folder architectuur 2014-2015

p. 5
Avond van de Architectuur
Architectuurboek Vlaanderen N°11
Architectuur middenin
p. 7Tentoonstelling
noAarchitecten
Ontmoetingen
p. 11Tentoonstelling
Projecties 3
De provocatie van het schijnbaar onmogelijke
p. 13Tentoonstelling
StadBuitenStad
p. 15Tentoonstelling
Projecties 4
Deconstructie, Decorum, Decoratie
p. 17Lezingen
Opdracht en Ontwerp
Hoe komt architectuur tot stand?
p. 17Lezingen
StadBuitenStad
De ontdekking van de voorsteden
p. 19 Architectuurboek Vlaanderen N°11
Architectuur middenin
Beeld cover: deSingel © Michiel De Cleene
Architectuur
Is hedendaagse architectuur een feest van de
grote iconen? Of moet architectuur vandaag
veeleer gaan over de vraag hoe we onze
alledaagse leefomgeving op een zinvolle manier
vormgeven en inrichten? Hoe gaan ontwerpers
om met de verzoeken en verzuchtingen van
opdrachtgevers en gebruikers? En vinden
ze daarin de sleutel voor hun eigen artistieke
antwoorden? Hoe kunnen Europese steden
een nieuw perspectief ontwikkelen, niet alleen
voor de historische stadscentra maar ook voor
de halfstedelijke stadswijken die de voorkeur
van een groot deel van de stedelijke bevolking
genieten? Deze en andere vragen komen vanaf
september in ons programma aan bod.
do 18 sep 2014
Boekpresentatie
Avond van de
Architectuur
Architectuurboek
Vlaanderen N°11
Architectuur middenin
Op donderdag 18 september verwelkomen we u heel graag op de Avond van de
Architectuur. We presenteren er onder meer editie 2014 van het ‘Architectuurboek
Vlaanderen’. Het wordt een ontmoetingsmoment met een avondvullend programma
voor architecten, bouwheren, opdrachtgevers, studenten, ...
Het ‘Architectuurboek Vlaanderen N°11’ staat middenin het dagelijkse leven. De
geselecteerde projecten voor ‘Architectuur middenin’ zijn ambitieus, zelfbewust,
nadrukkelijk aanwezig en met uiterste zorg ontworpen. Toch worden ze nooit ijdel. Ze
nemen het dagelijkse gebruik als bestaansconditie. Wat er gebeurt, gebeurt vanuit een
vanzelfsprekendheid, maar wordt ook buitengewoon. Architectuur die niet ontworpen
is met formele acrobatieën of voor eenmalig spektakel. Architectuur die niet wil
entertainen, maar doordringen tot in de kleinste vezel van het bestaan. Wanneer wordt
het banale bijzonder? Als een schaduw in het bos gebouw wordt. Als een waterval van
kamers een huis wordt. Als zorg deel van het dorp wordt.
do 18 sep 2014
20 uur | Blauwe zaal | gratis
Beeld: Buurtsporthal Kiel, Antwerpen, UR architects © Harry Gruyaert
5
vr 26 sep 2014
zo 4 jan 2015
Tentoonstelling
noAarchitecten
Ontmoetingen
Hoe zou een architectuurtentoonstelling eruitzien als de tentoonstelling zélf als architectuuropgave wordt benaderd? Het uitgangspunt van ‘Ontmoetingen’, de vraag naar
een directe ruimtelijke beleving, plaatst de getoonde projecten in een bevreemdende
relatie tot elkaar en tot de toeschouwer.
