Algemeen programma van de Herdenkingen

Algemeen programma
van de Herdenkingen
Meer info:
www.mons.be
www.polemuseal.mons.be
[email protected]
+32 (0) 65/33.55.80
Layout: CHAPA Art Prod.
2
Overzicht
5
Edito
6-9
Onze plaatsen
10 - 11
Historisch overzicht
12 - 13
Het militaire kerkhof van Saint-Symphorien en het gemeentekerkhof van Bergen
14 - 15
De herdenkingen van 4 augustus 2014
16 - 21
De herdenkingen van 23 augustus 2014
22 - 23
De legende van de engelen van Bergen en 3D projectie
24 - 25
Een ontmoeting met Britse soldaten uit 1914
26 - 27
Mons Memorial Museum
28 - 33
De tentoonstellingen van het Pôle Muséal van de stad Bergen.
35
Rondleiding op het slagveld
37
Opendeurdag CWGC
40 - 57
Partner activiteiten
58 - 59
Erfgoeddagen
60 - 61
Studiedag
64 - 65
Agenda
Le Private A.F. Carter du 4e Middlesex à la Bascule
4
© Ville de Mons
ÉDITO
Deze zomer vinden in de stad Bergen enkele van de belangrijkste
herdenkingen plaats in het kader van honderd jaar Grote Oorlog.
De geschiedenis van de Eerste wereldoorlog heeft van Bergen een
doorslaggevende en sterk symbolische plaats gemaakt. In Bergen
vond immers de eerste slag plaats tussen het Duitse en Britse
leger. Een eeuw later denken we terug aan al die mannen, zowel
burgers als militairen, die in Bergen en elders gesneuveld zijn.
Vier jaar lang besteedt de Stad bijzondere aandacht aan hun
herdenking, en dan met name bij de jongere generaties. We
moeten het grote publiek wijzen op en sensibiliseren voor de
afgrijselijke oorlogsdaden.
Via tentoonstellingen die georganiseerd worden door de
museumpool van de stad, talrijke culturele, sportieve
evenementen, herdenkingen en grootse manifestaties in het
kader van dit programma wordt u ondergedompeld in de
geschiedenis van Bergen en van Europa.
De plaatsvervangende burgemeester,
Nicolas Martin
De titelvoerende burgemeester
Elio Di Rupo
5
Onze plaatsen
Boulevard Charles Quint
Boulevard Gendebien
7
5
1
Boulevard Sainctelette
9
10 4
ue
nd’R
Gra
3
nt
aimo
Bert
2
Rue
e
é
avr
d’H
Rue d
Rue de Nimy
8
Rue
é
avr
d’H
Boulevard Albert-Elisa
1
6
Boulevard Dolez
r
va
ule
Bo
Parc du Beffroi
• Re-enactment van Britse soldaten van 1914, van 20
augustus tot 23 augustus.
• Met dit kamp wil men tonen hoe de Britse soldaten
leefden, woonden en zich voedden tijdens de slag van
Bergen.
Zie pagina 24-25.
2
Place des martyrs
• Herdenkingsplaat voor de burgerslachtoffers
die stierven door Duits en Brits vuur op 23
augustus 1914. Zie pagina 19.
3
> Rue de la clé, 26
Magasin de papier
• Tentoonstelling "Les Jeannines" van 04 juli tot
07 september.
• Deze tentoonstelling toont realisaties en een
installatie rond de publicatie van twee boeken
over de oorlog van 14-18. Zie pagina 33.
6
ulg
dF
beth
4
Grand’ Place
• 3D-projectie op het Stadhuis rond de Engelen van Bergen, elke
avond tijdens de maand augustus. Zie pagina 23.
• Live projectie op groot scherm van de herdenkingen op het
militair kerkhof van Saint-Symphorien op 04/08. Zie pagina 14.
Bou
lev
ard
Chu
• Herdenkingsceremonies op 23 augustus. Zie pagina 18 à 20.
rch
ill
5
Rue
Place du Parc
• Planten van de eeuwboom ter herdenking aan de
slachtoffers van de slag bij Bergen op 23 augustus om
14u.
• Herdenkingsmonument voor de Bergense soldaten die
het leven lieten voor het vaderland tijdens de twee
wereldoorlogen: 14-18 en 40-45.
imy
de N
Zie pagina 16 à 21.
6
> Boulevard Dolez
Mons Memorial Museum
• Museum, interpretatiecentrum, denkruimte, ruimte om vragen
te stellen, wordt geopend in de lente van 2015.
d
ar
lev
• Fototentoonstelling op de esplanade van de Boulevard Dolez: "La
mémoire de la Grande Guerre à Mons : paysages, patrimoine et
souvenirs" van 28 juni tot april 2015. Zie pagina 26-27.
edy
nn
Ke
7
u
Bo
n
so
ce
en
s
Ma
> Rue des Gailliers, 7
Musée des Sciences naturelles
• Tentoonstelling rond verschillende thema's in verband met
de collecties natuurwetenschappen maar ook aan de
herdenking, van 22 augustus tot 11 november.
Zie pagina 41.
8
> Rue des Sœurs Noires, 2
Maison de la Mémoire
• Tentoonstelling gewijd aan de slag bij Bergen van
03 augustus tot 11 november.
Deze tentoonstelling besteedt aandacht aan 3
oorlogskranten die tijdens het conflict door
Bergenaars werden uitgegeven en toont ook foto's
uit die tijd ... Zie pagina 40.
9
> Rue Neuve, 8
BAM
• Tentoonstellingen "La bataille de Mons : les
objets témoignent", "Signes des temps : œuvres
visionnaires d’avant 1914", "The first and the last"
van 22 augustus tot 23 november.
Zie pagina 29 à 32.
10
> Grand-Place
Salle Saint-Georges
• Tentoonstelling "Fritz Haber: La science comme
arme de guerre" van 12 juli tot 16 november. Deze
tentoonstelling vertelt via het stripverhaal van
David Vandermeulen het leven van de
Joods-Duitse chemicus, die de Nobelprijs voor de
scheikunde won en het mosterdgas uitvond.
Zie pagina 31.
7
Onze plaatsen
6
SHAPE
DIRECTION SOIGNIES
N6
E42
A7
Canal du Centre
Nimy
7
Obourg
Grand Large
3
A7
E19
N539
DIRECTION
SAINT-GHISLAIN
Quiévrain
N6
Chemin de la Procession
1
N5O
Mons
N51
Route d’obourg
N90
5
N544
N40
4
Chaussée de Binche
N6
DIRECTION BINCHE
Saint
500 m
8
> Chemin de la Procession
1
Het gemeentekerkhof van Bergen
Hier liggen alle militaire slachtoffers, van alle nationaliteiten, die sneuvelden
tijdens de Grote Oorlog begraven: Belgen, Britten, Canadezen, Roemenen,
Fransen, Russen, Nieuw-Zeelanders ... Hier ligt ook het graf van Charles
Simonet, die gefusilleerd werd door de bezetter.
De Herdenkingen op het gemeentekerkhof vinden jaarlijks op 11 november
plaats om 11u00. Zie pagina 13.
2
> Rue Nestor Dehon
Het militair kerkhof van Saint-Symphorien
Dit kerkhof werd in 1917 door de Duitsers ingehuldigd en het is nog altijd in handen van de familie
van de schenker, de familie Houzeau de Lehaie. Hier liggen de Duitse, Britse en Canadese soldaten
begraven die streden tijdens de slag van Bergen op 23 augustus en de bevrijding van de stad Bergen
op 11 november 1918. Zo vinden we hier het graf van de eerste en de laatste Britse soldaat die
sneuvelden tijdens de Grote Oorlog.
De Herdenkingen vinden plaats op zaterdag 23 augustus om 17u30. Zie pagina 18 à 20.
3
> Rue de Beauval 14 et rue des Fabriques 2
Het station van Obourg
Hier begint de slag bij Bergen op 23 augustus 1914. De troepen van het 4e Middlesex bezetten het
oude station van Obourg, er werd hevig strijd geleverd en de Britten moesten zich terugtrekken. Een
van hen, zijn naam is onbekend, zou op het dak van het station zijn blijven zitten om zijn makkers te
beschermen. Het station van Obourg werd in 1981 afgebroken, behalve het gedeelte waar de
herdenkingsplaat hangt.
De herdenkingen vinden plaats op zaterdag 23 augustus om 10u00 (moeilijke toegankelijkheid).
Zie pagina 19.
4
> Chaussée de Binche, 151
UCL Mons (FUCAM)
Re-enactment van Britse soldaten uit 1914, op 23 augustus van 10u00 tot
17u30. Hier kunt u de training bekijken van de Britse cavalerie uit diezelfde
periode.
Met dit kamp wil men tonen hoe de Britse soldaten leefden, woonden en
zich voedden tijdens de slag van Bergen.
Zie pagina 24 à 25.
5
> Chaussée de Binche 44
De Bascule
Hier staan twee herdenkingsmonumenten.
• Het Keltisch kruis dat in 1923 werd ingehuldigd door John French. Het is ter ere van het 2e Royal Irish dat deelname aan
de slag bij Bergen op 23 augustus 1914.
• Het memoriaal van de Bascule, het monument met de twee pilaren ter herinnering aan allen die stierven tijdens de slag
bij Bergen van 23 augustus 1914 en de bevrijding van de stad Bergen op 11 november 1918.
Deze Herdenkingen vinden plaats op zaterdag 23 augustus om 17u00. Zie pagina 19.
6
> Chaussée de Bruxelles 1 (Soignies)
Monument van Casteau
Hier vinden we twee herdenkingsmonumenten, de First and the Last van de Grote Oorlog.
• Monument voor het eerste contact tussen de Britse cavalerie en de Duitse soldaten op 22 augustus 1914.
• Moment voor de stilstand van de Canadese troepen na de bevrijding van de stad Bergen op 11 november
1918 (plaat op de "Medici").
Deze Herdenkingen vinden plaats op vrijdag 22 augustus om 16u00.
Zie pagina 18. et p. 52.
7
-Symphorien
2
> Quai des Anglais 28
Pont rail van Nimy
Plaats waar de eerste twee Victoria Crosses werden uitgereikt, het eerste voor
Sergeant Dease en het tweede voor Private Godley van het 4e royal Fusiliers. Een
plaat herdenkt hun moed op dit punt van het canal de Nimy.
De herdenkingen vinden plaats op zaterdag 23 augustus om 10u40 (moeilijke
toegankelijkheid).
Zie pagina 19.
9
> Historisch overzicht:
De slag bij Bergen
#1. © Ville de Mons.
Na de beslissing van de Duitsers om Frankrijk
volgens het Schlieffen-plan aan te vallen, werd op
4 augustus 1914 de Belgische grens
overschreden. Daarop snelde het Verenigd
Koninkrijk ons te hulp. Zo begonnen de B.E.F.
(British Expeditionnary Forces) zich te verzamelen,
zij kwamen aan op het vasteland en trokken naar
Bergen. Op 22 augustus namen de Britse soldaten
hun positie in ter hoogte van het Canal du Centre
en het Canal de Mons in Condé.
#6. © Ville de Mons.
#1. De Britse troepen op de Grand'Place
van Bergen op 23 augustus 1914.
#2. Aankomst van de Britse troepen in Bergen
op 21 augustus aan de avenue Reine Astrid.
#3. Reconstructie van de slag bij Bergen aan
het canal de Nimy door de Duitse troepen
10
De eigenlijke slag duurde meerdere dagen, de
gevechten speelden zich vooral af langs de
frontlijn van het kanaal. Op 23 augustus waren de
gevechten aan het station van Obourg maar
kortstondig, meer hevige strijd werd geleverd in
Maisières en Nimy. Tegen 14u30 was er geen
enkele Britse soldaat maar in Nimy, ze hadden
zich allemaal in Bergen teruggetrokken. Bij
aankomst in dit dorp lieten de Duitsers enkele
bewoners uit hun woningen komen en
gebruikten ze als menselijk schild.
#3. © Yves Bourdon.
Daarop trokken de bezetters naar Bergen en bij hun aankomst in de rue de Nimy namen ze nog andere burgers mee. Eens de Duitsers
op de Grand'Place waren aangekomen, voegden ze ook Burgemeester Jean Lescarts aan deze groep toe. Omstreeks 16u10 bevond de
groep zich bij Trou Houdart in de rue de Bertaimont. Hier stonden de Britten de Duitsers op te wachten. Tijdens het vuurgevecht lieten
de burgers zich op de grond vallen en probeerden ze langs de gevels een schuilplaats te bereiken, maar de Duitsers die achter de
burgers stonden, schoten en doodden vier personen. Er vielen verder veel gewonden waarvan er één later in het hospitaal overleed.
De slag bij Bergen was evenwel nog niet voorbij, de Britten en Duitsers bleven elkaar bekampen in de dorpen Hyon, Jemappes en in
heel de Borinage. De Britse troepen zouden nog hun efficiëntie bewijzen op de Bascule. Vanuit deze verschansing zou een handvol
Britse soldaten de B.E.F. in staat stellen om zich terug te trekken door te verhinderen dat ze omsingeld werden door de Duitsers. Op
deze plaats zouden bovendien ook de beroemde "Anges de Mons" verschenen zijn.
