EHBO Artikel Vergiftigingen

DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:30 Pagina 6
Zomer & huisdier
6
Eerste hulp bij:
Vergiftigingen
DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:31 Pagina 7
De zomer is vaak een zorgeloos seizoen. Katten luieren lekker in
het zonnetje en honden genieten van lange boswandelingen met hun
baas. Toch liggen er gevaren op de loer in de vorm van giftige stoffen.
Mensen die graag in de tuin werken moeten bijvoorbeeld opletten
met bestrijdingsmiddelen en giftige planten. En zorg bij een gezellige
barbecue dat uw huisdier niet per ongeluk een aanmaakblokje te
pakken krijgt. Dierenpraktijken sprak met dierenarts Suzanne Alting
van Dierendokters Utrecht over vergiftigingen bij huisdieren.
Tekst: Pien van Hout
E
en vergiftiging vindt plaats als
een dier in contact komt met een
stof die een schadelijk effect op
het lichaam heeft. Dit kan per ongeluk
gebeuren, maar ook opzettelijk. Een vergiftiging hoeft geen verloren zaak te zijn,
maar op de juiste manier handelen is van
levensbelang. Het is belangrijk om zo snel
mogelijk contact op te nemen met een
dierenarts als uw hond, kat of konijn in
aanraking is gekomen met een gifstof. Die
kan bepalen wat de beste aanpak is: wel
of niet braken, infuus geven en eventueel
toedienen van een antistof. Daarnaast zijn
er een aantal handelingen die huisdiereigenaren zelf kunnen uitvoeren om grote
schade te voorkomen. Hierbij is het allereerst van belang om te weten om wat
voor soort vergiftiging het gaat. Een huisdier kan gifstoffen inslikken, inademen of
op de huid krijgen.
Houd uw huisdier in de gaten!
Ook hier geldt het veelgebruikt gezegde: voorkomen is beter dan genezen. Let
daarom goed op welke producten u in
huis haalt of in de tuin gebruikt. Zorg ervoor dat gifstoffen veilig zijn opgeborgen.
Gebruik zo min mogelijk gifstoffen of giftige planten in de tuin en let erop dat uw
hond geen vergiftigd straatafval opeet tijdens het uitlaten. Katten zijn voorzichtiger met het eten van giftige stoffen, maar
likken eerder een giftige stof op uit hun
vacht. Een kat die bijvoorbeeld door een
tuin loopt waar gebruik is gemaakt van
giftige plantenmiddelen kan dit later oplikken uit de vacht en hierdoor beschadiging oplopen. Daarnaast missen katten
een bepaald enzym waardoor sommige
stoffen in verhouding veel giftiger zijn
dan bij honden. Jonge dieren happen
vaak in alles wat ze tegenkomen en hebben daarom de meeste kans om vergiftigd
te worden. Konijnen hebben vooral kans
om een vergiftiging op te lopen wanneer
ze regelmatig in een ren worden gelaten
of wanneer ze door de tralies van hun
hok heen aan giftige planten kunnen knagen.
Symptomen
Een middel is meestal niet direct giftig, maar pas na een paar uur als het is
opgenomen in de darm. Als er symptomen worden getoond is het dus vaak al
even geleden dat uw huisdier in aanraking is gekomen met de gifstof. Een vergiftiging kan zich bij huisdieren op verschillende manieren uiten. Dieren die een
giftige stof hebben ingeslikt moeten vaak
kokhalzen, kwijlen, krijgen een vertraagde ademhaling, zijn slap en/of versuffen.
Soms vinden acute diarree en spiertrekkingen plaats. Een vergiftiging via de
lucht kunnen eigenaren vooral merken
7
DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:31 Pagina 8
Huisvuilzakken altijd sluiten
8
doordat hun dier gaat hoesten, niezen,
benauwd is en blauwe slijmvliezen
heeft. Dit kunt u het beste controleren
bij het tandvlees. Een gifstof geeft op
de huid vaak een duidelijke reactie in
de vorm van roodkleuring, irritatie en
eventueel blaarvorming. De hiervoor
genoemde symptomen komen het
meest voor, maar andere verschijnselen kunnen ook worden waargenomen. Probeer te achterhalen waarmee
uw huisdier is vergiftigd en neem de
verpakking, wanneer mogelijk, mee
naar de dierenarts. Dit maakt de behandeling makkelijker.
