< Inkoopdocument medisch specialistische zorg 2015 < Inhoud Voorwoord 2 1 Middellange termijn visie medisch specialistische zorg 2 Medisch inhoudelijke onderwerpen 3 Andere beleidsterreinen 4 Selectieve inkoop 2015 5 Inkoopbeleid medisch specialistische zorg 2015 6 Technische aspecten indiening offerte 2015 7 Declaratie aspecten 8Tijdpad 9Tenslotte 4 bijlage I 42 bijlage II 44 bijlage III 45 bijlage IV 49 1 12 18 22 25 34 36 39 41 < < < Voorwoord 2014 is nog maar een paar maanden oud of wij zijn al weer druk bezig met de zorginkoop voor 2015. Wij willen onze (potentiële) verzekerden namelijk op tijd informeren over onze contractpartners voor komend jaar. Daarom gaan wij graag op tijd met u in gesprek. Dit document geeft daarvoor het startsein. Turbulente tijden Het blijven turbulente tijden binnen de zorg. Aangescherpte kwaliteitsnormen, selectieve zorginkoop, profielkeuzes, fusies, integrale tarieven en financiële verantwoording zijn zo maar een paar voorbeelden van ingrijpende ontwikkelingen die van grote invloed zijn op het aanbod en de inkoop van de zorg. Regiovisie 2018 In dit document staan wij stil bij de ontwikkelingen op de middellange termijn voor de medisch specialistische zorg. De lat waaraan de kwaliteit van de te leveren zorg getoetst wordt, ligt steeds hoger. De hoogte van de kosten van de zorg dwingen partijen naar mogelijkheden te zoeken om deze te beteugelen. Een aangepaste inrichting en vormgeving van het zorgaanbod kunnen helpen beide ontwikkelingen in goede banen te leiden. CZ wil in deze discussie haar bijdrage leveren door het opstellen van een ‘Regiovisie 2018’. In deze visie geven wij weer welke tendensen in de zorg zichtbaar zijn en op welke manier hierop geanticipeerd kan worden. De regiovisie wordt voor CZ leidend in de gesprekken met zorgaanbieders over de inrichting van het regionale zorglandschap en heeft daardoor invloed op onze zorginkoopafspraken. In dit inkoopdocument leest u er meer over. Prestatiebekostiging In 2012 is het systeem van prestatiebekostiging ingevoerd. Het was een lang gekoesterde wens van velen om het oude aanbodgerichte financieringssysteem in te ruilen voor een moderne, 2 < flexibele en vraaggerichte bekostiging. Een systeem dat ook de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg daadwerkelijk zou verhogen. Ondanks alle aanloopproblemen blijven wij van mening dat dit systeem momenteel het beste systeem is om de onderlinge zorgafspraken op te baseren. Stabiliteit gewenst Wij vinden echter ook dat het systeem betrouwbaarder moet zijn, met minder jaarlijkse ingrijpende veranderingen, met vooraf vastgestelde heldere registratieregels en met een productstructuur die uiterlijk op 1 april voorafgaande aan het inkoopjaar wordt vastgesteld. Zorgverzekeraars moeten met hun inkoopbeleid immers kunnen anticiperen op deze veranderingen en zorgaanbieders moeten hun offerte hierop kunnen aanpassen: stabiliteit is gewenst. Wij constateren dat wij daar nog niet zijn, maar dat er wel hard aan gewerkt wordt om daar te komen. Wij gaan er vanuit dat de randvoorwaarden waarbinnen partijen tot afspraken moeten komen dit jaar op tijd beschikbaar zijn. Voor 1 juni uw offerte nodig De praktijk in voorgaande jaren heeft ons geleerd dat op tijd beginnen met contractbesprekingen essentieel is voor een tijdige afronding. Wij hebben daarom uw offerte voor 2015 voor 1 juni 2014 nodig. Met respect voor elkaars rol en positie vertrouwen wij op een constructief en effectief onderhandelingstraject. Wij danken u bij voorbaat voor een bereidwillige opstelling in deze. Rien Pijnenburg, manager Medisch Specialistische Zorg 3 < < 1 < Middellange termijn visie medisch specialistische zorg Regiovisie 2018 CZ - Herordening ziekenhuislandschap Doel van de regiovisie is om gezamenlijk de De transparantie in de kwaliteit van de en te bezien welke gevolgen dit zou moeten ziekenhuiszorg neemt de laatste jaren verder hebben voor de organisatie van het aanbod toe. De wetenschappelijke verenigingen van de medisch specialistische zorg in de hebben al voor verschillende aandoeningen regio. Waar nodig en mogelijk wil CZ tot minimumnormen vastgesteld waaraan de een gezamenlijke veranderagenda komen. medisch specialistische zorg moet voldoen. Uitgangspunt hierbij is optimalisatie van de Zorgverzekeraars kiezen steeds vaker voor kwaliteit van de zorg voor onze verzekerden. visie te concretiseren, de trends te benoemen selectieve inkoop waardoor de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg verbeteren. De regiovisie zal de basis zijn voor onze zorginkoop voor de komende jaren. Ook dient Het wordt nu zaak om deze ontwikkelingen en het als kader voor onze opstelling ten aanzien separate uitkomsten in onderlinge samenhang van voorgenomen samenwerkingen en/of te bezien. Wanneer de ene behandeling niet fusies, kapitaalintensieve investeringen en meer wordt aangeboden, kan dat conse- selectieve inkoop. CZ wil hiermee een quenties hebben voor het uitvoeren van concrete bijdrage leveren aan kwalitatieve, de andere. Daarom wil CZ komen tot een doelmatige en toegankelijke medisch samenhangende visie op regionaal niveau specialistische zorg. – de regiovisie. Hiermee willen wij de ontwikkelingen in de medisch specialistische CZ kiest er voor om deze visie eerst te zorg die impact hebben op de zorgvraag in ontwikkelen in regio’s waar zij een substantieel beeld brengen alsmede de consequenties marktaandeel heeft. Daarna zal deze visie die dit kan hebben voor het toekomstige mogelijk ook voor de andere regio’s opgesteld zorgaanbod. Het perspectief dat deze visie worden. In diverse regio’s waar CZ een sub- aanhoudt is het jaar 2018. Dit is ‘dichtbij stantieel marktaandeel heeft, is de visie al genoeg’ om enigszins te kunnen overzien klaar en zijn wij hierover met de ziekenhuizen wat de ontwikkelingen zijn en ‘ver weg in gesprek. Voor andere regio’s waar CZ een genoeg’ om beleidsmatig te kunnen groot marktaandeel heeft, is het streven de anticiperen. regiovisie in 2014 af te ronden. 4 < Methodiek op hoofdlijnen Aan de hand van declaratiegegevens hebben wij de zorgvraag (2.500 diagnoses) geanalyseerd en per diagnose bekeken welke mate van spreiding en concentratie wenselijk is. Dit op basis van criteria van onder meer de mate van urgentie van de behandeling, de benodigde multidisciplinariteit, de volume-kwaliteitsrelatie en de benodigde specifieke infrastructuur. Vervolgens zijn de volumecijfers aan de hand van consumptiegegevens, medische technologie, demografie en kwaliteit geëxtrapoleerd naar het jaar 2018. Aansluitend is voor ieder ziekenhuis een nieuwe invulling (profiel) van het ziekenhuis opgesteld en is dit gewenste profiel vergeleken met het huidige profiel van het ziekenhuis. Zo kan bezien worden welke door CZ gewenste veranderingen aan de orde zijn en hoe deze in samenhang met andere zorg beoordeeld moet worden. Voor het opstellen van de gewenste profielen hebben voor de overige zorg. Zo kunnen acute van de ziekenhuizen vormen de acute en aneurysma-operaties niet los gezien worden oncologische zorgfuncties het uitgangspunt van een vaatchirurgisch centrum. En long- omdat: kankerzorg niet van andere longaandoeningen. •de landelijke kwaliteit- en volumenormen Daarom wordt in de regiovisie juist de zich snel ontwikkelen en veelal betrekking samenhang benadrukt met deze vaak meer hebben op deze zorg waardoor deze electieve en chronische zorg. Overigens ligt clusters aan verandering onderhevig zijn; de nadruk van de regiovisie minder op deze •deze zorg over het algemeen een laatste typen ‘marktzorg’. Hierbij is planning kapitaalintensieve infrastructuur (o.a. SEH minder aan de orde en streeft CZ voor de – IC – OK), gespecialiseerd personeel en jaarlijkse inkoopafspraken naar goede een intensieve samenwerking tussen afspraken op het gebied van prijs, volume meerdere specialismen vereist; en kwaliteit. •veranderingen voor oncologie en/of acute zorg een forse invloed op het profiel, de Inhoudelijke basis regiovisie inhoud, de organisatie en de bekostiging Zoals aangegeven vormen de acute zorg, de van een ziekenhuis hebben. oncologische zorg en de marktzorg de drie belangrijkste pijlers van de visie. Hieronder Het wel of niet aanbieden van acute en/of een toelichting. oncologische zorgfuncties kan gevolgen 5 < < (Complexe) acute zorg wenselijk is. Ook is het belangrijk om In februari 2013 heeft Zorgverzekeraars inzichtelijk te hebben welke andere Nederland (ZN) het rapport ‘Kwaliteitsvisie veranderingen in het profiel van het spoedeisende zorg’ gepubliceerd. Aanleiding ziekenhuis in het verschiet liggen. < was het door alle betrokken partijen gesloten Bestuurlijk Hoofdlijnen Akkoord (BHA) van CZ ondersteunt deze discussies en heeft medio 2011. Hierin werd enerzijds overeen- besloten om voor de herinrichting van de gekomen dat de selectieve inkoop aanzienlijk acute zorg zoveel mogelijk bij het acute zorg zou worden uitgebreid en anderzijds dat traject van ZN aan te sluiten. Dit ondanks het verdere concentratie en spreiding van zorg feit dat het proces van de regiovisie van CZ zal worden bewerkstelligd wanneer dit uit in sommige regio’s al gestart was. Vandaar oogpunt van kwaliteit en doelmatigheid dat in onze regiovisie deze combinatie van wenselijk is. In het rapport worden diverse (complexe) acute zorg, oncologische zorg en acute zorgstromen onderscheiden, worden ‘marktzorg’ nadrukkelijk in zijn totaliteit is kwaliteitsindicatoren genoemd en wordt meegenomen. wetenschappelijke literatuur vermeld. Op basis daarvan kon een onderlinge dialoog in de Oncologische zorg regio gestart worden om te bezien of tot een Nederland kent een hoogwaardig aanbod verdere optimalisatie van deze zorg gekomen van oncologische zorg, maar het kan beter. kan worden. Met Autoriteit Consument & Volgens het rapport ‘Kankerzorg in beeld: Markt (ACM) werd overeengekomen dat deze kwaliteit kan beter’ van het Integraal gesprekken non-concurrentieel door een Kankercentrum Nederland (IKNL) kan de vertegenwoordiging van de zorgverzekeraars diagnosestelling en de behandelwijze gevoerd kunnen worden. verschillen per ziekenhuis. Ook de uitkomsten van behandelingen lopen uiteen en kunnen Op het moment van schrijven van dit verder geoptimaliseerd worden. document vinden er diverse discussies plaats. Rode draad is dat diverse trends tot concen- Deze situatie wordt ook door diverse beroeps- tratie en spreiding breed onderkend worden. verenigingen onderkend en er worden verdere Daarbij is het wel nodig om goed naar elke kwaliteitsnormen ontwikkeld ter verbetering individuele acute zorgstroom te kijken om te van de resultaten. In de gepubliceerde bepalen óf en in welke mate concentratie SONCOS-normen van de Stichting 6 < Regie voeren is verbinden Oncologische Samenwerking worden dan Wij opteren voor een oncologisch netwerk ook steeds meer voorwaarden beschreven onder regie van een bovenregionaal waaraan ziekenhuizen moeten voldoen voor oncologisch netwerkcentrum. Een academisch de behandeling van diverse tumorsoorten. ziekenhuis of een in oncologie gespecialiseerd topklinisch ziekenhuis zou daarbij de regierol Deze SONCOS-normen, vormen dan ook kunnen vervullen voor de oncologiezorg een welkome bijdrage voor een verdere binnen het netwerk, inclusief het beheer van optimalisatie van de oncologische zorg. Op en toezicht op de invulling van de afgesproken dit moment ziet CZ echter dat ziekenhuizen indicatie- en behandelprotocollen. Binnen dit (om te kunnen