Memo - Provincie Gelderland

Memo Aan
Sector/afdeling
Van
Datum
Onderwerp
1
2
3
Provinciale Staten Gelderland
Team Ruimte - Economie
P. Volleman
15
2014
Kassenbeleid Provincie
Geen
Aanleiding
De positie van Wageningen: belang en noodzaak van kassen voor onderzoek
Wat vraagt de
Wageningen concreet van U?
1
Aanleiding
De provincie Gelderland wil de glastuinbouw concentreren.
Glastuinbouw (kassen) hebben
een grote landschappelijke en ruimtelijke
En dit
niet altijd in ons
landschap.
Behalve verrommeling van het landschap biedt
concept van concentratie tevens voordelen op het
gebied van energievoorziening, ontsluiting, logistiek, waterhuishouding en landschappelijke inpassing.
i<:>rtiilV\l" is een
en modernisering van
Gelderse glastuinbouw mogelijk. Een win-win
situatie op het eerste gezicht.
2
De positie van Wageningen: belang en noodzaak van kassen voor onderzoek
is hét
van
FoodValley, en
ook het centrum van kennis op het
van land- en tuinbouw in Nederland en
wel West-Europa. Deze kennis bevindt
bij
een aantal kennisinstellingen (onderzoek en onderwijs) en een aantal bedrijven. Voorbeelden zijn
UR (met als belangrijkste
Plant
International, Landbouw I-rf\n".rn"c:rh
Instituut en de afdeling Glastuinbouw),
NIOO (het
Instituut voor Ecologie), maar ook
KeyGene.
bedrijven
De meeste
bedrijven
in het
dat 'KennisAs Ede-Wageningen' wordt
genoemd. Een gebied dat
uitstrekt van het Business & Sciencepark Wageningen,
WageningenUR campus, via
Mansholtlaan richting Ede: Valleiziekenhuis, Kenniscampus,
Kazerneterreinen en
terreinen van NIZO-Food Research. Deze bedrijven en instellingen gedijen in
elkaars
De
voor bedrijven op
terrein van speur- en
ontwikkelingswerk is
onmiddellijke nabijheid en beschikbaarheid van kennis. De nabijheid van kennis
is ook de reden dat een bedrijf als Frieslandcampina of het NIOO zich
letterlijk in de achtertuin
(op loopafstand) van de Wageningen UR hebben gevestigd.
De
van
kennis op het
van
en tUÎnbouw is voor bedrijven en
instellingen de reden
in de nabijheid van
Wageningen UR te vestigen. Dit wordt ook door de
provincie erkend. Ondermeer in het kader van het Prioritaire Programma Topsectoren en Innovatie,
waarvan AgroFood een van de topsectoren is, werken de provincie (Ontwikkelingsmaatschappij OostNV)
met
Wageningen UR en de regio FoodValley in een Acquisitieteam samen met het NFIA.
(Netherlands
Investment Agency), onderdeel van het Ministerie van
om nationale en
internationale bedrijven en instellingen op het gebied van AgriFood te verleiden zich in onze regio te
vestigen.
Een aantal van deze bedrijven en instellingen
voor
uitvoeren van speur en ontwikkelingswerk
kassen wordt
geconditioneerde
(temperatuur,
nodig. In
luchtvochtigheid, licht) hoogwaardig
Ten behoeve van de monitoring van
:Bladnummllr
2
onderzoeken (waarneming, controle en 'bijsturen') is nabijheid van de kennispartners vereist. Met
andere woorden: de aanwezigheid van kassen in Wageningen (en omgeving) voor het succesvol
en instellingen
uitvoeren van onderzoek is gewenst, zo niet vereist Voorbeelden hiervan
als
Seminis-Monsanto en
NIOO
Instituut voor Ecologie).
en
Seminis-Monsanto zijn twee typisch Wagenings
beiden
meer dan 25
aanwezig In
Wageningen en elk werkgelegenheid biedend aan meer dan 100 onderzoekers. Tevens beschikt
Wageningen UR over kassen voor speur en ontwikkelingsactiviteiten.
zijn er ook
die zich, net
het NIOO in het recente verleden, in
enjof omgeving willen vestigen, om toch maar zo dicht mogelijk bij deze unieke kennis te zijn. Er zijn
twee recente voorbeelden. Het gaat hierbij om een rozenveredelaar en een aardappelveredelingsbedrijf.
Het tweede
is het bedrijf Solynta, een nieuw bedrijf (winnaar van
FoodValley Award 2012)
samen met
Wageningen UR
doet naar nieuwe aardappelenrassen. Het bedrijf heeft
onlangs een kantoor in Wageningen geopend en is van zins om op
grondgebied, in
directe
nabijheid van de Wageningen URt gezamenlijk onderzoek in kassen uit te voeren.
HH::l>nCIInI
3
Wat
Gemeente
concreet van U? In de (provinciale) Omgevingsverordening kan worden afgeweken van het concentratiebeleid. Onder bepaalde omstandigheden (bijvoorbeeld in geval van glastuinbouw als neventakjgemengd bedrijf) wordt buiten
twee aangewezen concentratiegebieden de bouw enjof
van kassen Desondanks wH het
van B&W bij
provincie
vragen voor de positie van
Wageningen. Voor kassen waar onderzoek wordt uitgevoerd (bijvoorbeeld in nauwe samenwerking met
de Wageningen UR) zouden wij graag begrip en enige ruimte in uw beleid willen vragen.
Het College van B&W onderschrijft het provinciale beleid van concentratie van de glastuinbouw. Behalve
de genoemde voordelen (minder verrommeling van het landschapt verantwoorde inpassing in het
landsschap en samenwerking op het gebied van energie, ontsluiting en logistiek) is tevens
verduurzaming en modernisering van de Gelderse glastuinbouw mogelijk. Elke impuls ter verbetering
van de ruimtelijke kwaliteit van het
landschap wordt door het
van harte
ondersteund.
De gemeente Wageningen wil graag met
provincie in overleg. We kunnen ons voorstellen dat naast
uw
verwoord in de Omgevingsverordening, dat uitgaat van
uitbreiding van
glastuinbouw in twee aangewezen cOllcentratilegt~bil:!dE!n
uitbreiding van kassen voor
in Wageningen en haar onmiddellijke omgeving
(Ede-Bennekom) mogelijk moet zijn.
Het
van B&W vraagt derhalve om beleidsvrijheid om echte R&D
& Development) in
kassen in
afwijkend met het provinciale beleid te kunnen
De
van
kassen voor hoogwaardig onderzoek, met en door
Wageningen UR, versterkt de (kennis)propositie
van Wageningen, Regio FoodValley
Gelderland! Vanzelfsprekend zal de gemeente Wageningen
waken voor een goede ruimtelijke inpassing.
Memo Thema
Betreft
Van
Datum
Documentnr
Hoorzitting Gebiedsvisie
Glastuinbouw
Gemeente Wageningen
15 april 2014
14INT00419
regio FoodValley
Nederland op
van land- en tuinbouw beschikt door
aanwezigheid van de Wageningen UR en
diverse a
bedrijven en instellingen over een unieke kennispropositie.
• Binnen dit ken
uster wordt
rijven en instellingen
samengewerkt, onderling maar
met
Wageningen UR
partner.
De aanwezige kennis op het gebied van land- en tuinbouw is voor bedrijven en
instellingen dé
zich in
nabijheid van
Wageningen UR te vestigen.
provincie erkend. Ondermeer in het kader van het Prioritaire
• Dit wordt ook door
Programma Topsectoren en Innovatie, waarvan AgroFood een van
provincie met
Wageningen UR en de
werken momenteel
in een Acquisitieteam samen om nationale en internationale bedrijven en
instellingen op
gebied van AgroFood te verleiden zich in Wageningen of de regio
FoodValley te
e
Een aantal van deze bedrijven en instellingen heeft voor
uitvoeren van speur en
ontwikkelingswerk
nodig. In deze kassen wordt onder
omstandigheden hoogwaardig onderzoek uitgevoerd. Ten behoeve van
monitoring (controle van
onderzoeken is
van de
nispartners
vereist.
e
Met andere woorden: de aanwezigheid van kassen in Wageningen (en omgeving)
voor het succesvol uitvoeren van onderzoek is gewenst, zo niet vereist.
.. De prOVincie Gelderland wil de glastuinbouw concentreren. Glastuinbouw (kassen)
hebben een grote landschappelijke en ruimtelijke impact en dit
ons
niet altijd in
.. Het
van B&W onderschrijft het provinciale beleid van concentratie van de
glastuinbouw. Behalve de genoemde voordelen (minder verrommeling van het
landschap, samenwerking op het gebied van energie, ontsluiting en logistiek) is
tevens verduurzaming en modernisering van de
inbouw mogelijk.
Elke impuls ter
van
ruimtelijke kwaliteit van het
landschap
wordt door het Wageningse college van harte ondersteund.
.. Het College van B&W wil bij
bij de provincie aandacht vragen voor de positie
provincie te bezien dat
ontwikkeling van kassen
van Wageningen en verzoekt
voor
(speur en ontwikkelingswerk) in Wageningen mogelijk moet blijven.
Het College van B&W
om beleidsvrijheid om echte R&D (Research &
Development) in kassen in overleg afwijkend met het
beleid te kunnen
beslissen.
..
van
voor hoogwaardig onderzoek, met en door de Wageningen UR,
,,,,,,..,1-"'....11'1- de (kennis)propositie van Wageningen, Regio FoodValley
Gelderland!
Vanzelfsprekend zal de gemeente Wageningen waken voor een goede ruimtelijke inpassing.
Gmail- t.a.v. de statencomrissie Gelderland inspraalo1r .1651923 Of1'"gevingsvisie
9-4-2014
t.a.v. de statencom missie Ge lderland inspraaknr.1651 923 omgevingsvisie
Philip Claringbould <[email protected]>
8 april 2014 15:09 Aan: [email protected] Bcc : Patrick Gree\en <patrick .gree\[email protected]>, "G . van Dijk" <[email protected]> , "Opdam, Paul" <Paui [email protected]> Geachte statencommissie,
Ik heb belangstelling om in te spreken in Ede om te benadrukken dat naast kleinere diersoorten als
boommarter ook hertachtigen \eilig de A 1 mO~ rt kunnen o\ersteken o\er een toekomstig ecoduct bij Ter
Schuur om zo de Utrechtse Heu\elrug waa~eifen gedoogd worden en de Veluwe met elkaar te \erbinden en
dat die mogelijkheid nu expliciet in de tekst en op de kaart van de omge~ngs~sie van de pro~nc* 2 elderland
te
komt te staan om zo k'ok de samenwerking op het \Aak van natuur tussen Gelderland en Utrecht...
~ L.P~~,e::eL.J-~1.../tD >"Z./PN~_
maken. Dat is nu ~it. 2,v o ei t.h::? 12- ~ c.JA-~ eé.l-' C~çtv!§
rrfogénft
~l
Pro~ncie
Utrecht gedoogt nl. herten van de Veluwe op de Utrechtse Heu\elrug en zo kan in het \erlengde van het ecoduct gecontroleerde uitwisseling plaats~nden o.a. met houtsingels en rasters, zodat de landbouw en het landschap er zo min mogelijk hinder van hebben en zo \eel mogelijk mensen en dieren er plezier aan bele\en. Deze mogelijkheid zou ook het in \erdienmodel van Food (en Nature) valley kunnen passen .. Als dit in de omge~ngs~sie staat kan de streek pro-actief samen aan het werk om de nodige maatregelen te nemen en bosjes en andere \tlorzieningen als een eoduct met domeinen en rij kswaterstaat aan te leggen en te beheren. Ecologie is ook economie. ~~. . d~~~~~~~~~~+m(~~~ at
~ko
t
clatJs .
:L- /4.. 11 5 IV {]'6'/2-it I ~
Ov4El2-l14sf: b &; L ~
Pó7 A KA..-tA _
> P~c.. rA Lr
Vriendelijke groet,
Philip Claringbould
inspraaknr.1651923
"+é"
Ç.
T
Foks, Frank <[email protected]>
Aan : Philip Claringbould <[email protected]>
Geachte heer Claringbould ,
Mijn dank \.Oor uw opga\e per mail (incl. zienswijzenr.) r:~ OG~
8 april 2014 15:36
H1·~~~
IVi,!.J.b()j) fi q
Ik heb u genoteerd \,Gor de Hoorzitting in Ede (Reehorst) op 14 april. Deze hoorzitting begint om 19.00 uur. Vriendelijke groet,
Frank Foks
Griffie P ro~nciale Staten van Gelderland
Secretaris van de commissie Ruimtelijke Ordening, Water en Wonen
T. 026-359 8557
https ://mail .google.comtmaill?ui=2&ik=671efc32bc&vi ew=pt&search=sent&th= 1454174e3age4042&sim=1454174e3age4042&sim=145418e1bb51dc94
1/2
en omgevingsverordening Gelderland
Ede
april 14
Hoorzitting:
in de
Kenmerk: zienswijze 016645
Geachte statenleden,
Mijn
over wonen/werken
bij aan duurzaamheid zoals
van
en wilgenhout voor de biomassa centrale, lintbebouwing want
een van
locaties ligt in
kernrandzone en
nog
gelieerde bedrijven welke passen in het
Cultuurhistorisch
de omgevingsvisie.
er ook geen problemen met
genoemde locaties
Mijn zienswijze werkt mee aan
Gelders Groene Ontwikkelings zone
(GO) en verder
de zienswijze
op de
negatief
Kernkwaliteiten.
LOG gebied
Ik dank u voor uw aandacht.
A.C. Visser
Noordersingel 86
3 1 XK Voorthuizen
blijven in Gelderland.
Bezwaar Op groene ontwikkelingszone veensteegjhaarwal Wageningen,
Indiener bezwaar: Wouter Schimmel mede namens LTO-Noord afdeling
en V.O.F. van
Ginkel-Ichlesias.
