport- en
distributieleidingen te verwijderen op het moment dat deze niet meer operationeel
zijn. In de situatie waar dit niet formeel geregeld is, bestaat er wel een feitelijke
verwijderingsverplichting gelet op het aantoonbare beleid. De voorziening wordt
opgebouwd gedurende de levensduur van de leidingen, op basis van schattingen
van de in de toekomst te verwachten uitgaven. Voor een nadere uiteenzetting van de
in de bepaling van de omvang van de voorziening betrokken parameters wordt verwezen
naar de’Toelichting op de geconsolideerde balans’.
• Voorziening herstelkosten productielocaties
Alle productielocaties liggen op terreinen met een ecologische bestemming, waarop de
verplichting rust om deze na gebruik weer in de oorspronkelijke staat terug te brengen.
De voorziening wordt opgebouwd gedurende de levensduur van de productielocaties,
op basis van schattingen van de in de toekomst te verwachten uitgaven. Voor een nadere
uiteenzetting van de in de bepaling van de omvang van de voorziening betrokken
parameters wordt verwezen naar de ‘Toelichting op de geconsolideerde balans’.
• Voorziening droogteschade grondwaterwinning en hydrologisch natuurherstel
De voorziening droogteschade grondwaterwinning en hydrologisch natuurherstel wordt
opgenomen voor de geschatte kosten die naar verwachting voortvloeien uit de per
balansdatum lopende verplichtingen uit hoofde van schades in relatie met de agrarische
sector en de natuur die hun oorsprong vinden in wateronttrekkingen in het verleden.
Ten laste van de voorziening komen de kosten die voortvloeien uit het honoreren van
claims en de projectkosten natuurherstel.
• Voorziening diensttijdgratificaties
Voor de op balansdatum bestaande verplichtingen tot toekennen van
diensttijdgratificaties is een voorziening gevormd ter grootte van het naar verwachting
in de toekomst verschuldigde bedrag gebaseerd op de contante waarde en
rekeninghoudend met de blijfkans.
• Voorziening compensated absences
Voor de op balansdatum bestaande verplichtingen tot toekennen van
arbeidstijdverkorting is een voorziening gevormd ter grootte van het naar verwachting
in de toekomst verschuldigde bedrag. De verplichting wordt tegen contante waarde
opgenomen, rekening houdend met de blijfkans.
• Voorziening KWO-exploitatie
Deze voorziening is gevormd om de toekomstige exploitatieverliezen op een KWOinstallatie in Tilburg te dekken.
• Voorziening groot onderhoud
Deze voorziening wordt aangewend voor de gelijkmatige verdeling van lasten voor
het verwijderen van voorraden slib die ontstaan bij de productie van drinkwater.
• Voorziening reorganisatie
Deze voorziening heeft betrekking op kosten in verband met de reorganisatie van
activiteiten en is gevormd omdat voor de groep een feitelijke of juridische verplichting
bestaat.
45
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Pensioenverplichtingen
De groep Brabant Water NV heeft diverse pensioenregelingen. De Nederlandse regelingen
worden gefinancieerd door afdrachten aan pensioenuitvoerders, te weten ABP en
Zwitserleven. De pensioenverplichtingen worden gewaardeerd volgens de ‘verplichting aan
de pensioenuitvoerder benadering’. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder
te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening verantwoord. Aan de hand van
de uitvoeringsovereenkomst wordt beoordeeld of en zo ja welke verplichtingen naast de
betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie op balansdatum
bestaan. Deze additionele verplichtingen, waaronder eventuele verplichtingen uit
herstelplannen van de pensioenuitvoerder, leiden tot lasten van de groep en worden in de
balans dan opgenomen in een voorziening. Ultimo 2013 (en 2012) waren er voor de groep
geen pensioenvorderingen en geen verplichtingen naast de betaling van de jaarlijks aan de
pensioenuitvoerder verschuldigde premie.
Langlopende schulden, kortlopende schulden en overlopende passiva
Opgenomen leningen, schulden en overlopende passiva worden de eerste verwerking
opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde
kostprijs.
De bijdragen die Brabant Water NV ontvangt voor de aanleg van vaste activa worden
gepassiveerd onder de langlopende schulden. Deze bijdragen worden tijdsevenredig
over de geschatte economische levensduur van deze activa ten gunste van de winst- en
verliesrekening gebracht. De bijdragen worden in hetzelfde tempo afgeschreven als de
afschrijvingstermijn van de bijbehorende activa.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat
Netto omzet
Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar gerealiseerde
afzet water en het vastrecht, onder aftrek van de over de omzet geheven belastingen. Er is
sprake van een gespreide meteropname waardoor per balansdatum niet al het waterverbruik
feitelijk is afgerekend. Op basis van de afzetgegevens van de pompstations en de
ervaringscijfers ten aanzien van lekverliezen wordt de te factureren gerealiseerde afzet over
het verslagjaar bepaald.
Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten
zijn verricht, gebaseerd op de tot balansdatum in het kader van de dienstverlening gemaakte
kosten in verhouding tot de geschatte kosten van de totaal te verichten dienstverlening.
De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend.
Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf
De geactiveerde productie voor het eigen bedrijf betreft de toegerekende prestaties van
personeel aan immateriële en materiële vaste activa die in eigen beheer vervaardigd zijn
of werkzaamheden die ten laste van een voorziening worden gebracht. Opbrengsten
voortvloeiend uit de geactiveerde productie worden verantwoord op het moment dat het
materieel vast actief wordt vervaardigd of ten laste van een voorziening worden gebracht en
er derhalve kosten worden gemaakt. De geactiveerde kosten worden aan dezelfde periode
toegerekend.
46
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Overige bedrijfsopbrengsten
De overige bedrijfsopbrengsten omvatten de bedragen die aan derden in rekening zijn
gebracht voor de levering van goederen of diensten. Opbrengsten van diensten worden
opgenomen naar rato van de mate waarin de prestaties zijn verricht. De kostprijs van deze
prestaties wordt aan dezelfde periode toegerekend.
Bedrijfslasten
De bedrijfs- en overige lasten zijn bepaald op basis van historische kostprijs.
Afschrijvingen
De afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa bedragen een vast percentage
van de historische kostprijs. Voor de gehanteerde afschrijvingstermijn wordt verwezen naar
de ‘Grondslagen voor de waardering van activa en passiva’.
Financiële baten en lasten
De financiële baten en lasten omvatten de rentebaten en –lasten, de kosten die
samenhangen met het aantrekken van vreemd vermogen evenals de eventuele
koersverschillen hierop en waardeveranderingen en uitkeringen van financiële vaste activa.
Aandeel in winst/verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen
Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het
zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende
aandeel in het resultaat van deze deelnemingen.
Belastingen
De vennootschapsbelasting voor Hydreco BV, Hydreco GeoMEC BV en GeoMEC Realisatie en
Exploitatie BV wordt berekend tegen het geldende tarief over het resultaat van het boekjaar,
waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstberekening
volgens de jaarrekening en de fiscale winstberekening, en waarbij actieve belastinglatenties
(indien van toepassing) slechts worden gewaardeerd voor zover de realisatie daarvan
waarschijnlijk is. Alle andere geconsolideerde deelnemingen en Brabant Water NV zijn
vrijgesteld van vennootschapsbelasting.
Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen
in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Winstbelastingen, ontvangen
interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele
activiteiten. Betaalde interest wordt opgenomen onder de kasstroom uit operationele
activiteiten.