voldoen aan de normen) steeds netwerk kan vervolgens per tumorsoort aan vaker kiezen voor een korte termijn ‘verdeling’ de hand van de stagiëring van de ziekte van verschillende tumorsoorten tussen beoordeeld worden wat de meest gewenste ziekenhuizen zonder daarbij te letten op de vervolgstap in het proces is en waar (in welk samenhang. Dit past niet in de visie van CZ. ziekenhuis) deze het beste aangeboden kan CZ voorziet dat de kwaliteitscriteria en worden. Dit leidt dan tot ziekenhuizen met een volumenormen de komende jaren nog duidelijk oncologisch profiel, maar wellicht ook scherper gaan worden. Dit kan forse impact tot ziekenhuizen waar de oncologische zorg hebben op het aanbod van de oncologische beperkt zal zijn tot de eenvoudige diagnostiek zorg in meerdere ziekenhuizen. Zonder en nazorg. proactief handelen van ziekenhuizen en artsen, geeft dit het risico dat ziekenhuizen Komende periode gaan wij met alle betrok- overvallen worden door de hogere normen en kenen verder onderzoeken hoe wij dit het dat adhoc oplossingen genomen worden die beste kunnen vormgeven. Hoewel dit soms de kwaliteit, toegankelijkheid en integraliteit lastige discussies zal geven, zien wij het als niet bevorderen. Om dit te voorkomen is CZ onze verantwoordelijkheid om hierbij namens de discussie aangegaan met de diverse onze verzekerden proactief te handelen. belangenhouders in het oncologische veld. Samenwerken in netwerkverband tussen Marktbenadering professionals is hierbij naar onze mening De (complexe) spoedeisende zorg en de essentieel, maar ook het belang van de oncologische zorg vormen twee belangrijke samenhang van verschillende tumorsoorten pijlers onder de toekomstige ziekenhuis- per ziekenhuis moet worden bewaakt. profielen. Het grootste deel van de 7 < < < ziekenhuiszorg gaat echter over zorg die IC-voorziening planbaar en mono- of multidisciplinair van Zodra de profielen van de ziekenhuizen aard is. Ook van deze zorg vinden wij dat verder uitgekristalliseerd zijn en inzichtelijk vastgesteld moet worden of er een volume- is geworden wat het toekomstig zorgaanbod kwaliteitsrelatie aanwezig is. Met andere wordt, is het nodig te kijken naar de nood- woorden: leidt een concentratie van deze zorg zakelijke randvoorwaardelijke voorzieningen, tot betere uitkomsten, zowel in termen van zoals de Intensive Care voorziening. kwaliteit en/of doelmatigheid? Ook deze Daarnaast ligt momenteel een nieuwe Richtlijn analyse hebben wij in onze regiovisie mee- Intensive Care ter autorisatie bij de weten- genomen. Daarom zullen wij de komende schappelijke verenigingen. In deze richtlijn jaren per aandoening met ziekenhuizen wordt onder andere aangesloten bij nieuwe bespreken of wij deze zorg willen contracteren inzichten op het gebied van regionale of niet. De uitkomsten hiervan hebben samenwerking en intramurale samenwerking mogelijk al effect vanaf 2015. met ‘high dependency’ afdelingen. De implementatie van deze nieuwe richtlijn zal Mocht deze volume-kwaliteitsrelatie niet direct consequenties hebben voor de (regionale) op de voorgrond staan dan zal de zorginkoop samenwerking op het gebied van de Intensive vooral gericht zijn op optimalisatie van prijs Care. Wij opteren er dan ook voor om de en kwaliteit. Aspecten als de hoeveelheid te discussie over welke IC-voorziening waar leveren zorg per diagnose (waaronder nodig is te voeren wanneer de richtlijn beoordeling van de praktijkvariatie), de prijs definitief is vastgesteld en het volledige van de zorg en de productmix (inzet van ziekenhuisaanbod per locatie inzichtelijk is relatief lichte of zware producten) zullen geworden. Een duidelijk regionaal beeld van -binnen de beschikbare financiële kaders- het ziekenhuisaanbod is noodzakelijk voor bepalend zijn voor de mate van contractering. keuzes in differentiatie van IC-voorzieningen. Uiteraard zal hierbij ook gekeken worden naar de mogelijkheden om deze zorg meer in de Kwaliteitskader in ontwikkeling eerstelijn in te kopen (substitutie), al dan niet In ons inkoopdocument MSZ 2014 hebben in samenhang en samenwerking met het wij stil gestaan bij de ontwikkeling van een ziekenhuis. uniform kwaliteitskader op basis waarvan wij de inkoopafspraken mede willen vaststellen. 8 < In dit kwaliteitskader wordt de visie van CZ als onderdeel van de te maken zorginkoop- op kwaliteit vertaald in een denkmodel dat afspraken. De ontwikkeling vordert gestaag. gericht is op optimalisatie van de waarde van Het streven is om binnen enkele jaren voor de zorg. Deze waarde wordt bepaald aan de al deze 30 aandoeningen het gehele traject hand van aantoonbare betekenisvolle normen afgerond te hebben. en indicatoren. De (ervaren) waarde is het hoogst bij een zo hoog mogelijke kwaliteit Men verwacht in 2015 al de kwaliteits- van zorg tegen zo laag mogelijke kosten. indicatoren voor borstkankerzorg en darmkankerzorg kenbaar te kunnen maken. Om dit kwaliteitskader verder te implemen- Als de indicatoren op tijd beschikbaar zijn, teren hebben wij er voor gekozen dit uit te streeft CZ ernaar om deze ook onderdeel te werken voor twee van de huidige selectieve laten zijn van de te voeren inkoopgesprekken inkoopaandoeningen: borstkankerzorg en voor 2015. bariatrie. Dit houdt in dat wij het komende jaar bekijken of deze aandoeningen zich lenen Shared Decision Making voor de implementatie van het kwaliteitskader. CZ wil de kwaliteit van zorg verbeteren door Mocht dit in voldoende mate het geval zijn dan gedeelde besluitvorming te stimuleren. Dit heeft dit eventueel vanaf 2016 gevolgen voor kan door patiënten beter voor te lichten en de inkoop. te begeleiden, bijvoorbeeld met keuzehulpen. Hierdoor kunnen patiënten beter de eigen Top 30 regie nemen in de spreekkamer en samen met ZN werkt op landelijk niveau hard aan een de zorgverlener kiezen voor een behandeling kwaliteitsindicatorenset die gebruikt kan die het best bij hem of haar past. Uit onder- worden voor zorginkoop. Hiervoor zijn 30 zoeken blijkt dat het toepassen van gedeelde aandoeningen geselecteerd waarvoor deze besluitvorming door het gebruik van keuze- kwaliteitsindicatoren ontwikkeld worden. hulpen resulteert in een hogere patiënt- De bedoeling is om deze indicatoren waar tevredenheid, een betere arts-patiëntrelatie, mogelijk op te nemen in de klinische regi- een hogere kwaliteit van leven en minder straties. Tevens dienen de indicatoren te invasieve ingrepen. worden vastgesteld door het Kwaliteitsinstituut. Daarna kunnen ze gebruikt worden 9 < < < Reeds 46 ziekenhuizen zijn positief en Op diverse plaatsen in dit inkoopdocument enthousiast over de inzet van een keuzehulp wordt nader toegelicht op welke manier wij de bij de behandelkeuze voor prostaatcarcinoom. bovenstaande onderwerpen zullen betrekken Hierdoor is ons streven om in 2016 gedeelde in ons inkoopbeleid voor 2015. besluitvorming en het gebruik van keuze- CZ houdt zich voor deze jaren strikt aan de hulpen ook in de zorginkoop mee te nemen. afgesproken financiële kaders. Dit kan tot Als eerste bij de behandelkeuze voor gevolg hebben dat wij sommige partijen niet prostaatkanker, later ook voor andere meer contracteren, dan wel tegen substantieel aandoeningen. In kwaliteitsgesprekken met andere volumes of prijzen dan deze partijen ziekenhuizen zullen wij dit nader bespreken. hebben geoffreerd. Doel van ons contracteerbeleid is om macro-overschrijdingen te Beheersing uitgaven voorkomen zodat het ongedifferentieerde De landelijke afspraken om de zorgkosten Macro BeheersingsInstrument, dat in 2015 te beteugelen, zijn gecontinueerd. In het nog van kracht zal zijn, niet toegepast hoeft nieuwe ‘Onderhandelaarresultaat medisch te worden. specialistische zorg 2014 t/m 2017’ (verder te noemen Bestuurlijke Hoofdlijnen Akkoord Gepast gebruik (BHA)) voor de medisch specialistische zorg In het BHA is ook afgesproken de zorg aan is door betrokken partijen overeengekomen te bieden en te betalen volgens de regels van dat de landelijke volumegroei voor de ‘gepast gebruik’. Dit houdt in dat wij bij de te ziekenhuiszorg in de jaren 2015 - 2017 sluiten overeenkomsten met zorgaanbieders maximaal 1% per jaar mag toenemen. De afspraken zullen maken over: beperking van de volumegroei dient onder •de gedeclareerde zorg voldoet aan de meer te worden gerealiseerd door: stand van wetenschap en praktijk •het terugdringen van ongewenste (effectieve zorg); •de gedeclareerde zorg voldoet aan de praktijkvariatie; •het beperken van de toegang tot de indicatievoorwaarden zoals gesteld in zorgaanspraken op basis van medische de Zorgverzekeringswet (indien van noodzaak en kwaliteit van leven; toepassing); •de verzekerde is redelijkerwijs aangewezen • (de)concentratie van zorg; op de zorg gezien zijn gezondheidssituatie • substitutie naar de eerste lijn. (medische noodzaak). 10 < Contractduur inkoopafspraken afspraken nader verkennen. Wij zullen daarbij Profielkeuzes door ziekenhuizen gaan vaak in eerste instantie uitgaan van een termijn van gepaard met ingrijpende aanpassingen in de drie jaar aangezien het nu lastig is om voor infrastructuur. De hiermee samenhangende een langere periode vooruit te kijken. financieringsconsequenties leiden tot de wens meer zekerheid te verkrijgen over de contractduur tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Ook banken sturen steeds meer aan op een langere contractduur dan 1 jaar. Wij onderkennen dat de huidige ontwikkelingen kunnen leiden tot de wenselijkheid van meerjarenafspraken. Aan de andere kant is het nieuwe prestatiebekostigingssysteem nog maar kort geleden ingevoerd en pas in 2014 volledig ontdaan van budgettaire aspecten uit het verleden. Wij verwachten evenwel dat meerjarige overeenkomsten in de toekomst kunnen bijdragen aan meer zekerheid voor alle partijen en daardoor aan een gewenste ontwikkeling van de (regionale) herorganisatie van het zorgaanbod. Goede inhoudelijke en aantrekkelijke financiële voorstellen van ziekenhuizen kunnen eraan bijdragen dat het proces om te komen tot meerjarige overeenkomsten wordt versneld. Daarom willen wij voor 2015 in voorkomende situaties ook de mogelijkheid van meerjaren- 11 < < 2 < Medisch inhoudelijke onderwerpen Integrale visieontwikkeling over de sectoren heen om zorg waarvoor (nog) onvoldoende CZ is enkele jaren terug gestart met selectieve en/of veilig is (op korte dan wel lange termijn). inkoop van aandoeningen. Dit beleid zullen wij In bijlage 1 is een aantal behandelingen in de komende jaren voortzetten. Daarnaast opgenomen waarvoor door het Zorginstituut zal de regiovisie de basis zijn voor de zorg- Nederland (tot 1 april 2014 het College voor inkoop voor de medisch specialistische Zorgverzekeringen) is vastgesteld dat deze zorg. Maar CZ stelt zich ook ten doel om het niet aan het bovenstaande criterium voldoen. zorgaanbod over de sectoren heen meer in Deze lijst is overigens niet limitatief. Ook samenhang tot stand te laten komen. Dus andere (toekomstige) experimentele of vóór en ná de behandeling in de tweede lijn innovatieve behandelingen kunnen mogelijk moet er een onderling nauw afgestemd niet aan het gestelde criterium voldoen. behandeltraject in de eerste lijn plaats vinden. Een actueel overzicht van de standpunten Dit betreft niet alleen de chronische ziekten en adviezen is te vinden op de website zoals diabetes, COPD en CVR maar ook van Zorginstituut Nederland: bijvoorbeeld geïntegreerde oogzorg, integrale www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/ geboortezorg of paramedische