Een huis dat alle kanten uit kan

BINNENKIJKEN NIEUWBOUW
Een huis
dat alle kanten uit kan
In het huis van Bas Wauman is het architectenkantoor beneden ingericht en wonen doet het gezin op de eerste en
tweede verdieping. Maar mocht dat nodig zijn, kunnen de functies ook omgedraaid worden. Net zoals er van de villa
zonder veel ingrepen een B&B of een kangoeroewoning gemaakt kan worden. De architect kan met zijn huis dus alle
kanten uit en dat is slim bekeken.
Tekst: Björn Cocquyt • Fotografie: Liesbet Goetschalckx
97
BINNENKIJKEN NIEUWBOUW
Boven: deze woning is klaar voor de toekomst, wat die ook mag brengen. Een leuk voorbeeld daarvan is de deur die al klaar zit voor de dag dat het groendak wordt aangelegd en
voor mocht hier ooit een dakterras komen.
STRAKKE ÉN
WARME GEVEL
Sommige woningen met een strakke architectuur hebben een beetje een kille uitstraling. Dat is hier allesbehalve het geval door het
gebruik van warme, natuurlijke materialen. De verlijmde gevelsteen
is een zelf samengestelde mengeling van twee soorten. Hij wordt
afgewisseld met houten delen in afrormosia. Op het dak liggen
tegelpannen van gebakken aarde. Het gebruik van koper voor de
goten en de kraal op de kop van de pannen accentueert, samen
met de witte vezelcementplaten, de scherpe aflijning. “De gevel
is eigenlijk een heel duurzame schil die makkelijk de tand des
tijds kan doorstaan. De ramen onderstrepen het flexibele aspect
van de woning. Die kunnen, indien nodig, eenvoudig vervangen
worden. Bijvoorbeeld in het geval de keuken een slaapkamer zou
worden en het grote raam dat er nu zit dan overbodig wordt.”
Toen Bas en zijn vrouw, interieurarchitecte Nele Vercauteren, in hun
zoektocht naar een geschikt bouwperceel hier in Tielrode terechtkwamen, wist het koppel meteen dat dit de plek was waar ze hun huis
wilden bouwen. De grond had dan ook heel wat te bieden. “Met iets
minder dan 400m2 is het stuk niet te groot en het heeft ook een goede
verhouding: 25 meter diep en 16 meter breed. Dat is een pak comfortabeler om op te bouwen dan op een smal en diep perceel”, vertelt
Bas. Bovendien konden de oriëntatie op het zuiden en de ligging in een
groene omgeving moeilijk beter. Nadat de eigenaar akkoord was om zijn
grond te verkopen, ging architect Bas meteen aan de slag met het uitwerken van een ontwerp. “We konden een huis bouwen voor een gezin
met twee kinderen en met plaats voor het architectenbureau, maar we
hebben bewust verder gekeken dan onze toenmalige situatie.”
FLEXIBEL ONTWERP
“Ik vind het erg belangrijk dat een huis flexibel is om te kunnen inspelen op het veranderende leven van zijn bewoners. Hoor maar eens
rond hoeveel mensen het jammer vinden dat ze moeten verhuizen van
zodra ze minder te been zijn, omdat hun huis niet aangepast kan worden. Hier bij ons is alles voorzien op levenslang wonen. Ik heb er ook
rekening mee gehouden dat op een dag m’n ouders komen inwonen,
want ik wil absoluut niet dat ze zouden wegkwijnen in een rusthuis. In
dat geval moeten we ons architectenbureau wel verhuizen, maar daar
is sowieso van in het begin al rekening mee gehouden. De mogelijkheid bestaat immers dat Nele op de gelijkvloerse verdieping kamers
voor een bed & breakfast inricht. En als later de kinderen na hun
studies nog een poosje thuis willen blijven wonen en nood hebben aan
wat meer ruimte, kan dat gerealiseerd worden door de wanden tussen
de slaapkamers weg te halen. Dat kan heel snel, want ze bestaan uit
gipskartonplaten met daartussen akoestische isolatie.” Wat de toekomst ook brengt, het is duidelijk dat deze woning erop voorbereid is.
98
99
BINNENKIJKEN NIEUWBOUW
De leefruimtes zijn rond een centrale koker (foto rechts) aangelegd. Het is een multifunctionele constructie die enerzijds minder fraaie elementen, zoals de televisie en flink wat
speelgoed, verstopt en anderzijds zorgt voor een beperkte afscheiding tussen de ruimtes. Als de bewoners meer privacy willen, kunnen ze nog altijd de ingewerkte schuifdeuren
tussen de keuken en de woonkamer uittrekken.