22 augustus 1914 in Bergen:
22 augustus 1914, aan de
Bascule:
23 augustus 1914 in Bergen:
's Namiddags trokken de infanterie en
cavalerie door de stad en ze werden
toegejuicht. Ze maken deel uit van de
elitetroepen. We zagen Schotten. De
menigte schonk hen sigaren, sigaretten,
taart en snoepjes. Iedereen bewonderde
de goede conditie van de mannen, hun
mooie haar, de perfecte staat van hun kaki
uniform en hun uitrusting, hun perfecte
wapens. Men kon ze horen marcheren op
de klank van schalmeien en trommels
(Dagboek van notaris Hambye).
Ik zal nooit vergeten hoe de zon
onderging in een zee van paarse wolken,
nooit, ik zal nooit het beeld vergeten van
tweehonderd buitenlandse soldaten, die
door de straat trokken en een hymne
zongen temidden van de serene natuur,
het kon een vredeslied zijn dat de
schoonheid van de natuur bezong. Het
was al erg laat toen de soldaten onder de
wol gingen en dat ook wij konden gaan
slapen met het volle vertrouwen in de
afloop van het gevecht van de volgende
dag (Dagboek van G. Licope, de aanval van
Op de voornaamste plaatsen van de stad
viel shrapnel op de daken, op de
binnenplaatsen, tegen de gevels, de
takken van de bomen vielen op de straten.
De straten waren verlaten maar plots trok
een nieuwe onrust van huis tot huis: de
Duitsers waren aangekomen, ze stonden
op het punt Bergen binnen te vallen. (E.
Dony, La bataille de Mons, Mons, 1919,
11
Het militair kerkhof
van Saint-Symphorien:
een unieke en symbolische plaats
22 août 1914, à Mons : Dans l’après midi des
groupes d’infanterie et de cavalier
traversent la ville et sont acclamés. Ils
appartiennent à des régiments d’élite. On
remarque des Ecossais. Sur leur passage la
foule leur distribue des cigares, des
cigarettes, des gâteaux et des douceurs. Tout
le monde admire le bon état des hommes, la
beauté des chevaux, la belle ordonnance
des uniformes kaki et de l’équipement, la
perfection des armes. On entend des
marches au son des fifres et des tambours
(Journal du notaire Hambye).
22 août 1914, à la Bascule : Jamais, je
n’oublierai ce soleil se couchant dans une
mer de nuages pourpres, jamais, je
n’oublierai cette vision de deux cents
soldats étrangers étendus sur la chaussée et
chantant en cœur un hymne qu’au milieu de
cette nature sereine on eut pu prendre pour
un hymne de paix destiné à chanter les
beautés de la nature. La soirée était très
avancée lorsque les soldats s’enroulèrent
dans leurs couvertures, et que nous allâmes
nous coucher pleins de confiance dans
l’issue de la bataille du lendemain (Journal
de G. Licope, l’attaque du Mont-Panisel)
Het militair kerkhof van Saint-Symphorien is
een unieke en uiterst symbolische plaats: hier
liggen de resten begraven van de eerste en de
laatste Britse soldaat die het leven lieten
tijdens de Eerste Wereldoorlog. Verder liggen
er bijna evenveel Britse als Duitse graven, wat
ook bijzonder is.
#1. © WBT JPRemy.
Het kerkhof van Saint-Symphorien wordt
beheerd door de Commonwealth War
Graves Commission, de bestuursinstantie
die verantwoordelijk is voor het benoemen,
identificeren en onderhouden van de
graven van soldaten uit het leger van de
staten van de Commonwealth die
sneuvelden
tijdens
de
twee
wereldoorlogen. Deze werd opgericht na de
Grote Oorlog om de graven van de soldaten
te beheren. Een team tuiniers uit de streek
van Bergen zorgt voor alle kerkhoven van de
Comomnwealth in Wallonië (behalve dat
van Ploegsteert) en werkt dan ook wekelijks
aan het onderhoud ervan.
12
Het militair kerkhof van Saint-Symphorien
werd in 1916 door de Duitsers aangelegd op
een terrein van Jean Houzeau de Lehaie,
vooraanstaand Belgisch naturalist. Deze
laatste wou vermijden dat zijn terrein werd
opgeëist en stelde voor om zijn perceel
gratis ter beschikking te stellen als militair
kerkhof aan de gemeenten waar
soldatengraven lagen. De enige voorwaarde
van de eigenaar was dat dit kerkhof zou
dienen voor de soldaten van de twee landen
die deelnamen aan de slag bij Bergen van 23
augustus 1914. Er werd over deze oplossing
onderhandeld met de lokale instanties. Zo
kon men alle soldaten, ongeacht hun
nationaliteit, samenbrengen op hetzelfde
kerkhof. Deze wens om de verschillende
soldaten op één site samen te brengen is
een sterk symbool tijdens oorlogstijden.
#2. © S. Santarelli.
De CWGC werkt momenteel samen met het
departement Cultuur, Media en Sport van de
Britse overheid en wil u meedelen dat,
gezien de omvang van de voorbereidselen
en de beperkte toegang tot de site, het
militair kerkhof van Saint-Symphorien
gesloten zal zijn voor het grote publiek
vanaf donderdag 31 juli 2014 's ochtends tot
en met woensdag 6 augustus 2014.
#1. Graf van Private J. Parr, het eerste Britse
slachtoffer van de Grote Oorlog
#2.
Duitse graven
#3.
Ceremonie van 11 november 2013
#4. Buste van koning-soldaat Albert I op
het gemeentekerkhof
Het gemeentekerkhof
van Bergen
Bergen was van 23 augustus 1914 tot de bevrijding door het Canadian
Corps op 11 november 1918 in Duitse handen. In 1914 besliste de
militaire overheid ter plaatse om een uitbreiding aan te leggen aan de
noordkant van het gemeentekerkhof van Bergen.
Daar zouden de militaire slachtoffers, van alle nationaliteiten,
begraven worden. Na de bevrijding van de stad beslisten de
Canadezen om een nieuw kerkhof te openen, aan de overkant. Alle
stoffelijke overschotten van soldaten werden gegroepeerd in het
gemeentelijk kerkhof van Bergen, na de oorlog gereorganiseerd door
twee Britse architecten: Sir Edwin Lutyens en William Harrison
Cowlishaw. Daar liggen Russische, Franse, Italiaanse, Roemeense,
Belgische, Duitse en Britse soldaten zij aan zij. Kort na 1918 werden
de lichamen van de Italiaanse soldaten en van 14 Franse soldaten
gerepatrieerd naar hun land van herkomst.
De ereperken van het kerkhof van Bergen.
Op dit kerkhof vinden we niet alleen gesneuvelde soldaten die
herdacht worden, er is ook aandacht voor de burgerslachtoffers van
de Eerste Wereldoorlog.
Tegenover het ereperk van de Belgische soldaten kijkt het
monument voor Koning Albert uit over de militaire graven. Niet ver
van het Offerkruis, dat symbool staat voor de kerkhoven van de
Commonwealth War Graves Commission, vinden we het ereperk van
de gedeporteerden. Hier liggen de lichamen van de mannen en de
vrouwen die bezweken onder de slechte omstandigheden van de
deportatie. Zij werden door het Duitse leger opgevorderd en naar
Duitsland gestuurd om daar de nationale mankracht te vervoegen.
Vlakbij dit ereperk ligt het graf van Charles Simonet, die gefusilleerd
werd omdat hij deelnam aan een informatienetwerk, tussen de
graven van de burgerslachtoffers van de slag bij Bergen van 23
augustus 1914.
#4. © C. Rousman.
#3. © C. Rousman.
13
#1. © Santarelli.
De herdenkingen van 04 augustus 2014
> De herdenking van de start van de Eerste Wereldoorlog op het militair
kerkhof van Saint-Symphorien.
Het militair kerkhof van Saint-Symphorien, waar de
ceremonieën van 4 augustus georganiseerd worden, is één van
de drie plaatsen die door de Britse regering werden gekozen
voor de herdenking van de start van de eerste wereldoorlog. De
twee andere plaatsen zijn de Kathedraal van Glasgow en de
Abdij van Westminster. De Britse overheid besliste om deze
ceremonie op 4 augustus in Saint Symphorien te houden,
enerzijds omdat het dan precies een eeuw geleden is dat het
Belgische grondgebied werd binnengetrokken en dat het Britse
rijk de oorlog verklaarde aan Duitsland en anderzijds omdat we
op het militair kerkhof van Saint-Symphorien de graven vinden
van het eerste en het laatste Britse slachtoffer van de Grote
Oorlog.
Deze ceremonie, die georganiseerd wordt door de Britse
regering, is privé. Slechts 500 genodigden zullen deze bijwonen.
De ligging van de site en de bescherming ervan verplichten de
Britse regering immers om het aantal bezoekers drastisch te
beperken. Met de steun van de stad Bergen zal een groot
scherm geïnstalleerd worden op de Grand'Place zodat alle
Bergenaars en bezoekers actief de Herdenkingen kunnen
meemaken. De live beelden, die door de BBC worden verzorgd,
worden via meerdere camera's opgenomen en via de RTBF
verspreid. De ceremonie vindt plaats op het einde van de dag,
omstreeks 20u30, en zal ongeveer een uur duren. Het thema
wordt de herinnering en er worden gedichten voorgelezen,
liederen gezongen en er is ook ruimte voor bezinning.
14
De prestigieuze gasten van de ceremonie zijn al bekend: voor
Brittannië de Hertog en hertogin van Cambridge, dus William
en Kate, in het gezelschap van Henry, Prins van Wales.
Na de ceremonie organiseert de stad Bergen een wake op de
Grand'Place, zoals ook aan de Abdij van Westminster zal worden
gedaan. Om de twee evenementen met elkaar te verbinden,
zien we op het grote scherm beelden van het evenement in
Londen. Tijdens deze wake worden kaarsen geplaatst op de
Grand'Place. Ze begint omstreeks 2éu00 en eindigt om 23u00.
Ze herdenkt het einde van het Britse ultimatum aan de Duitsers
op 4 augustus na de schending van het Belgische grondgebied
en het begin van de Grote Oorlog.
#1.
Ingang van het militair kerkhof van Saint-Symphorien
#2.
Inhuldiging van het militaire kerkhof door de Duitsers in 1917
#3.
De Hertog en de Hertogin van Cambridge in Australië voor ANZAC Day
#2. © Privée.
#3.
15
De herdenkingen
van 23 augustus
2014
Voor dit herdenkingsjaar wou de stad Bergen echt voluit
gaan en investeren in de herdenkingen. Dat gebeurde in
eerste
instantie
door
de
restauratie
van
herdenkingsmonumenten zoals in Maisières, Ghlin, la
Bscule, het gemeentelijk kerkhof en in tweede instantie
ook door jongeren te betrekken bij een lokaal
herdenkingswerk. Zo bestudeerden de kinderen uit de
scholen van Cuesmes het leven van Joseph Delsaut, een
patriot die gefusilleerd werd door de Duitsers, aan de hand
van een aantal tentoonstellingen in verband met de Grote
Oorlog, en vervolgens ook activiteiten waarbij de
bezoekers kunnen komen bezinnen in Bergen en tenslotte
ook
via
een
ambitieus
programma
van
herdenkingsceremonieën. Het orgelpunt van deze
herdenkingen wordt het planten van de eeuwboom.
#1. © Santarelli.
Vanaf 1919 en vooral op elke 23 augustus vinden
herdenkingsceremonieën plaats op de sites van de Slag bij
Bergen. Al snel werden monumenten of platen opgericht
op het grondgebied van de gemeente, door de burgers
maar ook door de Britse regimenten zelf. Tijdens de
herdenkingen van vijftig jaar oorlog zorgde het sterk
geslonken aantal oud-strijders er al voor dat er geen grote
herdenkingen konden worden georganiseerd. De Stad
Bergen besliste dan ook om jaarlijks grote herdenkingen te
houden ter ere van de Britse soldaten die in Bergen
kwamen strijden. De bisschop uit die tijd, Jacques Hamaide,
met de steun van de twinning van Bergen met Sefton,
drong aan op de jaarlijkse realisatie ervan en het behoud
van de Herdenkingen in Bergen op 23 augustus.
#1. #2. #3.
Herdenkingen van 23 augustus,
#3. © Santarelli.
16
#2. © Santarelli.
Het planten
van de eeuwboom
De stad Bergen organiseert alleen herdenkingsceremonieën op de sites op haar grondgebied
maar neemt ook deel aan ceremonieën in verband met de slag bij Bergen buiten de gemeente.
Op ons grondgebied staan de sites van de Pont-Rail van Nimy, de Bascule, het Stadhuis, het Place
des Martyrs en het militair kerkhof van Saint-Symphorien dit jaar centraal.
Het hoogtepunt van de Herdenking van
23 augustus 1914. Deze eik werd op 23 augustus 2014 geplant
100 jaar Grote Oorlog vindt plaats op de
in aanwezigheid van de gemeentelijke overheden van de stad
Place du Parc op 23 augustus 2014 om
Bergen en vertegenwoordigers van de voormalige
14u00 bij het planten van de
oorlogslanden om te herdenken dat honderd jaar geleden de
Eeuwboom. Deze ceremonie is een
slag bij Bergen werd gestreden en ter nagedachtenis van
verzoeningshandeling ter nagedachte-
iedereen die geleden heeft tijdens dat conflict. Denk hieraan,
nis van alle burgers en soldaten die een
voorbijganger.
eeuw geleden sneuvelden tijdens de
Tijdens deze ceremonie zullen verschillende
vertegenwoordigers van de oorlogslanden het woord
voeren. Wij verwachten de aanwezigheid van
Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk, Ierland en België. De
boom wordt geplant door jongeren uit Groot-Brittannië,
België, Frankrijk en Duitsland en ze worden daarin
bijgestaan door de aanwezige instanties. Muziek,
gedichten en verhalen van
soldaten of burgers die getuige
waren van de slag bij Bergen
zullen de ceremonie opluisteren.
slag bij Bergen. Er werd gekozen voor
een eik, met als Latijnse naam Quercus
Imbricaria. Deze boom werd gekozen
naar analogie met de eik van Bergen die
in de botanische tuin van Sydney staat.