zorg. Ver- rapporten. wetenschappelijk bewijs is dat deze effectief wijs- en terugverwijsafspraken zijn hierbij onontbeerlijk. Ons financiële controlebeleid is onder meer Kortom, het werken naar een meer integrale gebaseerd op de stand van wetenschap en visie gericht op een optimale kwalitatieve en praktijk. Dit houdt in dat bij gebleken onrecht- doelmatige behandeling over de echelons matigheden de declaraties uit dien hoofde van de eerste en tweede lijn heen. achteraf kunnen worden teruggevorderd. Zorg conform wetenschap en praktijk Kwaliteitsbesprekingen ziekenhuizen De te contracteren zorg dient te voldoen aan Jaarlijks voeren wij kwaliteitsoverleggen bij de eisen die de wet- en regelgeving aan de ziekenhuizen waarbij wij een substantieel uitoefening stellen. Zorg die niet conform marktaandeel hebben. Deze overleggen de stand van de wetenschap en praktijk is, monden uit in onderlinge afspraken voor is uitgesloten van vergoeding uit de basis- verdere kwaliteitsverbetering. Om de effec- verzekering en kan als zodanig niet bij CZ tiviteit van deze gesprekken te vergroten, gedeclareerd worden. Het gaat daarbij stellen wij voor meer focus aan te brengen 12 < bij de te bespreken kwaliteitsonderwerpen. substantieel marktaandeel hebben, stellen wij Voor die ziekenhuizen waarbij wij een voor de gesprekken primair te richten op: 1Het gewenste profiel van het ziekenhuis: onder meer aan de hand van onze regiovisie (concentratie en spreiding van diagnoses en behandelingen): a. (complexe) acute zorg b. herinrichting oncologie c.marktbenadering: primair díe aandoeningen waarbij een volume-kwaliteitsrelatie aan de orde is d. selectieve inkoop CZ e. minimumnormen beroepsgroepen 2 Te maken zorginkoopafspraken: a.praktijkvariatie b. gewenste substitutie naar eerste lijn c. beoordeling productmix d.in voorkomende gevallen beoordeling zorgaanbod op productniveau 3DICA-indicatoren en andere klinische registraties 4Patiëntervaringen vanuit CQ-index (Consumer Quality Index) en PROM’s (Patient Reported Outcome Measures) 5Afzonderlijke op ziekenhuisniveau lopende of nieuwe onderwerpen De gemaakte afspraken bij deze overleggen registraties. Op deze manier wordt willen wij vastleggen in een door beiden te waardevolle informatie verkregen over accorderen document. Dit document krijgt de kwaliteit van de geleverde zorg. In de een continu en dynamisch karakter en kan contracten voor 2015 zullen dan ook in ieder beschouwd worden als een soort ‘logboek’. geval de volgende registraties worden In de zorgovereenkomst zal een verwijzing opgenomen. naar dit document worden opgenomen. >➢ De zorgaanbieder neemt voor darmkanker, Data registratie borstkanker, longkanker en slokdarm/maag- CZ vindt erg belangrijk dat zorgaanbieders kanker deel aan de volgende vier reeds deelnemen aan landelijk vastgestelde klinische lopende DICA (Dutch Institute for Clinical 13 < < < Auditing)-registraties (zowel de verplichte als geven dat de registraties van de NCDR als niet-verplichte dataset): betrouwbaar en stabiel te kwalificeren zijn. • DSCA (Dutch Surgical Colorectal Audit) >➢ De zorgaanbieder neemt voor de HIV-zorg • DBCA (Dutch Breast Cancer Audit) deel aan de dataregistratie van de HIV-zorg. • DLSA (Dutch Lung Surgery Audit) • DUCA (Dutch Upper GI Cancer Audit) >➢ De zorgaanbieder neemt deel aan de in 2014 van start gaande QRNS (Quality Registry De zorgaanbieder gaat ook deelnemen aan de Neuro Surgery). in 2014 van start gaande registraties op het >➢ De zorgaanbieder neemt deel aan de gebied van: dataregistratie van de NVU (Nederlandse • CVA (vastgesteld door Kennisnetwerk CVA) Vereniging voor Urologie). • Parkinson (vastgesteld door Parkinsonnet) • Gynaecologische oncologie (DGOA) >➢ De zorgaanbieder geeft op verzoek inzicht • Wervelkomchirurgie (DSSR) in de data uit de dataregistratie van de NVSCA •Vaatchirurgie (Nederlandse Vereniging voor Schisis en • Morbide Obesitas Craniofaciale Afwijkingen). >➢ De zorgaanbieder geeft het DICA toe- Voorwaardelijke toelating stemming voor het aan CZ en ZN doorleveren Voorwaardelijke toelating houdt in dat de van de overeengekomen indicatoren, door behandelingen vier jaar lang tot de aanspraak dit in de afzonderlijke tot DICA behorende behoren en dat in die tijd de effectiviteit en klinische registraties aan te vinken. doelmatigheid door middel van onderzoek worden getoetst. Wij stellen deelname aan >➢ De zorgaanbieder neemt voor cardiologie onderzoek als vereiste voor contractering van deel aan de onderdelen DIPR (Dutch ICD and deze zorg. Pacemaker Registry) en CIDR (Cardiovascular Intervention Data Registry) van de NCDR Chronische aspecifieke rugklachten (National Cardiovascular Data Registry), vanaf (MinT-studie) het moment dat vanuit de NVVC (Nederlandse In 2012 is door VWS op basis van advies van Vereniging voor Cardiologie) wordt aange- het CvZ een eerste behandeling toegelaten 14 < voor voorwaardelijke financiering: In 2014 zijn door VWS twee nieuwe interventies voorwaardelijk toegelaten: •Radiofrequente denervatietechnieken voor chronische aspecifieke lage rugklachten •Transluminale endoscopische step-up benadering bij patiënten met Vanaf 2014 is voor vergoeding vereist dat geïnfecteerde pancreasnecrose de verzekerde daadwerkelijk aan het door •Autologe stamceltransplantaties bij ZonMw gefinancierd onderzoek (MinT-studie) therapierefractaire patiënten met de deelneemt. Hierbij geldt een overgangs- ziekte van Crohn regeling tot 1 januari 2016 voor verzekerden die op 31 december 2013 zorg genoten in het Voor 2015 is bij het schrijven van dit document kader van de behandeling van chronische nog niet door VWS vastgesteld óf en zo ja aspecifieke rugklachten met toepassing van welke behandelingen voorwaardelijk worden radiofrequente denervatie als de indicatie en toegelaten. Wanneer dit wel vaststaat, nemen behandelingen overeenkomstig de voor- wij dit mee in de contractering. waarden waren die zijn opgenomen in het voornoemde door ZonMW gefinancierde Patiëntveiligheid onderzoeksvoorstel. Een belangrijk onderwerp in het BHA betreft de patiëntveiligheid. Landelijk wordt gewerkt Therapieresistente hypertensie (Sympathy- aan een patiëntveiligheidsagenda voor de studie) en intra-arteriële trombolyse bij jaren 2014 – 2017. Hierin ontwikkelt elke herseninfarct (Mr Clean-studie) zorgaanbieder een ‘zelfmonitor’ waarop In 2013 zijn door VWS twee nieuwe inzichtelijk wordt wat de stand van zaken behandelingen voorwaardelijk toegelaten: is van de realisatie van de 10 VMS-thema’s (VeiligheidsManagementSysteem) aangevuld •Renale denervatie bij therapieresistente hypertensie met aanbevelingen uit de NIVEL - en IGZ rapporten. • Intra-arteriële trombolyse bij herseninfarct CZ zal bij de contractering voor 2015 Geïnfecteerde pancreasnecrose (Tension- nadrukkelijk het aspect patiëntveiligheid studie) en therapierefractaire patiënten met de ziekte van Crohn (ZonMw-studie) 15 < < < Focus zorgt voor meer kwaliteit meenemen. Wij zullen zorgaanbieders verplichten periodiek inzage te geven in de stand van zaken rondom de implementatie van de 10 VMS-thema’s en de aanvullende speerpunten. Op basis daarvan benoemen en monitoren wij de acties die moeten leiden tot realisatie van de minimumnormen. Voor een opsomming van deze minimumnormen zie bijlage 2. Wij beraden ons momenteel over de consequenties van het niet (volledig) voldoen aan bovengenoemde voorwaarden. Mogelijke gevolgen zijn het minder zorg inkopen (lager maximum omzetplafond) dan wel het helemaal niet meer contracteren van de betreffende zorgaanbieder. In de zorgovereenkomst 2015 zullen afspraken over bovengenoemde items worden opgenomen ter verbetering van de patiëntveiligheid. aakherschikking Physician Assistant T en Verpleegkundig Specialist Eind 2011 hebben de Physician Assistant( (PA) en de Verpleegkundig Specialist (VS) voor een periode van vijf jaar uitgebreide bevoegdheden gekregen die voorheen waren voorbehouden aan artsen. Deze vorm van taakherschikking kan zowel kwaliteitsverbetering als doelmatigheidswinst opleveren. Met het vervallen van de voorwaarde voor een ‘face to face’ contact bij de behandeling door de 16 < PA’s en VP’s voor het openen en declareren zorgaanbieders zullen afvallen omdat er van een DOT-product en met de komst van te weinig respondenten zijn. integrale bekostiging (zonder declaratie van de afzonderlijke honorariumcomponent) zijn In het met het ziekenhuis te voeren concrete doelmatigheidswinsten mogelijk. kwaliteitsoverleg voor 2015 bespreken wij CZ staat positief tegenover de inzet van beide dit verder. Ons uiteindelijke doel is dat nieuwe beroepen en zal ziekenhuizen stimu- ziekenhuizen patiëntervaringen zelf gaan leren deze vaker in te zetten. De komende meten met CQI en PROM’s. Zij kunnen zo periode willen wij nader onderzoeken in welke aansluiten bij de meetagenda van de CQI omvang ziekenhuizen deze beroepsbeoefe- en PROM’s, zoals deze wordt uitgevoerd naren in dienst hebben en voor welke vormen door de Stichting Miletus. Verder willen wij van zorg (DOT-producten) zij het beste ingezet in dit kwaliteitsoverleg bespreken op welke kunnen worden. Wij zullen onze zorgpolissen wijze de uitkomsten van de CQI en PROM’s 2015 hierop aanpassen. te gebruiken zijn voor verbeteracties en Patiëntervaringen hoe deze geborgd kunnen worden. CZ hecht veel waarde aan patiëntervaringen. Zorgaanbieders kunnen ze gebruiken als input om de kwaliteit van zorg verder te verbeteren. CZ gebruikt deze patiëntervaringen bij de zorginkoop en bij het begeleiden van verzekerden naar goede zorg. Een valide en vergelijkbare manier om deze ervaringen te meten is met behulp van de CQ-index (CQI) en PROM’s (patient reported outcome measures). CZ wil dat instellingen patiëntervaringen en effecten zelf gaan meten. Dit zou tot het primaire zorgproces moeten behoren. Bovendien zijn gegevens bij zelfmeting sneller beschikbaar waardoor de rapportages beter bruikbaar zijn voor zowel zorgaanbieders als CZ. Ook zal de respons hoger zijn zodat minder 17 < < 3 < Andere beleidsterreinen Herziening Langdurige Zorg (met samenhang met MSVT) voort te zetten in 2015. Dit houdt in dat wij Naar verwachting vindt in 2015 de herziening thuiszorgorganisaties zullen inkopen. Onze langdurige zorg plaats. De Algemene Wet beleidsvoornemens ten aanzien van de Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) zal ver- inkoop 2016 werken wij de komende tijd dwijnen. Delen van de huidige AWBZ worden verder uit. Daarbij worden de ontwikkelingen ondergebracht in de Zorgverzekeringswet rondom de nieuwe aanspraak wijkverpleging (Zvw), zoals wijkverpleging en verzorging, eveneens meegenomen. Via onze website langdurige intramurale GGZ-behandeling en www.cz.nl/zorgaanbieders houden wij de behandeling voor zintuiglijk gehandicapten. ziekenhuizen hierover op de hoogte, zodat Andere delen – zoals begeleiding, jeugdzorg ze zich op tijd kunnen voorbereiden op de en respijtzorg - valt dan voortaan onder de situatie na 2015. verantwoordelijkheid van gemeenten. Voor de MSVT nog bij met name de bestaande mensen die levenslang een zeer zware Geriatrische Revalidatie Zorg zorgvraag hebben, wordt de nieuwe Wet Met ingang van 1 januari 2013 is de (aanspraak Langdurige Zorg (Wlz) in het leven geroepen. met betrekking tot) geriatrische revalidatiezorg (GRZ) overgeheveld van de Algemene MSVT (Medisch Specialistische Verpleging in Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Thuissituatie) wordt sinds de overheveling de