Provinciale Staten,
Ik wil graag bezwaar maken
het volgende:
Het gebied aan de zuidkant van het binnenveld vanaf de stuw tot aan
is in
ontwerp omgevingsvisie ingetekend als groene ontwikkelingszone. Hier willen we bezwaar
tegen maken. Ikzelf omdat ik samen met mijn ouders een melkveebedrijf heb wat hier met een
groot gedeelte van onze huiskavel invalt. Maar ik spreek ook namens enkele andere Agrarische
ondernemers die grond in dit
hebben en namens LTO-Noord.
Ik heb de volgende bezwaren:
toe was dit gewoon landbouwgrond zonder beperkingen, er wordt nu een nieuw
Toch
stempel op het gebied gedrukt.
Zoals ik al
wij hebben een
20 ha
8
Wij willen
onze
valt binnen
melkveebedrijf met
koeien op een huiskavel van nu
nieuwe natuurzone.
weiden, sterker nog, wij moeten milieutechnisch (Lv.m.
ammoniakwetgeving) dit ook. Als ongeveer 40% van onze toch al relatief kleine huiskavel
afgenomen wordt kan dit niet meer. We kunnen dan niet meer aan onze milieuvergunning
voldoen. En alternatieve huiskavel is er niet,
rijf
tussen het riviertje
grift en de Haarwal.
Punt 2
Deze maatregel zal de waarde van grond in dit gebied, maar vooral van ons melkveebedrijf flink
drukken, En als ik de boerderij straks wil overnemen, wil de Bank dan wel investeren in een
zonder toekomt voor melkveehouderij?
Punt 3:
wil ik u oproepen deze overwegingen mee te nemen in Uw beslissing. Maak van dit
gebied niet zomaar een natuurzone. Maar vooral wees
Ik wil U
moet dit NU
natuur worden, of heel misschien een keer over 10 jaar? Dan wil ik U vragen dit te schappen
ook om
onzekerheid en
Wouter Schimmel
Haarwal 2
6709PC Wageningen
meringen weg te nemen.
Geachte Provinciale Staten van Gelderland.
MdV
Met dank voor de gelegenheid die u ons heeft geboden onze reactie op de ontwerp-omgevingsvisie
nader toe te lichten, deel ik u namens het college van burgemeester en wethouders van Veenendaal
het volgende mede.
Met waardering hebben wij kennisgenomen van de door uw Gedeputeerde Staten opgestelde
commentaarnota naar aanleiding van de ontwerp-omgevingsvisie voor uw provincie. De waardering
geldt met name de zorgvuldigheid waarmee de enorme hoeveelheid reacties de aandacht heeft
gekregen .
Als gemeente in de provincie Utrecht, echter strak gelegen tegen de provinciegrens, maar ook als
deelnemende gemeente in de provincie overschrijdende regio FoodValley hebben wij gereageerd op
de ontwerp-omgevingsvisie. Deze reactie betrof twee punten: het kantoren beleid en de mobiliteit. Ten
aanzien van het kantorenbeleid hebben wij aandacht gevraagd voor een mogelijke ongelijke
behandeling van bestaande, maar nog niet voltooide, kantoren locaties in de provincie Gelderland en
in de provincie Utrecht. Dit gelet op andere regelgeving in de provincie Utrecht. Deze reactie heeft niet
geleid tot een wijziging van de inhoud van de omgevingsvisie of - verordening , maar tot het
commentaar dat "de beide provincies dezelfde doelen hebben en regelmatig contact over dit
onderwerp hebben". U zult wellicht begrijpen dat daarmee onze ongerustheid niet verdwenen is. Wij
twijfelen niet aan de bedoelingen met betrekking tot het kantorenbeleid en ook niet aan de regelmatige
contacten tussen beide provincie. Daar waar regelgeving aan de orde is, gelden echter de regels en
niet de frequenties van de interprovinciale contacten. Wij pleiten er daarom bij u voor de regelgeving
van beide provincies op elkaar af te stemmen. Handhaving van de verschillen in regelgeving geeft een
ongewenste ongelijkheid in vestigingsmogelijkheden voor kantoren, met name in de
(provincie)grenszones De vestigingsmogelijkheden voor kantoren in die regio's worden daarmee
mogelijk niet bepaald volgens de criteria van een goede ruimtelijke ordening , maar op basis van
ongelijke regelgeving .
Zoals gezegd vormde mobiliteit het tweede onderwerp van onze reactie op de ontwerp­
omgevingsvisie. Wij hebben gesteld dat aandacht voor de problemen bij de Rijnbrug bij Rhenen ons
tevreden stelde voor de korte termijn. Voor de lange termijn zien wij graag een duurzame verbetering
van de zuidelijke ontsluiting van de regio FoodValley, waarbij niet alleen de focus is gericht op
verbetering van deze bestaande brug. Deze opmerking hebben Gedeputeerde Staten van Gelderland
niet kunnen bewegen tot een aanpassing van de tekst. Dit betreuren wij. Dit zelfde geldt voor het
kennelijk negeren van onze vraag om aandacht voor de status van het station Veenendaal-De Klomp
dat zich door de huidige IC-status tot een succesvol P&R-station heeft ontwikkeld. Nogmaals
benadrukken wij dat het station belangrijk is en steeds belangrijker wordt voor de regio FoodValley. In
de gebiedsvisie van FoodValley is het station Veenendaal-De Klomp genoemd als een
mobiliteitsknooppunt met een regionaal belang. Helaas heeft onze opmerking in de zienswijze niet
geleid tot een uitspraak van GS over de gewenste ontwikkeling van en rond dit station, dat wellicht ten
overvloede vermeld, binnen uw provincie Gelderland is gelegen .
Wij verzoeken u om van de hiervoor genoemde punten goede nota te nemen en ..... nog belangrijker,
daarmee rekening te houden met de inhoud van de door u vast te stellen omgevingsvisie.
Ik dank u voor de aandacht.
Hoorzitting Omgevingsvisie Gelderland 14-4-2014 te
Inbreng Stichting Natuur- en Milieuzorg NW-Veluwe
1. De opvolgers van
EHS: GNN en GO
Onder het vorige kabinet is
EHS verkleind. Inmiddels ligt er het Natuurpact. Dat spreekt
van 'minimaal een
van verwerving en inrichting t/m
Wij hebben in mei
op de
van stas Dijksma. De
gevraagd rekening te houden met de
commentaarnota zegt daar niets over. Voorstel:
a) Natuurpact verwerken: gedeeltelijk herstel van geschrapte EHS, o.m. tussen Nijkerk,
Putten en Voorthuizen.
b} vermeld de prestatieafspraak met Manifestpartners: per jaar 400 ha verwerven en 600
ha inrichten.
c) De in het Natuurpact genoemde verbindingszones terughalen, i.h.b. de Voorthuizer
Poort tussen Veluwe- en Heuvelrug.
148-149 Nieuwe natuur in GO wordt volgens de tekst
GNN.
valt ca 10.000 ha
natuur buiten
GNN.
d) Alle natuur buiten GNN verdient passende planologische bescherming (bijv. GO inhoud
en kaartbeeld aanpassen).
2.Waterhuishouding
139 Hydrologische beschermingszones worden
en later
herbegrensd. Voorstel: huidige zones handhaven en zo nodig later herbegrenzen.
Ook peilbesluiten m.b.t. oppervlaktewaterpeilen in bijv. weidevogelgebieden zijn
Omgevingsvisie moet daarvoor aanknopingspunten bieden, bijv. door zowel in
belangrijk;
GNN als in
natte natuur aan te geven en hier tekst aan te wijden.
Windmolens
tekst: 300 m-zones rond weidevogelgebieden' hier moet onderzocht worden
windmolens bezwaarlijk zijn.
kunnen molens
in waardevolle open
worden
Onze voorstellen:
- de eerste 500 meter vanaf weidevogelgebieden in het geheel geen windmolens,
volgende SOOm alleen de laagste modellen waardevolle open gebieden geen windmolens windmolens toestaan ten ZO van kruising N301 met AZS (gem. Putten), tegen
polder Arkemheen; windmolens zouden daar ook storend voor vliegverkeer van/naar
Schiphol zijn (j. v.m.peilstation).
- Alle molens < 150 m hoog wegens storende knipperlichten bij> 150 m.{Zeewolde)
HE
IJ s
DV
TIN
E
Hoorzitting Provinciale Staten van de
Provincie Gelderland
14
2014 om 19.00 uur
MEMO mr. E.M. van Bommel
nam e n s:
hierna: "de Stichting"
i n zak e:
Staten van de
Provincie Gelderland
hierna' "de Provincie"
I. Inleiding
1. De
Apeldoorn en de
komen tot een ontwikkelingsgericht
zijn in constructief
om te
voor Paleis Het Loo.
Belangrijke speerpunten voor de Stichting zijn het verruimen van het aantal
en de daaraan gekoppelde wens om meer bezoekers
aan te trekken. De Stichting heeft van het Ministerie van OCenW als prestatie-eis
opgelegd
dat
gemiddeld tenminste 350.000 bezoekers per
dient
te genereren.
2. De Stichting heeft kennis genomen van de reactie op haar
en
is
dat de Provincie positief staat tegenover de toekomstplannen voor
het Nationaal Museum. Ook is het
mee te denken.
om te horen dat de Provincie bereid is
Il.
Behoefte aan meer rechtszekerheid
3.
De Stichting begrijpt dat de toetsing aan de Visie en de Verordening het beste
kan plaatsvinden als er een concreet (bestemmings)plan ligt. Niettemin heeft
de Stichting er belang bij om op voorhand meer duidelijkheid te verkrijgen
over hoe de Provincie de toets aan de Verordening en de Visie in de praktijk
zal toepassen. Het bestemmingsplan kan op die manier beter en efficiënter
worden
ingestoken
en
vertraging,
rechtsonzekerheid
en
teleurstellingen
kunnen zo veel mogelijk worden voorkomen.
4.
De Stichting heeft er belang bij dat de Provincie in ieder geval bevestigt dat de
beoogde ontwikkelingen niet op voorhand door de Visie en de Verordening
onmogelijk worden gemaakt. Graag zou de Stichting daar vóór de vaststelling
met uw Provincie van gedachten over wisselen.
lIl.
Toetsingskader
5.
Het gedeelte van Paleis het Loo dat in de zienswijze wordt aangemerkt als
'besloten Paleisterrein' is gelegen binnen het Nationaal landschap De Veluwe
en buiten de Groene Ontwikkelingszone (GO) en het Gelders Natuurnetwerk
(GNN). Het voorterrein van Paleis het Loo valt buiten het Nationaal landschap
De Veluwe, maar binnen de Groene Ontwikkelingszone.
6.
Wat betreft de ligging binnen de Groene Ontwikkelingszone, verwacht de
Stichting dat een toetsing aan artikel 2.7.2.1 (nieuwe groot- en kleinschalige
ontwikkelingen) en artikel 2.7.2.2 (uitbreiding van de bestaande functies) niet
aan de orde zal zijn. Het gaat om bestaande activiteiten, die in beperkte mate
zullen
worden
geïntensiveerd
binnen
het
huidige grondgebied
van
het
Nationaal Museum . Er zal dus geen uitbreiding van het bestaande oppervlak
plaatsvinden.
7.
Ten aanzien van de toets aan artikel 2.7.4.2 (Nationaal Landschap) verwacht
de Stichting evenmin belemmeringen . Naar de mening van de Stichting
versterken
de
door
haar
voorgenomen
activiteiten
de
opgesomde
kernkwaliteiten van Nationaal Landschap De Veluwe (Veluwemassief). Dat is
met name het geval omdat het Nationaal museum met haar bijzondere
tuinaanleg
de
samenhang
tussen
2
de
natuurgebieden
bevordert,
het
functioneren als netwerk verstrekt en zorgt voor een
n:>,~c"..,
zonering met
de omliggende
IV.
Conclusie
8.
Graag verneemt de Stichting - in algemene zin
een bevestiging van haar
zodat alle betrokkenen hun inspanningen voor een duurzame en
bestendige toekomst van Paleis het Loo op adequate en voortvarende
kunnen voortzetten.
3
Aan: Provinciale Staten Lh.k.v. hoorzitting omgevingsvisie
op 14 april 2014
te
commissie,
Op geen enkele wijze wordt in
omgevingsvisie ingegaan op
vele vrijwilligerswerk
in en voor de natuur en het landschap wordt verricht. Ook wordt de waarde van dit
vrijwilligerswerk voor het behouden en versterken van
landschappelijke kwa
in het
eel niet benoemd.
vrijwilligersinzet liegt er niet om en is nog
groeiende.
zijn momenteel alleen al
bij onze stichting 207 vrijwilligersgroepen aangesloten, waarbij 6.400 vrijwilligers zich
inzetten voor natuur en landschapswaarden.
landschapselementen, met
met aanleg van natuur- en
en
maar ook met
toegankelijk en beleefbaar maken van het landschap. Tevens betrekken zij jaarlijks
1000
kinderen bij hun werk en dragen zo bij aan de volgende generatie vrijwilligers.
In totaal ging
in 2013 om bijna 270.000 uren vrijwilligersinzet, waarmee vele miljoenen
Met het onderhoud van vele ommetjes en klompenpaden
euro's aan kosten zijn
dragen vrijwilligers substantieel bij aan de
vrijetijdseconomie en een goed
vestigingsklimaat.
Overal in de provincie zijn vrijwilligers actief en met name buiten het Gelders Natuur
Netwerk ontbreken beheersubsidies om
Want bij
basiskwaliteit van het landschap te behouden.
houdt
om
kwaliteit te behouden
landschapselementen plaats moet vinden. Zonder
onmiddellijk in dat er beheer van
beheer gaat de vitaliteit van landschapselementen snel achteruit en dientengevolge gaat
basiskwaliteit van het cultuurlandschap
De
zijn
achteruit.
maar
betrokken bij de d
ondersteuning van
deze vrijwilligers. De provincie mag de natuur- en landschapsvrijwilligers niet in
al was
maar vanuit welbegrepen
belang.
zullen de
vrijwilligers onvoldoende ondersteuning bieden. Het kost de provincie heel wei
vrijwilligers provinciaal te organiseren.
ondersteuning van
een enorme spin-oft.
zou
wel gek
als je
kou laten
om
klein financieel offer met
niet mee door zou
Volgens de Natuurvisie van het rijk, die zeer recentelijk is gepresenteerd, is het van groot
belang dat burgers de gelegenheid krijgen om
te leveren voor hun eigen leefomgeving.
past natuurlijk een facilitaire houding bij vanuit de overheden. laat het
dat
erbij
Rijk naar
provincie kijkt,
provincie naar gemeenten kijkt en
Het vrijwilligerspotentieel wordt
niet
gebeuren
het
en
doelen
m.b.t. behoud en versterking van de basiskwaliteit landschap zullen niet worden gehaald.
