Jaarverslag 2013
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1
Algemene informatie
7
Hoofdstuk 2
Kwaliteit en (patiënt)veiligheid
19
Hoofdstuk 3
Planetree en gastvrijheid
29
Hoofdstuk 4
Samenwerking - het HagaZiekenhuis als netwerkorganisatie
33
Hoofdstuk 5
Profileringsgebieden en acute zorg
39
Hoofdstuk 6
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
49
Hoofdstuk 7
Onderwijs, Opleiding en Onderzoek - het HagaZiekenhuis als teaching hospital
55
Hoofdstuk 8
Governance en toezicht
61
Hoofdstuk 9
Toekomst
71
3
Locaties
HagaZiekenhuis, locatie Leyweg
Leyweg 275
2545 CH Den Haag
(070) 210 0000
HagaZiekenhuis, locatie Sportlaan
Sportlaan 600
2566 MJ Den Haag
(070) 210 0000
Juliana Kinderziekenhuis
Sportlaan 600
2566 MJ Den Haag
(070) 210 0000
Buitenpolikliniek Wateringse Veld
Dublinweg 1-3
2548 TM Den Haag
(070) 372 1100
Zorgplein Westland
Zandeveltplein 3
2692 AH ’s-Gravenzande
(0174) 417 227
Gezondheidscentrum Sweelinckplein
Sweelinckplein 46
2517 GP Den Haag
(070) 210 2068
4
Medische specialismen
Speciale medische
voorzieningen
Anesthesiologie
Bijzondere Tandheelkunde
Cardiochirurgie
Cardiologie
Dermatologie
Geriatrie
Gynaecologie
Heelkunde
Hematologie
Interne Geneeskunde
Kindergeneeskunde
Klinische Chemie
Klinische Genetica
Klinische Neurofysiologie
Klinische Neuropsychologie
Klinische Pathologie
Keel-, Neus- en Oorheelkunde
Longziekten
Maag-, Darm- en Leverziekten
Medische Microbiologie
Medische Seksuologie
Mondziekten, Kaak- en Aangezichtchirurgie
Neonatologie
Neurochirurgie
Neurologie
Oogheelkunde
Orthopedie
Plastische chirurgie
Psychiatrie
Radiologie
Reumatologie
Revalidatiegeneeskunde
Urologie
Acute Pijnservice
Allergiepolikliniek kinderen
AVA team JKZ (aangeboren vaatafwijkingen)
Bekkenbodemcentrum
BPD-polikliniek JKZ (bronchopulmonale dysplasie)
Centrum Ouderenzorg
CF–Centrum
CVA–polikliniek
Diabetespolikliniek
Diabetische voetpolikliniek
Dialyse
Downteam
Expertisecentrum voor astma en COPD
Eerste Hersenhulp Den Haag-Delft
Epilepsieverpleegkundige voor kinderen
Haga Geheugencentrum
Haga Hand- en Polscentrum
Haga Juliana Geboortecentrum
Haga Hersencentrum
Hartcentrum
Hartfalenpolikliniek
Herniapolikliniek
HIV–polikliniek
Hoofdpijnpolikliniek
Hyperbaar Geneeskundig Centrum
Kindercardiologie
Kinderchirurgie
Kinderdiabetesteam
Kinderfysiotherapie
Lactatiekundig consult
Longverpleegkundige voor kinderen
Mammapolikliniek
Obesitaspolikliniek kinderen
Osteoporosepolikliniek
Pacemakerpolikliniek
Polikliniek Byzondere kinderen
Polikliniek Carpaal Tunnel Syndroom
Polikliniek pijnbestrijding
Polikliniek voor spierziekten
Predialysepolikliniek
Proctologiepolikliniek
Radiologisch Centrum
Radiotherapiecentrum West (RC West)
Reumaspreekuur voor kinderen
Schisisteam JKZ
Spoedplein
Sportfysiotherapie
Stomapolikliniek
TIA-polikliniek
TIC-polikliniek
Traumacentrum
Urotherapeute
Vaatexpertisecentrum
Vaatlaboratorium
Valpolikliniek
Verpleegkundig MDL-spreekuur
Verpleegkundig overgangsspreekuur
Verpleegkundig spreekuur Verloskunde
VIP-polikliniek (Voorlichting en Interventie
bij hartPatiënten)
Paramedische- en overige
afdelingen
Diëtetiek
Dienst Geestelijke Verzorging
Ergotherapie
Fysiotherapie
HagaApotheek
Hygiëne en Infectiepreventie
Kinderfysiotherapie
Klinisch Chemisch Hematologisch Laboratorium
(LabWest)
Instrumentele Dienst Klinische Fysica
Logopedie
Medisch maatschappelijk werk
Medisch Microbiologisch Laboratorium
Medische fotografie
Medische psychologie
Transferpunt
5
Het gerenoveerde en
vernieuwde HagaZiekenhuis ligt, als het klaar is, als
een oase van zorg en rust
in Den Haag zuidwest
6
Hoofdstuk 1
Algemene informatie
REINIER HAGA GROEP: SAMEN BETERE ZORG
Een belangrijke strategische mijlpaal voor het HagaZiekenhuis in 2013 was de bestuurlijke fusie
met de Reinier de Graaf Groep te Delft.
Na overleg met en consultatie van de interne adviesorganen, de banken, zorgverzekeraars en na
instemming van de NMa, werd de bestuurlijke fusie gerealiseerd op 12 juli 2013. De ziekenhuizen
hebben gekozen voor een bestuursstichting - met de naam Reinier Haga Groep - en voor behoud
van twee ziekenhuisstichtingen onder leiding van één Raad van Toezicht en één Raad van Bestuur.
Beide ziekenhuizen blijven patiënten van het eigen verzorgingsgebied het brede pakket aan
basis- en topklinische zorg bieden, inclusief 24x7 (trauma) spoedeisende hulp, IC en moeder- en
kindzorg. Het HagaZiekenhuis en Reinier de Graaf worden aangestuurd door ieder een directie.
Die wordt gevormd door een van de leden van de Raad van Bestuur van de Reinier Haga Groep.
De samenwerking biedt voordelen: bijvoorbeeld behoud en versterking van topklinische
functies voor de patiënt in beide regio’s. Verder zullen expertises en ondersteunende activiteiten
geleidelijk kunnen worden gebundeld. Het streven is per ziekenhuis te komen tot een focus
op een topklinisch profiel.
Sinds de realisatie van de bestuurlijke fusie is gewerkt aan de ontwikkeling van belangrijke
gemeenschappelijke uitgangspunten in een besturingsmodel en is een gezamenlijke visie tot
stand gebracht. Daarnaast zijn diverse vakgroepen en ondersteunende afdelingen concrete
samenwerkingsmogelijkheden aan het verkennen en uitwerken.
Ook de buitenwereld is in beweging. Zorgverzekeraars ontwikkelen regiovisies voor spoedeisende zorg met zorgprofielen per ziekenhuis. In onze omgeving ontstaan verschillende allianties tussen ziekenhuizen en andere zorginstellingen. De Reinier Haga Groep participeert in een
aantal daarvan. In deze context zal in 2014 de strategische visie voor de komende jaren worden
ontwikkeld. Een belangrijk onderdeel hiervan is de zorgportfolio van de ziekenhuizen: wat gaan
we waar doen en met wie? Samen met de medische staven streven we naar toekomstbestendige
keuzes om de beste zorg in de regio te bieden aan onze patiënten.
Dit jaarverslag heeft betrekking op de ziekenhuisstichting HagaZiekenhuis. Om die reden is
hoofdzakelijk informatie over dit ziekenhuis te vinden in deze uitgave.
HAGAZIEKENHUIS IN VOGELVLUCHT
Algemeen
Het HagaZiekenhuis ontvangt 510.000 patiënten per jaar voor een poliklinische behandeling.
Elk jaar ondergaan ongeveer 24.500 patiënten een dagbehandeling en worden bijna 26.000
patiënten langer dan een dag opgenomen voor een behandeling of operatie.
Het HagaZiekenhuis heeft zijn zorgaanbod verdeeld over twee hoofdlocaties.
De locatie Leyweg, waar zich, naast de klinische en poliklinische zorg, de meer complexe en nietplanbare klinische functies bevinden. Op de locatie Sportlaan wordt planmatige zorg geboden.
Ook het Juliana Kinderziekenhuis (JKZ) is op deze locatie gevestigd.
Naast twee hoofdlocaties beschikt het HagaZiekenhuis over drie buitenpoliklinieken: in de
Haagse wijk Wateringse Veld, Zorgplein Westland in ’s-Gravenzande en aan het Sweelinckplein
in Den Haag.
In ons ziekenhuis werken ruim 3.500 professionals, onder wie ruim 200 medisch specialisten,
verdeeld over meer dan 30 specialismen.
7
(Topklinische) zorg en teaching hospital
Het HagaZiekenhuis is een van de grotere algemene ziekenhuizen, heeft vrijwel alle medische
specialismen en vervult naast de basiszorg vele topklinische functies.
Het HagaZiekenhuis is lid van de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) en vervult ruim honderd door de STZ erkende derdelijns functies en expertisecentra. Dat betekent dat het ziekenhuis met een aantal hooggespecialiseerde behandelingen
of voorzieningen ook mensen buiten het eigen verzorgingsgebied van dienst is.
In 2013 verzorgde het HagaZiekenhuis 23 medische vervolgopleidingen, waarvan 18 RGSerkende (Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten). Daarnaast heeft het ziekenhuis een
groot aanbod van algemene en gespecialiseerde verpleegkundige en paramedische opleidingen. Het HagaZiekenhuis een van de grootste opleidingsziekenhuizen voor medisch specialisten
en basisartsen.
Het HagaZiekenhuis beschikt over verschillende vergunningen op grond van artikel 2 Wbmv
(Wet op bijzondere medische verrichtingen) en aanwijzingen op grond van artikel 8 Wbmv.
Een overzicht hiervan is opgenomen in DigiMV.
Werkgebied
Het werkgebied van het HagaZiekenhuis richt zich met name op patiënten uit de regio
Haaglanden en de omliggende gemeenten. Voor de topklinische functies richt het HagaZiekenhuis zich op de gehele provincie Zuid-Holland.
Missie
Als medewerkers van het HagaZiekenhuis zijn wij ons voortdurend bewust van het feit dat wij
onze patiënten ontmoeten op een bijzonder moment in hun leven waarin zij kwetsbaar zijn en
vaak onzeker over hun toekomst en waarin zij vertrouwen stellen in onze zorg.
Wij zullen ons daarom maximaal inzetten voor een zo goed mogelijk herstel van de patiënt en
voor een behoud, verbetering dan wel aanvaarding van de kwaliteit van zijn leven door middel
van een excellente medische behandeling, persoonlijke aandacht en een veilig en optimaal
georganiseerde omgeving.
Visie
Patiënten moeten erop kunnen vertrouwen dat de zorg die zij ontvangen van goede kwaliteit is
en dat deze veilig is. Patiënten verblijven in een gastvrije ziekenhuisomgeving waarin zij zich
welkom voelen.
Deze zorgvisie vormt de rode draad in het strategisch beleidsplan van het HagaZiekenhuis.
Kernwaarden zorgzaamheid, innovatie en samenwerking en gedragsankers
De missie en visie vormen de basis voor de drie kernwaarden van het ziekenhuis.
Zorgzaamheid
De kernwaarde zorgzaamheid uit zich enerzijds in het voortdurend streven naar medische
topkwaliteit en anderzijds in persoonlijke zorg, gebaseerd op dat wat de patiënten belangrijk
vinden. Deze kernwaarde wordt onder andere zichtbaar gemaakt door de invoering van
het zorgconcept Planetree in onze zorg en inrichting.
Innovatie
De kernwaarde innovatie verwijst naar productinnovatie, maar vooral naar procesoptimalisatie,
zoals ingezet door Vernieuwd Werken en initiatieven op het gebied van ketenzorg waarbij zorg
dicht bij de patiënt georganiseerd wordt.
Samenwerking
De kernwaarde samenwerking laat zich vertalen als: het sleutelwoord voor zorgkwaliteit. Samenwerking binnen de muren van het ziekenhuis tussen professionals van verschillende disciplines,
en samenwerking binnen de zorgketen met huisartsen en verpleeghuizen. Maar ook met
collega-ziekenhuizen (op topklinisch niveau en voor backoffice-activiteiten) en met organisaties
als de NVZ vereniging van ziekenhuizen en de STZ.
De kernwaarden zijn de afgelopen periode vertaald in zogenoemde gedragsankers: kaders die
richtinggevend zijn voor het (gewenste) gedrag en handelen van medewerkers en die benut
zullen worden bij de werving en selectie, de ontwikkeling en beoordeling van medewerkers.
8
Een helikopterdek maakt
het HagaZiekenhuis dag en
nacht bereikbaar voor
speciale medische teams
die hulp verlenen bij
calamiteiten en ernstige
verkeersongevallen
9
Hoofdthema’s - Kiezen om gekozen te worden: de skyline van het HagaZiekenhuis
Kiezen om gekozen te worden is het thema van het visiedocument 2011 -2015. Hierin wordt
beschreven dat, willen wij als ziekenhuis verzekerd blijven van een gezonde toekomst, wij keuzes
moeten maken. Keuzes maken in antwoord op ingrijpende veranderingen die gevolgen hebben
voor het zorgaanbod, de financiering en de marktpositie van ziekenhuizen.
Keuzes maken om óók in de toekomst alle inwoners van ons verzorgingsgebied goede,
doelmatige en toegankelijke zorg te bieden. Keuzes die gemaakt moeten worden omdat wij als
ziekenhuis niet meer op alle fronten de beste zorg kunnen leveren. Omdat het niet meer vanzelfsprekend is dat zorgverzekeraars ons complete zorgaanbod zullen inkopen als onze concurrenten op een aantal terreinen beter en goedkoper zijn.
Wij moeten dus kiezen om uiteindelijk gekozen te worden. Door patiënten en zorgverzekeraars
maar ook door medewerkers, huisartsen en andere zorgorganisaties.
Het HagaZiekenhuis heeft gekozen voor:
Q Kwaliteit en (patiënt)veiligheid
Q Planetree en Gastvrijheid
Q Zorgprofiel - medisch specialistische basiszorg, profileringsgebieden en acute zorg
Q Het HagaZiekenhuis als netwerkorganisatie - samenwerking
Op 15 juli maken het HagaZiekenhuis en de Reinier de
Graaf Groep de bestuurlijke
fusie bekend. Zij gaan
samen verder onder de
naam Reinier Haga Groep
10
Kwaliteit en (patiënt)veiligheid
Patiënten hebben recht op de best mogelijke en dus veilige zorg. Het HagaZiekenhuis heeft een
gecertificeerd kwaliteits- en veiligheidsmanagementsysteem. De kwaliteit van zorg wordt daarbij
steeds meer aantoonbaar gemaakt in scores.
In 2013 is een nieuwe fase aangebroken voor het kwaliteits- en veiligheidsmanagementsysteem
van het HagaZiekenhuis. Na de toetsing eind 2012 door het NIAZ en de formele afsluiting van het
landelijk programma ‘Voorkom schade, werk veilig’ staan doorontwikkelen en borgen centraal.
Ons streven blijft continue verbetering van kwaliteit en veiligheid in alle (zorg)processen.
Een belangrijk onderdeel van het kwaliteits- en veiligheidsmanagementsysteem is dat op alle
niveaus van het ziekenhuis structureel gebruik wordt gemaakt van informatie over onze
resultaten als input voor concrete verbeteracties. Hiertoe werkt het HagaZiekenhuis met een
planning- en controlcyclus (P&C-cyclus).
De voortgang van de implementatie en de borging van het kwaliteits- en veiligheidsmanagement-systeem wordt op ziekenhuisniveau gemonitord in het directieoverleg en het
Platform Kwaliteit en Patiëntveiligheid en in de T-gesprekken tussen de directie en het management van de RVE (zie paragraaf Organisatiestructuur en Ontwikkeling verderop in dit hoofdstuk).
Daarnaast worden resultaten van bijvoorbeeld prospectieve risico inventarisaties (PRI’s), interne
en externe audits, veiligheidsrondes door management en directie en complicatieregistratie
gebruikt voor verdere verbetering van de zorg(processen).
Planetree en Gastvrijheid
De persoonlijke houding van de medewerkers in de omgang met en service aan de patiënt is
belangrijk voor de kwaliteit van onze dienstverlening. Ter versterking van deze gastvrije houding
omarmt het HagaZiekenhuis het zorgconcept Planetree. Dit zorgconcept combineert intrinsieke
aandacht voor patiënt en medewerker, een helende omgeving en een gezonde organisatie.
De (ver)nieuwbouw van het HagaZiekenhuis leidt mede tot een helende omgeving.
Zorgprofiel - medisch specialistische basiszorg, profileringsgebieden en acute zorg
Het HagaZiekenhuis heeft in zijn zorgprofiel drie profileringsgebieden benoemd: het cardiovasculair centrum, moeder- en kind, hematologie en oncologie. De keuze voor drie profileringsgebieden levert een nieuw beeld op van de medische ‘skyline’ van ons ziekenhuis. De medisch
specialistische basiszorg vormt de ‘laagbouw’, het fundament van het zorglandschap van het
HagaZiekenhuis. De belangrijkste toegangspoort tot die ‘laagbouw’ vormt het centrum voor
acute zorg. Het is het hart van het ziekenhuis en de motor voor de instroom van een groot deel
van de patiëntenpopulatie. De drie profileringsgebieden vormen de ‘hoogbouw’ van de nieuwe
‘skyline’, die in sterke mate bepalend zal zijn voor het zorgprofiel van het ziekenhuis.
Het zorglandschap van het HagaZiekenhuis wordt gecompleteerd door zogenoemde niches en
toekomstige satellieten. Niches zijn monodisciplinaire behandelcentra met een hoog productievolume die zich binnen het verzorgingsgebied onderscheiden door een excellent en patiëntgericht zorgaanbod. Satellieten zijn zelfstandige behandelcentra van het HagaZiekenhuis die
onder regie van het ziekenhuis een afgemeten pakket specialistische behandelingen uitvoeren.
Het HagaZiekenhuis als netwerkorganisatie - samenwerking
De gekozen profilering legt ook de basis voor een ontwikkeling waarbij het HagaZiekenhuis zich
langzaam maar zeker zal ontwikkelen van een ‘klassieke’ ziekenhuisorganisatie tot een netwerkorganisatie, waarbinnen verschillende zorgaanbieders op regionaal niveau nauw samenwerken
om patiënten op de beste plek de best mogelijk zorg te bieden in een optimaal georganiseerde
omgeving.
ORGANISATIESTRUCTUUR EN -ONTWIKKELING
De bestuurlijke fusie tussen de Stichting HagaZiekenhuis en de Stichting Reinier de Graaf Groep
leidde tot de oprichting van de Stichting Reinier Haga Groep. De bestuurlijke fusie laat onverlet
dat de twee ziekenhuizen zelfstandig en met een eigen zorgprofiel blijven voortbestaan.
Onder de bestuursstichting Reinier Haga Groep hangen als het ware de zelfstandige ziekenhuisstichtingen Stichting HagaZiekenhuis en Stichting Reinier de Graaf Groep.
De Reinier Haga Groep wordt bestuurd door één Raad van Bestuur bestaande uit de voormalige
besturen van de beide ziekenhuisstichtingen en één Raad van Toezicht, samengesteld uit leden
van de voormalige Raden van Toezicht van de beide ziekenhuisstichtingen. Een en ander heeft
zijn beslag gekregen in de statutaire oprichting van de Stichting Reinier Haga Groep en gewijzigde statuten van de beide ziekenhuisstichtingen.
De eindverantwoordelijkheid voor de gehele HagaZiekenhuisorganisatie berust bij de directie
van het ziekenhuis. De medische staf heeft een grote mate van betrokkenheid en verantwoordelijkheid bij de ontwikkeling en uitvoering van het beleid en de sturing en inrichting van de
organisatie van het ziekenhuis, zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau. Dit komt
onder meer tot uiting in de managementparticipatie van specialisten bij bedrijfsprocessen.
De Ondernemingsraad (OR), het medisch stafbestuur, de Verpleegkundige Adviesraad (VAR) en
de Cliënten Adviesraad (CAR) vormen de officiële advies- en overlegorganen.
Al sinds jaar en dag hebben de zorgeenheden, georganiseerd in resultaatverantwoordelijke
eenheden (RVE’s), een grote mate van eigen, decentrale bevoegdheid en verantwoordelijkheid.
Aanspreekpunt van de RVE vormt het duale managementteam (MT) van de RVE, bestaande uit
de sectormanager en de medisch manager. De medisch managers kunnen zich in hun managementtaken laten ondersteunen door (één of meerdere) vakgroepmanagers. Met het MT voert
de directie minimaal driemaal per jaar een gesprek over het functioneren van de RVE. De MT’s
worden in hun taak ondersteund door adviseurs op het terrein van financiën en P&O.
De structuur van de organisatie (medio 2014) wordt in het organogram op de volgende pagina’s
weergegeven.
11
Raad van Toezicht
Reinier Haga Groep
Raad van Bestuur
Reinier Haga Groep
G. Littel
CFO
drs. G.H.J. Huffmeijer
voorzitter
Combi-Ster
dr. M.J.A.Tasche
lid
dr. J. van den Heuvel
lid
HagaZiekenhuis
Reinier de Graaf Groep
Directie HagaZiekenhuis
Vereniging Medische Staf/Stafbestuur
Verpleegkundige Adviesraad (VAR)
Ondernemingsraad (OR)
Cliënten Adviesraad (CAR)
Bureau Management Ondersteuning (BMO)
Vastgoed
Personeel en Organisatie (P&O)
Informatisering en Automatisering (I&A)
HagaAcademie
Communicatie
Logistiek Bedrijf
Planning, Control en Informatie (PC&I)
Facilitair Bedrijf
Financiën en Zorgadministratie (FZA)
12
RVE Neuropsy; Keel-, Neus-, en Oorheelkunde;
Oogheelkunde; Mond- en Kaakchirurgie,
Bijzondere Tandheelkunde;
Dagbehandeling en Dermatologie
RVE Hartcentrum
RVE Pulmunologie; Hematologie; Fysiotherapie;
Diëtetiek; (poliklinische) Apotheek
RVE Interne Geneeskunde; Reumatologie;
Maag- Darm- en Leverziekten; Dialyse;
Buitenpoliklinieken en Dagcentrum Infuustherapie;
Pathologie; Medische microbiologie
RVE Orthopedie en Plastische Chirurgie
RVE Juliana Kinderziekenhuis; Gynaecologie;
Obstetrie; Urologie
RVE Acute en Intensieve Zorg en Heelkunde
RVE Operatiekamers en Anesthesie;
Radiologie, Radiotherapie en Instrumentele Dienst
Klinische Fysica
Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE)
ir. J.A.P. van Oosten
(m, 1948, voorzitter)
drs. E.B. Mulder
(m, 1950, vice voorzitter)
mr. drs. W.E.M. de Jong
(v, 1966)
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2015, niet herbenoembaar
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2017, herbenoembaar
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2016, herbenoembaar
Deskundigheidsgebied: Bedrijfsleven
Deskundigheidsgebied: Organisatieontwikkeling,
juridisch
Deskundigheidsgebied: Financieel
Nevenfuncties:
Bestuurslid Greenleaf Centre for Servant
Leadership Europe
Lid Algemeen Bestuur ter bevordering Christelijke
Pers in Nederland
Hoofdfunctie:
Partner / senior adviseur Governance University
& Advisory, Doorn
Nevenfuncties:
Lid College van Toezicht Pensioenfonds DSM
Lid Raad van Commissarissen Rabobank Westland
en voorzitter auditcommissie
Lid Raad van Commissarissen Topfonds Gelderland
Prof. dr. M.M.E. Schneider
(v, 1959)
drs W. Oosterom
(m, 1951)
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2016, herbenoembaar
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2015, herbenoembaar
Raad van Toezicht
Reinier Haga Groep
Deskundigheidsgebied: Financieel
Nevenfuncties:
Lid Raad van Toezicht Instituut voor Verantwoord
Medicijngebruik
Penningmeester College Kerkrentmeesters Protestantse
Gemeente Amersfoort
Commissaris bij de Coöperatie ICCO te Utrecht
Deskundigheidsgebied: Medisch inhoudelijk / zorg
Hoofdfunctie:
Divisievoorzitter, Medisch manager Divisie Interne
Geneeskunde en Dermatologie, Opleider Interne
Geneeskunde, UMC Utrecht
Nevenfuncties:
Lid van het Plenair Orgaan, hoofdbestuur van
het Capaciteitsorgaan
mr. T.E.M. Wekking
(v, 1962)
drs. J.S.T. Tiemstra, RA
(m, 1952)
drs. D.G.H. van der Werf, RA
(m, 1955)
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van benoeming: juli 2013
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2016, herbenoembaar
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2017, herbenoembaar
Datum van aftreden/ herbenoembaar:
2015, niet herbenoembaar
Deskundigheidsgebied: HRM
Deskundigheidsgebied: Financieel
Deskundigheidsgebied: Financieel
Hoofdfunctie:
Directeur HR Benelux and Nordics Aon Groep Nederland B.V.