Voor de Instanties van de stad Bergen
was het belangrijk om honderd jaar
grote oorlog te herdenken met een
nieuw monument en de boom, als
symbool van leven en voortbestaan, leek
daar rechtstreeks bij aan te sluiten. Op
die dag wordt ook een herdenkingsplaat
ingehuldigd met de volgende
informatie: Eeuwboom. Slag bij Bergen.
#5. © Planten van de Eik van Bergen in Sydney,
#4. © De eik van Bergen
17
planning14
Gedetaille24eraudegus
tus 20
21, 22, 23 &
21 augustus
>10u00:
Opening van een re-enactmentkamp van Britse soldaten in het Parc du Beffroi
>18u00: `
Sluiting van het re-enactmentkamp aan het Belfort
#1.
>22u00:
3D-projectie van de Engelen van Bergen op de gevel van het Stadhuis
22 augustus
>10u00:
Opening van een re-enactmentkamp van Britse soldaten in het Parc du Beffroi
>12u00:
Eerste opening van de tentoonstellingen in het BAM (Les objets témoignent / Signes des
temps / The First and the Last)
>16u00:
Herdenkingsceremonie in Casteau
>20u00:
Site Waux-Hall: Aperitief met de Bergenaars in het teken van de herdenkingen
>22u00:
3D-projectie van de Engelen van Bergen op de gevel van het Stadhuis
18
#1., #2 Commémorations du 23 août, © Santarelli.
>18u00:
Sluiting van het re-enactmentkamp
23 augustus
De stad Bergen organiseert een volledige dag van
herdenkingen. Omwille van de veiligheid wordt de toegang tot
het station van Obourg en de Pont-Rail in Nimy beperkt.
Herdenkingsceremonieën
>10u00:
Herdenkingsceremonie aan het station van Obourg
>10u40:
Herdenkingsceremonie aan de Pont-Rail in Nimy
>11u15:
Vertrek van de herdenkingsstoet naar de place Reigner au Long Col (einde rue de Nimy)
>11u30:
Aankomst herdenkingsstoet op de Grand'Place in Bergen.
>11u45:
Herdenkingsceremonie op de Grand'Place van Bergen en onder het portiek van het Stadhuis van Bergen
#2.
>14u00:
Grote herdenkingsceremonie voor het planten van de Eeuwboom op het place du Parc. Deze ceremonie
is het centrale punt van onze herdenkingen. Wij nodigen alle burgers uit om deel te nemen aan deze
symbolische handeling waarop jongeren en officiële afgevaardigden uit de toenmalige oorlogslanden
aanwezig zullen zijn. Deze ceremonie combineert gedichten, muziek, herinneringen en bezinning.
>16u00:
Herdenkingsceremonie aan het place des Martyrs
>17u00:
Herdenkingsceremonie aan de monumenten van de Bascule (kruispunt UCL Bergen)
>17.30u:
Herdenkingsceremonie aan het militair kerkhof van Saint-Symphorien.
#5.
#2.
19
23 augustus
Activiteiten
>Van 10u00 tot 16u00:
De Commonwealth War Graves Commission organiseert een opendeurdag op het militair
kerkhof van Saint-Symphorien. De CWGC nodigt u uit om kennis te maken met de
verschillende vakgebieden waarin zij actief zijn: stenen graveren, tuiniers, historici, snoeiers,
bronsbewerkers, ...
>Van 10u00 tot 17u30:
Een aanvullend pedagogisch kamp heet u welkom met de aanwezigheid van de Britse
infanterie en cavalerie op de weide van UCL Bergen naast de herdenkingssites van de Bascule.
Overdag worden paardentrainingen georganiseerd.
>21u00:
Militair concert op de Grand'Place van Bergen met deelname van Pipe Bands (Celtic Passion uit
Bergen en Somme Battlefield Pipe Band) en de uitzonderlijke prestaties van The Princess of
Wales's Royal Regiment.
>22u30:
3D-vertoning op de Grand'Place in Bergen met uitzonderlijk vuurwerk ter nagedachtenis van
de legendarische verschijning van de Engelen van Bergen.
24 augustus
De gemeente Saint-Ghislain nodigt u uit voor de reconstructie van een Brits militair kamp op
de site van het gemeentebestuur, rue de Chièvres à Tertre. Vanaf 10u00 heerst er een typische
sfeer, er is een fotostudio en een inschrijvingsbureau en u maakt er kennis met het leven op
het kamp.
De gemeente Quiévrain nodigt u vanaf 10u30 uit in Audregnies voor de verschillende officiële
herdenkingsceremonieën en de inhuldiging van het nieuwe memoriaal. Vervolgens maakt u
kennis met het "British Village".
#1.
20
#2.
#1. #2. Herdenkingen van 23 augustus,.
Groot herdenkingsconcert
van 23 augustus 2014
De herdenkingen van de slag bij Bergen worden
afgesloten met een concert op de Grand'Place van
Bergen. De bezoekers worden uitgenodigd om drie
verschillende typisch Britse groepen te komen
beluisteren. Vanaf 21u00 houdt elke groep een
individuele voorstelling. Het concert wordt afgesloten
met een combinatie van de verschillende groepen
omstreeks 22u00.
U ontmoet er twee Pipe Bands, één uit Bergen, Celtic
Passion, en één uit Frankrijk, de Somme Battlefield Pipe
Band evenals de regimentsmuziek van het Queen’s
Own Buffs Regiment rechtstreeks uit Groot-Brittannië,
het Princess of Wales’s Royal Regiment.
Celtic Passion: deze groep werd in 2008 opgericht en
wil eer brengen aan een gemeenschappelijke passie
voor de Keltische cultuur en de doedelzak. Deze pipe
band is afkomstig uit de streek van Bergen en neemt
deel aan diverse manifestaties.
Somme Battlefied Pipe Band: deze groep werd in
1989 opgericht en wil de muziek en de geschiedenis
van de Schotse soldaten promoten die door hun offer
hun sporen hebben nagelaten in het departement van
de Somme.
The Princess of Wales’s Royal Regiment: deze groep
is onderdeel van het Britse leger en de enige
reservetroep uit Kent (het zuiden van Engeland). Deze
groep dient zowel het publiek als de militairen in
Groot-Brittannië en in het buitenland.
21
De legende
van de Engelen van Bergen
#1.
De legende vertelt dat tijdens de nacht van
23 augustus 1914, toen het Britse leger in
een hoek was gedreven zouden
gevleugelde en lichtgevende figuren uit de
hemel zijn gekomen om de troepen te hulp
te schieten. Deze engelen zouden de
Duitsers tijdelijk hebben tegengehouden
waardoor de Britten hun terugtocht konden
organiseren.
#2.
#1.
#2.
22
Deze legende kent verschillende
oorsprongen en grondslagen maar het
hoofdelement is toe te schrijven aan Arthur
Machen, een Britse fantasyschrijver. Op 29
september 1914 publiceerde hij in de
London Evening News een artikel waarin hij
vertelt dat een Britse soldaat, tijdens een
gevecht tegen de Duitse soldaten, de heilige
Georges aanriep. Geholpen door
boogschutters die rechtstreeks afkomstig
waren uit de strijd bij Azincourt wist de
patroonheilige van het Britse leger het
Duitse leger om de tuin te leiden. De
schrijver gaf kort na het verschijnen van zijn
werk aan dat het om pure fictie ging die hij
had geschreven om het moraal van zijn
De Engelen van Bergen tijdens de Processie van 2014 © Santarelli.
De Engelen van Bergen tijdens de Processie van 1945 © Montois Cayaux.
Het gerucht verspreidde zich al snel in
Engeland. Tijdens de volgende maanden
verschenen tal van artikelen en werken met
getuigenissen van soldaten die deelnamen
aan de Grote Terugtocht. De legende kreeg
verschillende vormen. De engelen die
verschenen aan de Britse troepen, waren op
verschillende manieren aanwezig:
lichtgevende wolken, ruiters, gevleugelde
ridders, ... Spiritueel gerichte tijdschriften
namen het fenomeen volledig over, evenals
de protestantse Kerk. Preken over de
legende en de goddelijke tussenkomst
werden zowel op als achter het front
verspreid. Kunstenaars schilderden het
fenomeen en er werden muziekstukken
gecomponeerd. De legende had de Britse
maatschappij doordrongen, waarschijnlijk
met de steun van de Overheid die er een
manier in zag om de oorlogsinspanningen
te ondersteunen.
3D-projectie:
De Engelen van Bergen
Elke avond in augustus 2014 wordt de
Grand'Place in Bergen volledig
getransformeerd om u mee te slepen in
het beroemde verhaal van de Engelen
van Bergen.
Het verhaal wordt opgevat als een
dialoog tussen een inwoner van Bergen
en een Britse soldaat.
U komt zo te weten wat er zich echt
afspeelde op 23 augustus 1914. Dit
klank- en lichtspektakel wordt een
onvergetelijke ervaring en is toegankelijk
voor groot en klein.
Praktische informatie:
Wanneer: van vrijdag 1 augustus 2014 tot zondag 24
augustus 2014 (behalve 4 augustus)
Hoe laat: elke dag om 22u00
waarbij: Grand Place in Bergen
Taal: Frans - Engels
#1. Les Anges de Mons.
23
#1.
24
#2.
Een ontmoeting met
de Britse soldaten uit 1914
In het kader van de Herdenkingen organiseert de
Stad Bergen in 2014 uitzonderlijk omvangrijke
inleefactiviteiten met kampen van Britse soldaten uit
1914. Op twee plaatsen komt er een kamp te staan,
enerzijds aan het park van het Belfort waar het
voornaamste kamp terechtkomt en anderzijds
vlakbij de Bascule in de weide van UCL Bergen.
Het kamp aan het Belfort verwelkomt de leden van
de Great War Society, een Britse vereniging die u een
replica toont van een kamp uit 1914. Bepaalde leden
van de groep dragen het Britse uniform, andere het
Duitse. Meer dan 150 deelnemers tonen u het
materiaal en de leefomstandigheden van een
soldaat uit 1914.
Het kamp aan de Bascule is specifiek bestemd voor
de cavalerie. Wij verwelkomen ook een groep die
verbonden is met de Great War Society,
gespecialiseerd in de Britse cavalerie van 1914.
In de weide komen verschillende paarden te staan
en gedurende de dag zijn er verschillende animaties
met trainingen als voorbereiding op het militair
inzetten van de dieren.
Er zal ook een andere groep aanwezig zijn op de
weide, de Rifles Living History Society, om u een
militair kamp te tonen. Deze groep uit Kent in het
zuiden van Engeland toont u ook het materiaal en
de leefomstandigheden van de Britse soldaten in
1914.
Praktische informatie:
> Parc du Beffroi
Open van woensdag 20 tot vrijdag 22 augustus:
10u00 tot 18u00
Open op zaterdag 23 augustus: 13u00 tot 18u00
> Site van de Bascule
#1. Britse cavalerie uit 1914
#2. Great War Society in Mons
Open op zaterdag 23 augustus: 10u00 tot 18u00
Pedagogische activiteiten
Animatie op aanvraag.
25
Mons Memorial Museum
#1.
Plaats voor
bezinning, museum,
denkruimte, ...
#2.
Allemaal benamingen die de toekomst van het Mons
Memorial Museum gezamenlijk bepalen. Deze nieuwe
museumruimte wordt in de lente van 2015 geopend
op de terreinen van de voormalige Machine-à-Eau in
Bergen, in het hart van Europa. Het moet vooral een
plaats worden waar generaties met elkaar in contact
kunnen komen binnen een herdenkingsgebied,
getekend door de twee wereldoorlogen die de 20ste
eeuw tekenden.
Deze nieuwe museumruimte nodigt bezoekers van alle
leeftijden uit om stil te staan bij de diverse en
complexe realiteit van oorlogsfenomenen. Een
uitgestrekte permanente tentoonstelling toont het
publiek meer over de bijzondere geschiedenis van de
stad, over de internationale gebeurtenissen in de twee
wereldoorlogen en de periodes daarrond. Via de
levensloop van de mannen en vrouwen die getuige
waren van deze evenementen, wordt de bezoeker
ondergedompeld in het dagelijkse leven van de
soldaten maar ook van de burgers tijdens de oorlog.
#3.
#1. #2. #3. #4. ©Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck
#5. © Mons Memorial Museum
26
Collecties
De voorwerpen die tentoongesteld worden, geselecteerd uit de 5000 die de
collecties militaire geschiedenis van de stad Bergen rijk zijn, zetten aan tot
nadenken.
Het permanente parcours van het Mons Memorial Museum wordt
gestructureerd aan de hand van verschillende getuigenissen die echt als
leidraad dienen voor het bezoek. Brieven, schriftjes en interviews roepen de
voorwerpen tot leven en werpen een gevoelige blik op de gebeurtenissen die
aan bod komen.
#4.
Getuigenissen van Britten, Amerikanen, Canadezen en Belgen vullen de Duitse
verhalen aan en zorgen voor wat reliëf binnen de internationale
gebeurtenissen die in het museum aanwezig zijn.
