Nicky Hekster

Big Data
Kan het echt iets voor de zorg
betekenen?
Dr N.S. Hekster
9 oktober 2014
1
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
De visie
To wrest from nature the secrets which have perplexed philosophers
in all ages, to track to their sources the causes of disease, to
correlate the vast stores of knowledge, that they are quickly
available for the prevention and cure of disease - these are our
ambitions
Sir William Osler (1849-1919)
Co-founder of the Faculty of Medicine
Johns Hopkins University
2
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Agenda
Big Data toegepast op de zorg
Voordelen via voorbeelden
Randvoorwaarden om succesvol te zijn
Blik op de toekomst
3
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Introductie spreker
 Mijn naam: Nicky Hekster
 Functie: Technical Leader Healthcare & LifeSciences IBM
Benelux
 Actief in ICT sinds 1987, in HC & LS sinds 2006
 Past vendor co-chair IHE Nederland
 [email protected]
 Te vinden op
4
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Is er wel een definitie van Big Data?
5
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Inconsistente kwaliteit en toenemende kosten
vragen om verandering
• Medicatiefouten leiden jaarlijks tot
zo'n 90.000 onnodige opnames
Verhoging van
doeltreffendheid
en doelmatigheid
Verbetering van
de klinische
bedrijfsvoering
6
6
Big Data in de Zorg
• De kosten van incidenten in de zorg
bedragen jaarlijks 4 miljard euro
• Geneesmiddelen tegen kanker en
Alzheimer werken in 75 -80% van de
gevallen niet
• Het aantal mensen dat in Nederland
per jaar overlijdt aan vermijdbare
medische fouten is ca. 1500 tot 1600
• Er gaan jaarlijks miljoenen verloren
door administratieve en klinische
verspilling, fraude, en misbruik
© 2014 IBM Corporation
7
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Big Data – taxonomie
De vier v’s
Volume
Velocity
Petabytes
Exabytes
Zetabytes
Iotabytes
Brontobytes
Geobytes
Streaming data,
milliseconden tot
seconden tijd om te
antwoorden
Big Data in de Zorg
Variety
Gestructureerd,
ongestructureerde
tekst, multimedia
Veracity
Onzekerheid,
inconsistentie,
ambiguïteiten
© 2014 IBM Corporation
Big Medical Data
Echt meer dan de traditionele datatypes
 Transactionele - en applicatiedata
 Medische techniek
 Social media data
 Institutionele data
 Wetenschappelijke artikelen
 Medische beelden, VNA’s
 Klinische rapporten en verslagen
9
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Analytics in de praktijk
We staan hier
Optimalisatie
Voorspellen
BI Rapportage en
ad hoc Analyse
• Wat is de beste keuze?
• Wat gaat er gebeuren?
• Wat zal het gevolg zijn?
• Wat gebeurde er?
• Wanneer en waar?
• Hoeveel?
Huidige analytics niveau
Data-integratie
Data warehouse
Transactionele
rapportage
• Basale rapportage
• Spreadsheets
• Financieel, administratief
10
Big Data in de Zorg
•
•
•
•
Dashboards
Klinische data repositories
Afdeling data marts
Proces mining
Voorspellende
analyses
Decision support
analytics
•
•
•
•
Ziekenhuisbrede analytics
Evidence-based medicine
Clinical outcomes analytics
Clinical Decision Support
•
•
•
•
Gepersonaliseerde zorg
Dynamische fraudedetectie
Patiëntgedrag
Beheersing epidemieën
© 2014 IBM Corporation
Van Gegevens naar Inzicht m.b.v. Healthcare Analytics
Verbetering van het
klinisch proces
Reductie van
wachttijden
Optimalisatie van
zorgpaden en
logistiek
Effectiviteit en
efficiëntie
Identificatie
van
patiënten
met een
Definitie van
Voorspelling
hoog risico doelmatige
toekomstige
behandelplannen aandoeningen en
(EBM)
behandeling
11
Big Data in de Zorg
Nauwkeurige
voorspelling
van te
gebruiken
middelen
Bevolkings
gezondheid
Preventie
Inschatten van
zorgtrends
Surveillance
van ziekten
© 2014 IBM Corporation
Realiteit: zorg op het lijf geschreven?
vereist betere registratie, toegang tot en analyse van relevante
patiëntinformatie en klinische kennis
Meer kunst dan wetenschap
Meer wetenschap dan kunst
Goed
Gepersonaliseerd
(Gebaseerd op mensen zoals ik)
Toegang tot
relevante
patiëntinformatie
Voorspellend en Evidence-based
(Gebaseerd op patiëntencohorts)
Intuïtief en volgens klinische consensus
(Op basis van partiële toegang tot beschikbare
patiëntinformatie en klinische kennis)
Proefondervindelijk
(Gebaseerd op expertise en ervaring)
Matig
Matig
Toegang tot klinische kennis
Goed
(e.g. Diagnostische hulpmiddelen, kennis van de oorzaken van ziekten, empirisch
bewijs of vergelijkende effectiviteit)
Bron: IBM Global Business Services and IBM Institute for Business Value
12
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
En waar was de holistische kijk op de patiënt?
 Symptomen
 Koorts, duizeligheid, buikpijn, rugpijn, hoest, ...
 Familiehistorie
 Diabetes, borstanker, hartproblemen, erfelijke ziekten, ...
 Patiënthistorie
 Hoge bloeddruk, verhoogd cholesterolgehalte, verminderde schildklierwerking,
chronische blaasontsteking, roken, alleenwonend, ...
