Het bestaansrecht van speelotheken in 10 punten

Het bestaansrecht van
speelotheken in 10 punten
1. Kinderen hebben recht op spelen
Nederland ondertekende de rechten van het kind, zoals geformuleerd door de
Verenigde Naties in 1979 en verplichtte zich daarmee tot het mogelijk maken
van spelen door voorzieningen mogelijk te maken. Een speelotheek is bij
uitstek een voorziening waarmee een gemeente vorm kan geven aan
kindgericht beleid. Zoals de realisering van speelterreinen hoort bij haar taak
om buiten spelen mogelijk te maken, zo is het de intentie van een speelotheek
om spelen binnen en buitenshuis, in de kinderopvang, onderwijs en bij
kindgerichte organisaties te ondersteunen.
2. Een speelotheek draagt bij aan goed spelen
Een speelotheek kan een belangrijke bijdrage leveren aan het speelpeil. Uit onderzoek1 blijkt dat kinderen spelen
met steeds minder concentratie en minder inventiviteit. Oorzaken hiervan kunnen zijn: het aanbod van beperkt
en bepaald speelgoed, geringe betrokkenheid of kennis van ouders bij speelgoedkeuze en het enorme
aanbod van speelgoed in verschillende pedagogische kwaliteiten. Een speelotheek helpt bij het maken van
een verantwoorde keuze, zij doet dit zonder ‘voor te schrijven’ en zonder commerciële belangen.
3. Ouders kunnen bij de speelotheek terecht voor informatie over spel en speelgoed
Een speelotheek is een laagdrempelige organisatie. Alle ouders zijn welkom, samen met hun kinderen. Een
speelotheek schrijft niet voor. De doelstelling van een speelotheek is gericht op het mogelijk maken van goed
spelen door een verantwoord aanbod van speelgoed. Door speelgoed te kiezen en uit te proberen krijgen
ouders informatie over ontwikkelingsfase, interesse en mogelijkheden voor hun kind. Dit vergroot hun
aandacht en inzet voor kinderen. Internationaal onderzoek2 toonde aan dat Nederlandse volwassen
begeleiders van kinderen onvoldoende scoren op interactieve vaardigheden. Dit zijn vaardigheden die we
inzetten bij het herkennen en ondersteunen van interesses en individuele mogelijkheden van kinderen. In de
ons omringende landen scoorden begeleiders van kinderen beduidend beter op deze interactieve
vaardigheden.
4. In de speelotheek is speelgoed meer dan een commercieel product
Verantwoord speelgoed kan bijdragen aan goed spelen en daarmee ontwikkelingskansen creëren.
Onafhankelijke informatie over speelse mogelijkheden maakt het mogelijk goed spelen te stimuleren zonder
commercieel oogmerk. De criteria waaraan speelgoed voor speelotheek moet voldoen zijn gericht op
‘verantwoord gemaakt’, ‘verantwoord gegeven’ en ‘verantwoord gebruikt’. Door te lenen kunnen
ouders/begeleiders hun kennis van en ervaring met spelmaterialen vergroten. Zo leren ze bijvoorbeeld
verschillende constructiesystemen kennen, en doen zij ervaring op met verschillende spelvaardigheden.
Hiermee kunnen zij beter herkennen waaraan een kind toe is, wat past bij zijn of haar interesse.
5. Een speelotheek is een ontmoetingsplaats voor ouders met kinderen onder de 4 jaar
Voor gezinnen met kinderen jonger dan 4 jaar is het ontmoeten van andere gezinnen niet altijd gemakkelijk
en vanzelfsprekend. Zijn er moeilijkheden in de opvoeding, dan is leggen van contact met mensen of
organisaties die ondersteuning kunnen bieden, niet voor elk gezin vanzelfsprekend. Een speelotheek vormt
een belangrijke ontmoetingsplaats voor (jonge) ouders met kinderen onder de 4 jaar. In samenwerking met
kindgerichte organisaties kan de speelotheek een rol spelen bij doeltreffende informatie of doorverwijzing.