De overige effecten worden voor zover dit betrekking heeft op aangekochte obligaties
en meegekochte agio als een uitzetting effecten (uitgave uit financieringsactiviteiten)
aangemerkt. De ontvangen aflossing van verstrekte leningen, dit betreft de posten
’ Overige vorderingen’ en de ‘Door hypotheek gedekte leningen’ van de financiële vaste
activa, wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als ontvangsten uit
verstrekte leningen in het kader van financieringsactiviteiten aangemerkt. Voor het gedeelte
dat betrekking heeft op nieuwe verstrekte leningen wordt dit als verstrekte financiering
(uitgave uit financieringsactiviteiten) aangemerkt. De uitgave ‘Financiering verbonden
partijen’ uit de financieringsactiviteiten betreffen stortingen aan deelnemingen.
Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing,
worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit
hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de
aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat
betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten
47
48
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
(Bedragen x 1.000 euro)
Activa
A
Vaste Activa
A-I Immateriële vaste activa
De immateriële vaste activa hebben betrekking op de grotere in eigen beheer gebouwde
softwaresystemen.
De samenstelling en het verloop van deze post is als volgt:
2013
Aanschafwaarde informatiesystemen
Afschrijvingen tot en met 2012
Boekwaarde 31 december 2012
Investeringsuitgaven
Afschrijvingen 2013
7.824
-7.741
83
32
-86
-54
29
Boekwaarde 31 december 2013
A-II Materiële vaste activa
2013
Aanschafwaarde 31 december 2012
Afschrijving t/m 31 december 2012
Boekwaarde 31 december 2012
Investeringsuitgaven 2013
Afschrijvingen 2013
Desinvesteringen en overige waardeveranderingen 2013
Boekwaarde 31 december 2013
1.394.677
-711.408
683.269
67.484
-29.323
-6.361
31.800
715.069
De afschrijvingen en desinvesteringen zijn verantwoord onder de post afschrijvingen in de
Winst- en Verliesrekening.
Bij verkoop van vaste activa wordt een eventueel restant van de boekwaarde in mindering
gebracht op de opbrengst. Bij een negatief resultaat wordt het saldo ten laste van de
afschrijvingen gebracht, bij een positief saldo wordt dit ten gunste van de opbrengsten
gebracht.
49
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Materiële vaste
activa
Aanschafwaarde per 31december 2012
Investeringsuitgaven 2013
Desinvesteringen in 2013
In gebruik gestelde materiële vaste
activa 2013
Aanschafwaarde per
31 december 2013
Bedrijfs- Machines en Leidingen in Andere vaste
gebouwen installaties distributiebedrijfsen terreinen
gebied
middelen
en niet aan
bedrijfsuitoefening
dienstbaar
Materiële
vaste
activa in
uit­voering
Totaal
1.394.677
67.484
-22.765
263.555
296.326
749.254
39.234
-4.881
-15.163
-903
-1.818
46.308
67.484
-
6.155
16.516
28.192
4.026
-54.889
-
264.829
297.679
776.543
41.442
58.903
1.439.396
-115.803
-179.500
-386.513
-29.592
-
-711.408
-4.553
-11.526
-9.611
-3.633
-
-29.323
3.823
10.658
417
1.506
-
16.404
-116.533
-180.368
-395.707
-31.719
Boekwaarde per 31 december 2013
148.296
117.311
380.836
9.723
58.903
715.069
Boekwaarde per 31 december 2012
147.752
116.826
362.741
9.642
46.308
683.269
Cumulatieve af-schrijvingen per
31 december 2012
Afschrijvingen in 2013
Afgeschreven deel desinvesteringen
2013
Cumulatieve afschrijvingen per
31 december 2013
De boekwaarde van de activa die geleased zijn bedraagt ultimo 2013 € 3.306.000 (ultimo 2012
was dit bedrag € 4.455.000).
A-III Financiële vaste activa
2013
2012
Overige effecten
Overige vorderingen
Andere deelnemingen
Door hypotheek gedekte leningen
40.001
32.303
7.331
288
69.163
35.996
7.539
314
Totaal
79.923
113.012
Overige effecten
Een deel van de liquiditeiten wordt belegd in obligaties van instellingen die bij het aangaan
van de overeenkomst voldoen aan de eisen die zijn vastgelegd in het financieel statuut van
Brabant Water NV.
-724.327
50
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Het verloop van de post overige effecten in 2013 is als volgt:
2013
Boekwaarde 31 december 2012
Aangekochte effecten in 2013
Meegekochte agio in 2013
Aankopen 2013
Verkochte en ingeloste effecten inclusief agio/disagio
Amortisatie agio/disagio 2013
Aflossingen en amortisatie 2013
69.163
2.000
174
2.174
-30.878
-458
-31.336
40.001
Boekwaarde per 31 december 2013
In 2014 zal € 0,7 miljoen van de obligaties afgelost worden.
De beurswaarde van de obligaties op 31 december 2013 is € 41.553.000 (ultimo 2012 was
dit € 73.351.000). De daling is het gevolg van reguliere aflossingen en van verkoop van een
aantal obligaties.
Overige vorderingen
In de overige vorderingen is onder meer een bedrag van € 17,9 miljoen aan uitzettingen in
deposito’s opgenomen. Verder zijn in deze post opgenomen een vooruitbetaling aan de
NV Tilburgsche Waterleiding-Maatschappij en een verstrekte lening aan een leasemaatschapij
ter financiering van een opgenomen lease en een actieve belastinglatentie.
Het verloop van de post overige vorderingen in 2013 is als volgt:
2013
Boekwaarde per 31 december 2012
Nieuwe uitzettingen 2013
Aflossing 2013
35.996
1.676
-5.369
Boekwaarde per 31 december 2013
32.303
In 2014 zal € 5,6 miljoen van deze vorderingen afgelost worden. De actieve belastinglatentie
bedraagt ultimo 2013 € 718.000 (ultimo 2012 € 395.000). Ter meerdere zekerheid van de
aflossing van de bij de BNG afgesloten leningen is een deposito ter waarde van € 7,2 miljoen
verpand aan BNG.
Andere deelnemingen
De niet-geconsolideerde deelnemingen betreffen:
Deelneming
NV Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch
Aqualab Zuid BV
KWH Water BV
Water Fund Holland BV
Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV
Boekwaarde 31 december 2013
Aandeel
Waardering
40,0%
32,5%
13,2%
28,1%
19,9%
6.015
600
629
87
7.331
51
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Het verloop van deze post is als volgt:
2013
Stand per 31 december 2012
Afwaardering Water Fund Holland BV
Waardering Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV naar
verkrijgingsprijs
Aandeel resultaat deelnemingen
7.539
-256
-17
65
-208
7.331
Boekwaarde 31 december 2013
Water Fund Holland BV is betrokken bij de exploitatie van drinkwaterbedrijven in
ontwikkelingslanden. Doordat lokale overheden hun bijdragen in de exploitatie van
deze bedrijven hebben teruggetrokken is deze deelneming afgewaardeerd worden
tot nihil. Er lopen wel diverse juridische procedures in de betreffende landen om
de schade te minimaliseren. Het aandeel in Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV is
onder de 20% gekomen als gevolg van het inkopen door een ander waterleidingbedrijf.
De waardering vindt nu plaats tegen verkrijgingsprijs.
Door hypotheek gedekte leningen
De door hypotheek gedekte leningen betreffen de gelden die in het verleden door de
vennootschap ter beschikking zijn gesteld aan de Stichting Spaarfonds Brabant Water voor
het personeel van Brabant Water NV. De rente en aflossingen op deze lening die jaarlijks door
de vennootschap aan de Stichting in rekening worden gebracht, zijn gelijk aan de door de
Stichting ontvangen rente en aflossingen. Er worden geen nieuwe hypotheekleningen meer
aangegaan.