‘Ontmoetingen’ brengt de uniciteit van noAarchitecten in beeld. Het collectief
positioneert zich als subtiele verzoener tussen opdrachtgever, gebouw, context en
toekomstige gebruiker. Het ontwerpen vanuit verschillende houdingen, soms zelfs in
één gebouw, leidt tot tegenspraak en complexiteit. Die ambiguïteit wordt verdiept door
een zorgvuldige planopbouw en een trefzekere selectie van kleur en materiaal. noA’s
architectuur is nooit neutraal. Ze is specifiek, biedt een plek op maat en verleent een
bijna rituele dimensie aan alledaagse handelingen.
noAarchitecten profileert zich zowel met opmerkelijke kleine realisaties als grootschalige publieke gebouwen waaronder het elektriciteitsstation Petrol en de uitbreiding
van het Plantin Moretusmuseum in Antwerpen, het museum Texture in Kortrijk, ...
productie noAarchitecten, Vlaams Architectuurinstituut, deSingel internationale kunstcampus curatoren
atrien Vandermarliere en Christoph Grafe (Vlaams Architectuurinstituut) projectsponsors E
K
LIA, Febelcem,
FSB, Universiteit Hasselt, Vande Moortel m
aterialen, meubilair en constructies Alucobond, Anders Construct,
Artek, Bruns, Forbo Flooring, Kree interieur, Richard Lampert, Vandommele VCS, Verstraetebouw
Tentoonstelling
vr 26 sep 2014 zo 4 jan 2015
Open wo zo: 14 18 uur
en bij avondvoorstellingen
gesloten ma, di & feestdagen
€5
tickets te koop bij ingang tentoonstelling
Rondleidingen
zo 5 okt, zo 9 nov, zo 7 dec 2014 | 14 uur
€5
reserveren: [email protected]
Groepsrondleiding op afspraak
max. 20 personen
€ 60
reserveren: www.antwerpenaverechts.be
Tentoonstellingsgids gratis
vai.be | desingel.be
Openingslezing
do 25 sep 2014 | 20 uur | Blauwe zaal
Stephen Bates (Sergison-Bates
architects, UK/CH)
gratis
reserveren: www.vai.be/inschrijven
Beeld boven: Petrol Antwerpen 2004-2010, noAarchitecten © Kim Zwarts | Beeld onder: Stadhuis Lo 2008-2012, noAarchitecten © Filip Dujardin | Beeld
volgende pagina: Universiteit Hasselt 2008-2012, noAarchitecten © Kim Zwarts
7
wo 15 okt 2014
zo 4 jan 2015
Tentoonstelling
Projecties 3
De provocatie van
het schijnbaar
onmogelijke
De tentoonstelling 'De provocatie van het schijnbaar onmogelijke' is gebaseerd op de
onderzoeksprojecten ‘Het Lam Gods of de provocatie van het schijnbaar onmogelijke’
en ‘Eros en Thanatos’. Het diepgaand onderzoek van zowel het landschap van Jan van
Eyck als de site van Villers-la-Ville genereert een verhoogd architectuurbewustzijn en
scherpt de inzichten van de ontluikende architect aan. De ervaring van vandaag grijpt in
op het verleden van de plek. Door middel van het gebruik van het maaiveld, de geologie
van de plek, de resten van de bouwwerken en de instrumenten van de architect - de
tekening, de doorsnede, de maquette, het bestek en de 3D-film - annexeert de werkelijkheid de verbeelding. Zowel voor de ontwerper als voor de bezoeker.
Met de reeks ‘Projecties’ bieden het Vlaams Architectuurinstituut en deSingel het bestaand ontwerpend
onderzoek in Vlaanderen een podium. Leidraad bij de keuze van de projecten zijn maatschappelijke thema’s
en/of het bevragen van de rol van de discipline architectuur in de samenleving. Met als enige constante: de
relevantie van het onderzoek voor Vlaanderen, wars van elke vrijblijvendheid. 'De provocatie van het schijnbaar
onmogelijke' is de derde tentoonstelling in de reeks.