Zorgverzekeringswet (Zvw). Omdat aan in 2010 vanuit AWBZ voor eigen verzekerden diverse belangrijke randvoorwaarden rechtstreeks ingekocht bij de (waaronder inzicht in de zorgvraag per thuiszorgaanbieders. Omdat de verzekeraar per regio, de beschikking over eindverantwoordelijkheid voor deze zorg bij de prestatie-indicatoren en medisch inhoudelijk medisch specialist ligt, biedt het ons inziens herkenbare zorgpaden) voor een overstap dan ook meerwaarde om de complexe MSVT naar prestatiebekostiging nog niet werd bij de ziekenhuizen te gaan inkopen. Een van voldaan, is de afgelopen twee jaar de zorg in elkaar divergerend inkoopbeleid van representatie ingekocht. zorgverzekeraars kan hierbij echter tot Hoewel nog steeds niet aan alle belangrijke onwerkbare en ook ongewenste situaties randvoorwaarden wordt voldaan, is het leiden voor zowel zorgaanbieders als volgens de huidige regelgeving niet toe- verzekerden. Daarom is vooralsnog besloten gestaan de zorgcontractering in representatie om het inkoopbeleid van 2014 ongewijzigd te continueren voor 2015. In dat geval 18 < contracteren wij zelf de zorg voor onze van samenwerkende professionals. verzekerden in heel Nederland. Verwachting In enkele regio’s willen wij samen met de is dat wij de zorg dan met name contracteren verschillende zorgaanbieders kijken op welke bij de zorgaanbieders binnen de sector wijze de verbeterpunten het beste kunnen Verpleging & Verzorging die beschikken worden opgepakt en geïmplementeerd. over de specialisatie GRZ. Ons definitieve Wij realiseren ons dat een deel van de inkoopbeleid ten aanzien van de geria- verbeteringen pas goed mogelijk is als de trische revalidatiezorg komt op korte ‘financieringsschotten’ tussen de eerste- en termijn beschikbaar via onze website tweedelijnszorg zijn geslecht. In een aantal www.cz.nl/zorgaanbieders. regio’s zijn wij in gesprek met zorgaanbieders Integrale Geboortezorg In het rapport ‘Een goed begin’ (2009) van de om te komen tot een vorm van integrale bekostiging- en tariefstellingafspraken. stuurgroep Zwangerschap en geboorte, zijn Eerstelijns Diagnostiek belangwekkende constateringen gedaan over CZ streeft ernaar door middel van sector- de geboortezorg in Nederland. Hoewel veel overstijgend inkoopbeleid substantieel bevallingen gerelateerd zijn aan een gezonde besparingspotentieel te realiseren op de moeder en een gezond kind, scoort de integrale kosten voor diagnostiek die door prestatie van Nederland op het vlak van huisartsen wordt aangevraagd (verder perinatale sterfte en morbiditeit bij zowel kind genoemd ‘eerstelijnsdiagnostiek’). Daarbij als moeder relatief slechter dan in de meeste hebben wij nadrukkelijk oog voor de andere Europese landen. samenhang tussen de eerste en tweede lijn. Zo stimuleert CZ behoud van regie door de De aanbevelingen en verbeterpunten huisarts om te voorkomen dat verzekerden uit het rapport nemen wij mee in onze onnodig in het medisch circuit terecht gesprekken met de instellingen. Het opzetten komen. Eerstelijnsdiagnostiek kan hierbij van en het committeren aan een gezamenlijk een belangrijke rol vervullen, bijvoorbeeld kwaliteits-beleid tussen eerste- en tweedelijns door een andere organisatie van cardiologisch profes-sionals is daarbij van groot belang. functieonderzoek. Daarnaast intensiveert CZ De huidige op sommige plaatsen nog haar aandacht voor de prijs (per order) en gefragmenteerde zorg moet veranderen in voor praktijkvariatie, bijvoorbeeld voor KCL/ een naadloos op elkaar aansluitend systeem MMB-onderzoek. Verder zal CZ de komende 19 < < jaren kritisch bezien bij welke zorgaanbieders < 1Informatie: raadpleging van integere welk spectrum van eerstelijnsdiagnostiek digitale informatiebronnen (bijv. ingekocht dient te worden. thematische websites) 2Substitutie: verschuiving en vervanging eHealth van zorg (bijv. teleconsult en CZ hecht grote waarde aan de progressieve ontwikkeling van digitale zorg (eHealth) telemonitoring) 3Integratie: invoeging van eHealth- en stimuleert dit door middel van een elementen in bestaand zorgaanbod (bijv. zorg-innovatieprogramma waar de digitale blended care) (eHealth) werkplaats onderdeel van is. Binnen deze virtuele werkomgeving kan op initiatief van zorgaanbieders een digitale toepassing tot volledige rijpheid worden gebracht. CZ neemt 4Diagnostiek: opbouw van historie via sensoren (t.b.v. een beter gegrond medisch oordeel) 5Transformatie: omvorming van hierin een faciliterende rol door partijen, conventionele zorg (bijv. serious of applied kennis en middelen bij elkaar te brengen die gaming) nodig zijn om een veelbelovend eHealth-idee of concept verder te ontwikkelen en te De stimulering van digitale zorg (eHealth) vervolmaken. moet in het teken staan van een cultuuromslag waardoor deze als vanzelfsprekend CZ vindt het van belang dat veelbelovende en geaccepteerd wordt beschouwd. eHealth-toepassingen eerst kleinschalig op Voor 2015 ligt de focus vooral op het de beoogde meerwaarde kunnen worden realiseren van een beheerste verplaatsing getoetst. Uitgangspunt hierbij is dat eHealth van de zorgverlening van de tweede en eerste effectief en constructief bijdraagt aan een lijn naar de nul lijn om hiermee wachttijden structurele verbetering van de kwaliteit, te reduceren, kosten te verlagen en patiënten toegankelijkheid en kostenbeheersing van bewuster te maken van hun eigen gedrag en zorg. Vanuit dit perspectief zijn verschillende inbreng en ze daardoor weer in hun eigen toepassingsgebieden te onderscheiden, elk kracht te plaatsen. met hun eigen toetsingskader en gebruikswaarde: 20 < Continu in beweging door innovatie Landelijk Schakelpunt Het Landelijk Schakelpunt (LSP) zorgt voor snelle en betrouwbare elektronische uitwisseling van medische gegevens. In het LSP worden geen medische gegevens opgeslagen, het is een netwerk waarmee zorgverleners gegevens kunnen uitwisselen. Na toestemming van de patiënt (ook wel ‘opt-in’ genoemd) meldt de eigen huisarts en/ of apotheek het burgerservicenummer (BSN) aan bij dit netwerk. Als het nodig is voor de behandeling, kunnen andere zorgverleners met het BSN via het LSP medische gegevens van de patiënt opvragen. De Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (VZVZ) is in 2011 opgericht door vier koepels van zorgaanbieders: de koepels van huisartsen (LHV), huisartsenposten (VHN), apotheken (KNMP) en ziekenhuizen (NVZ). VZVZ is verantwoordelijk voor uitwisseling van gegevens via de zorginfrastructuur van het LSP. De NVZ stimuleert ziekenhuizen in 2014 actiever om zich aan te sluiten bij het LSP. CZ is voorstander van een snelle aansluiting op het LSP omdat hierdoor de kwaliteit en veiligheid van de zorg wordt geborgd en verbeterd. 21 < < 4 < Selectieve inkoop 2015 CZ selectieve inkoopaandoeningen 2018’. In ieder geval zijn wij niet van plan Selectieve inkoop is een vast onderdeel van om voor 2015 nieuwe zorgaanbieders te het inkoopbeleid geworden. Daarbij volgen contracteren. wij enerzijds het ZN-beleid door de inkoop op minimumnormen. Anderzijds geven wij Nieuwe aandoeningen daarnaast invulling aan onze ambitie om voor CZ kiest binnenkort twee nieuwe aan- een aantal aandoeningen een extra impuls doeningen waarop wij selectief gaan inkopen. te geven aan de kwaliteit van zorg. De vier De voorbereidende analyse hiervan loopt aandoeningen waarvoor wij ons selectieve echter nog en is nu nog niet afgerond. Het in inkoopbeleid voortzetten in 2015 zijn: kaart brengen van de kwaliteitsaspecten, de beoordeling en de besluitvorming nemen zo 1Borstkanker (wordt selectief ingekocht veel tijd in beslag dat wij de consequenties hiervan nog niet meenemen in de zorginkoop sinds 2011) 2Bariatrie (wordt selectief ingekocht sinds voor 2015. 2012) 3Schisis (wordt selectief ingekocht sinds Tijdpad De maanden april en mei gebruiken wij om 2014) 4Infectieprothesiologie (wordt selectief de input van de ziekenhuizen te combineren met de landelijke informatiebronnen en het ingekocht sinds 2014). uitvoeren van onze analyses. Uiterlijk begin In bijlage 3 wordt een korte toelichting op juni worden de gegevens en kwaliteitsscore onze ambitie per aandoening gegeven. per aandoening voor hoor-wederhoor gecommuniceerd. De definitieve kwaliteits- Blaasverwijderingsoperaties bij blaaskanker scores maken we uiterlijk 1 juli bekend aan De afgelopen drie jaar heeft CZ de blaas- de ziekenhuizen en nemen wij mee in de verwijderingsoperaties bij onder andere zorginkoopgesprekken. blaaskanker selectief ingekocht. De vorig jaar Wij realiseren ons dat deze datum ná de aangekondigde verhoging van de minimum- gewenste indieningsdatum van de offerte volumenorm naar 20 operaties per jaar zullen voor 2015 ligt. Ons streven is dan ook om wij niet via het instrument selectieve inkoop deze uitkomsten in de toekomst ruimschoots toepassen, maar willen wij onderdeel laten zijn voor de datum van de indiening van de offerte van de regionale uitwerking van de ‘Regiovisie bekend te maken. De offerte 2015 kan daarom 22 < nog ingediend worden inclusief de betreffende aandoeningen tenzij duidelijk is dat deze zorg in 2015 niet meer wordt aangeboden. Minimumnormen beroepsgroepen Naast de eigen selectieve inkoopaandoeningen stellen steeds meer wetenschappelijke verenigingen minimumnormen op voor het uitvoeren van diverse behandelingen. Dit zijn: •NVVH (Nederlandse Vereniging voor Heelkunde) •NVRO (Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie) •NVVC (Nederlandse Vereniging voor Cardiologie) •NVU (Nederlandse Vereniging voor Urologie) •NVOG (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) •NOV (Nederlandse Orthopaedische Vereniging) De benodigde informatie voor toetsing aan deze normen is landelijk uitgevraagd. Publicatie hiervan wordt verwacht in juni 2014. Als wij het voor de kwaliteitsverbetering van zorg nodig vinden, leggen we de meetlat hoger dan de normen die door de beroepsgroepen zijn vastgesteld (bijvoorbeeld bij borstkankerzorg). 