1
Concentratie: Elly Singer, Universiteit Utrecht, Sociale interactie: Louise Berkhout, Universiteit Groningen, Taalontwikkeling:
Sieneke Goorhuis – Brouwer, Universiteit Groningen
2
NCKO- onderzoek Kohnstamm Instituut - Universiteit van Amsterdam
Samenwerking met een speelotheek is belangrijk voor bijvoorbeeld (brede) scholen, opvoedbureaus,
kinderopvangorganisaties, CJG’s, bibliotheken en buurt- en clubhuiswerk.
6. De speelotheek is er voor iedereen, ook voor mensen met een beperking
Goed spelen is extra belangrijk voor kinderen met een beperking, psychogeriatrische
patiënten, ouderen en speciale doelgroepen waarvoor passend aanbod nodig is. Een
speelotheek kan het aanbod afstemmen op speciale doelgroepen waarmee gebruik en
aanschaf gedeeld kunnen worden als specifieke informatie beschikbaar komt.
Bijvoorbeeld aangepast speelgoed voor kinderen met een specifieke achterstand of
beperking; puzzels voor ouderen of speelgoed voor kinderen met bovengemiddelde
intelligentie.
7. Voor basisschoolkinderen met een achterstand heeft de speelotheek materiaal
beschikbaar
Er is steeds meer aandacht voor kinderen met een ontwikkelingsachterstand.
Voorbeelden hiervan zijn: achterstanden in motoriek en taalvaardigheden;
achterstanden in selectieve vermogens (nodig voor rekenen/ selecteren) en
angststoornissen. Deze achterstanden worden vaak opgelopen in de voor-en
naschoolse situatie, dus in de periode waarin kinderen spelen.
Aandacht voor activiteiten voor deze periode kan achterstanden voorkomen
of leiden tot vroegtijdige signalering. De speelotheek kan bijdragen aan een
grotere betrokkenheid van ouders voor kinderen, door ouders en kinderen in
staat te stellen op een goede manier interesses te herkennen en te
ontwikkelen.
8. De speelotheek draagt bij aan een duurzaam gebruik en hergebruik van spelmateriaal
Spelmateriaal is zowel voor ouders als kindgerichte organisaties duur in aanschaf, heeft een korte
gebruikswaarde per kind en kan bepaald zijn door activiteit of seizoen. Lenen bij een speelotheek werkt
kostenbesparend. Mensen kunnen daarnaast op ideologische gronden kiezen voor speelgoed delen in plaats
van zelf aanschaffen.
Een collectieve speelgoedcollectie biedt bovendien mogelijkheden om het aanbod te verrijken met bijzonder
spelmateriaal. Zo kan een speelotheek bijvoorbeeld themakisten aanbieden voor kinderopvang,
peuterspeelzalen, (brede) scholen en speciale gelegenheden in gezinnen (kinderfeest). De speelotheek kan
ook voorzien in een assortiment aan groot spelmateriaal, geschikt voor buurthuizen en verenigingen. Ook kan
ze bijzondere (aangepaste) materialen uitlenen aan speciale doelgroepen in een grotere regio.
9. De speelotheek levert kwaliteit op materieel en dienstbaar gebied
De speelotheek in uw gemeente is aangesloten bij de Vereniging van Speelothe ken
Nederland. Deze vereniging streeft ernaar dat haar leden kwaliteit in organisatie en
aanbod behalen en behouden. De aangesloten leden hebben ingestemd met de
intentie om de uitgegeven kwaliteitskenmerken te volgen. Onderdelen hiervan zijn:
het maken van draaiboeken voor organisatie, aanschafbeleid en
samenwerkingsdoelen. Zo wordt binnen de vrijwilligersorganisatie speelotheek een
structureel beleid gerealiseerd.
10. Een speelotheek is een bewonersbindende organisatie
Een speelotheek is gericht op buurt en/of regio. In een speelotheek werken buurtbewoners met en voor
elkaar. Speelotheken geven een buurt, gemeente of regio binding. Niet voor niets steunde het Oranjefonds
speelotheken met een speciale subsidie in 2012 en 2013.
© 2013 Vereniging Speelotheken Nederland www.speelotheken.nl
Secretariaat: Beukelaan 33, 2803 SM Gouda KvK 32095508 [email protected]

Download Report