 Klinische historie
 Bloeddruk, hartslag, temperatuur, pijnscores, labuitslagen, ...
 Medicatiehistorie
 Pravastatine, betablokkers, lasix, aspirine, chemotherapie, anti-emetica, ...
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Klinische genetica en systeembiologie
 Genomics
 Proteomics
 Transcriptomics
 Metabolomics
 Correlatie geno- en fenotype
 Predisposities
 Modellering, simulatie
 Reactie op geneesmiddelen
 Mutaties
14
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Sentiment meting, klachten
Multi-channel meldingen
 Implantaten
 Kunstknieën, kunstheupen,
pacemakers,
borstimplantaat,
tanden/kiezen, …
 (Bij)werking van medicijnen
 Lareb
 Socianalytics
 Facebook, twitter
 Communities
15
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Volksgezondheid
Public health, richtlijnen, …
 Nationale bevolkingsonderzoeken
 Borstkankerscreening
 Darmkankerscreening
…
 Epidemiëen, pandemiëen
 Griep
 Voedselketenveiligheid
 Malaria, knokkelkoorts
 Ebola …
 Klinische doelmatigheid en effectiveitstudies
 Consortia
 Continue evaluatie medisch handelen
 Geneesmiddelen
16
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Pharma R&D
 Intellectual Property management
 Octrooien, wetenschappelijke literatuur
 Inclusie management bij cohorts voor clinical trials
 Patient similarity analytics
17
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Apps for Health
mHealth generated data
 Telemonitoring
 Wearable computing
 Van zelfmeting tot Quantified Self
18
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
IBM Watson
De nieuwe adviseur van de arts
 Complexe diagnosen
 Betere en beter afgestemde medicatie
 Voorkomen van medische missers
 Evidence Based Medicine (EBD)
 Natuurlijke taal interface – NLP
 Opstellen van hypothesen
 Zelf-lerend en adaptief
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Slimmere gezondheidszorg d.m.v. big data en analytics
Integratie van virale genomics data met klinische
gegevens om de reactie op een anti-HIV therapie
te voorspellen.
Real-time analytics op streaming data van medische
instrumenten ter monitoring van te vroeg geboren
baby's in het Toronto Sick Children's Hospital.
Verbetering van kennis over en plannen van
heropnames rondom Congestief Hartfalen (CHF)
via het correleren van ongestructureerde en
gestructureerde data.
Big Data in de Zorg
Koppeling van o.a. DNA-expressies en klinische
data voor een beter begrip van en sneller
onderzoek naar inflammatoire darmziekten.
Verbetering van kennis en diagnostiek en
vroegtijdige herkenning t.b.v. zeldzame ziekten.
Creëren van een uitgebreide corpus van
gegevens over epilepsie, waaruit via predictive
analytics betere behandelingen en
medicatievoorschriften worden gedistilleerd.
© 2014 IBM Corporation
Slimmere gezondheidszorg d.m.v. analytics
Montpellier
Analyse van gestructureerde en
ongestructureerde data rondom hoofdhalskanker en andere aandoeningen -correlaties
van comorbiditeit.
Analyse van juiste eerste behandelopties om
erosieve vorm van reumatoide polyartritis tegen
te gaan.
Onderzoek naar de afwijkingen van richtlijnen en best
practice behandelingen bij kanker, gegeven kwaliteit
en uitkomst.
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Randvoorwaarden
Is er genoeg talent?
 Data scientist – een factotum?
 Clinical librarian 2.0
 Geneeskunde met minor big data
 Big data met minor geneeskunde
Is men bereid tot een cultuurverandering?
 Data-driven regievoering en besluitvorming
 Geïntegreerde en schaalbare bedrijfsaanpak
 Angst voor reputatieschade?
 Financiering
22
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
McKinsey Institute on Big Data Jobs
 Er zal een tekort aan talent ontstaan, nodig voor organisaties om te profiteren van big data . In
de V.S. alleen al dreigt in 2018 een tekort van 140.000 tot 190.000 mensen met diep
analytische vaardigheden, evenals 1.5 miljoen managers en analisten, die hebben geleerd om
met big data analyses effectieve beslissingen te kunnen nemen.
http://www.mckinsey.com/mgi/publications/big_data/index.asp.
26
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Een 6-lagen model en interoperabiliteit langs de DIKW pijplijn
Data - Informatie - Kennis - Wijsheid
WET &
REGELGEVING
Privacy en beveiliging
ORGANISATIE
Beleid, regievoering
ZORGPROCES
Samenwerking
INFORMATIE
Informatie-inhoud, codering, standaarden
APPLICATIES
Softwarekoppeling
TECHNIEK
Big Data in de Zorg
Infrastructuur
© 2014 IBM Corporation
Randvoorwaarden
Durft men allianties aan te gaan?
 Samenwerking met andere zorginstellingen, verzekeraars of commerciële
partijen
 Gelegenheidscoalities/consortia t.b.v. clinical trials
 Crowd-sourced studies en onderzoek
 Bevrijd de data!
 Individuele of gemeenschappelijke doelen?
 Hoe voorkomen we economische machtsconcentraties?
Is er een helder normatief kader?
 Privacy en security – juridische afbakening
 Ethiek
 Hoe definieer je data-eigenaarschap?
 Hoe creëren we transparantie over het vergaren en aanwenden van data?
25
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
26
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation
Dank voor uw aandacht!
27
Big Data in de Zorg
© 2014 IBM Corporation