Het verloop van deze post is als volgt:
2013
Stand per 31 december 2012
Aflossingen 2013
314
-26
Boekwaarde per 31 december 2013
288
B
Vlottende activa
B-I Voorraden
Dit heeft betrekking op nog niet afgeronde opdrachten voor derden door HydroScope BV.
De post is gewaardeerd tegen de kostprijs of lagere opbrengstwaarde.
B-II Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen en overlopende activa hebben een kortlopend karakter (< 1 jaar), met
uitzondering van de post ’Vooruitbetaalde gebruiksrechten’.
2013
2012
Overige vorderingen en transitoria
Handelsdebiteuren
Vooruitbetaalde gebruiksrechten
Vorderingen op personeel
19.928
13.380
4.666
615
5.302
12.436
5.548
957
Totaal
38.589
24.243
52
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Overige vorderingen en transitoria
Hierin is opgenomen de post nog te factureren watergelden, dit betreft het deel van de
omzet drinkwater dat op 31 december 2013 nog gefactureerd moet worden op basis van
de gerealiseerde afzet minus de in rekening gebrachte voorschotten.
Door een aangepaste methodiek om de Belasting op Leidingwater af te dragen aan de
Belastingdienst is een significant deel van deze belasting (ca. € 10 mln) vooruitbetaald.
Dit bedrag wordt in de loop van 2014 weer verrekend.
Verder zijn in deze post onder andere nog begrepen de leveringen en diensten die na het
verslagjaar gefactureerd zijn en de nog te ontvangen rente op de obligaties.
Handelsdebiteuren
Hierin zijn opgenomen alle openstaande vorderingen in het kader van waterleveringen en
de levering van andere diensten. De vorderingen zijn tegen de geamortiseerde kostprijs
opgenomen. Er is een correctie van € 418.000 (ultimo 2012 € 517.000) toegepast voor
mogelijk niet inbare vorderingen.
Vooruitbetaalde gebruiksrechten
Voor het transport van voorgezuiverd oppervlaktewater tot en met de rivier de Amer in
de gemeente Drimmelen maken wij gebruik van een leiding die in eigendom is van de
NV Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch. Met deze vennootschap is met ingang van
1978 een watertransportovereenkomst gesloten met een looptijd van 40 jaar. Ultimo 1986
is de contante waarde verrekend van de resterende financiële verplichtingen die uit deze
overeenkomst voortvloeien. Deze vooruitbetaling valt vrij gedurende de resterende looptijd
van de overeenkomst.
In 2010 is een huurovereenkomst aangegaan voor de huur van glasvezelkabels ten behoeve
van het datatransport voor de besturing van de productielocaties. De huurovereenkomst
heeft een looptijd van 15 jaar en is voor een deel bij vooruitbetaling voldaan.
2013
Vooruitbetaling financiële verplichting transportleiding
Brabantse Biesbosch per 31 december 2012
Glasvezelkabelnet per 31 december 2012
2.881
2.667
5.548
Toerekening transportleiding 2013
Toerekening glasvezelkabelnet 2013
Boekwaarde per 31 december 2013
-405
-477
4.666
Vorderingen op personeel
De vorderingen op personeel hebben betrekking op de financiering van auto’s en verstrekte
voorschotten in het kader van de levensloopregeling.
Onder de post vorderingen op personeel is mede opgenomen de rekeningcourantverhouding
met de Stichting Spaarfonds Brabant Water.
53
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
B-III Liquide middelen
2013
2012
Spaarrekeningen
Banken rekening courant
20.002
6.913
2.500
7.095
Totaal
26.915
9.595
De stijging van de liquide middelen houdt verband met de verkoop van een aantal obligaties.
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.
Passiva
C
Eigen Vermogen
C-I Gestort en opgevraagd kapitaal
2013
Maatschappelijk kapitaal
Niet geplaatste aandelen
1.000
722
Stand per 31 december 2013
278
Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit 10.000.000 aandelen van € 0,10 nominaal.
De aandelen luiden op naam en zijn in eigendom van gemeenten en de provincie
Noord-Brabant.
C-II Wettelijke reserve
2013
Stand per 31 december 2012
Vermogensmutatie 2013
Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV
6.004
Stand per 31 december 2013
5.981
-23
C-III Overige reserves
2013
Stand per 31 december 2012
Resultaat 2013
Wettelijke reserve
Mutatie 2013
Stand per 31 december 2013
406.400
38.585
23
38.608
445.008
54
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
C-IV Bestemmingsreserve
2013
Stand per 31 december 2012
Mutatie 2013
25.000
Stand per 31 december 2013
25.000
Per 1 juni 2007 zijn de activa van de NV TWM overgenomen. Vooruitlopend op de definitieve
gerechtelijke uitspraak met betrekking tot de te betalen overnamesom is op basis van
afspraken met de aandeelhouders een afzonderlijke bestemmingsreserve binnen het eigen
vermogen opgenomen.
Overzicht verloop Eigen Vermogen:
Gestort
en op­
gevraagd
aandelen
kapitaal
Wettelijke
reserves
Stand per 31 december 2012
Resultaat 2013
Aanpassing wettelijke reserve
278
-
6.004
-23
Eigen vermogen per 31 december 2013
278
5.981
Overige
reserves
Bestemmingsreserve
Totaal
406.400
38.585
23
25.000
-
437.682
38.585
-
445.008
25.000
476.267
De mutatie in het eigen vermogen in zowel 2012 als 2013 betreft het resultaat. Er hebben
evenals in 2012 geen directe vermogensmutaties plaatsgevonden.
D
Vreemd Vermogen
D-I Voorzieningen
Voor verplichtingen waarvoor in de toekomst uitgaven moeten worden gedaan en die hun
oorsprong vinden in het boekjaar of voorafgaande boekjaren zijn voorzieningen gevormd.
Voorziening herstelkosten transport- en distributieleidingen
Voorziening herstelkosten productielocaties
Voorziening droogteschade grondwaterwinning en
hydrologisch natuurherstel
Voorziening diensttijdgratificaties
Voorziening compensated absences
Voorziening KWO exploitatie
Voorziening groot onderhoud
Voorziening reorganisatie
Totaal
2013
2012
104.647
8.298
99.774
8.240
4.121
550
1.908
1.116
638
385
279
2.056
1.928
644
489
842
121.392
114.523
55
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Het verloop van de voorzieningen is als volgt:
Saldo
31-12-2012
Toevoeging
Rente
Vrijval
Onttrekkingen
Saldo
31-12-2013
99.774
8.240
3.833
632
4.696
380
-169
-3.656
-785
104.647
8.298
550
3.545
26
-
-
4.121
2.056
1.928
644
489
842
17
-
97
90
-116
16
-
39
-78
-262
-786
-6
-120
-524
1.908
1.116
638
385
279
114.523
8.043
5.328
-363
-6.139
121.392
Ultimo 2013
Uitgaven
binnen
een jaar
Na vijf jaar
Herstelkosten transport- en distributieleidingen
Herstelkosten productielocaties
Droogteschade grondwaterwinning en
natuurherstel hydrologisch
Diensttijdgratificaties
Compensated absences
Voorziening KWO-exploitatie
Groot onderhoud
Reorganisatie
104.647
8.298
3.411
1.501
212.576
14.291
4.121
1.908
1.116
638
385
279
3.280
215
539
10
143
200
261
600
55
-
Totaal
121.392
9.299
227.783
Herstelkosten transport- en
distributieleidingen
Herstelkosten productielocaties
Droogteschade grondwaterwinning
en hydrologisch natuurherstel
Diensttijd-gratificaties
Compensated absences
Voorziening KWO-exploitatie
Groot onderhoud
Reorganisatie
Totaal
Het verloop van de uitgaven voor de voorzieningen is als volgt:
De nominaal verwachte uitgaven na vijf jaar zijn in bovenstaand overzicht contant gemaakt
naar 31 december 2013.
