Schuldbemiddeling

NVVK Studiedag
'Van theorie naar praktijk:
nieuwe ontwikkelingen en de
vertaalslag naar de
uitvoering'
15 april 2014, Jaarbeurs te Utrecht
Opening
door dagvoorzitter
Joke de Kock
Programma
10.00 uur
10.05 uur
10.25 uur
10.45 uur
Opening door de dagvoorzitter Joke de Kock, voorzitter NVVK
Actualiteiten Schuldhulpverlening door Joke de Kock, voorzitter NVVK
De drie decentralisaties, transities in het sociale domein door Patrick van Uitert, senior adviseur BMC
Debat over kansen en risico’s screeningsinstrumenten door Roeland van Geuns, Bestuurslid Stichting Beheer
Instrumenten ondersteuning vakmanschap, Anne-Mieke de Peuter, directeur PLANgroep, en Gerard van Rossen,
secretaris NVVK
11.05 uur Pauze
11.25 uur Workshopronde 1
12.25 uur LUNCH
13.20 uur De (terug-) blik van de wethouder … door Marco Florijn, wethouder gemeente Rotterdam
13.40 uur Beschermingsbewind en schulden in de praktijk door Loekie van der Heijden, kantonrechter rechtbank NoordHolland
14.00 uur Workshopronde 2
15.00 uur Korte pauze, wisseling workshops
15.10 uur Workshopronde 3
16.10 uur Afsluiting met hapje en drankje
ACTUALITEITEN
SCHULDHULPVERLENING
Joke de Kock
voorzitter NVVK
JAARCIJFERS 2013, de highlights
Aantal aanmeldingen
2008
2009
2010
2011
2012
2013
44.000
53.000
79.000
76.000
84.000
89.000
Gemiddelde schuld (in Euro’s)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
29.900
33.700
30.700
32.250
33.500
37.700
Gemiddeld aantal schuldeisers
2008
2009
2010
2011
2012
2013
15
17
16
14
14
14
Trend: (nog) niet oplosbare schulden &
het beheersen van schulden
DFD
→ bijna 17.000 nieuwe regelingen
Flankerende hulp → meer dan 8.000 doorverwijzingen
Budgetcoaching
→ bij meer dan 31.000 klanten
Beschermingsbewind
→ zo’n 5.800 keer opgestart
Succesvol met ‘finale kwijting’ afgerond
NVVK schaakt op vele borden…
• Eén bankrekeningnummer
uitbetalen toeslagen
(ministerie van Financiën &
Belastingdienst).
• Collectieve vergunning
openen rekening financieelen budgetbeheer (AFM).
Transitiebijeenkom
sten
wijziging
Wet
bescher
mingsbe
wind
AMvB
schuldregelen
tegen betaling
SUBSIDIEPROJECTEN
• Eigenwoningbezitters
Doel: inzichtelijk te maken wat de taak en rol is van verschillende partijen op
de woningmarkt bij het oplossen en voorkomen van financiële problemen van
eigenwoningbezitters.
• Gegevensuitwisseling KBvG en NVVK
Doel: voorkomen van oplopende kosten van invorderingsmaatregelen door
schuldeisers.
• Vroegsignalering convenanten
Doel: vroegsignalering en naar een concrete vertaling richting convenanten
met schuldeisers.
• Doorstroom minnelijke schuldhulpverlening naar Wsnp
Doel: inzicht krijgen in de doorstroming van de minnelijke
schuldhulpverlening naar de Wsnp.
Studiedag
Vertaalslag, van theorie naar praktijk én van landelijk naar
lokaal…
DE DRIE
DECENTRALISATIES
Patrick van Uitert
senior adviseur BMC
De stilte voor de storm
Door drs. P. van Uitert
Senior adviseur
Q ui ckTi m e™ en een
T IFF (ongecomprim eerd)-decom pressor
zi jn verei st om deze afbeel di ng weer te geven.
Titelgebied van diamodel
15
Agenda







Transities
Van Rijk naar Wijk
Het veranderproces
Ontwikkelingen SHV
Wijkteams een hype?
Focus- en aandachtspunten SHV
Verandering op meerdere fronten
16
Nieuwe waarden
De maatschappij is op zoek naar nieuwe
waarden, zoals:
Coöperatie, kringlopen sluiten en samenredzaamheid.
 Van centraal naar decentraal
 Van exploiteren naar coöpereren
 Van regisseren naar faciliteren
De weg daarnaar toe bestaat voor een groot
deel uit onzekerheid.
17
Van rijk naar Wijk




Participatiewet
Jeugdzorg
AWBZ
Passend Onderwijs
18
Verander niet alles tegelijk….toch?
Werkelijkheid is echter anders…..
 Inhoud op meerdere gebieden
 Budgetten / Bekostiging
 Processen / Samenwerking
 Competenties
 Cultuur
Hoever reikt de verandercapaciteit van de
betrokken organisaties?
19
En Schuldhulpverlening dan?
Veranderopgave ontstaan vanuit budgettaire
redenen en een maatschappelijke urgentie
Kernbegrippen hierin zijn:
meedoen, participatie, inclusie
Schuldhulpverlening cruciaal om deze
ontwikkeling te ondersteunen
20
Wijkteam, eureka of een hype?





Geen experiment / pilot
Lokale inkleuring
Doelstellingen
Mandaat en aansturing
Het hoe en waarom van het
‘keukentafelgesprek’ helder maken
 De gewenste bemensing duidelijk
21
Focus binnen SHV op….
 Intensievere samenwerking met keten
 Verbinding met transities!
 Meer richten op technisch schuldregelen?
(Kredietbanken)
 Rol en regie binnen wijkteams
 Instrumenten en proces voor nieuwe tijd
 Aandacht voor nieuwe vindplaatsen /
community based aanpak
22
Belangrijke aandachtspunten(1)
 Innovatie
 Vakmanschap en professionaliteit
 Positionering
 Feiten en cijfers
23
Met de wind mee?
24
Dank voor uw aandacht !
25
Contactgegevens
drs. P. van Uitert
Senior adviseur
Vakgroep sociale zekerheid
Mail: [email protected]
Tel: 06 – 51 92 14 37
26
DEBAT SCREENINGSINSTRUMENTEN
Roeland van Geuns
Anne-Mieke de Peuter
Gerard van Rossen
STELLING 1
Screening leidt tot uitsluiting
STELLING 2
Klanten houden van screenen
STELLING 3
Ketenpartners zijn nog niet toe
aan screenen
STELLING 4
Screenen verandert het vak van
schuldhulpverlener
PAUZE
Direct na de pauze is de
1e workshopronde. De zaalindeling staat
op uw naambadge.
DE (TERUG-)BLIK VAN DE
WETHOUDER…
Marco Florijn
wethouder gemeente
Rotterdam
BESCHERMINGSBEWIND EN
SCHULDEN
Loekie van der Heijden
kantonrechter rechtbank
Noord-Holland
Beschermingsbewind
de nieuwe wet
Mr. L. van der Heijden
Kantonrechter rechtbank
Noord-Holland
Nieuw ?
• Schuldenbewinden
• Kwaliteitseisen
Schuldenbewinden
• Wat zijn dat ?
• Nieuw in 2014 ?
• Wat wordt er van bewindvoerder verwacht?
Kwaliteitseisen
• Wie mogen bewindvoerder zijn/blijven?
– HBO-eis alleen bij schuldenbewinden?
– Jaarlijks 3 verslagen m.b.t. kwaliteitseisen inleveren
bij rechtbank van vestiging
• Zelfredzaamheid
• Plan van aanpak
– Format ?
• 5-jaarlijkse herbeoordeling
e
2
WORKSHOPRONDE
Private
schuldbemiddeling
Frederik van Doorn
Senior beleidsmedewerker
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Overzicht
• Schuldbemiddeling
• Huidige wet- en regelgeving
• Voorgeschiedenis AMvB
• Hoofdlijnen consultatieversie AMvB
• Consultatie
• Verdere proces
41
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Schuldbemiddeling
Artikel 47, tweede lid, van de Wet op het
consumentenkrediet (Wck)
“Onder schuldbemiddeling wordt verstaan het in de uitoefening van
een bedrijf of beroep, anders dan door het aangaan van een
krediettransactie, verrichten van diensten, gericht op de
totstandkoming van een regeling met betrekking tot de bestaande
schuldenlast van een natuurlijke persoon, geheel of gedeeltelijk
voortvloeiend uit een of meer krediettransacties.”
=> activiteiten gericht op de totstandkoming van een regeling met
betrekking tot de bestaande schuldenlast van een schuldenaar met
zijn schuldeisers.
42
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Schuldbemiddeling (2)
Andere vormen van schuldhulpverlening vallen dus buiten de
reikwijdte van “schuldbemiddeling”:
-
43
Budgetbeheer;
Budgetcoaching;
Financiële voorlichting;
Preventieve maatregelen;
Etc.
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Schuldbemiddeling (3)
Schuldbemiddeling is het voorportaal voor de Wsnp
Toegang tot wettelijke schuldsanering onder de Wet schuldsanering
natuurlijke personen (Wsnp) vergt:
• “[…] een met redenen omklede verklaring dat er geen reële
mogelijkheden zijn om tot een buitengerechtelijke schuldregeling
te komen […]” (artikel 285, sub f, Faillissementswet).
44
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Huidige wet- en regelgeving
Schuldbemiddeling: Wet op het consumentenkrediet (Wck)
Gemeentelijke schuldhulpverlening: Wet gemeentelijke
schuldhulpverlening (Wgs)
Budgetbeheer: Wet op het financieel toezicht (Wft)
45
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Huidige wet- en regelgeving (2)
Artikel 47 Wck
Schuldbemiddeling is verboden.
Artikel 48 Wck
Het verbod is niet van toepassing op schuldbemiddeling:
• om niet;
• door gemeenten, gemeentelijke kredietbanken of andere door gemeenten
gehouden instellingen, die zich krachtens hun doelstelling met
schuldbemiddeling bezighouden;
• door advocaten, curatoren en bewindvoerders ingevolge de Faillissementswet
of ingevolge artikel 383, zevende lid, dan wel artikel 435, zevende lid, van
Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek, notarissen, deurwaarders,
registeraccountants en accountants-administratieconsulenten;
• door natuurlijke personen of rechtspersonen, dan wel categorieën daarvan,
aan te wijzen bij algemene maatregel van bestuur.
46
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Huidige wet- en regelgeving (3)
Achtergrond: malafide schuldbemiddeling
47
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Voorgeschiedenis AMvB
Tijdelijk vrijstellingsbesluit
Tussen augustus 1998 en juli 2000 gold het Tijdelijk vrijstellingsbesluit schuldbemiddelaars.
Regulering van de vergoeding voor schuldbemiddeling:
• De vergoeding mag niet meer bedragen dan de voor de
bemiddeling gemaakte kosten.
• De vergoeding mag in geen geval meer bedragen dan 9% van het
bedrag van de schulden waarvoor een regeling tot stand is
gekomen.
• Het maandelijks te betalen bedrag voor de vergoeding mag niet
meer bedragen dan 9% van de maandelijkse aflossingen van de
schuld met een maximum van f 75.
48
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Voorgeschiedenis AMvB (2)
49
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Hoofdlijnen consultatieversie AMvB
Artikel 3
• ‘No cure no pay': Er mag pas een vergoeding in rekening worden
gebracht indien er een regeling tot stand is gekomen tussen
schuldenaar en schuldeisers over de aflossing van de schuldenlast.
• Maximaal 36 maanden: De schuldregeling heeft een looptijd van
maximaal 36 maanden.
• Vergoeding ten laste van afloscapaciteit: Doordat de vergoeding
voor schuldbemiddeling wordt betaald van het gedeelte dat
beschikbaar is voor aflossing van de schulden, wordt de
vergoeding de facto betaald door schuldeisers.
50
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Hoofdlijnen consultatieversie AMvB (2)
Artikel 4
• Informatieplicht: Schuldbemiddelaars worden verplicht om
schuldenaren te informeren over de wettelijke taak van gemeenten
voor integrale schuldhulpverlening op grond van de Wet
gemeentelijke schuldhulpverlening.
• 120-dagen-termijn: Binnen 120 dagen na het intakegesprek moet
de schuldbemiddelaar de schuldenaar informeren of een
schuldregeling kan worden opgezet.
• Transparantie-eis: De schuldbemiddelaar maakt voor de
schuldenaar en schuldeisers inzichtelijk welke kostenposten in
rekening worden gebracht en welk tarief daarvoor wordt
gehanteerd.
…
51
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Hoofdlijnen consultatieversie AMvB (3)
Artikel 4 (vervolg)
…
• Beschrijving werkprocessen: De schuldbemiddelaar heeft een
beschrijving van de verschillende werkprocessen.
• Gelijkberechtiging van schuldenaren: Schuldregelingen moeten
worden uitgevoerd op basis van gelijkberechtiging van
schuldeisers, met inachtneming van wettelijke voorrechten.
• Klachtenregeling: Schuldbemiddelaars moeten beschikken over
een klachtenregeling.
• Bewaarplicht: Schuldbemiddelaars moeten onderliggende
bescheiden vijf jaar bewaren.
52
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Consultatie
Noodzaak van de maatregel
• Toenemende vraag naar schuldhulpverlening
(Bron: NVVK Jaarcijfers 2013)
• Toename van schulden bij werkende huishoudens, ook met modaal
inkomen.
53
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Consultatie (2)
Geen maximumvergoeding
54
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Consultatie (3)
Relatie met de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening
55
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Consultatie (4)
‘No cure no pay’
56
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
Verdere proces
• Streven naar voorhang bij de Eerste en Tweede Kamer in het
voorjaar 2014.
• Advies Raad van State.
57
Ministerie van Economische Zaken
16 april 2014
e
3
WORKSHOPRONDE
Taco Schaafsma
Beschermingsbewind.nl
Groningse Kredietbank
Onderwerpen:
• De nieuwe Wet C-B-M
• De ministeriële regeling (Tarieven/vergoedingen)
• Financiering kosten beschermingsbewind
De nieuwe Wet Curatele-Bewind &
Mentorschap
• Goede punten
• Aandachtspunten
• Gemiste kansen
Goede punten
Door verkwisting op te nemen als grond
voor BBW is er nu eindelijk een discussie
ontstaan over de rol van de bewindvoerder
ten aanzien van de SHV en Wsnp.
Door opname van het bewind in een
openbaar register, is in veel gevallen
curatele niet meer nodig, maar kan worden
volstaan met BBW (eventueel in combi met
mentorschap).
Kantonrechter kan veel beter en sneller
ingrijpen bij gebleken slecht bewind door
bewindvoerder.
Door invoering kwaliteitseisen en
permanente educatie zal de kwaliteit van
de uitvoering verbeteren.
Door bevorderen van zelfredzaamheid en
periodieke toetsing van de noodzaak van
de maatregel, zal uitstroom worden
bevorderd.
Aandachtspunten
Grens tussen SHV en BBW is
onduidelijk
Publicatie in openbaar register
• Wanneer wel en wanneer niet?
Krijgen kantonrechters niet veel te veel
te zeggen?
• Uitdrukkelijke voorkeur rechthebbende
• In vergelijking tot andere regelingen (Vragen Eerste
Kamer)
• Achterstanden bij de rechtbanken
Verplicht periodiek overleg tussen
rechtbanken en bewindvoerders
• Terughoudendheid bij wijziging bewindvoerder
• Kennis van SHV noodzakelijk bij rechters
• Verschillend beleid op gebied van vergoedingen en
uitvoering afstemmen
Moet de bewindvoerder zich wel bemoeien
met de vraag of voortzetting van het
bewind noodzakelijk is?
Waarom moet de bewindvoerder ook een
opheffingsverzoek in kunnen dienen?
Gemiste kansen
Moratorium bij instelling van bewind op
grond van verkwisting?
Tot de boedelbeschrijving gemaakt is moeten alle
verrekeningen/beslagen, doorberekening van kosten op
schulden enz worden stopgezet. Uitzetting en afsluiting
van nutsvoorzieningen verboden.
Verbod voor deurwaarders om
beschermingsbewind uit te voeren, zelfs
onder een andere rechtspersoon.
Ministeriële regeling
• Standaardwerkzaamheden en buitengewone
werkzaamheden
• Verschillen per rechtbank
• Werkbaar systeem!
Duidelijkheid is wenselijk
• Tijdschrijven of forfaitaire vergoedingen?
• Grote verschillen per rechtbank (gerechtelijke
herindeling)
Aanbevelingen LOVCK:
Vier trajecten:
1. Minnelijk traject bij gemeente
2. Wsnp traject
3. Zelf regelen van schulden door bewindvoerder
4. Uitzichtloos traject
• Voorbereiden minnelijk traject
• Eénmalig 6 uur extra
• Wsnp traject
• Maximaal 3 uur per zitting (noodzaak aanwezigheid aantonen)
• Zelf regelingen treffen door bewindvoerder
• Maximaal 3 uur per jaar dat regelingen lopen (minimaal 16
schuldeisers)
• Uitzichtloze situatie
• Maximaal 3 uur per jaar zolang deze situatie voort duurt.
Aanbevelingen meerderjarigenbewind
Werkzaamheden ten behoeve van het stabiliseren van
problematische schuldsituaties in het voortraject en in het
kader van toeleiding tot een minnelijke- of wettelijke
schuldregeling.
Bevorderen van zelfredzaamheid
• Zou dit wel een taak moeten zijn van de
bewindvoerder?
• Hoe gaat dat er uit zien en hoeveel tijd (geld) kost dat?
• Moet dat uit de standaardvergoeding worden voldaan?
• Controleerbaar?
Financiering kosten beschermingsbewind
• Bijzondere bijstand
• Rol van de gemeente
• Onderzoek nodig (Stimulansz)
Is financiering van de kosten
beschermingsbewind vanuit de bijzondere
bijstand voor de toekomst de juiste weg?
Gemeente Amsterdam vergoedt kosten
bewind niet meer bij vrijwillige
bewindvoering!
(LinkedIn Discussiegroep Beschermingsbewind)
Gemeente Breda vergoedt kosten bewind
niet meer als ze niet worden aangevraagd
voordat de beschikking door de rechtbank
is afgegeven!
(LinkedIn Discussiegroep Beschermingsbewind)
Brief van VNG, DIVOSA en NVVK aan vaste
kamercommissie Veiligheid & Justitie
• Zorgen over toestroom en oplopende kosten vanuit de
bijzondere bijstand
• Zijn deze zorgen terecht?
• Wat is de rol van de gemeenten zelf?
Opiniestuk over de rol van gemeenten op
www.beschermingsbewind.nl
Nader onderzoek nodig
NVVK, VNG, DIVOSA, BPBI en rechterlijke
macht moeten samen optrekken

Download Report