‘Ik vind het erg belangrijk dat
een huis flexibel is om te kunnen
inspelen op het veranderende leven
van zijn bewoners’
100
EENVOUD ALS GEHEIM
Het geheim van die grote moduleerbaarheid zit hem eigenlijk in de
eenvoud van het ontwerp. “Ik heb in het midden een koker getekend met
links en rechts toegang tot de leefruimtes die om het even welke functie
kunnen krijgen. Errond is voldoende circulatieruimte voorzien voor een
vlotte doorgang naar de verschillende kamers. Zo blijft er ook contact
mogelijk als ik bijvoorbeeld in de zetel een boek aan het lezen ben, terwijl
Nele aan het koken is. Maar evengoed kunnen we alles afsluiten om wat
meer privacy te hebben.” In de koker is niet alleen de trap ondergebracht,
maar zit er ook een speelruimte voor de kinderen, een tv-meubel achter
een schuifwand zodat het toestel het zicht niet verstoort, een berging …
en op de bovenste verdieping is de badkamer erin geïntegreerd.”
MINPUNTEN OPGEVANGEN
In de huidige situatie is het woongedeelte op de eerste en tweede
verdieping ondergebracht en het architectenbureau beneden. “Dat
was een logische keuze. We kijken uit op velden en in de verte rijden
fietsers op de dijk rond de Durme. In de zomer vormt de maïs echter
een groene muur en zien we daar op de gelijkvloerse verdieping niet
veel van. Boven kunnen we wel het hele jaar van de groene omgeving genieten. Bovendien krijgen we daar aan de straatkant nog eens
het zicht op een prachtig beschermd park bovenop.” Minpuntje aan
wonen in een bel-etage is de grote afstand tussen de leefruimte en de
tuin. Het is moeilijker om kinderen in de gaten te houden als ze buiten
aan het spelen zijn, er moet vaak heen en weer gezeuld worden met
spullen … “Ik heb daar op voorhand bij stilgestaan. Omdat de ramen
een stuk naar binnen zitten, ontstaan op de verdieping terrasjes.
Samen met het kunstgras dat we er gelegd hebben, krijgen we er
het gevoel dat we in de tuin zitten. En om toch dat nauwe contact te
kunnen hebben met de tuin, heb ik beneden tegen het rechthoekige
volume een oranjerie gezet waar we met z’n allen kunnen zitten en
eten. De ruimte wordt ook gebruikt als vergaderzaal en eetplaats voor
het architectenkantoor.” Om ook in het midden van het kantoor licht te
hebben, is er centraal een patio.
INTERIEUR OP HOOG NIVEAU
Ook het woongedeelte baadt in het licht, wat de ruimtes erg luchtig
101
BINNENKIJKEN NIEUWBOUW
Soms volstaan een paar subtiele toetsen om het interieur
naar een hoger niveau te tillen. Hier is dat gebeurd door
de snelbouwstenen te kaleien
(foto rechtsboven) en de
witte keuken van een warm
houten boordje te voorzien.
Let ook op de glazen wand
achter het kookgedeelte,
waar een berging zit.
102
‘Te veel wit zou een steriel effect
sorteren en daarom hebben we als
vloerbekleding parket gekozen’
103
BINNENKIJKEN NIEUWBOUW
‘We kijken uit op velden en
in de verte rijden fietsers op
de dijk rond de Durme’
ORANJERIE ALS
VERWARMING
De moderne oranjerie is niet alleen een leuke extra (tuin)kamer,
maar doet ook dienst als verwarming. “Hij bestaat voornamelijk uit
glas en omdat hij pal op het zuiden gericht is, kan de temperatuur
er flink oplopen. De warmte die daarbij ontstaat, stijgt op en als
we een deur openzetten verwarmt ze mee de leefruimtes op de
verdieping”, vertelt Bas. “Initieel had ik op een aardgasverbruik
van 3.000 m3 gerekend, maar dankzij de oranjerie zitten we aan
een gemiddelde van 1.800 m3 per jaar.” De tuinkamer is ook de
enige plaats waar de zon helemaal vrij spel krijgt. Alle andere
ramen liggen een stuk ingekapseld. Vooraan is dat 80 cm en
achteraan zelfs 2,5 meter. Op die manier wordt oververhitting
tegengegaan en is zonwering overbodig. In de winter kan toch
van de zonnewarmte geprofiteerd worden, want dan schijnt ze
wel binnen omdat ze dan veel lager staat.