23 < < < hart & vaten NOV NVVC NVU NVOG NVRO NVVH 3.0 • • • • • • • • longkanker • slokdarmkanker • alvleesklierkanker • leverkanker • weke delen kanker • (bij)schildklier kanker • bijnier aandoeningen • peritoneaal metastasen • maagkanker • endeldarmkanker• eierstokkanker • oncologieborstkanker NVVH 2.0 NVVH 1.0 Van de volgende aandoeningen zijn minimumvolumenormen vastgesteld: darmkanker blaascarcinoom • prostaatcarcinoom• radiotherapie algemeen• PCI• ICD• THI• •• PAOD • carotis • kinderchirurgie kinder hernia• kinder pylorus• gastrointestinal bariatrie • AAA orthopedie cat. 1 hoog complex laag volume cat. 2 hoog complex medium volume cat. 3 medium complex hoog volume cat. 4 medium complex medium volume • • • • • = eerdere uitvragen • = laatste uitvraag 24 < 5 Inkoopbeleid medisch specialistische zorg 2015 Algemeen eenkomst 2015 zullen wij deze afspraken nader Voor 2015 borduren wij voort op de ingeslagen concretiseren. weg van de voorgaande jaren. Dit houdt in dat wij de afspraken willen vorm- Het daadwerkelijk wel of niet meer contracteren geven op basis van expliciete volume- en van bepaalde zorg heeft vanzelfsprekend prijsafspraken per product (p x q), begrensd ook consequenties voor de maximum omzet- met een maximum omzetplafond. plafonds die wij met de zorgaanbieders Onze Regiovisie en selectieve inkoop worden overeenkomen. Wij houden voor 2015 dan ook steeds nadrukkelijker de leidraad van de te rekening met deze omzetverschuivingen van de maken afspraken per zorgaanbieder. zorg. Aantoonbare concentratie van zorg moet De ingediende offerte beschouwen wij daarbij leiden tot een hoger maximum omzetplafond als startpunt voor de gesprekken in het kader bij het ene ziekenhuis en een lager plafond bij van de contractering. Uiteraard dienen de het andere. Probleem hierbij is om inzichtelijk uitkomsten van de te maken afspraken te te krijgen per wanneer een ziekenhuis daad- passen binnen de landelijk vastgestelde werkelijk stopt met het leveren van deze zorg financiële kaders. en in welk mate deze zorg verschuift naar een ander ziekenhuis. Wij verzoeken u dan ook bij De consequenties van het niet voldoen aan de de indiening van de offerte aan te geven welke normen rondom selectieve inkoop verwerken zorg in 2015 niet meer wordt aangeboden en wij in de inkoopafspraken. naar welk ziekenhuis de patiënten in dit geval Dit houdt concreet in dat wij bepaalde DOT- worden doorverwezen. producten bij bepaalde ziekenhuizen niet contracteren. Probleem kan zijn dat niet alle Financieel kader 2015 DOT-producten eenduidig zijn terug te voeren De voor 2015 beschikbare financiële middelen op de desbetreffende aandoening. Met andere worden bepaald door de binnen CZ vast te woorden: in een bepaald DOT-product kunnen stellen begroting, waarop ook de premiestelling ook zorgactiviteiten voorkomen die bij een voor 2015 wordt gebaseerd. Deze begroting is andere diagnose horen dan waarvoor de op haar beurt weer gebaseerd op het Budgetair selectieve inkoop geldt. Dit betekent dat wij Kader Zorg (BKZ) 2015. Hierin is de maximale dit DOT-product dan uitsluitend contracteren landelijke volumegroei van 1% opgenomen. voor deze andere diagnoses. In de zorgover- Deze kaders hanteren wij strikt bij de 25 < < < contractering om geen overschrijdingen Het resterende financiële kader wordt toe- te creëren. Hierdoor proberen wij te voorkomen gerekend naar de regio’s en type instellingen. dat er door de overheid generieke kortingen Mutaties in bovenregionale zorg betrekken worden doorgevoerd om de (macro)-overschrij- we hierbij zo goed als mogelijk. dingen teniet te doen. Bevolkingsonderzoek darmkankerscreening Deze strikte beheersing kan er toe leiden dat In 2014 is het bevolkingsonderzoek van start wij sommige zorgaanbieders niet of slechts gegaan. Screeningsorganisaties zijn vast- voor een bepaald (beperkt) volume willen gesteld en deze hebben vergunningen contracteren. Dit volume kan substantieel verstrekt aan uitvoerende ziekenhuizen en lager zijn dan het door de instelling geof- ZBC’s. Jaarlijks wordt aan het BKZ een freerde volume maar ook lager dan het macrobedrag toegevoegd teneinde de kosten overeengekomen omzetplafond voor 2014. van dit bevolkingsonderzoek te betalen. De landelijke maximale volumegroei van 1% Hiervoor is er een tweetal (DOT-)producten beschouwen wij dan ook nadrukkelijk niet ontwikkeld.CZ neemt haar aandeel van de als een automatisch trekkingsrecht voor de hiervoor in het BKZ opgenomen middelen op zorgaanbieder. in haar begroting. De zorgkosten worden Van de aanbieder verwachten wij dat deze vervolgens meegenomen in het af te spreken het overeengekomen volume gespreid omzetplafond. De kosten worden geplaatst in over het jaar aanbiedt zodat fors oplopende categorie 4 (zie verder) zodat er volledige wachtlijsten op het einde van het jaar wordt substitutie met andere zorgkosten uit voorkomen. categorie 4 bestaat. Van het beschikbare financiële kader wordt Basisverzekering / Aanvullende Verzekering een deel gereserveerd voor: Het beschikbare financiële kader is enkel van toepassing op de zorg vanuit de basis- •een benodigd bedrag voor zorg verzekering. voortvloeiend uit restitutie (gebaseerd Onverzekerde zorg of zorg waarvoor een op realisatiecijfers uit het verleden) vergoeding geldt vanuit aanvullende •groei van WBMV-zorg (Wet op Bijzondere verzekeringen is niet in dit kader opgenomen Medische Verrichtingen) boven de en maakt dan ook geen deel uit van het reguliere volumegroei overeen te komen omzetplafond. Dit laat 26 < onverlet dat wij ten behoeve van onze de onderliggende argumenten te bespreken. verzekerden ook prijsafspraken willen maken Dit kan leiden tot een lager aantal in te kopen voor de zorg waarvoor vanuit de aanvullende producten per aandoening, wat ook leidt tot verzekeringen een vergoeding wordt verstrekt. een lager af te spreken omzetplafond. De Inhoudelijk uiteindelijke kwaliteit van de zorg hierdoor naar verwachting toenemen. Maximum omzetplafond Substitutie tweede naar eerste lijn Zoals gezegd baseren wij de af te spreken In categorie 2 speerpunten (zie verder) omzetplafonds op de beschikbare middelen en zijn concrete DOT-producten opgenomen komen deze tot stand via volume- en zorg die naar onze mening goed onder prijsafspraken. de verantwoordelijkheid van de huisarts in de eerste lijn kan worden geleverd. Aan de Selectieve inkoop hand van een benchmark van productie- De omzetplafonds wijzigen doortoegepaste cijfers 2012 per ziekenhuis en de adherente selectieve inkoop van CZ of door de landelijk bevolking hebben wij de mate waarin vastgestelde minimumnormen van de momenteel substitutie plaatsvindt inzichtelijk beroepsgroepen. gemaakt. Zorg die ten opzichte van 2014 niet meer wordt Via toepassing van categorie 2 speerpunten gecontracteerd, dient dan ook in mindering te willen wij gewenste substitutie verder worden gebracht op het omzetplafond. Extra stimuleren. zorg die ontstaat doordat naburige zieken- In sommige regio’s, verkennen we met huizen niet meer gecontracteerd worden, zorgprofessionals en vertegenwoordigers leidt tot een verhoging van het omzetplafond. van zorgvragers substitutiemogelijkheden. Dit gebeurt onder meer aan de hand van Praktijkvariatie gezamenlijke data-analyse. Bij deze regio’s Zoals bekend bestaan er bij diverse kunt u denken aan de Regioregie-proeftuinen aandoeningen forse verschillen in het in Oostelijk Zuid-Limburg, de Westelijke behandelaanbod tussen zorgaanbieders. Mijnstreek, Zeeuws-Vlaanderen en Zuidoost- Bij substantiële verschillen vernemen wij Brabant. Samen wordt bekeken wat er nodig graag de opvatting van het ziekenhuis of ZBC is om het substitutiepotentieel te verzilveren, hierover en gaan wij met elkaar in overleg om zodanig dat er zelfs betere zorg tegen lagere 27 < < < kosten wordt geleverd. Op landelijk bestuurlijk ducten die zij aanbieden. Wij hanteren bij het niveau hebben de grote zorgverzekeraars maken van de daadwerkelijke prijs- en volume (waaronder CZ) in maart van dit jaar in het afspraken een zogenaamde ‘grijze lijst’ met kader van de voortgang van de door VWS DOT-producten per instelling. Op deze lijst geselecteerde proeftuinen uitgesproken staan producten waarvan wij vinden dat de dat er prioriteit wordt gegeven aan het instelling ze niet zou moeten aanbieden. Deze realiseren van het substitutiepotentieel. producten willen wij dan ook niet contracteren. De zorgverzekeraars ondersteunen dit met hun inkoopbeleid. Het is van wezenlijk belang dat zorgaanbieders interne sturingsinformatie ontwikkelen om Vektis heeft voor ziekenhuizen een landelijke zicht te krijgen op de ontwikkeling van de systematiek ontwikkeld die inzicht geeft in realisatie van de zorg gedurende het jaar. de verzekerdenmutaties per 1 januari van Deze informatie dient op productniveau elk jaar. Voor deze verzekerdenmutaties voorhanden te zijn. Enkel op deze manier kan wordt vervolgens bepaald welk bedrag aan adequaat bijgestuurd worden als de realisatie zorg hiermee samenhangt. te veel afwijkt van de gemaakte afspraken. CZ verwerkt de mutaties per 1 januari 2015 in de afzonderlijke plafondafspraken voor Dit principe geldt voor álle te contracteren 2015. producten. Wij beseffen wel dat de ingevoerde DOT-systematiek momenteel nog onvoldoende Volume is uitgewerkt en niet stabiel genoeg is om dit Het te contracteren volume (aard en omvang voor alle producten te realiseren. Ook voor van de DOT-producten) dient te passen bij het 2015 worden weer diverse ingrijpende profiel van het ziekenhuis/ZBC. Ons beleid is veranderingen doorgevoerd, o.a. in de formele erop gericht om producten die bijvoorbeeld afsluitregels (‘120 dagen regel’). niet passen bij dit profiel, niet passen binnen Desalniettemin vinden wij het wenselijk om de selectieve inkoop of niet toegelaten zijn uit de grondgedachte van de prestatiebekostiging hoofde van voorwaardelijke financiering, niet overeind te houden. Alle partijen in het te contracteren. Dit houdt in dat wij van de zorgveld hebben hier immers voor gekozen zorgaanbieders verwachten dat zij hun offerte en hun medewerking hieraan verbonden. zo goed mogelijk toespitsen op de zorgpro- Daarom hanteren wij ook voor 2015 een 28 < categorie-indeling (categorie 1 tot en met 4, geheveld naar categorie 2. Vanwege onder verdere toelichting zie hieronder). Opname in meer de wijzigingen in de te hanteren categorie 1 of 2 is onder meer gelegen in het registratieregels van de DOT-producten is feit dat er grote verschillen in praktijkvariatie het lastig te sturen op het exacte aantal tussen de ziekenhuizen te zien zijn of grote producten. Mede hiervoor hanteren wij verschillen in een wenselijke substitutie van een marge van maximaal tien procent per zorg van tweede lijn naar de eerste lijn. speerpuntproduct (met als maximum het af Door het hanteren van deze categorie-indeling te spreken totaalomzetniveau behorende beogen wij een stimulans in ons contracteer- bij déze speerpuntproducten in categorie 1). beleid op te nemen waardoor deze verschil- Voor deze speerpuntproducten is dus geen len kleiner worden en meer tenderen naar substitutie van toepassing. een gewenst volume primair gericht op de vraagontwikkeling gecombineerd met Categorie 2 speerpunten een uniforme indicatiestelling. Ook voor de producten in categorie 2 vinden wij het belangrijk dat er sturingsinformatie De daadwerkelijke toepassing op de ontwikkeld wordt om de realisatie gedurende volumespeerpunten is mede afhankelijk het jaar te volgen. Zo kan ingegrepen worden van de omvang van het aandeel van CZ bij zodra de realisatie zich beduidend anders het desbetreffende ziekenhuis of ZBC. ontwikkelt dan vooraf is afgesproken. Vanwege Aantallen per product dienen voldoende van de gewijzigde afsluitregels zijn de substitutie- omvang te zijn om deze afspraken mogelijk producten opgenomen in categorie 2. Wel te maken. wensen wij een wat ruimer substitutiebeleid toe te passen dan bij categorie 1 producten. Categorie 1 speerpunten Conform de systematiek van 2014 bestaat Bij deze producten willen wij een maximum er binnen de categorie 2 producten wel aantal per zorgproduct voor het gehele jaar substitutievrijheid, wanneer dit tenminste afspreken. Dit volume bepaalt samen met de past binnen het totale afgesproken maximum prijs ook het maximaal te vergoeden bedrag. omzetplafond van deze categorie 2 speer- Het aantal producten in categorie 1 is geringer puntproducten. dan in 2014 aangezien de substitutieproducten (van tweede lijn naar eerste lijn) zijn over- 29 < < Categorie 3 (nieuwe) dure geneesmiddelen < derde jaar dan ook overgeheveld van categorie 3 naar categorie 4. Fertiliteitshormonen De fertiliteitshormonen waarvoor de NZa Binnen de categorie 3 bestaat onderlinge add-ons heeft vastgesteld, hebben wij in substitutievrijheid. Als de werkelijke kosten 2014 opgenomen in categorie 3. In deze lager zijn dan de definitief overeengekomen categorie worden zorgproducten opgenomen middelen, dan worden deze lagere werkelijke die landelijk zijn