Niet meteen laten braken
Vaak wordt gezegd dat dieren ingeslikt vergif zo snel mogelijk weer uit
moeten braken. Dit is echter niet altijd
waar en soms zelfs gevaarlijk. Bijtende
middelen kunnen bijvoorbeeld veel
schade aanbrengen aan de slokdarm
en bek. Schuimende middelen kunnen
in de longen komen en daar voor nog
meer schade zorgen. De belangrijkste
eerste stap is om zo snel mogelijk contact op te nemen met de dierenarts en
door te geven om welk vergif het gaat.
De dierenarts kan dan doorgeven of
braken de juiste oplossing is. Vaak
wordt gezegd dat een schep zout achterop de tong van hond of kat een
braakreflex opwekt. Deze methode is
echter niet aan te raden, omdat dan
het risico op een zoutvergiftiging bestaat. Dierenartsen hebben een speciale injectie waardoor de braakreflex bij
huisdieren gecontroleerd kan worden
opgewekt.
Voordat u met uw vergiftigde hond,
kat of konijn naar de dierenarts gaat
is het belangrijk dat de situatie
stabiel is. Verwijder bij
huisdieren die een vergif
hebben ingeslikt zichtbare voorwerpen
en braaksel uit de bek en houd het zo
schoon mogelijk. Laat het dier water
drinken om de gifstof te verdunnen,
maar alleen als de hond of kat volledig
bij kennis is. Geef vooral geen melk,
want het vergif wordt beter door het lichaam opgenomen door het vet in de
melk. Als uw hond of kat benauwd is
doe dan de halsband af om meer
ademruimte te geven. Wanneer de
huid in aanraking is gekomen met een
gifstof moet de plek zo goed mogelijk
worden schoongemaakt door vieze haren weg te knippen of scheren en de
huid te wassen met een shampoosopje
of mild afwasmiddel. Vette gifstoffen
kunnen met lauwe olijfolie en grondig poetsen verwijderd worden.
Zorg ervoor dat het dier niet
aan de gifstof likt. Vooral kat-
Zo’n stukje kan toch geen kwaad?
Het klinkt misschien gek, maar chocolade kan giftig zijn voor honden en katten.
Sommige huisdieren reageren heftig op het stofje theobromine dat in chocolade
zit. Ze worden rusteloos, misselijk, drinken veel, hebben een verhoogde ademhaling en hartfrequentie en verkrampte spieren. Deze verschijnselen ontstaan
vaak pas tien uur na inname en kunnen dan snel leiden tot een coma. Wanneer
u vermoedt dat uw hond (katten zijn kieskeuriger en zullen niet snel chocolade
eten) een grote hoeveelheid chocolade binnen heeft gekregen kunt u hem het
beste zo snel mogelijk laten braken. Wanneer dit niet lukt kan de dierenarts
helpen met een speciaal braakopwekkend injectiemiddel. Ook wanneer het
eten van de chocolade al langer geleden is kan de dierenarts hulp bieden.
Met behulp van een infuus en actieve kool wordt de gifstof zoveel mogelijk
uit het maagdarmkanaal geabsorbeerd. Een andere, schijnbaar onschuldige
lekkernij als rozijnen (en druiven) kan eveneens giftig zijn voor huisdieren.
Het kan leiden tot rusteloosheid, speekselen, misselijkheid, overgeven en diarree. De verschijnselen ontstaan binnen zes uur na het
eten van de rozijnen of druiven. Na 24 tot 72 uur kan er acuut nierfalen optreden. Ook hier geldt: laten braken! De dierenarts kan
vervolgens een infuus aanleggen en actieve koolstof toedienen.
DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:31 Pagina 9
ten zijn hier een ster in. De huid van
de kat is daarnaast beter doorlaatbaar
voor veel stoffen, waardoor het gif
sneller toe kan slaan. Als uw hond, kat
of konijn een bijtende stof in de ogen
heeft gekregen moet er goed worden
gespoeld met water. Ook als de gifstof
alleen in aanraking is geweest met de
huid of ogen is het belangrijk om uw
huisdier veel water te laten drinken.
Hierdoor vindt er een snellere uitscheiding plaats van de gifstoffen die
door de huid zijn opgenomen.
Rattengif/muizengif/mollenverdelger
Aanmaakblokjes voor de barbecue
Nervositeit, spierverstijvingen,
Speekselen, braken
benauwdheid, bloedingen, bleke
Later: angst, coördinatieproblemen,
slijmvliezen, snelle pols, acute dood
spiertrillingen en stuipen, benauwd-
Wanneer geen symptomen te zien zijn:
heid, uiteindelijk coma
direct laten braken (later niet meer i.v.m.
Laat de hond braken
stikgevaar)
• Geen specifiek antimiddel, behandeling
• Vit K-toediening door dierenarts
Paracetamol/Ibuprofen
is puur ondersteunend
Algemeen ziek zijn, (bloed)braken,
Schoonmaakmiddelen/
chemische middelen
speekselen, sloomheid, uitdroging
Bij aanraking met huid: huidirritatie,
Na enkele dagen: verminderde
zwelling, pijn, misselijkheid
bloedstolling, nier- en leverschade,
Bij inademen/inslikken: buikpijn,
Goed of gifstof?
(bloederige) diarree
braken, diarree
Veel van de stoffen die voor huisdieren giftig zijn, staan niet als zodanig bekend. Zo eten veel mensen graag
chocolade, druiven of rozijnen, maar
bevat dit voedsel stoffen die (potentieel) giftig zijn voor onze huisdieren
(zie kader). Een ander voorbeeld is het
gebruik van paracetamol, aspirine of
Ibuprofen als pijnstiller. Hoewel deze
pillen bij mensen heel effectief kunnen
zijn reageren onze honden en katten
er heel anders op. Zo veroorzaakt paracetamol bij katten een verandering
in de rode bloedcellen waardoor ze
geen zuurstof meer vervoeren en snel
kunnen overlijden. Bij honden is Ibuprofen een boosdoener doordat er
bloedende maagzweren en acuut nierfalen kunnen ontstaan. Ook stoffen
die ontwikkeld zijn om onze huisdieren te beschermen kunnen giftig zijn.
Tekenmiddelen die bij de hond bescherming bieden zijn bijvoorbeeld
heel giftig voor katten. Konijnen zijn
gevoelig voor sommige anti-vlooien en
–tekenmiddelen die bij de kat worden
gebruikt. Zorg dus dat u als huisdiereigenaar goed op de hoogte bent van
de stoffen die schadelijk voor uw
hond, kat of konijn kunnen zijn.
Zo snel mogelijk laten braken en veel
• Bij aanraking met huid: afspoelen met
drinken
veel water, daarna langdurig wassen
• Neem snel contact op met de dieren-
met lauw water en zeep (evt. klitten
arts voor een infuus en eventueel toe-
wegknippen)
diening van actieve kool
Bij inademen/inslikken: veel water geven
Vlooienmiddelen
Giftige gassen
(inademing/oplikken)
(koolmonoxide/brandrook/aardgas)
Tranende ogen, speekselen, braken,
Hoesten, versuffing, bewusteloosheid
diarree, benauwdheid, spiertrekkingen,
Ruimte goed ventileren
verlamming (uiteindelijk coma)
Dier naar een andere ruimte brengen,
Laten braken en veel drinken
halsband afdoen
• Neem contact op met de dierenarts
• Ga naar de dierenarts
Insecticiden/onkruidbestrijders
Giftige planten
Speekselen, verlies van eetlust, diarree,
(Vingerhoedskruis, monnikskap,
onrustigheid, spiertrillingen/krampen,
klimop, lelies, taxus, doornappel,
verhoogde lichaamstemperatuur
lupine, gouden/blauwe regen,
Bij aanraking met huid: afspoelen met
kerstroos/ster)
veel koud water
Irritatie van de bek, speekselen, braken,
• Bij inslikken: laten braken
lusteloosheid, trillen, nekkramp,
hogere lichaamstemperatuur, acuut
Antivries
nierfalen (lelies)
Braken, diarree, krampen, veel drinken,
Niet laten braken!
‘dronkenmansgang’, acuut nierfalen
• Vooral veel water geven en de
Laten braken en veel laten drinken
• Neem zo snel mogelijk contact op
met de dierenarts
dierenarts waarschuwen
9

Download Report