Stichting Landschapsbeheer Gelderland roept PS daarom op het vrijwilligerswerk in natuur
en landschap een stevige
te
in
omgevingsvisie, zodat het ook op
punt een
moderne visie wordt met plaats voor actief burgerschap en een belangrijke rol voor
vrijwilligers.
Dank voor uw aandacht.
Met vriendelijke
Arjan Vriend
directeur
Stichting
Gelderland
[email protected]
Notitie inspraak omgevingsvisie Provincie Gelderland
Oldenkamp, Wageningen(
14
2014, Ede.
Deze notitie behandelt de relatie tussen natuur j/andschap en energieopwekking middels windturbines en
biamassa (hout).
Casuïstiek toegespitst op de omgeving van Wageningen (Va//ei/Ve/uwe).
,. ruimte voor duurzame ontwikkelingen
"'behoud en
,,,,,,rct,,rlilna
,. duurzaamheid en gezonde economische
"'kwaliteit leefomgeving
De provincie heeft een
opgenomen om in 2020 voor
MW
uit wind op te wekken. De
tekst van de visie laat ten aanzien van de plaatsing van windturbines wel enige bezorgdheid met betrekking tot
natuur en landschap zien, maar
nauwelijks in op de knelpunten die zijn verbonden met de
van
windenergie. Die kunnen - sterk samengevat - als volgt worden weergegeven:
"De effecten van windenergie op het terugdringen van de CO 2 uitstoot zijn in de praktijk verwaarloosbaar. Door
onregelmatige en onvoorspelbare wind moeten bestaande elektriciteitscentrales blijven draaien (backup).
Bovendien kan teveel opgewekte elektriciteit niet worden opgeslagen, waardoor met (on)gunstige wind het
netwerk zwaar wordt belast. Dit kan tot uitval leiden.
Op nationaal niveau zijn de kosten voor opwekking elektriciteit uit wind drie keer zo hoog als opwekking uit kolen
of gas. Deze problemen
vooralsnog niet oplosbaar. ( Het Planbureau voor de leefomgeving doet een
lovenswaardige poging om feiten en fictie rond windenergie te scheiden, maar
veronderstellingen dan
uit, vooral met betrekking tot
om
rendementsverbeteringen te bereiken.)
van windturbines zullen minimaal zijn (vooral thermodynamische
beperkingen).
In Nederland kan bij uitvoering van het Energieakkoord door middel van wind 1,9% van de totaal verbruikte
koo/sto/arm worden
Deze
kost dan wel ten minste €
miljard. {
Windenergie zal blijvend veel subsidie vergen ( SDE+ garandeert 15
exploitatie subsidie)."
Zie ook:
(al Arie C. de Goederen: Onbeperkt klimaatneutrale stroom, veilig, betrouwbaar en betaalbaar, nov 2013 (zie
'!i.:!!'!J.um~~rl.Kitl!~ ). (bl Pieter lukkes: Nut en noodzaak van windenergie in het Energieakkoord (Essay). Maart 2014. Windenergie draagt derhalve niet 0/ nauwelijks bij aan duurzame ontwikkeling. ( voor zover duurzaamheid wordt gekoppeld aan verminderde CO, uitstoot enj ofzinvolle besteding van
middelen) Als gevolg daarvan
de overige bezwaren
windturbines extra moeilijk te
.. Aantasting landschap, woon- en leefklimaat
•
Vernielingen natuur bij plaatsing en onderhoud van windturbines
•
Belemmeringen voor specifieke fauna
•
Geluidshinder, vooral 's nachts
•
Slagschaduw of flikkerend licht
•
Waardedaling vast goed in de nabijheid windturbines
•
Recreatie en toerisme minder aantrekkelijk
Windturbines beperken derhalve de kwaliteit van de leefomgeving en van natuur en landschap.
Windturbines en Natura 2000.
In de Provinciale visie wordt allereerst uitgesproken dat in Natura 2000 gebieden in beginsel de plaatsing van
windturbines moet worden uitgesloten. Deze stellingname wordt breed ondersteund door 'Vogelbescherming
Nederland' , KNNV - werkgroepen en de vele natuurstudieclubs, vooral voor Natura 2000 gebieden waar vogels in
het geding zijn (directe slachtoffers, barrières en inperking leefgebied) .
Niettemin laat de provinciale visie de mogelijkheid bestaan om - in geval van groot maatschappelijk belang - toch
plaatsing toe te staan.
Edoch, gezien de beperkingen rond nut en noodzaak van windenergie, kan moeilijk van (groot) maatschappelijk
belang worden gesproken. (zou het geval kunnen zijn bij bewezen alternatieven, waarbij schommelingen worden
opgevangen zonder belasting voor netwerk en de kostp rijs laag blijft)
Wanneer terugdringing van CO, uitstoot het doel is, dan kunnen met uiterst geringe financiële middelen CO,
rechten worden opgekocht, waarmee CO, uitstoot daadwerkelijk kan worden vermeden . Dergelijke geringe
bedragen voorkomen dan onnodige aantasting van Natura 2000 gebieden.
Winturbines in Wageningen.
Vanuit ideologische overwegingen is in Wageningen bij een deel van de bevolking bereidheid om mee te werken
aan de verplichting van de provincie om windturbines te plaatsen. Een vorig jaar uitgevoerd draagvlakonderzoek
kende echter zo veel tekortkomingen, dat inmiddels de weerstand sterk is toegenomen. Niettemin besloot de raad
om de locatie 'havenkonaal' voor nader onderzoek voor plaatsing van vier windturbines aan te wijzen. De logica
van deze keuze is sterk omstreden:
•
Na discussie in de Raad bleek het niet te gaan om het havenkanaal, maar om een deel van het Natura2000
gebied in de aanliggende uiterwaarden.
•
In een rapport van Bureau Waardenburg uit 2011 (rapport 11-006) werd plaatsing van windturbines in dit
gebied niet gewenst geacht. Dit is conform de adviezen van Vogelbescherming en de plaatselijke afdeling
KNNV.
•
In 1973 werd door Raad van State al een besluit geformuleerd dat in de betreffende uiterwaarden geen
bouwwerken mogen verrijzen.
•
Enige jaren geleden werd de nabij de haven gesitueerde asfaltcentrale van Bruilom wille van de kwaliteit
van natuur en leefomgeving gesaneerd.
•
De Waterwet ( uitvoering RWS) werd nog niet getoetst.
op natuurlijke kwaliteiten, evenals in
" In het N2000 gebied wordt sinds 1973 het beheer
gebieden en in het
ook nog na 2011. Dit betreft ook
natuurwaarden
voorde
"
ten zuiden van de Rijn. Inventarisaties laten een stijging van
en
die extra
van windturbines.
Tijdens inspraaksessies werd de raad nadrukkelijk gewezen op de omstandigheden op
waar windluwte, ruwheid oppervlakte en heuvels zorgen voor een uiterst laag rendement bij
de opwekking van elektriciteit uit wind.
" Tijdens de openbare besprekingen over een collegeakkoord kwam op 7 april j.1. het te verwachten
resultaat van een ( door de Provincie
bureau zou
in
nieuw onderzoek van Bureau Waardenburg ter
Dit
ondanks het feit dat de omstandigheden eerder meer dan minder beperkingen opleverentot hun conclusies uit het in 2011 uitgebrachte rapport, nu de
windturbines in dit gevoelige N2000 gebied wel mogelijk te achten.
Plaatsing van windturbines
nauwelijks bij aan vermindering van CO 2 uitstoot. Omwille van
kwaliteitsbehoud van natuur en landschap dienen N2000
dan ook niet bestemd te worden voor
windturbines. In de omgeving van Wageningen valt dat extra afte raden. Daarmee is tevens kwaliteitsbehoud
van de
bereikt.
In de
van de Provincie Gelderland wordt
op de betekenis van hout voor onze
samenleving. Het voorgestane beleid veroorzaakt zelfs grotere tekorten aan hout dan nu reeds bestaan, waardoor
import van hout en pellets drastisch zal toenemen. Stijgende eigen
en houtverwerking zijn voor de
leefbaarheid van het platteland echter onmisbaar.
Dit schrijnt te meer omdat voor het bereiken van klimaatdoelen,
van hout als biomassa (ten
sterk in opkomst is.
Enkele aandachtspunten:
" Natuurbeleid is sterk
op
van bos ten behoeve van biodiversiteit. Alsof een dynamische
ontwikkeling van ouder wordende bossen geen waarde heeft voor biodiversiteit.
" Daarnaast is het beheer op minder
" Door
boomsoorten dan voorheen gericht.
worden de natuurlijke
nr...rorHI<'C
voor de houtverzorging drastisch
" Door te streven naar grote hoeveelheden dood hout wordt die potentie extra
"
De boswet wordt niet strikt toegepast wat betreft compensatie van de al verloren gegane oppervlakte
bos. In de nieuwe ,,,,,,,t,,,,,,,
is bos onvoldoende beschermd.
" Laan - en wegbeplantingen worden nog nauwelijks beheerd met het oog op de houtvoorziening.
" De verworven gronden in de EHS bereiken vaak niet het beoogde natuurdoel. Zo
kosten. Grote delen van de EHS zijn
"
Bosinstandhouding is wereldwijd niet
dan tegen enorme
voor
10% van het bosareaal is
ao,"orhti,I"<><>r,;
betreft niet bedreigde bossen. Door ontwikkeling van economieën elders ontstaat een
hout. Onze
om hout te importeren zullen drastisch verminderen.
maar dat
behoefte aan
~~~.!.!<.:.
Hout verdient een prominente plaats in de omgevingsvisie
c.
In het Energieakkoord wordt een
rol toebedeeld voor op hout gestookte centrales om
'klimaatdoelen' te halen. Ondertussen worden grote bezwaren gehoord, zowel ten aanzien van de
onderbouwing als van de beschikbaarheid van hout.
Onze atmosfeer is al oververzadigd met CO,. Wanneer CO, vrijkomt bij verbranding van hout zal dat, sterk
vertraagd, vooral in plantenmassa met korte koolstof cycli gaan zitten: bladeren, grassen, twijgjes, korte
humus etc. Daaruit komt CO, in zeer korte omlopen (cycli) snel weer vrij. Ook uit dood hout.
Dat levert dus
op om klimaatdoelen te bereiken.
Daarvoor moet CO, in het hout van optimaal
met een
bomen gaan zitten. Per eenheid van tijd (
volume aanwas. Dan moet de
dus
van beplantingen en bossen daarop
worden beheerd. Dat wordt slechts mondjesmaat
Hierboven werd al
dat voor
Nederland zowel de oppervlakte bos en beplantingen als de kwaliteit van het beheer sterk te wensen
overlaten. Wereldwijd is dat nog stringenter, zelfs in
bossen.
Het huidige bosbeheer en het bosbeleid maken het onmogelijk om de bij verbranding van hout
vrijgekomen CO, in voldoende mate vast te
Ondertussen zijn
in hout.
met veel subsidie - op hout gestookte centrales (in vele capaciteiten en toepassingen)
gebouwd, die een grote honger naar hout hebben. Aanvankelijk werd gedacht dat vooral de kleinere centrales met
te voeden zouden zijn. Maar er
resthout uit bossen, landschappelijke beplantingen, parken en
verdwijnen ondertussen ook sortimenten met meer waarde in de kachel. Grotere centrales importeren enorme
vrachten pellets uit Zuid Oostelijke staten van
Canada en Rusland. Dat is kostbaar,
met veel
gepaard en bossen worden kaal gekapt zonder voldoende duurzame herplant.
Alom wordt
dat
Wel zien
noodzakelijk is, maar in de praktijk blijkt dat slecht uitvoerbaar.
en terreinbeheerders een mogelijkheid om op een verantwoorde
wijze resthout ( chips) voor stookdoeleinden op de markt te brengen. Maar daarvoor dient dan wel een prijs te
worden
die de instandhouding van bos en beplantingen ten
komt.
Dat is nu niet het geval.
Beleid dat
dient er voor te zorgen dat boseigenaren een
is op instandhouding van bos en
redelijke prijs ontvangen voor chips en dat verder in strikte zin cascadering wordt toegepast.
Uitbreiding van op hout gestookte centrales dient te worden voorkomen.
Op korte termijn dient het tekort aan chips te worden opgevangen door
van
te beheren
:'Int:'lI'F":;
(EHS, braak
2. Vermindering van begrazingsdruk in natuurterreinen en bossen en beperking van aandeel dood hout in
bossen.
3. Herstel van ondoordachte omvormingen van bos.
,
FODI Federatie van Oppervl aktad elfslOflorlwinnende Indus!ricën
kie l, grind. zand, mergel e.d,
Dames en heren Statenleden,
Grondstofwinning is van Nationaal Belang (Dit staat in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte van
de rijksoverheid). Ingevolge dit beleid moeten maatschappelijk aanvaardbare winningsmogelijkheden
van grondstoffen zoveel mogelijk benut worden. Bovendien wordt daarbij gestreefd naar het
realiseren van ook andere ruimtel ijke doelen in combinatie met grondstofwinning. Denk aan :
natuurontwikkeling, rivierveiligheidsdoelstellingen, recreatieprojecten, enzovoorts.
Het buitendijkse rivierengebied is vanwege het juist dààr aanwezige geologisch voorkomen van zand
en klei bij uitstek van belang voor de real isatie van dit nationale belang van continuïteit van de
grondstoffenvoorziening in de toekomst !.
Grondstofwinning wordt bovendien inmiddels algemeen gezien als een heel goed vertrekpunt voor
natuurontwikkeling en voor ecologisch rivierherstel. In het rivierengebied zijn vele geslaagde
voorbeelden hiervan aanwezig (bijvoorbeeld: de projecten 'Rijn in Beeld' en 'Maas in Beeld' i).