overgeheveld vanuit het kosten vergoed. Indien de werkelijke kosten budgettaire kader farmacie naar het kader de definitief overeengekomen middelen voor medisch specialistische zorg. Voor deze overschrijden, komt deze overschrijding producten zijn op het moment van over- alleen voor vergoeding in aanmerking als heveling onvoldoende gegevens beschikbaar er financiële ruimte resteert bij de categorie 4 voor een betrouwbare inschatting voor de producten. contractafspraken. Vandaar dat wij voor deze producten een specifieke handelswijze Voor de add-ons van de overgehevelde hanteren. fertiliteitshormonen voeren we daarom in 2015 nog een nacalculatie uit (binnen het In het eerste jaar van opname in categorie 3 voor CZ beschikbare bedrag van landelijke calculeren wij deze producten na aan de overheveling) op basis van een substantieel hand van de declaratiegegevens in de eerste aantal declaratiemaanden van 2014. maanden van dat jaar (binnen het voor CZ beschikbare bedrag van de landelijke over- Nieuw over te hevelen geneesmiddelen heveling). In het tweede jaar worden deze per 2015 producten nog éénmaal nagecalculeerd Ten tijde van het schrijven van dit inkoop- aan de hand van een substantieel aantal document is nog niet bekend of en zo ja welke declaratiemaanden in het eerste jaar. dure geneesmiddelen worden overgeheveld. Voor de daaropvolgende jaren gaan wij er Momenteel wordt landelijk gesproken over vervolgens vanuit dat de dan afgesproken de immunoglobulines. Zodra hierover besluit- omzetplafonds een betrouwbare basis vorming heeft plaatsgevonden, informeren wij bevatten voor vervolgafspraken. De zorgaanbieders hoe wij hier in het kader van betreffende producten worden vanaf het de zorginkoop voor 2015 mee om willen gaan. 30 < Categorie 4 overig voor 2015 overgeheveld van categorie 3 Alle overige producten die niet vallen onder naar categorie 4. De primaire verdeling van categorie 1, 2 of 3 zijn ondergebracht in de (macro)middelen lijkt ons met de gemaakte categorie 4. Voor deze producten geldt afspraken over 2014 voldoende evenwichtig volledige substitutievrijheid binnen het om een goede basis te creëren voor de maximum omzetplafond dat voor deze afspraken voor 2015. producten is overeengekomen. De volumespeerpunten voor categorie 1 tot Orale oncolytica en groeihormonen en met 3 worden per DOT-product opgesomd In 2013 en 2014 hebben wij deze over- in bijlage 4. gehevelde dure geneesmiddelen 2013 geoormerkt in categorie 3 vanwege een gebrek aan transparante informatie over te verwachten volumes per zorgaanbieder. Zoals hiervoor toegelicht zijn deze middelen Vier verschillende categorieën volume speerpunten. 1 Maximum aantal te leveren zorgproducten voor het gehele jaar (met marge van 10% per product mits passend binnen omzetplafond van categorie 1) 2 Maximum aantal te leveren zorgproducten voor het gehele jaar (met substitutievrijheid binnen omzetplafond van categorie 2) 3 4 Overgehevelde dure geneesmiddelen: eerste twee jaren na te calculeren binnen voor CZ beschikbare bedrag - overschrijding substitueerbaar met de afgesproken omzet van categorie 4 31 Volledige substitutievrijheid binnen het maximum omzetplafond dat voor deze producten geldt < < < Betere zorg door maatwerk Prijzen Bij de af te spreken omzetplafonds voor 2015 wordt nadrukkelijk rekening gehouden met het geoffreerde en overeen te komen prijsniveau. De beoordeling vindt daar zoals gezegd plaats op zowel productniveau als op totaalniveau. Uitgangspunt bij de te maken zorginkoopafspraken is dat, bij gelijkwaardig bevonden kwaliteit, hogere volumeafspraken in de rede liggen bij zorgaanbieders met een lagere prijs. Deze beoordeling vindt in principe regionaal plaats. Naast het absolute prijsniveau is ook de mix van de te leveren producten van belang. Daarom houden wij bij het maken van de afspraken ook rekening met de mate waarin zorgaanbieders relatief veel lichte of zware producten inzetten bij de behandeling van eenzelfde aandoening. Zoals eerder gezegd onderkennen wij het probleem van het nog onvoldoende stabiel zijn van de huidige productenstructuur in DOTtermen. Door de vele wijzigingen in aantallen nieuwe producten maar ook vanwege de veranderingen in de registratieregels wijzigen de volumes van de producten nog aanzienlijk. Natuurlijk heeft dit ook consequenties voor de prijzen van de afzonderlijke producten. Ook van die producten waarvoor ogenschijnlijk 32 < geen wijzigingen optreden. De totale kosten door diverse instanties verschillende indices van een ziekenhuis dienen immers te worden vastgesteld. Wij vinden daarom dat de verdeeld over alle producten. zorgkosten weliswaar moeten worden vastgesteld op het prijsniveau van 2015, Wij vragen landelijk nadrukkelijk om de maar dat niet automatisch trekkingsrechten wijzigingen zo veel als mogelijk beperkt te ontleend kunnen worden aan de gepubli- houden en tegelijkertijd om de noodzakelijke ceerde indexcijfers. Om de zorgkosten ook wijzigingen tijdig bekend te maken. vanuit dit oogpunt beheersbaar te houden, In dat kader noemen wij steevast de datum gaan wij in 2015 dan ook niet uit van een van uiterlijk 1 april waarop de productstructuur automatische verhoging van de prijzen met voor het jaar moet zijn vastgesteld. Nadien een algemeen indexcijfer. moeten er geen wijzigingen meer worden doorgevoerd, behalve mogelijk nieuwe dure Benchmark geneesmiddelen die zijn goedgekeurd en De prijsoffertes 2015 beoordelen wij aan de geregistreerd. hand van prijsinformatie uit het verleden en Wij vinden het belangrijk dat zorgaanbieders andere ingediende offertes voor 2015. Dit de gelegenheid krijgen om de wijzigingen te houdt in dat wij diverse benchmarks hanteren vertalen in een complete en tijdige prijsofferte. voor de beoordeling van de ingediende Alleen dan kunnen zorgverzekeraars de prijsoffertes. hen toebedeelde rol van inkoper van zorg Primair zijn deze benchmarks gebaseerd op adequaat uitvoeren. Helaas blijkt de de per product gewogen gemiddelde prijzen. problematiek vooralsnog te weerbarstig om Deze kunnen vervolgens verbijzonderd zijn alle randvoor-waarden optimaal in te vullen. naar regio of vergelijkbare instellingen (academisch ziekenhuis, STZ, algemeen Prijsindexering ziekenhuis of ZBC). Ook kan een verdeling Ervaring leert dat zorgaanbieders de landelijk naar marktaandeel van CZ bij de zorgaan- gepubliceerde prijsindexcijfers beschouwen bieders onderdeel uitmaken van de als een automatisch gegeven om de prijs te beoordeling. verhogen. Wij zetten hier enige vraagtekens bij. De lokale situatie per zorgaanbieder wijkt af van het landelijke gemiddelde en er worden 33 < < 6 < Technische aspecten indiening offerte 2015 De gehele offerte (voor zowel A-segment, Aanpassingen productstructuur B-segment als OVP) dient in termen van p x q Wederom worden landelijk belangrijke te worden ingediend. Indiening dient plaats te wijzigingen in de productstructuur door- vinden via het Zorginkoopportaal van VECOZO gevoerd. Naast de samenvoeging van het (opvolger van DBC Services). kosten- en honorariumdeel springt de Verzocht wordt om samen met de technische verkorting van de doorlooptijd van een indiening in het Zorginkoopportaal een DOT-product van 365 dagen naar 120 dagen separaat schrijven in te dienen waarin een in het oog. De voornaamste reden hiervoor toelichting wordt gegeven op de offerte. is dat men hierdoor zowel landelijk als lokaal eerder inzicht heeft in de schadelast. Integrale tarieven De verandering geldt voor álle producten Vanwege de invoering van integrale tarieven (inclusief chronische zorg). in 2015 is geen onderscheid nodig tussen het Naast voordelen heeft de maatregel ook kostendeel en honorariumdeel. nadelen. Een belangrijk neveneffect is immers een trendbreuk met data uit het verleden. De tarieven worden verder als integrale Om partijen ten behoeve van het maken van tarieven beschouwd. Naast de overige contractsafspraken te faciliteren, worden verrichtingen kunnen overige kosten (zoals landelijk door DBC-Onderhoud onder meer bijvoorbeeld kosten van kwaliteitsregistraties conversie- en prijsmutatietabellen opgeleverd. of hulpmiddelen) niet separaat in rekening Wij gaan ervan uit dat zorgaanbieders worden gebracht. Ook dienen de tarieven hiermee toch in staat zijn om tijdig tot een voor kaakchirurgie te worden opgenomen in adequate offerte aanlevering te komen. De de offerte. wijzigingen in de productstructuur (inclusief Vanzelfsprekend dient de offerte uitsluitend de conversie- en prijsmutatietabellen) zijn de zorg te bevatten die het ziekenhuis mag uiterlijk medio mei (in concept) gereed. leveren volgens de (WBMV-)vergunning, de gesteld door de beroepsgroepen en de door Basisverzekering (14- en 15-codes) versus aanvullende verzekering (16- en 17-codes) CZ gestelde criteria in het kader van haar Zoals eerder vermeld maakt de zorg waarvoor selectieve inkoop. een vergoeding geldt uit een aanvullende standaard van wetenschap en praktijk, maar ook conform de minimumnormen die zijn verzekering geen deel uit van de overeen 34 < te komen maximum zorgomzet. Ten behoeve van onze verzekerden wensen wij over deze zorg toch prijsafspraken te maken. Wij verzoeken zorgaanbieders daarom om bij het indienen van de offerte ook prijsvoorstellen voor de 16- en 17-codes aan te leveren. Wij verwachten geen volumevoorstellen. Bij voorkeur maken wij gelijke prijsafspraken voor de verzekerde zorg en de niet-verzekerde zorg. 35 < < 7 < Declaratie aspecten Convenant Ketenprocessen informatie-uitwisseling tussen partijen Op 22 december 2011 hebben de NVZ, de hanteren wij de verplichting tot aansluiting NFU (Nederlandse Federatie van Universitair op de landelijke OHW-grouper voor het Medische Centra) en ZN het Convenant verkrijgen van een voorschot. Wij ontvangen ketenprocessen medisch specialistische namelijk enkel via de OHW-grouper op een zorg ondertekend. De uniforme declaratie- betrouwbare en uniforme wijze een opgave paragraaf van het Convenant wordt als bijlage van de omvang van het OHW. bij de zorgovereenkomst toegevoegd. Deze maakt integraal onderdeel uit van de Mits voldaan aan de aanlevering aan de zorgovereenkomst welke wij met u overeen OHW-grouper wordt het voorschot berekend wensen te komen. In het convenant maken op 75% van dit bedrag. Het voorschot kan ziekenhuizen en zorgverzekeraars afspraken vervolgens worden verhoogd naar 100% over samenwerking op gebied van administra- als voldaan wordt aan diverse aanvullende tieve organisatie, controle en ketenprocessen. voorwaarden. De bevoorschottingsovereen- Mochten wet- of regelgeving aanleiding geven komst wordt afgesloten voor de duur van om het convenant te herzien, dan treden 1 jaar. Aan het einde van het jaar geeft CZ betrokken partijen opnieuw in overleg. aan of de bevoorschottingsovereenkomst wordt verlengd. Voorschot Zorgaanbieders welke declareren middels Pandrecht DBC-zorgproducten kunnen een verzoek Een belangrijk obstakel om te komen tot tot bevoorschotting indienen om het structurele afspraken rondom bevoorschotting onderhanden werk (OHW) te financieren. betreft de discussie over het pandrecht. Uit Het onderhanden werk bestaat uit DBC’s die oogpunt van risicodragendheid van de door nog niet zijn afgesloten of zijn afgesloten CZ uit te zetten voorschotbedragen is het maar nog niet zijn gedeclareerd. voor ons het uiterst belangrijk dat door Wij stellen bepaalde voorwaarden aan het de zorgaanbieder geen verpanding heeft verstrekken van een voorschot en