Nevenfuncties:
Bestuurslid Vereniging Effecten Uitgevende
Ondernemingen
Lid Raad van Commissarissen Bruynzeel Holding B.V.
Lid Raad van Advies Dienst Uitvoering Onderwijs,
Ministerie van OCW
Lid Commissie Financiële Verslaglegging AFM
Lid Finance & Audit Committee van Amnesty
International, Londen
Lid bestuur Stichting Continuïteit TNT-Express
Lid Raad van Commissarissen Batenburg N.V.
Hoofdfunctie:
CFO CTac N.V., ’s-Hertogenbosch
Nevenfuncties:
Bestuurder Pensioenfonds Aon Groep Nederland
Nevenfunctie:
Universitair hoofddocent post-master opleiding
Accountancy EUR
Stichting Apotheek Haagse Ziekenhuizen
Haga is gerechtigd tot lidmaatschap RvT
Ziekenhuispartners XL Coöperatie U.A.
zeggenschap als lid en bestuurslid 1/5 deel
Zorgservice XL B.V.
34,70% zeggenschap
Dialysecentrum Zoetermeer B.V.
50% aandeelhouder
Lab West B.V.
50% aandeelhouder
Stichting HagaZiekenhuis
Stichting Specialisten Leyenburg
bestuurder van het Haga wordt
q.q. benoemd als bestuurder
Projectorganisatie HagaVernieuwt
Nevenfuncties:
Voorzitter Raad van Commissarissen Wereldhave N.V.
Voorzitter Raad van Commissarissen Royal Haskoning DHV B.V.
Voorzitter Kernteam Bouw Ministerie BZK
Voorzitter Raad van Toezicht WFIA
Voorzitter Stichting Haagbouw
Lid Raad van Commissarissen Staedion
Lid bestuur NNI
Lid Raad van Commissarissen ADO Den Haag N.V.
13
VERSLAG VAN DE MEDISCHE STAF: GEMEENSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
De medische staf is georganiseerd in de Vereniging Medische Staf HagaZiekenhuis. De vereniging bestaat uit specialisten in vrije vestiging en specialisten in loondienst en wordt vertegenwoordigd door het stafbestuur. In 2013 bestond dit bestuur uit zeven personen, maar na regulier
vertrek van een drietal bestuursleden uit zes personen. In de zomer van 2013 heeft een
voorzitterswisseling plaatsgevonden. Het stafbestuur wordt ondersteund door een beleidsmedewerker en een secretaresse.
Het stafbestuur vergadert één keer per week. Om de week vergadert het bestuur met de directie
aan de hand van een formele agenda. De andere week praten het stafbestuur en de directie
informeel met elkaar. Een keer per maand is er een stafvergadering waar alle specialisten welkom
zijn. Besluitvorming binnen de medische staf vindt plaats door mandatering namens de maatschappen/vakgroepen. In 2013 stonden de volgende onderwerpen centraal in overleg tussen
het medisch stafbestuur en de directie:
Ontwikkeling kwaliteitsbeleid
Het stafbestuur bespreekt in beginsel elke maand een onderwerp in het kader van veiligheidsbeleid in de stafvergadering. De coördinator patiëntveiligheid is daarbij aanwezig. Het veiligheidsmanagementsysteem en de NIAZ-accreditatie, de tien VMS-thema’s en in het bijzonder
hygiëne en infectiepreventie zijn thema’s die in 2013 onder meer aan de orde kwamen.
Een lid van het stafbestuur heeft zitting in het Platform Kwaliteit en Patiëntveiligheid waar zaken
aangaande het veiligheidsbeleid met diverse vertegenwoordigers uit het ziekenhuis op concrete
wijze worden besproken.
Stafmaatschap
Sinds 1 januari 2012 is de oprichting van de stafmaatschap formeel een feit. Een afvaardiging van
alle vrijgevestigde specialisten van het HagaZiekenhuis heeft een bestuur opgericht en onderhandelingen gevoerd met de directie over het beleid voor de bekostiging van de vrijgevestigde
specialisten. De maatschap is ingericht ten behoeve van honoreringsverrekening van de vrijgevestigde medisch specialisten in de transitieperiode tussen lumpsumverrekening en honorering
via integrale bekostiging na 2015. Het stafbestuur en het bestuur van de stafmaatschap voeren
regelmatig overleg met elkaar om beleid af te stemmen. Beide gremia hebben het voornemen
om na 2015 in het tijdperk van integrale bekostiging de activiteiten verder te integreren.
Fusie met de Reinier de Graaf Groep
Er is veel gesproken over de bestuurlijke fusie met de Reinier de Graaf Groep. De staf heeft een
aantal voorwaarden gesteld aan deze fusie. Een van deze voorwaarden is dat het gezamenlijk,
duaal management dat binnen de resultaatverantwoordelijke eenheden gebruikelijk is wordt
doorgezet naar het bestuurlijk niveau en een medisch specialist als co-bestuurder zal
plaatsnemen in de directie van het HagaZiekenhuis. Naar verwachting wordt dit medio 2014
geëffectueerd. Ook is veel gesproken over afstemming en gelijktrekken van organisatiestructuren van het HagaZiekenhuis en Reinier de Graaf.
Het stafbestuur heeft eenmaal per maand overleg met het stafbestuur van Reinier de Graaf over
lopende zaken. Ook zijn er (verkennende) contacten tussen verschillende maatschappen/
vakgroepen van HagaZiekenhuis en Reinier de Graaf over samenwerking.
Individueel Functioneren Medisch Specialisten (IFMS)
Ook in 2013 heeft een aantal gesprekken plaatsgevonden in het kader van het IFMS.
Het totaal aantal gevoerde gesprekken vanaf aanvang van het project bedraagt 184.
De stafmaatschap heeft het meedoen aan een IFMS-gesprek als deelvoorwaarde gesteld
in de verrekening van het honorarium.
DE CLIËNTEN ADVIESRAAD (CAR): EIGENTIJDSE EN EFFECTIEVE ADVISERING
De CAR is in het licht van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen in oktober 2007
door de directie geïnstalleerd als onafhankelijk adviesorgaan voor de directie. De CAR behartigt
de gemeenschappelijke belangen van de patiënten van het HagaZiekenhuis. Tussen de directie
en de CAR is een samenwerkingsovereenkomst gesloten die de relatie tussen beide organen
regelt en waarin wordt afgesproken op welke wijze de CAR zijn functie vervult en hoe de samenwerking gestalte krijgt. Deze samenwerkingsovereenkomst is (op verzoek van de CAR) op enkele
onderdelen aangepast en verfijnd. Gezien de bestuurlijke fusie met Reinier de Graaf is de samenwerkingsovereenkomst getoetst aan die van hen. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst
wordt in 2014 ondertekend.
14
De CAR voorziet de directie gevraagd en ongevraagd van advies en functioneert ook als klankbord voor verschillende ziekenhuiswerkgroepen of bij specifieke thema’s. In het afgelopen jaar
heeft de CAR besloten zich toe te spitsen op concrete zaken, die direct de patiënt betreffen.
Onderwerpen waarbij de CAR in 2013 was betrokken:
Q uitbrengen advies met betrekking tot de voorgenomen bestuurlijke fusie met
de Reinier de Graaf Groep;
Q bespreken problematiek rondom de cardiochirurgie;
Q de ontwikkeling van het Hartcentrum, alsmede de opening van het nieuwe Hartcentrum;
Q werving van donateurs onder patiënten;
Q ICT in de ambulante omgeving;
Q besluitvorming over de keuze tussen eigen beheer of outsourcing van de horeca;
Q bewegwijzering nieuwbouw;
Q het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD);
Q de patiëntveiligheid;
Q meedenken over de (ver)nieuwbouw;
Q deelnemen aan spiegelgesprekken.
De CAR ontvangt jaarlijks het strategisch beleidsplan van de directie.
De CAR heeft in 2013 zes keer vergaderd, waarvan één keer zonder de directie. Er is besloten dat
de voorzitter van de CAR eenmaal per maand overleg heeft met de directievoorzitter. Daarnaast
namen de individuele leden deel aan diverse overleggen, al naar gelang hun aandachtsgebied.
De CAR werd regelmatig geïnformeerd over diverse onderwerpen. De CAR wordt ondersteund
door een secretaresse van de Raad van Bestuur.
De leden van de CAR ontvangen een vast jaarlijks honorarium van € 1.500,-. Er is een afzonderlijk
jaarlijks budget voor de CAR beschikbaar ten behoeve van eventuele materiële zaken of
cursussen/symposia.
In het verslagjaar is eenmalig overleg geweest met de Patiënten Adviesraad (PAR) van het
Medisch Centrum Haaglanden (MCH). Daarnaast hebben de voorzitters en vicevoorzitters van de
CAR van het HagaZiekenhuis en van de CliëntenRaad van Reinier de Graaf met elkaar gesproken
in het kader van de bestuurlijke fusie over een doelmatige positionering van de gemeenschappelijke belangenbehartiging van de patiënten in de voorgenomen nieuwe structuur.
DE ONDERNEMINGSRAAD (OR): ACTIEVE VERTEGENWOORDIGING VAN MEDEWERKERS
De OR bestaat uit vijftien leden. De OR overlegt maandelijks met de directie. Uitgangspunt is een
gezond bedrijf waar het prettig werken is.
De OR kent vijf commissies die adviezen voor de OR voorbereiden: Financiën (F), Organisatie (O),
Personeel (P), Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu (VGWM) en Communicatie (C).
Inmiddels is de Centrale Ondernemingsraad Reinier Haga Groep opgericht. Deze bestaat uit acht
leden: vier uit de OR Reinier de Graaf en vier uit de OR HagaZiekenhuis. In de overlegvergadering
van december is gesproken over het besturingsmodel van de Reinier Haga Groep en de rol van
de medezeggenschap daarin.
De OR heeft in 2013 onder meer gesproken over de bestuurlijke fusie met de Reinier de Graaf
Groep, de uitplaatsing van de CSA, de ontwikkelingen rondom het hotelteam (positief advies
over de herinrichting van het Facilitair bedrijf waar het hotelteam onderdeel van is), het masterplan beddenfasering en de reorganisatie van de HagaAcademie.
De OR adviseerde uiteindelijk in alle thema’s positief, waarbij soms voorwaarden zijn gesteld.
Ook heeft de OR bij de adviezen gevraagd om van verdere ontwikkelingen en afwijkingen van
de plannen op de hoogte gehouden te worden.
DE VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD (VAR): GOEDE KWALITEIT VAN DE VERPLEEGKUNDIGE ZORG
De VAR is hét platform voor de verpleegkundigen en verzorgenden om invloed te kunnen
uitoefenen op het beleid van het ziekenhuis. De VAR adviseert vanuit beroepsinhoudelijke optiek
aan de directie om zo de kwaliteit van verpleegkundige zorg te waarborgen en te verbeteren.
Hierdoor heeft de VAR een stem in het korte- en langetermijnbeleid van de organisatie. De VAR
bestond in 2013 uit negen verpleegkundigen. In 2013 is het bestuur van de VAR uitgebreid met
een verpleegkundig specialist. De VAR is in zes van de negen RVE’s vertegenwoordigd.
In 2013 heeft de VAR acht keer overleg gehad met de directie, waarin de ontwikkelingen op
instellingsniveau werden gedeeld. De VAR is betrokken geweest bij de strategiesessies en
15
beleidsplannen van het HagaZiekenhuis en neemt actief deel aan het Platform Kwaliteit
en Patiëntveiligheid.
De VAR heeft positief geadviseerd over de bestuurlijke fusie met de Reinier de Graaf Groep,
meegewerkt aan de ontwikkeling van het EPD en bewerkstelligd dat de verdeling HBO-/MBOverpleegkundigen afgestemd wordt op de zorgzwaarte van de patiënten en de landelijke plannen (project Verpleegkundigen & Verzorgenden 2020). In 2014 wordt dit gewijzigde leerlingenbeleid uitgerold door de HagaAcademie. De verpleegkundige protocollen in het documentbeheersysteem zijn makkelijker op te zoeken door gebruik te maken van de taxonomie van
de NIC (Nursing Interventions Classification).
In 2013 is het VAR-concern binnen de Reinier Haga Groep van start gegaan waar onderling
beleid en visie zijn uitgewisseld. In vier bijeenkomsten is de samenwerking met de VAR-XL van de
coöperatie De Ziekenhuispartners XL geïnventariseerd. Er is gesproken over de beroepsprofielen
V&V2020, Evidence Based Nursing en een gezamenlijk bureau Verpleegkundige Zaken.
16
17
In 2013 gingen veel afdelingen werken met elektronisch verpleegkundig
dossiers (EVD) en elektronisch patiënten dossiers
(EPD). Onderdeel hiervan is
de COW (computer on
wheels)
18
Hoofdstuk 2
Kwaliteit en (patiënt)veiligheid
KWALITEITS- EN VEILIGHEIDSMANAGEMENTSYSTEEM
NIAZ-accreditatie voor kwaliteits- en veiligheidsmanagementsysteem
In maart 2013 heeft het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) het HagaZiekenhuis de NIAZ-accreditatie toegekend. Onderdeel hiervan is de VMS-accreditatie.
Afronden implementatie VMS-thema’s
De afronding van de implementatie van een aantal VMS-thema’s stond centraal in 2013. Naast
volledige implementatie van de thema’s, richt de focus van het project zich op het definiëren van
verantwoordelijkheid en eigenaarschap (bij MT’s), het verbeteren van de registratie van de VMSindicatoren en het opnemen van de uitkomstgegevens in de huidige P&C-cyclus. Tijdens de
patiëntveiligheidsweek in november 2013 is uitgebreid aandacht besteed aan de ontwikkelingen
en initiatieven rondom de VMS-thema’s.
Kwaliteitsindicatoren Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)
en Zichtbare Zorg Ziekenhuizen (ZZZ)
Voor de IGZ zijn de resultaten voor de 49 indicatoren (elf hoofdonderwerpen) en voor de twaalf
IGZ-veiligheidsindicatoren (tien thema’s) aangeleverd. Voor de ZZZ-indicatoren zijn resultaten
aangeleverd over 42 JMV-plichtige indicatoren (JMV: Jaardocument Maatschappelijke
Verantwoording).
Kwaliteitsindicatoren zijn een thermometer voor de geleverde kwaliteit van zorg binnen het
HagaZiekenhuis. Deze zijn te raadplegen via www.ziekenhuizentransparant.nl. In 2013 zijn
enkele generieke indicatoren gebruikt bij het monitoren van de geleverde kwaliteit van zorg.
Door middel van een dashboard kregen de MT’s van de RVE’s feedback, wat hen de mogelijkheid
bood om processen tussentijds aan te passen of bij te sturen. Dit heeft geresulteerd in een
verbetering van de resultaten voor de gekozen indicatoren. Hiermee is een goede stap gezet
in de verbetercyclus.
In het HagaZiekenhuis worden veel verschillende behandelingen uitgevoerd. Het volume per
behandeling ligt in veel gevallen ruim boven de gestelde normen. Voor behandeling van darmkanker, borstkanker en longkanker hoort het HagaZiekenhuis in 2013 tot de twintig meest
opererende ziekenhuizen in Nederland en voldoet in 2013 ruim aan de door de Nederlandse
Vereniging voor Heelkunde gestelde volumenormen. Sinds 2009 neemt het HagaZiekenhuis deel
aan de kwaliteitsregistraties van de DICA (Dutch Institute for Clinical Auditing) voor darmkanker,
borstkanker en longchirurgie.
Waar de volumenorm niet gehaald wordt, zijn er goede samenwerkingsverbanden met de regionale ziekenhuizen die deze behandelingen wel uitvoeren. Zo krijgt de patiënt de juiste zorg op
de juiste plaats. Om de kwaliteit voor de specifieke specialismen te monitoren wordt waar
mogelijk gebruikgemaakt van landelijke databases en benchmarks.
19
Accreditaties en keurmerken
In onderstaande tabel staan de diverse accreditaties en keurmerken die het HagaZiekenhuis toegekend gekregen heeft.
Organisatie eenheid
Referentiekader
Jaar toekenning
Geldigheid
accreditatie/ certificatie- accreditatie/
bewijs
certificatiebewijs
HagaZiekenhuis
NIAZ-accreditatie
20 maart 2009
1 mei 2017
HagaZiekenhuis
Vaatkeurmerk - Hart- en vaatgroep
2009
december 2014
HagaZiekenhuis
Spataderkeurmerk - Hart- en vaatgroep
2013
december 2014
HagaZiekenhuis
Menzis TopZorg-predicaat Borstkanker
2014
31 december 2014
HagaZiekenhuis
Menzis TopZorg-predicaat Darmkanker
2014
31 december 2014
HagaZiekenhuis
Menzis TopZorg-predicaat Carpale tunnelsyndroom
2014
31 december 2014
HagaZiekenhuis
Menzis TopZorg-predicaat Heupartrose
2014
31 december 2014
HagaZiekenhuis
Menzis TopZorg-predicaat Rughernia
2014
31 december 2014
HagaZiekenhuis
Roze lintje Borstkanker vereniging Nederland (BVN)
september 2013
september 2014
HagaZiekenhuis
Predicaat Topkliniek voor patiënten met apneu
(Nederlandse Vereniging Slaapapneu Patiënten)
november 2013
november 2014
Bijzondere tandheelkunde
Centrum Bijzondere Tandheelkunde COBIJT
2011
2016
CF Centrum
NCFS-keurmerk
30 januari 2013
30 januari 2017
Afdeling Dialyse Leyweg en Sportlaan
HKZ
21 juni 2011
21 juni 2014
Dialyse Centrum Zoetermeer
HKZ
21 juni 2011
24 juni 2014
HagaApotheek
HKZ
november 2010
november 2016
Hematologie: immuunhematologie/
stamcelunit
CCKL
30 maart 2001
31 juli 2017
Apotheek Haagse Ziekenhuizen
CCKL
5 november 2002
juni 2015
Apotheek Haagse Ziekenhuizen
GMP-Z productie en laboratorium
2004
2016
Apotheek Haagse Ziekenhuizen
GMP productie geneesmiddelen voor onderzoek
2010
2016
Klinische pathologie
CCKL, incl. I.U.I. (Intra Uteriene Inseminatie) certificaat
voor semenanalyse
25 juni 2008
30 juni 2017
Klinisch Chemisch Hematologisch
Laboratorium (KCHL)
CCKL
1997
31 juli 2017
Hematologie en Stamceltransplantatie
JACIE
27 januari 2009
6 oktober 2017
Medische Oncologie
ESMO designated centre of palliative care
1 oktober 2011
1 oktober 2014
Medisch Microbiologisch Laboratorium
CCKL
29 juni 2011
30 juni 2016
Verloskunde, Neonatologie en
zuigelingenafdeling MCU1
WHO Unicef certificaat Zorg voor Borstvoeding
15 maart 2009
2015
Tabel 1: Accreditaties en keurmerken
20
Het HagaZiekenhuis is het eerste ziekenhuis met het NCFS-keurmerk. Het ziekenhuis voldoet aan
de kwaliteitscriteria van de patiëntenvereniging NCFS (Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting).
De criteria worden getoetst door middel van een audit door de patiëntenvereniging. De afdeling
Longziekten heeft meegewerkt aan het ontwikkelen van dit keurmerk.
De JACIE accreditatie die Hematologie verkregen heeft is verplicht om transplantaties te kunnen
uitvoeren. De CCKL-accreditatie voor het KCHL houdt in dat het lab voldoet aan alle eisen voor
opslag van materialen en weefsel.
Een Menzis TopZorg-predicaat geeft aan dat het HagaZiekenhuis voor het zorggebied voldoet
aan de criteria van zorgverzekeraar Menzis, die zijn gebaseerd op landelijke en eigen richtlijnen
en indicatoren. Aan het HagaZiekenhuis zijn in 2013 vijf TopZorg-predicaten toegekend.
Het HagaZiekenhuis heeft een start gemaakt met het verkrijgen van het predicaat ‘Senior
Friendly Hospital’.
Patiëntervaringsonderzoek – bijna een 8
Na intensieve voorbereiding door een werkgroep is de voorjaarsmeting CQi Ziekenhuisopname
in De Ziekenhuispartners XL-verband uitgevoerd. Resultaten zijn geanalyseerd; verbeteracties
worden (nog) niet in coöperatieverband opgepakt.
Daarnaast heeft het HagaZiekenhuis buiten coöperatieverband in het voorjaar deelgenomen
aan de CQi meting Polikliniek en de najaarsmeting Ziekenhuisopname en Polikliniek. Resultaten
zijn samengevat in onderstaande tabel.
Meting
HagaZiekenhuis
Benchmark alle deelnemende ziekenhuizen
Benchmark De Ziekenhuispartners XL
Ziekenhuisopname voorjaar
7,87
8,03
7,99
Ziekenhuisopname najaar
7,99
8,18
n.v.t.
Polikliniek voorjaar
8,09
8,20
n.v.t.
Polikliniek najaar
8,17
8,29
n.v.t.
Tabel 2: Score patiëntervaringsonderzoek 2013
De resultaten van de najaarsmeting laten zowel voor Ziekenhuisopname als Polikliniek een
stijging zien ten opzichte van het voorjaar. Voor Ziekenhuisopname werd de doelstelling
gemiddeld tenminste een 8 te scoren en zich in de best scorende helft van de participerende
ziekenhuizen te bevinden nog niet gehaald.
Hospital Standardized Mortality Ratio significant lager dan Nederlands gemiddelde
Het HagaZiekenhuis heeft over 2012 een Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) van
82 en over de periode 2010-2012 een HSMR van 88. Dat is significant lager dan het Nederlands
gemiddelde. De Standardized Mortality Ratio’s (SMR’s) over 2012 liggen allemaal op of onder het
Nederlands gemiddelde. De HSMR over 2013 is pas in het najaar van 2014 beschikbaar.
Het HagaZiekenhuis werkt met Reflex, een tool waarmee sterftecijfers gedurende het jaar
gemonitord kunnen worden en afgezet kunnen worden tegen de landelijke benchmark.
De data worden gebruikt voor verbeteracties en gericht dossieronderzoek.
Ziekenhuis Rampen Opvang Plan (ZiROP)
In het kader van ZiROP zijn in 2013 twee interregionale rampenoefeningen gehouden. Daarbij
was naast de SEH, de OK en de IC van het HagaZiekenhuis het ministerie van Defensie betrokken.
Zowel de oefening op locatie Sportlaan als de oefening op locatie Leyweg heeft veel informatie
opgeleverd, die verwerkt is in het herziene ZiROP. Op locatie Sportlaan werd voor het eerst een
oefening met de opvang van kinderen gehouden.
Verdere kwaliteitsverbetering operatief proces
Het toezicht operatief proces (TOP) is verder verbeterd. Er is veel aandacht geweest voor de
uitvoering van een kwalitatief goede time-out en de kwaliteit daarvan is verbeterd. Daarnaast is
de zogenaamde sign-out geïntroduceerd (check voordat de patiënt de OK verlaat). Bij iedere OK
wordt een time-out en een sign-out uitgevoerd.