Hoewel natuurontwikkeling dus hoog op onze agenda's staat, botst projectontwikkeling in de
praktijk regelmatig met de natuurwetgeving. Binnen de vooral op behoud van bestaande (natuur-)
waarden gerichte regelgeving is vaak te weinig ruimte voor ontwikkeling van nieuwe natuurwaarden
(deze zijn juist in het robuuste en dynamische buitendijkse rivieren gebied zeer kansrijk is en wordt
gekenmerkt door een veel hogere biodiversiteit).
Ook de ontwerp Omgevingsverordening van provincie Gelderland geeft ons op dit punt aanleiding tot
zorg. Er is in toenemende mate sprake van stapeling van regelgeving.
Voor klei- en zandwinning lezen wij in de Commentaarnota (op pagina 142):
"Een project dat bestaande natuurwaarden respecteert en nieuwe ontwikkelt overeenkomstig de
kernkwaliteiten voor het betreffende gebied zal niet in strijd zijn met de bescherming van GNN
(Gelders Natuur Netwerk) en GO (Groene Ontwikkelingszone) in de Omgevingsverordening".
Dit klinkt hoopvol.
Tegelijkertijd lezen wij echter (op pagina 146) dat nieuw vestiging binnen de GNN verboden is tenzij
er sprake is van groot openbaar belang en indien er geen alternatieven zijn. Dit geldt ook voor de GO
indien het gebiedskarakter wijzigt (pag. 149). Zo'n wijziging van gebiedskarakter doet zich in de
praktijk bijna onvermijdelijk voor (of sterker: wordt vaak juist beoogd !) wanneer de huidige
agrarische riviernatuur in combinatie met grondstofwinning wordt omgezet in hoogwaardige natte
riviernatuur. Het overgrote deel van het buitendijkse rivierengebied wordt op de kaarten aangeduid
als GNN of GO. Dit roept derhalve de vraag op of buitendijkse zand- en kleiwinning überhaupt nog
wel mogelijk zal zijn? Met uitzondering wellicht van de gevallen waar een groot openbaar belang kan
worden aangetoond. Dit zal bij private projecten in de praktijk echter eerder uitzondering dan regel
zijn!
Kaart 7 bij de Omgevingsvisie geeft bovendien circa 7300 hectare zoekgebied voor het vinden van
minimaal 5300 hectare nieuwe natuur. Op kaart 4 bij de Omgevingsverordening lijken deze echter
niet terug te komen . Dat betekent mijn inziens dat de boven geschetste nee, tenzij-status voor
nieuwe projecten binnen de GNN ook op deze zoekgebieden van toepassing is. Dit roept sterk de
vraag op of deze ambitieuze ontwikkelingsdoelstelling van nieuwe natuur, in elk geval vanuit private
projectontwikkeling, nog wel te realiseren zal zijn?
...
FODI Federatie van OppervlaktedelislOflcnwinnendc Industrieën
kiel, grind, zand, mergel e,d.
Concluderend, biedt de ontwerp Omgevingsverordening vooralsnog onvoldoende duidelijkheid
omtrent de mogelijkheden om ook in de toekomst in het buitendijkse rivierengebied grondstoffen te
kunnen winnen en natuur te kunnen ontwikkelen. Als zodanig achten wij de Omgevingsverordening
in strijd met het Nationale Belang van grondstofwinning, zoals opgenomen in de rijksstructuurvisie
Infrastructuur en Ruimte.
De Omgevingsvisie en de Omgevingsverordening zouden het bedrijfsleven naar mijn mening veel
meer moeten uitdagen om geslaagde projecten met maatschappelijke en ruimtelijke meerwaarde te
ontwikkelen: Van hindermacht naar ontwikkelkracht ! Dit past bovendien veel beter bij de filosofie
achter de in ontwikkeling zijnde nieuwe Omgevingswet.
Wij verzoeken u als leden van Provinciale Staten van Gelderland om dit te bevorderen en mogelijke
knelpunten uit de regelgeving te verwijderen.
Dank voor uw aandacht.
FODI
Federalie van Oppervlaklcdel!stoflemv;nncndc Induslrieën
klol. grind. zand, mergel e.d.
Ir. L.A.C. (Leonie) van der Voort
Steigerboom 8, 5331 KA Kerkdriel
Postbus 110, 5330 AC Kerkdriel
M: 06 22 89 23 34
E: [email protected]
W: www.fodi .nl
tel. 071 ­ 5120514
gsm 06 51151731
e-mail: [email protected]
C.A. W. Thunnissen
Krimkade 18
2251 KA Voorschoten
Het college van Gedeputeerde Staten van Gelderland
Postbus 9090
6800 GX Arnhem
14 april 2014
Betreft: Inspreken op hoorzitting Omgevingsvisie te
Zienswijze 01661073 ontwerp-omgevlngsvisie/beantwoording blz. 101 en
commentaarnota blz. 134-136
Geachte gedeputeerden, statenleden en leden van de provinciale staf,
Op 24 juni 2013 heb ik een zienswijze ingediend ten aanzien van het in mijn ogen
onterecht opnemen van een deel van de bebouwde heuvelrand gelegen in de
gemeente Ubbergen aan de Noord-Oostkant van de Stollenbergweg - vanaf de
Emmalaan tot de Oude Holleweg - als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur.
En dientengevolge nu automatisch opgenomen in het GNN.
De
van GS daarop (01661073 - 90 op pagina 101 "Werkmateriaal") luidt:
Indiener vraagt aandacht voor begrenzing van
in
Berg en Dal, gemeente Ubbergen. Dit gebied een
bebouwde heuvelrand gelegen aan de Noord-Oostkant van
de Stollenbergweg - vanaf de Prinses Christinalaan tot aan
de Oude Holleweg - en vonnt een effectieve afschenning
van het er achter gelegen "Gelders Landschap gebied",
onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Opmerkelijk
is dat destijds bij het vaststellen van deze Ecologische
Hoofdstructuur een deel van deze bebouwde heuvelrand
niet en een deel wèl in de EHS is opgenomen.
Ook de bebouwde percelen aan de Oude Holleweg zijn niet
in de EHS opgenomen.
Indiener is van mening dat er een
moet
gemaakt en verzoekt de begrenzing aan te passen.
Het aangeduide gebied buiten het Gelders NatuurNetwerk
(GNN) heeft ook een ecologische functie, zoals dat ook het
is bij tuinen in stedelijk gebied.
Er is echter een
wezenlijk verschil in bebouwingsgraad
en aanwezige bosbegroeiing met het overige gebied tot aan
de Oude Holleweg. Daardoor is dit zuidelijker gelegen
gebied wel tot het GNN gerekend.
Wij hebben het GNN gedefmieerd als alle bestaande bos­
en natuurbestemmingen binnen de huidige EHS.
AangezÎ1en de bebouwde oppervlakken in het gemeentelijk
bestemmingsplan woonbestemmingen hebben, hebben
wij in dit specifieke geval de GNN-begrenzing daarop
aangepast en de woonvlakken bestemd als Groene
Ontwik.k:elingszone.
Het bestemmen van de woonvlakken In dit gebied als GO is naar mijn smaak een
oneigenlijke toepassing.
Het belangrijkste argument is dat deze aanpassing nog
de ongelijke
behandeling wegneemt ten opzichte van in de hetzelfde gebied gelegen bebouwde
percelen die niet in het GNN noch in het GO zijn bestemd, maar als stedelijk
gebied.
Het argument dat er "een vrij wezenlijk verschil in bebouwingsgraad en aanwezige
begroeiing met het overige gebied tot aan de Oude Holleweg" zou zijn, gaat niet
op, zoals u op bijgevoegde planoviewkaart kunt zien.
qua begroeiing al helemaal
niet, zeker als je naar het eeuwenoude park van 'Ut Huys te Schengen" aan de
Oude Holleweg kijkt. En naar Huize
Moerbei" Stollenbergweg 22, dat als
stedelijk gebied is bestemd. De begroeiing op het
GNN bestemde deel van de
heuvelrand is opschot van na de 2e Wereldoorlog. Het gebied was in 1948 nog
geheel kaal, daar het als opslagdepot voor
geallieerden was gebrUikt.
Kortom, er wordt niet met gelijke maat gemeten.
Inspreektekst van de heer CAW. Thunnissen betreft zienswijze 01661073
1/2
Graag verzoek ik u om de Omgevingsvisie zodanig aan te passen dat de halve
sectie gelegen aan de Stollenbergweg die nu in het GNN valt, op dezelfde wijze
wordt behandeld als de andere helft en evenals de andere helft van deze sectie wel
als stedelijk gebied wordt bestemd.
Op het "gevoegde kaartje is de bedoelde sectie gearceerd aangegeven.
voor de te nemen moeite, tekent, met vriendelijke groeten,
~
C.A. W. T unnissen
Eigenaar perceel B-3403 aan de Stollenbergweg te Berg en Dal. Bijlagen: - planoview kaart van Berg en Dal met arcering van het betreffende gebied behorende bij zienswijze 01661073. - planoview kaart van Berg en Dal met aanpassing zoals in het ontwerp Omgevingsvisie (vastgesteld)-concept 3 is opgenomen. Inspreektekst van de heer C.A.W. Thunnissen betreft zienswijze 01661073
2/2
41c"t#<-J:k c .
,Ij
-W.TtJ(~"N/{ ~6 M
.'-11.....
,
Zoek op trefwoord, adres of postcode ...
provinCie Gelderla.nd r!
Iannen selecte
Themakaart:
Geen themë
Teksten op gel "
29 teksten gevonden Plannen (29)
,-'
.i
~
Visie
1 Toekom:
1.1 De
v-......
;.
1.2 Pro
ç"~-
~t'o
1.3 Str
~
'
".'
1.6 ThE
1.7 Lee
c:
Alks
~
dichtklappen -
- Alles J'
\"" .1
~..:i~\
:; ,-'.1
.....
~
....
1.4 Ste
1. 5 Lar
open klappen
\
,...
........
2 Divers
I
r.;s:
100 m
200ft
I
....... :}\'1
~JI' 2Cl3
Izoe ken
I
.. _,JO"
.;
'"
.,. ""
\
\
;
,
,/'
".
m
m
,.
., , "
r
m
/.
, ""
\
,,/
.,­ ./
/
I
I
(
J
I
}
I
I
I
I
I
m
"::lmm
:J
."
c.
CN
~
CD
..
n
:::J
0
n
I
~
CD
tn
CD
tn
..cc
..-
<
m
~
CD
tn
_.
3
cc
CD
<
-:::J
cc
tn
<
_.
0
~
~
I
~
0
I
~
~
0
N
12. Secretariaat DIkkenbergweg 2, 6721 AC Bennekorn
Telefoon 0318417954
IBAN NL531NGB0002779668
I.n v
de Stichting
Reactie SME Omgevingsvisie Provincie 14 april 2014
De Stichting Milieuwerkgroepen heeft met veel belangstelling kennis genomen van uw Omgevingsvisie Gelderland .
Bij het formuleren van een visie verwachten wij een duidelijke lijn naar de toekomst, waarbij duurzaamheid en
toekomstbestendigheid belangrijke aspecten zijn . De SME zou hiervan graag meer in Uw visie terugzien.
Duurzaamheid
• Er wordt in de Omgevingsvisie vooral uitgegaan van de klassieke economie, waarvan de zwakheden toch
onlangs nog duidelijk zijn geworden, ipv het initiatief te nemen voor een duurzame en daarmee
toekomsbestendige economie.
• Het onderdeel Gelderse Ladder voor duurzaam ruimtegebruik is nog nauwelijks ontwikkeld. Wij vinden het
zorgelijk dat deze na 2 jaar nog steeds niet verder is uitgewerkt.
• Ook is er in uw visie te weinig oog voor duurzaamheid in termen van Brundtland en circulaire economie e.d .
Tijdens de Gelderse terugkomdag in Cinemec in Ede werd door het aanwezige bedrijfsleven massaal
gevraagd om meer aandacht voor duurzaamheid, circulaire economie en cradle to cradle (naast
onderwijs/opleiding).
• Ten aanzien van duurzaam gebruik van de ondergrond verzoeken wij het voorzorgprincipe toe te voegen.
Realisatie natuur en landschap
• De provincie wil met haar ambitie en rolopvatting (4.1.1) een voorbeeldfunctie vervullen en biedt daarnaast
een basisbescherming voor het hele Buitengebied van Gelderland. Deze basisbescherming houdt in dat
majeure aantastingen van de kernkwaliteiten van het buitengebied deugdelijk onderbouwd dienen te zijn en
ook dienen te worden gecompenseerd.
• De SME is blij dat de Veluwe als majeure opgave in de uitvoering is benoemd. Maar dat is ook logisch bij zo'n
groot en belangrijk Natura 2000-gebiedDe afgelopen jaren heeft de Veluwe als eigen entiteit niet voldoende
aandacht gekregen. Daarvoor is op korte termijn een uitgewerkt plan nodig .
• Ook de realisatie van het GNN lijkt ons zo'n majeure opgave, maar die staat niet als zodanig genoemd. Graag
toevoegen.
Beschermingsregime GNN en compensatieregels
• Het GNN is hier en daar herbegrensd. Er zijn technische correcties geweest waarbij de vigerende
bestemming als uitgangspunt is genomen voor de toevoeging aan het GNN of de GO. Wij vinden het daarom
zeer spijtig dat u al anticipeert op een nog ter discussie staand bestemmingsplan in Ede, namelijk dat van de
Parklaan.U hebt een grenscorrectie van het N2000 gebied Veluwe ingevoerd die waarschijnlijk gelukkig niet
gerealiseerd zal worden. Wij hebben dit in de vorige versie van dit plan al aangegeven. Ook in relatie tot de
PAS is dit bestemmingsplan problematisch door zjjn aanzuigende werking op extra verkeer met alle gevolgen
voor het Natura2000 gebied Veluwe bij Hoekelum.