zullen plaatsgevonden van het onderhanden werk. deze voorwaarden middels een bevoor- Verpanding van de debiteurenpositie of schottingsovereenkomst vastleggen. andere vlottende activa is wel akkoord. Onder verwijzing naar de afspraken in Aangezien weliswaar regelend recht vanuit het BHA rondom het verbeteren van de het faillissementsrecht aangeeft dat wij 36 < Transparantie door verantwoording onze vordering (uitgezette voorschot) kunnen verrekenen met de schuld (declaraties) bestaat hiervoor geen jurisprudentie. Vandaar dat wij vasthouden aan het opnemen van de desbetreffende bepalingen in de bevoorschottingsovereenkomsten. Wij hebben goede hoop dat op korte termijn goede afspraken gemaakt kunnen worden tussen banken, zorgaanbieders en zorgverzekeraars om dit probleem structureel op te lossen. Controles De huidige bekostigingssystematiek is complex van aard. Een goede controle op de ingediende declaraties is dan ook van groot belang. In de afgelopen jaren zijn onze inspanningen op het gebied van controles fors uitgebreid. Het streven van CZ is dat de zorgaanbieders hun declaraties, voorafgaand aan de indiening, zelf controleren. Wij stimuleren hen om hiervoor de DOT Controle Module (DCM) te gebruiken. Deze module zorgt voor een effectieve controle op juistheid en volledigheid van de in te dienen declaraties. Dit vergt weliswaar een investering voor de zorgaanbieder maar ervaring leert dat dit zich dubbel en dwars terugbetaalt in een efficiëntere declaratieverwerking. Het gebruik van de DCM 37 < < stimuleren wij door de mogelijkheid van een hoger voorschotpercentage. < Declareren add-on’s dure- en weesgeneesmiddelen Met ingang van 1 januari 2015 moeten de Daarnaast trachten wij de controle zoveel add-on’s dure- en weesgeneesmiddelen mogelijk uit te voeren tijdens de verwerking van gedeclareerd worden via het vigerende de ingediende declaratie. Omdat dit niet altijd Extern Integratie Model (EIM) Farmacie. mogelijk is, voeren wij ook controles uit na de Het EIM farmacie (AP304 versie 8.0 voor verwerking, de zogenaamde achterafcontroles. de declaratie en AP305 versie 8.0 voor de In het begin van elk jaar informeren wij retourinformatie) is hiervoor aangepast en zorgaanbieders op hoofdlijnen over de voor- op 10 juli 2013 definitief vastgesteld. Wij willen genomen controles. In de praktijk krijgt niet u vragen uw automatisering hierop aan te elke zorgaanbieder te maken met elke controle; passen. enkel de zorgaanbieders die (mogelijk) onjuist declareren zal om een reactie gevraagd worden. Daarnaast is het mogelijk dat door nieuwe ontwikkelingen in de loop van het jaar andere controles toegevoegd worden aan het plan. Alle controles worden echter vooraf aangekondigd en wij geven de gelegenheid voor hoor/wederhoor alvorens een conclusie te trekken. Mede naar aanleiding van aanwijzingen van de NZa zal de komende jaren meer aandacht worden besteed aan de materiële controles op basis van dossieronderzoek. In dat verband willen wij benadrukken dat veel belang wordt gehecht aan complete registratie van diagnostische onderzoeken, bevindingen en behandelingen in het medisch dossier. Bij de uitvoering van materiële controles houden wij ons aan het landelijke ‘protocol materiële controles’. 38 < 8 Tijdpad Ons doel is om uiterlijk 19 november 2014 middelen kunnen namelijk maar eenmaal onze (potentiële) verzekerden te informeren worden besteed. met welke instellingen voor medisch specialistische zorg wij voor 2015 overeenstemming Vandaar dat wij een dringend beroep doen voor een contract hebben bereikt. Rekening op uw medewerking. Alleen door gezamenlijk houdend met het inregelen van deze gege- invulling te geven aan de tijdspaden kunnen vens in onze systemen dienen de contract- wij voldoen aan de landelijk gemaakte afspraken met de instellingen uiterlijk afspraken om verzekerden tijdig te informeren 1 november 2014 te zijn afgerond. over de contractpartners voor 2014. Wij beseffen dat de late landelijke besluit- Omdat wij een bepaalde periode noodzakelijk vorming over onder meer de productstructuur achten om tot beoordeling te komen van alle hierin belemmerend is. Daarnaast realiseren offertes, besprekingen met zorgaanbieders wij ons dat de huidige DOT-systematiek nog te voeren en tot afronding van afspraken te niet volmaakt is en aan veranderingen komen, hanteren wij voor de offerte een onderhevig is. uiterste indieningstermijn van 1 juni 2014 in het Zorginkoopportaal van VECOZO. Deze Wij zijn momenteel druk met VECOZO in offerte dient uiteraard compleet en even- gesprek om op tijd tot een prijssjabloon voor wichtig te zijn. 2015 te komen waarin de (concept) wijzigingen Als we alle (regionale) offertes hebben per 1 januari 2015 zijn opgenomen. ontvangen, neemt onze CZ-zorginkoper binnen vier weken contact met u op. Dit blijft een allesbehalve wenselijke situatie. Wij blijven er in landelijke overleggen dan ook Om de regionale besprekingen tijdig te kunnen sterk op aandringen dat álle benodigde infor- starten, is het noodzakelijk dat elke instelling matie over het komen tot afspraken tussen zich aan deze termijn houdt. Tot op heden instellingen voor medisch specialistische zorg is dit echter steeds een groot probleem en CZ uiterlijk 1 april van jaar t-1 beschikbaar is. gebleken. Hierdoor treedt serieuze vertraging op in het Wij publiceren dit inkoopdocument ook op komen tot afspraken met de instellingen die onze website. wel tijdig hun offerte indienen. De beschikbare 39 < 1 VECOZO ontwikkelt in overleg met landelijke partijen een prijssjabloon 2 Instellingen hebben complete offerte ingediend in Zorginkoopportaal 3 Beoordelen en bespreken offertes; afronden afspraken 4 Voor verzekerden publiceren van gecontracteerde aanbieders 5 Start verkoopseizoen 40 < december november oktober augustus juli juni mei Schema tijdpad september < < 9 < Tenslotte De regiovisie van CZ wordt in de toekomst in samenhang met andere ziekenhuizen meer en meer leidend voor onze zorg- beoordeeld worden. CZ wil in deze discussie inkoopafspraken. Wij verwachten dat kwaliteit een concrete bijdrage leveren. Wij beseffen en doelmatigheid nog verder toenemen dat bij een meerjarenperspectief een wanneer spreiding en concentratie van zorg meerjaren afspraak past. Wij staan dan ook verder gestalte krijgen. Belangrijk hierbij is dat open voor gesprekken hierover wanneer dit de ontwikkelingen per ziekenhuis regionaal voor beide partijen een meerwaarde oplevert. 41 < Bijlage I Behandelingen uitgesloten van vergoeding, waarvoor toestemming vereist is en/of welke niet gecontraceerd zijn. Uitgesloten van het contract is: Medisch specialistische zorg, die niet conform de Nederlandse zorgverzekeringswet (Zvw) is. Eén van de criteria uit de Zvw is dat de zorg voldoet aan de stand van de wetenschap en praktijk. Zorg waarvoor (nog) onvoldoende wetenschappelijk bewijs is dat deze effectief en/of veilig is (op korte danwel lange termijn), komt niet voor vergoeding in aanmerking en valt dus niet onder het contract. Hieronder staat een aantal voorbeelden van behandelingen die niet aan bovenstaand criterium voldoen. Deze behandelingen vallen dus niet onder het contract. Deze lijst is overigens niet limitatief. Ook bij andere meer experimentele, innovatieve behandelingen kan sprake zijn van bovengenoemd criterium1. • Discusprothese • Dynamische stabilisatie d.m.v. bijvoorbeeld Dynesis, X-stop, Coflex, DIAM-systeem • Minimaal invasieve chirurgie voor een lumbale wervelkanaalstenose • Minimaal invasieve posterieure intercorporele fusie (MI-PLIF) • Percutane transforaminale endoscopische discectomie • Facetgewrichtinfiltraties bij chronische lage rugklachten • Radiofrequentie denervatie bij chronische rugklachten • ESWT bij schouderklachten • ESWT bij een fasciitis plantaris • Radiotherapie bij Ledderhose • Radiotherapie bij M. Dupuytren • Het plaatsen van een Metaal-op-Metaal heupprothese • Hyaluronzuurinjecties • Mannitol infusie bij een complex regionaal pijnsyndroom type 1 Een actueel overzicht van de door CVZ uitgebrachte adviezen en standpunten is te vinden op de website van het Nederlands Zorginstituut: 1 http://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapporten De criteria waaraan bestaande en nieuwe zorg door zorgverzekeraars moet worden getoets staan beschreven in het CVZ document: ‘Beoordeling stand van de wetenschap en praktijk’ uit 2007 (http://www.zorginstituutnederland.nl/binaries/content/documents/zinl-www/ documenten/publicaties/rapporten-en-standpunten/2007/0711-beoordeling-stand-van-de-wetenschap-en-praktijk/0711-beoordeling-standvan-de-wetenschap-en-praktijk/Beoordeling+stand+van+de+wetenschap+en+praktijk.pdf) 42 < < Bijlage I • HIFU bij prostaatkanker • Intracorneale ringsegmenten bij keratoconus • Corneale cross linking bij keratoconus • DMEK hoornvliestransplantatie • Accomoderende lenzen bij cataract • Nervus vagus stimulatie bij depressie • Corticale stimulatie bij tinnitus • Cochleair implantaat bij tinnitus • Microvasculaire decompressie bij tinnitus • Endobronchiale klepplaatsing bij longemfyseem • Radiofrequente ablatie (RFA), Laser-induced interstitële thermotherapie (LITT) en/of Transarteriële chemo-embolisatie (TACE) bij levermetastasen • Transarteriële chemo-embolisatie (TACE) bij intrahepatisch cholangio(cellulair) carcinoom • SIRT/radioembolisatie bij levermetastasen • SIRT/radioembolisatie bij intrahepatisch cholangio(cellulair) carcinoom • Assisted hatching bij IVF • Foamsclerosering bij stamvarices • Laparoscopische adhesiolyse bij chronische buikpijn • Veneuze angioplastiek bij chronische cerebrospinale veneuze insufficiëntie (CCSVI) bij multiple sclerose (MS) • Transcraniële magnetische stimulatie bij depressie • Renale denervatie bij therapieresistente hypertensie • Deep Brain Stimulation als behandeling van therapieresistente depressie en therapieresistente Gilles de la Tourette • Nesovic-operatie, al dan niet gecombineerd met adductorenrelease, bij sportgerelateerde liesklachten (chronische pubalgia) • Occipitale neurostimulatie bij clusterhoofdpijn • Minimaal invasieve behandeling van een hallux valgus • PCA3 test bij prostaatkanker • Epidurale/peridurale injecties bij chronische, aspecifieke lage rugklachten • Plaatsing van een erectieprothese • Male Sling bij stress urine incontinentie • Endoluminale fundoplicatie met Esophyx® bij gastro-oesofageale reflux • Transplantatie eilandjes van Langerhans 43 < < Bijlage II Opgave minimumnormen patiëntveiligheid 1Medicatieveiligheid Voldaan moet worden aan de doelstellingen die gesteld zijn binnen de VMS-thema’s medicatieverificatie en high risk medicatie: • bij opname en ontslag moet medicatieverificatie plaats vinden; • alle handelingen opgenomen in de verkorte checklists op gebied van klaarmaken en toedienen van parenteralia moeten correct worden uitgevoerd. 2Infectiepreventie Voldaan moet worden aan de doelstellingen die gesteld zijn binnen de VMS’s-thema’s POWI (postoperatieve wondinfectie) en sepsis: • de postoperatieve wondinfecties worden voor 5 indicatoroperaties teruggebracht tot onder de streefwaarde van het 25e percentiel (referentiecijfers PREZIES, 2007); • het optreden van lijnsepsis wordt verminderd tot minder dan 3 gevallen van lijnsepsis per 1000 katheterdagen. 3 Veilige toepassing medische technologie Het convenant ‘Veilige Toepassing Medische Technologie’ dient volledig te zijn geïmplementeerd. 