Ook is de briefing OK-sessie geïntroduceerd: een korte doorloop van het operatieprogramma
voor de gehele dag met het team. Voor alle stop- en overdrachtsmomenten binnen het
21
peri-operatief proces zijn nieuwe checklijsten, procedures en formulieren geïntroduceerd.
Deze zijn gemaakt in overleg met de werkvloer.
De OK is gestart met het uitvoeren van ‘mini-audits’ binnen de RVE. Dat zijn audits op een
specifiek (deel)proces. Deze geven informatie over de manier van werken en laten zien waar
verbeteringen binnen het betreffende proces mogelijk zijn.
De uitplaatsing van de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) van locatie Leyweg naar Combi-Ster in
Delft heeft in 2013 zijn beslag gekregen. De OK en de Deskundige Steriele Medische Hulpmiddelen waren betrokken bij de voorbereidingen en zien toe op kwaliteit en het voldoen aan richtlijnen voor desinfecteren van medisch instrumentarium door Combi-Ster voor het HagaZiekenhuis.
Binnen de Anesthesiologie is de AIR (Anesthesiologische Incidenten Registratie) geïntroduceerd.
Op basis van de geregistreerde incidenten worden verbeteracties uitgezet. De initiatiefnemer
kreeg hiervoor een bijzondere vermelding binnen de interne ‘Kwaliteit dat ben jij!’-verkiezing.
Tijdens de OK-dagen in mei, die toegankelijk zijn voor alle medewerkers van de RVE, stond het
thema veiligheid centraal.
Eind 2013 is het OK-reglement geïmplementeerd, met onder meer aandacht voor hygiëne en
infectiepreventie, procedures en regels, maar ook voor cultuur en (aanspreek)gedrag.
Dit reglement is aan iedere werknemer binnen de OK gestuurd. Bovendien krijgt iedere nieuwe
medewerker een persoonlijk introductiegesprek met het management van de OK, waarin hij
geattendeerd wordt op het reglement.
Medicatieveiligheid
De satellietapotheken zijn verder uitgerold: elke nieuwe verpleegafdeling beschikt over een
satellietapotheek.
Het Elektronisch Voorschrijf Systeem (EVS) op de poliklinieken is in gebruik genomen en
geïmplementeerd. Het laatste stukje van deze uitrol vindt in 2014 plaats.
Met het in gebruik nemen van het EVS op de poliklinieken behoort het handgeschreven recept
in principe tot het verleden. Hiermee voldoet het ziekenhuis aan de regelgeving op dit gebied.
In 2013 is beleid ontwikkeld en een werkwijze afgesproken voor het toekennen van een
beperkte voorschrijfbevoegdheid aan niet-artsen, te weten Physician Assistants (PA) en
Verpleegkundig Specialisten (VS). In 2013 hebben dertien PA/VS deze voorschrijfbevoegdheid
toegekend gekregen.
Bij longoncologie is het cytostaticamanagementsysteem geïmplementeerd. Dat wil zeggen
dat het voorschrijven, bereiden en toedienen van cytostatica volledig wordt ondersteund door
een automatiseringspakket. Voordeel: het is veiliger.
Hemo- en weefselvigilatie - verdere daling gebruik bloedproducten
Het gebruik van bloedproducten is in 2013 verder gedaald. De daling is in de hele regio zichtbaar.
Ook de hoeveelheid verspilde erytrocyten, plasma en trombocyten is in 2013 sterk gedaald. In het
HagaZiekenhuis wordt al jaren ingezet op het bevorderen van zinvol gebruik van bloedproducten.
Om aanvragers bewust te maken van een zinvolle aanvraag van bloedproducten, is in 2013
ingezet op voortzetting van scholing aan A(N)IOS, verpleegkundigen en artsen, voordrachten op
refereeravonden en een zakkaartje voor aanvragers.
Gebruik van bloedproducten wordt continu gemonitord; PIR- en MIP-meldingen worden geanalyseerd. Resultaten en eventuele verbeterpunten worden besproken met de afdelingen. In 2013
is een ziekenhuisbreed protocol gemaakt voor acuut massaal bloedverlies en dit is met een
zakkaartje bij medewerkers onder de aandacht gebracht. Een protocol rond pre-OK logistiek,
waardoor onder meer het aandachtpunt ‘geldig kruisbloed en definitieve bloedgroep beschikbaar voor operatie’ invulling krijgt, is in ontwikkeling.
De bloedtransfusieketen in het HagaZiekenhuis is verder verbeterd met de implementatie van
het digitale programma CyberTrack, dat is gekoppeld aan het Laboratorium Informatie Systeem
(LIS). Het systeem maakt gebruik van barcodes en het gebruik garandeert dat het juiste product
aan de juiste patiënt gegeven wordt. Na een succesvolle pilot in 2013 gaan in 2014 alle
vernieuwde afdelingen met CyberTrack werken.
In het wekelijks transfusieoverleg worden patiënten met transfusiegerelateerde problemen
besproken. In 2013 zijn 66 transfusiereacties en -incidenten verwerkt en gemeld aan bureau TRiP
(Transfusie Reacties in Patiënten). In 2012 waren het er 68. Er is in 2013 één IGZ-melding gedaan.
Ook de toepassing van weefsels (o.a. stamcellen en semen) wordt gemonitord en waar nodig
verder verbeterd. De procedure om schedeldakbot te gaan opslaan bij Sanquin Botbank is in
februari 2013 officieel in gebruik genomen. De orthopedie levert dit jaar voor het eerst
uitgenomen heupkoppen aan weefselbank BISLIFE. Een registratiesysteem voor gebruikte
materialen bij stamcelprocedures op de OK is in ontwikkeling.
22
Het HagaZiekenhuis biedt
patiënten die aan kanker
lijden de workshop ‘Look
Good Feel Better’ aan. Zij
krijgen tips om de uiterlijke
gevolgen van hun ziekte
goed te verzorgen
23
RESULTATEN UIT HET ZORGPROCES
Orthopedie: project ‘Zero rules for zero infections’
Begin 2013 startte de afdeling Orthopedie met een project om het infectiepercentage bij
patiënten bij wie een knie- of heupprothese wordt geplaatst nog verder terug te dringen, naar
nul procent. De infectiepercentages liggen nu al onder het landelijk gemiddelde. In dit project
komen verschillende disciplines samen en worden infecties teruggedrongen volgens de
nieuwste inzichten. Het team won met dit project de tweede prijs in de interne ‘Kwaliteit dat
ben jij!’ verkiezing.
Orthopedie: nieuw pijnbeleid Totale Knie Prothese
In samenwerking met de Acute Pijn Service (APS) is het nieuwe pijnbeleid voor de patiënt bij
wie een totale knieprothese wordt geplaatst geïmplementeerd. Er is een daling zichtbaar
rondom de pijnbeleving gedurende de gehele opname van deze patiënt. Het uitvragen van de
patiënt op pijnbeleving wordt nog verder verbeterd, in het bijzonder bij patiënten die drie dagen
of langer verblijven.
Kwaliteitsverbetering plastische chirurgie n.a.v. functionaliteit- en pijnmetingen
Bij patiënten met ingrepen aan hand en pols wordt de functionaliteit pre- en postoperatief
gemeten en worden pijnmetingen verricht. Zo kunnen behandelingen worden getoetst en
vergeleken met gegevens uit de literatuur. Door de gegevens te bespreken binnen de groep van
behandelaars kan de behandeling worden bijgesteld. Zo is een verschuiving ontstaan van open
chirurgische behandelingen naar artroscopische behandelingen, bijvoorbeeld bij de behandeling van een polsganglion en duimbasisartrose. Op basis van deze metingen hebben de chirurgen ontdekt dat de artroscopie voor de analyse van chronische polsklachten veel sensitiever
en specifieker is dan een MRI.
Intensive Care: beste datakwaliteit en CRM
De IC won een landelijke prijs omdat ze de beste datakwaliteit hebben van alle IC’s in Nederland.
Verpleegkundigen en artsen op de IC zijn getraind in Crew Resource Management (CRM), een
veiligheidstraining voor multidisciplinaire teams in de spoedeisende zorg. Hierbij staan niettechnische vaardigheden voorop, zoals communicatie, besluitvorming en leidinggeven.
Inmiddels heeft de IC eigen trainers en een intensivist die hierin het voortouw neemt.
CRM-training op de SEH staat gepland voor 2014.
Longziekten: subspecialisatie en PRISMA bij longoncologie
Bij de afdeling Longziekten wordt gewerkt met subspecialisatie: longartsen hebben hun eigen
specialisatie. Hierdoor en door te werken met zorgpaden, zijn er geen wachttijden en kan
iedereen binnen een week terecht. Patiënten worden vooraf gescreend zodat ze terechtkomen
bij de juiste longarts. Die subspecialisatie begint al tijdens de opleiding, waarin alleen nog maar
gedifferentieerde stages worden aangeboden. Deze manier van werken werpt steeds meer zijn
vruchten af.
Bij longoncologie is een kwaliteitverbeterproject geïnitieerd en gecoördineerd: PRISMA (Prevention and Recovery Information System for Monitoring and Analysis), een methodiek voor analyseren, evalueren en rapporteren van (bijna-)incidenten. De twee doelen van dit project zijn:
het verkrijgen van inzicht in de oorzaken van (bijna-)incidenten bij chirurgie voor longkanker in
de regio Holland West en het doen van aanbevelingen voor het voorkomen en daarmee het
verminderen van het aantal (bijna-)incidenten dan wel de impact van incidenten bij chirurgie
voor longkanker.
Oogheelkunde: implantaten bij glaucoompatiënten en regiofunctie netvlieschirurgie
Het HagaZiekenhuis heeft een regiofunctie op het gebied van netvlieschirurgie en blinkt
landelijk gezien uit in korte wachttijden. De patiënt kan nog dezelfde of de volgende dag terecht
voor een operatie. Er is bij dit specialisme sprake van een continue kwaliteitsregistratie. Daarbij
wordt gebruikgemaakt van een datasysteem waarin de resultaten direct verwerkt worden.
Voor het plaatsen van implantaten kunnen glaucoompatiënten sinds een jaar bij het HagaZiekenhuis terecht. Deze ingreep werd voorheen alleen uitgevoerd door academische centra.
Zorgpaden
Voor hemoglobinopathie en sclerodermie zijn in 2013 multidisciplinaire zorgpaden ontwikkeld.
Met de invoering van de digitale versie van het al bestaande zorgpad stervensfase maakt het
HagaZiekenhuis deel uit van de landelijke pilot van het Integraal Kankercentrum Nederland.
24
MEDISCHE ZORGINNOVATIES
Endoscopische behandeling van vroegcarcinomen in de slokdarm
Het HagaZiekenhuis is een van de zes erkende expertisecentra in Nederland en België op het
gebied van vroegcarcinomen in de slokdarm (Barrett slokdarm). Het HagaZiekenhuis is tevens
tertiair verwijscentrum voor zuidwest Nederland. Het HagaZiekenhuis verzorgt beide gangbare
technieken (Endoscopische Mucosale Resectie [EMR] en Radio Frequentie Ablatie [RFA]) voor de
behandeling van de Barrett slokdarm. De nieuw te verschijnen Barrett richtlijn geeft aan dat RFA
de behandeling van keuze wordt voor ablatie van het Barrett segment en dat deze alleen mag
worden uitgevoerd in expertisecentra. Voor de continuïteit van de behandeling zijn in 2014
zorgverzekeringsgelden vrijgemaakt. Dat houdt in dat de afdeling MDL therapie kan uitvoeren
bij dertig patiënten in 2014.
Point of Care Polymerase Chain Reaction (PCR) voor Groep B streptokokken (GBS)
In samenwerking met de afdeling Gynaecologie/Verloskunde is in 2013 een proef gedaan met
een Point of Care opstelling van een PCR-apparaat om zwangere vrouwen tijdens de bevalling te
testen op GBS-dragerschap. Bij GBS-dragerschap van de moeder kan het kind tijdens de bevalling gekoloniseerd raken en een ernstige infectie (meningitis, sepsis) ontwikkelen. Om dit te
voorkomen wordt aan GBS-positieve zwangeren tijdens de bevalling antibiotica gegeven.
De uitslag laat echter vaak te lang op zich wachten omdat de traditionele kweek drie dagen
duurt. Met een PCR-apparaat is binnen een uur een betrouwbaar resultaat beschikbaar.
Dit apparaat is tijdelijk op de afdeling geplaatst en er zijn trainingen gegeven over het gebruik
hiervan aan artsen, verpleegkundigen en verloskundigen. De afdeling Microbiologie heeft
aangetoond dat de test goed kan worden uitgevoerd door niet-laboratoriumpersoneel.
De uitslag van de test kan direct bij de besluitvorming betrokken worden. Het doel is om
de test in 2014 te implementeren.
Fecesdonatie
Onder leiding van een MDL-arts van het HagaZiekenhuis heeft in samenwerking met het AMC te
Amsterdam een studie plaatsgevonden naar de inzet van fecesdonatie, bij patiënten met een
hardnekkige infectie met Clostridium difficile met chronische diarree als gevolg. Bij fecesdonatie
wordt gebruikt gemaakt van ontlasting van gezonde vrijwilligers. Patiënten krijgen de verdunde
ontlasting toegediend via een sonde in de twaalfvingerige darm.
Bij 43 patiënten met een hardnekkige infectie met Clostridium difficile werden drie behandelingen vergeleken: fecesdonatie, een kuur met een antibioticum en het antibioticum in combinatie
met een darmspoeling. Bij 94 procent van de patiënten uit de fecesgroep was na één of twee
behandelingen de chronische diarree verdwenen, in de andere twee groepen was dat
percentage lager dan 30 procent. Deze bijzonder positieve resultaten zijn gepubliceerd in het
New England Journal of Medicine.
Innovatie door nieuwe apparatuur
Uitbreiding refractieve chirurgische zorg bij staarpatiënten
In 2013 heeft de afdeling Oogheelkunde de uitbreiding van de zogenoemde refractieve chirurgie
voorbereid. Bij de staaroperatie worden standaard lenzen geïmplanteerd die scherp zijn voor één
afstand. Nu is het ook mogelijk om lenzen met een leesgedeelte en lenzen met een cilinderglas
te implanteren. Het HagaZiekenhuis bouwt deze ontwikkeling verder uit in 2014.
EBUS
De afdeling Longziekten biedt de onderzoeksmethode EBUS (EndoBronchial UltraSound) aan,
waarvoor nieuwe apparatuur is aangeschaft. Met behulp van dit onderzoek kan nauwkeuriger
dan gewoonlijk celmateriaal worden verkregen voor lymfeklierdiagnostiek. De techniek wordt
vooral ingezet om uitzaaiingen van kanker op te sporen, maar ook enkele goedaardige ziekten
kunnen er mee worden aangetoond.
Nagelriemcapillairmicroscopie
De afdeling Reumatologie biedt sinds 2013 de onderzoeksmethode nagelriemcapillairmicroscopie aan. Microscopisch onderzoek van de haarvaten in de nagelriem kan vroegtijdig duidelijkheid geven over ernstige aandoeningen. Bloedingen, verwijdingen of een onregelmatige verdeling van de haarvaatjes kunnen wijzen op een ontstekingsgerelateerde ziekte. Vroegdiagnostiek
is belangrijk om in actie te kunnen komen voordat schade optreedt. Ook sclerodermie, een ziekte
die grote gevolgen kan hebben, kan met deze methode vroegtijdig worden aangetoond.
25
Het HagaZiekenhuis heeft
deelgenomen aan twee
rampenoefeningen. Op
locatie Sportlaan werd voor
het eerst een oefening met
de opvang van kinderen
gehouden
MALDI-TOF
Sinds 2013 is de afdeling Medische Microbiologie uitgerust met een Maldi Biotyper. Dit is een
Matrix Assisted Laser Desorption Ionization-Time of Flight eiwitspectrometer (MALDI-TOF), die
door middel van een laser gepolariseerde deeltjes uit gekweekte bacteriën vrijmaakt. Zo kan dit
apparaat unieke fingerprints van bacteriën produceren. Door middel van vergelijking met een
database kunnen bacteriën binnen enkele seconden geïdentificeerd worden. De identificatie
duurde voorheen één dag. De aanschaf van de Maldi Biotyper heeft een direct effect op de
patiëntenzorg. Bij het positief worden van de kweek kunnen de resultaten direct zichtbaar
worden gemaakt. Zo kunnen de aanvragers sneller een goede antibioticakeuze maken. In 2014
wordt gestart met een pilot waarbij schimmels en mycobacteriën ook gedetermineerd worden
met de MALDI-TOF.
ICT - DIGITALISERING VAN HET ZORGPROCES EN VERNIEUWD WERKEN IN DE KANTOOROMGEVING
Al in 2009 zijn onder de noemer ‘HagaVernieuwt’ projecten in gang gezet om onze organisatie
slagvaardiger, meer patiëntgericht en meer toekomstbestendig in te richten.
Deze projecten behelzen de ver(nieuw)bouw van ons ziekenhuiscomplex, waarbij duurzaamheid
een belangrijk uitgangspunt is, de herinrichting van onze informatie- en communicatiestructuur
(ICT) en een vernieuwende kijk op onze bedrijfsprocessen.
Doel van de digitalisering is het ondersteunen van logistieke en administratieve processen met
behulp van technologie. Hierbij wordt beoogd het proces patiëntvriendelijker, veiliger en
slimmer te maken: een optimale behandeling, onafhankelijk van tijd en plaats.
Door Vernieuwd Werken in de kantooromgeving kunnen medewerkers flexibel, digitaal en
slimmer werken, waarbij besparing van vierkante meters (flexplekken), papierarm werken en
met minder mensen hetzelfde of meer doen enkele van de voordelen zijn.
26
Digitalisering zorg- en behandelproces en ICT-services in de ambulante omgeving
In 2013 zijn 1500 virtuele werkplekken uitgerold (60% van totaal). De uitrol van het digitaal
archief verloopt volgens planning.
Digitalisering van medische dossiers wordt na een positieve business case in eigen beheer
uitgevoerd; hiervoor is een ‘scanstraat’ ingericht en in gebruik genomen.
In 2013 is een marktverkenning ZIS/EPD uitgevoerd. Met de acht SAP-gebruikende ziekenhuizen
verenigd in de VsapGZ en leveranciers is onderzocht of een gedeelde ontwikkel- en beheerorganisatie zou kunnen worden ingericht. Dit leverde voor het HagaZiekenhuis niet de gewenste
kwaliteit, waarna gekozen is voor een nieuw ZIS/EPD in de toekomst. In 2014 wordt een nieuwe
leverancier gezocht.
Ook de ontwikkeling en het beheer van het EPD (elektronisch patiëntendossier) is opnieuw
tegen het licht gehouden. In nauw overleg met gebruikers en prioritering op basis van de criteria
patiëntveiligheid, performance van het systeem en efficiency/kosten is gekozen voor een basis
EPD voor elk klinisch werkend specialisme, met beperking van maatwerk per specialisme. Er is
een EVD (elektronisch verpleegkundig dossier) beschikbaar voor verpleegkundige processen op
standaard verpleegafdelingen (uitrol in lijn met de bouwplanning). Daarnaast is het EVS (Elektronisch Voorschrijf Systeem) in de kliniek geïmplementeerd en op de polikliniek verloopt de uitrol
van het EVS volgens plan.
Na een succesvolle pilot ‘afspraken maken online’ op de polikliniek Urologie en het Bekkenbodemcentrum is een leverancier gecontracteerd voor uitrol over alle specialismen. Deze uitrol
wordt eind 2014 afgerond.
In 2013 is een roadmap opgesteld waarin ontwikkelingen op gebied van portalen en zorg op
afstand zijn opgenomen en uitgezet in de tijd. Hieruit komen projecten voort die worden uitgevoerd onder regie van de Stuurgroep I&A (onder restrictie van geld en beschikbare capaciteit).
Vernieuwd Werken in de kantooromgeving
Op alle nieuwe afdelingen is het concept van activiteitgerelateerd en papierarm werken ingevoerd.
Het Projectbureau HagaVernieuwt biedt ondersteuning aan medewerkers, door onder meer uitleg
over het concept, trainingen Outlook en timemanagement, opruimen en wat wel/niet scannen.
Daarnaast is veel aandacht uitgegaan naar de ontwikkeling en het ontwerp van de HagaAcademie,
het skillslab en de opleidingslokalen op de zesde etage van het hoofdgebouw op locatie Leyweg
en de kantoorlagen op de vierde en vijfde etage. Met gebruikers is nagedacht over de wijze waarop
de ruimtelijke omgeving bij kan dragen aan het concept. In de tweede helft van 2014 worden deze
lagen in gebruik genomen.
27
Door het project ‘Beter van
kunst’ kunnen patiënten
tijdens hun verblijf in het
ziekenhuis actief bezig zijn
met muziek, beeldende
kunst of schrijven
28
Hoofdstuk 3
Planetree en gastvrijheid
Het zorgconcept Planetree is in 2013 verder vormgegeven in het HagaZiekenhuis.
VER(NIEUW)BOUW – HELENDE OMGEVING
De ver(nieuw)bouw van het HagaZiekenhuis draagt bij aan de helende omgeving voor de patiënt.
In 2013 werden diverse resultaten van de vernieuwbouw zichtbaar. Op locatie Leyweg zijn de 12e,
11e, 10e en 9e etage, de hoofdingang, het auditorium, restaurant HagaPlaza en de espressobar
opgeleverd en in gebruik genomen. Ook het nieuwe Hartcentrum is geopend, met een nieuwe
cardiolounge, drie cathkamers en een fraaie en ruime CCU (Cardio Care Unit).
Het helikopterdek op het dak van het Spoedplein is in gebruik genomen, zodat de traumaheli hier
kan landen. In de toekomst, als het JKZ op locatie Leyweg is gevestigd, kunnen neonaten (pasgeborenen) rechtstreeks met de helikopter naar Erasmus MC-Sophia in Rotterdam worden gebracht.
De tweede tranche van het bouwtraject is voorbereid. Met de gebruikers van de nieuwbouw is het
definitief en technisch ontwerp afgerond. Er is gestart met het in kaart brengen van de vaste
medische inrichting: wat gaat mee en wat moet worden vervangen. Op basis daarvan is het
investeringstraject in gang gezet.
De projecten ‘bewegwijzering’ en ‘raambekleding’ zijn eind 2013 gestart en zullen in 2014
resulteren in definitieve keuzes en aanbesteding. Dit geldt ook voor het meubilair en losse
(medische) inrichting.
PATIËNTGERICHTE ZORG EN GASTVRIJHEID
Op alle opgeleverde en in dit jaar in gebruik genomen verpleegafdelingen en het Hartcentrum is
voorafgaand aan de ingebruikname specifiek aandacht besteed aan de wijze waarop een aantal
veranderingen (open teampost, rooming in, etc.) vragen om ‘ander gedrag’. Dit is met behulp
van acteursessies geoefend. Tevens is het methodisch handelen opgefrist als voorbereiding op
de uitrol van het EVD. Op de nieuwe verpleegafdelingen worden elementen uit het nieuwe
verpleegmodel gerealiseerd, zoals overdracht aan het bed en toewijzing van patiënten aan
verpleegkundigen. Naast rooming in, ruimere bezoektijden en de satellietapotheek is het
concept Hotelteam ingevoerd: de integratie van alle facilitaire activiteiten en het nieuwe
voedingsconcept met de afdelingskeukens.
De evaluatie van de ingebruikname van de eerste drie nieuwe verpleegafdelingen laten een
hogere patiënttevredenheid zien, als gevolg van genoemde vernieuwingen. Verbeteractiviteiten
richten zich met name op het concept Hotelteam en een verdere invulling van het nieuwe
verpleegmodel.
Gastvrijheidsessies
Sinds 2011 wordt aan afdelingen met direct patiëntencontact een serie van vier gastvrijheidsessies
aangeboden. Doel is bewustwording hoe de patiënt diens verblijf of behandeling beleeft. In sessie
1 deelt een patiënt zijn/haar ervaring, in sessie 2 delen collega’s met elkaar wat ze onder gastvrijheid verstaan, in sessie 3 spelen acteurs lastige situaties uit en zijn de deelnemers de regisseur. In
sessie 4 wordt tijdens een high tea inzicht geboden in hoe de horeca-/hotelwereld met hospitality
omgaat en wordt stilgestaan bij de vraag of dat zo anders is dan in de zorg.