Bergen, het
conflict
hart
van
het
#5.
Praktische informatie>
Open in de lente van 2015
De naam Bergen wordt voorgoed geassocieerd met belangrijke gevechten. Een
voorbeeld daarvan vormen de gevechten van augustus 1914 waarbij voor het
eerst tijdens de Grote Oorlog de Britse en Duitse soldaten tegenover elkaar
kwamen te staan. De regio van Bergen is ook de symbolisch geworden plaats
waar Georges Lawrence Price op 11 november 1918 om 10u58 het leven liet.
Deze Canadese soldaat wordt beschouwd als de laatste soldaat die tijdens de
Grote Oorlog gedood werd. Hij rust nu op het militair kerkhof van
Saint-Sypmphorien vlakbij het toekomstige Mons Memorial Museum.
Site van de voormalige Machine-à-Eau,
Boulevard Dolez - 7000 Bergen België
Viertalige tentoonstelling: Frans, Engels,
Nederlands en Duits
Ruimtes toegankelijk voor mindervaliden.
Een ander voorbeeld dat getuigt van het woelige verleden van de streek is de
"Poche de Mons", een aantal confrontaties waarbij de Amerikaanse troepen
duizenden Duitse soldaten wisten uit te schakelen. De stad Bergen werd op 2
september 1944 bevrijd, na meer dan vier jaar bezetting.
27
© Patrick Tombelle
Herdenkingsparcours 1914-1918
> De Grote Oorlog. Korpsen, wapens en vrede.
Door de centrale rol die zij vervulde tijdens de slag van 23 augustus 1914 en de
laatste gevechten van de oorlog op 11 november 1918 staat de stad Bergen centraal
binnen een herdenkingsgebied voor de Eerste Wereldoorlog. De regio is bezaaid met
monumenten, herdenkingsplaatsen en symbolen. Dankzij een herdenkingsparcours
dat vanaf augustus 2014 toegankelijk is, stellen wij u voor om deze plaatsen van
gevechten, tragedies en bezinning te ontdekken.
© Patrick Tombelle
Dit herdenkingsparcours kon er komen dankzij een grensoverschrijdende
samenwerking en wordt ondersteund door verschillende partners uit Bergen (stad
Bergen, Dienst voor Toerisme en Mundaneum), de regio Cambrai (dienst voor
toerisme, Communauté de communes du Caudrésis-Catésis et Communauté
d’agglomérations de Cambrai) en wordt gefinancierd door de Europese Unie. Het
project is globaal bedoeld om de Britse aftocht van 23-26 augustus 1914 van Bergen
naar Le Cateau te belichten. Het leven van de Bergenaars tijdens de bezetting evenals
de bevrijding van Bergen in 1918 komen ook aan bod tijdens dit parcours.
Data: Parcours toegankelijk vanaf de maand augustus 2014.
Contactpersoon: Dienst voor toerisme: 065/33.55.88
.be
28
Een tentonstelling door de
STAD BERGEN
De slag bij Bergen
Voorwerpen getuigen.
#1.
Via deze tentoonstelling kan de bezoeker meer te weten komen over de
belangrijke gebeurtenissen tijdens de slag bij Bergen in augustus 1914.
Chronologisch gesproken sluit deze aan bij de tentoonstelling "Signes des
temps". De gebeurtenissen bij het begin van de oorlog worden natuurlijk
aangehaald als inleiding op de slag bij Bergen.
Deze tentoonstelling wordt georganiseerd in een museum voor Schone
kunsten. Het is de bedoeling om het voorwerp of het historische stuk centraal te
zetten in het denkproces zonder het uit te vergroten. De juiste inrichting zorgt
ervoor dat de slag bij Bergen benaderd kan worden vanuit een historische of
chronologische invalshoek. De geschiedenis wordt duidelijk gemaakt via het
voorwerp.
Een mooie gelegenheid om kennis te maken met de filosofie van het
toekomstige Mons Memorial Museum met als primeur bepaalde stukken,
getuigenissen en foto's die tentoongesteld zullen worden in de toekomstige
tentoonstellingsruimte.
Praktische informatie
Data: Van vrijdag 22 augustus tot zondag 23
november.
Plaats: BAM
Prijs : gecombineerde tickets voor de BAM en de
Salle St-Georges : 9€.
Allen de Salle St-Georges : 2€
Meer informatie: www.polemuseal.mons.be
#1. © Rino Noviello
29
Een tentonstelling door de
STAD BERGEN
Signes des temps
Visionaire werken van voor 1914.
#1.
De tentoonstelling "Signes des temps" staat stil bij de
periode van voor de oorlog en getuigt van de algemene
onrust in de maatschappij. Deze kwam overduidelijk tot
uiting in de kunsten. Beelden van angst, dreigingen, en de
Apocalyps gaan samen met een utopische en idyllische
wereldvisie.
De tentoonstelling is opgebouwd rond thema's die het
mogelijk maken te peilen naar de grenzen en de
verbanden tussen naturalisme, symboliek en
expressionisme teneinde de plastische stempel te
ontcijferen van een periode vol economische, sociale en
politieke omwentelingen.
De tentoongestelde werken zijn schilderijen, beelden,
grafische of fotografische werken van Duitse, Franse,
Zwitserse, Amerikaanse en Belgische kunstenaars
afkomstig uit internationale publieke en private
collecties.
Praktische informatie
Data:
Van vrijdag 22 augustus tot zondag 23
november.
Plaats: BAM
Prijs : gecombineerde tickets voor de BAM en de
Salle St-Georges : 9€.
Allen de Salle St-Georges : 2€
Meer info: www.polemuseal.mons.be
#1. © Collections Ville de Mons / SABAM 2014
30
Een tentonstelling door de
STAD BERGEN
Fritz Haber
Wetenschap als oorlogswapen
Deze tentoonstelling beschrijft het leven van Fritz Haber, een Duits-joodse chemicus, een paradoxaal
personage, vriend van Einstein en uitvinder van het mosterdgas dat tijdens de Grote Oorlog werd ingezet.
Het verhaal van deze Nobelprijswinnaar voor scheikunde 1918 wordt verteld en geïllustreerd door de
Belgische tekenaar David Vandermeulen. Hij werd in 2008 bekroond met de prijs voor het historische
stripverhaal, uitgereikt door de Rendez-Vous de l'Historie de Blois en het kasteel van Cheverny voor het
tweede deel van zijn Fritz Haber-reeks, Les héros genaamd. Deze reeks werd meer dan 10 jaar geleden
opgestart, dit jaar publiceert de auteur zijn vierde album. De criticus ziet in zijn werk een nauwgezette
vakkennis, een onberispelijke historische methodiek, ondersteund door een universitaire geleerdheid die
onontbeerlijk is om dit soort controversiële onderwerpen aan te pakken: de verantwoordelijkheid van de
joods-Duitse wetenschappelijke en politieke elite tijdens de Eerste Wereldoorlog.
David Vandermeulen werkt met schetsen of sepia-inkt en heeft
een zeer bijzondere techniek die net zijn originaliteit uitmaakt.
Hij ontwikkelt een welhaast fotografisch realisme met
daarnaast ook contrasterende schaduwen en bruintinten.
Hij doet geen toegevingen in zijn werk dat hij op uitzonderlijke
wijze laat voorstellen door zijn eigen team van scenografen.
Deze tentoonstelling zal zeker zijn sporen nalaten wat betreft
het onderwerp, het werk en de atmosfeer die wordt gecreëerd
in de Saint-Georges-zaal, een oude kapel die werd omgevormd
tot een tentoonstellingsruimte.
Praktische informatie
Data:
Van zaterdag 12 juli tot zondag 16 november.
Plaats: Salle Saint-Georges
Prijs : gecombineerde tickets voor de BAM en de
Salle St-Georges : 9€.
Allen de Salle St-Georges : 2€
Meer info: www.polemuseal.mons.be
#2. © Editions Delcourt / David Vandermeulen
31
Een tentonstelling door de
STAD BERGEN
14 18
MONS
THE FIRST AND THE LAST
#1.
COMMEMORATIONS
The first and the last
Een tentoonstelling georganiseerd in samenwerking met Arts², WBT en
het Saint Martins' College uit Londen.
In het kader van honderd jaar grote oorlog startte de dienst voor
toerisme van Brussel-Wallonië en Londen een wedstrijd voor
herdenkingskunst in samenwerking met het prestigieuze Central Saint
Martins College of Art and Design in Londen. De studenten van
vandaag, die in 14-18 soldaten zouden zijn geweest, drukken uit wat de
Grote Oorlog voor hen betekent, wat deze bij hen losmaakt. Deze
artistieke creaties slaan een brug tussen de twee periodes, de twee
generaties. Dezelfde aanpak werd gehanteerd in de Bergense school
Arts², in een culturele maar ook vreedzame confrontatie met de Engelse
collega's.
Praktische informatie
Data:
Van vrijdag 22 augustus tot zondag 23
november.
Plaats: BAM
Prijs : gecombineerde tickets voor de BAM en de
Salle St-Georges : 9€.
Allen de Salle St-Georges : 2€
Meer info: www.polemuseal.mons.be
#1. © Gauthier Aelvoet
32
Een tentonstelling door de
STAD BERGEN
#2.
Les Jeannines
Het Magasin de Papier heeft nog nooit zijn naam zo goed
uitgedragen, binnenin vinden we voornamelijk papier ...
in collages, voor muziek, met geschiedenis.
Deze zomer wordt dit het referentiepunt van "Les
Jeannines", een Bergense micro-uitgeverij.
Hier vindt u realisaties en een installatie rond de
publicatie van twee boeken over de oorlog van 14-18.
"Louis Olivier" en "La rivière" zijn de denkbeeldige
belevenissen van onze voorouders en schetsen een
gevoelig beeld van deze tragische periode.
Via beelden, schrift en muziek stellen deze verhalen
complexe vragen rond de individuele vrijheid, de
herinnering en het overleven tijdens een conflict waarbij
de wereld een nieuw tijdperk werd binnengeloodst.
Praktische informatie
Data:
Van vrijdag 4 juli tot zondag 7 september.
Plaats: Magasin de Papier.
Prijs : gecombineerde tickets voor de BAM en de Salle
St-Georges : 9€.
Allen de Salle St-Georges : 2€
Meer info: www.polemuseal.mons.be
#2. © Edition Les Jeannines
33
© MT Mons - Sophie Demeester
Ontdek in het Toerisme dienst van Mons ons aanbod aan producten ! Van pin’s, paraplu’s, naar een tas en oorringen, of een geschiedkundig werk… Verwen uzelf en neem
een deel geschiedenis met u mee !
De shop is open van maandag tot zaterdag van 10u00 tot 18u00 alsook op zondag en
feestdag van 11u00 tot 17u00.
visitMons
Grand-Place, 22 - 7000 Mons (Bergen)
+32 (0) 65/33.55.80
[email protected]
www.visitMons.be /visitmons
34
Rondleiding op
het slagveld
Om honderd jaar Grote Oorlog te herdenken, stelt Visitmons
een kennismaking met het Slagveld van Bergen voor
in een Engelse bus!
De Dienst voor Toerisme van de stad Bergen biedt u van zaterdag 28 juni tot zondag 14 september een
rondleiding aan op het "Slagveld van Bergen". Dit originele bezoek aan het Slagveld wordt aangeboden
in een Engelse dubbeldekker, geschilderd in de kleuren van "Bergen 14-18".
De rondleiding is toegankelijk voor alle doelgroepen en wordt in het Frans en in het Engels van
commentaar voorzien door de Officiële toeristische gidsen van de Dienst voor Toerisme van de stad
Bergen.
Van aan de Grand'Place van Bergen neemt dit circuit van 3 uur u mee op verkenning door het Slagveld.
Praktische informatie
Data:
Van zaterdag 28 juni tot zondag 14 september: elke zaterdag en zondag van 14u tot 17u.
Op 4 augustus en 23 augustus van 10u tot 13u en van 14u tot 17u.
Vertrekplaats: Grand Place in Bergen
Tarieven:
•
Individueel: 18 € /volwassene en 12 € /kind (van 6 tot 12 jaar);
•
Groepstarief beschikbaar op verzoek bij de Dienst voor Toerisme van de stad Bergen.
35
Opendeurdag CWGC
> OPENDEURDAG OP HET MILITAIR KERKHOF
VAN SAINT-SYMPHORIEN OP ZATERDAG 23 AUGUSTUS 2014
Rue Nestor Dehon - GPS-coördinaten: Lengtegraad 04°00'38", Breedtegraad 50°25'57"
© C. Rousman
Kom kijken hoe de Commonwealth War Graves
Commission (CWGC) de soldaten die begraven
zijn op het militair kerkhof van St-Symphorien
herdenkt.
> De opendeurdag wordt
georganiseerd op zaterdag 23
augustus, van 10u00 tot 16u00.
De deuren gaan open om 09u30.
De toegang is gratis.
© C. Rousman
36
Rondleidingen
op het militair kerkhof van St-Symphorien (duur: 40 min).
10h30 / 11h30 / 12h30 / 13h30 / 14h30 & 15h30 - Ticket vereist
Geschiedenis
Historische voorstelling van de CWGC en voorstelling van de slag bij Bergen (40 min vragen en
antwoorden inbegrepen).