masterclass olv. Jo Van Den Berghe (architect) en Mira Sanders (beeldend kunstenaar)
ism. K
U Leuven, Faculteit Architectuur, Campus Sint-Lucas Gent, traject EAD (Explorative Architectural
Design) organisatie Vlaams Architectuurinstituut, deSingel Internationale Kunstcampus curatoren J o Van
Den Berghe, Mira Sanders en Katrien Vandermarliere
Tentoonstelling
wo 15 okt 2014 zo 4 jan 2015
Open wo zo: 14 18 uur
en bij avondvoorstellingen
wandelgangen
gesloten ma, di & feestdagen
gratis
Opening en debat
di 14 okt 2014 | 20 uur | Muziekstudio
gratis
reserveren: www.vai.be/inschrijven
Beeld boven: 'Het actuele discours omtrent het vluchtige', ontwerpopdracht Eros en Thanatos 2014 | Beeld onder: 'Het actuele discours omtrent het
vluchtige-detail', ontwerpopdracht Eros en Thanatos 2014 © Matilde Everaert, Ian Leonard en Andreas Verlinden
11
vr 27 feb
zo 7 jun 2015
Tentoonstelling
StadBuitenStad
De stad wint aan populariteit. Maar niet voor iedereen is wonen in de dichtbebouwde
en vaak dure binnenstad mogelijk noch wenselijk. Velen opteren voor de stedelijke
buitenwijken: dichtbij de stad, maar toch ook weer niet. Rijwoningen of appartementen
vlakbij scholen en winkels zijn er vaak nog betaalbaar. De stadsvernieuwing heeft zich
lange tijd voornamelijk op het centrum en de 19de-eeuwse wijken van onze steden
geconcentreerd.
Deze tentoonstelling laat aan de hand van een aantal onderzoeken en ontwerpen
het bijzondere potentieel zien dat in de stedelijke buitenwijken - de ‘StadBuitenStad’ verscholen ligt. Diverse projecten schetsen hoe de ruimtelijke diversiteit van groengebieden en woonwijken verder ontwikkeld kan worden. De tentoonstelling is echter
meer dan louter een presentatie: ze zoekt de randen van de stad op, oude buitenplaatsen,
tuinwijken, winkelcentra en verdichte bedrijventerreinen die de ‘StadBuitenStad’ niet
alleen in Europa maar ook daarbuiten kenmerken. En probeert een nieuwe identiteit voor
de voorstad te vinden: ontspannen en stedelijk tegelijk.
Curator en productie Vlaams Architectuurinstituut, deSingel internationale kunstcampus
Tentoonstelling
vr 27 feb 2014 zo 7 jun 2015
Open wo zo: 14 18 uur
en bij avondvoorstellingen
wandelgangen
gesloten ma, di & feestdagen
€5
tickets te koop bij ingang tentoonstelling
Rondleidingen
zo 15 mrt, zo 26 apr, zo 10 mei 2015 | 14 uur
€5
reserveren: [email protected]
Groepsrondleiding op afspraak
max. 20 personen
€ 60
reserveren: www.antwerpenaverechts.be
Tentoonstellingsgids gratis
vai.be | desingel.be
Opening
do 26 feb 2015 | 20 uur | Blauwe zaal
gratis
reserveren: www.vai.be/ inschrijven
Beeld: StadBuitenStad, met dank aan Stadsbouwmeester Antwerpen © Dries Luyten
13
wo 18 mrt
zo 7 jun 2015
Tentoonstelling
Projecties 4
Deconstructie,
Decorum, Decoratie
De vierde tentoonstelling in de reeks ‘Projecties’ focust op de toekomst van de
culturele infrastructuur in Vlaanderen. In de jaren zeventig vervingen de culturele
centra de ideologisch gekleurde burgerlijke salons, volkshuizen, Vlaamse huizen,
gildehuizen en parochiezalen. De typische gebouwen toegespitst op polyvalent gebruik
en een symbolische laagdrempeligheid moesten het pluralistisch karakter van de overheidsinstellingen representeren. Vandaag zijn ze aan een nieuwe invulling toe.