In 2013 hebben acht afdelingen gastvrijheidsessies gedaan, voor de eerste helft van 2014 zijn
deze ingepland bij vier afdelingen.
29
Kernwaarden betekenis geven
De Regiegroep Planetree heeft in 2013 het programma ‘Kernwaarden betekenis geven’ ontwikkeld.
De kernwaarden Zorgzaamheid, Innovatie en Samenwerking zijn vertaald in gedragsankers (met
bijbehorend concreet en zichtbaar gedrag). De kernwaarden en gedragsankers komen als rode
draad terug bij de werving & selectie, introductie van nieuwe medewerkers, training en jaar- en
beoordelingsgesprekken. De leidinggevenden worden getraind in het effectief sturen en beïnvloeden van gedrag en er worden hulpmiddelen ontwikkeld om hen hierbij te ondersteunen.
Alle managementteams van zorg -en stafdiensten zijn in 2013 over het programma geïnformeerd. Onderdeel van het programma is de vernieuwde introductiedag. In september is een
‘try-out’ door een grote groep unithoofden bijgewoond en geëvalueerd, en in december is deze
formeel van start gegaan. Nieuw onderdeel van het introductieprogramma is de e-learning
module Kwaliteit en Veiligheid, waarin nieuwe medewerkers leren waar het HagaZiekenhuis voor
staat en wat van medewerkers verwacht wordt op gebied van kwaliteit en (patiënt)veiligheid.
Daarnaast is een nieuw formulier voor het jaargesprek ontwikkeld op basis van de kernwaarden
en gedragsankers, waarin als hulpmiddel concreet gewenst gedrag is beschreven. In 2014 start
voor managementteams een training die gaat over sturen op gedrag.
Aanvullende zorg en zingeving
De Planetree component ‘aanvullende zorg en zingeving’ is op verschillende manieren vormgegeven in 2013. In het JKZ is een pilot ‘Bedtime Stories’ gestart, in samenwerking met de pedagogische zorg. Professionele acteurs lezen voor, nemen kinderen mee in taalontwikkeling, spelen
met woorden en taal, niet in plaats van de ouders, maar aanvullend daarop.
De feestdagen van verschillende religies krijgen aandacht in het ziekenhuis, door middel van
wenskaarten, muziek of kleine bijpassende lekkernijen. Het project Beter van Kunst, kunsteducatie aan het bed, is gestart in samenwerking met kunstencentrum Koorenhuis.
IC-portaal
Het IC-portaal is een beveiligde website voor de naasten van patiënten die op de IC zijn opgenomen. Het ziekenhuis komt met de website tegemoet aan de informatiebehoefte rond patiënten
op de IC. Via de website is informatie voor naasten beschikbaar die is afgestemd op de actuele
situatie van de patiënt. De IC won met dit project de Spirit of Planetree Award 2013.
Palliatieve Zorg: palliatief consultatief team operationeel
Het Palliatief Consultatief Team is sinds 2013 operationeel. Het team is er voor patiënten die een
levensverwachting hebben van maximaal zes tot twaalf maanden en mensen van wie het duidelijk is dat zij zich in een palliatief behandeltraject bevinden, bijvoorbeeld palliatieve chemotherapie, palliatieve radiotherapie en palliatieve chirurgie. Het Palliatief Consultatief Team richt
zich nu nog op patiënten met een oncologische diagnose. In 2014 is het team toegankelijk voor
alle patiënten in de palliatieve fase.
Het team bestaat uit twee verpleegkundig specialisten palliatieve zorg, een maatschappelijk
werker, een geestelijk verzorger, een psycholoog en medisch specialisten van interne oncologie,
anesthesiologie, radiotherapie, longziekten, MDL en psychiatrie.
Huisbezoek dialysepatiënten
De maatschappelijke trend vanuit onder andere verzekeraars laat een gewenste verschuiving
richting thuisdialysebehandeling zien. Voor de patiënt is dit een moeilijke behandeling om aan
te leren. De patiënt ontwikkelt nog wel eens complicaties. Om hierop meer zicht te krijgen en om
de oorzaken van deze complicaties te achterhalen, legt de dialyseverpleegkundige huisbezoeken
af. De verpleegkundige kijkt hoe de patiënt de thuisdialyse uitvoert en toetst de patiënt op
bekwaamheid. Daarnaast ziet de verpleegkundige in wat voor omgeving de behandeling plaatsvindt (is de ruimte schoon, etc.). Eventuele problemen komen aan het licht en complicaties
worden voorkomen.
30
31
In de nieuwe ontvangsthal
hangt het lichtkunstwerk
‘Changeant’. Het is ontworpen door Arnout en Ivo
Hulskamp in samenwerking
met Proliad LED Lighting
32
Hoofdstuk 4
Samenwerking - het HagaZiekenhuis als
netwerkorganisatie
Samenwerking is het sleutelwoord voor zorgkwaliteit. Samenwerking binnen de muren van het
ziekenhuis tussen professionals van verschillende disciplines, en samenwerking binnen de zorgketen met huisartsen en verpleeghuizen. Maar ook met collega-ziekenhuizen (op topklinisch
niveau en voor backoffice-activiteiten) en met organisaties als de Nederlandse Vereniging van
Ziekenhuizen (NVZ) en de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ).
Het HagaZiekenhuis zal zich, mede als gevolg van de gekozen profilering, langzaam maar zeker
ontwikkelen van een ‘klassieke’ ziekenhuisorganisatie tot een netwerkorganisatie, waarbinnen
verschillende zorgaanbieders op regionaal niveau nauw samenwerken om patiënten op de beste
plek de best mogelijk zorg te bieden in een optimaal georganiseerde omgeving.
HAGA GEHEUGENCENTRUM
Het Haga Geheugencentrum, een samenwerking tussen de afdelingen Neurologie en Ouderengeneeskunde, bedoeld om de kwaliteit van zorg voor patiënten met cognitieve stoornissen te
optimaliseren, is in 2013 van start gegaan. Het Haga Geheugencentrum richt zich op de diagnostiek en behandeling van mensen met geheugenklachten of een verdenking op dementie. In het
centrum werken neurologen, de internist-ouderengeneeskundige, neuropsychologen en
geriatrieverpleegkundigen nauw samen voor een optimale behandeling. Er is een vast team van
ondersteunende paramedici, bestaande uit een medisch psycholoog, een maatschappelijk
werker, logopedisten en een fysiotherapeut. Een verscheidenheid aan aanvullende diagnostiek
kan plaatsvinden tijdens een dagopname. Indien dementie wordt vastgesteld kan verwijzing
naar casemanagement plaatsvinden. Er is een nauwe samenwerking met Parnassia Ouderenzorg
in Den Haag, Florence Expertisecentrum Mariahoeve voor jong dementerenden en het VUmc
Alzheimercentrum in Amsterdam. De verwachting is dat met de komst van dit expertisecentrum
in het HagaZiekenhuis meer nieuwe patiënten aangetrokken worden. In 2014 wordt het centrum
verder uitgebouwd.
OUDERENCENTRUM
Het Ouderencentrum krijgt steeds meer gestalte, in 2014/2015 ook fysiek. Het Ouderencentrum
wordt in één vleugel van het gebouw gecentreerd. Naast de al bestaande polikliniek en de
dagbehandeling komen er dertien bedden klinische zorg en vier bedden dagbehandeling. Door
deze patiëntengroep te centreren op één afdeling zal de kwaliteit van zorg verbeteren. In het
Ouderencentrum vindt integrale diagnostiek plaats en een goede onderlinge afstemming van de
behandeling van alle betrokkenen. Zorgcoördinatie is hierbij essentieel. Niet de aandoening
staat centraal, maar het functiebehoud van de oudere patiënt. De voorbereiding voor ontslag
wordt tijdig ingezet, opdat het nazorgtraject adequaat is en de overdracht van zorg en verdere
behandeling van de patiënt is afgestemd met de verwijzer. Hierdoor kan ook de ligduur beperkt
worden tot gemiddeld acht dagen. Zowel met het transferteam als verpleeghuizen vinden
gesprekken plaats om dit te realiseren. Verwacht wordt met de komst van deze bedden een
aantrekkende kracht binnen Den Haag te hebben. Het Ouderencentrum wordt in 2015 geopend.
33
SERVICE, INFORMATIEVOORZIENING EN SCHOLING VOOR HUISARTSEN
Het huisartsenloket wordt bediend door de accountmanager huisartsen.
Om huisartsen goed en tijdig te informeren is in 2013 de Nieuwsbrief voor Verwijzers drie keer
uitgebracht. Daarnaast is het HagaZiekenhuis aangesloten op de digitale nieuwsbrieven van de
Zorggroep Eerste Lijn (ZEL), de Eerstelijns Zorggroep Haaglanden (ELZHA) en de Huisartsen Kring
Haaglanden (HKH). De papieren bereikbaarheidswijzer, met daarin per specialist naam, foto,
aandachtsgebied en bereikbaarheidsgegevens, is in februari voor de derde keer aan alle huisartsen verstuurd en wordt jaarlijks geüpdatet.
Bij- en nascholing voor huisartsen is gecontinueerd in de vorm van de bijscholingsweek in het
Zwitserse Arosa en vier agorabijeenkomsten: Orthopedie; Oncologie (diner discuté in Crown
Plaza); afscheidssymposium uroloog en Bekkenbodemcentrum (gynaecologie/urologie, diner
discuté in Beach Parkerclub). Alle nascholingen zijn goed tot zeer goed beoordeeld.
HAGADIAGNOSTIEK: OPTIMALISEREN VAN DE EERSTELIJNS DIAGNOSTIEK WAT BETREFT
SERVICE, TOEGANKELIJKHEID EN FACILITEITEN
Het eerstelijns diagnostisch centrum, HagaDiagnostiek, is in januari 2012 fysiek geopend op locatie
Leyweg. HagaDiagnostiek is één herkenbaar serviceloket voor beide locaties, waar de huisarts en
diens patiënten terecht kunnen voor alle eerstelijns radiologische aanvragen, scopieën bij de
afdeling MDL, ureumademtest, ECG (elektrocardiogram), gynaecologische echo en
fundusscreening bij Diabetes Mellitus type 2 (DM II). Het centrum excelleert in klantvriendelijkheid.
De logistiek is slim georganiseerd. Alle genoemde onderzoeken kunnen door de huisarts digitaal
worden aangevraagd via ZorgDomein. Wachttijden voor deze onderzoeken worden wekelijks
gemonitord, ook in relatie tot de omliggende ziekenhuizen, en gecommuniceerd naar de relevante
managementteams. Dit leidt tot signalering en soms bijstelling (verkorting) van de wachttijd.
Publicatie vindt wekelijks plaats in ZorgDomein, zodat de huisarts de actuele wachttijden ziet.
Voor de ‘nieuwe’ onderzoeken (o.a. gyneacologische echo, ECG) zijn werkafspraken gemaakt met
de huisartsen voorafgaand aan de implementatie.
De doorlooptijd van verslaglegging van de radiologische onderzoeken is in 2013 verbeterd door
ingebruikname van een nieuw systeem; 95% van de onderzoeken vindt binnen één werkdag plaats.
UITBREIDING KETEN- EN ANDERHALVELIJNSZORG EN TELEZORG
Het HagaZiekenhuis zoekt met ketenpartners actief naar mogelijkheden om de keten- en anderhalvelijnszorg uit te breiden.
In 2013 is de overeenkomst met de ELZHA voor DM II en fundusscreening gecontinueerd.
Met verschillende eerstelijns zorgverleners en de ELZHA is gesproken over ideeën voor een
anderhalvelijnscentrum voor chronisch zieken. Vergelijkbare initiatieven in Nederland zijn
bezocht.
De Stichting Haagse Gezondheidscentra (SHG) en het HagaZiekenhuis hebben een intentieverklaring getekend om de samenwerking te intensiveren. Regionale transmurale afspraken voor
DM II en COPD/Astma zijn daar de eerste resultaten van. In 2013 zijn andere samenwerkingsprojecten verkend en verder uitgewerkt.
De ideeën van de afdeling Ouderengeneeskunde en huisartsenpraktijk Akelei om de kwaliteit van
zorg voor oudere patiënten te verbeteren, zijn in 2013 nader uitgewerkt in een projectplan.
De HKH en het HagaZiekenhuis onderzoeken of en op welke manier substitutie van zorg (van
tweede naar eerste lijn) zou kunnen plaatsvinden. Als pilot verricht een longfunctieassistent van
het HagaZiekenhuis een dag per week longfunctieonderzoek bij patiënten van Akelei. De resultaten van het onderzoek worden digitaal naar de betrokken longartsen in het HagaZiekenhuis
gestuurd. De huisarts krijgt het onderzoek met een goed verslag direct terug. De patiënt hoeft dus
niet naar het ziekenhuis te komen, maar krijgt wel een goed onderzoek met goede verslaglegging.
In 2013 heeft verdere verkenning plaatsgevonden op het gebied van telezorg. Het gaat om
uitgevoerd diagnostisch onderzoek in de eerste lijn, dat voor beoordeling en advies wordt
voorgelegd aan de specialist. De maatschap Dermatologie is eind 2013 gestart met KSYOS
TeleDermatologie. Hiermee kan de huisarts laagdrempelig dermatologen in het HagaZiekenhuis
op afstand consulteren. Via een beveiligde internetverbinding worden huidfoto’s, anamnese en
aanvullende informatie uitgewisseld. De patiënt hoeft niet naar het ziekenhuis. De huisarts
houdt de zorg voor zijn patiënt in eigen hand en maakt gebruik van de expertise van de dermatologen. TeleDermatologie leidt aantoonbaar tot verbeterde efficiëntie en kwaliteit van zorg
tegen lagere kosten. Andere voorbeelden zijn TeleCardiologie en TeleSpirometrie.
34
De Acute Hersenhulp
organiseerde op de Dag van
de Beroerte, 14 mei, een
informatiemarkt in de hal
van de hoofdingang.
Honderden Hagenaars
lieten zich voorlichten
35
SAMENWERKING MET HET LANGELAND: DIALYSECENTRUM ZOETERMEER BV EN
ONDERSTEUNING IC
Vanuit het gedachtegoed ‘zorg voor de patiënt dicht bij huis’ is in 2008 in samenwerking met het
LangeLand Ziekenhuis Dialysecentrum Zoetermeer BV opgericht. Het centrum is gegroeid in
patiëntenaantallen en patiënten zijn tevreden. Op basis van de behaalde resultaten is besloten
de samenwerking op het gebied van dialyse voor vijf jaar voort te zetten.
De IC van het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer is een satelliet-IC van het HagaZiekenhuis
geworden. Als onderdeel van het Zorgnetwerk IC ondersteunt de IC van het HagaZiekenhuis
de IC van het LangeLand Ziekenhuis.
KAAKGEWRICHTSOPERATIES IN SAMENWERKING MET HET UNIVERSITAIR MEDISCH
CENTRUM GRONINGEN (UMCG)
Het HagaZiekenhuis is afgelopen jaar gestart met kaakgewrichtsoperaties. In 2013 vonden vijf
open gewrichtsoperaties plaats. Dat is in deze niche een goed gemiddelde. Om de kwaliteit van
het beleid van vaak ingewikkelde kaakgewrichtspathologie te verbeteren wordt nauw overlegd
en samengewerkt met het UMCG in de vorm van gezamenlijke spreekuren en operaties.
Het streven is om in 2014 naast open gewrichtschirurgie ook de kaakgewrichtsarthroscopieën in
het HagaZiekenhuis te introduceren.
De reeds bestaande samenwerkingsverbanden met Medisch Centrum Haaglanden (MCH) op het
vlak van kindergeneeskunde en radiotherapie, met MCH en het Leids Universitair Medisch
Centrum (LUMC) op gebied van Neurochirurgie en met het LUMC in het Regionaal Overleg Acute
Zorgketen (ROAZ) en opleiding in OOR Leiden LUMC zijn in 2013 voortgezet.
De samenwerking op gebied van de profileringsgebieden wordt beschreven in hoofdstuk 5.
VERPLEEG- EN VERZORGINGSHUIZEN EN THUISZORG (VVT)
Zodra een klinische patiënt geen indicatie meer heeft voor zorg in het HagaZiekenhuis, gaat de
patiënt naar huis (eventueel met thuiszorg), naar een verzorgingshuis of een verpleeghuis. Via
het Transferpunt plaatst het HagaZiekenhuis patiënten over naar een van de vele instellingen.
Ten opzichte van 2012 nam het aantal patiënten voor wie nazorg georganiseerd is met 4% af.
Het HagaZiekenhuis werkt met VVT-aanbieders in de regio samen omdat het aanbod van vlotte,
gepaste vervolgzorg vrijwel altijd schaars is en omdat steeds meer expertise noodzakelijk is om
de vervolgzorg te kunnen bieden. Met meerdere ketenpartners heeft het HagaZiekenhuis
gerichte samenwerkingsafspraken op het gebied van kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid.
In 2013 is meer gebruik gemaakt van kleine specialistische thuiszorgorganisaties die zowel
AWBZ als specialistische zorg bieden in opdracht van de specialist. De klant vraagt meer om
24-uurszorg thuis en om kleine teams die direct kunnen inspelen op de vraag.
Het Transferpunt heeft in 2013 meer gestuurd op de looptijd en kwaliteit van de Medisch Specialistische Verpleging in de Thuissituatie. Het HagaZiekenhuis staat voor de keuze of het zorg
onder verantwoordelijkheid van de specialist buiten de muren van het ziekenhuis zelf aanbiedt
of dat deze zorg wordt uitbesteed (make or buy).
Verandering in de wetgeving heeft geleid tot nieuwe producten zoals Kortdurend Verblijf in het
verzorgingshuis op particuliere basis.
De samenwerking met Stichting De Jutters (jeugd-ggz), Parnassia (samenwerking in een polikliniek voor verslavingsproblematiek), de VVT en Sophia Revalidatie is voortgezet.
Met Sophia Revalidatie is een samenwerkingsverband op het terrein van medisch specialistische
revalidatiezorg voor volwassenen en kinderen. Daarnaast wordt nauw samengewerkt op het
vlak van gezamenlijke dienstverlening op het terrein van de hartrevalidatie, Heelkunde (MDO)
en het Hand- en Polscentrum. De revalidatieartsen in het HagaZiekenhuis zijn gedetacheerd
vanuit Sophia Revalidatie.
STICHTING TRANSMURALE ZORG DEN HAAG EN OMSTREKEN
Het HagaZiekenhuis participeerde ook in 2013 zowel bestuurlijk als in projecten in de Stichting
Transmurale Zorg Den Haag en omstreken. In deze stichting participeren alle zorgaanbieders
uit de regio. Directievoorzitter HagaZiekenhuis dr. M.J.A. Tasche is voorzitter van het bestuur van
de stichting. De doelstelling van de stichting is het bevorderen van de samenhang in de zorg in
de regio Haaglanden. De stichting stimuleert en ondersteunt hiertoe initiatieven, activiteiten en
projecten gericht op samenhang en afstemming van de zorg.
36
De zorg voor de patiënt staat centraal. Regionale Transmurale Afspraken (RTA) vormen het einddoel. Op deze wijze is de stichting op weg naar een keten van zorg in de regio. In 2013 zijn meerdere projecten afgerond en ingezet en meerdere RTA’s en initiatieven geïmplementeerd en/of
gecontinueerd. Het HagaZiekenhuis heeft in verschillende transmurale projecten geparticipeerd
waaronder ERAI (Experiment regelarme instellingen) en de tool beschikbare beddencapaciteit.
37
Op 1 augustus is het nieuwe
Hartcentrum geopend.
Op elke kamer van de hartbewaking zijn twee pendels
voor apparatuur en een
computer aanwezig
38
Hoofdstuk 5
Profileringsgebieden en acute zorg
CARDIOVASCULAIR CENTRUM
Kwaliteit en patiëntveiligheid
Onderzoek sterftecijfers cardiochirurgie en kwaliteitsslag in de cardiochirurgische keten
Het Hartcentrum heeft onderzoek laten verrichten naar de cardiochirurgische sterftecijfers in de
periode 2007-2012. Het onderzoek is uitgevoerd door de Nijmeegse cardio-thoracaal chirurg
prof. dr. ir. H.J. van Swieten van het UMC St Radboud. Dit onderzoek is eind 2013 uitgevoerd.
De IGZ is geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek, waarna deze heeft besloten dat
verder onderzoek niet nodig is. De IGZ is het eens met de genomen en geïmplementeerde
verbetermaatregelen. Er hebben gesprekken plaatsgevonden tussen de nabestaanden van
de patiënten en de directie.
Het HagaZiekenhuis heeft dit onderzoek laten uitvoeren omdat de vakgroep Cardiochirurgie in
de periode 2007-2010 lagere sterftecijfers aan zijn vakvereniging heeft gemeld. Het ziekenhuis
wist niet dat er andere cijfers werden gemeld dan die bekend waren uit de eigen ziekenhuisadministratie. De Nederlandse Vereniging van Thoraxchirurgie (NVT) heeft een afspraak gemaakt
met de zestien Nederlandse thoraxcentra om sterftecijfers uit te wisselen, teneinde van elkaar te
kunnen leren en de kwaliteit van zorg verder te verbeteren.
De onderregistratie kwam aan het licht door een eigen onderzoek naar problemen in de samenwerking binnen de vakgroep Cardiochirurgie. Hierop is een interim hoofd cardiochirurgie aangetrokken. Van maart tot en met december afgelopen jaar stond de afdeling hartchirurgie onder
leiding van professor Van Swieten en cardioloog dr. S. Ernst.
De onderlinge samenwerking binnen de vakgroep is volledig hersteld. Inmiddels zijn twee
chirurgen vertrokken, is een nieuwe cardiochirurg gecontracteerd en start in juli 2014 nog een
nieuwe cardiochirurg. Er is een kwaliteitsslag gemaakt binnen de cardiochirurgische keten.
De samenwerking tussen alle medische disciplines die betrokken zijn bij de cardiochirurgie
(cardiologie, cardiochirurgie, perfusionisten en anesthesiologen) is verbeterd. De nadruk ligt
meer op onderlinge multidisciplinaire samenwerking. Een dagelijks bestuur dat wekelijks bij
elkaar komt is aangesteld. Er is een nieuw beleid voor de cardiochirurgische keten. Dagelijks is
er een ochtendoverdracht en wekelijks een hoog-risicobespreking. Spoedeisende besluiten
omtrent therapie bij hoogrisico patiënten worden ad-hoc door de betreffende specialismen
gezamenlijk in consensus genomen. Er is een vaste coördinator cardioloog aangewezen en er
is een datamanager aangesteld. Alle behandelingsprotocollen zijn doorgelicht en waar nodig
aangescherpt. Ook is de ‘groene golf’ voor cardiochirurgie ingesteld. Er wordt gewerkt conform
de Richtlijn beslismomenten pre-, per- en postoperatieve traject van de hartchirurgische
patiënt van de NVT.
In de hiernavolgende tabel 3 staat het aantal patiënten dat per jaar geopereerd is en hoeveel van
hen zijn overleden tijdens de operatie of gedurende de ziekenhuisopname. Deze sterftecijfers
vormen een instrument om te beoordelen of een Hartcentrum goede patiëntenzorg biedt.
De werkelijke sterfte wordt vergeleken met een vooraf ingeschat sterftecijfer op basis van
preoperatieve gegevens van de te opereren patiënten: de zogenaamde EuroSCORE.
39
Jaartal
Aantal operaties
% en aantal overledenen
EuroSCORE
2010
891
3,1% (28)
6,3%
2011
894
2,1% (19)
6,7%
2012
941
3,1% (29)
8,5%
2013
560
2,1% (12)
8,4%
Tabel 3: Sterftecijfers cardiochirurgie 2010-2013
Zorginnovaties: TAVI, biologisch afbreekbare stents en renale denervatie
Het zorgaanbod van het Hartcentrum is uitgebreid. In september 2013 is gestart met het aanbieden van TAVI’s: transcatheter aortic valve implantation, ofwel percutane aortaklepvervanging.