11h00 / 12h30 / 14h00 & 15h30 - Ticket vereist
Boomchirurgie
Ontmoet ons team en leer hoe belangrijk bomen zijn op de kerkhoven van de CWGC
Demonstraties op steen
Kom en bekijk onze steenhouwers aan het werk
Schrijnwerk, her-bronzen en metallurgie
Ontmoet onze ambachtslui en bewonder voorbeelden van hun werk
Tentoonstelling van machines
Ontdek de uitrusting die onze teams gebruiken om het kerkhof in een onberispelijke toestand te
houden
Activiteiten voor de kinderen:
Tentoonstelling
Het team staat klaar aan de informatiestanden en bij de exposities om u meer informatie te geven
over de CWGC
Alle animaties zijn gratis maar voor sommige is een toegangsticket vereist. Deze zijn verkrijgbaar aan
de informatiestand.
Parking:
Er staat een ruimte ter beschikking: volg de pijlen.
Tél:
+32 (0) 57 22 36 36
Internet :
www.cwgc.org
Mail :
[email protected]
37
6
La Libre vous offre
chaque semaine,
suppléments
Cinéma
D.R.
LA COIFFEUSE ET
Selon Adam Thirlwell,
la littérature est une
histoire de traductions.
LE PHILOSOPHE
Pages 2-3
Supplément à La Libre Belgique du lundi 5 mai 2014
Portrait
Supplément à La Libre Belgique - N°237 - Semaine du 8 au 14 mai 2014
P.3
Colette Golinvaux est la
nouvelle présidente de la
Confédération Construction.
Quand Lucas Belvaux
met en scène une histoire
d’amour qui ne tient
qu’à un cheveu. PP.4>5
l Intrigues
Conjoncture
PP.4-5
REPORTERS/DPA
Vagabonder, c’est vivre
Dans
les rues d’une ville livrée au
carnaval, un chauffeur de taxi récolte
les clients et leurs histoires.
Quelles sont les 12 villes
dont les prix de l’immobilier
flamberont demain ?
Chaque
mercredi
humanité bigarrée et pleine de
surprises prend alors forme sous la
plume singulière de Rawi Hage.
I
l est des livres touchés par une magie particulière, alliant poésie, fantasque, tendresse et créativité. C’est le cas de “Carnival City” de Rawi
Hage. Né au Liban qu’il a quitté en 1992, celui qui se
partage entre l’écriture et les arts visuels vit depuis à
Montréal. Son troisième roman (après “Le Cafard” et
“De Niro’s Game”) place le lecteur dans les pas de Fly,
atypique chauffeur de taxi. Ce dernier classe ses semblables en deux catégories : les araignées (qui attendent l’appel du répartiteur) et les mouches (qui naviguent au hasard des rues, avec l’espoir qu’une main
se lève). Comme son nom l’indique, Fly est un vagabond, un intrigant, qui roule sans trêve et sans but,
espérant l’averse qui précipitera le client vers lui. De
son enfance dans un cirque, où une femme à barbe a
pris soin de lui après la fuite de son père (pilote de tapis volant), la mort de sa mère (trapéziste) et la faillite
de la compagnie, il a gardé un goût immodéré pour la
différence et l’étrangeté. Jusque dans la ville sans
nom où il a émigré, après avoir traversé l’Atlantique.
Cette cité que Fly sillonne est prise dans les fastes
du carnaval. Mais cette toile de fond est discrète en
regard des spécimens qui défilent dans son habitacle.
Sans déguisement mais non sans particularités. Dealers, prostituées, gens ordinaires, pressés ou à la dérive, ils ont souvent une histoire à raconter, un objet à
oublier. Un coup d’œil suffit à Fly pour “distinguer les
animaux errants et le tracé de leur existence louvoyante”. Attentif à chacun, voisin de palier ou client
régulier, justicier quand il le faut, Fly est aussi un
amoureux de littérature, elle qui a investi les moindres recoins de son appartement selon un classement basé sur son “impression subjective du livre et de
la vie de ses personnages principaux”.
Du cirque au carnaval, les singularités et autres bizarreries se cultivent sans ambages. “Jamais nous ne
les laissons voir que nous lisons des livres, que nous
aimons tout le monde et que nous acceptons tout, que
nos corps sont libres, que nous voyageons, résistons et
luttons, que nous offrons l’asile aux prisonniers et aux
révolutionnaires, que nous avons sauvé des Gitans et des
Juifs.” Dans ce roman à la plume enjouée qui célèbre
avec philosophie et lucidité toutes les saveurs de
l’humanité, s’invitent aussi de belles rencontres et de
sincères amitiés. Qui ne gomment ni les noirceurs, ni
les tragédies. Car derrière les masques, il n’y a pas
que des anges.
Geneviève Simon
Annonces
PP.8-20
D.R.
Une
Dans ce supplément,
13 pages pour trouver
le bien de votre choix.
L’immobilier tient
SALON À BRUXELLES Chaque
Rendez-vous sur
WWW.LOGIC-IMMO.BE
Chaque
lundi
Pour découvrir
tous nos projets
en immobilier neuf,
retrouvez-nous
à REALTY
stand 3333.
CINEART
FELIX HOERCHAGER/DPA/REPORTERS
Carnival City Rawi Hage / traduit de l’anglais (Canada)
Fortier / Denoël & D’ailleurs / 344 pp.,
par Dominique
env. 21,50 €
jeudi
pp. 6-7
D.R.
La 6e édition du salon belge de l’immobilier
professionnel Realty se profile du 13 au 15 mai
prochains sur le site bruxellois de Tour&Taxis.
© S.A. IPM 2014. Toute représentation ou reproduction, même partielle, de la présente publication, sous quelque forme que ce soit, est interdite sans autorisation préalable et écrite de l'éditeur ou de ses ayants droit.
l’immobilier en confiance
www.latouretpetit.be
SEMAINE DU 7 AU 13 MAI 2014 – 26E ANNÉE – N° 19
www.lalibre.be
© S.A. IPM 2014. Toute représentation ou reproduction, même partielle, de la présente publication, sous quelque forme que ce soit, est interdite sans autorisation préalable et écrite de l'éditeur ou de ses ayants droit.
Lire.
La Libre Culture.
La Libre Immo.
Toute l’actualité littéraire.
Le rendez-vous des cinéphiles. Un agenda complet,
des critiques de cinéma, des interviews… Des infos
culturelles, la programmation théâtrale et musicale, les
festivals et les expos en Belgique et à l’étranger.
Des infos sur le marché
immobilier, l’aménagement
intérieur et extérieur,
des petites annonces…
Chaque
vendredi
CHOC
Développer la chaîne
tex-mex Chi-Chi’s,
c’est le menu de
Francis Leroy. p.16
CHRISTOPHE BORTELS
Face et profil
Chaque
samedi
Dans l’intimité
des Diables
DERRIÈRE L’ÉCRAN > PP. 26 ET 27
Outai OPA,
outai?
(airconnu)
La Belgique échappe à la
vague d’OPA qui frappe la
planète finance. Normal,
elle a déjà donné et les
sociétés qui restent sont
hyperprotégées. pp.2-3
Chaque
samedi
AVEC LES GRILLES TÉLÉ COMPLÈTES
DU WEEK-END ET DE LA SEMAINE
ILLUSTRATION GAËLLE GRISARD
http://momento.blogs.lalibre.be/
PP.2-3
l Édito
H.H.
TENDANCES > PP. 8 ET 9
Supplément à La Libre Belgique - N°230 - Semaine du 2 au 8 mai 2014
Toute la mode italienne
dans votre dressing.
PAPILLES > PP. 16 ET 17
Huit bons plans
bruxellois pour luncher.
REPORTERS/ARTHAUD/SUNSET
QUE CHIC
Carrières
La loi sur le statut
unique est un défi
pour les ressources
humaines.
p.10
RTBF
UN ART PLUS
Réseaux
Pas facile de gérer
les outils de
marketing
numérique. p.7
SUPPLÉMENT DE LA LIBRE BELGIQUE – SAMEDI 10 MAI 2014 – 26E ANNÉE – N°19 – www.lalibre.be
PRADA
BODYS ISEK KINGELEZ - NIPPON TOWER, 1995, CARDBOARD, TAPE, GLUE, TRANSPARENT GEL, PLASTIC, LETTERING, COPPER, THREAD, 67 X 34 X 22 CM, UNIQUE | COURTESY OF AEROPLASTICS CONTEMPORARY, BRUSSELS
N°272 SUPPLÉMENT HEBDOMADAIRE À LA LIBRE BELGIQUE DU 12 AVRIL AU 18 AVRIL 2014
ESCAPADE > PP. 20 ET 21
La Normandie
des écrivains.
Mario Draghi fait
la sourde oreille
Yves Cavalier
S
tatu quo sur toute la ligne du côté de la
Banque centrale européenne. Alors que la
monnaie européenne flirte avec la barre
d’1,40 dollar, Mario Draghi a préféré retenir les
signes d’amélioration de la conjoncture européenne plutôt que de répondre aux craintes de
déflation et, surtout, aux appels répétés des
politiques européens qui plaident pour un
affaiblissement de l’euro. C’est que la monnaie
unique a gagné 7,5% par rapport au dollar
depuis un an et demi. Selon quelques industriels forts en voix, c’est autant de perte de
compétitivité sur les marchés internationaux et
donc autant de marchés qui risquent de disparaître à jamais pour la zone euro. C’est
d’ailleurs ce qui a largement alimenté un récent
discours du nouveau Premier ministre français,
Manuel Valls. Cela dit, les propos du Français
ont été aussitôt critiqués par Berlin, qui estime
qu’un Etat n’a pas à dicter sa politique à la
Banque centrale de tous les pays de la zone
euro.
Mais Mario Draghi continue à faire la sourde
oreille et préfère en rester à son rôle de gardien
de l’inflation. Une posture qui devrait pourtant
l’inciter à baisser les taux –ou ce qu’il en reste–
puisque l’inflation de 0,7% est largement inférieure à l’objectif historique de 2%. Mais on
peut imaginer que le président Draghi ne souhaite pas donner l’impression d’agir sous la
pression. Il a annoncé une nouvelle évaluation
pour le mois de juin et veut clairement s’en
tenir à son calendrier. C’est aussi une manière
de rappeler implicitement son discours de
banquier central : “La BCE a fait ce qu’elle avait à
faire depuis la crise; désormais, la balle est dans le
camp des gouvernements”.
© S.A. IPM 2014. Toute représentation ou reproduction, même partielle, de la présente publication, sous quelque forme que ce soit, est interdite sans autorisation préalable et écrite de l'éditeur ou de ses ayants droit.
Arts Libre.
Momento.
La Libre Entreprise.
Supplément consacré au
marché de l’art, aux salles
de ventes et aux antiquités.
Le supplément tendances et loisirs.
La cuisine, les nouvelles technologies,
les voyages, des idées sorties,
les grilles Tv du we et de la semaine…
Le supplément économique
et financier.
Pour votre
plaisir de lireƒ!
Via Dolorosa
©WBT J.P. Remy.
Het project Via Dolorosa wil de aftocht van het Belgische en Britse leger in 1914 nagaan.
Honderd jaar na de tragische gebeurtenissen die het Belgische grondgebied hebben
vormgegeven hebben vier gemeentes (twee Waalse en twee Vlaamse) beslist om samen eer
te betuigen aan de mannen en de plaatsen die betrokken waren bij dit conflict en deze
geschiedenis te herdenken.
De gemeentes Bergen, Zonnebeke, Comines-Warneton en Diksmuide stelden dan ook een
ambitieus programma op met de opening van sites, tentoonstellingen, herdenkingen en
concerten. Deze zomer trekt een expositiebus door het hele land.
De herdenkingen van de eerste wereldoorlog vormen een belangrijke culturele, toeristische,
educatieve en geschiedkundige uitdaging voor België en de andere landen die betrokken
waren bij de conflicten van 1914-1918. De hier voorgestelde samenwerking wil instaan voor
de herdenking, het respect voor en de trouw aan de historische gebeurtenissen en getuigt
van universele waarden.
Raadpleeg het volledige programma en de route
van de bus Via Dolorosa op: www.viadolorosa.be
> Data van de komst van de bus in Bergen:
• maandag 4 augustus 2014
• zaterdag 23 augustus 2014
• zondag 14 september 2014
• dinsdag 11 november 2014
39
1914-2014 :
De Slag bij Bergen gezien
door de Bergenaars
Oorlogsdagboeken en authentieke foto's
Van augustus tot november 2014 zet het Maison de la Mémoire zijn deuren open
voor de tentoonstelling "1914-2014 La Bataille de Mons vue par les Montois ». Het
project van het Maison de la Mémoire is bedoeld om deze slag te herdenken door
in overleg met het Centre d'Interprétation d'Histoire Militaire een tentoonstelling
te organiseren met foto's en dagboeken. De 3 dagboeken uit die tijd beschrijven
het dagelijkse leven van de Bergenaars tijdens de gevechten van augustus 1914,
het begin van de Bezetting van Bergen van 1914 tot 1918 en gaan gepaard met
opmerkelijke foto's uit het Fonds d'Archives Photographiques sur Mons van
André Faehrès. De kapel van de Zwarte Zusters wordt ingenomen door een
tentoonstelling over de hedendaagse visie van de "Engelen van Bergen" via de
plastische kunsten en muziek (originele compositie). Dit project gaat gepaard met
andere manifestaties rond hetzelfde thema: lezingen, geleide bezoeken aan de
stad, enz.
Praktische informatie
Data: Van maandag 3 augustus tot dinsdag
11 november.