Voorziening herstelkosten transport- en distributieleidingen
Op het moment dat een leiding wordt vervangen door een nieuwe leiding is Brabant Water
NV op grond van veel concessievoorwaarden verplicht om de oude leiding uit de grond te
nemen. Waar de concessievoorwaarden dat niet voorschrijven acht Brabant Water NV zich
hiertoe uit maatschappelijk oogpunt verplicht omdat zij zich verantwoordelijk voelt voor
het handhaven van een zo schoon mogelijke ondergrond.
Om een gestructureerde, noodzakelijke vervanging van de oude leidingen te verkrijgen is
een vervangingsplan over een groot aantal jaren opgesteld met de bijbehorende kosten.
Gelet op het feit dat de toekomstige kosten goed zijn in te schatten is het treffen van
een voorziening voor verwijderingskosten daarom de geëigende weg om een stabiel
kostenverloop en daarmee een stabiel tariefbeleid te bewerkstelligen. De voorziening
is gebaseerd op onderbouwde schattingen van de te verwijderen aantallen kilometers
leidingen, de daaraan verbonden kosten en de verwijderingsmomenten. De voorziening
wordt opgebouwd vanaf het moment van aanleg leiding (omdat de verplichting feitelijk
altijd heeft bestaan en buiten gebruik gestelde leidingen altijd zijn verwijderd) tot het
moment van verwijdering.
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Jaarlijks wordt beoordeeld of de schattingen nog valide zijn. Gelet op de lange
opbouwperiode van de voorziening (90 jaar) en de daaraan inherent verbonden
onzekerheden, vindt aanpassing van de schattingen pas plaats indien er sprake is van een
voldoende zeker structureel effect. In 2013 heeft een schattingswijziging plaatsgevonden
met betrekking tot deze voorziening. Voor een inhoudelijke toelichting op deze
schattingswijziging verwijzen wij naar de ‘Algemene grondslagen voor opstelling van de
geconsolideerde jaarrekening’.
Voorziening herstelkosten productielocaties
Deze voorziening is gevormd ter bestrijding van de kosten voor het slopen en verwijderen
van buiten gebruik gestelde gebouwen en installaties van de waterproductiebedrijven.
Bij het vernieuwen of staken van een productielocatie worden de bestaande gebouwen
afgebroken en afgevoerd. Alle productielocaties liggen op terreinen met een ecologische
bestemming, waarop de verplichting rust om deze na gebruik weer in de oorspronkelijke
staat terug te brengen. Op de locaties, waar deze verplichting niet op rust, acht Brabant
Water NV zich hiertoe uit maatschappelijk oogpunt verplicht. De kosten worden geraamd
per locatie. Uitgangspunt is dat technische gebouwen na 45 jaar worden afgebroken
en terreinleidingen na 60 jaar worden verwijderd. In 2013 heeft een schattingswijziging
plaatsgevonden met betrekking tot deze voorziening. Voor een inhoudelijke toelichting op
deze schattingswijziging verwijzen wij naar de ‘Algemene grondslagen voor opstelling van
de geconsolideerde jaarrekening’.
Voorziening droogteschade grondwaterwinning en hydrologisch natuurherstel
Deze voorziening is gevormd voor uitgaven ter zake van schades die hun oorsprong
vinden in wateronttrekkingen in het verleden. De schade wordt berekend vanaf tien jaar
voorafgaande aan het moment van claimen. Vanaf deze periode wordt aan de hand van de
onttrekkingen van de betreffende productielocatie de verwachte schadeuitkering berekend
en verhoogd met de wettelijke rente. Zodra de definitieve schade is vastgesteld wordt
deze ten laste van de voorziening uitgekeerd. Daarna wordt jaarlijks de schade uitgekeerd
en direct ten laste van de exploitatie gebracht.
De toevoeging aan de voorziening is gebaseerd op de schade voor de locaties Vierlingsbeek
en Budel en de rentebijschrijving van de bestaande claims. Naast de schades die worden
betaald aan claimanten (veelal agrariërs) heeft Brabant Water NV met de Provincie NoordBrabant een convenant afgesloten waarin is overeengekomen dat Brabant Water NV de
kosten van een aantal projecten betaalt die uitgevoerd worden in het kader van het herstel
van natuurwaarden. Deze schade aan de natuur heeft een relatie met de waterwinning in het
verleden door Brabant Water NV. Ook deze verplichting is in deze voorziening opgenomen.
Voorziening diensttijdgratificaties
Afhankelijk van het aantal jaren dat een werknemer onafgebroken in dienst is geweest
bij een bedrijf dat aangesloten is bij de vigerende landelijke cao, wordt een éénmalige
gratificatie toegekend als percentage van het inkomen per maand. Voor deze uitkering is
een voorziening getroffen. Berekend wordt per medewerker wanneer de eerstvolgende
gratificatie uitgekeerd wordt en tegen welk bedrag.
In de cao is afgesproken dat met ingang van 2016 deze gratificaties worden opgenomen
in een persoonsgebonden budget. In dat jaar worden alle bestaande gratificatierechten
uitgekeerd.
Voorziening compensated absences
Werknemers met een arbeidstijd van gemiddeld acht uur per dag hebben, op basis van de
landelijke cao, met ingang van de dag waarop zij de leeftijd van 57 jaar bereiken aanspraak
op een arbeidstijdverkorting van een half uur per dag. Bij het bereiken van de 59-jarige
leeftijd wordt dit één uur per dag. De voorziening is gebaseerd op de relevante populatie
waarbij alle toekomstige uitgaven contant zijn gemaakt. Hierbij is rekening gehouden met
de blijf- en sterftekans van de medewerkers.
56
57
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Op 1 augustus 2009 is in de cao voor de Waterbedrijven onder meer afgesproken dat de
bestaande regeling voor arbeidstijdverkorting vervalt. Er is daarbij een overgangsregeling
getroffen voor medewerkers voor wie de regeling al gold op 1 augustus 2009 of die op dat
moment dicht tegen deze regeling aanzaten.
Voorziening KWO-exploitatie
Deze voorziening is gevormd om de toekomstige exploitatieverliezen op een KWO-installatie
in Tilburg te dekken.
Voorziening groot onderhoud
Deze voorziening is gevormd voor de kosten van het ruimen van de slibvoorraden.
In 2013 zijn op een aantal waterproductielocaties slibvoorraden geruimd. Nieuwe metingen
van de te verwijderen voorraden, de normale toename van deze voorraden en aanpassing
van het prijspeil leiden tot een noodzakelijke aanpassing van de voorziening.
Reorganisatievoorziening
Per 1 januari 2006 is overeengekomen dat Brabant Water NV de werkzaamheden van de
afgesloten dienstverleningsovereenkomsten met NV N.R.E. en Essent NV overneemt. Per
die datum zijn ook de werkzaamheden in de gemeenten Tilburg en Goirle overgenomen.
De personele verplichtingen die voortvloeien uit deze overnames zijn in de voorziening
opgenomen. Verder zijn in deze voorziening alle kosten van goedgekeurde interne
reorganisaties verantwoord. De hiermede samenhangende sociale kosten – op basis van
het goedgekeurde Sociaal Plan – zijn onder deze voorziening gebracht. De kosten betreffen
onder andere kosten in verband met vervroegde uittreding en outplacement.