Daarbij wordt de aortaklep vervangen via de lies of via de slagader onder het sleutelbeen, dus
zonder openhartoperatie. Deze technologische ontwikkeling is een kwaliteitsverbetering voor
de patiënt. Het grote voordeel is dat patiënten met een ernstige aortaklepstenose die een te
hoog risico hebben voor een openhartoperatie met verblijf aan de hartlongmachine en een lang
revalidatieherstel, toch een adequate behandeling kunnen ondergaan. In 2013 zijn meerdere
patiënten behandeld met uitstekende resultaten.
Bij een deel van de patiënten die gedotterd worden is er op termijn een bypassoperatie nodig.
Indien metalen stents in de kransslagader zitten dan kan het voor de hartchirug lastig zijn een
plek te vinden om een aansluiting voor de omleiding te vinden, gehinderd door de eerder
geplaatste stents. Tijdens dotterbehandelingen kan nu gebruik worden gemaakt van biologisch
afbreekbare stents. Daardoor is na drie jaar de kransslagader weer geheel vrij van materiaal.
In samenwerking met de interne geneeskunde/nefrologie en vasculaire geneeskunde zijn
patiënten met een tot nu toe onbehandelbare hoge bloeddruk geselecteerd voor renale
denervatie. Deze nieuwe aanvullende behandeling, uitgevoerd door de radioloog samen met de
cardioloog, betreft een techniek waarbij de zenuwen gelegen in de wand van de nierslagader
deels worden uitgeschakeld middels hoog frequente radiogolven.
Er werden pacemakers geïmplanteerd die ‘MRI proof’ zijn. Patiënten die deze pacemakers dragen
kunnen dus ook onder een MRI gescand worden.
Planetree en gastvrijheid
Het nieuwe Hartcentrum is geopend, met een nieuwe cardiolounge, drie hartkatheterisatie
kamers en een fraaie en ruime hartbewakingsafdeling. Voorafgaand aan de ingebruikname is
specifiek aandacht besteed aan de wijze waarop een aantal veranderingen (open teampost,
rooming in, etc.) vraagt om ‘ander gedrag’. Dit is met behulp van acteursessies geoefend. Tevens
is het methodisch handelen opgefrist als voorbereiding op de uitrol van het EVD. Op de nieuwe
verpleegafdelingen worden elementen uit het nieuwe verpleegmodel gerealiseerd, zoals overdracht aan het bed en toewijzing van patiënten aan verpleegkundigen. Naast rooming in,
ruimere bezoektijden en de satellietapotheek is het concept Hotelteam ingevoerd.
Samenwerking
Multidisciplinaire samenwerking leidt tot tijdswinst bij hartinfarct en CVA
Samenwerking tussen de ambulancedienst, de GGD, de SEH, de Eerste Hart Hulp en het Hartcentrum bij patiënten met een hartinfarct levert tijdswinst op. Het streven is dat de patiënt na
het eerste contact met de ambulance of de eerste hulp binnen negentig minuten wordt gedotterd in het HagaZiekenhuis. Feit is dat dit lukt binnen gemiddeld 55 minuten. Om deze tijdwinst
te realiseren wordt in de ambulance al een hartfilmpje gemaakt. Ook worden mensen attent
gemaakt op de eerste signalen van een hartinfarct met behulp van de 112-campagne.
Versterken van de samenwerking tussen de ambulancedienst, de SEH en de Neurologie heeft
gezorgd voor een betere stroomlijning van de opvang van CVA-patiënten (CVA: beroerte). Het is
ook bij een beroerte belangrijk om zo snel mogelijk te handelen. Er is een aantal stappen genomen, waarmee een kwartier tot een half uur gewonnen wordt: de komst van de patiënt wordt
vanuit de ambulance aangekondigd, de CT-scan wordt vrijgemaakt en de patiënt gaat daar bij
aankomst direct naartoe. Als de CVA níet het gevolg is van een bloeding, wordt direct op de
CT-scan begonnen met trombolyse: het toedienen van middelen om stolsels op te lossen.
40
In het Juliana Kinderziekenhuis rijden een kok
en een voedingsassistent
met een maaltijden wagen
langs de kinderen. Deze
Meals on Wheels worden
met gejuich begroet
Telezorg
In 2013 heeft verdere verkenning en implementatie plaatsgevonden op het gebied van telezorg.
Er worden ECG’s die huisartsen maken beoordeeld middels telecardiologie. Indien huisartsen
niet beschikken over ECG apparatuur kunnen zij patiënten voor een ECG verwijzen naar de poli
cardiologie. De patiënt krijgt dan het ECG met verslag mee.
Steeds meer patiënten krijgen home monitoring systemen mee om vanuit huis hun ICD (inwendige defribrillator) te laten uitlezen door de technicus in het ziekenhuis. Deze home monitoring
wordt ook steeds meer ingezet om patiënten met hartfalen op afstand te monitoren en hen
bezoekjes aan het ziekenhuis te besparen.
Haagse Vaten
In 2013 is ‘achter de schermen’ hard gewerkt aan de verdere ontwikkeling van het vasculaire
preventieprogramma, waarin patiënten die een vasculair event doormaakten of een hoog risico
hierop hebben, worden gescreend. Zo is er gezorgd voor het standaardiseren van zorgpaden en
behandelschema’s tussen de verschillende vakgroepen. Ook is een multidisciplinair adviesoverleg
met verschillende disciplines ingericht en nieuwe zorgpaden worden met de deelnemende specialismen en de huisartsen ontwikkeld. De samenwerking met de huisartsen wat betreft de vasculaire
preventie wordt in de toekomst verder geïntensiveerd door o.a. de oprichting van een platform
voor de gehele regio, genaamd ‘Haagse vaten’ en het maken van (terug )verwijsafspraken, richtlijnen met betrekking tot verslag en overige communicatie- en scholingsafspraken.
MOEDER EN KIND
De missie en visie van het Juliana Kinderziekenhuis (JKZ) en het Haga Juliana Geboortecentrum
vormen de basis voor handelen:
Missie JKZ
Door optimale, multidisciplinaire en professionele samenwerking in het JKZ en met professionals
in de regio bieden wij de beste zorg aan zieke kinderen. Hiermee bieden wij hen zoveel mogelijk
kansen op een volwaardig bestaan in onze samenleving:
Q wij hebben zorgverleners die met veel verstand van zaken over ziekte, de gezondheid van
kinderen bevorderen en de diagnostiek en behandeling van kinderen verbeteren;
Q al onze zorgverleners zijn getraind om afleidings- en ontspanningstechnieken toe te passen en
het zieke kind zoveel mogelijk kind te laten zijn in een kindvriendelijk kinderziekenhuis waar
de inrichting, aankleding en uitstraling volop afleiding en ontspanning biedt;
Q het JKZ biedt een werkomgeving waarin ruimte is voor opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden van al onze medewerkers.
41
Visie JKZ
Alle kinderen in de regio Den Haag verdienen complete, integrale en kindvriendelijke (medische)
zorg. Het JKZ is het enige ziekenhuis in de regio waar deze totale zorg wordt geboden. Het JKZ is
een topklinisch kinderziekenhuis dat:
Q alle deskundigen speciaal voor kinderen onder één dak voor (High Care) zorg in huis heeft,
zoals neonatologen, kinderhart- en kinderlongartsen en kinderchirurgen;
Q de beste zorg biedt in combinatie met angstreductie, afleiding en ontspanning, zodat het kind
zo min mogelijk angst en pijn ervaart tijdens een ziekenhuisopname of polikliniekbezoek;
Q de kwaliteit heeft die vergelijkbaar is met academische kinderziekenhuizen (accreditatie NIAZ);
Q een van de drukst bezochte spoedeisende hulpposten voor kinderen huisvest in Nederland.
De missie en visie van het Haga Juliana Geboortecentrum sluiten daarop aan.
Missie Haga Juliana Geboortecentrum
Het Haga Juliana Geboortecentrum biedt de juiste zorg, op de juiste plaats, op het juiste moment
en door de juiste zorgverlener.
Visie Haga Juliana Geboortecentrum
Q Het Haga Juliana Geboortecentrum biedt de (aanstaande) moeder en haar (ongeboren) kind
onderscheidende, innovatieve integrale geboortezorg, van preconceptie tot en met de overdracht aan Centrum Jeugd en Gezin (CJG) in een servicegerichte omgeving.
Q Als gemotiveerde professionals van het Haga Juliana Geboortecentrum nemen wij vanuit onze
deskundigheid de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de geboortezorg. Wij stellen de
gezondheidsbelangen van de moeder en haar kind centraal in samenhang met de directe
sociale omgeving. Wij doen dit proactief, doelmatig en stimuleren daarbij de eigen verantwoordelijkheid van de moeder (en eventueel haar omgeving) en zetten haar aan tot een
actieve rol in haar zorgproces.
Q Vanuit deze context en in samenhang met een goed georganiseerde logistiek en gezonde
financiële balans, werkt het Haga Juliana Geboortecentrum aan continue tevredenheid bij
klanten en medewerkers
Kwaliteit en (patiënt)veiligheid
Kinder-VMS-thema’s
Kinderen vormen in het ziekenhuis een bijzondere categorie kwetsbare patiënten. Voor kinderen
zijn er bij een aantal thema’s bijzondere risico’s en aandachtspunten. Zes van de tien thema’s van
het VMS Veiligheidsprogramma zijn daarom specifiek voor kinderen van 0 tot 18 jaar uitgewerkt.
Het gaat om de volgende thema’s:
Q voorkomen van lijnsepsis en behandeling van ernstige sepsis;
Q vroege herkenning en behandeling van de vitaal bedreigde patiënt;
Q medicatieverificatie bij opname en ontslag;
Q High Risk Medicatie: klaarmaken en toedienen van parenteralia;
Q vroege herkenning en behandeling van pijn;
Q verwisseling van en bij patiënten.
In 2013 is de implementatie van de zes kinder-VMS-thema’s voortgezet. De bundels zijn inhoudelijk
grotendeels geïmplementeerd. Naast afronding van de implementatie lag de focus op het meten
van de proces- en uitkomstindicatoren en het op grond daarvan doorvoeren van verbeteringen.
Ten aanzien van het VMS-thema lijnsepsis is in 2013 gestart met het beoordelen van de protocollen van het JKZ . Deze zijn waar nodig aangepast aan de VMS-interventiebundel. De laatste
protocollen worden in 2014 beoordeeld.
Door middel van een checklist wordt structureel gecontroleerd of het inbrengen van een lijn op
de juiste wijze (conform de VMS-interventiebundels) wordt gedaan.
De uitkomstindicator van het voorkomen van lijnsepsis en het behandelen van ernstige sepsis
wordt berekend door het aantal gevallen van lijnsepsis te delen door het aantal katheterdagen.
Het aantal gevallen van lijnsepsis wordt in de complicatieregistratie geregistreerd. Het aantal
katheterdagen wordt in het dossier geregistreerd, maar is nog niet geautomatiseerd te rapporteren. In 2014 wordt het aantal katheterdagen opgenomen in een uitgebreidere registratie voor de
Neonatologie, waardoor geautomatiseerde rapportage mogelijk is.
De scholing voor het melden van de vitaal bedreigde patiënt is voorbereid en wordt in 2014
gegeven in samenwerking met de HagaAcademie. Voor de scholing is een vertaling gemaakt van
het Engelse PEWS (Pediatric Early Warning Score) naar een kinder-SIS-score. Het herkennen van
een vitaal bedreigd kind en het communiceren met de arts aan de hand van de score zijn de leer42
doelen van de scholing. De kinder-SIS-score wordt op een zakkaartje afgedrukt. Het streven
is om alle verpleegkundigen, artsen en arts-assistenten te scholen vóór de overgang naar
de nieuwbouw.
De implementatie van de interventiebundel medicatieverificatie wordt in 2014 afgerond. In 2013
is voorgesteld te starten met het structureel opvragen van een medicatieoverzicht voor kinderen
die met bepaalde diagnoses worden opgenomen. In de voorbereiding op de nieuwbouw wordt,
mede door uitbreiding van de formatie van het apotheekservicepunt in de satellietapotheek,
voor ieder opgenomen kind structureel een medicatieoverzicht opgevraagd. Daarmee wordt
de implementatie van de interventiebundel afgerond.
De toepassing van de interventiebundel High Risk Medicatie: Klaarmaken en toedienen van
parenteralia aan kinderen is in 2013 geaudit. Verbeterpunten zijn aangeven bij de unithoofden.
In 2014 worden door alle seniorverpleegkundigen structurele controles uitgevoerd en worden aan
de hand hiervan verbeterpunten opgesteld.
De registratie van postoperatieve pijn was al een IGZ-indicator. In de interventiebundel vroege
herkenning en behandeling van pijn wordt voorgeschreven dat de pijnregistratie drie keer per dag
(eenmaal in elke dienst) dient plaats te vinden; in het JKZ is afgesproken dat iedere dienst postoperatieve pijn gemeten en geregistreerd wordt. Periodiek wordt deze afspraak gemonitord.
Verbeterpunten worden besproken en evaluatie verloopt via de T-rapportages.
Ten aanzien van het thema Verwisseling van en bij patiënten is in 2013 per kwartaal de uitvoer van
de TOP-procedure (Toezicht Operatief Proces) gecheckt waarbij vooral het proces op de OK en het
registreren van het informed consent aandachtspunten waren. De resultaten zijn teruggekoppeld
naar de betrokken specialisten en de beleidsmedewerker van de OK. In 2014 zijn de controles
voortgezet en is een sterke verbetering van de registratie van het informed consent te zien.
Zorginnovatie
RetCam kinderoogheelkunde
Voor de kinderoogheelkunde is in 2013 een RetCam (een retinacamera) aangeschaft. Met dit
apparaat is het mogelijk om volgens protocol de netvliezen van te vroeg geboren kinderen
te onderzoeken op afwijkingen.
Start AVA spreekuur
In 2013 is een spreekuur gestart voor kinderen met aangeboren vaatafwijkingen (AVA).
Dubbelblinde koemelkeiwit provocatietesten
Sinds 2013 wordt in het JKZ gebruik gemaakt van dubbelblinde koemelkeiwit provocatietesten.
Planetree en gastvrijheid
Voorbereiding nieuwbouw
In 2015 verhuizen het JKZ, het Ronald McDonald Huis en het Haga Juliana Geboortecentrum
naar de nieuwbouw op locatie Leyweg. In 2013 is hard gewerkt aan de voorbereiding van
de nieuwbouw van het JKZ, met als resultaat een definitief plan van aanpak en indeling van
de themagroepen.
In de eerste helft van 2014 gaat het JKZ over op het EPD, na de introductie van de virtuele werkplekken en het EVS.
De in hoofdstuk 3 beschreven trainingen op gebied van Vernieuwd Werken worden ook binnen
het JKZ en het Haga Juliana Geboortecentrum gegeven, zo nodig met aanpassingen aan de
specifieke situatie. De impact van de nieuwbouw en verhuizing is groot. Voor het JKZ en het
Haga Juliana Geboortecentrum is sprake van een volledige vernieuwing en verhuizing naar locatie Leyweg. Na de bouwkundige oplevering wordt veel tijd geïnvesteerd in trainingen, nieuwe
werkprocessen en de logistiek, zodat ook na de verhuizing de patiëntenzorg optimaal is.
Sponsoring inrichting nieuwbouw Juliana Kinderziekenhuis
Een van de projecten voor 2014 is de sponsoring van de inrichting en aankleding van de nieuwbouw van het JKZ. Een concept gericht op afleiding, angst- en pijnreductie is hiervoor ontwikkeld en heeft geleid tot het ontwerp van meerdere sponsorabele items in het nieuwe JKZ. Ter
realisatie hiervan zullen fondsen geworven worden door de Stichting Vrienden van het Juliana
Kinderziekenhuis.
Campagne positionering JKZ
Voor de overall positionering van het JKZ is een vervolg gegeven aan de ontwikkeling van een
communicatieaanpak. Hierin nemen onderscheidende elementen van het JKZ een belangrijke
rol in, zoals: enige kinderziekenhuis in de regio, breed aanbod van kinderspecialisten, grootste
43
kinder-SEH van Nederland en veiligheid. De projecten Haga Juliana Geboortecentrum, Diabetescentrum voor Kinderen en de ontwikkeling van een nazorgpoli vormen een integraal onderdeel
van de communicatieaanpak.
Samenwerking
Haga Juliana Geboortecentrum
Het samenwerkingsverband tussen het HagaZiekenhuis (Gynaecologie en Verloskunde), Juliana
Kinderziekenhuis (Neonatologie), zeventien eerstelijns verloskundigenpraktijken en Geboortehotel Haga is doorontwikkeld. Deze partijen hebben er bewust voor gekozen hun expertise te
bundelen in één Geboortecentrum. Met het Geboortecentrum is een betere samenwerking
tussen eerste en tweede lijn tot stand gebracht. Het Geboortecentrum is uniek en onderscheidend in de regio. Het centrum biedt ook post-IC en highcare zorg voor de neonatologie.
In 2013 zijn meerdere projecten gestart die vorm en invulling geven aan het Haga Juliana
Geboortecentrum, waaronder: gezamenlijke intake van zwangeren; optimalisatie van de informatieoverdracht tussen de driehoek verloskunde HagaZiekenhuis, Geboortehotel Haga en
Neonatologie (door middel van twee nieuwe overdrachtsformulieren); start van een doorlopend
klanttevredenheidsonderzoek door de hele keten; het vormen van de identiteit van het Haga
Juliana Geboortecentrum; onderzoeken van de mogelijkheden om voor het Haga Juliana
Geboortecentrum te komen tot een integrale bekostiging van de zorg.
Diabetescentrum voor kinderen
In 2013 zijn de eerste stappen gezet voor de oprichting van een Diabetescentrum voor kinderen
door de kinderartsen van het JKZ en Reinier de Graaf. De doelstelling is een gezamenlijk, kwalitatief hoogstaand, regionaal behandelcentrum voor kinderdiabetes te ontwikkelen, waarin de zorg
kwalitatief (nog) beter, efficiënter en minder kwetsbaar is. In de toekomst sluiten mogelijk meerdere partners aan bij dit initiatief.
Multidisciplinaire nazorgpoli voor het premature en dysmature kind
In 2013 startte de afdeling Neonatologie met de voorbereidingen voor de ontwikkeling van een
multidisciplinaire nazorgpoli voor het pre- en/of dysmature kind, een gezamenlijk initiatief van
het Juliana Kinderziekenhuis en Jong Florence. Door deze nazorgpoli wordt een optimale
afstemming en samenwerking bewerkstelligd tussen de betrokken disciplines (neonatologen,
kinderverpleegkundigen, logopedisten). Dit zal een positief effect hebben op de kwaliteit van
zorg voor het kind.
Samenwerking met Reinier de Graaf
Op het gebied van de kindergeneeskunde wordt verkennend onderzocht in hoeverre samenwerking mogelijk is. Op dit moment vinden al veel secundaire en tertiaire verwijzingen plaats
vanuit Delft naar het JKZ.
Samenwerking met academische centra
Zowel met het LUMC te Leiden als met het Erasmus MC-Sophia te Rotterdam vindt een nauwe
samenwerking plaats tussen meerdere specialismen voor kinderen. Het streven is om deze
samenwerking in de komende jaren te verstevigen.
Samenwerking kindergeneeskunde met Haagse vakgroepen
Met de vakgroepen kindergeneeskunde in Den Haag vindt nauwe samenwerking plaats. Het
streven is om ook in de toekomst het model van ‘stepped care’ voor de stad Den Haag te behouden, waarbij het JKZ de rol van het Kinderziekenhuis van de regio Haaglanden zal behouden.
HEMATOLOGIE EN ONCOLOGIE
Kwaliteit en (patiënt)veiligheid
Trainingsprogramma hemato-oncologiepatiënten
Voor hemato-oncologiepatiënten is er een trainingsprogramma, zodat deze patiënten in het ziekenhuis aan hun conditie kunnen werken. Dit is bevorderlijk voor hun herstel en hun welzijn. In dit
project werken Fysiotherapie en Hematologie samen. De apparatuur daarvoor was al aanwezig;
echter patiënten die in isolatie verpleegd worden, konden hier geen gebruik van maken. Voor hen
is, met dank aan HagaVrienden, een Wii spelcomputer aangeschaft, zodat ook zij kunnen trainen.
Begeleiding patiënt bij transplantatietraject
Op de afdeling Hematologie is een gespecialiseerd verpleegkundige opgeleid die de patiënt
begeleidt in het transplantatietraject. Het gaat om beenmergtransplantatie bij patiënten met
44
De Spoedeisende Hulp is
voor coassistenten een
ideale leeromgeving door
de grote verscheidenheid in
klachten en ziektebeelden.
Coassistenten werken er
onder supervisie van een
SEH-arts
een bepaalde vorm van leukemie. Dat gebeurt met bloed van de patiënt zelf. Bij deze transplantatie is veel voorbereiding en nabehandeling nodig. Er wordt ook gekeken naar wat de patiënt
zelf thuis kan doen. Het betekent een verbetering in de zorg voor de patiënt.
Planetree en gastvrijheid
Expertisecentrum Ouderen en Oncologie
In het HagaZiekenhuis is een aanzienlijk deel van de oncologische patiënten ouder dan zeventig
jaar. Door de vergrijzing zal het percentage ouderen de komende jaren verder toenemen. Deze
groep patiënten heeft naast kanker vaak ook andere relevante gezondheidsproblemen die een
grote invloed op de behandeling en het verloop van hun oncologische ziekte kunnen hebben.
De afdeling Ouderengeneeskunde en de oncologische teams van het HagaZiekenhuis zijn een
project gestart met als doel oudere patiënten met kanker optimale en integrale behandeling en
zorg te bieden. Daartoe is het Haga Expertisecentrum Ouderen en Oncologie opgericht. Er wordt
onder meer een dagbehandeling voor ouderen met kanker ingericht. Patiënten worden beoordeeld om na te gaan in hoeverre ze fit of kwetsbaar zijn, en lichamelijke, psychische en sociale
achtergronden worden in kaart gebracht. Zo kan een persoonlijk behandelplan gemaakt worden
en wordt afgestemde begeleiding aan de patiënt en naasten gegeven. In het expertisecentrum
zal ook wetenschappelijk onderzoek worden verricht om de kennis over de oncologische zorg bij
ouderen te vergroten.
Samenwerking
Oprichting oncologisch centrum Reinier Haga
In 2013 is de basis gelegd voor de oprichting van een gezamenlijk oncologisch centrum Reinier
Haga. Door deze bundeling van krachten kan de zorg voor kankerpatiënten nog beter worden
georganiseerd en kan worden voldaan aan de toegenomen kwaliteitseisen, zoals normen voor
behandelvolumes. Bij het vormgeven van het gezamenlijke centrum worden samen met de
diverse vakgroepen die betrokken zijn bij oncologische zorg kwaliteitsverbeteringen ingevoerd
en processen over en weer op elkaar afgestemd. De invoering van sneldiagnostiek is bijvoorbeeld een belangrijk onderdeel van dit traject. De ambitie is om de periode van onzekerheid bij
patiënten met een verdenking op een kwaadaardige aandoening zoveel mogelijk te verkorten.
De voorlopers bij het uitwerken van een gezamenlijke oncologische visie waren de vakgroepen
urologie van beide ziekenhuizen. Eind 2013 maakten zij een start met de ontwikkeling van een
45
prostaatkankerbehandelcentrum. Het streven is om een leidende positie in te nemen wat betreft
de diagnostiek en behandeling van prostaatkanker. Het centrum zal state of the art diagnostieken therapiemogelijkheden aanbieden, waarbij patiënten in goed georganiseerde zorgpaden
tijdig kwalitatief hoogwaardige zorg ontvangen.
ACUTE ZORG
Kwaliteit en (patiënt)veiligheid
Terug naar de basis
Met het project ‘Terug naar de basis’ heeft de SEH naar de eigen interne organisatie gekeken.
Er zijn verbeteringen aangebracht in patiëntgericht verplegen, overdracht, onderlinge communicatie, hygiënemaatregelen en aanspreekcultuur wat betreft hygiëne en infectiepreventie.
De kwaliteitscoördinator van de IC is in 2013 RVE-breed gaan werken. Deze functionaris heeft
een belangrijke rol gespeeld in de borging (ook ziekenhuisbreed) van maatregelen rondom
hygiëne en infectiepreventie. Belangrijk daarbij zijn het werken aan een aanspreekcultuur,
de verpleegkundige indicatoren en VMS thema’s.
Behandelplekken CBRN-incident
Er zijn in 2013 op de SEH twee decontaminatie-behandelplekken gecreëerd voor slachtoffers
van een CBRN-incident (incident met chemische, biologische, radiologische/nucleaire stoffen).
Een protocol is opgesteld en materialen (speciale pakken en gasmaskers) zijn aangeschaft.
Voor beide onderdelen heeft training plaatsgevonden van zowel artsen als verpleegkundigen.
Het HagaZiekenhuis is de enige plek in de regio met deze voorzieningen.
Lucas Hartpomp
De SEH heeft samen met de ambulancediensten de LUCAS-hartpomp aangeschaft. Dit apparaat
geeft een mechanische hartmassage, waarbij 100x per minuut de borstkas wordt ingedrukt.
Dat lukt handmatig minder goed en de hulpverleners kunnen zich nu concentreren op het
beademen van de patiënt en het toedienen van medicatie. De SEH- en de ambulancemedewerkers geven aan tevreden te zijn over de samenwerking. Ook de CCU, IC en het reanimatieteam
maken gebruik van de LUCAS.
Planetree en gastvrijheid
Vernieuwbouw
Eind 2012 is het Spoedplein in gebruik genomen. In 2013 raakten de medewerkers steeds meer
eigen met deze moderne afdeling en werd de samenwerking met de huisartsenpost (HAP)
geoptimaliseerd. Vele ziekenhuizen en HAP’s vanuit Nederland brachten een bezoek aan het
Spoedplein en waren vol lof over de uitstraling en het logistieke proces.
Het helikopterdek op het dak van het Spoedplein is in gebruik genomen, zodat de traumaheli
hier kan landen. In de toekomst, als het JKZ op locatie Leyweg is gevestigd, kunnen neonaten
(pasgeborenen) rechtstreeks met de helikopter naar het Sophia Kinderziekenhuis (met kinder IC)
in Rotterdam worden gebracht.
Samenwerking
Teamtraining trauma en toename aantal multitrauma’s
Het traumateam oefent sinds 2013 één keer per week op de procedure bij trauma’s. Dat gebeurt
op de SEH in een hiervoor ingerichte traumakamer met behulp van een oefenpop.
Het traumateam (verpleegkundigen, chirurgen en een anesthesioloog) traint verschillende
scenario’s onder leiding van een SEH-arts. Door deze training ontstaat er meer teamgevoel
tussen medewerkers die normaliter geen team vormen. De training werpt duidelijk zijn vruchten
af met betrekking tot kwaliteit en veiligheid en samenwerking. Er is een soortgelijke training
opgezet voor de opvang op de SEH van reanimatiepatiënten.
Het aantal multitrauma’s in het HagaZiekenhuis is gegroeid van 75 naar 120 in 2013. Dit is
gekomen door een verbeterde organisatie (o.a. opvang, training), compleet nieuwe SEH met
helikopterdek en voldoende beddencapaciteit op de IC.
HAP
Er is meer gestalte gegeven aan de samenwerking met de HAP op het Spoedplein. Deze samenwerking groeit en verloopt uitstekend. Van de 1800-2000 zelfverwijzers per maand gaan er
800 naar de HAP.
46
47
Bij reanimatie maakt het
HagaZiekenhuis gebruik
van de zogenoemde Lucas
hartpomp. Dit is een
uitwendige hartpomp waarmee mechanische hartmassage wordt gegeven
48
Hoofdstuk 6
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
HET HAGAZIEKENHUIS ALS WERKGEVER: PERSONEEL & ORGANISATIE
Het personeelsbeleid en personeelsmanagement zijn afgeleid van het strategisch beleid en
de missie van het HagaZiekenhuis. Personeelsmanagement krijgt zowel decentraal vorm binnen
de afdelingen als centraal vanuit de afdeling Personeel & Organisatie (P&O).
Kerngegevens personeel
Kerngegevens
2013
2012
381
507
317,76
391,96
497
414
389,42
330,36
3369
3488
2697,74
2768,09
3,84%
3,57%
Percentage mannen in dienst
19,91%
20,10%
Percentage vrouwen in dienst
80,09%
79,90%
Instroom in aantallen
Instroom in fte
Uitstroom in aantallen
Uitstroom in fte
Medewerkers in loondienst in aantallen (excl. medisch specialisten)
Medewerkers in loondienst in fte (excl. medisch specialisten)
Verzuimpercentage
Tabel 4: Kerngegevens personeel
Organisatieontwikkeling / capaciteitsvraagstukken
Het HagaZiekenhuis is als organisatie voortdurend in beweging. Door de marktwerking,
kwaliteits- en volume-eisen, spreiding van zorg en krappe middelen is het noodzakelijk om
voortdurend te zoeken naar de optimale organisatie van het werk.
Interne reorganisaties worden complexer; regelmatig zijn er meerdere RVE’s bij betrokken.
Naast de reorganisaties die zich binnen de muren van het HagaZiekenhuis afspelen zijn er steeds
meer organisatiewijzigingen waarbij ook andere instellingen en/of bedrijven zijn betrokken.
Ook het uitbesteden van delen van de onderneming gaat vaker een rol spelen.
49
Het Sociaal Plan Veranderprocessen HagaZiekenhuis is van toepassing op ‘normale’ reorganisaties binnen het HagaZiekenhuis. Na een eerdere verlenging in 2012 is de looptijd in 2013
opnieuw verlengd tot 1 januari 2015. Dat was noodzakelijk omdat de onderhandelingen om te
komen tot een gezamenlijke doorlopend sociaal plan voor het HagaZiekenhuis en Reinier de
Graaf eind 2013 nog niet konden worden afgerond.
Voor bijzondere organisatieveranderingen, waar ook andere partijen bij betrokken zijn, worden
aparte specifieke sociale plannen of overdrachtsprotocollen overeengekomen.
In verband met de krappe middelen is het noodzakelijk om de personeelsformatie en de instroom
van nieuwe medewerkers te bewaken. De formatie voor de instroom van leerling-verpleegkundigen is aangepast. Er is een vacaturecommissie ingesteld die alle vacatureaanvragen en aanvragen
om tijdelijke dienstverbanden om te zetten in vaste dienstverbanden beoordeelt. Op basis van het
advies van deze commissie besluit de directie of een vacature ingevuld mag worden en of een
contract mag worden omgezet. In de loop van 2013 is afgesproken dat ook inhuur van Personeel
Niet In Loondienst voorgelegd moet worden aan de vacaturecommissie.
Vanuit P&O is veel aandacht voor capaciteitsvraagstukken rond de personeelssamenstelling, de
leeftijdsopbouw, de diploma’s/opleidingen van medewerkers, de formatie versus bezetting
(kwalitatief en kwantitatief ) nu en in de toekomst, de personeelsbehoefte (kwalitatief en
kwantitatief ) op de korte, middellange en lange termijn en het potentiële aanbod (kwalitatief en
kwantitatief ) vanuit de arbeidsmarkt. De invulling van het Beddenhuis, de vorming van een
grotere schil flexibel inzetbare medewerkers en aandacht voor loopbaan en doorstroom spelen
hierbij mede een rol. Deze complexe onderwerpen vragen om een Haga-brede aanpak. P&O
levert een belangrijke bijdrage door inbreng van expertise, ontwikkeling van ken- en stuurgetallen en managementinformatie, de invoering van formatiebeheer, centraal roosteren en
de inrichting van een mobiliteitsdesk en een vitaliteitsdesk.
Social control, HR-indicatoren en de planning- en controlcyclus
Op gebied van HRM wordt actief gestuurd op de personele bezetting, verzuimbeheersing, medewerkertevredenheid en op het voeren van jaargesprekken. De HR-indicatoren zijn gekoppeld aan de
planning- en controlcyclus; de resultaten worden opgenomen en gemonitord in de T-rapportages.
Management Development traject (MD-traject)
In 2013 is een nieuw MD-traject voor leidinggevenden opgezet. Dit MD-traject is bedoeld voor
leidinggevenden in zowel de zorg als de ondersteunende afdelingen die het traject in 2011-2012
niet hebben gevolgd. Er zijn ook plaatsen voor high potentials beschikbaar.
De volgende modules komen aan bod: organisatiekunde, projectmanagement, kwaliteitsmanagement, financieel management, procesmanagement en leiderschap.
Gedurende het traject werken de deelnemers in groepen aan een business project waarin alle
modules terugkomen.
Professionaliseringstraject
In 2013 is het professionaliseringstraject voor centrale en decentrale HR- en FIC-adviseurs van start
gegaan. Het doel van het traject is het zodanig professionaliseren van de adviseurs dat zij hun leidinggevenden als business partner en change agent kunnen adviseren met hun kennis, vaardigheden en
attitude en bij kunnen dragen aan het succes van het HagaZiekenhuis.
Het traject biedt zowel (maatwerk)modules, intervisie, als groepsgewijs opgezette veranderprojecten.
Loopbaanadvies en re-integratie
Boventallige medewerkers en re-integranten worden met voorrang begeleid door het mobiliteitscentrum. Doel is medewerkers te begeleiden van werk naar werk. Ook medewerkers met
loopbaanvragen kunnen hier terecht.
In 2013 hebben de adviseurs 47 cliënten in begeleiding gehad, waaronder acht re-integratietrajecten, twaalf mobiliteitstrajecten voor boventalligen en 27 loopbaankandidaten. Van de acht
re-integratietrajecten zijn drie medewerkers weer volledig aan de slag binnen of buiten het
HagaZiekenhuis, de overige re-integratiekandidaten worden nog actief begeleid.
Van de twaalf boventallige kandidaten is er één uit dienst, negen werden succesvol (voorlopig)
geplaatst in een andere functie (in- of extern) en twee worden nog actief begeleid.
Bij de loopbaankandidaten is in de helft van de gevallen sprake van een loopbaantraject,
het restant betreft eenmalige loopbaanadviesgesprekken.
Meerkeuzesysteem Arbeidsvoorwaarden (MKSA)
Medewerkers van het HagaZiekenhuis kunnen gebruik maken van het MKSA dat de mogelijkheid biedt om afstand te doen van bepaalde arbeidsvoorwaarden (bronnen) en deze uit te ruilen
50
voor door hen gewenste doelen, onder andere de fietsregeling, fitnessabonnement en diverse
contributies. Er is ook een vergoedingsregeling voor ov-abonnementen.
Eind 2013 konden medewerkers opnieuw gebruik maken van de regeling ‘Reizend Rijk’. Hiermee
profiteren medewerkers en de organisatie van een belastingvoordeel op de reiskostenvergoeding voor het woon-werkverkeer. Dit jaar was het tevens mogelijk om bruto-netto uit te ruilen in
het kader van de Werkkostenregeling. Veel medewerkers maakten gebruik van deze regelingen.
Medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO)
Er zijn naar aanleiding van het MTO in 2012 tools beschikbaar gesteld aan de afdelingen om
verbeterpunten te formuleren en een actieplan op te stellen en bij te houden. De uitvoering van
acties naar aanleiding van verbeterpunten uit de drie metingen die inmiddels hebben plaatsgevonden, is opgenomen in de jaarplannen van de RVE’s. De voortgang wordt gemonitord in
hun T-rapportages.
Het plan is om in 2015 een gezamenlijk MTO uit te voeren met Reinier de Graaf.
Risico-inventarisaties en -evaluaties (RI&E)
De afgelopen jaren lag de nadruk in het arbozorgsysteem op het monitoren van de realisatie van
verbeterpunten en maatregelen uit de RI&E.
De uitvoering van acties, voortkomend uit de RI&E is opgenomen in de kaderbrief en de jaarplannen van de RVE’s. Deze jaarplannen worden in de T-rapportages gemonitord.
In 2013 is door de veiligheidsdeskundige, de preventiemedewerker en een externe arbodeskundige gestart met zogenoemde ‘oog- en oorrondes’ door de gebouwen.
In verband met de (ver)nieuwbouw is er in 2013 en 2014 sprake van vele verhuizingen.
Na de verhuizing is voor afdelingen sprake van een nieuwe werkomgeving en de RI&E zal daaraan moeten worden aangepast of worden vernieuwd.
Ziekteverzuim
Het verzuim is gestegen van 3,57% in 2012 naar 3,84% in 2013. De meldingsfrequentie is gelijk
gebleven op 1,3. Beide cijfers liggen boven de voor 2013 gestelde targets van 3,5% respectievelijk 1,2.
De tendens in december 2013 was nog steeds een stijgend verzuimpercentage, echter deze is vanaf
augustus 2013 aan het afzwakken. Sinds september daalt de meldingsfrequentie, na een eerdere stijging gedurende het jaar.
Ten opzichte van collega STZ-ziekenhuizen scoort het HagaZiekenhuis nog steeds goed.
Ieder kwartaal worden verzuimgegevens en trendoverzichten aan de RVE’s verstrekt. De verschillen in verzuim tussen afdelingen zijn groot, daarom is de intentie om in 2014 naast de centrale
Haga-normen te gaan werken met individuele targets per eenheid. De inzet is om het verzuim
terug te brengen onder de gestelde (afdelings)norm.
Er zijn nieuwe trainingen Effectieve Verzuimbegeleiding voor leidinggevenden ontwikkeld
die in het voorjaar van 2014 plaats vinden. Ook aan de gevolgen van de nieuwe Ziektewet per
1 januari 2014 is aandacht besteed.
Klachten en adviesvragen van medewerkers
In 2013 zijn er vijftig meldingen van ongewenst gedrag bij de medewerkervertrouwenspersonen
gedaan. Zeven maal werden de medewerkervertrouwenspersonen benaderd voor een advies
over de aanpak van bepaalde situaties.
Bij een aantal van de meldingen blijkt dat er geen sprake is van ongewenst gedrag maar van
bijvoorbeeld communicatieproblemen en/of arbeidsconflicten. De overige meldingen hebben
betrekking op intimidatie, geweld en pesten, seksuele intimidatie en discriminatie.
Er zijn meer meldingen gedaan over de leidinggevende dan over collega’s. De meeste meldingen
waren na een aantal gesprekken met betrokkenen opgelost.
In 2013 is onderzoek gedaan onder coassistenten naar ervaringen met ongewenste omgangsvormen. In 248 ingevulde vragenlijsten is 23 keer aangegeven dat ongewenst gedrag was
ervaren. In het merendeel van de gevallen door medisch specialisten of arts-assistenten.
De coassistenten hadden deze ervaringen niet gemeld. Door een van de medewerkervertrouwenspersonen is hier tijdens co-lunches aandacht aan besteed.
Aan het sturen op gewenst en ongewenst gedrag wordt Hagabreed aandacht besteed in
het kader van het betekenis geven aan de kernwaarden en het MD-traject.
Wanneer het niet lukt een klacht van een medewerker binnen de afdeling op te lossen, kan de
medewerker en/of de werkgever de kwestie ter beoordeling voorleggen aan een van de drie
onafhankelijke commissies die hiervoor binnen het HagaZiekenhuis actief zijn, namelijk
de Interne Bezwaren Commissie FWG (IBC), de Commissie Medewerkerklachten (CMK) en de
Adviescommissie Sociale Begeleiding (ASB).
51
De IBC ontving in 2013 twee adviesvragen. Een bezwaarschrift werd behandeld met betrekking
tot de afwijzing door de werkgever van een verzoek om een herindelingsprocedure te starten
en een bezwaarschrift tegen een voorlopig herindelingsbesluit.
De ASB ontving in 2013 geen adviesvragen.
Bij de CMK werd in 2013 één klacht ingediend, de behandeling van deze klacht wordt in
2014 afgerond.
MILIEUMAATSCHAPPELIJK BEWUSTZIJN – ENERGIEBESPARING EN DUURZAAM
BOUWEN
De aannemer die het nieuwe gebouw van het JKZ ontwerpt en bouwt, doet dit mede op basis
van de duurzaamheidseisen van BREEAM-NL (een beoordelingsmethode om de duurzaamheidsprestatie van gebouwen te bepalen).
De nieuwbouw van het HagaZiekenhuis is zeer compact ontworpen met twee atria (overdekte
open ruimtes). Hierdoor dringt het daglicht diep het ziekenhuis in. Wat betreft installaties vindt
de nieuwbouw aansluiting bij het bestaande ziekenhuis waardoor efficiëntie ontstaat in voorzieningen en energieconcepten. Met veel groen in het ziekenhuis, samen met de tuin, waarin
een grote vijver komt, wordt een goede zorgomgeving gecreëerd.
De luchtbehandelingsystemen worden uitgevoerd met hoogrendement warmteterugwinning.
Het soort warmteterugwinning is afhankelijk van de functie van het desbetreffende verzorgingsgebied.
Het atrium wordt voorzien van een gecombineerde vloerverwarming/-koeling. Daarnaast heeft
het mechanische ventilatie. Zo wordt op duurzame wijze een goed binnenklimaat gerealiseerd
en blijft de beleving van een buitenruimte gewaarborgd.
De verlichting wordt uitgevoerd met energiezuinige lampen, met zoveel mogelijk LED-verlichting. Lampen die meer dan achttien uur per dag branden worden in principe uitgevoerd in LED.
Als de kwaliteit van LED-verlichting onvoldoende is, wordt deze toepassing voorlopig uitgesteld.
Dit wordt bepaald door middel van een levenscyclusanalyse.
De daken van de nieuwbouw worden belegd met sedum (‘groene’ dakbedekking).
Om fietsen naar het werk te stimuleren is in de nieuwbouw een overdekte fietsenberging voor
personeel voorzien, met plaats voor circa zeshonderd fietsen.
Op de website van het ziekenhuis en op intranet is meer informatie beschikbaar over de duurzame realisatie van de renovatie en nieuwbouw van het HagaZiekenhuis.
Omdat wordt gebouwd naast een bestaand, operationeel ziekenhuis, is er een vergroot risico op
overlast voor de omgeving. Er wordt daarom veel aandacht besteed aan het beperken van deze
overlast. Er is een introductiefilm gemaakt die alle bouwvakkers te zien krijgen voordat ze starten
met hun werkzaamheden bij het HagaZiekenhuis. Daarnaast is er gekozen voor een fundatie op
staal; dit scheelt materiaal en zorgt voor minder overlast.
Om de impact op het milieu tijdens de bouw te reduceren zijn diverse maatregelen getroffen.
Zo is de bouwkeet (tijdelijke huisvesting voor het gehele projectteam) goed geïsoleerd
uitgevoerd en voorzien van dubbel glas. De verlichting is voorzien van bewegingssensoren,
de verwarming werkt op klokthermostaten en er zijn urinoirs aanwezig om de watervraag te
beperken. Daarnaast zijn er tools aanwezig om kleine olielekkages zelf op te lossen. Door gebruik
te maken van een sproeisysteem worden de bouwplaats en de omgeving stofvrij gehouden.
Energiebesparing wordt ook gerealiseerd door verdere optimalisatie van de inregeling van
de WKO-installaties (warmte-koudeopslag). Hierdoor wordt het rendement (en daarmee
de CO2-reductie) verder vergroot.
De afdeling Techniek heeft afspraken met Energica over inkoop van energie; op de inkoop
van (bulk)gas is recent een mooi resultaat geboekt.
De aangevraagde nieuwe ‘omgevingsvergunning activiteit milieu’ ten behoeve van de renovatie
en nieuwbouw is verleend.
MAATSCHAPPELIJKE ROL
Het HagaZiekenhuis vervult een belangrijke maatschappelijke rol in Den Haag en in de Haagse
regio. Niet alleen bedient het een grote en diverse patiëntenpopulatie met een verzorgingsbereik van bijna 300.000 adherente inwoners, ook heeft het HagaZiekenhuis een van de grootste
spoedeisende hulpafdelingen van Nederland voor spoedopvang voor volwassenen en kinderen.
Het ziekenhuis heeft een belangrijke regionale rol voor de Eerste Harthulp en Eerste Hersenhulp.
Het HagaZiekenhuis biedt daarnaast werkgelegenheid aan meer dan 3300 medewerkers en
52
biedt als een van de grootste opleidingsziekenhuizen een groot aantal opleidings- en stageplaatsen aan. Bovendien is binnen het HagaZiekenhuis een groot aantal vrijwilligers actief.
Het HagaZiekenhuis is een van de 25 participanten in het samenwerkingsverband STRONG
(Studie Route Net Gezondheid). STRONG heeft tot doel het voor jongeren aantrekkelijker te
maken om te gaan werken in de sector gezondheid. Het HagaZiekenhuis en het Medisch
Centrum Haaglanden (MCH) verzorgen in het kader van STRONG masterclasses voor leerlingen
van ROC Mondriaan en voor (leerling-)verpleegkundigen van beide ziekenhuizen. Het HagaZiekenhuis verzorgde in 2013 een masterclass gericht op de kindzorg, met als thema: zicht op
het welzijn van kinderen. De masterclass is grotendeels verzorgd door twee kinderartsen, medewerkers van de pedagogische zorg en een GZ-psycholoog van het HagaZiekenhuis. Daarnaast
heeft de aandachtsfunctionaris Kindermishandeling van het MCH, samen met een acteur, het
onderwerp kindermishandeling met de deelnemers besproken. STRONG is in 2013 tussentijds
geëvalueerd. De masterclasses werden overwegend positief beoordeeld.
STICHTING VRIENDEN HAGAZIEKENHUIS EN STICHTING VRIENDEN VAN HET JKZ
De Stichting Vrienden HagaZiekenhuis heeft in 2013 de voorzichtig stijgende lijn kunnen voortzetten. In 2013 zijn de inkomsten uit donateurswerving en subsidies van (vermogens)fondsen
toegenomen. Een aantal projecten is gerealiseerd door bedrijfssponsoring. In 2013 zijn vijftien
projecten gerealiseerd met een investering ter waarde van zo’n €70.000. De leden van het
bestuur hebben – in overleg met de directie van het HagaZiekenhuis – besloten plaats te maken
voor een inmiddels benoemd nieuw bestuur. Het nieuwe bestuur zal een rol vervullen in het
vergroten van het netwerk ten behoeve van bedrijfssponsoring. Hierbij wordt de verbinding
gelegd met de stichting HagaAmbassade, de ‘businessclub’ van het HagaZiekenhuis.
De ambassade verbindt het bedrijfsleven met het HagaZiekenhuis. In 2013 organiseerde
de HagaAmbassade vier drukbezochte ledenbijeenkomsten.
Ook gedurende het kalenderjaar 2013 heeft het JKZ steun mogen ondervinden van de Stichting
Vrienden van het JKZ.
Zo was er op 20 januari met een goed bezochte benefiet toneelvoorstelling in Diligentia,
waarvan de opbrengst geheel ten goede kwam aan de stichting.
Daarnaast zijn diverse projecten door de Vrienden gefinancierd, zoals kijk- en zoekboeken, Tripp
Trapp stoelen, wipstoelen, speelgoed voor de speelkamers, snoezelmateriaal, knutselmateriaal
en huur van Disneyhuisjes.
Op 19 augustus 2013 fuseerden de Stichting Vrienden HagaZiekenhuis en de Stichting Fondsenwerving Juliana Kinderziekenhuis. De gefuseerde fondsenwervende stichtingen gingen door
onder de naam Stichting Vrienden HagaZiekenhuis.
53
De herkenning en behandeling van ernstige sepsis
worden al langere tijd
serieus aangepakt.