Plaats: Maison de la Mémoire: 2, Rue des
Sœurs Noires, 7000 Bergen
© A. Fhaeres
40
De tentoonstelling heeft een internationale uitstraling en is volledig tweetalig om
zo ook de talrijke Britten aan te trekken die naar Bergen komen om de Slag van
honderd jaar geleden te herdenken.
Het project van het Maison de la Mémoire zal ook na 2014 blijven bestaan. Een
tweede tentoonstelling is voorzien in 2016 over het dagelijkse leven tijdens de
Bezetting, een derde wordt in 2018 gehouden over de bevrijding en de eerste
herdenkingen. Deze tentoonstellingen volgen hetzelfde uitgangspunt.
Tentoonstelling in het
Musée des Sciences naturelles
In het kader van de herdenkingen rond Honderd jaar Grote Oorlog organiseert
het Muséum régional des Sciences naturelles – SPW – in Bergen een
tentoonstelling rond verschillende thema's die in verband staan met de
collectie natuurwetenschappen maar ook de plicht die wij hebben om nooit te
vergeten. Tot deze thema's behoren de dieren in de Grote Oorlog en de
ontdekking van verschillende diersoorten die de soldaten gezelschap hielden
in de loopgraven maar ook dieren die symbool staan voor de verschillende
landen (samenwerking met het Musée Royal de l'Armée). Andere thema's, de
transformatie van de landschappen na de gevechten en de exploitatie van de
natuurlijke rijkdommen in 1914 en 1918. Illustraties van het offer van de
boswachters tijdens dit conflict via het onthullen van een monument aan hen
gewijd in het Zoniënwoud. Deze tentoonstelling is ook lokaal getint via de
evocatie van de slag bij Bergen.
Deze tentoonstelling is ook de gelegenheid om de nodige aandacht te
besteden aan de werken van de leerlingen van het 5de en 6de leerjaar van de 5
gemeentescholen van Bergen in het kader van het project « Quand les élèves
commémorent … », een project van de Conseil de la transmission de la
Mémoire van de fédération Wallonie Bruxelles. Deze is zowel historisch als
pedagogisch opgevat.
Praktische informatie
Datum:
Van woensdag 22 augustus tot dinsdag 11 november 2014
Plaats: Muséum régional des Sciences naturelles - SPW –
Mons – 7, Rue des Gailliers, 7000 Bergen
Tel: Pasture Bertrand – Attaché
Tel: +32 (0)65 40 11 40
Fax: +32 (0)65 34 86 75
41
#1.
Jemappes: De Royal Scot’s Fusiliers
beproefd op 23 augustus 2014.
Tijdens de slag bij Bergen, het eerste contact tijdens de
oorlog tussen de Britse en de Duitse troepen, werd
Jemappes gebombardeerd met obussen: de kerk, het
station en 197 woningen stonden in brand terwijl de Britse
Royal Scot’s Fusiliers door de Duitse regimenten werden
onderdrukt. Op het einde van de dag trokken ze zich terug
in de hoogtes van Flénu en Frameries. Een Victoria Cross
werd uitgereikt aan Korporaal Jarvis van de Royal
Engineers omdat hij terwijl hij onder vuur werd genomen
door de vijand een brug over het kanaal Bergen-Condé
wist te vernietigen. Het evenement wordt herdacht in het
oude Stadhuis van Jemappes door een tentoonstelling
met foto's en voorwerpen uit die tijd die deze
gebeurtenissen illustreren. Er is ook een veldschriftje uit
14-18 dat werd ingevuld door een brigadier van de Gidsen.
De graven van de Britse soldaten op het kerkhof van
Jemappes worden van bloemen voorzien.
Praktische informatie
Datum:
Van zaterdag 23 augustus tot zondag 14 september.
Allen open : saterdag van 10h00 tot 17h00 en zondag
van 14h00 tot 18h00.
Tijdens het weekend allen afspraak : 065/56.22.20
Plaats: Salle Réghem – Bibliothèque Ville de Mons –
Rue Réghem, 1, 7012 Jemappes.
#2.
42 #1. #2. Duitse officiers in de vernielde kerk
Collectieve getuigenissen
> Museum van Nimy
Naast een overzicht van de grote momenten uit de slag van Nimy op basis
van geschriften van de dorpsbewoners die deze vreselijke dag van 23
augustus 1914 meemaakten, toont het museum ook tal van voorwerpen
die in verband staan met de tragische gebeurtenissen die voorgoed in het
geheugen gegrift staan. Wapens, authentieke documenten en unieke
voorwerpen die gevonden werden op het slagveld, foto's, kleding, loden
soldaatjes, strips, boeken en affiches zullen zeker de nieuwsgierigheid van
de bezoekers weten te wekken.
Du sable fut prélevé dans le lit de la rivière la haine pour le remplissage des
sacs destinés à l’édification de la barricade qu’on installait juste au-delà du
pont de façon à s’opposer à l’avance des Allemands qui s’approchaient
venant de Maisières par le petit chemin bordé de haies et qui s’appelait
Bocage Vincart. » Uittreksel uit « Souvenirs de guerre 14-18 » door Pierre Defoy
uit Nimy.
Praktische informatie
Bocage Vincart, met op de achtergrond het silhouet van het Gemeentehuis van Nimy.
Datum: Van zaterdag 23 augustus tot dinsdag 11
november.
Plaats: Musée de Nimy – 31, Rue Mouzin, 7020 Nimy.
Tarief: 2,50 €.
Cinéma Plaza Art
Plaza Art brengt twee uitzonderlijke sessies rond de
documentaires « Les murs de Dinant » en « Les villages contre
l’oubli » van André Dartevelle, voorafgegaan door een unieke
film over de slag bij Bergen die werd teruggevonden in de
archieven van een Londens museum. Deze documentaires
vertellen over de grote aantallen burgerslachtoffers in
augustus 1914 die werden gemaakt door de Duitse troepen.
Zij zijn afstammelingen van de families van de slachtoffers, ze
vertellen hun familiegeschiedenis die getekend is door de
tragedie. Deze nagedachtenis wordt van generatie op
generatie doorgegeven.
Hun verhalen tonen de diepe sporen die deze misdaden
tegen de mensheid hebben achtergelaten.
Praktische informatie
31 juli om 20h00 « Les murs de Dinant »
05 augustus om 20h00 « Les villages contre l’oubli »
Info en reservaties
Cinéma Plaza Art 12, rue de Nimy in Bergen,
tel: 065/35.15.44
43
20 Ghost Club
© Ghost club.
Sir John Boothman Stuttard en de 20-Ghost Club, een Britse groep verzamelaars van Rolls Royce van voor 1940 komen door
de regio van Bergen in het kader van de herdenkingen met 20 uitzonderlijke voertuigen.
U kunt deze prachtige bolides van ongeveer 6 meter lang komen bewonderen op vrijdag 1 augustus van 11u tot 14u op de
Grand'Place in Bergen.
Website : www.20-ghost.org
Driving the Retreat
© Morgan owner group.
“Driving the Retreat” is een internationale rally met MORGAN auto’s, welbekende Britse sportwagens. Hun rit volgt de
voetsporen van het British Expeditionary Force (BEF) tijdens hun 3 maanden lange legendarische terugtocht na de Slag van
Mons op 23 augustus 1914 naar Ieper.
Op 15 augustus 2014 start de rally ‘s morgens aan de SHAPE gebouwen. Vervolgens rijdt de kolonne naar Casteau om de
eerste en laatste Britse oorlogsschoten te gedenken. Verder gaat de rit naar de spoorwegbrug van Nimy en naar het oude
stationsgebouw van Obourg. Omstreeks 10u40 wordt halt gehouden bij het kerkhof van Saint-Symphorien. De
morganisten en hun 62 deelnemende Morgan auto’s worden omstreeks 11u40 verwelkomd op de Grote Markt van Mons.
De auto’s blijven ter plekke tot 14u15 en vervolgen dan hun tocht, richting Le Cateau.
Website: www.morganownersgroup.be
Ride the Retreat:
Mons to the Marne Centenary 2014
La Bataille d’Audregnies - Le sauvetage des canons, door Richard Caton Woodville.
Doorkruis te paard of te voet de herdenkingssites voor de aftocht van de Britse soldaten na de slag bij Bergen in 1914. Deze
plaatsen ademen geschiedenis uit en blijven musts voor de Britse gezinnen die eer willen brengen aan de soldaten die op
ons grondgebied gevallen zijn. Volg de stoet die is samengesteld uit een basisgroep van vier ruiters.
Website : http://mons2marne.com/
Facebook : https://www.facebook.com/Mons2Marne2014
44
Cercle Royal Mars en Mercure-Club
De Cercle des Officiers de réserve de Mons et région en de Cercle Royal Mars et Mercure-Club de Mons hebben samen een
herdenkingsproject ontwikkeld voor de leerlingen van het laatste jaar van de middelbare scholen van Bergen. Dit project was bedoeld
om de soldaten van de eerste wereldoorlog en meer in het bijzonder die van de slag bij Bergen van 23 augustus 1914 opnieuw tot
leven te wekken. Het moest de leerlingen aanzetten om verder na te denken over dit wereldwijde conflict waarbij zoveel militaire en
burgerslachtoffers vielen. De resultaten van het project kunnen geraadpleegd worden op www.mons-2014.org . Een tentoonstelling: Ils
avaient 18 ans en 1914, Mons se souvient, wordt georganiseerd in de Ateliers des Fucam, rue du Grand Trou Oudart in 7000 Bergen, van
15 november tot 30 november 2014.
Contactpersonen:
Alain KICQ, Voorzitter van de Cercle Royal des Officiers de réserve de Mons
E-mail: [email protected] – Tel: 065/35.42.85
François VERDIER, Secretaris van de Cercle Royal des Officiers de réserve de Mons
E-mail: [email protected] – Tel: 0478/30.92.14
Concert van Jean-Claude Glineur en Anne Verschoore
Jean-Claude Glineur, bariton en Anne Verschoore, pianist, hebben de eer u uit te nodigen op het recital met werken van
componisten die deelnamen aan de eerste wereldoorlog.
Op het programma staat muziek van de volgende componisten:
George Butterworth – gedood aan het front van de Somme op 5 augustus 1916 - met zijn « A shropshire Lad ».
Ralph Vaughan-Williams – als gewone soldaat ingelijfd bij het Royal Medical Corps.
Gabriel Fauré – met zijn « L’horizon chimérique » op basis van gedichten van de Franse schrijver en dichter Jean de la Ville de Mirmont,
gedood tijdens de Grote Oorlog op 28 november 1914.
Met het oog op de verzoening staan ook Duitstalige auteurs op het programma: Hugo Wolf en Gustav Mahler.
Er worden ook twee gebeden gezongen op basis van een tekst van Maurice Carême, en muziek van de Belgische componist René
Bernier.
Datum en tijdstip: maandag 10 november 2014 om 20u00
Plaats: Kerk van Saint-Symphorien.
© Glineur
45
De Engelen van Bergen
De Levant (in Bergen-Cuesmes) heet u welkom en nodigt u uit voor een
paardenshow rond het thema
« La Légendes des Anges de Mons – Les Ailes de la Liberté ».
Op donkere en bevreesde momenten verschijnen de verlichte vleugels van
de Vrijheid in al hun glorie.
Praktische informatie
Plaats:
Domaine du Levant - Rue de Flénu, 1 in 7033 Bergen
Datum: zaterdag 16 augustus van 19u30 tot 21u00
Contactpersoon: Frédérique MAHY
Mail: [email protected]
[email protected]
Tel: 0477/ 32 72 77
46
© F. Mahy
Beatles Day
Ter gelegenheid van de herdenkingen die gedurende het hele jaar 2014 georganiseerd worden, stellen de organisatoren van de Beatles
Day verschillende activiteiten voor in samenwerking met de Kiwani's van Mons-Borinage, de Club Oldtimer van Bergen en de Engelse
steden Southport en Sefton, deze laatste is al sinds 1964 gejumeleerd met Bergen.
U ziet een rally voor oude Engelse en Franse wagens waaronder talrijke wagens van Belgische en buitenlandse verzamelaars tijdens een
circuit dat alle sites van de slag bij Bergen uit augustus 1914 aandoet. Er zal ook een Franse ambulance uit 1914 deelnemen aan deze
dag. Officiële gidsen zullen overvloedig commentaar geven bij de tragische gebeurtenissen die zich in onze regio hebben afgespeeld.
Voertuigen uit die tijd worden tentoongesteld in zaal "C" van de Lotto Mons Expo.
Er wordt ook een tentoonstelling van kindertekeningen georganiseerd (8-12 jaar) van de scholen en instituten van Bergen en de
scholen van Southport en Sefton (GB).
Inlichtingen: [email protected]
Datum: zaterdag 11 oktober
Plaats: Lotto Mons Expo
Informatie: Tel: 0472/70 68 24
Twinning Mons - Sefton
Sinds 50 jaar is Bergen gejumeleerd met de Metropolitan Borough van Sefton (oorspronkelijk Bootle bij Liverpool).
Deze band ontstond uit een gemeenschappelijke voorgeschiedenis en in het bijzonder de gebeurtenissen van
augustus 1914. Een Engelse delegatie, onder leiding van burgemeester Kevin CLUSKEY komt eer betuigen aan de Britse
soldaten die op 23 augustus 1914 sneuvelden in Bergen.
Bergense delegatie in Sefton in mei 2014 op initiatief van Bying House (Royal British Legion).