• Volgens uw visie (4.2.1) is gekozen om alleen echte bestaande natuur plus de 7300 ha bruto (5300 ha netto)
nieuwe natuur als GNN op de kaart te zetten. In tegenspraak hiermee hebt u in hetzelfde gebied bij
Hoekelum, Ede, een stukje nieuwe natuur opgenomen. Maar dit gebied is nu nog een oude eng omzoomd
met prachtige oude eiken. De gemeente Ede wil hierop een groot verkeerspunt aanleggen . Een restantje zal
dan aangeduid als nieuwe natuur worden ingeplant. Wij vinden dit geen juiste gang van zaken en verzoeken
om correctie.
• Er ligt echter verspreid over Gelderland nog heel wat bestaande natuur die in het verleden via de Provinciale
regeling bos en natuurcompensatie was beschermd. Omdat deze regeling is geschrapt verzoeken wij om ook
deze natuur op te nemen in het GNN-netwerk of het oude beschermings- en compensatieregime te
handhaven. Dit tevens als compensatie voor de vele duizenden ha EHS-natuur die door de nieuwe aanpak
zijn geschrapt.
Stiltegebieden
Wij vragen ons af waarom de verordening Stiltegebieden (4.3.5) al geschrapt wordt als er mogelijk nog nieuw
beleid moet worden gemaakt. Er is zeker behoefte aan stiltegebieden, net als aan donkertegebieden, t.a.v. de
beleving van natuur en landschap. Wij verzoeken u eerst nieuw beleid te formuleren en dan pas eventueel
Stiltezone's af te schaffen of de begrenzing te wijzigen. Stiltegebieden (in verordenif1g) dus weer toevoegen.
(Mede)Verantwoordelijkheid van burgers voor natuur M.,~ ',\.-vi ~~ . ktr k !
Geheel gemist wordt aandacht voor de ontwikkeling van tijdelijke natuur, na uurvriendelijke tuinen van
particulieren en stadslandbouw. Dit mede als middelen om bewustzijn tav het belang van natuur voor
gezondheid en welzijn te bevorderen, en burgers hiervoor mede verantwoordelijk te maken.
Suzette Stumpel-Rienks, voorzitter
td..
Werkgroep SPEK Angerlo Dianne Kiffen Eldrikseweg 1 6986BR Angerlo 0313-482791 Mijn naam is Dianne Kiften, ik vertegenwoordig vanavond de Werkgroep SPEK Angerlo
staat voor
Problematiek in Eigen Kern.
De werkgroep bestaat uit ongeveer 25 huishoudens
actief betrokken zijn bij
verweer
tegen een plan van een ondernemer om een varkensstal te bouwen van 3000 varkens zeer
nabij
woonkern Angerlo. Het bijgaand kaartje verschaft u inzicht hoe de locatie is
gelegen.
rode cirkel heeft een straal van 1000 meter.
afstand is
op een
aanbeveling van de GGD in verband met gezondheidsrisico's. Binnen deze cirkel valt bijna
het
dorp
Een andere locatie die aangegeven staat op de kaart is
gras/mest drogerij die tot begin
voor zeer
hinder in
omgeving en deze
jaren
actief was. Dit bedrijf
hinder is in het geheugen van de Angerlo'ers gegrift. Door bezwaren van omwonenden tot
aan de Raad van State toe, is uiteindelijk dit bedrijf gestopt.
wil bouwen is ruim 2 jaar geleden ingediend.
Het huidige plan van de agrariër die de
zijn door omwonenden
bij gemeente
de Provincie en Raad van
State. In maart j.1. heeft dit geleid tot de uitspraak van de RvS dat het besluit t.a.v.
Natuurbeschermingsdeel nietig is verklaard.
2 jaar lang hebben bewoners bezwaar gemaakt door
te voeren met
ondernemer,
gemeenteambtenaren, de politieke organen, er zijn procedures ingediend
Er is een
op
van de omwonenden maar zonder resultaat.
in het kader van het landelijk toetsingskader met DLG, GGD,
een pilot project
provincie en gemeente Zevenaar met deelname vanuit de SPEK groep.
omwonenden hebben zich
verdiept}
gevraagd, zich georganiseerd}
informatienetwerk voor de achterban opgezet.
Er is een politiek debat gehouden voor
gemeentelijke verkiezingen in maart waar
is
in
varkensstal een van de besproken onderwerpen was,
verkiezingsprogramma van 2 politieke partijen.
Onze achterban is gegroeid startend met 2 tot
140 mensen die kenbaar hebben
gemaakt dit onwenselijk te vinden.
ondernemer kan terugkomen met een aangepaste Toch blijft onze ongerustheid bestaan,
versie van zijn plan. Wat willen wij u vanavond vertellen en vragen in het kader van de omgevingsvisie. Ons gebied rond Angerlo valt binnen
stadsregio Arnhem-Nijmegen en onder het verwevingsgebied, we grenzen direct aan een zoekgebied nieuwe natuur. Aandachtspunten
we uit
Vrijetijdseconom ie
plannen hebben gehaald zijn:
Natuur en landschappelijke waarden GNN
nieuwe vestigingen voor
Over
grond gebonden veehouderij.
nieuwheid van
op te richten bedrijf het volgende:
Volgens de gemeente past dit plan in een bedrijfsverplaatsing, het bedrijf thans
gevestigd aan de Dorpsstraat houdt al sinds ongeveer een 10 tal jaar geen varkens en
een zeer beperkt aantal vleeskoeien. In verband met Kolkwijk, een wijk voor 110-120
woningen, zou het bedrijf zich willen verplaatsen naar
meter
Het
bedrijf wil groeien naar 3000 varkens en een kleine 100 vleeskoeien.
De omwonenden menen dat dit valt onder de categorie nieuwe vestiging, want hoe
lang blijven vergunningen van kracht (nu 90 varkens) wanneer vervallen rechten die
aan ontleend worden!
De zorgen van de omwonenden richten zich
geuroverlast
De zorg om gezondheidsrisicds (stressgerelateerde klachten, maar ook risico's
van antibiotica resistentie bij MRSA en ESBL
en
van zoönosen)
Ernstige aantasting van kwaliteit wonen en leven
Aantasting van landschappelijke waarden, aantasting van het leefgebied van een
aantal waardevolle dieren en planten
I\/o .. I~'~'t
van geluid en verkeershinder
stikstof uitstoot
Wat willen wij van de provinciale
• Het opnemen van de 1000 meter afstandsnorm tussen
veehouderij
(vooral de varkenshouderij en pluimvee bedrijven) en groepen omwonenden
teneinde ze te
risicovolle gezondheidsschade
• Bescherming van de leefwereld van omwonenden door nieuw- vestering daadwerkelijk te voorkomen en daartoe heldere criteria te verwoorden. • bescherming van natuur - en landschappelijke waarden.
U spreekt van dilemma's voor de overheden, daar waar verschillende belangen in het geding
zijn en weging van die belangen gelegd moet worden naast een liniaal van
Wij zouden u willen oproepen om allereerst de toetsing en bescherming van het leefklimaat
en de gezondheid van de bewoners van een gebied voorop te stellen.
Economische belangen en de landbouw worden vaak met elkaar in verband gebracht.
De maatschappelijke economische belangen zijn in bovengenoemde situatie diverser als op
het eerste gezicht lijkt. Voor het boerenbedrijf
het om slechts 0.2
Andere bedrijven in dit gebied
gericht zijn op
en
lopen veel
schade door dit plan op doordat de inzetbaarheid van het bedrijf in het gebied kleiner zal
zijn.
Alle omwonenden lopen naast
al eerder genoemde argumenten ook nog een planschade
waarde van de woningen en bedrijven}
gaat hierom
op die geschat wordt op 30 % van
miljoenen
in zover onze vragen en opmerkingen. Notitie
14 april 2014
Ons
~:~n
Landgoed Linschoten:
Stiftsche uiterwaarden
El°k : V085524ab.00001.dr
Hoorzitting Omgevingsvisie
en - verordening Gelderland
Dames en heren statenleden,
Mijn naam is Dimphina Riemer, werkzaam bij LBPISIGHT. LBPISIGHT beheert
diverse landgoederen. Mijn collega Paul Kindt is rentmeester-directeur
van 'Stichting Landgoed Linschoten'. Deze Stichting is eigenaar van het
Landgoed Linschoten en heeft onder andere eigendommen (150 ha) in de
Stiftsche Uiterwaarden langs de Waal nabij Tiel 150. Ik spreek hier
namens De Stichting.
Al in 1990 heeft De Stichting het initiatief genomen om in de Stiftsche
Uiterwaarden meer natuur te creëren door middel van kleiwinning. Met de
winning van deze keramische klei wordt nieuwe riviernatuur gerealiseerd,
bijgedragen aan biodiversiteit en kwaliteit van de Gelderse Natuur en
wordt bijgedragen aan rivierveiligheid.
De ontgronding wordt gefaseerd uitgevoerd passend binnen de Toekomstvisie
van de Stichting voor de Stiftsche Uiterwaarden. Op termijn zal ook in
het noordelijke deel van de Stiftsche Uiterwaarden, de Noorderwaard,
natuur worden gerealiseerd door middel van ontgrondingen. Tot die tijd
wordt het terrein duurzaam agrarisch beheerd door de pachters van de
Stichting.
--­
Legenda
,
Omgevingsverordening (v
'.
Regels Natuur
Gelders natuurnef:werk
Groene ontwik kelingszone ~
Uitsnede Omgevingsverordening
~
kaart 4 Regels Natuur; met in rood de ligging van de
Stiftsche Uiterwaarden en in blauw de Noorderwaard
Een van de doelstellingen van de Stichting is 'de instandhouding als een
geheel en als natuur- en landschapsreservaat van de Stiftsche
Uiterwaarden'. De inkomsten uit de kleiwinning maken het voor de
Stichting mogelijk om de Stiftsche Uiterwaarden langdurig en duurzaam als
natuur te beheren.
Dit beheer van de Stiftsche Uiterwaarden staat bij de Stichting hoog in
het vaandel. Uit de Omgevingsvisie leiden wij af dat ook de ~rovincie de
natuur in Gelderland hoog op de agenda heeft staan. Desondanks kan de
Stichting niet uitsluiten dat de beide visies op gespannen voet met
elkaar kunnen staan .
Natuur is dynamisch en ontwikkeling met behulp van kleiwinning biedt veel
kansen. Echter ontwikkeling botst in de praktijk met de regelgeving.
Binnen de vooral op behoud van bestaande (natuur-)waarden gerichte
regelgeving is vaak te weinig ruimte voor ontwikkeling van nieuwe
natuurwaarden (welke juist in het robuuste en dynamische buitendijkse
rivierengebied zeer kansrijk is en gekenmerkt wordt door een veel
grotere biodiversiteiti). De natuurdoelstelling van de Stichting is de
ontwikkeling van natuur door middel van kleiwinning.
Deze beoogde ontwikkeling is een dynamisch proces van omvorming van
agrarisch naar natuur. Met name voor deze dynamische overgang is een
knelpunt.
Voor kleiwinning lezen wij in de Comment aarnota (op pagina 142):
"Een project dat bestaande natuurwaarden respecteert en nieuwe ontwikkelt
overeenkomstig de kernkwaliteiten voor het betreffende gebied zal niet in
V0855 24 ab. 0000 1 .dr I ver sie OOOOl.dr I 14 apr i l
20 14
2
strijd zijn met de bescherming van GNN (Gelders Natuur Netwerk) en GO
(Groene Ontwikkelingszone) in de Omgevingsverordening".
Dit klinkt prima passend binnen onze visie.
Tegelijkertijd lezen wij echter (op pagina 146) dat nieuw vestiging
binnen de GNN verboden is tenzij er sprake is van groot openbaar belang
en indien er geen alternatieven zijn. Dit geldt ook voor de GO indien het
gebiedskarakter wijzigt (pagina 149). De wijziging van het
gebiedskarakter wordt door de Stichting juist beoogd. Door middel van
kleiwinning wordt het maaiveld lager en wordt een uitgangssituatie
gecreëerd voor dynamische natte riviernatuur. Het grootste deel van de
Stiftsche Uiterwaard is op de kaarten aangeduid als GNN, een klein deel
als zoekgebied Nieuwe Natuur (een nieuwe aanduiding sinds het
gepubliceerde ontwerp). Op de kaart Natuur bij de Verordening is het
zoekgebied Nieuwe Natuur uit de visie ook opgenomen als GNN. Dit roept
derhalve de vraag op of natuurontwikkeling door middel van kleiwinning
überhaupt nog wel mogelijk zal zijn? Met uitzondering wellicht van de
gevallen waar een groot openbaar belang kan worden aangetoond. Voor de
Stichting zal dat niet mogelijk zijn. Zonder deze economische drager kan
de Stichting haar doelstelling voor de Stiftsche Uiterwaarden,
natuurontwikkeling in combinatie met kleiwinning, niet realiseren.
De Noorderwaard is na de publicatie van het ontwerp ook aangeduid als GNN
(zie ook de bovenstaande kaart). Dit was eerst GO, wat prima past met het
huidige agrarisch gebruik. De aanduiding GNN maakt het duurzaam
voortzetten van het agrarisch gebruik, totdat op termijn ook hier de
beoogde natuurontwikkeling zal worden gerealiseerd, moeilijk.
De Stichting moet derhalve concluderen dat de Omgevingsvisie en ­
verordening vooralsnog onvoldoende duidelijkheid biedt omtrent de
mogelijkheden om in de Stiftsche Uiterwaarden de beoogde
natuurontwikkeling met behulp van de noodzakelijk kleiwinning te kunnen
realiseren. Terwijl juist met deze ontwikkeling een bijdrage wordt
geleverd aan de, naar wij aannemen, gewenste ontwikkeling van
riviernatuur.
De Stichting verzoekt u als leden van Provinciale Staten van Gelderland
om dit te bevorderen en mogelijke knelpunten uit de regelgeving te
verwijderen.
De Stichting treedt graag in overleg met u ambtenaren over de kaarten bij
de Visie en de Verordening.