Op de Intensive Care is de
screening 100 procent
54
Hoofdstuk 7
Onderwijs, Opleiding en Onderzoek het HagaZiekenhuis als teaching hospital
MEDISCH ONDERWIJS EN OPLEIDINGEN
Het HagaZiekenhuis kent momenteel 23 vervolgopleidingen, waarvan 18 RGS-erkende:
Anesthesiologie
Medische Microbiologie
Cardiologie
Neurologie
Gynaecologie/Obstetrie
Oogheelkunde
Heelkunde
Orthopedie
Interne Geneeskunde
Radiologie
Klinische Chemie
Pathologie
KNO
Reumatologie
Kindergeneeskunde
SEH
Longchirurgie
Tropengeneeskunde
Longziekten
Urologie
Medische Psychologie
Ziekenhuisfarmacie
MDL-ziekten
Alle opleiders zijn lid van de Centrale Opleidingscommissie (COC). Naast de COC is er de Centrale
Coassistenten Commissie (CCoC) waarin de acht coassistentenopleiders van de afdelingen
Dermatologie, Gynaecologie/Obstetrie, Heelkunde, Interne Geneeskunde, Kindergeneeskunde,
KNO, Neurologie en Oogheelkunde participeren. De afdeling Medisch Onderwijs & Opleidingen
HagaAcademie ondersteunt en faciliteert de COC en de CCoC. De afdeling bestaat uit een
coördinator medisch onderwijs, twee onderwijskundigen, een opleidingskundige/coördinator
medische vervolgopleidingen en een coach/trainer. De afdeling staat onder leiding van
de decaan/onderwijscoördinator.
55
Verdere professionalisering
In 2013 is veel aandacht besteed aan de verdere professionalisering van de medische opleidingen.
Door de COC en de HagaAcademie is een kwaliteit(verbeter)plan voor de komende jaren opgesteld. Aan de doelstellingen in het plan werd in 2013 onder meer gewerkt door een jaarlijkse
DRECT (een vragenlijst die informatie biedt over het opleidingsklimaat in een specialistische
vervolgopleiding), EFFECT (een vragenlijst die door de AIOS wordt ingevuld en informatie biedt
over de wijze waarop een supervisor of opleider de AIOS begeleidt), Discipline Overstijgend Onderwijs, indienen van verbeterplannen, tussentijdse visitaties, teach the teacher cursussen en exitgesprekken. Een welkome aanvulling is de coach/trainer, die de organisatie van intervisies voor haar
rekening gaat nemen en de HagaAcademie in deze in de OOR (Onderwijs- en Opleidingsregio)
Leiden gaat vertegenwoordigen.
Ondersteuners van de opleidingen zijn onder leiding van de HagaAcademie meerdere malen bij
elkaar gekomen om van elkaar te leren en om gezamenlijk de ondersteuning te professionaliseren.
Veel tijd is gestoken in een bredere inbedding van het Leerhuis in (de organisatie van) het
ziekenhuis. Diverse staf- en lijndiensten zijn daar nauw bij betrokken. In een lerende organisatie
gelden ‘algemene competenties’ niet alleen voor de artsen, maar - in verhouding tot hun
werkzaamheden - voor alle medewerkers.
Visitaties
In 2013 werden de volgende opleidingen door de MSRC gevisiteerd: Kindergeneeskunde,
Klinische chemie, KNO, Oogheelkunde, Pathologie en Reumatologie. Alle opleidingen kregen een
verlenging van de opleidingserkenning van vijf jaar. De opleiding Hematologie die in 2012 gevisiteerd was, kreeg te horen dat de opleiding Hematologie in het vervolg uitsluitend een academische opleiding wordt. De opleiding in het HagaZiekenhuis krijgt daardoor de status van stage als
onderdeel van een academische opleiding. Na de visitatie Pathologie is een schriftelijke rapportage
naar de NVVP (Nederlandse Vereniging voor Pathologie) verstuurd. Naar aanleiding van deze
rapportage heeft de Landelijke Visitatie Commissie (LVC) geoordeeld dat er actief en gericht uitvoering wordt gegeven aan de opgestelde aanbevelingen. In 2014 vindt een herevaluatie plaats.
Het HagaZiekenhuis begint
op de nieuwe verpleegafdelingen met rooming-in. Een
voor de patiënt vertrouwd
persoon kan 24 uur per dag
bij de patiënt zijn
56
CCoC
In 2013 kwamen uit het LUMC 344 studenten voor een coassistentenstage in het HagaZiekenhuis, zeventien voor een keuzecoschap en 54 voor een semiarts-stage. Uit het Erasmus MC
kwamen twee keuzecoassistenten en vier semiartsen. Eén keuzecoassistent kwam uit het VUmc
te Amsterdam en één semiarts uit het AMC te Amsterdam. Zestien studenten kwamen voor
VPC’s (Vroege Praktijk Contacten) op de afdelingen Heelkunde, Interne Geneeskunde, Neurologie en Urologie.
In 2013 werden de onderwijskundigen, die in feite alleen voor de vervolgopleidingen zijn aangetrokken, steeds meer betrokken bij de coassistentenopleiding. Deze extra participatie past in het
concept ‘continuüm van opleiden, van bachelor naar master naar vervolgopleiding’, waarbij in alle
fasen van het onderwijs en de opleiding beoordeling en toetsing van doelstellingen op
overeenkomstige wijze plaatsvindt. De implementatie van dit concept in het HagaZiekenhuis sloot
goed aan bij de extra werkzaamheden van de decaan voor het Uitvoerend Orgaan Masterfase OOR
Leiden als vicevoorzitter en zijn werkzaamheden als lid van de projectgroep ‘Toetsplan masterfase’.
HAGAACADEMIE
Mede ingegeven door een forse financiële taakstelling, is de HagaAcademie in 2013 gereorganiseerd. Door anders inrichten van de ondersteuning is het secretariaat afgeslankt. Ook het
onderdeel bedrijfsopleidingen is qua omvang afgenomen. De rol van de twee overgebleven
opleidingskundigen verandert in 2014 van het geven van trainingen naar het adviseren van
managers/projectleiders of specifieke groepen bij het aankopen en organiseren van scholingen.
In 2014 vindt een verdere heroriëntatie op de positionering van het Leerhuis plaats als gevolg
van de bestuurlijke fusie met de Reinier de Graaf Groep en de verhuizing naar de nieuwbouw.
Beroepsopleidingen
In 2013 is een projectgroep gestart die gewerkt heeft aan een nieuw verpleegkundig opleidingsbeleid. Het vernieuwde opleidingsbeleid anticipeert op de steeds complexer wordende zorgvraag en de noodzaak om efficiënter te gaan werken. Als gevolg hiervan zal de verhouding
MBO-/HBO-personeel veranderen, met meer focus op HBO. In het komende jaar zal een COC
Verpleegkundige en paramedische beroepen worden opgericht en wordt onderzocht of het
wenselijk is dat het ziekenhuis op termijn een verpleegkundige staf heeft.
Bibliotheek
In de collectie van de bibliotheek zijn keuzes gemaakt, ingegeven door verdergaande
digitalisering en de afnemende vraag naar fysieke informatiebronnen. De CAT-ondersteuning
(Critical Appraisal of a Topic) komt steeds meer van de grond. Met betrekking tot de medische
informatievoorziening en de ondersteuning van literatuuronderzoek wordt een steeds grotere
groep beroepsbeoefenaren bediend. Dwarsverbanden met wetenschappelijk onderzoek
werden gelegd en zullen nog verder worden uitgebreid.
In het kader van de bestuurlijke fusie met de Reinier de Graaf Groep wordt in 2014 de
meerwaarde van samenwerking/-gaan van de bibliotheken onderzocht.
Vaardigheidsonderwijs
In 2013 heeft een meer structurele aanpak van de scholing en toetsing voorbehouden en risicovolle handelingen gezorgd voor evaluatie en aanpassing van het aanbod binnen het vaardigheidsonderwijs. Hierbij bleef het principe van de inzet van experts uit de praktijk het uitgangspunt. Dit heeft het draagvlak vergroot, alsmede het besef van het belang in het kader van de
borging van kwaliteit van handelen. Meer mogelijkheden werden geschapen voor het oefenen
van handelingen met de skillslab-methodiek.
Congresbureau
Het congresbureau heeft diverse congressen en symposia georganiseerd op velerlei vlak.
Inhoudelijk is de ondersteuning en organisatie verder geprofessionaliseerd. Een eerste aanzet tot
een wat bedrijfsmatiger benadering is gedaan en wordt in 2014 doorgezet.
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
Het wetenschapsbeleid is in 2013 uitgebreid met een hoofdstuk gedragscode. De Wetenschapscommissie is deels vernieuwd.
De directie heeft opnieuw een subsidie toegekend aan het wetenschapsfonds. Vijf onderzoeken
kregen een subsidie toegewezen.
In het licht van de fusie tussen het HagaZiekenhuis en Reinier de Graaf wordt samenwerking
tussen de wetenschapsbureaus van beide ziekenhuizen nagestreefd.
Publicaties: jaarverslag, HagaScoop en dissertatiereeks
Het wetenschappelijke tijdschrift HagaScoop is drie keer verschenen, één keer als supplement
van de Wetenschapsdag. Eén proefschrift werd opgenomen in de Haga Dissertatiereeks.
Het wetenschappelijk jaarverslag 2012 met de verschenen publicaties en onderzoekslijnen per
afdeling is uitgebracht; het jaarverslag over 2013 is nog niet verschenen.
57
Haga Wetenschapsdag
De Haga Wetenschapsdag (21 november) werd door 120 belangstellenden bezocht. Er werden
71 abstracts ingezonden. Uit de inzendingen werden zestig abstracts uitgekozen voor een
posterpresentatie. Hieruit werden vervolgens zes abstracts gekozen voor een presentatie tijdens
de ‘poster walk’. Tevens werden zes abstracts gekozen voor een mondelinge presentatie.
De posterprijs ging dit jaar naar drs. Rolf Verheul van het Klinisch Chemisch en Hematologisch
Laboratorium voor de poster ‘Leeftijdsafhankelijke afkapwaarden voor de D-Dimeer test bij
verdenking op een veneuze-embolie: zo klaar als een klontje’. De afdelingsprijs ging naar de
afdeling Heelkunde. De dr. Chanfleury van IJsselstein prijs ging naar drs. Dorothea Evers van
de afdeling Hematologie voor haar artikel ‘The efficiency of therapeutic erythrocytapheresis:
a mathematical tool for predicting response in hereditary hemochromatosis, polycythemia vera
and secondary erythrocytosis’.
58
59
In 2013 werd veel vooruitgang geboekt in de vernieuwbouw op locatie Leyweg.
Binnen werden meerdere
etages gerenoveerd; buiten
begon de bouw van het
OK-complex en het Juliana
Kinderziekenhuis
60
Hoofdstuk 8
Governance en toezicht
NORMEN VOOR GOED BESTUUR: DE ZORGBREDE GOVERNANCECODE
Met het oog op goed bestuur en goed toezicht hanteert het HagaZiekenhuis de Zorgbrede
Governancecode. De Governancecode heeft zijn uitwerking gekregen in het reglement Raad van
Toezicht en het reglement Raad van Bestuur.
In januari 2013 werd door de NMa goedkeuring gegeven aan de voorgenomen fusie met Reinier
de Graaf. Dit gegeven, samen met de positieve uitkomsten van de extern uitgevoerde due
diligence-onderzoeken naar de financieel-economische staat, de juridische staat en de staat van
de kwaliteit en patiëntveiligheid van beide ziekenhuizen, en gehoord de adviezen van de
adviesorganen, leidde tot het besluit van de beide Raden van Toezicht de bestuurlijke fusie
gestalte te geven.
De bestuurlijke fusie per 12 juli 2013 tussen de Stichting HagaZiekenhuis en de Stichting Reinier
de Graaf Groep leidde tot de oprichting van de Stichting Reinier Haga Groep. De bestuurlijke
fusie laat onverlet dat de twee ziekenhuizen zelfstandig en met een eigen zorgprofiel blijven
voortbestaan. Onder de bestuursstichting Reinier Haga Groep hangen als het ware de zelfstandige ziekenhuisstichtingen Stichting HagaZiekenhuis en Stichting Reinier de Graaf Groep.
De Reinier Haga Groep wordt bestuurd door één Raad van Bestuur bestaande uit de voormalige
besturen van de beide ziekenhuisstichtingen en één Raad van Toezicht, samengesteld uit leden
van de voormalige Raden van Toezicht van de beide ziekenhuisstichtingen. Een en ander heeft
zijn beslag gekregen in de statutaire oprichting van de Stichting Reinier Haga Groep en
gewijzigde statuten van de beide ziekenhuisstichtingen.
Ook is een reglement Raad van Toezicht Reinier Haga Groep en een reglement Raad van Bestuur
Reinier Haga Groep opgesteld. De bestuursstichting volgt tevens de Zorgbrede Governancecode.
De verdeling van taken en bevoegdheden tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur is
omschreven in de statuten en reglementen van het ziekenhuis. Het toezicht is nader uitgewerkt
in het reglement van de Raad van Toezicht.
RAAD VAN BESTUUR EN DIRECTIE
De Raad van Bestuur van de Stichting HagaZiekenhuis bestond tot juli 2013 uit:
Q drs. G.H.J. Huffmeijer, voorzitter (bedrijfsvoering)
Q dr. M.J.A. Tasche (patiëntenzorg)
Q dr. M. Van Houdenhoven (bedrijfsvoering)
De Raad van Bestuur is gezamenlijk eindverantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering
hiervan binnen het ziekenhuis, het ontwikkelen van het strategisch beleid en de besturing van
de professionele organisatie. Elke bestuurder is daarnaast verantwoordelijk voor zijn eigen
portefeuillegebieden.
61
Vanaf juli 2013 wordt het bestuur van het HagaZiekenhuis gevormd door de Raad van Bestuur
van de Stichting Reinier Haga Groep. In personen bestaat deze uit:
Q
Q
drs. G.H.J. Huffmeijer, voorzitter
Q
Q
Q
Q
Q
Q
Q
G. Littel, CFO
Q
Q
Q
Q
Q
Q
Q
dr. M.J.A. Tasche, lid
Q
Q
Q
Q
Q
Q
dr. J. van den Heuvel, lid
Q
Q
Q
Q
Vicevoorzitter bestuur STZ (vereniging Samenwerkende Topklinische
opleidingsZiekenhuizen) tot 1 september 2013
Vice-voorzitter NVZ (Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen)
v.a. 1 juli 2013
Voorzitter Raad van Toezicht AHZ (Apotheek Haagse Ziekenhuizen)
Voorzitter Coöperatie De Ziekenhuispartners XL
Bestuurder Lab West BV
Lid Raad van Toezicht Floronet Holding BV
Lid Raad van Toezicht De Hoogstraat Revalidatie
Bestuurslid Reinier Medisch Diagnostisch Centrum BV
Bestuurslid Zorgservice XL
Lid Raad van Advies STN Telefact BV
Commissaris bij Zorggroep Haringvliet BV
Bestuurslid Stichting Medische Voortplanting Voorburg
Vice-voorzitter Supervisory Board Geneba Properties N.V.
Voorzitter bestuur Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken
Lid participantenraad NIAZ
Lid Raad van Toezicht St. Jacob
Lid BAC Kwaliteit & Organisatie van de Nederlandse Vereniging van
Ziekenhuizen (NVZ)
Adviserend lid Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RSG)
Bestuurslid Dutch Hospital Data (DHD)
Voorzitter Raad van Commissarissen van Centramed
Lid Raad van Commissarissen IBIS UvA
Programmadirecteur MBA Healthcare UvA
Bestuurslid Facilitaire Stichting Gezondheidszorg
Bestuurslid Reinier Medische Centra Holding BV
Bestuurslid Stichting Combi-Ster
Bestuurslid Stichting Medische Voortplanting Voorburg
Mogelijke belangenverstrengeling van functies wordt voorkomen doordat de leden Raad van
Bestuur iedere nevenfunctie of -werkzaamheid allereerst binnen de Raad van Bestuur moeten
bespreken en voor iedere nevenfunctie of -werkzaamheid toestemming dienen te vragen aan en
te krijgen van de Raad van Toezicht. Voor alle huidige nevenfuncties of -werkzaamheden is
toestemming verkregen van de Raad van Toezicht.
De honorering en vertrekregeling van de leden van de Raad van Bestuur is in overeenstemming
met de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisdirecteuren (NVZD) op moment
van indiensttreding en worden door de Raad van Toezicht bewaakt. De bezoldiging van de leden
staat vermeld in de jaarrekening.
Overlegstructuur
Vanaf het moment van de bestuurlijke fusie is een Raad van Bestuuroverleg gestart waarin iedere
twee weken onderwerpen aan de orde komen die een strategisch karakter hebben voor de
Reinier Haga Groep dan wel ziekenhuisoverstijgend zijn. Daarnaast bleven de bestaande overlegvormen binnen beide ziekenhuizen uiteraard bestaan voor het aansturen van de core business van het ziekenhuis op het gebied van bedrijfsvoering en patiëntenzorg.
De besturen van het HagaZiekenhuis en Reinier de Graaf voerden ook het overleg met de adviesorganen van het betreffende ziekenhuis: de Medische staf, de Ondernemingsraad, de Cliënten
Adviesraad en de Verpleegkundige Adviesraad.
De ondernemingsraden hebben besloten in het voorjaar van 2014 naast de ‘decentrale’ ondernemingsraden een Centrale Ondernemingsraad op te richten, die overlegt met het bestuur van
de Reinier Haga Groep.
De Raad van Bestuur legt in elk geval iedere twee maanden verantwoording af aan de (plenaire)
Raad van Toezicht over het gevoerde/te voeren beleid.
Hiernaast vinden vergaderingen plaats met de financiële auditcommissie, de auditcommissie
kwaliteit & (patiënt)veiligheid, de onroerend goedcommissie en de remuneratiecommissie van
de Raad van Toezicht. Bij deze commissievergaderingen zijn de betreffende portefeuillehouders
vanuit de Raad van Bestuur aanwezig.
62
De Raad van Bestuur
van de Reinier Haga Groep
per juli 2013, v.l.n.r.
G. Huffmeijer,
G. Littel, M. Tasche,
J. van den Heuvel
RAAD VAN TOEZICHT
Taken, bevoegdheden en bezoldiging
De eerste helft van 2013 hield de Raad van Toezicht van Stichting HagaZiekenhuis toezicht
op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen het
HagaZiekenhuis.
Vanaf juli 2013 wordt toezicht gehouden door de Raad van Toezicht van de Reinier Haga Groep.
De taken en bevoegdheden van de toezichthouders zijn vastgelegd in de statuten van het
ziekenhuis en na juli 2013 in de statuten van de Reinier Haga Groep. Het aantal nevenfuncties
van de toezichthouders is beperkt, zodat een goede taakvervulling van het lidmaatschap van
de Raad van Toezicht is gewaarborgd.
De Raad van Toezicht beschikt over een eigen budget binnen de begroting van de instelling.
Voor de vaststelling van de honorering van de leden geldt de richtlijn van de NVTZ (Nederlandse
Vereniging van Toezichthouders in de Zorg). De bezoldiging van de leden is binnen de gestelde
kaders en staat vermeld in de jaarrekening.
Samenstelling
De Raad van Toezicht bestaat uit onafhankelijke leden, met diversiteit in leeftijd, geslacht, regionale en publieke functies en deskundigheidsgebieden. In de selectieprocedure voor een lid van
de Raad van Toezicht wordt een overzicht van nevenfuncties gevraagd en betrokken bij de
beoordeling van de onafhankelijkheid. Als er tijdens de zittingsperiode nieuwe nevenfuncties
ontstaan, dienen deze voor aanvaarding binnen de Raad van Toezicht vergadering besproken te
worden. Een lid van de Raad van Toezicht wordt benoemd voor een periode van vier jaar en kan
voor één termijn herbenoemd worden.
De Raad van Toezicht Stichting HagaZiekenhuis werd tot het moment van de bestuurlijke fusie
gevormd door:
Q ir. J.A.P. van Oosten, voorzitter
Q drs. P.J.W. Roorda, vicevoorzitter
Q mr. drs. W.E.M. de Jong, lid
Q mr. A.W. Kist, lid
Q drs. W. Oosterom, lid
Q mr. T.E.M. Wekking, lid
63
De Raad van Toezicht Stichting Reinier Haga Groep wordt vanaf juli 2013 gevormd door:
Q ir. J.A.P. van Oosten, voorzitter
Q drs. E.B. Mulder, vicevoorzitter
Q mr. drs. W.E.M. de Jong, lid
Q drs. W. Oosterom, lid
Q prof. dr. M.M.E. Schneider, lid
Q drs. J.S.T. Tiemstra RA, lid
Q mr. T.E.M. Wekking, lid
Q drs. D.G.H. van der Werf RA, lid
De nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht van de Reinier Haga Groep zijn
opgenomen in het organogram.
Overlegstructuur
De Raad van Toezicht komt in beginsel om de maand bijeen en vergadert in aanwezigheid van
de Raad van Bestuur en heeft daarnaast eigen vergaderingen.
Tot de oprichting van de Stichting Reinier Haga Groep in juli 2013 (en de beëindiging van de
Raad van Toezicht Stichting HagaZiekenhuis) heeft de Raad van Toezicht van Stichting HagaZiekenhuis zes keer vergaderd met de Raad van Bestuur. Daarnaast vindt regelmatig overleg
plaats tussen de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter van de Raad van Bestuur.
De Raad van Toezicht van Stichting Reinier Haga Groep kwam in het verslagjaar vier keer bijeen.
Ieder najaar vindt een strategische themavergadering plaats waarin uitvoerig gediscussieerd
wordt over een specifiek beleidsonderwerp, veelal met een of meerdere externe sprekers.
In oktober 2013 had deze als belangrijkste onderwerp de implementatie van de bestuurlijke
fusie tussen het HagaZiekenhuis en de Reinier de Graaf Groep.
Commissies Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht kent vier reguliere commissies: de auditcommissie financiën, de auditcommissie kwaliteit & (patiënt)veiligheid, de onroerend goedcommissie en de remuneratiecommissie. Vanwege de bestuurlijke fusie en de inrichting van de nieuw samengestelde Raad van
Toezicht werden, met inachtneming van de vereiste expertises, nieuwe commissies ingericht.
Deze kwamen frequent bijeen. Voor drie van de vier commissies van de Reinier Haga Groep zijn
nieuwe reglementen opgesteld.
Auditcommissie financiën
De auditcommissie financiën is een vaste commissie van de Raad van Toezicht en bestaat uit drie
leden van de Raad, waarbij de voorzitter van de auditcommissie niet de voorzitter van de Raad
van Toezicht mag zijn. De voorzitter van de Raad van Bestuur, het lid van de Raad van Bestuur
met de portefeuille financiën en de manager Financiën, Informatie en Control wonen in beginsel
elke vergadering van de auditcommissie bij, maar zijn geen lid van de auditcommissie.
De externe accountant doet twee keer per jaar verslag van zijn bevindingen tijdens de vergadering van de auditcommissie. De verslagen van de auditcommissie worden verstrekt aan de voltallige Raad van Toezicht, waarbij de voorzitter van de auditcommissie tijdens de vergadering een
toelichting verstrekt.
De auditcommissie adviseert de Raad van Toezicht bij de uitvoering van zijn verantwoordelijkheden
op het terrein van financieel toezicht: de opzet en werking van het interne beheersing- en controlesysteem; de financiële informatieverschaffing; het risicoprofiel verbonden aan de strategie van de
organisatie; de naleving van wet- en regelgeving; de relatie met de externe accountant.
De auditcommissie kwam in 2013 acht keer bijeen en besprak de volgende onderwerpen:
Q ontwikkeling van de productie en exploitatie 2013;
Q jaarrekening 2012 en het accountantsverslag;
Q ontwikkeling van de liquiditeit;
Q kaderbrief en de begroting 2014;
Q stand van zaken zorgcontractering 2013 en 2014;
Q financiering van fase 2 van de vernieuwbouw en de rentestrategie;
Q uitkomsten van het onderzoek naar de financiële, fiscale en juridische risico’s in het kader
van de bestuurlijke fusie HagaZiekenhuis en de Reinier de Graaf Groep;
Q fiscaliteiten (integratieheffing);
Q zorgfraude in het kader van juiste registratie en declaratie;
Q concentratie van laboratoria in de regio;
Q focuskliniek orthopedie;
Q uitbesteding van de CSA.