D-II Langlopende schulden
Bijdragen
Schulden aan kredietinstellingen
Leaseverplichting
Totaal
2013
2012
166.814
23.753
2.654
163.032
30.579
2.438
193.221
196.049
58
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Bijdragen
Onder bijdragen worden verstaan de eenmalige bijdragen die in rekening zijn gebracht voor de
aanleg van materiële vaste activa. De samenstelling en ontwikkeling van deze post is als volgt:
Stand per 31 december 2012
Bijdragen 2013
Vrijval 2013 ten gunste van de Winst- en Verliesrekening
Stand per 31 december 2013
Distributieleidingen
Aansluitleidingen
KWO
installaties
Totaal
73.647
3.918
77.565
87.867
5.662
93.529
1.518
1.518
163.032
9.580
172.612
-907
-4.815
-76
-5.798
76.658
88.714
1.442
166.814
De ontvangen bijdragen ten behoeve van aansluitleidingen vallen in drieëndertig jaar vrij,
dit is gelijk aan de afschrijvingstermijn van de op deze bijdragen betrekking hebbende
activa. De bijdragen ontvangen voor de aanleg van distributieleidingen komen, gelijk aan
de afschrijvingstermijn van de leidingen zelf, in negentig jaar vrij.
De bijdragen KWO-installaties worden afgeschreven gelijk aan de periode van contractduur
van de bijbehorende installatie. De totale vrijval wordt ten gunste van de post afschrijvingen
in de winst- en verliesrekening gebracht.
Overzicht schulden aan kredietinstellingen
Jaar van aflossing
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
Beginstand 2013
+Leningen
- Aflossingen 2014*
- Extra aflossingen
Eindstand 2013
0%
2-3%
3-4%
4-5%
6-7%
7-8%
Eindtotaal
5
5
5
5
-
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
390
1.207
208
519
234
-
3.000
-
454
-
1.505
1.127
182
182
182
182
1.361
6.349
3.334
1.390
1.706
1.421
1.187
1.005
1.000
1.000
1.000
1.000
1.000
2.361
20
13.000
2.558
3.000
454
4.721
23.753
20
20
14.378
-1.378
13.000
2.934
- 376
2.558
6.000
- 3.000
3.000
908
-454
454
6.339
-1.618
4.721
30.579
-6.826
23.753
* De aflossingen 2014 zijn verantwoord onder D-III a): Kredietinstellingen
59
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december
Leaseverplichting
Voor de financiering van de koude-warmte-installaties zijn in het verleden door Brabant
Water NV leaseovereenkomsten afgesloten met een financieringsmaatschappij.
De leaseovereenkomsten kwalificeren zich als financial lease.
2013
Verplichtingen ultimo 2012
Aangegane verplichtingen 2013
Aflossingen 2014 opgenomen onder ‘Aflossingen langlopende
schulden volgend verslagjaar’
Stand per 31 december 2013
2.438
341
-125
2.654
Af te lossen in de periode 2015 tot en met 2018
Na 2018 af te lossen
858
1.796
D-III Kortlopende schulden en overlopende passiva
a.Kredietinstellingen
Deze schulden hebben een kortlopend karakter (<1 jaar). Aan geldgevers aangaande
kortlopende schulden zijn geen zekerheden verstrekt.
Handelsbanken
Aflossingen langlopende schulden volgend verslagjaar
Nog te betalen rente
Aflossing leaseverplichtingen
Totaal
2013
2012
7.636
6.826
669
125
6.200
14.046
1.030
3.002
15.256
24.278
HydroCare BV maakt gebruik van een Interest Rate Swap Transaction om het risico van een
stijgende rente op de schuld van de rekeningcourant af te dekken. Er wordt met de swap
een bedrag afgedekt van nominaal € 3.500.000. De looptijd is tot augustus 2014.
De marktwaarde van de swap, gebaseerd op de opgave van de bank, is ultimo 2013
€ 67.000 negatief. Ultimo 2012 bedroeg de marktwaarde € 150.500 negatief.
b. Leveranciers
De schulden aan leveranciers zijn tegen de nominale waarde opgenomen.
60
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting niet uit de balans blijkende verplichtingen
c.
Overige schulden
2013
2012
Incasso afdrachten voor derden
Personeel
Belastingen en premies
Overige schulden
Vooruit ontvangen investeringsbijdragen
Waarborgsommen
18.831
8.911
7.829
2.531
1.683
1.067
20.172
7.951
7.580
3.458
2.974
1.194
Totaal
40.852
43.329
De schulden aan personeel betreffen in belangrijke mate nog uit te betalen verlofuren en
vakantiegeld.
Toelichting niet uit de balans blijkende verplichtingen
In 2007 zijn door Brabant Water NV de activiteiten en de bij die activiteiten behorende
activa van de NV TWM overgenomen. Middels een gerechtelijke procedure wordt de te
betalen overnamesom bepaald. Op dit moment kan niet worden ingeschat wanneer een
uitspraak wordt gedaan. Ook kan nog geen indicatie worden gegeven van de uiteindelijke
overnamesom.
Ter meerdere zekerheid van de aflossing van bij de BNG afgesloten leningen is een deposito
ter waarde van € 7,2 miljoen verpand aan de BNG.
Er is nog voor € 76 miljoen te ontvangen aan goederen en diensten, waarvoor wel een
opdracht is verstrekt.
Brabant Water NV heeft voor 2013 een maximale kredietfaciliteit beschikbaar gesteld aan de
Stichting Spaarfonds Brabant Water van € 5.000.000. Van deze faciliteit wordt overigens maar
beperkt gebruik gemaakt (ultimo 2013 € 409.000). Over de daadwerkelijke gebruikte faciliteit
wordt een marktconforme rente berekend.
61
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde Winst- en Verliesrekening
Toelichting op de geconsolideerde Winst- en Verliesrekening
(Bedragen x 1.000 euro)
E
Bedrijfsopbrengsten
E-I Netto omzet
De opbrengst drinkwater en ander water wordt verantwoord op basis van de berekende
omzet vanuit de gerealiseerde afzet. Deze methode garandeert dat de gepresenteerde omzet
aansluit met de gerealiseerde afzet. Technische ondersteuning en exploitatie installaties
betreft voornamelijk uitgevoerde risicoanalyses, periodieke onderzoeken, opstellen
beheersplannen en periodieke audits van de beheersplannen.
Drinkwater
Ander water
Technische ondersteuning en exploitatie installaties
Koude-warmteopslag
En gros levering
Totaal
2013
2012
160.551
6.321
3.820
3.034
2.984
155.695
6.504
3.800
2.256
2.701
176.710
170.956
De omzet in drinkwater is in 2013 € 5 miljoen meer dan in 2012. Dit is voor € 3,7 miljoen toe
te schrijven aan het prijseffect en voor € 1,3 miljoen aan een toename in de afzet. De toename
van de afzet drinkwater is het gevolg van de reguliere toename van het aantal afnemers en
door de klimatologische omstandigheden in met name het derde kwartaal van 2013.
Opbrengst
2013
Drinkwater
En gros levering
Totaal drinkwater
2012
Afzet * 1.000 m3
2013
2012
160.551
2.984
155.695
2.701
165.719
7.868
164.928
7.159
163.535
158.396
173.587
172.087
E-II Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf
Dit betreft kosten van afdelingen die toegerekend zijn aan materiële vaste activa en activa
in uitvoering die in eigen beheer zijn vervaardigd en de toegerekende kosten van afdelingen
die ten laste van de voorzieningen worden gebracht.
E-III Overige bedrijfsopbrengsten
Onder de overige bedrijfsopbrengsten zijn begrepen alle opbrengsten met aan de
waterlevering gerelateerde producten en diensten. Ons bedrijf beoogt een meerwaarde te
bieden aan haar klanten door het aanbieden van een totaalpakket van waterzorg op maat.