In een onderzoeksopdracht van de Vlaamse Gemeenschap belicht labo A
(Universiteit Gent) de toekomst van de lokale culturele infrastructuur in Vlaanderen:
cultuurcentra, gemeenschapscentra en bibliotheken. De begrippen deconstructie,
decorum en decoratie helpen een aantal nieuwe vragen te stellen en nodigen uit om
verder in te gaan op de onderzoeksthematiek. Hoe kan architectuur in haar materialiteit
vormgeven aan een publiek programma? Welke ruimte blijft er over voor het gemeenschapsleven in een steeds meer privatieve samenleving? Op welke manier communiceert de overheid via haar patrimonium met haar publiek?
Met de reeks ‘Projecties’ bieden het Vlaams Architectuurinstituut en deSingel het bestaand ontwerpend
onderzoek in Vlaanderen een podium. Leidraad bij de keuze van de projecten zijn maatschappelijke thema’s
en/of het bevragen van de rol van de discipline architectuur in de samenleving. Met als enige constante: de
relevantie van het onderzoek voor Vlaanderen.
in samenwerking met l abo A, Vakgroep Architectuur en Stedenbouw, UGent onder leiding van G
uy
Châtel, Kris Coremans, Maarten Van Den Driessche organisatie Vlaams Architectuurinstituut, deSingel
Internationale Kunstcampus
Tentoonstelling
wo 18 mrt zo 7 jun 2015
Open wo zo: 14 18 uur
en bij avondvoorstellingen
wandelgangen
gesloten ma, di & feestdagen
gratis
Opening en debat
di 17 mrt 2015 | 20 uur | Muziekstudio
gratis
reserveren: www.vai.be/inschrijven
Beeld: Buurtpaviljoen, Labo A, Vakgroep Architectuur en Stedenbouw, UGent, 2013
15
ma 10 nov,
ma 24 nov,
ma 8 dec 2014
Lezingen
Opdracht en
Ontwerp
Hoe komt architectuur
tot stand?
In de lezingenreeks ‘Opdracht en Ontwerp - Hoe komt architectuur tot stand’ spreken
architecten en bouwheren over hun beweegredenen, verzuchtingen en dromen.
Het Vlaams Architectuurinstituut organiseert dit najaar deze lezingenreeks naar
aanleiding van het verschijnen van het ‘Architectuurboek Vlaanderen N°11 –
Architectuur middenin’.
architectuurlezingen
ma 10 nov, ma 24 nov, ma 8 dec 2014
20 uur | Muziekstudio
gratis | reserveren via www.vai.be/inschrijven
di 10 feb, di 3 mrt,
di 31 mrt, di 21 apr,
di 12 mei 2015
Lezingen
StadBuitenStad
De ontdekking van
de voorsteden
In de lezingenreeks ‘StadBuitenStad - De ontdekking van de voorsteden’ geven stedenbouwkundigen, architecten, politici en kunstenaars hun visie op de rand en de kern van
de steden waarin we leven. Hoe krijgen de begrippen stad, stedelijkheid en voorstad
een nieuwe betekenis in de grote en kleine Europese metropolen? architectuurlezingen
di 10 feb, di 3 mrt, di 31 mrt, di 21 apr, di 12 mei 2015
20 uur | Muziekstudio
gratis | reserveren: www.vai.be/inschrijven
Beeld boven: Kinderpsychiatrisch centrum Genk, osar © Harry Gruyaert | Beeld onder: StadBuitenStad © Stad Antwerpen, foto Dries Luyten
17
Architectuurboek
Vlaanderen N°11
Architectuur middenin
Het ‘Architectuurboek’ levert het bewijs dat architectuurcultuur tot in de verste
uithoeken van Vlaanderen en in alle geledingen van de maatschappij is doorgedrongen:
crèches, scholen, sporthallen, gezinswoningen, psychiatrische centra, verzorgingstehuizen, crematoria, ... Het boek toont een opmerkelijke verscheidenheid aan architectuur: gebouwen van uiteenlopende schaal, met diverse programma’s en gebruikers,
soms met volstrekt tegenovergestelde ruimtelijke ambities. Toch hebben ze heel wat
gemeen. Allemaal zijn ze bedacht als leefwerelden die de kennis en verwachtingen van
opdrachtgevers en gebruikers ernstig nemen, zonder de architectuur uit het beeld te
laten verdwijnen.