64
BESTUURLIJKE THEMA’S
In 2013 was voor de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht de beoogde bestuurlijke fusie tussen
de Stichting HagaZiekenhuis en de Stichting Reinier de Graaf Groep een van de centrale thema’s
in vergaderingen.
Veelvuldig had tot het moment van de bestuurlijke fusie overleg plaats met de Raad van Toezicht
en Raad van Bestuur van de Stichting Reinier de Graaf Groep en kwam besluitvorming tot stand
ten aanzien van de samenstelling en het profiel van de nieuwe Raad van Toezicht en Raad van
Bestuur.
Tevens is in het HagaZiekenhuis aandacht geschonken aan de samenwerking binnen en de
organisatie van de vakgroep cardiothoracale chirurgie, die tijdelijk onder leiding werd gesteld
van prof. dr. ir. H. van Swieten, cardiothoracaal chirurg in het UMC St Radboud te Nijmegen.
Ook de voortgang met betrekking tot de nieuwbouw en de financiering daarvan werd regelmatig besproken. Daarnaast werden nieuw opgeleverde afdelingen bezocht.
KLACHTENOPVANG EN KLACHTENBEHANDELING
Het HagaZiekenhuis voert een daadkrachtig klachtenmanagement. De afhandeling van klachten
en de vertaling daarvan in kwaliteitsverbeteringen zijn een integraal onderdeel van de P&Ccyclus van het ziekenhuis en komen (in elk geval) iedere vier maanden aan de orde in de
gesprekken tussen de directie en het managementteam van RVE’s.
Daarnaast verzorgen de patiëntencontactpersonen onderwijs aan de coassistenten en de artsassistenten over hoe om te gaan met een klacht. Doel hiervan is ervoor te zorgen dat de patiënt
op een juiste wijze tegemoet getreden wordt en dat de klacht niet verder escaleert.
Klachtopvang door de patiëntencontactpersonen
In 2013 zijn bij de patiëntencontactpersonen door 730 klagers 831 klachtonderdelen ingediend.
Van deze klachtonderdelen werden er 147 door de patiëntencontactpersonen als terecht beoordeeld.
Aantal 2013
totaal
Aantal 2013
terecht geacht
Aantal 2012
totaal
Aantal 2012
terecht geacht
Professioneel handelen
343
21
284
43
Relationele aspecten
118
30
122
43
Organisatorische aspecten
207
60
210
77
Financiële aspecten
84
19
35
3
Voorzieningen
41
17
33
17
Diversen
38
Onderwerp
Totaal
831
8
147
692
183
Tabel 5: Verdeling naar onderwerp van door patiëntencontactpersonen ontvangen klachten
Het totaal aantal klachten is ten opzichte van 2012 gestegen; het percentage gegronde klachten
nam echter af ten opzichte van 2012.
Naar aanleiding van een klachtbemiddeling door de patiëntencontactpersoon is in 2013 de
procedure ’hulpverlening voor de hoofdingang’ aangepast. Deze procedure is bedoeld voor de
medewerkers van de Receptie om ervoor te zorgen dat eerste hulpverlening wordt ingeschakeld
in het geval dat iemand buiten het ziekenhuis nabij de hoofdingang onwel wordt.
Als gevolg van de bouw op locatie Leyweg ontvingen de patiëntencontactpersonen klachten
over de slechte bereikbaarheid van de hoofdingang voor invaliden en mensen die afgezet
moesten worden. Het Facilitair Bedrijf en Vastgoed zijn hierover in gesprek gegaan. Er zijn
verkeersborden geplaatst waarop staat aangegeven dat bij de hoofdingang slechts kortdurend
geparkeerd mag worden.
65
Rolstoelgebruikers klaagden over de vele stoepranden bij de nieuwe hoofdingang.
Het Facilitair Bedrijf is hierover in gesprek gegaan met de gemeente. Inmiddels zijn er overal
drempelloze ingangen.
Daarnaast vragen klagers nog steeds aandacht voor handhaving van het rookbeleid. Ook blijft
de ingang bevuild met peuken. N.a.v. deze klachten wordt overlegd o.a. met de gemeente over
nieuwe voorzieningen bij de hoofdingang. Deze extra voorzieningen zullen in 2e kwartaal 2014
worden gerealiseerd. Ook wordt meer toegezien op naleving van het rookbeleid.
Er werden 16 klachten (tegen 9 in 2012) geregistreerd over rekeningen die te laat verstuurd zijn
of over het tarief dat te hoog gevonden werd. Verzekeraars stimuleerden patiënten om navraag
te doen bij het ziekenhuis.
In 2013 zijn ten gevolge van de berichtgeving in de media over de afdeling cardiochirurgie en
over de landelijke problemen met de zogenaamde MoM-heupen veel meer verzoeken tot
schadevergoeding ingediend: 84. Hiervan zijn er 68 ter beoordeling aan MediRisk voorgelegd en
16 door de patiëntencontactpersonen behandeld. Na beoordeling door MediRisk is een deel (24)
afgewezen. Er zijn 2 verzoeken gehonoreerd, er is 1 coulance-uitbetaling gedaan, 2 verzoeken
zijn ingetrokken en 39 staan nog open. Hiervan heeft een groot deel betrekking op de aansprakelijkstellingen ten gevolge van de plaatsing van ASR MoM-heupprotheses.
Meer vragen kwamen binnen over de veiligheid van operaties bij het Hartcentrum en over
operaties in het ziekenhuis in het algemeen. Tevens ontvingen de patiëntencontactpersonen
veel verzoeken om reeds verrichtte operaties te evalueren.
Klachtenbehandeling door de Klachtencommissie
In 2013 heeft de Klachtencommissie een enquête verspreid onder klagers en verweerders over
de klachtenprocedure en de ervaringen van bij de behandeling van de klacht betrokken partijen.
Op basis van de uitkomsten is de informatievoorziening aan zowel de klager als de verweerder(s)
aangescherpt. Het aantal klachten en klachtonderdelen, de onderwerpen waarover geklaagd
werd en de beoordeling van de klachten door de Klachtencommissie zijn in onderstaande
tabellen weergegeven.
2013
2012
64
53
178
110
Aantal klachtonderdelen (deels) gegrond
52
35
Aantal klachtonderdelen ongegrond
94
36
Overig (o.a. ingetrokken, alleen administratief, nog niet beoordeeld)
32
39
Aantal klachtbrieven
Aantal klachtonderdelen totaal
Tabel 6: Overzicht aantal binnengekomen klachten en klachtonderdelen en beoordeling door de Klachtencommissie
66
Hagamedewerkers en hun
gezinsleden waren goed
vertegenwoordigd tijdens
de City-Pier-City Loop op
zondag 10 maart. Er deden
210 volwassenen en
24 kinderen mee
Onderwerp
Aantal 2013
Aantal 2012
Professioneel handelen
83
52
Relationele aspecten
47
38
Organisatorische aspecten
38
16
Financiële aspecten
6
0
Voorzieningen
4
4
178
110
Totaal
Tabel 7: Verdeling klachten naar onderwerp
Aanbevelingen door Klachtencommissie aan de directie
Bij zes uitspraken heeft de Klachtencommissie in totaal acht aanbevelingen aan de directie
gedaan. Deze werden overgenomen.
De aanbevelingen hadden onder meer betrekking op:
Q de zorg voor CF-patiënten;
Q een eenvormig informatiesysteem op de poliklinieken;
Q tijdige consultatie van de operateur bij postoperatieve complicaties;
Q heldere afspraken tussen de afdelingen Radiologie en Orthopedie over puncties en injecties
op de afdeling Radiologie, in het bijzonder over de verantwoordelijkheid voor de aanwezigheid van corticosteroïden.
67
CALAMITEITEN
Calamiteiten en ernstige incidenten worden in het HagaZiekenhuis onderzocht door
de Calamiteitencommissie in opdracht van de directie of de MIP-commissie. De Calamiteitencommissie onderzoekt en rapporteert op gestructureerde wijze (volgens een door de IGZ
aangeleverd format) en geeft aanbevelingen ter verbetering. De Calamiteitencommissie heeft in
2013 29 calamiteiten en ernstige incidenten geanalyseerd. Over deze onderzoeken is verslag
uitgebracht aan de betrokkenen, betreffende MT’s en aan de directie. Van deze 29 onderzoeken
werden er 17 gerapporteerd bij de IGZ.
ALGEMEEN TOEZICHT EN THEMATISCHE ONDERZOEKEN DOOR DE IGZ
Op 5 december 2013 heeft een jaargesprek met de IGZ plaatsgevonden.
In 2013 heeft de IGZ een toezichtproject uitgevoerd naar de implementatie van het Convenant
‘Veilige toepassing van medische technologie in het ziekenhuis’. Ter voorbereiding op een
mogelijk bezoek in de tweede helft van 2013 van de IGZ werd ieder ziekenhuis geacht een kort
document te maken waarin aangegeven diende te worden of, of in hoeverre, het convenant was
geïmplementeerd, of de medische staf daarbij betrokken was, waar de verschillende taken,
verantwoordelijkheden en bevoegdheden waren belegd binnen het ziekenhuis en op welke
wijze de resultaten van het project werden gemonitord. Het HagaZiekenhuis heeft het document
opgesteld op basis van het door de IGZ ter beschikking gestelde toetsings- en handhavingskader. Het HagaZiekenhuis behoorde echter niet tot de steekproef groep van twintig ziekenhuizen die (onaangekondigd) door de IGZ zijn bezocht.
Ook is in 2013 een verificatieonderzoek toezichtkader ‘sedatie en/of analgesie buiten de operatiekamer’ uitgevoerd. Hierbij werd door de IGZ getoetst of de instellingen voldeden aan de
essentiële voorwaarden voor het leveren van verantwoorde zorg binnen dit thema. Het eerste
deel van dit onderzoek is middels een vragenlijst uitgevoerd. Op basis van de uitkomsten van
de vragenlijsten heeft de IGZ acties uitgezet, waaronder kort tevoren aangekondigde bezoeken
aan de instellingen. Het HagaZiekenhuis is niet bezocht door de IGZ.
Op 28 mei 2013 bracht de IGZ een bezoek aan het HagaZiekenhuis in het kader van het thematisch toezicht Infectiepreventie. Tijdens dit bezoek werd een aantal zaken opgemerkt die
aandacht en verbetering behoefden. Naar aanleiding van dit bezoek is de stuurgroep Hygiëne en
Infectiepreventie opgericht die conform opdracht een inventarisatie van de verbetermaatregelen
en een daaraan gerelateerd plan van aanpak opstelde en implementatie begeleidde. De IGZ
bracht het HagaZiekenhuis op 3 oktober 2013 opnieuw een onaangekondigd bezoek in het
kader van Infectiepreventie. De IGZ gaf na afloop van dit bezoek aan onder de indruk te zijn van
de bereikte resultaten en dat een duidelijke verbetercultuur was waar te nemen.
68
69
In het Juliana Kinderziekenhuis wordt gebruik
gemaakt van de Veinviewer.
Dit apparaat maakt bloedvaten goed zichtbaar, waardoor bloedprikken en het
aanleggen van een infuus
makkelijker worden
70
Hoofdstuk 9
Toekomst
De uitgangspunten benoemd in het visiedocument 2011-2015 vormen ook voor 2014 het
uitgangspunt, aangevuld met een aantal recente ontwikkelingen in het zorglandschap.
VERDERE INVULLING BESTUURLIJKE FUSIE – SAMEN BETERE ZORG
De bestuurlijke fusie tussen de Reinier de Graaf Groep en het HagaZiekenhuis is een feit. In 2014
is onder leiding van een projectgroep op onderdelen een programma ontwikkeld om verder
invulling te geven aan de bestuurlijke fusie en wordt begonnen met de uitvoering daarvan.
Centrale thema’s daarbij zijn bundelen en versterken van (top)zorg, duurzame en doelmatige
(zorg)processen en governance.
Bundelen en versterken van (top)zorg
De fusie biedt de mogelijkheid samen te werken op het terrein van zeer complexe medische
behandelingen, zoals chirurgische oncologie, radiotherapie, neurochirurgie, complexe hart- en
vaatzorg en IVF, en biedt ook betere mogelijkheden voor kwaliteitsverhoging van de basiszorg.
De meerwaarde voor patiënten geldt als belangrijk uitgangspunt van de samenwerking.
Dat betekent de zorg dichtbij leveren waar mogelijk en de concentratie van hoogcomplexe zorg
als dat op basis van kwaliteit, expertise en faciliteiten moet.
Duurzame en doelmatige (zorg)processen
Daarnaast ontstaan mogelijkheden om de bedrijfsvoering efficiënter in te richten. In het licht van
de huidige marktoriëntatie in de zorg streven we naar behoud van onze financieel gezonde
bedrijfsvoering om onze maatschappelijke taak nu en in de toekomst te kunnen blijven vervullen. Hierbij hoort een efficiënte inrichting van shared services en het voorkomen van dubbele
investeringen in medische apparatuur en huisvesting. Dankzij onze schaalgrootte kunnen we
innovaties doorvoeren in onze bedrijfsprocessen en op niet-traditionele wijze antwoord geven
op de veranderende behoeften van onze patiënten en financiers.
De schaalgrootte van de organisatie vraagt ook om het nemen van verantwoordelijkheid voor
duurzaamheid in het gebruik van middelen voor onze omgeving, het milieu. We streven dan ook
naar duurzaam gebruik van materialen en middelen en maken die ambitie onderdeel van onze
inkoopvoorwaarden.
Door de meerwaarde van samenwerking blijft het aanbod en de betaalbaarheid van de zorg ook
in de toekomst gegarandeerd. Verbetering van kwaliteit en doelmatigheid in centers of excellence is de enige manier om onze positie te handhaven én te versterken tegenover de inkoopmacht van de zorgverzekeraars, met een steeds grotere nadruk op prijs en kwaliteit.
Governance: Integrale tarieven – specialist 2015
In 2015 wordt de integrale bekostiging medisch-specialistische zorg ingevoerd. Hierdoor verandert de relatie tussen het ziekenhuis en de vrijgevestigde medisch specialisten en zal de rol van
ziekenhuis en de rol van medisch specialist een nieuwe invulling moeten krijgen. Deze ontwikkelingen vragen om een ander besturingsmodel met participatie van medisch specialisten op
meerdere niveaus in de ziekenhuisorganisatie. Op Reinier Haga Groep niveau zal consensus
worden bereikt over het te voeren model naar aanleiding van gesprekken die hierover in beide
71
ziekenhuizen hebben plaatsgevonden. Op basis van de door de NVZ en de Orde in kaart
gebrachte concrete veranderingen per 2015 zal het HagaZiekenhuis zich in 2014 moeten voorbereiden op governancestructuur en mogelijke besturingsmodellen; goodwill; de fiscale positie
tussen ziekenhuis en medisch specialist; gelijkgerichtheid van belangen tussen medisch specialisten en ziekenhuis versus regiomaatschappen en gevolgen van de uitbreiding van de werkingssfeer
van de WNT (Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector).
Het LangeLand Ziekenhuis te Zoetermeer
In maart 2014 werd duidelijk dat de voorgenomen overname van Het LangeLand Ziekenhuis
(LLZ) door Fundis/Vierstroom geen doorgang kon vinden. In een intentieovereenkomst tussen
de Reinier Haga Groep (RHG) en LLZ van 26 maart 2014 is overeengekomen dat de RHG
gedurende twee maanden exclusief onderzoek kon doen naar de meerwaarde van samenwerking. De voorkeur is hierbij gegeven aan een bestuurlijke fusie.
In deze periode zijn diverse onderzoeken uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in de (strategische en
operationele) voordelen, de risico’s en mogelijke beheersmaatregelen en de opvatting van de
stakeholders. Eind mei 2014 is, onder een aantal voorwaarden, het voorgenomen besluit genomen
tot toetreding van LLZ tot de RHG. Interne adviesorganen zal om advies worden gevraagd, afspraken zullen worden gemaakt met de banken en de stakeholders (waaronder de gemeente Zoetermeer) en uiteraard zal het voornemen ter goedkeuring worden voorgelegd aan de NZa en de ACM.
ONTWIKKELINGEN IN DE ZORGVRAAG
De ontwikkeling van de overheidsuitgaven leiden tot extra bezuinigingen. Voor de ziekenhuizen
betekent dit een verlaging van de groeiruimte van 2,5% per jaar, zoals overeengekomen in het
bestuurlijk hoofdlijnenakkoord 2012-2015, naar 1,5% voor 2014 en voor 2015-2017 beperkt tot
maximaal 1%.
Zorgverzekeraars geven in het streven naar een verdergaande optimalisering van kwalitatief
hoogstaande en doelmatige medisch-specialistische zorg verder inhoud aan hun selectieve
inkoopbeleid. Zij stellen zich actiever op in de discussie over hoe het toekomstig ziekenhuislandschap (regionaal) vorm moet krijgen. De spoedeisende medisch-specialistische zorg en de totale
oncologische zorg zijn twee belangrijke pijlers voor deze toekomstige profilering. Scherp inkopen wordt het adagium waarbij volume gekoppeld aan kwaliteit en prijs een belangrijk inkoopcriterium zal zijn. Het HagaZiekenhuis kan op het selectieve inkoopbeleid inspelen door onder
andere de organisatie van de ketenzorg en het opzetten van een electieve zorgkliniek.
Een aanvullende ontwikkeling is de doelgroepgerichte zorginkoop. Het HagaZiekenhuis kan
hierop anticiperen door keuzes te maken met bijvoorbeeld het Ouderencentrum.
Landelijk is er een dalende zorgvraagontwikkeling die leidt tot een dalende productie binnen
ziekenhuizen. Daar waar zorgverzekeraars inkopen op basis van volume x kwaliteit moeten
ziekenhuizen zich beraden over concentratie en spreiding van zorg, dat wil zeggen het aanbieden van zorg op de juiste plaats.
In maart 2014 loopt de CAO Ziekenhuizen af. De verwachting is dat er in de nieuwe CAO minder
geld beschikbaar zal zijn voor ‘incidenteel’ (bijvoorbeeld periodieken).
ONTWIKKELINGEN IN HET HAGAZIEKENHUIS IN 2014
Ver(nieuw)bouw
In 2014 wordt verder gewerkt aan de realisatie van de nieuwbouw. De bouwers concentreren
zich eerst op de afbouw van het OK-complex. Dit deel van de nieuwbouw bevat veel techniek en
vereist vanwege de complexiteit een langere bouwperiode. Daarom ziet men het deel waar het
OK-complex in komt als eerste verrijzen. Daarna beginnen de bouwers in het JKZ-blok. Vanaf dat
moment wordt op alle plekken in de nieuwbouw continu gewerkt aan de ruwe en fijne afbouw.
Intussen gaan in de hoogbouw de (ver)nieuwbouw en de verhuizingen gewoon door. Met de
gebruikers worden interne projectorganisaties per vlek ingericht onder leiding van een integraal
procesmanager. Samen met de afdelingen worden alle te doorlopen nieuwe concepten en
bedrijfskundige veranderingen in kaart gebracht en uitgewerkt tot een projectplan.
De impact van de nieuwbouw is om meerdere redenen groot. Voor het JKZ en het Haga Juliana
Geboortecentrum is sprake van een volledige vernieuwing en verhuizing naar locatie Leyweg.
De integratie van drie OK-complexen, dagbehandeling en interventiekamers in de nieuwbouw
op locatie Leyweg heeft grote logistieke en capaciteitsgevolgen.
72
Acute zorg regio west
De zorgverzekeraars hebben een plan opgesteld voor de opzet van acute zorg in de negen
ziekenhuizen van de regio Haaglanden. Zij doen een voorstel voor een reductie van het aantal
SEH’s en IC’s en concentratie van complexe acute zorg in een beperkt aantal centra. In de onderhandelingen over deze regiovisie trekt het HagaZiekenhuis samen op met Reinier de Graaf. We
bundelen de krachten en bieden als volwaardige partners gezamenlijk een antwoord op de
ontwikkelingen, om te komen tot een model waarin de patiënt onveranderd de beste zorg krijgt,
zo dicht mogelijk bij huis.
Orthopedie- en plastisch chirurgische kliniek
De directie en de maatschap orthopedie hebben gezamenlijk besloten voorbereidingen ter hand
te nemen om te komen tot een Orthopediekliniek voor de planbare, volwassen orthopedische
zorg. Eenzelfde initiatief zal gelden voor de (planbare) plastische chirurgie. Deze verzelfstandiging op termijn is nodig om slagvaardig te reageren op de veranderende omgeving, waarbij een
toenemend aantal orthopedische behandelingen in ZBC-setting (zelfstandig behandelcentrum)
verricht worden. De kracht van de orthopedie van het HagaZiekenhuis (gevestigd op locatie
Sportlaan) is de kennis en ervaring, het teamwork, de vergaande specialisatie en de mogelijkheid
om de orthopedie in nagenoeg z’n volle breedte uit te voeren binnen een veilige setting met
de locatie Leyweg als achterwacht.
De orthopeden dragen zorg voor het behoud van de opleiding en blijven het totale huidige palet
aan orthopedische verrichtingen aanbieden: dus ook de traumatologie en de kinderorthopedie.
Ouderencentrum
Het Ouderencentrum, beschreven in hoofdstuk 4, krijgt fysiek gestalte in 2014/2015.
Geriatrische trauma unit
In 2014 wordt er gestart met een geriatrische trauma unit. De kwetsbare oudere moet worden
geïdentificeerd. Doelstelling is de kwaliteit van zorg voor deze patiëntengroep te verbeteren en
complicaties te voorkomen. Tevens wordt ligduurverkorting gerealiseerd. In de geriatrische
trauma unit werkt de afdeling Interne Geneeskunde samen met de SEH, Cardiochirurgie
en Traumatologie. Later wordt Orthopedie toegevoegd met een zorgpad heupfracturen en MDL
met een zorgpad colonchirurgie.
Regionaal netwerk neurochirurgie
In 2014 wordt gewerkt aan de verdere totstandkoming van een regionaal netwerk in de regio
Haaglanden-Leiden op het gebied van neurochirurgie (Neurochirurgisch Coöperatief Holland
NcCH). Dat gebeurt door samenwerking vanuit drie ziekenhuizen: LUMC, MCH en HagaZiekenhuis.
Hemofilie behandelcentrum HAGA/LUMC
Samen met LUMC wordt het Hemofiliebehandelcentrum HBC HAGA/LUMC opgezet. Deze samenwerking betekent onder meer dat HagaZiekenhuis en LUMC dezelfde protocollen hebben en
diensten voor elkaar waarnemen. Voor deze patiëntengroep is extra zorg nodig bij specifieke
problematiek, zoals gynaecologische aandoeningen, zwangerschap, orthopedische aandoeningen
en operaties. Er wordt nauw samengewerkt met reumatologen en orthopeden. Door deze samenwerking is er een groter volume aan patiënten, waardoor onderzoek makkelijker kan verlopen.
Daarnaast gaan in 2014 het Hoofdpijncentrum, het bovenregionale Oorcentrum, de predialyse
polikliniek en het centrum voor obstructieve longziekten van start.
73
Colofon
Redactie
Anke Temmink
Harriët Maat
Bart van Wolferen
Vormgeving
De VormCompagnie, Houten
Fotografie
Studio Oostrum
MVSA Architects (pagina 6)
Phil Nijhuis (pagina 63)
Elly van Schaik (pagina 35)
74

Klik hier voor de presentatie van Chiel Huffmeijer

Kom maandag 29 september naar Dress Red Day in het

H13.040-02 Medisch maatschappelijk werk

Download OKCN-SQwin HagaZiekenhuis

Poli Psychiatrie en Cognitie

ORGANISEERT OP HET MS PRINSES JULIANA EEN

Dialectische Gedragstherapie (DGT)

PERSBERICHT - Reinier van Arkel Groep

Klik hier - Betafactory

Download hier de pdf versie van deze uitnodiging

Reinier de Valkenier 02