Uitgangspunt hierbij is dat met dergelijke activiteiten een neutrale dan wel een positieve
bijdrage wordt geleverd aan het bedrijfsresultaat.
Diverse opbrengsten
Administratieve boetes
Brandvoorzieningen
Meeliften op de nota door derden
Pachten, huur en jachtrechten
Subsidies
Opbrengsten verkoop vaste activa
Totaal
2013
2012
4.209
2.169
1.921
1.413
627
415
124
4.351
2.471
1.779
1.430
619
123
134
10.878
10.907
62
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde Winst- en Verliesrekening
De administratieve boetes zijn in de loop van 2013 teruggelopen. Dit houdt verband met
een naijlend effect van het wegvallen van meeliftdiensten op onze nota van een aantal
gemeenten en een waterschap in 2012. Als gevolg hiervan zijn de voorschotbedragen op
onze nota aanzienlijk lager, waardoor deze minder snel in het incassotraject terecht komen.
F
Bedrijfslasten
F-I
Grond- en hulpstoffen
2013
2012
8.406
4.663
1.687
1.644
8.307
4.605
1.661
1.833
16.400
16.406
2013
2012
Uitbesteed onderhoud
Ingeleend personeel
Andere bedrijfskosten
Onderzoek, advies en ontwikkeling
Kosten accountantsorganisatie
Afvoeren en storten afval
Dotaties voorzieningen en vrijval
16.878
9.631
6.372
3.406
378
268
12.959
14.095
8.964
6.491
3.742
424
312
8.335
Totaal
49.892
42.363
2013
2012
Controle van de jaarrekening
Andere controleopdrachten
Andere niet-controlediensten
Fiscale adviesdiensten
143
26
18
191
131
27
48
218
Totaal
378
424
Energie
Materialen
Chemicaliën
Rein- en ruw water
Totaal
F-II Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten
Kosten accountantorganisatie
De accountantskosten hebben betrekking op de kosten zoals deze in het verslagjaar zijn
verantwoord.
63
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde Winst- en Verliesrekening
De post dotaties en vrijval voorzieningen betreft de volgende posten:
Dotaties en vrijval voorzieningen
Herstelkosten transport- en distributieleidingen
Schade grondwaterwinning en hydrologisch natuurherstel
Herstelkosten productielocaties
Groot onderhoud
Totaal
2013
2012
8.529
3.571
843
16
8.521
735
-871
-50
12.959
8.335
Met de provincie Noord-Brabant is in 2013 overeengekomen dan Brabant Water NV de
kosten van een aantal projecten zal vergoeden die gemaakt worden voor het herstel van
natuurgebieden. De schade aan deze natuurgebieden is ontstaan door waterwinning van
Brabant Water NV in het verleden.
F-III Lonen, salarissen en sociale lasten
2013
Lonen en salarissen
Dotatie voorziening diensttijdgratificaties
Saldo rentedotatie en vrijval voorziening reorganisatie
Saldo rentedotatie en vrijval compensated absences
Totaal mutaties in personeelsvoorzieningen
Totaal lonen en salarissen
Pensioenlasten
Sociale premies
Sociale lasten
2012
43.162
114
-40
-206
41.180
278
-39
-133
-132
43.030
6.397
4.625
Totaal
106
41.286
6.234
4.491
11.022
10.725
54.052
52.011
Gewogen gemiddeld aantal personeelsleden naar voltijdbanen
2013
2012
Brabant Water NV
HydroCare BV
710
48
720
46
Totaal
758
766
In 2013 zijn de cao-lonen toegenomen met 1,2%, voor medewerkers met een marktconform
salaris is dit 2%. Daarnaast hebben enkele medewerkers gebruik gemaakt van de regeling
vervroegde uittreding. Deze posten verklaren gezamenlijk de stijging van de salariskosten.
Als gevolg van de flexibilisering van de inkomenscomponenten zijn de salariskosten
toegenomen. Dit vertaalt zich mede in een toename van de waarden aan nog op te
nemen verlofuren. Het saldo van de nog op te nemen verlofuren is opgenomen onder de
kortlopende schulden.
64
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Bezoldiging Raad van Commissarissen en Bestuur
Bezoldiging Raad van Commissarissen en Bestuur
De bezoldigingen van de Raad van Commissarissen alsmede van het Bestuur vinden
plaats op basis van het bezoldigingsbeleid zoals dat door de Algemene Vergadering van
Aandeelhouders vastgesteld is in haar vergaderingen van respectievelijk 20 juni 2002 en
24 juni 2011.
Sinds 1 januari van dit verslagjaar vallen de Raad van Commissarissen en het Bestuur
onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) met de daarbij horende normen en
overgangsperiodes.De bezoldigingen van de Raad van Commissarissen en het Bestuur
voldeden over het verslagjaar 2013 aan alle wettelijke vereisten van de WNT.
Onderstaand zijn de bezoldigingselementen weergegeven volgens de definities zoals
voorgeschreven in de WNT, voor zover die niet gelijk zijn aan nihil.
Raad van Commissarissen
Naam
De heer drs. E. van Dijk *
De heer dr. H.A.G. Hellegers
Mevrouw ir J.M. Leemhuis - Stout
De heer mr. J.M.L. Niederer **
Mevrouw drs. M. Rookmaker - van Mackelenbergh
De heer mr. C.G.J. Rutten
De heer ir. A.J.A.M. Segers
De heer drs. H.P.T.M. Willems *
Functie
Belastbaar
loon
lid
lid
lid
lid
lid
voorzitter
lid
lid
5.638
8.437
8.453
4.014
8.406
11.170
8.400
5.640
* In functie van 1 januari tot 1 juli 2013
**In functie vanaf 1 juli 2013
Bestuur
Het Bestuur van Brabant Water NV bestaat uit één persoon: de heer drs. G.J. van Nuland
(1956). Hij heeft een arbeidscontract op fulltime basis. Het contract dateert uit 2001 en is van
onbepaalde duur.
Belastbaar loon
Pensioenpremies 1)
Fiscale bijtelling dienstauto 2)
€ 217.082
€62.945
€18.854
1)De pensioenvoorziening van het Bestuur verloopt via het ABP. Het ABP-reglement is daarbij van toepassing.
Er is sprake van een middelloonsysteem.
2)Door Brabant Water NV wordt een dienstauto ter beschikking gesteld. De fiscale bijtelling daarvan is volledig
voor rekening van het Bestuur.
F-IV Afschrijvingen
2013
2012
Materiële vaste activa
Desinvesteringen
Immateriële vaste activa
Bijdragen leidingen en KWO-installaties
29.323
2.814
86
-5.798
27.956
4.086
279
-5.557
Totaal
26.425
26.764
65
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening – Bezoldiging Raad van Commissarissen en Bestuur
Bij buitengebruikstelling van vaste activa wordt het restant van de boekwaarde
direct afgeschreven. Bij eventuele verkoop wordt de verkoopopbrengst in
mindering gebracht op de afschrijving. Als uit de verkoop een voordelige bate
voortvloeit, wordt het saldo ten gunste van de overige opbrengsten gebracht.
Toelichting desinvesteringen
2013
2012
Boekwaarde van afgestoten activa
Correctie directe opbrengstwaarde op afgestoten activa via
afschrijvingen
Netto verkoopresultaat op verkochte activa
4.606
4.273
-1.916
-321
124
134
Desinvesteringen
2.814
4.086
F-V Overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa
Het betreft hier de afwaardering van enkele projecten, onder andere op het
vlak van innovatie.