V085524ab.00001.dr I versie OOOOl.dr I 14 april 2014
3
Ik dank u,
namens de Stichting , voor uw aandacht.
ing. P.A.J.H. (Paul)
Rentmeester NVR
Kindt
V0 85 524ab.00001.dr I versie 00001.dr I 14 april 2014
154,500
155000
155,500
156000
156500 157000
429500­
4295[
428500
4285[
427500
427S(
427000 1i'!~1aI
426500 154500
155000
Landgoed Linschoten Eigendommen Stiftsche Uiterwaarden 155500
156000
156500
157000 I~
LBPISIGHTII Hoorzitting Omgevingsvisie- en verordening Gelderland
Datum
Ons kenmerk:
14 april 2014
V085446aa .00001.dr
ProJect·
Betreft
Landgoed Nederrijk
Dames en heren statenleden,
Mijn naam is Dimphina Riemer, werkzaam bij LBPISIGHT. LBPISIGHT beheert en adviseert
diverse landgoederen. Landgoed Nederrijk ligt in de gemeente Groesbeek, aan weerszijden van de
Zevenheuvelenweg van Groesbeek naar Berg en Dal. Ons bureau adviseert de beleggings­
maatschappij Rhoon, Pendrecht en Cortgene BV (hierna: RPC) die in juli 2014 eigenaar wordt van
Landgoed Nederrijk nabij Groesbeek . Ik spreek hier namens RPC.
RPC wil Landgoed Nederrijk, dat in de huidige staat weinig samenhang kent, transformeren tot een
duurzaam levensvatbaar en vitaal Landgoed Nederrijk, met ongeveer 200 hectare grond, een
eigen identiteit, respect voor de bestaande waarden op het gebied van landschap, natuur en
milieu. Dit is nader uitgewerkt in de Landgoedvisie Nederrijk. RPC kiest voor een traject dat leidt tot
een duurzaam en dus levensvatbaar Landgoed Nederrijk. Het doel is om het landgoed duurzaam
in stand te houden en tegelijkertijd in waarde te laten toenemen (waardecreatie). Nieuwe functies
zijn noodzakelijk, gezien de ontoereikende opbrengsten van de huidige functies .
Uit deze visie vloeit een ontwikkelingsperspectief voort dat de landschappelijke, ecologische en
economische verbetering gestalte geeft, in samenhang met een cultuurhistorische benadering.
Concreet betekent dit:
Aanleg en herstel van landschappelijke en cultuurhistorische elementen (herstellanenstructuur
en historische baselementen, het in ere herstellen van de karakteristieke gebouwen (het
Koetshuis, het Jachthuis en de Poortwoning).
Creéren van meer biodiversiteit (verbeteren leefgebied voor das en steenmarter, ontwikkeling
heideveld en verbetering boskwaliteit).
Creêren van een zorgfunctie . Gezien de ligging in het landschap en de beoogde schaal van
rode ontwikkeling komt een zorghotel in beeld, waar mensen onder medische begeleiding
kunnen herstellen na een operatie of ziekte. Een samenwerking met de grote Nijmeegse
ziekenhuizen, die binnen een straal van 7 km liggen, ligt voor de hand. Het zorg hotel zal de
allure en het volume van een Landhuis hebben en wordt voorzien op de plek waar de stichter
van Landgoed Nederrijk, in casu de familie Jurgens, indertijd haar Landhuis had bedacht . De
helende werking van de prachtige natuurlijke omgeving is de onderscheidende kwaliteit van de
locatie .
KelvInbaan 40, 3439 MT Nieuwegein I Postbus 1475, 3430 Bl Nieuwegein I T (030) 231 13 77
F (030) 23417541 E info@lbpsightnll Bank 3642 .36.5581 KvK 30073990 I BTW Nl007093159B01
LBP SIGHTri In de verdieping bij de Omgevingsvisie lezen wij dat u landgoederen vanuit provinciaal perspectief
van belang vindt en gesprekspartner wil zijn om afspraken te maken over de duurzame instand­
houding van de landgoederen en de daar voorkomende kwaliteiten, ook als ruimtelijke
ontwikkelingen nodig zijn voor het duurzaam voortbestaan van het landgoed als economische
eenheid geeft u aan samen met de eigenaren te willen zoeken naar de mogelijkheden
LBPISIGHT heeft namens RPC vanaf begin 2013 gesprekken gevoerd met de gemeente
Groesbeek en medewerkers van de provincie Gelderland . Vanwege de plannen die in de
Landgoedvisie Nederrijk zijn opgenomen, is Landgoed Nederrijk in 2013 uitgekozen als partner
van het beleidsprogramma Cultuur en Erfgoed 2013 - 2016 . Wij zien dat de provincie mee wil
werken en ervaren dat als positief.
Echter om de realisatie van de Toekomstvisie optimaal te waarborgen, hebben wij onze zorgen bij
de aanduidingen in de Omgevingsvisie en -verordening. Natuur is dynamisch en ontwikkeling en
beheer met behulp van een rode ontwikkeling biedt veel kansen voor Landgoed Nederrijk .
Echter RPC behoudt Landgoed Nederrijk door middel van ontwikkeling. Deze ontwikkeling wordt
bemoeilijkt door uw Omgevingsvisie- en verordening Ontwikkeling botst in de praktijk met de regel­
geving Binnen de vooral op behoud van bestaande (natuur-)waarden gerichte regelgeving is vaak
te weinig ruimte voor ontwikkeling van nieuwe natuurwaarden (bv waardevolle heide in plaats van
een dennenbos) of nieuw vestiging van activiteiten binnen de GNN tenzij er sprake is van groot
openbaar belang en indien er geen alternatieven zijn. Dit geldt ook voor de GO indien het gebieds­
karakter wijzigt (pagina 149 reactienota). De wijziging van het gebiedskarakter (omvorming) wordt
op een enkel onderdeel nu juist beoogd om het gehele gebied een meerwaarde te geven en bio­
diversiteit te bevorderen .
Nagenoeg het gehele landgoed is aangeduid als GNN, ook een agrarisch perceel (zie onder­
staande kaart) dat eerder in het ontwerp nog als GO was opgenomen. Inkomsten uit pacht zijn een
belangrijke economische drager voor het behoud van het Landgoed. Door deze GNN aanduiding
wordt deze economische drager niet gewaarborgd en de aanduiding GNN is dan ook niet wenslijk .
V085446aa .00001 .dr 114 april 2014
2
LBP 'SIGHTIiï hiGendà '
.--=-1
Omgevingsvisie (vastgest
Natuur
Ganzenfourageergebieden
Gelders NatuurnehJerk
Groene ontwikkelingszone
4
We i deyogelgebieden
Ecologische 'Jerbindingsz.onr
Zoek gebied Nieu'...,e natuur
,
\
Uitsnede Omgevingsverordening - kaart 4 Regels Natuur; met in rood de ten opzichte van het ontwerp nieuw aangeduide
terreinen GNN. Het middelste terrein is het agrarisch perceel.
Wij maken ons zorgen of de beoogde ontwikkelingen voor Landgoed Nederrijk mogelijk zijn binnen
de GNN begrenzingen. De GNN is vooral gericht op behoud en beheer en niet op duurzaam
instandhouden door middel van ontwikkelingen . Met uitzondering wellicht van de gevallen waar
een groot openbaar belang kan worden aangetoond. Voor Landgoed Nederrijk zal dat niet mogelijk
zijn. Zonder deze economische drager voor een zorgfunctie kan het RPC haar doelstellingen en
visie voor Landgoed Nederrijk niet realiseren.
Wij moeten derhalve concluderen dat de Omgevingsvisie en -verordening vooralsnog
onvoldoende duidelijkheid biedt omtrent de mogelijkheden om de visie voor Landgoed Nederrijk
met behulp van de noodzakelijke rode ontwikkeling (zorgfunctie) te kunnen realiseren . Terwijl juist
met deze ontwikkeling een bijdrage wordt geleverd aan de versterking en duurzaam instand­
houden van het landgoed.
Wij verzoeken u als leden van Provinciale Staten van Gelderland om dit te bevorderen en
mogelijke knelpunten uit de regelgeving te verwijderen.
Wij treden graag in overleg met u ambtenaren over de kaarten bij de Visie en de Verordening.
V085446aa .00001 .dr 114 april 2014
3
LBP ISIGHTII Ik dank u voor uw aandacht.
LBPISIGHT BV
~-:~
ing . DA (Dimphina) Riemer ing . PA.JH (Paui) Kindt
Rentmeester NVR
Bijlage kaart landgoed Nederrijk
V08544 6aa 00001 dr 114 apri l 201 4
4
LBP Provincie Gelderland
t.a.v. het College van Gedeputeerde Staten
Postbus 9090
6800 GX ARNHEM
28 juni 2013
2013-007731
B085446aa.00004.dr
01_000
Visie Landgoed Nederrijk
Reactie ontwerp-Omgevingsvisie en
-Omgevingsverordening
Geacht College,
De
Rhoon, Pendrecht en
BV
RPC) wordt in 2014
eigenaar van
Nederrijk nabij Groesbeek. RPC heeft met belangstelling kennis genomen
van uw ontwerp-Omgevingsvisie en -Omgevingsverordening (zaaknummer 2013-007731), zoals
vastgesteld op 14 mei 2013.
Uw ontwerp-Omgevingsvisie en
is voor RPC
om
in te dienen.
Ondergetekende,
PAJ.H. Kindt, beÉ~dlCld rentmeester NVR, dient namens RPC de onder­
staande 7,<>nC::'AII,,'<>n
Termijn
Met ingang van 21 mei 2013 tot en met 2 juli 2013 liggen de ontwerp-Omgevingsvisie Gelderland
Gelderland voor zes weken ter
Gedurende deze
7,,,,n,,,,,,,,,',,,n indienen. Wij verzoeken u derhalve vast te stellen dat deze
zienswijze binnen de daarvoor gestelde termijn is verzonden.
Positie en belangen Landgoed Nederrijk
Nederrijk ligt in de ,.,.,'.... .,.,"1'" GlroE~stleel< aan
van de
van Groesbeek naar Berg en Dal. RPC koopt
Nederrijk in 2014 aan.
Keillinbaan 40,3439 MT Nieuwegein I Postbus 1475, 3430 Bl Nieuwegein I T (030) 231 1377
F (030) 2341754 I E info@lbpsightnll Bank 3642.36.55B I KvK 30073990 I BTW Nl007093159BOl
LBP SIGHTii L----"=-,..-"..- -.:...1·
I .~'·
.,I
Figuur 1
Ligging Landgoed Nederrijk
RPC wil Landgoed Nederrijk, dat in de huidige staat weinig samenhang kent, transformeren tot een
duurzaam levensvatbaar en vitaal Landgoed Nederrijk, met ongeveer 200 hectare grond, een
eigen identiteit, respect voor de bestaande waarden op het gebied van landschap, natuur en
milieu. Een solide en robuust landgoed is een landschappelijke, economische en cultuurhistorische
eenheid die bestendig (duurzaam) is en een eigen identiteit heeft. Dit is nader uitgewerkt in de
Landgoedvisie Nederrijk.
Toekomstvisie in een notendop
RPC kiest voor een traject dat leidt tot een duurzaam en dus levensvatbaar Landgoed Nederrijk.
Het doel is om het landgoed duurzaam in stand te houden en tegelijkertijd in waarde te laten
toenemen (waardecreatie). Nieuwe functies zijn noodzakelijk, gezien de ontoereikende
opbrengsten van de huidige functies. In de Landgoedvisie Nederrijk wordt naast de aanleg en
herstel van landschappelijke en cultuurhistorische elementen en creëren van meer biodiversiteit,
gedacht aan een zorgfunctie. Gezien de ligging in het landschap en de beoogde schaal van rode
ontwikkeling komt een zorghotel in beeld, waar mensen onder medische begeleiding kunnen
herstellen na een operatie of ziekte. Een samenwerking met de grote Nijmeegse ziekenhuizen, die
binnen een straal van 7 km liggen, ligt voor de hand . Het zorghotel zal de allure en het volume van
een Landhuis hebben en wordt voorzien op de plek waar de stichter van Landgoed Nederrijk, in
casu de familie Jurgens, indertijd haar Landhuis had bedacht. De helende werking van de
prachtige natuurlijke omgeving is de onderscheidende kwaliteit van de locatie.
B085446aa00004.dr I versie 01_000
I 28 juni 2013
2
LBP SIGHTrii Uit dit ontwikkelingsperspectief vloeit voort dat de landschappelijke, ecologische en economische
verbetering gestalte krijgt, in samenhang met een cultuurhistorische benadering .
Landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteit
Creëren van een landgoedgebouwenensemble met een duidelijke hiërarchische opbouw, vormgegeven door het bouwen van een nieuw Landhuis en de restauratie van het Koetshuis en het Jachthuis. Een architectonische uitdaging, waarbij nieuw en oud elkaar ontmoeten. Herstel en aanleg van een samenhangende lanenstructuur over het gehele landgoed. Inrichten van een parkachtig bosgebied rondom het zorggebouw, zowel voor patiënten als het algemene publiek. Landgoedingangen uniform inrichten met een bepaalde landgoedstijl. Herstel van historische boselementen zoals sprengen , holle wegen, heggen en houtwallen . Waar mogelijk 'landschappelijke' akkerbouw (bijvoorbeeld koren in plaats van maïs) of wijnbouw. Restauratie of herbouw van de historische schuur achter het Koetshuis. Restauratie of groot onderhoud van het Koetshuis, het Jachthuis en de Poortwoning. Verplaatsing van de naoorlogse boerderij aan de Oude Kleefse Baan. Ecologie
Verbeteren van biotopen voor bijvoorbeeld de das en de steenmarter door het herstel van historische boselementen en verbeterde boskwaliteit. Ontwikkeling heideveld op de locatie waar nu een dennenbos ligt dat weinig toegevoegde waarde heeft voor de natuur. Door beter beheer minder verstoring van de natuur door recreatie en ongewenst gedrag (vuil storten e.d.). Verbetering boskwaliteit. Het resultaat zal zijn dat de belevingswaarde van het gebied aanzienlijk groeit doordat er meer
bezoekers zullen genieten van een mooier en toegankelijker natuurlandschap met een verhaal,
terwijl de beheermaatregelen zorgen voor minder verstoring. Ook wordt voorzien in diverse
arbeidsplaatsen . Het toekomstperspectief voor Landgoed Nederrijk is visueel weergegeven in de
bijlage.
Ondergetekende heeft vanaf begin dit jaar gesprekken gevoerd met de gemeente Groesbeek en
medewerkers van de provincie Gelderland. Vanwege de plannen die in de Landgoedvisie Nederrijk
zijn opgenomen, is Landgoed Nederrijk begin dit jaar uitgekozen als partner van het beleids­
programma Cultuur en Erfgoed 2013 - 2016. Om de realisatie van de Ontwikkelvisie optimaal te
waarborgen, hebben wij onderstaand onze bevinden opgenomen bij de Omgevingsvisie en
-verordening.
Landgoed Nederrijk, Gelders Natuurnetwerk en Groene Ontwikkelingszone
Zoals bovenstaand beschreven is de toekomstvisie voor Landgoed Nederrijk mede afhankelijk van
mogelijkheid om economische dragers te realiseren . Met de realisatie van ondermeer een zorg­
hotel wordt tevens een belangrijke bijdrage geleverd aan natuur, landschap en cultuurhistorie.
Tevens wordt bijgedragen aan uw streven naar het veiligstellen van de verscheidenheid
(biodiversiteit) en kwaliteit van de Gelderse natuur.
B085446aa.00004 .dr I versie 01_000
I 28 juni
2013
3
LBP De Omgevingsverordening, met name de toelichting (Titel 2.7 Natuur en
bij de
zorgen.
Omgevingsverordening, baart RPC op dit
Ten aanzien van het GNN geldt een 'nee, tenzij'-principe voor grootschalige ontwikkelingen of een
combinatie van ontwikkelingen.
is dan niet mogelijk als daardoor de kern­
kwaliteiten, de oppervlakte en/of de
van het GNN
worden
er geen reële alternatieven
er sprake is van een groot openbaar belang; de effecten op de kernkwaHteiten, oppervlakte en/of samenhang van het GNN zoveel mogelijk worden voorkomen (gemitigeerd); de overblijvende effecten gelijkwaardig worden gecompenseerd. In de toelichting geeft uw provincie een aantal criteria van mogelijk significante aantasting van de
kernkwaliteiten, zoals (ondermeer):
en kwaliteit
'-=="""-'-= natuur, bos en
Qebl€:den die aangewezen zijn voor nieuwe natuur;
een
waterkwaliteit, watervoering en verbondenheid
met het landschap van water met een natuurbestemming;
een=~=~.l:1
een toename van de \Jo,·"t'\r'''',1''1
""-""'-"-'c.:::.:..:.zoveel mogelijk voorkomen moet worden en de uitstraling naar de omgeving zo veel
mogelijk moet worden beperkt.
kunnen zijn
Nederrijk, die gericht is op ontwikkeling, zal er
zullen echter in de meeste
van een
gevallen een verbetering kunnen gaan betekenen.
Een dergelijk, sterk op het behoud van het bestaande gericht 'nee,
dreigt hiermee ons
inziens onbedoeld de landgoedontwikkeling
te maken en worden kansen voor
versterking van de biodiversiteit en de kwaliteit van landschap en cultuurhistorie gemist en komt de
toekomst van Landgoed Nederrijk in gevaar.
Wij verzoeken u dan ook om in de Omgevingsverordening (en
te kiezen voor een op
ontwikkeling gerichte aanpak van het natuurbeleid, zodat de kansen nu en in de toekomst voor
versterking van ecologie,
en
niet gemist zullen worden.
voorzien op het landgoed buiten de
Wij verzoeken u de locaties waar de rode ontwikkelingen
aanduidingen GNN en GO te houden.
Natuur van Gelderland Op kaart 10
van de
opgenomen. Deze aanduiding ligt
is de aanduiding 'Natuur van Gelderland' over Landgoed Nederrijk. Zoals de provincie elders in de Omgevingsvisie aangeeft is in de GO ruimte voor een economische met aangrenzende natuurgebieden. De ontwikkeling in combinatie met versterking en
".,,,,,,,ron uit van een
en omschrijving van de Natuur van Gelderland
bedrijvigheid.
B085446aa.00004,dr 1versie 01_000
128 juni
2013
4
LBP U
daarmee voorbij aan de kansen die er zijn voor natuurontwikkeling in combinatie met de
economische dragers die wij voor Landgoed Nederrijk voor ogen hebben. Wij verzoeken u deze
tekst te verbreden. Zie ook onze bovenstaande opmerkingen bij het GNN en GO.
Nationaal
Gelderse Poort
In de Omgevingsverordening (artikel 2.7.4.2) is opgenomen dat bestemmingsplantechnisch alleen
activiteiten mogelijk zullen worden die de kern kwaliteiten van een Nationaal
behouden
of versterken. Afwijking hiervan is alleen mogelijk als:
er geen reële alternatieven zijn;
er sprake is van redenen van groot nn,.. nt\!::I!::'
er
Landgoederen leveren sinds mensenheugenis, mede door de inkomsten van een landgoed, van
nature
aan de ontwikkeling en
van het Nationaal Landschap Gelderse Poort.
In meerdere
hebben de
het unieke
zelf "'.".,nrrn';
gevolg van deze aanduiding kunnen de economische ontwikkelingsmogelijkheden
worden beperkt.
Wij verzoeken u de Omgevingsverordening aan te passen en landgoederen, zoals Landgoed
Nederrijk, binnen het Nationale Landschap de economische ruimte te geven om zo een bijdrage te
kunnen blijven leveren aan (ook) uw
namelijk het realiseren en verstreken van de
kwaliteiten van een landschap.
Waardevolopengebied
Op kaart 7 van de
de waardevolle open
2.7.4.1) maken wij op dat voor
waardevolle open gebieden de grootschalige openheid de belangrijkste kern kwaliteit is. Daarom
geldt dat ruimtelijke ingrepen die de openheid aantasten, niet
toegestaan. Afwijking is alleen
mogelijk
de uitbreiding van
bebouwing of voor, onder voorwaarden, de plaatsing van
windmolen.
is ook deels geprojecteerd over de gronden van
De aanduiding waardevolle open
Landgoed Nederrijk. Het betreft de noordzijde van het landgoed dat nu agrarisch in gebruik is.
Zoals u uit onze visie in de bijlage kunt opmaken, willen wij in dit agrarische gebied de oude
structuren weer
door aanvullend op de bestaande heggen en houtwallen nieuwe
elementen te realiseren. Tevens willen wij hier bebouwing realiseren en wordt voorzien in de
realisatie van graften en een hoogstam boomgaard.
van het landgoed heeft u
als waardevol open
Ook aan de
Een deel van deze percelen bestaat uit bos. Tevens wordt
naar de mogelijkheid voor de
en houtwallen.
realisatie van een Poortwoning en wordt voorzien in de aanleg van nieuwe
Gezien de ut:'wt://:l!t: ontWikkelingen op Landgoed Nederrijk verzoeken wij u de
waardevol open gebied van onze eigendommen te verwijderen.
B085446aa.00004.dr I lIerSltl 0,_000 I 28 juni 2013
5
LBP Limes
Op kaart 7 van de Omgevingsvisie en kaart 10 van de Omgevingsverordening heeft u zeer globaal
de Limes
Deze is ook deels
over de
van Landgoed
Ontwikkelingen zijn hierbinnen alleen mogelijk als deze de
kernkwaliteiten niet
aantasten. Ook
u aan voorbeeldig te zullen omgaan met het erfgoed bij gebiedsontwikkeling.
Een eerste aanzet voor de kernkwaliteiten is omschreven in artikel 2.7.6.2 lid 1. In lid 2 geeft u aan
dat
Staten met een nadere omschrijving komt in het document Kernkwaliteiten
Limes. Dit document is echter niet beschikbaar op uw website.
Onderdeel van de Ontwikkelvisie Nederrijk is om Landgoed Nederrijk als migratielandgoed een
identiteit te geven. De oude Kleefse Baan ligt op de oude Romeinse weg naar Xanten. Wij willen
deze
onderdeel laten uitmaken van de huidige
die
op het
en de Zevenheuvelenloop.
Bij de ontwikkelingen zullen wij uiteraard rekening houden met de verplichtingen die volgen uit de
Monumentenwet. Wij gaan ervan uit dat uw eisen niet afwijken van hetgeen is bepaald in de
Monumentenwet.
Wij verzoeken u om meer duidelijkheid te geven over de gevolgen binnen de nog ruime aanduiding
van deze Limes-zone voor onze toekomstige ontwikkelingen binnen deze zone.
Tevens gaan wij ervan uit dat dit beleid van uw provincie sec betrekking zal hebben op die
'hotspots' en uw Umes-beleid niet leidt tot een nog verdere stapeling
van
en verzwaring.
Mocht dit onverhoopt wel het geval zijn, dan verzoeken wij u om ons dit kenbaar te maken en een
nadere toelichting te verstrekken.
Partners, betrokkenheid
Zoals uw
is 'de
een eerste
van de
om samen te
werken aan
delen. Over wat er in Gelderland 'te doen'
is en wat ons verbindt. Een eerste fase van co-creatie en co-realisatie'. 'Het is een plan dat richting
geeft en ruimte biedt'. 'De Provincie wordt pragmatischer, nodigt uit en kiest voor dynamiek.'
Uitgangspunten die aan de basis staan van het provinciale beleid voor natuur en landschap om
invulling te geven aan de ambitie en rol van uw provincie zijn onder meer:
het vergroten van de maatschappelijke betrokkenheid en het
het haalbaar en betaalbaar houden van ontwikkeling en beheer van natuur en
ruimte bieden voor ontwikkelingen die verenigbaar
met natuur- en landschapsdoelen.
Dit sluit nauwsluitend aan op waar een solide en robuust landgoed voor staat, zoals ook blijkt uit de
toekomstvisie van
Nederrijk.
Graag worden
als partner actief betrokken bij de verdere uitwerkingen voor deze regio. Onder
meer bij de Omgevingsagenda, zodat de verdere invulling als het gaat om co-creatie en co­
realisatie concreet samen verder vorm kan worden gegeven en ook de Omgevingsvisie en
-verordening van de provincie aansluit op de toekomstvisie van Landgoed Nederrijk.
B085446aa.00004.dr 1versie 01_000 128 JUni 2013
6
LBP Wij verzoeken u om al onze bovenstaande
definitieve Omgevingsvisie en -verordening.
T ot een nadere
rr;p'IIf"'"nn
zijn wij
"""'117".n te betrekken bij de opstelling van uw
graag bereid.
Met vriendelijke Mede namens beleggingsmaatschappij 'Rhoon, Pendrecht en Cortgene' (;~ ing. P.A .•I.H. (Paui) Kindt
Rentmeester NVR
C.c. Rhoon, Pendrecht en Postbus 193. 3950 AD te Maarn
t.a.v. de heer drs. F.W.H. van
B085446aa.00004.dr 1versie 01_000128 juni 2013
7
ndgoedlJisie
Nederrijk
Waor gesch i edenis en
toekomst
doorgaan
NedeYYijk Introductie Dit is - in zeer beknopte vorm - de visie op het nieuwe landgoed Nederrijk. Dit nieuwe landgoed wordt
ontwikkeld op circa
200
hectare grond die recent in eigendom is gekomen bij Beleggingsmaatschappij
'Rhoon, Pendrecht en Cortgene' BV (RPC). Het gebied ligt in de gemeente Groesbeek, aan weerszijden van
de Zevenheuvelenweg van Groesbeek naar Berg en Dal.
-
,t
GEMEENTE GROESBEEK
De Beleggingsmaatschappij 'Rhoon, Pendrecht en Cortgene' BV (RPC) is eigenaar van ruim 1.500 hectare
landelijk onroerend goed in Nederland, die zij door middel van pacht of erfpacht al meer dan honderd jaar
ten dienste stelt van de landbouw en recreatie.
RPC is een bekende financier in de agrar ische sector door de aankoop van gronden en die vervolgens in
pacht of erfpacht uit te geven . Voor de agrariër vaak de oplossing om zijn bedrijf succesvol te kunnen
uitbre iden en voortzetten. De beleggingsmaatschappij wil graag haar areaal uitbreiden, waarbij gezocht
wordt naar gronden met een agrarische of recreatieve bestemming.
De landgoedvisie wordt ontwikkeld met RPC door LBPIS ight. een adviesbureau op het gebied van bouwen,
ruimte en milieu . De rentmeestergroep van LBPISight heeft een sterk profiel in landgoedontwikkeling en
beheer.
Hieronder wordt toegelicht hoe het gebied van de huidige staat kan evolueren tot een levendig nieuw
landgoed met een toekomst.
Landgoedvisie Nederrijk I intern concept
2
De uitdaging RPC wil de bestaande verzameling percelen transformeren tot een duurzaam levensvatbaar nieuw
landgoed Nederrijk met een eigen identiteit, met respect voor de bestaande waarden op het gebied van
landschap, natuur en milieu.
landgoedvisie Nederrijk I Intern concept
3
Wat zijn de es enties uan
een landgoed?
Een vitaal landgoed is een landschappelijke, economische en cultuurhistorische eenheid die bestendig
(duurzaam) is en een eigen identiteit heeft.
landschappelijke kwaliteit
Landgoederen worden van nature geassocieerd met landschappelijke kwaliteit. Door het zorgvuldig
ingerichte landschap in combinatie met daar op afgestemde bebouwing, het langdurig beheer, meestal door
één partij, de visie en zorgzaamheid van de landheer en de verwevenheid van bedrijvigheid, wonen en leven
ontstaat er in de loop van de tijd een domein waar we graag komen en dat we als cultureel en natuurlijk
erfgoed willen behouden voor de komende generaties. Een goed beheerd landgoed heeft normaal gesproken
een goede ecologische staat en meestal de ambitie om deze nog verder te ontwikkelen.
Economie
Een levend landgoed is ook een bedrijf. Van oudsher een gemengd bedrijf, waar uit allerlei denkbare
functies financiële draagkracht wordt geput, zoals agrarische bedrijvigheid,jacht, bosbouw, energie
(water- en windmolens), (verblijfs)recreatie, etc. Landgoederen streven vaak naar zelfvoorziening en zijn
voortdurend op zoek naar nieuwe kostendragers om de immer stijgende kosten en afnemende inkomsten
te compenseren. Een landgoed dat zichzelf financieel niet langdurig kan bedruipen zal als hobby (of
misrekening?) van een vermogende partij nooit een echt lange termijn perspectief hebben. Een langdurig
sluitende exploitatie is een vereiste voor de levensvatbaarheid, en de dynamiek die hierbij hoort is
onderdeel van de vitaliteit van het landgoed .