104
105
BINNENKIJKEN NIEUWBOUW
BINNENKIJKEN PRAKTISCH
IDENTIKIT
MATERIALEN & TECHNIEKEN
Architect
Gevel
Bas Wauman
gevelstenen in combinatie met hout (afrormosia) en vezelcementplaten
Interieurarchitect
Dakbedekking
Nele Vercauteren
tegelpannen
Bouwjaar
Buitenschrijnwerk
2009-2010
hout (afrormosia)
Bouwmethode
Vloeren
traditioneel
parket
Perceeloppervlakte
Keuken
328 m2
laminaat
Bewoonbare oppervlakte
Badkamer
396 m2
keramische tegel
K-peil / E-peil
Isolatie
32 / 78
rotswol
Budget
Ventilatie
300.000 euro, inclusief BTW
(ruwbouw, daktimmer en dakwerken zelf uitgevoerd)
C
Verwarming
vloerverwarming op condensatieketel
Links: het dak heeft een M-vorm en de meeste ramen zijn in de binnenste schuine wanden geplaatst om de strakheid van de gevel niet aan te tasten. Door ze hoog te installeren, hebben de kamers hier ook meer intimiteit.
‘Wat de toekomst ook brengt, het is duidelijk dat deze woning erop voorbereid is’
5
11
6
11
12
maakt. Dat gevoel wordt nog versterkt door het vele wit van het interieur.
“Dat zorgt voor een rustig beeld en daar houden we van. Te veel wit zou
echter een steriel effect sorteren en daarom hebben we als vloerbekleding parket gekozen. De combinatie van het hout en het wit voelt wat
Scandinavisch aan. Hier en daar zijn er ook wat kleuraccenten, maar
die hebben we bewust beperkt gehouden tot kleine items zoals een
kussentje, een handdoek, het speelgoed van de kinderen … Anders
wordt het geheel iets te druk en te barokachtig.” In de leefruimtes zijn er
ook een aantal atypische elementen aanwezig die het interieur naar een
hoger niveau brengen. Zo zijn de meeste muren gekaleid, maar omdat
de stenen erachter scherp afgelijnde snelbouwstenen zijn, levert dat
een verrassend resultaat op. Ook de combinatie van een knusse stoffen
sofa met veel kussens en een strakke lederen zetel zonder veel poeha
is best origineel. De twee fauteuils van Le Corbusier voegen ook een
vleugje klasse toe. Dat geldt ook voor de vlinderstoelen van Fritz Hansen
en de hanglamp van Ingo Maurer in de eetplaats. De ronde tafel is een
aangename visuele afwisseling voor het rechthoekige keukeneiland.
106
12
Aan het vele wit is ook hier weer een warme toets toegevoegd met een
streepje hout.
15
4
GEEN OVERHEERSEND DAK
De openheid die sterk aanwezig is op de gelijkvloerse en eerste verdieping staat in contrast met de geslotenheid van de bovenste verdieping.
De keuze om daar geen grote ramen te installeren, is gemaakt om een
gevoel van geborgenheid aan de slaapvertrekken te kunnen geven. De
dakvensters zitten hoog en de grootste exemplaren bevinden zich aan de
binnenkant van het M-vormige dak. Op die manier blijft het strakke beeld
van buitenaf bewaard. Dergelijk type dak is ook een dankbaar middel om
de kroonhoogte te beperken. “We wilden liever een plat dak, maar dat
lieten de bouwschriften niet toe. Een traditioneel zadeldak zou echter te
overheersend zijn in vergelijking met het gedeelte eronder, maar met een
M-vormig dak is dat niet het geval.” Het is het zoveelste bewijs van hoe
goed doordacht dit huis ontworpen is en dat maakt dat het er heel aangenaam toeven is.
•
1
3
14
7
8
9
10
13
12
2
15
straatkant
gelijkvloers
1. hal
2. toilet
3. berging
4. bureau
5. buitenkamer
6. binnentuin
7. bureau
1ste verdieping
8. living
9. berging
10. keuken
11. terras
2de verdieping
12. slaapkamer
13. hobbykamer
14. badkamer
15. dressing
107