F-VI Overige bedrijfskosten
2013
2012
7.688
5.198
3.096
882
329
8.511
4.402
3.197
856
436
17.193
17.402
2013
2012
Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en
van obligaties
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten
Rentelasten en soortgelijke kosten
5.877
886
-3.648
3.458
1.032
-3.819
Totaal
3.115
671
Kantoorkosten
Belastingen en overheidsheffingen
Andere personeelskosten
Gebruiksrechten
Oninbare vorderingen
Totaal
G
Financiële baten en lasten
De rentebaten en opbrengsten van vorderingen die tot de vaste activa
behoren en van obligaties hebben betrekking op uitstaande geldleningen,
aangekochte obligaties, het verkoopresultaat op obligaties en hypotheken
verstrekt aan personeel.
De rentelasten hebben betrekking op rekeningcourant kredieten en
langlopende geldleningen.
66
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze geconsolideerde jaarrekening
H
Belasting en resultaat deelnemingen
2013
2012
Belasting uit gewone bedrijfsuitoefening
Aandeel resultaat van ondernemingen waarin wordt
deelgenomen
324
-208
205
-161
Totaal
116
44
Het aandeel resultaten in ondernemingen waarin wordt deelgenomen
betreft het afwaarderen naar aanschafwaarde van Reststoffenunie
Waterleidingbedrijven BV, de afwaardering van Water Fund Holland BV en het
aandeel in het resultaat van de overige deelnemingen.
Jaarrekening 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening
68
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening
Enkelvoudige Balans per 31 december na resultaatbestemming
(Bedragen x 1.000 euro)
2013
2012
Activa
A
I
II
Vaste Activa
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
695.963
83.534
664.312
119.161
779.497
B
I
II
Vlottende Activa
Vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen
Totaal activa
43.643
24.024
783.473
28.038
6.220
67.667
34.258
847.164
817.731
69
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening
Enkelvoudige Balans per 31 december na resultaatbestemming
(Bedragen x 1.000 euro)
2013
2012
Passiva
C
Eigen Vermogen
Gestort en opgevraagd kapitaal
Wettelijke reserve
Overige reserves
Bestemmingsreserve
278
5.981
445.008
25.000
278
6.004
406.400
25.000
476.267
437.682
D
Vreemd Vermogen
I
Voorzieningen
120.754
113.879
II
Langlopende schulden
190.177
193.197
III
Kortlopende schulden en
overlopende passiva
Kredietinstellingen
Leveranciers
Overige schulden
a
b
c
Totaal passiva
7.547
12.889
39.530
18.019
13.210
41.744
59.966
370.897
72.973
380.049
847.164
817.731
70
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening
Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening
(Bedragen x 1.000 euro)
2013
Overig resultaat na belastingen
Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt
deelgenomen na belastingen
Netto resultaat
2012
39.155
39.343
-570
44
38.585
39.387
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening – Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
(Bedragen x 1.000 euro)
Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening
De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW.
Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen
voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de
toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de
toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld.
Toepassing van artikel 402 Boek 2 BW
De financiële gegevens van Brabant Water NV zijn in de geconsolideerde jaarrekening
verwerkt. Derhalve vermeldt de winst-en-verliesrekening van Brabant Water NV conform
artikel 402 Boek 2 BW slechts het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt
deelgenomen na belastingen en het overige resultaat na belastingen.
Financiële vaste activa
Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en
financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde,
doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de
grondslagen van Brabant Water NV.
Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd.
Wanneer de vennootschap geheel of ten dele instaat voor schulden van de desbetreffende
deelneming, respectievelijk de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar
aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd.
Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met reeds
op vorderingen op de deelneming in mindering gebrachte voorzieningen voor oninbaarheid.
71
72
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening – Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
A-I Materiële vaste activa
Materiële vaste
activa
Aanschafwaarde per
31 december 2012
Investeringsuitgaven 2013
Desinvesteringen in 2013
In gebruik gestelde materiële vaste
activa 2013
Bedrijfs- Machines en Leidingen in Andere vaste
gebouwen en
installaties distributiebedrijfsterreinen
gebied
middelen
en niet aan
bedrijfsuitoefening
dienstbaar
Materiële
vaste
activa in
uit­voering
Totaal
1.371.271
63.016
-19.791
-
263.555
275.360
749.254
39.234
-4.881
-12.189
-903
-1.818
43.868
63.016
-
6.155
15.552
28.192
4.026
-53.925
264.829
278.723
776.543
41.442
52.959
1.414.496
-115.803
-175.051
-386.513
-29.592
-
-706.959
-4.553
-10.181
-9.611
-3.633
-
-27.978
3.823
10.658
417
1.506
-
16.404
-116.533
-174.574
-395.707
-31.719
Boekwaarde 31 december 2013
148.296
104.149
380.836
9.723
52.959
695.963
Boekwaarde 31 december 2012
147.752
100.309
362.741
9.642
43.868
664.312
Aanschafwaarde per
31 december 2013
Cumulatieve afschrijvingen per
31 december 2012
Afschrijvingen in 2013
Afgeschreven deel
desinvesteringen 2013
Cumulatieve afschrijvingen per
31 december 2013
-718.533
73
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening – Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
A-II Financiële vaste activa
2013
2012
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Overige effecten
Overige vorderingen
Andere deelnemingen
Door hypotheek gedekte leningen
6.135
1.105
40.001
28.674
7.331
288
6.497
2.735
69.163
32.913
7.539
314
Totaal
83.534
119.161
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
In 2008 is door Brabant Water NV de vennootschap HydroCare BV opgericht. Dit is een 100%
deelneming die gewaardeerd wordt tegen de netto vermogenswaarde
Boekwaarde per 31 december 2012
Resultaat 2013 HydroCare BV
6.497
-362
Boekwaarde per 31 december 2013
6.135
De financiële gegevens van de HydroCare groep zijn opgenomen in de geconsolideerde
jaarrekening.
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Het verloop van de post ‘Vorderingen op groepsmaatschappijen’ is als volgt:
Stand per 31 december 2012
Aflossing lening 2013
2.735
-1.630
Boekwaarde per 31 december 2013
1.105
Over de verstrekte lening wordt een marktconform rentetarief in rekening gebracht.
74
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening – Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
B
Vlottende activa
B-I Vorderingen en overlopende activa
Deze vorderingen hebben een kortlopend karakter (< 1 jaar).
2013
2012
Overige vorderingen en transitoria
Handelsdebiteuren
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Vooruitbetaalde gebruiksrechten
Vorderingen op personeel
16.963
11.686
9.713
4.666
615
2.673
10.666
8.194
5.548
957
Totaal
43.643
28.038
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Aan groepsmaatschappijen zijn financieringen verstrekt en goederen en diensten geleverd.
Over de verstrekte financieringen wordt een marktconform rentetarief in rekening gebracht.
Voor onderlinge leveringen worden marktconforme tarieven berekend.
B-II Liquide middelen
2013
2012
Spaarrekeningen
Banken rekening courant
20.002
4.022
2.500
3.720
Totaal
24.024
6.220
Gestort
en opgevraagd
aandelen
kapitaal
Wetterlijke
reserve
Overige
reserves
Bestemmingsreserve
Totaal
Stand per 31 december 2012
Resultaat 2013
Aanpassing wettelijke reserve
278
-
6.004
-23
406.400
38.585
23
25.000
-
437.682
38.585
-
Eigen Vermogen per 31 december 2013
278
5.981
445.008
25.000
476.267
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.
C
Eigen vermogen
75
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening
D- I Voorzieningen
Voorziening herstelkosten transport- en distributieleidingen
Voorziening herstelkosten productielocaties
Voorziening droogteschade grondwaterwinning en
hydrologisch natuurherstel
Voorziening diensttijdgratificaties
Voorziening compensated absences
Voorziening groot onderhoud
Voorziening reorganisatie
Totaal
2013
2012
104.647
8.298
99.774
8.240
4.121
550
1.908
1.116
385
279
2.056
1.928
489
842
120.754
113.879
De toelichting, opbouw, verloop en de verplichtingen in de toekomst van deze
voorzieningen zijn toegelicht in de geconsolideerde jaarrekening.