Cultuurhistorie
Daar waar we een landgoed zien als iets langdurigs, duurzaams, ontstaat vanzelf een culturele identiteit
en met de loop der jaren een cultuurhistorische identiteit. In het geval van Nederrijk spreken we over een
plek die een uitermate boeiende historische en geologische context heeft. We komen hier nog op terug.
Eenheid en Continuïteit
De essentie van het begrip landgoed is dat het één entiteit is, waarin alle genoemde aspecten een plaats
weten te vinden. En dat het ook langdurige één entiteit blijft. Een landgoed heeft een langere levensduur
dan een s-jarenplan, een regerings- of raadsperiode, of een voor projectontwikkeling gebruikelijke return
of investment periode.
landgoedvisie Nederrijk I Intern concept
4
Huidige situatie Rond '9°0 is het gebied aangekocht door de familie R.J.H.Jurgens om er een landgoed te stichten . Het areaal bedroeg toen ruim 400 hectare. De familie Jurgens heeft vier gebouwen laten neerzetten die zijn ontworpen door de in Nijmegen befaamde architect Charles Estourgie . Het definitieve plan is echter nooit voltooid . Het hoofdgebouw is niet meer aangelegd, wel een poortwachterswoning,jachthuis, koetshuis en schuur. De eerste drie gebouwen zijn gemeentelijke monumenten , de schuur is een rijks­
monument . Het landgoed is nu bijna 200 ha. groot. waarvan '30 ha. bos en 69 ha. landbouwgrond . Naast bovengenoemde monumentale gebouwen is er nog een naoorlogse boerenwoning (Oude Kleefse­
baan '54) en een voormalige luchtwachttoren. Rt... • • .
1«[1~
•.
.,
.
f,
Het oorspronkelijke blauwdrukplan Jurgens voor Landgoed Nederrijk
Vanuit het - hierboven geschetste - landgoedperspectief bekeken is het gebied al geruime tijd aan het
wegglijden In de loop der jaren zijn er veel gronden afgestoten, onder meer vanwege het voorkeursrecht
van pachters. Van de oorspronkelijke 400 hectare is nog zo'n 200 hectare over. De bosbouw heeft niet
geleid tot kostendekking, laat staan kostendraging. Een en ander heeft in een lage landschappelijke en
natuurlijke waarde geresulteerd. De inkomsten uit verhuur van de opstallen en agrarische pacht zijn
te laag om de kosten van goed onderhoud en beheer te dekken . De voormalige boerderij aan de Oude
Kleefsebaan is gekraakt. Er was geen zicht op een vitale exploitatie, het gebied toonde tekenen van
verval. Een perspectiefvan verdere versnippering en verwaarlozing . Substantiële investeringen en een
lange termijnvisie zijn noodzakelijk om het tij te keren en van de locatie een florerend landgoed Nederrijk
te maken.
Landgoedvisie Nederrijk I Intern conce pt
5
Kwaliteit van de locatie Het landgoed Nederrijk ligt in een heuvelrijk gebied met prachtige overgangen van hoog naar laag met
zicht op bossen en glooiende weilanden en akkers. Het panorama strekt tot ver in Duitsland. Binnen in het
hart van het landgoed is de sfeer eerder besloten en intiem door de steile met varens begroeide hellingen
en de kleine paadjes. Hier heerst een rust d ie in Nederland zeldzaam is. En waardevol. De bosrand is echter
nooit ver weg. een stap naar buiten naar de haast Toscaans aandoende velden .
Met enige verbeeldingskracht zijn de historische bewoners en voorbijgangers bijna waar te nemen.
De ligging van het landgoed is gunstig voor zorggerelateerde ontwikkelingen. in de nabijheid van het
Nijmeegse medische kenniscentrum en de Health Valley. Maar ook voor (verblijfs)recreatie en wellness.
Groesbeek. Beek Ubbergen en Berg en Dal zijn vanouds toeristische bestemmingen met nationale
bekendheid vanwege het prachtige landschap van deze omgeving en toeristen weten hun weg naar het
gebied te vinden . Als toeristische hot spot van het eerste uur is het gebied toe aan een nieuwe fase van
recreatieve ontwikkeling. waarin de landschappelijke kwaliteit en ecologie een hoofdrol zullen spelen .
Landgoedvisie Nederrijk I Intern concept
6
On twikkeli ngsperspectief RPC kiest voor een ontwikkelingstraject dat zal leiden tot een langdurig levensvatbaar Landgoed Nederrijk
Het doel is om het landgoed duurzaam in stand te houden en tegelijkertijd in waarde te laten toenemen
(waardecreatie). Nieuw functies zijn noodzakelijk, gezien de ontoereikende opbrengsten van de huidige
functies. Hier wordt in eerste instantie gedacht een zorgfunctie. Gezien de ligging in het landschap en de
beoogde schaal van rode ontwikkeling komt een zorghotel in beeld, waar mensen onder medische bege ­
leiding kunnen herstellen na een operatie of ziekte. Aangezien verpleeg- en verblijfkosten in een regulier
zieken huis erg hoog zijn, is het voor een verzekeraar of zorgaanbieder al gauw interessa nt om de verblijf­
tijd in een ziekenhuis te beperken en patiënten in een zorghotel onder medische begeleiding onder te
brengen. Een samenwerking met de grote Nijmeegse ziekenhuizen, die binnen een straal van 7 km liggen,
ligt voor de hand . Het zorghotel zal de allure en het volume van een landhuis hebben, en wordt voorzien
op de plek waar de familie Jurgens indertijd haar landhuis had bedacht. Combinaties met fysiotherapie,
fitness en wellness zijn mogelijk. Een gastenverblijf voor familie van patiënten, of een samenwerking met
omliggende verblijfsaccommodaties en een park bij het zorggebouw zijn wenselijk. De helende werking
van de prachtige natuurlijke omgeving is de onderscheidende kwaliteit van de locatie .
Uit dit ontwikkelingsperspectief vloeit voort dat de landschappelijke, ecologische en economische verbe­
tering gestalte krijgen in samenhang met een cultuurhistorische benadering .
Landgoedvisie Nederrijk I Inte rn concept
7
Op het gebied van landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteit
Creëren van een landgoedgebouwen ensemble met een duidelijke hiërarchische opbouw van bijgebouwen, koetsh uis, schuur en hoofdgebouw, door het bouwen van een nieuw landhuis en uitbouw van het koetshuis. Een architectonische uitdaging, waarbij nieuw en oud elkaar ontmoeten . Herstel en aanleg van een samenhangende lanenstructuur over het hele landgoed. Inrichten van een parkachtig bosgebied rondom het zorggebouw, zowel voor patiënten als het algemene publiek. Landgoedingangen uniform aankleden in te kiezen landgoedkleur en materiaal met bijvoorbeeld borden met een nieuw Nederrijk logo ofwapen . Herstel van historische boselementen zoals sprengen, holle wegen en heggen en houtwallen. Waar mogelijk landschappelijke akkerbouw (bijvoorbeeld koren in plaats van maïs) ofwijnbouw Restauratie of herbouw van de historische schuur achter het koetshuis. Restauratie of groot onderhoud van het koetshuis, het jachthuis en de poortwoning . Verplaatsing van de naoorlogse boerderij aan de Oude Kleefse Baan. Op het gebied van ecologie
Verbeterde biotoop voor bijvoorbeeld de das en de steenmarter door het herstel van historische boselementen en verbeterde boskwaliteit . Ontwikkeling heideveld op locatie waar nu een dennenbos ligt dat weinig toegevoegde waarde heeft voor de natuur. Door beter beheer minder verstoring van de natuur door recreatie en ongewenst gedrag (vuil storten e.d .). Verbetering boskwaliteit. Op het gebied van sociaal-economische ontwikkeling
Economische motor voor het landgoed en omgeving. Arbeidsplaatsen van diverse categorieën (hoog en laag opgeleid, fulltime en parttime) . Meer bezoekers (patiënten en hun familie, recreanten) in de gemeente. Het resultaat zal zijn dat de belevingswaarde van het gebied aanzienlijk groeit doordat er meer
bezoekers zullen genieten van een mooier en toegankelijker natuurlandschap met een verhaal,
terwijl de beheermaatregelen zorgen voor minder verstoring.
Landgoedvisie Nederrijk I Intern concept
8
Marsroute De strategie is Landgoed Nederrijk als migratielandgoed een identiteit te geven en duurzaam te maken .
Vijf pijlers zien hiervoor in beeld .
Migratielandgoed
• Het oudere hoge land ten zuiden en zuidwesten van de huidige loop van de Rijn is sinds prehistorische
tijden een transport en bewoningslint dat oost en west verbindt. De Oude Kleefse Baan ligt op een oude
Romeinse weg naar Xanten.
• In 1944 tijdens Operation Market Garden landden duizenden geallieerde parachutisten bij Groesbeek
met de opdracht om te bruggen rondom Nijmegen te bezetten.
• De sporen van de gevechtshandelingen zijn nog overal rondom Nederrijk te vinden. In de moderne
tijd lopen en rennen de deelnemers aan de Vierdaagse en de Zevenheuvelenloop in grote getalen door
het landgoed over de Zevenheuvelenweg evenals de wandelaars over het Pieterpad . En als het aan
de natuurorganisatiesligt, zal ook het edelhert op afzienbare termijn vanuit het Reichswald naar de
natuurgebieden tussen Groesbeek en Nijmegen kunnen migreren,en route naar de Oostvaarders­
piassen. De patiënten zijn in het zorghotel in transito van het ziekenhuis naar hun eigen huis.
Herkenbaarheid en identiteit
Om als landgoed meer herkenbaar te worden zullen er een aantal maatregelen worden uitgevoerd zoals
het plaatsen van grenspalen, poorten en hekken in de huiskleuren, informatiepanelen etc.
Landgoedvisie Nederrijk I Intern concept
9
Ontwikkelen rode functies
Door bestaande gebouwen nieuwe functies te geven en alsnog de oorspronkelijke bouwvlakken uit het
oorspronkelijke plan in te vullen met bijvoorbeeld zorgfuncties wordt een wezenlijke bijdrage geleverd
aan de exploitatie van het landgoed .
Herbestemming en exploitatie landbouwgrond
Er zijn wellicht mogelijkheden voor nieuwe agrarische activiteiten zoals wijnbouw of biologische land­
bouw. Deze zullen worden onderzocht, als kostendrager voor het landgoed wordt hier echter niet al te veel
va n verwacht.
Exploitatie bossen
Er zijn mogelijkheden om de huidige bosbouw- en natuurfunctie van het landgoed te verbeteren met
respect voor natuur en landschapswaarden. Daarnaast zijn er kwalitatieve verbeteringen ofveranderingen
mogelijk die tot een andere belevingswaarde leiden, zoals plukbossen waar fruit, noten en paddenstoelen
te vinden zijn voor mens en dier (de das bijvoorbeeld).
Het Landgoed Nederrijk moet gezien worden als onderdeel van haar omgeving . Nederrijk maakt deel
uit van het oorspronkelijke Nederrijkswald (dat indertijd aansloot op het Duitse Reichswald), dat na
eeuwen van ontbossing en versnippering nu beetje bij beetje gerestaureerd word. Ook de naastgelegen
eigendommen, bedrijven en burgers maken deel uit van de omgeving . En niet in de laatste plaats het
maatschappelijke speelveld van bestuurders, politici, belangenorganisaties en marktpartijen . De nieuwe
eigenaar zoekt de dialoog met de omgeving en staat open voor ideeën en initiatieven .
landgoedvisie Nederrijk I Intern concept
10
Mijlpalen stappenplan In de nabije toekomst worden de volgende sta ppen voorzien.
• Presentatie aan bestuurlijke partijen (m .n gemeente, provincie).
• Presentatie aan overige maatschappelijke spelers.
• Verkenning naar partners voor ontwi kkeling rode functies .
• Verdere uitwerking van de ontwikkelingsvisie naar aanleiding van input en voortschrijdend inzicht tot
een gedragen landgoedvisie met inrichtingplan , beeldkwaliteitplan en exploitatieopzet.
• Beoordeling van haalbaarheid op het gebied van exploitatie en vergunningen .
• Opstellen masterplan .
Landgoedvisie Nederrijk I Int ern concept
11
Resumé Eigenaar RPC wil van het gebied een volwaardig landgoed maken .
Daarvoor zijn een aantal ontwikkelingen nodig, waaronder:
identiteit geven aan het landgoed;
kostendragers ontwikkelen, waaronder rode functies;
verbeteren landschappelijke, ecologische en economische kwaliteit.
Hiervoor zoekt het landgoed medewerking van en ondersteuning door de gemeente en de provincie.
En worden maatschappelijke partijen en de omgeving uitgenodigd meete denken .
GEMEENTE NIJMEGEN
"'
.1
•
GEMEENTE GROESBEEK
landgoedvisie Nederrijk I Intern concept
12
­
J
Toekomstperspectief Landgoed Nederrijk
Landgoed
Waal
NedeYrij~ g,,"
g t: l cl1l1dtn rf
lU I rOtkOmH
Deze kaart geeft de landgoedvIsie samengevat
weer. Meer informatie en onderbouwing
IS
te
vinden in de toelichting
N
I '
~-l~~
.(, , ,-;X,
A k k'~rJ w l' , l .)nd
Bos
•
n
l..1nen
l' er ~ tt'1
h,,,: orlschr: p,H ~ a a rlJ t B
'!cr~ te ll ;;I~nleg t'uslOlu?ch ontwefp
•
rl egge ll t o hOutwallen
•
On f\v l\: kehng bo slêlnden J zoombeprêllnhng
•
re slo pen bebouwing
Zoe \o:g ~bled
landgoedvis ie
Ned~rrljlc
I Intern concep t
hervcs Ug lng bebouwing
•
Nieuwbouw en res t auratie
_
Herst e l kwelb'M
14