Monitoring van libellen in Vlaanderen Geert De Knijf Libellenvereniging Vlaanderen – INBO Christophe Brochard © Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Monitoring van libellen in Vlaanderen Inhoud • • • • aanleiding soortkeuze - selectiecriteria overzicht soorten 3 verschillende methoden – Transecttelling adulten – Transect larvenhuidjes – Populatietelling per locatie • gevraagde inspanning • discussie Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Monitoring - aanleiding • Verplichting om 6-jaarlijks te rapporteren aan EC hoe het gesteld is met de soorten en habitattypes -> conservation status • Wat wordt er over HRL soorten gevraagd? • • • • Range en verandering in range Populatiegrootte en trend van populatie Kwaliteit leefgebied Inschatting toekomstperspectief • Vlaanderen: • Gevlekte witsnuitlibel • Rivierrombout Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Soortkeuze - criteria • Habitatrichtlijnsoorten • Vlaams prioritaire soorten -> beleidskeuze • Selectiecriteria HRL - soort op bijlage Habitatrichtlijn A - Europese Rode Lijstsoort -> Kempense heidelibel B - soort in West-Europa (Atlantisch) sterk onder druk staat, maar niet op Rode Lijst of HRL C - overige soorten Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Overzicht soorten Soort HRL Rode Lijst VL Criteria Meetnet Bosbeekjuffer - EN C 1 Maanwaterjuffer - EN B 1 Speerwaterjuffer - CR B 1 Variabele waterjuffer - EN C 1 Vroege glazenmaker - CR C 1 Beekrombout - EN C 1 Rivierrombout IV DD HRL 1 Hoogveenglanslibel - EN B 1 Kempense heidelibel - VU A 1 Gevlekte witsnuitlibel II, IV CR HRL 1 Meetnet: - Data worden verzameld via standaardprotocol dat steeds gevolgd wordt. - A priori vastgelegde locaties voor representatieve bemonstering. Totale informatiebehoefte Overige Vlaams Prioritaire Soorten VRL-soorten G-IHD voor soort? Ja Prioritering naar gewenste gegevenskwaliteit Kostenefficiënt meetnet haalbaar? Ja Nee Er geldt een van volgende criteria: - Vlaanderen = zeer belangrijk - Ruimtebehoevend (1) -Vlaanderen belangrijk en status soort = ongunstig of ongekend (2) - Indicator basisnatuur - Buiten regulier beleid - Soortenbeschermingsplan Synergie gestructureerde meetnetten prioritaire soorten Ja Ja Meer dan 20 locaties voor soort? Nee Nee Ja Invulling informatiebehoefte Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 HRL-soorten Losse waarnemingen of semigestructureerde waarnemingen Gestructureerde meetnetten: integraal Gestructureerde meetnetten: steekproef Leucorr hinia pectorali s in Vlaande ren in 2012 Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Transect - adulten Bosbeekjuffer, Variabele waterjuffer, Vroege glazenmaker • vaste telroute • Waterkant, homogeen habitat, water goed zichtbaar • route = 100m lang, of meer (max 500m) indien geschikt biotoop aanwezig is • 3 tellingen in vliegseizoen van de soort • elke route om de 3 jaar geteld • telling tussen 11u en 16u30 • weercondities Zonnig, niet meer dan 25% bewolking min 17°C Matige wind (< 5 Beaufort) Niet bij neerslag Leucorr hinia pectorali s in Vlaande ren in 2012 Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Transect - adulten Bosbeekjuffer, Variabele waterjuffer, Vroege glazenmaker • 2m oever en 5m water worden geteld • alle dieren worden geteld, (geen tenerals) • voorkeur visuele telling ipv gebruik netje • hoge aantallen juffertjes: schatting, per 10 tellen Leucorr hinia pectorali s in Vlaande ren in 2012 Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Transect - larvenhuidjes Beekrombout & Rivierrombout • • • • • • • • transect van 500m langsheen waterloop Beekrombout alle huidjes verzamelen en tellen positie op kaart intekenen 1uur per transect Jaarlijks Beekrombout: 3 x (mei) Rivierrombout: • 6 tellingen (half juni-half aug) • Enkel Albertkanaal Rivierrombout • • • • Leucorr hinia pectorali s in Vlaande ren in 2012 Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Transect - larvenhuidjes 2m oever en 5m water worden geteld alle dieren worden geteld, (geen tenerals!) Visuele telling, geen netje Hoge aantallen juffertjes: schatting, per 10 tellen Leucorr hinia pectorali s in Vlaande ren in 2012 Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Populatietelling per locatie Speerwaterjuffer, Maanwaterjuffer, Hoogveenglanslibel, Kempense heidelibel, Gevlekte witsnuitlibel • Zeer beperkt aantal populaties: integraal opvolgen • Geringe aantallen -> lage detectiekans op vaste route • • • • • Locatie: waterpartij + directe omgeving (landhabitat) Locatie wordt geteld gedurende 1uur Locatie op kaart intekenen Jaarlijks 2 tellingen in piek vliegtijd Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Populatietelling per locatie Afbakening gebied - Spiekelspade, Zwarte Beek – Jo Packet © Leucorr hinia pectorali s in Vlaande ren in 2012 Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Populatietelling per locatie Speerwaterjuffer, Maanwaterjuffer, Hoogveenglanslibel, Kempense heidelibel, Gevlekte witsnuitlibel • Telling tussen 11u en 16u30 Kempense heidelibel: 9u en 14u00 • Weercondities Zonnig, niet meer dan 25% bewolking min 17°C Matige wind (niet bij >4 Beaufort) Niet bij neerslag Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Gevraagde inspanning Soort #loc/y veldwerk (u) verwerking (u) TOT veldwerkdagen Bosbeekjuffer ** 10 15 3 3 15 bezoeken van330 min Variabele waterjuffer ** 10 Vroege glazenmaker ** 10 Beekrombout 10 Rivierrombout Maanwaterjuffer 10 7 Speerwaterjuffer 7 Hoogveenglanslibel 10 Kempense heidelibel 5 10 2 10 Gevlekte witsnuitlibel 10 20 4 20* 15 3 30 6 3 60 en 6 bez. van12 1u 14 2,8 2,81u 2 14 bezoeken van 20 4 * deel van locaties is dezelfde, dus werklast ligt lager ** Bosbeek, variabele en vroege : 3jarige cyclus, totaal elk 30 locaties 30 30* 30* 30 60 14 14* 20* Monitoring libellen in Vlaanderen - Libellenstudiedag 2014 Gevraagde inspanning Soort #loc/y veldwerk (u) verwerking (u) TOT veldwerkdagen Bosbeekjuffer ** 10 15 3 3 15 bezoeken van330 min Variabele waterjuffer ** 10 Vroege glazenmaker ** 10 Beekrombout 10 Rivierrombout Maanwaterjuffer 10 7 Speerwaterjuffer 7 Hoogveenglanslibel 10 Kempense heidelibel 5 10 2 10 Gevlekte witsnuitlibel 10 20 4 20* 15 3 30 6 3 60 en 6 bez. van12 1u 14 2,8 2,81u 2 14 bezoeken van 20 4 * deel van locaties is dezelfde, dus werklast ligt lager ** Bosbeek, variabele en vroege : 3jarige cyclus, totaal elk 30 locaties 30 30* 30* 30 60 14 14* 20*
© Copyright 2024 ExpyDoc