In het ‘Architectuurboek’ krijgt ook architectuurfotografie een prominente rol.
Gerenommeerd Magnumfotograaf Harry Gruyaert brengt de architectuur tot leven.
Hij tovert met de vluchtigheid, veranderlijkheid en bedrijvigheid die architectuur
kan genereren. In zijn beeldessay worden de gebouwen kleurrijke, poëtische
verblijfplaatsen.
Met dit boek presenteert het Vlaams Architectuurinstituut editie 2014 in de reeks ‘Architectuurboek
Vlaanderen’. Onder de titel ‘Architectuur middenin’ wordt de architectuurproductie van de afgelopen twee jaar
kritisch gewogen - in woord en beeld. Het ‘Architectuurboek Vlaanderen’ is daarmee al meer dan 20 jaar zowel
een manifest voor het architectuurexperiment als een naslagwerk van spraakmakende gebouwen.
Met architectuur van 51N4E, Architecten Broekx-Schiepers, Architectenbureau De Wyngaert, architecten
de vylder vinck taillieu, architecten Els Claessens en Tania Vandenbussche, awg architecten, BC architects
& studies, Bogdan & Van Broeck, Bovenbouw Architectuur, BULK Architecten, BURO II & ARCHI+I, Carlos
Arroyo ism. ELD, Collectief Noord architecten, Coussée & Goris Architecten ism. RCR en Aranda Pigem
Vilalta Arquitectes, De Smet Vermeulen architecten, Ellen Harvey ism. Pol Sileghem en partners, lezze
architecten, Marie-José Van Hee architecten, noAarchitecten, NU architectuuratelier, Office Kersten Geers
David Van Severen, ONO architectuur, osar, Philip Metten, Rapp+Rapp, RAUM architecten, Robbrecht en
Daem architecten, Sarah Melsens ir. architect ism. Roberta Gigante, Studio Associato Bernardo SecchiPaola Viganò, tcct, Tijl Vanmeirhaeghe ism. Carl Bourgeois, UR architects, Verdickt & Verdickt Architecten,
Vincent Van Duysen Architects en Xaveer De Geyter Architecten
Met teksten van Tom Broes, Aslı Çiçek, Bernard Colenbrander, Michiel Dehaene, Oswald Devisch, Stefan
Devoldere, Katrien Embrechts, Christoph Grafe, André Loeckx, Ruth Soenen en Caroline Voet
Redactie bestaat uit B
irgit Cleppe, Aslı Çiçek, Ilse Degerickx, Oswald Devisch, Katrien Embrechts, Christoph
Grafe, François Thiry (2013) en Caroline Voet beeldredactie Stefan Siffer vormgeving Joris Kritis en Julie
Peeters verantwoordelijke uitgever C
hristoph Grafe, directeur Vlaams Architectuurinstituut
Te koop in de boekhandel
of via de webshop www.vai.be
Prijs € 39.50 | Nl + Eng editie
te koop vanaf 19 sep 2014
Voorintekenactie
Bestel en betaal het boek vóór 15 sep,
en krijg 20% korting van het VAi.
€ 31.50 in plaats van € 39.50
Info www.vai.be/architectuurmiddenin
Coverbeeld Architectuurboek: Buurtsporthal Kiel, Antwerpen, UR © Harry Gruyaert
19
Architectuur
Tentoonstellingen
Lezingen
Films
Boeken
…
www.desingel.be
T + 32 (0)3 248 28 28
Desguinlei 25
B-2018 Antwerpen
f deSingelArtCity
www.vai.be
T + 32 (0)3 242 89 70
Jan van Rijswijcklaan 155
B-2018 Antwerpen
f Architectuurinstituut
Het Vlaams Architectuurinstituut wordt betoelaagd door de Vlaamse Gemeenschap.
Het programma wordt mee mogelijk gemaakt door Reynaers Aluminium, Groep Bernaerts, Bulo, Bulvano, Vooruitzicht
deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Overheid
mediasponsors