4 Gegevensoverdracht en dossiervorming Een goed leesbaar en toegankelijk verpleegkundig en medisch dossier dient beschikbaar te zijn. Tevens wordt gezorgd voor een adequate en tijdige overdracht volgens wet- en regelgeving en veldnormen. 44 < < Bijlage III Toelichting aandoeningen selectieve inkoop 2015 selectieve inkoop 2015 BORSTKANKERZORG Verdere concentratie van zorg • Qua indicatoren wordt als basis een voortzetting van het selectieve inkoopbeleid 2014 gehanteerd. Mogelijk vindt uitbreiding plaats met nieuwe indicatoren die opgenomen zijn in de DICA-set. • CZ streeft naar verdere concentratie van deze hoogcomplexe zorg door aan te sluiten bij de norm zoals gesteld in de “European guidelines for quality assurance in breast cancer screening and diagnosis”, namelijk 150 nieuwe patiënten per jaar. • Zoals vorig jaar aangekondigd is CZ van plan om voor de zorginkoop 2015 de minimumnorm van CZ te verhogen, naar 150 nieuw gediagnosticeerde patiënten per jaar. • Dit houdt in dat CZ voornemens is alleen nog ziekenhuizen te contracteren die minimaal 150 nieuw gediagnosticeerde borstkankerpatiënten per jaar behandelen (uitzondering voor tertiaire centra). • Er zijn echter twee belangrijke ontwikkelingen die CZ de komende maanden nauwlettend zal volgen: -De verscheidene initiatieven in het land omtrent de inrichting en organisatie van de oncologische zorg. Wij houden nauw contact met de verschillende stakeholders om de impact van deze initiatieven op het voorgenomen CZ-beleid te kunnen beoordelen. -Het beschikbaar komen van uitkomstindicatoren van NBCA. CZ zal de uitkomstindicatoren analyseren in relatie tot het voorgenomen beleid om de volumenorm te verhogen naar 150. 45 < < Bijlage III selectieve inkoop 2015 BARIATRIE • Qua indicatoren wordt als basis een voortzetting van het selectieve inkoopbeleid 2014 gehanteerd. • In het Verantwoordingsdocument Bariatrie 2014 stond al vermeld in welke richting CZ het selectieve inkoopmodel wil doorontwikkelen. Het streven is om steeds meer uitkomstindicatoren bepalend te laten zijn. Voor 2015 zal aanvullend worden gekeken naar: - G enezen comorbiditeit, specifiek Diabetes Mellitus. - E xcess Weight Loss (EWL) tweede jaar en derde jaar na ingreep. - U itval natraject tot en met het derde jaar na ingreep. • CZ contracteert in 2015 alleen centra die ook in 2014 voldeden aan de door CZ gestelde volume- en kwaliteitscriteria voor bariatrische chirurgie. selectieve inkoop 2015 SCHISIS Concentratie van zorg rondom schisis • Qua indicatoren wordt als basis een voortzetting van het selectieve inkoopbeleid 2014 gehanteerd. • In het Verantwoordingsdocument Schisis 2014 stond al vermeld in welke richting CZ het selectieve inkoopmodel wil doorontwikkelen. Voor 2015 zal aanvullend worden gekeken naar: - Voorzieningen en begeleiding voor kinderen - Aanwezigheid van een zorgpad voor de begeleiding van kinderen met schisis -Spreekuurvoorzieningen •CZ contracteert in 2015 alleen centra die ook in 2014 voldeden aan de door CZ gestelde volume- en kwaliteitscriteria voor schisiszorg. •CZ bekijkt op welke manier zij het beste kan aansluiten bij de gepubliceerde gegevens in het jaarverslag van de NVSCA. 46 < < Bijlage III selectieve inkoop 2015 INFECTIEPROTHESIOLOGIE Concentratie van infectiechirurgie bij orthopedische revisieoperaties • Qua indicatoren wordt als basis een voortzetting van het selectieve inkoopbeleid 2014 gehanteerd. • CZ zal bij de volumenorm het volume van een instelling over de afgelopen drie jaar beoordelen. • CZ contracteert in 2015, in principe, alleen centra die ook in 2014 voldeden aan de door CZ gestelde volume- en kwaliteitscriteria voor infectieprothesiologie. Echter, ziekenhuizen die in 2014 niet voldeden aan de volumenorm, maar wel voldoen aan de aangepaste volumenorm waarbij de volumes over de afgelopen drie jaar worden meegewogen, worden uitgenodigd om de vragenlijsten in te vullen en te mailen naar CZ. Deze ziekenhuizen worden opnieuw door CZ beoordeeld op de volume- en kwaliteitscriteria. •Bij de doorontwikkeling van haar inkoopbeleid gaat CZ na hoe zij aan kan sluiten bij de richtlijnontwikkelingen binnen de NOV. 47 < < < Bijlage IV Volumespeerpunten 2015 Korte omschrijving Categorie 1 Categorie 2 • • Amandelen Benigne Prostaat Hypertrofie Carpaaltunnelsyndroom • Cataract Categorie 3 • Chronisch hartfalen • * Controle DRP • * COPD • * Cyclusstoornissen * • Diabetes bij volwassenen • * Dure geneesmiddelen over te hevelen per 01-01-2015 * • Fertiliteitshormonen• • Galblaasverwijdering Follow up post infarct hartfalen Follow up cardiologie overig * * Heupvervangingen HNP lumbaal • Hoge bloeddruk * • Knievervanging • • • • Lage rugklachten • * Liesbreuk • Osteoporose * • Pacemaker • • • * Slaapstoornissen • * Ulcus cruris • Varices • Voetcontrole bij diabetes * • PAOD Plaatsen IUD * * Dit betreffen producten welke ook voorkomen in de it betreffen nieuwe volumespeerpunten in 2015. D eerste lijn waarvan het wenselijk is de behandeling primair in de eerste lijn te laten plaatsvinden. De producten in categorie 3 betreffen de dure medisch De producten zijn in 2015 allen in categorie 2 geplaatst specialistische geneesmiddelen welke vanaf januari 2014 omdat de verkorting van de doorlooptijd meer effect over geheveld zijn en de dure geneesmiddelen welke zal hebben op de volumes van deze producten ten mogelijk per 1 januari 2015 worden overgeheveld uit het opzichte van de operatieve producten. extramurale geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) De inschatting van het exacte volume vanuit de historie naar het ziekenhuiskader. wordt daarmee iets minder betrouwbaar. 48 < Bijlage IV Volumespeerpunten 2015: categorie 1 Aandoening ZorgproductOmschrijving Amandelen 100101005 Oper adenoid/ tonsillen | Zonder VPLD | Benigne Prostaat Hypertrofie 149999026 Kijkoperatie bij goedaardige prostaatvergroting Cataract 070401008 Standaard cataract operatie | Zonder VPLD | Oog lens Galblaasverwijdering 110901012 Oper galblaas/ galwegen zwaar/ middel | Met VPLD | Spijsvertering galblaas/-weg/pancreas Heupvervanging Totale heup operatie/ Implantatie heupprothese bij artrose | 131999052 Met VPLD | Botspierstelsel ziekte/laat gev trauma Knievervanging Totale knie-operatie/ Implantatie knieprothese bij artrose | 131999104 Met VPLD | Botspierstelsel ziekte/laat gev trauma Liesbreuk Hernia femoralis/ inguinalis | Oper open enkelzijdig zwaar | 110401022 Spijsvertering hernia Liesbreuk Hernia femoralis/ inguinalis | Oper endoscopisch 110401024 enkelzijdig zwaar | Spijsvertering hernia 49 < < < Bijlage IV Volumespeerpunten 2015: categorie 2 Aandoening ZorgproductOmschrijving Chronisch hartfalen 099899066 Controle DRP 079799037Diagnose geen DRP | Licht ambulant | Oog chor/retina/corp vitr/ Hartfalen licht poli endoftalmitis COPD 100501036 COPD licht poli Cyclusstoornissen 149399028 Lichte behandeling op de polikliniek bij Stoornissen van de menstruatiecyclus Diabetes bij volwassenen 040201013 Diabetes licht ambulant Lage rugklachten 990089041 Lage rugklachten licht ambulant Osteoporose 131999067 Osteoporose Dexa onderzoek Osteoporose 131999174 Osteoporose licht poli Slaapstoornissen 060607016 Slaapstoornissen licht amabulant Voetcontrole bij diabetes 099699083 Operatieve ingreep bij Plastische chirurgie aan armen of benen Carpaaltunnelsyndroom 990004071 Operatieve ingreep bij Plastische chirurgie aan armen of benen Carpaaltunnelsyndroom 069499006 Operatieve ingreep bij Carpaaltunnelsyndroom (zenuwtunnel- vernauwing in de pols) Follow up post infarct hartfalen 219699011 Follow-up na een hartinfarct Follow up cardiologie overig 219699023Follow-up in verband met een hartafwijking of -ingreep (Lichte HNP lumbaal 131999258 Oper wervelkolom zeer complex | Zonder VPLD | HNP lumbaal 131999257 Oper wervelkolom zeer complex | Met VPLD | HNP lumbaal 131999260 Oper wervelkolom complex | Zonder VPLD | HNP lumbaal 131999259 Oper wervelkolom complex | Met VPLD | HNP lumbaal 131999262 Oper wervelkolom zwaar | Zonder VPLD HNP lumbaal 131999261Oper wervelkolom zwaar | Met VPLD | HNP lumbaal 131999264 Oper wervelkolom middelzwaar wo Hernia cervicalis | Zonder VPLD | HNP lumbaal 131999263 Oper wervelkolom middelzwaar wo Hernia cervicalis | Met VPLD | HNP lumbaal 131999266Oper wervelkolom middelzwaar wo recidief HNP | Zonder VPLD | behandeling op de polikliniek) HNP lumbaal 131999265Oper wervelkolom middelzwaar wo recidief HNP | Met VPLD | HNP lumbaal 131999268Oper wervelkolom middelzwaar wo HNP/ laminectomie | Zonder VPLD | HNP lumbaal 131999267 Oper wervelkolom middelzwaar wo HNP/ laminectomie | Met VPLD | Hoge bloeddruk 090301007 Hoge bloeddruk licht ambulant Hoge bloeddruk 090301015 Hoge bloeddruk licht ambulant Hoge bloeddruk 090301013 Hoge bloeddruk Poli 3-4/ Routine onderzoek >2 PAOD 099699004 PAOD | Oper perifere vaten zeer zwaar/ endovasculaire stent | Zonder VPLD | Hart/Vaat arterie/arteriole/capillair PAOD 099699040 PAOD | Oper huid/ weke delen zwaar/ middel | Zonder VPLD | Hart/Vaat arterie/arteriole/capillair PAOD 099699041PAOD | Oper huid/ weke delen zwaar/ middel | Met VPLD | Hart/ Vaat arterie/arteriole/capillair 50 < Bijlage IV Volumespeerpunten 2015: categorie 2 Aandoening (vervolg) ZorgproductOmschrijving PAOD 099699044PAOD | Amputatie/ oper bot middel | Zonder VPLD | Hart/ Vaat arterie/arteriole/capillair PAOD 099699045 PAOD | Amputatie/ oper bot middel | Met VPLD | Hart/Vaat arterie/ arteriole/capillair PAOD 099699098 PAOD 2/ PAOD arm | Oper perifere vaten zeer zwaar/ endovasculaire stent | Met VPLD | Hart/Vaat arterie/arteriole/ capillair stent | Met VPLD | Hart/Vaat arterie/arteriole/capillair PAOD 099699099PAOD 3 | Oper perifere vaten zeer zwaar/ endovasculaire stent | Met VPLD | Hart/Vaat arterie/arteriole/capillair PAOD 099699100PAOD 4 | Oper perifere vaten zeer zwaar/ endovasculaire stent | Met VPLD | Hart/Vaat arterie/arteriole/capillair Ulcus cruris 129999055 Behandeling van een open been (ulcus cruris) Poli 1-5 Varices 099799006 Varices | Varicesoperatie zwaar =1 | Hart/Vaat vene/lymfvat/lymfklier Varices 099799007 Varices | Varicesoperatie zwaar >1 | Hart/Vaat vene/lymfvat/lymfklier Varices 099799017 Varices | Varicesoperatie middel =1 | Hart/Vaat vene/lymfvat/lymfklier Varices 099799026 Scleroseren (inspuiten) van spataderen bij Varices (spataderen Varices 099799018 arices | Varicesoperatie middel >1 | Hart/Vaat vene/lymfvat/lymfklier Plaatsen IUD 210301004 Plaatsen van een spiraal bij Anticonceptie / Voorbehoedsmiddelen 51 < < < Bijlage IV Volumespeerpunten 2015: categorie 3 Aandoening ZorgproductOmschrijving Fertiliteitshormonen 193451 Menopauzegonadotrofine, toedieningsvorm injectiepoeder, per gebruikte eenheid van 75 E Fertiliteitshormonen 193452Urofollitropine, toedieningsvorm injectiepoeder,s per gebruikte eenheid van 75 E Fertiliteitshormonen 193453 Follitropine (alfa), toedieningsvorm injectiepoeder, per gebruikte eenheid van 75 E Fertiliteitshormonen 193454 Follitropine (alfa), toedieningsvorm injectievloeistof, per gebruikte eenheid van 150 E Fertiliteitshormonen 193455 Follitropine (bèta), toedieningsvorm injectievloeistof, per gebruikte eenheid van 50 E Fertiliteitshormonen 193456 Gonadoreline, toedieningsvorm injectievloeistof, per gebruikte eenheid van 0,1 mg Fertiliteitshormonen 193457 Gonadoreline, toedieningsvorm injectiepoeder, per gebruikte eenheid van 3,2 mg Fertiliteitshormonen 193458 Corifollitropine (alfa), toedieningsvorm injectievloeistof, per gebruikte eenheid van 50 E 52 < 53 580.019.1414 Alles voor betere zorg
© Copyright 2024 ExpyDoc