10 september 2014 pagina 13

MONUMENTENDAG
Monumentale boerderij De Beug opent
deuren tijdens Open Monumentendag
De restauratie van
boerderij De Beug heeft
zo’n tweeëneenhalf jaar
in beslag genomen. De
nieuwe eigenaars Dirk
en Bea Buijzer wilden
namelijk zoveel mogelijk
oude onderdelen
behouden. Dat is gelukt,
zoals ze zullen laten zien
tijdens een rondleiding
door het openbare deel
van de boerderij. “Helaas
zijn we alleen ‘s ochtends
open, omdat we voor de
middag al een reservering
hadden”, vertelt Bea.
Door Tonny van Oosten
ODIJK - De Beug is een be-
kend verschijnsel in Odijk.
De boerderij was ooit de
voorloper van het jeugdwerk
dat nu in de Schoudermantel plaatsvindt. Jongeren
konden muziek draaien en
elkaar ontmoeten in de grote schuur die aan de boerderij vastgebouwd is. Deze
schuur heeft nu weer de
functie van ontmoetingsplek. Particulieren en bedrijven kunnen deze ruimte
nu afhuren voor recepties,
vergaderingen en andere bijeenkomsten.
“Ik heb zelfs een trouwerij hier gehad”, vertelt Bea
Duijzer. “We wisten toen
we de boerderij kochten
dat deze te groot is voor ons
tweeën. Gelukkig bleek er
een bestemming ‘klein zakelijke dienstverlening’ op
te rusten, zodat ik de mogelijkheid had iets met het
pand te doen.”
Bea en Dirk hebben lang in
Ede gewoond, maar toen de
kinderen het huis uitgingen besloten ze dichter bij
Dirk’s werk te gaan wonen.
Uiteindelijk kwamen ze in
Odijk terecht toen Dirk een
baan kreeg bij de Rabobank
in Utrecht. Het heeft ze wel
vier á vijf maanden onderzoek gekost voordat ze besloten de stap inderdaad te
wagen.
“De boerderij zelf met de
aangebouwde schuur is een
rijksmonument”, vertelt Bea.
“De schuur ernaast is een
gemeentelijk
monument.
Dat betekent dat je aan allerlei regels moet voldoen
tijdens zo’n restauratie. Het
bleek dat vooral de buitenkant van de panden monument was, omdat veel van
het binnenwerk verloren
was gegaan.”
Dat maakte het één en ander makkelijker, maar toen
tijdens de restauratie bleek
dat er ook binnenin nog veel
meer historische elementen
bewaard bleken te zijn dan
gedacht werd, besloten Bea
en Dirk de vergunningen
daarop aan te laten passen.
“Alleen datgene wat nog
in stand is op het moment
dat een gebouw monument
Bea Duijzer voor historische boerderij De Beug aan wat de eigenlijke voorkant is, naar het water van de Kromme Rijn gekeerd. “Tijdens de restauratie bleek, dat de
boerderij veel ouder is dan altijd werd gedacht. We hebben onderdelen gevonden die van rond 1550 stammen.”
Foto: Tonny van Oosten
wordt is beschermd. Wij
wilden dat wat er tevoorschijn kwam ook beschermd
zou zijn. Zo bleek dat het
midden van het boerderijgedeelte een veel kleiner huisje is geweest, waar nog hele
OVERAL ZIJN
HISTORISCHE RESTEN
TERUG TE ZIEN
oude kloostermoppen, een
grote baksteen, in waren
verwerkt. We vonden een
balk die na onderzoek uit
rond de 1550 te stammen en
gemaakt was van een boom
uit Noorwegen. Er kwamen
luiken en kleine raampjes
tevoorschijn die we wilden
behouden. We hebben de
kant die naar de Kromme
Rijn gekeerd is, de eigenlijke
voorkant van het huis, weer
zoveel mogelijk hersteld.
Toen de grijze cementlaag
eraf was gehaald bleek namelijk dat de indeling van
het huis heel anders is geweest.”
De ramen bleken verplaatst
te zijn en twee ramen waren oorspronkelijk deuren.
“Er was ooit een opkamer,
een kamer die hoger lag
omdat de kelder eronder
lag. We hebben de kelder
teruggebracht en nadat deze
vochtdicht is gemaakt hebben we de oorspronkelijke
plavuizen teruggelegd. Die
moeten van rond de 1650
stammen. In die kelder was
een luik, waardoorheen de
kazen aangereikt werden
naar de boten, die van de
Kromme Rijn via een sloot
langs de boerderij voeren.
Het vervoer ging in die tijd
via het water, vandaar dat
dit de voorkant van het huis
was. Ook de opkamer is
weer terug.”
Overal in de boerderij zijn
de vondsten van vroeger
terug te vinden. Op de deel
waar nu groepen terechtkunnen zijn de werktuigen
te zien die uit de grond ko-
men en op de muur zijn her
en der de oude stenen en
tegels aangebracht uit het
huis. De tafels zijn gemaakt
van oude deuren van een
rijtuigenschuur dat er niet
meer is en van de oude luiken van de boerderij. Bovenin, bij de slaapkamers
is bewust geen isolatielaag
aangebracht, zodat de oude
Open Monumentendag
De woonkamer, waar de balk te vinden is die uit ongeveer 1550 blijkt te stammen. BOVEN: Een
schilderij van de boerderij uit 1880. De kar die te zien is, is aanwezig tijdens de monumentendag.
spanten en het rieten dak
te zien zijn. “Verder hebben
we het huis juist heel goed
geïsoleerd, door er een binnenmuur in te zetten. Zo is
de buitenmuur intact gebleven. We verwarmen het huis
via aardwarmte. We hebben
geboord tot 22/23 meter,
pompen water uit de aarde
dat zo’n 19, 20 graden is en
laten dit door een warmtepomp opwarmen tot zo’n 30
graden. Dit water gaat beneden door de vloeren en boven door de muren. Daarna
gaat het naar een ander gat
dat we geboord hebben. Als
het ‘s zomers warm is, dan
draaien we de waterstroom
om en koelt het water het gebouw.”
Niet alles is monument. Aan
één kant staat een modern
gebouwde, houten koeienschuur en aan de andere
kant een huis in de vorm van
een hooiberg, waar het echtpaar tijdens de verbouwing
woonde. “Dat kon, omdat
we de oude varkensschuur,
die vol asbest zat, hebben
weggehaald. We mochten
de helft van wat die bebouwing bedekte opnieuw bebouwen. De koeien vinden
we belangrijk, omdat we
vinden dat dit een boerderij
moet blijven.”
Tijdens de Open Monumentendag zaterdag 13 september is de boerderij ‘s ochtends geopend. Er worden verhalen verteld op de grote deel en een rondleiding gegeven. Ook kan gewandeld worden over het voor iedereen
vrije wandelpad dat over de gronden van de boerderij is
aangelegd en onder andere langs de Kromme Rijn voert
waar natuurvriendelijke oevers zijn aangelegd.

Download Report