D-II Langlopende schulden
2013
2012
165.372
23.753
1.052
161.514
30.579
1.104
190.177
193.197
2013
2012
Aflossingen op leningen
Aflossingen Financial lease verplichtingen
Nog te betalen rente
6.826
52
669
14.046
2.943
1.030
Totaal
7.547
18.019
Bijdragen
Schulden aan kredietinstellingen
Leaseverplichting
Totaal
D-III Kortlopende schulden en overlopende activa
a. Kredietinstellingen
b. Leveranciers
De schulden aan leveranciers zijn tegen de nominale waarde opgenomen.
76
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Onze enkelvoudige jaarrekening
c. overige schulden
2013
2012
Incasso afdrachten voor derden
Personeel
Belastingen en premies
Ontvangen investeringsbijdragen
Overige schulden
Waarborgsommen
18.831
8.911
7.829
1.683
1.209
1.067
20.172
7.951
7.580
2.974
1.873
1.194
Totaal
39.530
41.744
Toelichting niet uit de balans blijkende verplichtingen
Brabant Water NV staat borg voor kredietfaciliteiten van haar dochter tot een bedrag van
maximaal € 13 miljoen. Ultimo verslagjaar is voor € 5 miljoen gebruik gemaakt van deze
faciliteit. Over het opgenomen bedrag betaalt de dochter aan Brabant Water NV
een garantievergoeding van 1,4%.
’s-Hertogenbosch, 17 april 2014
Raad van Commissarissen van Brabant Water NV
De heer mr. C.G.J. Rutten
De heer ir. A.J.A.M. Segers
Mevrouw ir J.M. Leemhuis - Stout
De heer dr. H.A.G. Hellegers
Mevrouw drs. M. Rookmaker - van Mackelenbergh
De heer mr. J.M.L. Niederer
Bestuur van Brabant Water NV
De heer drs. G.J. van Nuland
Overige gegevens
78
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Controleverklaring van de
onafhankelijke accountant
Aan de Algemene Vergadering van Brabant Water N.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in het jaarverslag opgenomen
jaarrekening 2013 van Brabant Water N.V. te
‘s-Hertogenbosch gecontroleerd. Deze jaarrekening
bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans
per 31 december 2013 en de geconsolideerde en
enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2013 met
de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de
gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving
en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk
voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen
en het resultaat getrouw dient weer te geven alsmede
voor het opstellen van het jaarverslag van de directie,
beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het
in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het
bestuur is tevens verantwoordelijk voor het opmaken
van de jaarrekening die voldoet aan de WNT-eisen van
financiële rechtmatigheid zoals opgenomen in het
Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing
WNT.
Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een
zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht
om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van
die WNT-eisen van financiële rechtmatigheid mogelijk
te maken zonder afwijkingen van materieel belang als
gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel
over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij
hebben onze controle verricht in overeenstemming
met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse
controlestandaarden en de Beleidsregels toepassing
WNT, inclusief het Controleprotocol WNT. Dit vereist
dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische
voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen
en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid
wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van
materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden
ter verkrijging van controle-informatie over de
bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De
geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van
de door de accountant toegepaste oordeelsvorming,
met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de
jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat
als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze
risico-inschattingen neemt de accountant de interne
beheersing in aanmerking die relevant is voor het
opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe
beeld daarvan alsmede voor de naleving van de WNTeisen financiële rechtmatigheid, gericht op het opzetten
van controlewerkzaamheden die passend zijn in de
omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben
echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te
brengen over de effectiviteit van de interne beheersing
van de vennootschap.
Een controle omvat tevens het evalueren van de
geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor
financiële verslaggeving en de redelijkheid van de door
het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen,
alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de
jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen
controle-informatie voldoende en geschikt is om een
onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw
beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen
van Brabant Water N.V. per 31 december 2013 en van het
resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek
2 BW.
Voorts zijn wij van oordeel dat de jaarrekening 2013
in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoet
aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals
opgenomen in het Controleprotocol WNT van de
Beleidsregels toepassing WNT.
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Overige gegevens
Verklaring betreffende overige bij of
krachtens de wet gestelde eisen
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden
wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar
aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag van
de directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen,
overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de
in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste
gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het
jaarverslag van de directie, voor zover wij dat kunnen
beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals
vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Breda, 17 april 2014
Deloitte Accountants B.V.
Was getekend:
Drs. W. Veldhuis RA
79
Brabant Water – Jaarverslag 2013
80
Overige gegevens
Statutaire regeling winstbestemming
Artikel 26.2
De winst staat ter beschikking van de algemene vergadering, met dien verstande dat uitkeringen ten laste van de winst,
afwijkend van het voorstel van de directie, slechts kunnen worden gedaan nadat de Raad van Commissarissen in de
gelegenheid is gesteld om over de voorgenomen afwijking schriftelijk zijn oordeel te geven, rekening houdende met het
belang van de vennootschap. Bij staking van stemmen over uitkering of reservering van winst wordt de winst waarop
het voorstel betrekking heeft gereserveerd.
Winstbestemming 2013
Gelet op het door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgestelde financieel beleid voor de 3e
Planperiode (verslagjaren 2012 t/m 2016) adviseert de Aandeelhouderscommissie en de Raad van Commissarissen
aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in te stemmen met het voorstel van het Bestuur om het resultaat
van het boekjaar 2013 (38.585.000 euro) toe te voegen aan de Algemene Reserve teneinde het weerstandsvermogen
te versterken in verband met te verwachten financiële verplichtingen.
Brabant Water – Jaarverslag 2013
Overige gegevens
Afkortingen
ABP
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
APK
Analyse Prestatie KWO-systemen
ARBO
(wet) Administratieve rechtspraak Bedrijfsorganisatie
BMF
Brabantse Milieu Federatie
BW
Burgerlijk Wetboek
Cao
Collectieve arbeidsovereenkomst
EDTAEthyleendiaminetetra-azijnzuur
GIDS
Gerichter, interactiever, digitaler en sneller
ILT
Inspectie Leefomgeving en Transport
JOGG
Jongeren op Gezond Gewicht
KWO
Koude- en WarmteOpslag
KCCKlantContactCenter
MERMilieueffectrapportage
NRE
Nutsbedrijf Regio Eindhoven
NVTGNederlandse Vereniging voor Technisch facilitair management
in de Gezondheidszorg
OPERA OnderzoeksProgramma Eindberging Radioactief Afval
ORIO
Ontwikkelingsrelevante Infrastructuurontwikkeling
RIVM
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
SEPA
Single European Payment Area
TWM NV Tilburgsche Waterleiding-Maatschappij
VBOI
Vereniging voor Beheer & Onderhoud in Instellingen
Vewin
Vereniging van waterbedrijven in Nederland
WACC
Weighted average cost of capital
WML
NV Waterleiding Maatschappij Limburg
WNT
Wet Normering Topinkomens
81
www.brabantwater.nl

Workshops van Spectrum Brabant! Binnenkort zullen

Download

Klik hier om de bereikbaarheidsfiche van de school te bekijken.

aanvraagformulier

De toekomst is nu!

Cursus regionale geschiedenis bij de leerstoel

Nieuwsbrief CDA Valkenswaard april 2014. Over de komende

Downloaden - Provincie Noord

Bekijk de portefeuilleverdeling.

Zie hier de deelnemerslijst wedstrijd en clinic.