47
« Le premier choc,
La Bataille de Mons 23-24 août 1914 »
Auteur : Yves Bourdon
In dit originele en sterk gedocumenteerde werk beschrijft de auteur met
een verregaande nauwkeurigheid en de gepaste ernst het verloop van de
bewegingen van alle bataljons van de BEF (British Expeditionnary Force).
Hij benadrukt de moed, de zelfverloochening en het lijden van de
strijdkrachten uit beide kampen en haalt diverse indrukwekkende acties
van onder het stof.
48
« Tu signais Ernst K. »
Auteur : Françoise Houdart
Deze roman, de tiende van de hand van Françoise Houdart, beschrijft de oneerlijkheid van de oorlog:
de oorlog tussen mannen en vrouwen en hun eigen waarheden, hun extreme gevoelens en hun
vreselijke lot.
Februari 1917. Juliette bekeek de jonge Duitse soldaat die voor haar stond, voorzien van een order om hem onderdak te verschaffen, met een
vreemd gevoel van angst en medelijden. Hij was de woning binnengekomen met zijn uitrusting als soldaat: de vijand had voortaan een
naam. Hij zou delen in de intieme levenssfeer van het gezin. Hij zou in de aangrenzende kamer slapen; zo dicht dat het leven zich schikte naar
de metronoom van zijn stappen op de trap en op de vloer van de kamer.
« 1914-1918 : Autour des batailles de Mons »
Auteur : Alain Jouret
Tot op heden was er geen enkel werk met een uitgebreide iconografie over de "slagen bij Bergen".
Alain Jouret wou dat hiaat opvullen en verzamelde in dit werk meer dan tweehonderd gravures,
ansichtkaarten, plannen en foto's, vaak unieke stukken.
Naast talrijke anekdotes vindt de lezer er ook een verhelderende uitleg. Hij leest over wreedaardige gevechten. Hij staat naast de
soldaten en de burgers. Hij wordt meegesleept in hun dagelijkse bestaan. Hij bezoekt de regio van Bergen. Tenslotte voelt hij ook de
euforie van de overwinning ...
« Mons 1914-1918 : The Beginning and the End »
Auteur: Don Farr
"Mons 1914-1918: The Beginning and the End" is het werk van Don Farr. Hij schreef dit boek om u het
verhaal te vertellen van de Britse soldaten tijdens de twee gevechten bij Bergen tijdens de Grote
Oorlog. Op 23 augustus 1914 ontmoetten de Britse troepen voor het eerst de Duitse tegenhangers en
op 11 november 1918 kwamen diezelfde troepen Bergen bevrijden na tientallen maanden van
bezetting. Dit werk behandelt ook de aftocht van het Britse leger naar Le Cateau. Dit historische boek is doorspekt met plannen en
toont zeer veel goed gedocumenteerde historische details.
« Les Ailes de l’Espoir »
Auteur : David Cockney
Deze roman vertelt over de gebeurtenissen tijdens de slag bij Bergen en beschrijft ook de beroemde
legende van de Engelen, gezien door de ogen van een Britse soldaat.
"Een bladzijde uit de geschiedenis, een onvergetelijke mythe, even stilstaan bij het geloof: Les Ailes de
l'Espoir doet dit allemaal in één keer. Een meeslepend, onrustwekkend fresco met een prachtige
vredesboodschap. "
49
Stad Saint-Ghislain
> Herdenkingen
#1.
Zaterdag 23 augustus
10u30: Herdenkingsceremonie - Onthaal
door de Gemeente- en Britse autoriteiten
aan het monument van Royal West Kent,
rue de la Verrerie, Saint-Ghislain.
12u30: Eerbetoon aan Major Holland en
de soldaten die sneuvelden in 1914: Place
des Combattants in Saint-Ghislain.
12u45: Concert van de militaire fanfare
“The Band of The Princess of Wales's Royal
Regiment”
Grand-Place van Saint-Ghislain.
13u30: Receptie in de Foyer Culturel van
Saint-Ghislain.
Zondag 24 augustus
50
Vanaf 10 uur: Reconstructie van een Brits
militair kamp (rue de Chièvres 17 in 7333
Tertre). Meer dan 100 Britse figuranten
tonen het leven van hun voorouders die
kwamen vechten aan het "Westfront" in
augustus 1914. U vindt er deze zondag:
Een veldambulance met animatie (in het
Engels met simultaanvertaling in het
Frans) van ongeveer 45 min om 10h,
11h15, 12h30, 14h15 en 15h30, een
inschrijfbureau, een fotostudio, het leven
op het kamp en oude spelen voor
kinderen; maak kennis met de
infanteristen, het voetvolk en de ruiters
uit die tijd, de liederen, de dansen en hun
muziek (van 13u30 tot 16!, liederen uit die
tijd, muzikale animatie, dansen met « Le
Quadrille 1900 »).
10u30: Herdenking aan het militair
kerkhof van Hautrage in aanwezigheid
van de Belgische en Britse autoriteiten.
11u30: Herdenking en eerbetoon van de
Belgische autoriteiten aan de Britse
vertegenwoordigers in het Stadhuis van
Tertre
Tentoonstelling:
Van 10u tot 16u Tentoonstelling La
Bataille du Canal – Tertre 1914 (Espace
Ockeghem)
Data: Van zaterdag 23 augustus tot
vrijdag 19 september.
Plaats: Espace Ockeghem (Tour de la
Ville), Grand-Place, 7330 Saint-Ghislain
Tarief: Gratis toegang
Meer info:
www.saint-ghislain.be
Gemeente Quiévrain
> Herdenkingen
#2.
In 2014 worden de herdenkingen rond
deze slag georganiseerd samen met de
vereniging van geschiedenisamateurs
"Centenaire Bataille d'Audregnies" en het
gemeentebestuur van Quiévrain. Ze staan
in het drievoudige teken van de
herinnering, de pedagogie en de vrede.
Vanaf 13u: « The British village » waar u
diverse animaties, tentoonstellingen,
spelen en degustatiestands vindt in het
dorp Audregnies, omgevormd tot Brits
dorp. Er zijn ook rondleidingen op het
slagveld.
Zaterdag 23 augustus
Tentoonstelling:
's Avonds (na 21u): « British Night »op de
place d’Audregnies – Dansavond op
Engelse pop-rock met als eregasten een
militair detachement van het Mercian
Regiment.
Tijdens het weekend van 23 augustus
biedt een grote tentoonstelling « 1914 à
Audregnies et dans le monde » de
bezoekers een duidelijke en
pedagogische toelichting bij de Slag bij
Audregnies. Het lokale leven van onze
dorpen in 1914 wordt beschreven en
samen daarmee worden de grote feiten
belicht uit de politieke, diplomatieke en
militaire geschiedenis die het leven van
onze voorouders zo overhoop haalden.
Tweetalige tentoonstelling Frans/Engels
Zondag 24 augustus
Vanaf 10u30: Herdenkingstocht door de
straten van het dorp met de
aanwezigheid van diverse militaire
detachementen van de geallieerden,
Britse veteranen van het Cheshire
Regiment en andere Belgische en Franse
lokale autoriteiten. Officiële ceremonie op
het gemeentekerkhof voor de graven van
de Commonwealth en inhuldiging van
een memoriaal op de site van het
slagveld.
Praktische informatie:
www.quievrain.be
#1. © Rousman.
#2. La Bataille d’Audregnies - Le sauvetage des canons,
door Richard Caton Woodville
51
Stad Soignies
> Herdenkingen
© J.R. Remy.
22 augustus om 16h00:
Tentoonstellingen:
Ceremonie van het 1ste geweerschot
door Korporaal Thomas. Aanwezigheid
van Britse groepen en nakomelingen van
korporaal Thomas, die het eerste
geweerschot loste op 22 augustus 1914
en kapitein Hornby, die de 1ste Britse
aanval te paard aanvoerde.
Plaats: monument Chaussée de Bruxelles
in Casteau (The First and the Last)
« Une châtelaine dans les tranchées » naar
het boek met de getuigenissen van
kasteelvrouwe van Louvignies uit die tijd,
Maria de Villegas de St-Pierre, uitgegeven
bij Racines, vertelt het grote historische
verhaal achter dit conflict.
Data: Van zondag 8 juni tot zondag 26
oktober
Plaats: Château de Louvignies, 1 rue de
Villegas, 7063 Chaussée-N-D-Louvignies
8 november om 11u00, herdenking van
de deportatie van de inwoners van
Soignies naar Soltau
Plaats: Parc Pater, 1, rue Mademoiselle
Hanicq, 7060 Soignies
11 november (einde voormiddag),
herdenking van de wapenstilstand.
Plaats: Monument, 32, Place Verte, 7060
Soignies
52
De Cercle Royal d’Histoire et
d’Archéologie du Canton de Soignies
besliste om samen te werken met de
herdenkingen rond honderd jaar Grote
Oorlog door middel van een publicatie en
een tentoonstelling. De tentoonstelling
bevat foto's, voorwerpen en unieke
voorwerpen die de inwoners van Soignies
ons hebben toevertrouwd. Ze beschrijven
het leven van de burgers en de soldaten
uit Soignies aan het front of als
gevangenen.
Data:
Van vrijdag 31 oktober tot zondag 16
november.
Plaats:
Office communal du Tourisme, 2, rue du
Lombard, 7060 Soignies
Praktische informatie
www.soignies.be
Gemeente Quévy
Permanente bewegwijzerde wandeling in het centrum van Havay,
rond het drama van 1918.
Plaats: 7041 Havay
Datum: Vanaf zaterdag 13 september
Tentoonstelling:
« Mobilisation et Libération », deze tentoonstelling brengt militaire
souvenirs samen ter gelegenheid van de herdenking van honderd
jaar Eerste Wereldoorlog en 70 jaar Bevrijding in september 1944.
Een collectie souvenirs uit die tijd en materiaal wordt u getoond, u
vindt er medailles, insignes, bajonetten, helmen, uniformen, spullen
uit de loopgraven en dergelijke.
Data: Van zaterdag 13 tot zondag 28 september.
Plaats: Salle Roi Baudouin – 14, rue de Malplaquet, 7040 Aulnois.
EN
Data: Van maandag 6 tot vrijdag 10 en van maandag 13 tot vrijdag
17 oktober.
Plaats: Hall du DELTA-HAINAUT – 102, Avenue Général De Gaulle,
7000 Bergen
Praktische informatie:
www.quevy.be
Gemeente Honnelles
In het kader van de herdenkingen van 1914-2014 biedt de gemeente
Honnelles u de kans om een tentoonstelling te bezoeken met:
- oude foto's rond de oorlog, de leefomstandigheden, de dorpen en hun
gewonden
- vertoningen van authentieke films uit die tijd
- authentieke kaarten van de streek op stof, plannen, ...
- proviandbonnen, militaire pakken en tal van andere getuigen van het
leven tijdens deze moeilijke jaren
Datum: tentoonstelling (alle doelgroepen) op zaterdag 1 november en
zondag 2 november van 10u30 om 17u - Dagen gereserveerd voor de
scholen van Honnelles: 3 en 4 november.
Plaats: Administration communale de Honnelles – 1, rue Grande, 7387
Honnelles (village d’Autreppe) – Tel: 065/75.92.22
Praktische informatie:
www.honnelles.be
53
Gemeente Quaregnon
> Herdenkingen
11 november: 10u00:
Neerleggen van bloemen aan het Monument, Place Brouez in Wasmuël. 10h20: Neerleggen van bloemen aan het Monument van
Quaregnon, kerkhof met participatie van de Harmonie. 10u45: Te Deum in de Église Saint-Quentin.
Activiteiten:
Vrijdag 07 november, 19u00 aan het Maison Culturelle: Voorlezing van fragmenten uit het werk van ERNST K. door mevrouw
Françoise HOUDART, schrijfster.
Zaterdag 08 november.
•
15u00 Inhuldiging van het herdenkingsmonument: aanwezigheid van nakomelingen van de Engelse en Belgische
militaire slachtoffers die sneuvelden op het grondgebied van Quaregnon.
•
18u00: Stadhuis: Variatie rond herinnering, liederen, muziek en teksten uit die tijd door de Académie de Musique
en vertoning van het stuk "Boue" van Simon FIASSE door het gezelschap SeenZenVie (activiteit ook op 9 november om 16u00 op
dezelfde plaats).
Tentoonstelling in de hall van het Stadhuis van Quaregnon van oorlogsmateriaal, teksten en manuscripten uit die tijd.
Data: Van vrijdag 7 november tot dinsdag 11 november.
Monument voor de slachtoffers van de oorlog van 1914-1918
Praktische informatie:
www.quaregnon.be
stad Binche
> Herdenkingen
14u-16u : « Péronnes dans la tourmente » - Thematische rondleiding in het engels (gratis activiteit maar verplichte inschrijving op
het VVV kantoor per telefoon op het nr 064/336.727 of per e-mail [email protected])
10u-21u : Tentoonstelling « Binche lors de la première Guerre mondiale » (Deze tentoonstelling is toegangelijk van 15 tot en met
24 augustus in de gemeentelijke school van Péronnes - 53 rue Gravis 7134 Péronnes-lez-Binche - van 10u tot 17u ; Nocturne op
22 augustus tot 21u).
10u30-21u : « Péronnes dans la tourmente » - Thematische rondleiding met fakkels en animatie op tactiele tabletten voor
franstalig publiek (Vertrek van de gemeentelijke school om de 10 minuten in kleine groepjes ; gratis activiteit).
21u30 : Filmvertoning « Cheval de guerre » op groot scherm.
