RIB: Toezegging Catharinakerk vervolg

A
gemeente Eindhoven
Raadsnummer
14R6004
Inboeknummer
14bst01286
Dossiernummer 14.36.503
2 september 2014
Raads informatiebrief
Onderwerp: toezegging Catharinakerk vervolg.
Inleiding
We vinden het belangrijk dat de maatschappelijke kosten en baten Catharinakerk in
evenwicht zijn. Om dit te bereiken onderzochten we al eerder samen met de gebruikers de
benutting van deze kerk en bestudeerden we de bruikleenovereenkomst (akte van levering)
en de vraagstukken ‘scheiding staat en kerk’ en ‘staatssteun’. Omdat hieruit geen
aanknopingspunten naar voren kwamen voor ontbinding c.q. aanpassing van de
bruikleenovereenkomst zochten we verder naar mogelijkheden om het gewenste evenwicht
te bereiken. Hiervan doen we nu verslag. Ook geven we inzicht in de kosten die we als
gemeente moeten maken voor het kerkgebouw.
b
Kerntaak gekoppeld aan werkprogramma college: vastgoed beheer,
monumentenbeheer.
Besluit van college van burgemeester en wethouders
1. Kennis nemen van de bevindingen Stijl advocaten naar de mogelijkheden om de
bruikleenovereenkomst Catharinakerk te beëindigen dan wel aan te passen;
2. Opdracht geven aan Stijl advocaten om de gevonden mogelijkheden tot beëindiging
dan wel aanpassing van de bruikleenovereenkomst verder uit te werken;
3. Kennis nemen van de gemeentelijke onderhoudskosten Catharinakerk en het
dekkingsprobleem dat gepaard gaat met deze kosten;
4. Bestuurlijk en ambtelijk het gesprek continueren met het kerkbestuur;
5. De raad informeren conform inliggende Raadsinformatiebrief.
Argumenten en kanttekeningen
Op basis van het oude en nieuwe Burgerlijk Wetboek heeft Stijl Advocaten de globale
mogelijkheden van het beëindigen c.q. aanpassen van de bruikleenovereenkomst met de kerk
verkend. Het is nodig dat Stijl Advocaten deze juridische mogelijkheden verder uitdiept.
Tegen de achtergrond dat het voor de gemeente belangrijk is dat de balans van de
maatschappelijke kosten en baten van het gebruik en onderhoud van de kerk hersteld wordt.
Want dit onderhoud in relatie tot het maatschappelijk gebruik is voor de gemeente / de
belastingbetaler in deze tijd te kostbaar. Zodra de uitkomsten van de verdieping bekend zijn,
A
Raadsnummer
14R6004
wordt het gesprek met het kerkbestuur over beëindiging dan wel aanpassing van het contract
gecontinueerd.
Kosten en dekking
De kerk is in 1974 voor 1 gulden overgedragen aan de gemeente en heeft daarom nagenoeg
geen boekwaarde. De kerk is momenteel vrijgesteld van OZB omdat de kerk (met
uitzondering van de woning) wordt gebruikt voor openbare erediensten en
bezinningsbijeenkomsten van levensbeschouwelijke aard. Omdat de kerk om niet is
opengesteld voor bezoek en het bijwonen van erediensten / muzikale voorstellingen kan de
BTW verrekend worden via de BCF. Ook voor het orgel zijn de kosten exclusief BTW omdat
deze in de ondernemerssfeer is getrokken. De kosten en inkomsten Catharinakerk 2013 staan
vermeld in onderstaand overzicht.
Inkomsten en uitgaven 2013 Catharinakerk
Inkomsten en
Inkomsten
Uitgaven
Inkomsten
uitgaven in €
gemeente
gemeente
kerkbestuur
Gebruik om niet
Nihil
door parochie
Opbrengsten en
Nihil
Onbekend
kosten
gebruiker*
Verzekering
22.000,netto
Onderhoud (excl.
40.000,BTW).
* Met uitzondering van klein bedrag voor gebruik orgel.
Uitgaven
kerkbestuur
Onbekend
In onderstaand overzicht staan de kosten en baten voor de komende 10 jaar bij een
ongewijzigde situatie. Het betreft de kosten verzekering en de gemiddelde onderhoudskosten
op basis van de planning van Asbo.
Inkomsten en uitgaven komende 10 jaar Catharinakerk
Inkomsten en
Inkomsten
Uitgaven
Inkomsten
uitgaven in €
gemeente
gemeente
kerkbestuur
Gebruik om niet
Nihil
door parochie
Opbrengsten en
Nihil
Onbekend
kosten
gebruiker*
Verzekering
22.000,netto
onderhoud, excl.
470.000,BTW (inclusief
restauratiekosten
2
Uitgaven
kerkbestuur
Onbekend
A
Raadsnummer
14R6004
en restauratie
orgel)
* Met uitzondering van klein bedrag voor gebruik orgel.
De Catharinakerk staat samen met een aantal andere bijzondere monumenten zoals het
Augustinianum afzonderlijk in de begroting (kostenplaats 60956) omdat deze monumenten
gezien de omvang / het specifieke karakter geen onderdeel uitmaken van het strategisch
verkoop- en beheerplan monumenten. Voor het onderhoud van deze bijzondere
monumenten is totaal € 269.000,- beschikbaar en de overige begrote grondgebonden
exploitatiekosten voor deze objecten bedragen € 113.000,-.
De gedachte dat dit soort monumenten op basis van de huidige beschikbare meerjarige
onderhoud en investeringsplanningen in stand kunnen blijven is achterhaald nu er bijzondere
c.q. extra uitgaven in beeld zijn zoals de renovatie van het orgel van de Catharinakerk en de
bijkomende restauratie.
Zo is alleen al voor de Catharinakerk jaarlijks ongeveer een bedrag van vijf ton nodig. Hiervan
worden de verzekeringskosten gedekt uit voornoemde € 113.000,-. Totaal bedragen de
jaarlijkse onderhoudskosten (inclusief renovatie en orgel) voor de Catharinakerk € 470.000,-.
Omdat daarvan € 40.000,- nu al ten laste van de post van € 269.000,- komt moet er nog
structurele dekking geregeld worden voor € 430.000,-.
Voor de renovatie / onderhoud van het orgel is 1,5 miljoen nodig. Voor de bijkomende
bouwkundige restauratie 7 ton. Deze bedragen zijn in bovenstaand 10-jarig overzicht
versleuteld in het gemiddelde jaarlijkse onderhoudsbedrag (waarvan € 430.000,- nog niet is
gedekt). Als we deze werkzaamheden naar voren halen (de staat van het orgel vraagt daarom)
is er een aanvullend krediet nodig en krijgen we te maken met kapitaallasten die nog niet zijn
opgenomen in dit 10-jaren overzicht.
Uit het voorgaande blijkt dat het bedrag voor onderhoud bijzondere monumenten,
waaronder het onderhoud van de Catharinakerk, onder druk staat. Het verdient aanbeveling
de begroting hierop aan te passen. Dit veronderstelt het benoemen van monumenten die in
deze categorie thuishoren, het maken van een integrale afweging (wat wanneer te doen voor
welk bijzonder monument) en een bestuurlijk besluit over het wel of niet aanpassen van de
begroting. Hiervoor gaan we separaat een dossier opstellen waarbij we de Nicolaas
Clopperstichting betrekken. Maar hiermee is het probleem onderhoud Catharinakerk
vooralsnog niet opgelost.
Ter inzage gelegde stukken
N.v.t.
Burgemeester en wethouders van Eindhoven,
secretaris
3