Praktische informatie:
www.binche.be
54
Stad Cateau-Cambrésis
> Herdenkingen
Herdenkingsceremonie van de Slag bij Cateau:
er wordt een eredienst gehouden, gevolgd door een processie, het opnemen van de wapens, het neerleggen van kransen en een lezing
in aanwezigheid van patriottische verenigingen.
Datum: dinsdag 26 augustus vanaf 10u30.
Plaats: Mémorial du Cateau, Chemin de Reumont.
Het planten van de eeuwboom:
Woon het planten bij van de eeuwboom op het internationaal militair kerkhof, Chaussée Brunehaut
Datum: Op donderdag 28 augustus om 10u30.
Plaats: Internationaal militair kerkhof, Chaussée Brunehaut.
Activiteiten:
Tentoonstelling en voordracht: « La Bataille du Cateau »
Op zaterdag 23 augustus om 10u30 vindt een lezing met debat plaats onder leiding van de heer Dancourt, gevolgd door de
inhuldiging van de tentoonstelling om 12u. Deze tentoonstelling toont de geschiedenis van de slag bij Cateau van 26 augustus 1914,
de eerste slag op het Franse grondgebied, aangevuld met fragmenten uit getuigenissen van de bewoners uit die tijd.
Data: Van zaterdag 23 augustus tot zaterdag 27 september.
Plaats: Gemeentebibliotheek van Cateau-Cambrésis, 11, rue du Marché aux Chevaux.
Muziekspektakel « La Grande Guerre des Musiciens » - La Follia – Orchestre de Chambre d’Alsace. Multidisciplinaire spektakel dat de
toeschouwer meeneemt naar de loopgraven, samen met de muzikanten en de soldaten.
Datum: vrijdag 29 augustus om 19u.
Plaats: Abbatiale Saint-Martin.
Le cinéma et la Grande Guerre
Zaterdag 30 april om 17u30: vertoning van de film « Joyeux Noël » en om 19u30 lezing over het leven van de soldaten tijdens de Grote
Oorlog.
Zondag 31 augustus om 14u30: vertoning van de film "Cheval de Guerre" van Steven Spielberg.
Plaats: Cinéma « Le Select », 30 Rue des Remparts, 59360 Le Cateau-Cambrésis.
Praktische informatie :
www.lecateau.fr
55
Communauté de Communes
du Pays de Mormal
> Herdenkingen
Wilfried Owen © Théâtre du Bimberlot.
Activiteiten:
« Littérature et cinéma »
Cyclus van lezingen van grote teksten uit de Franse en
buitenlandse literatuur (Péguy, Barbusse, Dorgelès, J.
Romains, R. Rolland) door professionele sprekers evenals
teksten van andere regionale schrijvers over de Grote
Oorlog en de Bezetting van onze streek.
Data en plaatsen:
Vrijdag 12 september om 19u30. In Maroilles.
Zaterdag 13 september om 19u30. In Landrecies.
Zondag 14 september om 16u. In Croix-Caluyau.
Klank- en lichtspel "Mormal 14-18"
De vereniging Forum Théâtre organiseert een rondtrekkend
spektakel op basis van markante historische feiten in het
Pays de Mormal. Dit spektakel, gewijd aan het dagelijkse
leven van de burgers wordt op drie avonden voorgesteld.
Data en plaatsen:
Vrijdag 19 september om 20u30. In Familles rurales in
Amfroipret.
Zaterdag 20 september om 20u30. In Sepmeries.
Zondag 21 september om 20u30. In Robersart.
Tentoonstelling « 14-18 les 100 ans » door de Cercle
Historique van de vereniging « La Rhônelle » uit Villereau.
Data: Van vrijdag 19 september tot zondag 21 september
(open ook op 11 november)
56
Historische wandeling
Historische reconstructie van zes belangrijke scènes uit de
geschiedenis van de stad tussen 1914 en 1918, verbonden
door een gekostumeerde optocht.
Data: zaterdag 27 en zondag 28 september om 16u. In
Landrecies.
Wilfried Owen:
Toneelspektakel door het Théâtre du Bimberlot
Wilfried Owen, Brits soldaat en dichter uit de Grote Oorlog,
sneuvelde in Ors op 4 november 1918 terwijl hij zijn
peloton aanvoerde bij het oversteken van het kanaal van de
Samber. Op diezelfde dag werd Le Quesnoy bevrijd door
een detachement soldaten uit Nieuw-Zeeland. Wilfried was
25 jaar. Zeven dagen later werd de wapenstilstand
ondertekend.
Plaats: Théâtre des Trois Chênes, Le Quesnoy
Nieuw-Zeeland:
elk jaar organiseert de gemeente Quesnoy herdenkingen
op 4 november omdat de stad op die dag in 1918 werd
bevrijd door de Nieuw-Zeelandse troepen. In april wordt
ook Anzac Day georganiseerd in Le Quesnoy.
Meer info:
www.cc-paysdemormal.fr
Maubeuge
> Herdenkingen
© Association de Sauvegarde du Fort de Leveau.
De herdenkingen in Maubeuge vinden plaats op 6 en 7
september 2014. Kom kennismaken met het leven van de
Franse soldaten en herdenk het eerste Franse stadje dat
door de Duitsers werd aangevallen.
Gedurende het hele weekend vindt u hier:
• historische reconstructies met 15 verenigingen en meer
dan 115 deelnemers in uniform en authentieke kledij.
• belichting van de belangrijkste plaatsen door een originele
creatie van de Compagnie du Théâtre de Chambre met
professionele acteurs en amateurs.
• Vertoningen op groot scherm van een
documentaire-fictiefilm over Maubeuge Place Forte.
• Militaire ceremonieën op zaterdag 6 september 2014 in de
Nécropole nationale d'Assevent als eerbetoon aan alle
soldaten die sneuvelden tijdens het conflict op het
grondgebied van "Maubeuge Place Forte".
Andere animaties tijdens de vier jaar van de
herdenking.
• Een wandel- en een fietsroute.
• Twee werken met de geschiedenis van de oorlog 14-18 in
Maubeuge worden uitgegeven: « Maubeuge, bastion de la
résistance, 1914-1918 » en « L’étude inachevée des
mémoires de Georges Gay ».
• Een universitair colloquium op 20 en 21 november 2014 in
Maubeuge rond het thema: « Guerres mondiales et bassins
industriels en territoire occupé (1900-1950) ».
• Een namiddag met lezingen op 18 oktober 2014 in
Feignies.
• De tentoonstelling « Usines et travail en Avesnois et
Val-de-Sambre 1900-1930 ».
• Een pedagogisch spel voor de scholen van het
grondgebied rond dit thema.
Meer info:
www.ville-maubeuge.fr
57
Erfgoeddagen
© Claude Renard
Bergen, 23 augustus 1914 - Champs de
bataille, lieux de mémoire – Voyage
entre faits historiques et témoignages
58
Op de vooravond van de Grote Oorlog, op
23 augustus 1914 is Bergen de plaats van
de eerste grote confrontatie tussen de
Britse en Duitse troepen. De hele dag lang
weerstand het Britse expeditiekorps de
Duitse aanvallen en kon het grote
verliezen teweegbrengen. De legers
leverden strijd rond Bergen: Casteau,
Nimy, Obourg en nog vele andere
plaatsen vormden het schouwtoneel voor
de gevechten, en ook de burgers werden
meegesleurd in het conflict.
We nemen u mee in de tijd, terug naar
enkele van de grote momenten uit deze
slag door een bezoek waarin historische
commentaar gecombineerd wordt met
getuigenissen van soldaten en burgers:
vanuit Bergen brengt een bus u naar de
grote plaatsen uit deze confrontaties, een
gids neemt u mee doorheen de
historische context van de slag.
Op bepaalde plaatsen nodigt een acteur
u uit om binnen te treden in het leven van
de soldaten en de burgers, die getuige
waren van deze gevechten.
De haltes zijn: de Pont-Rail in Nimy, het
kerkhof van Bergen, het militair kerkhof
van Saint-Symphorien, de omgeving van
Bois-là-Haut (Mont Panisel) en de
Grand-Place van Bergen.
Praktische informatie
Datum:
zaterdag 13 en zondag 14 september, vertrek
om 10, 11, 14 en 15u. Duur: 2 uur 30
Plaats:
Vertrek voorzien voor het BAM
rue Neuve 8, 7000 Bergen
Maximum 30 personen per groep
Reservatie verplicht op 065/40.53.12 –
[email protected]
59
Journée
d’étude
du 20.10.14
LA GRANDE GUERRE
À MONS ET DANS
SA RÉGION
60
14
18
Studiedag:
La Grande Guerre à Mons et dans sa région
De studiedag « La Grande Guerre à Mons
et dans sa région » is bedoeld om het
grote publiek de resultaten te tonen van
het historisch onderzoek dat werd
gevoerd rond verschillende thema's in
verband met de Grote Oorlog in de regio
van Bergen. Dertien interventies van
verschillende specialisten uit deze periode
wisselen elkaar op deze dag af.
Dit is een unieke gelegenheid voor jonge
historici en ervaren onderzoekers om ons
meer te vertellen over de onbekende
aspecten van deze periode, zowel lokaal
als regionaal.
Daarbij gaat het ook over contraspionage
en verklikkers. Deze rijkgevulde dag wordt
afgerond met een evocatie van de
belevenissen van de inwoners van Bergen
tijdens de laatste weken van de oorlog en
de aanwezigheid van de Canadezen
tijdens de bevrijding van Bergen.
Deze studiedag die mede werd
georganiseerd door de Archives de l'Etat
in Bergen, de Archieven, de Pôle Muséal
van de stad Bergen en de provincie
Henegouwen is gratis toegankelijk voor
iedereen maar inschrijven vooraf is wel
verplicht.
De verbeelding wordt aangesproken via
de symboliek van het kerkhof van
Saint-Symphorien en de legende van de
Engelen van Bergen. De militaire aspecten
worden daarna behandeld door een
beschrijving van de slag bij Frameries en
een verhaal over een deserteur.
Vervolgens wordt een panorama van
Henegouwen in de oorlog getoond en
wordt verteld welke acties de
provincie-overheid ondernam tijdens de
militaire bezetting. Daarna komt de
economische situatie van de streek
aanbod. In de namiddag besteedt men
meer specifiek aandacht aan het verzet en
Edith Cavell in het bijzonder.
Praktische informatie
Datum:
maandag 20 oktober vanaf 9u tot 17u30.
Plaats:
In het Institut d’Enseignement Secondaire Paramédical Provincial
– 2 A, Boulevard Kennedy, 7000 Bergen
Reservatie gewenst:
Pierre-Jean Niebes – Tel : 065/40.04.66
61
62
Gardien de la qualité
63
Agenda récapitulatif
1.
Van 28 juni tot april 2015
> Fototentoonstelling op de esplanade van de Boulevard Dolez p. 26-27
2.
Van 28 June tot the 14 september
> Rondleiding op het slagveld p. 35
3.
Van 4 juli tot 7 september
> Les Jeannines > p. 33
4.
Van 12 juli tot 16 november
> Fritz Haber > p. 31
5.
De eerste augustus
> Rolls Royce > p. 44
6.
Van 3 augustus tot 11 november
> De slag bij Bergen gezien door de Bergenaars p. 40
7.
4 augustus
> De herdenkingen van 4 augustus 2014 p. 14-15
8.
15 augustus
> Driving the Retreat > p. 44
9.
16 augustus
> De engelen van Bergen, paardenshow p. 46
64
10.
Van 20 augustus tot 23 augustus
> Een ontmoeting met de Britse soldaten uit 1914 p. 24-25
11.
Van 22 augustus tot 23 November
> “De slag van Bergen”, “Signes des temps” en “The first and the Last” in BAM p. 29-32
12.
23 augustus
> De herdenkingen van 23 augustus 2014 p. 16-20
13.
23 augustus
> Opendeurdag CWGC p. 36-37
14.
Van 23 augustus tot 14 september
> Jemappes : the Royal Scots Fusiliers p. 42
15.
Van 23 augustus tot 11 november
> Collectieve getuigenissen museum van Nimy p. 43
16.
Van 3 september tot 11 november
> Tentoonstelling in het Musée des sciences naturelles
17.
13 en 14 september
> Erfgoeddagen p. 58-59
18.
20 oktober
> Studiedag p. 60-61
65
Partners
66
Detail du Guards Memorial, Londres, © C. Rousman.
AT LAST POST
Come home ! – Come home !
The winds are at rest in the restfull trees ;
At rest are the waves of the sundown seas ;
And home – they’re home
The wearied hearts and the broken lives
At home ! At ease!
2nd Lieutenant WL Wilkinson
The Poppy
Vanaf het einde van de Eerste
Wereldoorlog wordt de klaproos (poppy)
gedragen in de landen van het
Commonwealth om eer te brengen aan de
nagedachtenis van de soldaten die tijdens
het conflict gewond raakten of
sneuvelden.
© Detail van Guards Memorial, Londres, © C. Rousman.
De keuze voor dit symbool werd
ingegeven door een tekst uit 1915,
geschreven door John McCrae tijdens de
oorlog. Het gedicht "In Flanders Fields"
verwijst naar de klaprozen, de enige
bloemen die bloeien op het slagveld. De
rode kleur doet denken aan het bloed dat
tijdens de oorlog vloeide.
67
www.mons.be
www.facebook.com/VilledeMons
www.polemuseal.mons.be
[email protected]
Tél: 065/40.51.11
Editeur responsable, Nicolas Martin, 22 Grand’Place. 7000 Mons.
Voor meer informatie: