Zicht op viaduct van Merksem en Lobroekdok, Foto Niels Donckers STRATEGISCH PROJECT ‘BRABO2/OOSTERWEELVERBINDING’ Voortgangsrapport 2 Periode 1 oktober 2013 – 31 maart 2014 1 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen INHOUDSTAFEL OPZET .............................................................................................................................................................. 3 BESCHRIJVING VAN HET STRATEGISCH PROJECT ............................................................................................ 4 Korte beschrijving van het project .............................................................................................................. 4 Ruimtelijke uitdagingen .............................................................................................................................. 5 Team Brabo 2 en Oosterweelverbinding .................................................................................................... 7 Strategisch coördinator ............................................................................................................................... 8 Periode van erkenning en subsidie ............................................................................................................. 8 Kader voor de begeleiding van grote infrastructuurprojecten ................................................................. 10 Deelgebieden en deelprojecten ................................................................................................................ 10 Overlegstructuur en besluitvorming ......................................................................................................... 10 Overeenkomsten....................................................................................................................................... 12 Communicatie ........................................................................................................................................... 13 PROJECTFICHES ............................................................................................................................................. 15 Oosterweelverbinding............................................................................................................................... 15 Afstemming Oosterweel - andere projecten ............................................................................................ 17 P&R Linkeroever........................................................................................................................................ 19 IJzerlaan, IJzerlaankanaal en IJzerlaanbrug ............................................................................................... 20 Brabo 2 ...................................................................................................................................................... 23 FINANCIEEL OVERZICHT 1 april 2013 – 31 maart 2014 ................................................................................. 25 2 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen OPZET Wijzigingen ten opzichte van “voortgangsrapport 1” zijn in groen weergegeven teneinde de voortgang van het project leesbaarder te maken. In dit tweede voortgangsrapport over de periode 1 oktober 2013 – 31 maart 2014 wordt een overzicht gegeven van de evoluties in de strategische projecten Brabo 2 en Oosterweelverbinding in functie van de subsidie voor strategische projecten in uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. De voortgang van beide projecten wordt in de eerste hoofdstukken algemeen belicht waarna de verschillende projectfiches de voortgang meer in detail op project- en deelprojectniveau weergeven. Naarmate de projecten vorderen, worden de projectfiches bijgewerkt in de halfjaarlijkse voortgangsrapporten. Op de startvergadering in mei 2013 werd in gezamenlijk overleg tussen RWO, nv BAM en AG Stadsplanning een selectie van deelprojecten overlopen. In oktober 2013 werd op een vervolgoverleg afgesproken de focus te leggen op de begeleiding van de verdere procedures die voor de Oosterweelverbinding moeten worden doorlopen (planMER, GRUP, RVR, MBKA, voorontwerp, projectMER, bouwaanvraag) en de daarbij noodzakelijke afstemmingsvraagstukken in het gebied op rechteroever (omgeving Schijnpoort, Lobroekdok, Albertkanaal, Groenendaal). Daarnaast zal er op deelprojectniveau gerapporteerd worden over de P&R Linkeroever en IJzerlaanIJzerlaanbrug, beide gerelateerd aan het project Oosterweel. Afhankelijk van de voortgang en de besluitvorming over de bijkomende Scheldekruising, en de opportuniteiten die zich stellen, kunnen er later extra deelprojecten, gerelateerd aan Brabo 2 en/of Oosterweel in de rapportage worden opgenomen. 3 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen BESCHRIJVING VAN HET STRATEGISCH PROJECT Korte beschrijving van het project Situering Brabo 2 (in rood) en BAM-tracé Oosterweelverbinding (in zwart) binnen de gebiedsgerichte en strategische ruimten De projecten Brabo 2 en Oosterweelverbinding zijn onderdeel van het Vlaamse Masterplan 2020 – Bouwstenen voor de uitbreiding van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen (BVR maart 2010). Brabo 2 omvat de heraanleg van de Noorderleien en het Operaplein, alsook een nieuwe tramverbinding op de Noorderlaan tot aan de Havanastraat en op het Eilandje. Het project moet via het openbaar vervoer zorgen voor een vlotte, hoogwaardige verbinding met het noorden van de stad en het Eilandje. Voor de Opera wordt een nieuw autoluw plein aangelegd met een ondergrondse parking en een autotunnel. De Noorderleien, de hoofdassen op het Eilandje en de Noorderlaan worden ingericht als stedelijke boulevard, met aandacht voor ruimtelijke kwaliteit en verkeersveiligheid. Aan de A12 komt een park&ride om de overstap naar het openbaar vervoer te stimuleren. De Oosterweelverbinding sluit de Antwerpse Ring. De Oosterweelverbinding is één van de 5 tracés die werden bestudeerd in de planMER voor een bijkomende Scheldekruising. Die moet zorgen voor vlotter verkeer, veiligere wegen en minder sluipverkeer. De Oosterweelverbinding omvat een tunnel onder de Schelde en tunnels onder de dokken en het Albertkanaal tot aan de Ring. Het viaduct van Merksem wordt 4 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen afgebroken en vervangen door een open sleuf. Er komen vernieuwde op- en afritten op Linkeroever, aan het Noordkasteel, de Groenendaallaan en Schijnpoort. De Oosterweeltunnels creëren ontwikkelingspotenties in de omgevende (deel)gebieden en (deel)projecten. Ruimtelijke uitdagingen Beide projecten zijn een hefboom voor een betere bereikbaarheid en duurzame mobiliteit, voor een betere leefomgeving en kwaliteit, en voor de ruimtelijke en economische ontwikkeling. Deze projecten vragen ook vanuit de stad een gedreven project- en procesmanagement, en bovendien een geïntegreerde gebiedsgerichte aanpak en afstemming met de strategische ruimten die de inzet vormen van het stedelijk beleid. Beide projecten of hun deelprojecten zijn immers deel van, zijn gelegen in of raken aan de Harde Ruggengraat en andere strategische ruimten, programma’s en projecten van de stad. De uitdaging voor beide projecten is het integreren van verschillende aspecten in één totaaloplossing en het verbeteren van de leefomgeving en de kwaliteit van het openbaar domein. Er moet ingezet worden om nieuwe verbindingen te creëren, barrières op te heffen en de porositeit van het gebied te vergroten. Dit inzetten op infrastructuur en openbaar domein biedt voordelen qua toegankelijkheid, zichtbaarheid en identiteit. Op zijn beurt kan het infrastructuurproject een podium van stedelijke ontwikkeling en functionele verwevenheid worden, op verschillende schaalniveaus. Maquette Operaplein (team De Sola Morales), te bezichtigen in het Felixarchief 5 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen Brabo 2 (Noorderlijn). De projectonderdelen Brabo 2 zijn deel van het dragende en stedelijke tramnetwerk en dragen bij tot het streven naar een ambitieuze modal shift in de Antwerpse agglomeratie. Het ambitieniveau voor een kwalitatieve inrichting van de geselecteerde stedelijke en territoriale boulevards is hoog. Deze boulevards fungeren als de dragers van strategische programma’s en projecten, en schrijven zich in de betreffende ruimtelijke visies in. Brabo 2 verbetert de verbinding tussen stad en omliggende centra en tussen de stadsdelen onderling. De stedelijke boulevards met tramverbinding, volgens het s-RSA, openen de stad naar het noorden en naar het zuiden, en ondersteunen zo de geografische structuur van de stad. Brabo 2 werkt structurerend voor de huidige stedelijke omgeving en toekomstige ontwikkelingen. De herinrichting van de hoofdassen zijn een katalysator voor stadsontwikkeling en een betere leefomgeving. De herinrichting van Operaplein-Rooseveltplaats is de hefboom in de vernieuwing van de Stationsomgeving en het ’Hart van Antwerpen‘. De heraanleg van de Noorderplaats en het Noorderlaanviaduct geven een nieuwe impuls aan de transformatie van de omgeving van Spoor Noord naar stedelijk scharnierpunt. Het omvormen van de hoofdassen op het Eilandje trekken de stedelijke ontwikkelingen in bepaalde delen op gang (bv. Cadixwijk) en versnellen / jagen de ontwikkelingen aan in andere delen (bv. Oude Dokken). De Noorderlaan stimuleert vernieuwing in de wijken Dam en Luchtbal, met de ontwikkeling van een nieuw front aan de boulevard. Oosterweel. De Oosterweelverbinding vervolledigt de Antwerpse Ring en herdefinieert intra en extra muros. Met de afbraak van het viaduct van Merksem wordt een historische breuk in de stad hersteld. Met de aanleg van de Oosterweeltunnels wordt een nieuwe dialoog tussen binnen- en buitenstad gestimuleerd. De Oosterweeltunnels zijn een mogelijke impuls voor de verdere toekomstige uitbreiding van de stad in noordelijke richting. Het Droogdokkenpark en het Mexico-eiland worden ontwikkeld volgens de uitgangspunten van de masterplannen Scheldekaaien en Eilandje. Ook de ontwikkeling van de contactzone Noorderlaan in het algemeen en het waterfront aan het Straatsburgdok in het bijzonder krijgt nieuwe kansen. De realisatie van de Ring in open sleuf aan het Lobroekdok biedt een impuls voor de afwerking van de wijk Dam en de ontwikkeling van de Slachthuissite en het Noordschippersdok volgens de principes van de structuurschets Singel Noord. Ook de ambities voor het Levendig Kanaal krijgt nieuwe kansen als de plek voor een nieuw waterfront en het verweven van wonen en werken. Aan Luchtbal en Merksem wordt de infrastructuur verdiept in plaats van op verhoogde bermen en een viaduct over Groenendaallaan. Dit laat toe de wijk Luchtbal verder te verdichten en nieuwe bewoners aan te trekken. Aan de zijde van Merksem kan het Laaglandpark samen met de bermen van de verzonken Ring tot aan het Albertkanaal doorgetrokken worden. Luchtbalstation krijgt een nieuwe betekenis en prominente rol langs de Groenendaallaan en alle mogelijkheden om uit te groeien tot een kwalitatieve kantoorlocatie. 6 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen De Oosterweeltunnels bieden niet enkel kansen voor ruimtelijke en economische ontwikkelingen, maar ook alle kansen voor de grote open ruimtestructuren rond de stad. Kansen voor een kwalitatieve ontwikkeling in relatie tot het aanwezige waterlandschap. Kansen voor het uitbouwen van de kade tot een betekenisvolle publieke ruimte met een optimale verblijfskwaliteit. Kortom, nieuwe perspectieven voor het Schijnvalleipark, Laaglandpark en het Havenpark uit het s-RSA. Van Eilandje tot Schijnpoort wordt het Albertkanaal, met Straatsburgdok en Lobroekdok, één langgerekt kadefront met mogelijkheden aan beide oevers voor kwalitatieve publieke ruimten in plaats van open ruimten in de schaduw van viaducten. Door de Ring in een verzonken wegbedding onder het maaiveld en met tunnels te realiseren ontstaat er een visuele en fysieke verbinding tussen het Noordkasteel en het geplande Droogdokkenpark. Ook tussen het Laaglandpark (dat vanaf het Fort van Merksem kan doorgroeien tot aan de oevers van het Albertkanaal) en het Rivierenhof wordt via het nieuwe kadelandschap langs het Albertkanaal en de parkzone ter hoogte van Ten Eeckhove een sterke relatie mogelijk. Impressie Oosterweelknoop (haalbaarheidsstudie tv sam) Impressie Groenendaal (haalbaarheidsstudie tv sam) Team Brabo 2 en Oosterweelverbinding Met de beslissing van de Vlaamse regering in mei 2010 over het ‘Masterplan 2020, bouwstenen voor de uitbreiding van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen’ en de daarop volgende samenwerkingsovereenkomsten, zowel voor Brabo 2 en de Oosterweelverbinding tussen stad en Vlaanderen, kregen beide projecten een duidelijke doorstart. Het stadsbestuur besloot in de loop van 2011 om ook de opvolging van deze projecten hoog op de agenda te zetten met de goedkeuring van het intern organogram ‘werking MP2020’ en het voorzien van personeel. AG Stadsplanning Antwerpen is tot 31 maart 2014 de stedelijke trekker voor de projecten Brabo 2 en Oosterweelverbinding. Vanaf 1 april 2014 worden deze taken overgenomen door de afdeling mobiliteit van de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling van de stad Antwerpen. Volgend team wordt ingezet op de projecten Brabo 2 en Oosterweelverbinding: 7 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen Binnen AG Stadsplanning: - Tinne Buelens Coördinator Masterplan 2020 in Antwerpen - Nele Plevoets Gebiedsregisseur Oosterweelverbinding - Nancy Meijsmans Gebiedsregisseur Brabo 2 - Dries Henkens Projectregisseur Operaplein, Noorderleien, Brusselstraat (Brabo 2) - Katrien Mels Projectregisseur Hardenvoort, Noorderlaan (Brabo 2) - Jeroen Pasmans Projectregisseur IJzerlaan In andere stedelijke bedrijven: - Ward Van Aerschot team ontwerpend onderzoek (stedelijk bedrijf Stadsontwikkeling) - Sarah Soontjens team stadsbouwmeester (tot 28 februari 2014, vanaf 1 maart werkt Sarah vanuit het bedrijf Stadsontwikkeling mee aan het project Oosterweelverbinding en het deelproject Noordersingel.) - Marijke De Roeck communicatie (stedelijk bedrijf Ondernemen & Stadsmarketing) - Leila Kandil participatie & communicatie (stedelijk bedrijf Samen Leven, stedelijk wijkoverleg) Strategisch coördinator Tinne Buelens trad op 1 januari 2009 in dienst bij AG Stadsplanning en werd in 2011 aangesteld als coördinator Masterplan 2020 (toendertijd nog onder de naam ‘Masterplan mobiliteit Antwerpen’). AG Stadsplanning zet in op strategische ruimtelijke interventies, waaronder de gebiedsregie van bovenlokale infrastructuurprojecten. Bovenlokale infrastructuurprojecten zijn door de bovenlokale overheden geselecteerde infrastructuurprojecten in de stad die een sleutelrol vervullen om de mobiliteit in de Antwerpse regio te verbeteren. Met name zijn dit de infrastructuurprojecten uit het Masterplan 2020, waaronder Brabo 2 en Oosterweelverbinding. De inhoud van de taken als ‘strategisch coördinator’ voor het project Brabo 2/Oosterweelverbinding komen deels overeen met haar vroegere taken waar ze de infrastructuurprojecten ook reeds opvolgde, eerst als projectleider, later als programmaleider. Hierdoor kon ze sinds april 2013 ook zeer snel haar nieuwe rol gericht en met voldoende achtergrondkennis invullen. Ze treedt sindsdien op als brugfunctie tussen stad en Vlaanderen, en zorgt voor de noodzakelijke interne afstemming en besluitvorming op stedelijk niveau. Periode van erkenning en subsidie In het ministerieel besluit van 17 december 2012 werd het project ‘Brabo 2/Oosterweelverbinding’ erkend als strategisch project voor de periode van 3 jaar. Deze erkenning gaat gepaard met de toekenning van een subsidie van 272.880€, als bijdrage in de loonen werkingskosten van de projectcoördinatie van het strategisch project Brabo 2/Oosterweelverbinding. 8 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen De subsidieperiode gaat in vanaf 1april 2013 en loopt tot 31 maart 2016. Op 31 mei 2013 werd een startvergadering georganiseerd. Nadien volgden verschillende overlegmomenten om de deelprojecten verder te bepalen en de structuurschets rechteroever te bespreken. 9 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen PROJECTCOÖRDINATIE ALGEMEEN Kader voor de begeleiding van grote infrastructuurprojecten Het team Masterplan 2020 werkt met de kaders die er zijn, ontwikkeld zowel op generieke basis als specifiek binnen de gebiedsregie. Bijvoorbeeld het plannenkader Singel Noord, nl. het Masterplan Singel Noord en het beeldkwaliteitsplan Singel Noord is erg bepalend voor de omgeving Oosterweel_zone R1. Waar nodig worden aanvullend ruimtelijke concepten en/of visie ontwikkeld, voornamelijk via ontwerpend onderzoek, in functie van een maximaal geïntegreerde project- en procesvoering en – begeleiding. Deelgebieden en deelprojecten Zie verder ‘Projectfiches’. In het onderdeel ‘projectfiches’ worden de basisprojecten Oosterweel en Brabo 2 elk in een overkoepelende projectfiche beschreven en geupdate. De deelprojecten IJzerlaan en P&R Linkeroever krijgen ook een korte beschrijving en stand van zaken. De meeste aandacht gaat uit naar de afstemming van de Oosterweelverbinding met de andere projecten, gekaderd binnen de procedurestappen die het project verder moet doorlopen. Overlegstructuur en besluitvorming stad stad De Lijn Projectstructuur Brabo 2 Projectstructuur Oosterweel 10 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen Brabo 2. De betrokken actoren stad, BAM, De Lijn en AWV hebben een verschillende rol in de verschillende deelprojecten die verandert in de plannings-, de uitvoerings- en de beheersfase van het project. Deze rol- en takenverdeling is vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst Brabo 2. De stuurgroep en het projectmanagement Brabo 2 wordt voorgezeten door De Lijn. BAM neemt de projectcoördinatie (tot aan contractsluiting) op. De werkgroepen zijn gebiedsgericht ( OperapleinRooseveltplaats, Noorderleien, Eilandje, Noorderlaan en P&R) en thematisch (archeologie, nutsleidingen, minder hinder, communicatie, juridisch-financiëel, bestek en aanbesteding, onteigeningen…) georganiseerd. In de uitvoeringsfase, na contractsluiting met de SPV, wijzigen de rollen van de actoren. De rol van BAM in Brabo 2 houdt volledig op. De Lijn neemt de rol van BAM over, als projectcoördinator en als voorzitter van de werkgroepen communicatie en minder hinder. De stad neemt vandaag de trekkersrol voor de communicatie op en ondertussen werd op niveau van de stuurgroep afgesproken dat de stad deze rol ook verder zet – in functie van maximale continuïteit – tijdens de uitvoeringsfase. De Lijn treedt op als aanbestedende overheid. De Lijn, stad en AWV treden op als opdrachtgever voor aparte afgebakende deelopdrachten, de SPV staat in voor de uitvoering. In de beheersfase veranderen de rollen opnieuw. De Lijn, stad en AWV staan in voor de projectcoördinatie voor de respectieve afgebakende deelopdrachten. De SPV staat in voor het onderhoud van de gedeelten van AWV en De Lijn. De stad (en dochters) staat in voor haar eigen onderhoud en beheer. Oosterweel. BAM coördineert alle aspecten van de Oosterweelverbinding in opdracht van Vlaanderen en bereidt de concessie aan Tunnel Liefkenshoek nv voor. De samenwerking tussen de stad en BAM (en het Vlaamse Gewest) wordt ingegeven vanuit de drie afgesloten samenwerkingsovereenkomsten, als financieringsverbintenis voor bepaalde projectonderdelen van de Oosterweelverbinding. De stad is betrokken in het Projectteam Oosterweelverbinding dat instaat voor de verfijning van het conceptontwerp en het minder hinder programma in overleg met de stakeholders. In de gebiedsgerichte workshops en werkgroepen wordt het ontwerp verfijnd en de randvoorwaarden voor de deelgebieden en –projecten van het Oosterweelproject bepaald. Daarnaast is er een stuurgroep impactmanagement die de minder hinder maatregelen tijdens de voorbereidende en hoofdwerken moet uitwerken. De stad participeert hierin samen met de vele andere betrokken actoren in de Antwerpse agglomeratie. Deze stuurgroep impactmanagement heeft ondertussen een verruimde scope gekregen en werkt ondertussen projectoverschrijdend. Zij bewaakt de samenhang en afstemming van de uitvoering tussen de grote infrastructuurprojecten, waaronder de projecten Brabo 2, IJzerlaan, voorbereidende werken Oosterweel, Bredabaan, Singelfietspaden enz. In een 2-wekelijkse werkgroep impactmanagement wordt deze projectoverschrijdende minder hinder aanpak voorbereid. 11 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen Besluitvorming over de bijkomende Scheldekruising gebeurt op niveau van de Vlaamse regering in overleg met het bestuur van de stad Antwerpen. Daarnaast ontstaan uitbreidingen op het project en nieuwe samenwerkingsverbanden vanuit opportuniteiten die vanuit het project ontstaan. Voor ieder afzonderlijk (deel)project worden projectstructuur, samenwerkingsafspraken en besluitvormingsstructuur uitgewerkt. Zo werd in 2013 voor het deelproject IJzerlaan een projectstructuur met werkgroepen en een stuurgroep afgesproken. De stuurgroep wordt voorgezeten door nv BAM. Eind 2013 – begin 2014 werd het deelproject Noordersingel, een samenvoegen van een deel van de voorbereidende werkzaamheden Oosterweel ter hoogte van de Noordersingel en de ambitie van de stad en AWV om de fietspaden langsheen de Singel aan te pakken en de Singel te vergroenen. Ook hier werd een projectstructuur met werkgroepen en een stuurgroep geïnstalleerd. Overeenkomsten In september-oktober 2011 hebben stad en Vlaanderen samenwerkingsovereenkomsten afgesloten om tot een goede coördinatie, afstemming en wisselwerking te komen om de realisatie van beide projecten voor te bereiden. In de komende jaren is het cruciaal om alle kaders en plannen ter voorbereiding van de uitvoerig uit te klaren en te verfijnen. Brabo 2. In september-oktober 2011 keurden de stad Antwerpen, de VMM De Lijn, het Vlaamse Gewest (AWV) en de nv Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) de projectonderdelen, de projectfiche en de samenwerkingsovereenkomst Brabo 2 goed. In 2013 werden parallel aan de uitwerking van het dBFM-bestek ook de draft dBF(M)-overeenkomsten tussen de SPV en de overheden, waaronder de dBF-overeenkomst Stad-SPV, voorbereid. Het afsluiten van deze overeenkomsten is voorzien bij contractsluiting, begin 2015. Oosterweel. In september 2011 sloten de stad Antwerpen en BAM 3 samenwerkingsovereenkomsten af, waarvan één ook met het Vlaamse Gewest. Hiermee is een financieringsverbintenis door de stad voor bepaalde projectonderdelen van de Oosterweelverbinding overeengekomen (en door het Vlaams Gewest voor de sanering van het Lobroekdok). In juli 2013 werd voor één van de deelprojecten, namelijk de realisatie van de IJzerlaan, het afwateringskanaal (via de IJzerlaan) en de IJzerlaanbrug een overeenkomst gesloten tussen de nv Scheepvaart, BAM, AWV en de stad Antwerpen. In de eerste helft van 2014 wordt onderhandeld over het afsluiten van een overeenkomst tussen de stad, BAM en AWV over een andere deelproject, namelijk het combineren van de voorbereidende werken van BAM in de Noordersingel met het project Singelfietspaden op datzelfde segment. 12 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen Communicatie Brabo 2 (Noorderlijn). De werkgroep communicatie heeft tijdens de zomer van 2013 een communicatietraject uitgewerkt dat in het najaar 2013 werd uitgerold. De Vlaamse Regering heeft op 11 oktober 2013 groen licht gegeven voor de vervolgstappen die in het kader van de realisatie van het Noorderlijnproject moesten worden gezet. Het startpunt van dit traject waren drie infomomenten, waarop de plannen, de minderhinderaanpak en de vervolgstappen werden gepresenteerd en waar bewoners en ondernemers terecht konden met hun vragen of suggesties rond minderhinder. Hieraan gekoppeld waren: • de lancering van de website www.noorderlijn.be, waar www.operaplein.be deel van uitmaakt • outdoortentoonstellingen op 10 plekken in de buurt van de Noorderlijn • vier nieuwsbriefversies (centrum, Eilandje en Damwijk, Luchtbal, Rozemaai en Ekeren) • een uitnodiging naar en toelichting aan de bovenlokale en lokale afdelingen van een aantal belangengroepen zoals Unizo, Voka, de vereniging van trein-, tram-, busgebruikers enzovoort • een direct mailing naar 25.000 ondernemers werkzaam in de wijken rond het Noorderlijnproject • het aanbod om een infotour te organiseren op vraag van een buurt of vereniging. Om het communicatietraject goed voor te bereiden, hebben we eerst ingezet op interne communicatie via presentaties aan de frontoffice collega’s - en op communicatie met de tuinders en de eigenaars van de gebouwen die door het project geraakt worden. Ook met de bovenlokale belangengroepen zijn we vooraf in overleg gegaan over de plannen, hun impact en over de mogelijkheden om deze impact te remediëren of te beperken. Daarnaast bevatte het communicatieplan ook nog een aantal ondersteunende acties zoals een dossier in De Nieuwe Antwerpenaar, die huis-aan-huis bedeeld wordt aan alle bewoners van de stad. Deze artikels plaatsen in eerste instantie de mensen achter het infrastructuurproject op de voorgrond. Een laatste flankerend onderdeel van die fase van het communicatieplan is de outdoorcampagne die in maart 2014 heeft gelopen. Deze outdoorcampagne rond de Noorderleien en Operaplein moest mee buzz creëren rond de plannen en de info die daarrond wordt aangeboden op www.noorderlijn.be. In het voorjaar van 2014 werden volgende communicatieactiviteiten rond brabo 2 voorbereid: - Informatietraject openbaar onderzoek Noorderlijn (dat zal lopen in de zomer van 2014) - Bestek Noorderlijn In het voorjaar van 2014 werden volgende communicatieactiviteiten rond Brabo 2 uitgevoerd: - Inspirerende campagne Operaplein (Noorderlijn) - Werfcommunicatie Brusselstraat - Werfcommunicatie nutswerken Operaplein, met onder andere nieuwsbrieven en huis-aanhuisbezoeken bij de omliggende handelaars 13 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen - Toelichtingen over het project Noorderlijn bij een geselecteerd aantal bedrijven langsheen het traject Oosterweel. Ook voor de Oosterweelverbinding speelt communicatie een belangrijke rol. De stad coördineert de communicatie naar bewoners, handelaars en lokale actoren. Het Vlaams Gewest coördineert de beleidscommunicatie en de communicatie over het Masterplan 2020. In het kader van het Oosterweeldossier waren er in 2013 twee belangrijke mijlpalen in de opmaak van het plan-MER die aanleiding gaven voor externe communicatie. In het voorjaar van 2013 werden de resultaten van het mobiliteitsonderzoek opgeleverd en gepresenteerd aan het brede publiek. Om de infoavond op 26 juni 2013 te promoten, zetten we in op een gedetailleerde nieuwsbrief die op 28.000 exemplaren werd verspreid op Linkeroever en in een straal van 500 m rond het Oosterweelgebied op Rechteroever. Daarnaast zorgden we samen met de redactie van De Nieuwe Antwerpenaar voor een aankondiging van de infoavond in zowel de print als de digitale versie van dit blad. Hiervoor werd nauw samengewerkt met de Vlaamse dienst Mer, de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel en het kabinet van gouverneur Berx. In het najaar 2013 werd vervolgens het ontwerp-rapport opgeleverd. In dit kader organiseerde de gouverneur een tweede infomoment voor het brede publiek op 12 december 2013. Ook hiervoor voorzagen we de nodige promotie via De Nieuwe Antwerpenaar in print en digitaal en via de sociale mediaprofielen van de stad. In het voorjaar van 2014 werd ondersteuning geleverd aan BAM voor de Oosterweelverbinding wat betreft: - Informatietraject Oosterweel met o.a. - katern Oosterweel in DNA - voorbereiding infomomenten april-mei 2014 - Opzet participatietraject In het voorjaar van 2014 werden volgende ook volgende communicatieactiviteiten rond de aan Oosterweel gerelateerde projecten uitgevoerd: - Infomoment heraanleg IJzerlaan en nieuwe brug over Albertkanaal - Werfcommunicatie spoorbruggen IJzerlaan - Procescommunicatie A102 en R11bis 14 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen PROJECTFICHES Oosterweelverbinding Projectfiche Oosterweelverbinding AMBITIE PROGRAMMA OPPERVLAKTE OPDRACHTGEVERS en FINANCIERING AANBESTEDENDE OVERHEID BUDGET Betere bereikbaarheid en duurzame mobiliteit, betere leefomgeving en kwaliteit, en stimuleren van ruimtelijke en economische (her)ontwikkeling. Infrastructuur, openbaar domein Nv BAM/nv TLH Nv BAM/nv TLH Infrastructuur, openbaar domein 3,2mia EUR PROJECTLEIDER bij AG Stadsplanning Antwerpen Nele Plevoets ONTWERPER MIJLPALEN RoTs (Uaps in onderaanneming) Conceptontwerp PlanMER Mei 2012 Januari 2014 GRUP – voorlopige vaststelling April 2014 Start voorontwerp zomer 2014 Kennisgeving projectMER November 2014 Indienen aanvraag sted. verg. Oktober 2015 PARTICIPATIE Voorbereiding aangevat uitrol in sept 2014 COMMUNICATIE / INSPIRERENDE ACTIES Externe communicatie nav planMER zie luik ‘communicatie’ Voortgang in de rapportageperiode In 2012-2013 werden tijdens het planMER-onderzoek 5 alternatieven (na een eerste trechtering) onderzocht en geëvalueerd op mobiliteit, ruimte en leefbaarheid om Scheldekruisende capaciteit te verhogen. De stad adviseerde hier tijdens de verschillende trechteringsfasen. Het ontwerp planMER werd op 8/11/2013 aan de adviesverlenende instanties overgemaakt. De stad gaf een uitgebreid advies op het ontwerp voor de planMER Oosterweelverbinding (college 4 december 2013). Op 14 februari keurde de Vlaamse regering het tracé Oosterweelverbinding voor een bijkomende Scheldekruising, op basis van de resultaten van de planMER, goed. 15 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen De stad gaf advies op het voorontwerp GRUP Oosterweel (college 11 maart 2014). De Vlaamse regering stelde het ontwerp GRUP Oosterweel vast op 4 april 2014. Parallel aan het planMER-onderzoek werd door BAM verder gewerkt aan het conceptontwerp. Dit werd opgeleverd in de loop van 2012 door RoTs. In 2013 zijn de workshops stilgevallen. Er zijn wel nog werkgroepen, ongeveer 1x/maand in de loop van 2013, met op de agenda vnl. de voorbereiding van de voorbereidende werken Oosterweelverbinding en nog een aantal uit te klaren ontwerpitems (n.a.v. de start van het voorontwerp). Tussen april en juli 2013 hebben stad en BAM afspraken gemaakt over het tracé van de afwatering van het Lobroekdok. Er werd een consensus gevonden waarbij een afwateringskanaal in de IJzerlaan (gefinancierd door BAM), de volledige heraanleg van het wegprofiel van de IJzerlaan (met 2x2 rijstroken, fiets- en voetpaden aan beide zijden) (gefinancierd door stad) en de IJzerlaanbrug in één gezamenlijke aanbesteding worden gestoken (zie ook projectfiche: IJzerlaan). Onderzoeksvragen per deelgebied die (o.a.) tussen stad en BAM verder werden besproken/behandeld, in aanloop naar de opstart van het voorontwerp zomer 2014: - studie tunnel R1-AK heeft geleid tot beslissing tunnel onder het Albertkanaal in febr 2014; - zone Schijnpoort: inplanting parkeergebouw (verder onderzoek door stad in samenhang met ontwikkelingsvisie spoor oost), de stad heeft een ontsluitingsstudie voor Spoor Oost laten uitvoeren om onderbouwing te hebben om samen met de partners tot een gedragen evenementenparkeerconcept te komen; - kades Albertkanaal: afgestemd tussen stad en nv De Scheepvaart: ruimtelijke invulling later bepalen zodra ruimtelijke impact van OWV duidelijker is, overloopparking als mogelijkheid; - binnen het proces van het kaderplan Albertkanaal werden afspraken gemaakt en taken verdeeld tussen de actoren met betrekking tot verdere gebiedsvisie en concrete acties voor oa. de projectzones Kop van Merksem, Sportpaleis-Kronenburg en de bruggen over het Albertkanaal; - Masterplan Singel Noord: toegelicht aan BAM - keerlus tram Schijnpoort: visie BAM: behoud keerlus op de huidige locatie, stad vraag om te voorzien in de mogelijkheid om later 2 tramsporen aan te leggen richting Theunisbrug zonder opbraak van de weg. Verder onderzoek loopt; - containerpark Borgerhout: onderhandelingen tss stad en BAM lopen, er werd tot op heden geen goede oplossing (die tevens goed ontsloten is) gevonden; - afwatering R1 langs Noordersingel: afgesproken om combinatie met Singelfietspaden uit te voeren; - formuleren en updaten van klanteisen; - P&R Linkeroever: zie projectfiche P&R LO. - … In navolging van de beslissing van het college eind 2014 om overleg op te starten om het ontwerp en de uitvoering van het Singelfietspad in de Noordersingel enerzijds en de werken in functie van de Oosterweelverbinding anderzijds op elkaar af te stemmen, werd THV ROTS aangesteld als ontwerpbureau (college 4 april 2014). Een samenwerkingsovereenkomst tussen BAM, AWV en stad wordt voorbereid. 16 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen Afstemming Oosterweel - andere projecten De afstemmingsvraagstukken tussen de Oosterweelverbinding en andere projecten, visies en ambities zijn velerlei. Alleen al op rechteroever lopen verschillende planprocessen die afstemming vereisen: het kaderplan Albertkanaal in opdracht van de provincie Antwerpen, visies op het gebied Singel Noord vanuit de stedelijk georganiseerde gebiedsregie (structuurschets Singel Noord, beeldkwaliteitsplan Groene Singel, Masterplan Singel Noord) en concrete projecten in het kader van de verbreding van het Albertkanaal (IJzerlaanbrug, verbreding kanaal), stedelijke projecten als de ontwikkeling Slachthuissite, Spoor Oost enz. Om vat te krijgen op de belangrijke visie-elementen en de samenhang tussen de verschillende projecten in beeld te brengen, werd een ‘structuurschets’ uitgewerkt. Draft structuurschets okt 2013_versie brug (team ontwerpend onderzoek en AG STAN) Afstemming van de uitvoering van de werken naar minder hinder (o.a. Brabo 2, IJzerlaan, voorbereidende werken Oosterweelverbinding) gebeurt momenteel via 2-wekelijkse werkgroepen impactmanagement, die door BAM ism EGT (in opdracht van BAM) worden aangestuurd. De actoren BAM, AWV, De Lijn en de stad, bij uitbreiding andere actoren zoals haven, nv Scheepvaart, projectontwikkelaars, worden daarbij 17 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen betrokken. Deze werkgroep rapporteert aan de stuurgroep impactmanagement (zie ook ‘overlegstructuur en besluitvorming). Op 17 maart werd een overkoepelend overleg georganiseerd onder de koepel van het strategisch project naar aanleiding van volgende alinea uit de Beslissing van de Vlaamse regering van 14 februari 2014. “7.1.2. Strategisch project Brabo 2/Oosterweel De opdrachtomschrijving van dit strategisch project moet naar aanleiding van de tracékeuze voor de overlappende deelprojecten uitgebreid worden met de volgende aspecten: De opmaak van een samenhangende ruimtelijke visie die zich vertaalt in een landschappelijk en stedenbouwkundig concept. Met aandacht voor het behoud van ecologische en landschappelijke waarde van kwetsbare zones, versterken van ecologische verbindingen, continuïteit van groenstructuren, integratie van waterbuffering in een kwalitatief landschappelijk ontwerp. De ruimtelijke en functionele samenhang van de verschillende deelgebieden bevorderen door langzame verkeersverbindingen. Bijkomend wordt aandacht besteed aan de kwaliteitsvolle uitdrukking van zichtbare en niet in het landschap zichtbare infrastructuur door middel van architecturaal ontwerp van technische infrastructuur. (wachtkokers, geluidswerende oplossingen, tunnelmonden en –gebouwen en andere) Een verkeersstudie wordt uitgevoerd naar het ontsluitingsconcept Spoor Oost en het parkeerconcept voor Sportpaleis-Lotto Arena in omgeving Singel Noord. De Vlaamse Regering vraagt aan de projectcoördinator van het strategisch project (Stad Antwerpen en de BAM, De Lijn), de bestaande overlegstructuur te verruimen met minimaal het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, Ruimte Vlaanderen, De Vlaamse Bouwmeester, NV De Scheepvaart en het provinciebestuur van Antwerpen, en daarvoor een samenwerkingsovereenkomst op te stellen. Deze overeenkomst heeft tot doel een projectgrensoverschrijdend ruimtelijk concept uit te werken. Daarvoor zal in lijn met de bedoelingen van een strategisch project per deelgebied een programma voor de effectieve realisatie worden voorbereid. Ze roept de andere betrokken actoren op om hieraan bij te dragen en tot gerichte overeenkomsten te komen, en om voor de overeengekomen acties, prioritair de nodige instrumenten en middelen te reserveren.” De finaliteit van dit overleg was om te komen tot het benoemen van deelgebieden en waar mogelijk verdere afspraken te maken per deelgebied. Wegens verschil in interpretatie en verwachtingen tov het strategisch project tussen de aanwezige partners, werd geen vooruitgang geboekt. Er werd afgesproken geen nieuwe structuren of overlegorganen in het leven te roepen, maar maximaal binnen de bestaande processen over de afstemming te waken. Dat vraagt inzet van mensmiddelen bij alle partijen om elkaars projecten en processen te volgen. Over een aantal van deze deelgebieden zijn ondertussen binnen het kaderplan Albertkanaal verdere afspraken gemaakt (Theunisbrug, kop van Merksem, sportpaleis-Kronenburg). Andere afspraken zullen voortkomen uit de werkgroepen voorontwerp Oosterweelverbinding. 18 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen P&R Linkeroever Impressie concept P&R Linkeroever (team ontwerpend onderzoek stad A) Projectfiche P&R Linkeroever AMBITIE PROGRAMMA OPPERVLAKTE OPDRACHTGEVERS en FINANCIERING AANBESTEDENDE OVERHEID Efficiënte vlotte overstap. Geïntegreerd in het omliggende landschap. P&R-infrastructuur, openbaar domein In onderhandeling. BAM wil deze niet mee opnemen binnen projectafbakening. En al zeker niet financieren. De stad beschouwt dit als een noodzakelijke milderende maatregel. Nog te bepalen BUDGET PROJECTLEIDER bij AG Stadsplanning Antwerpen Infrastructuur, openbaar domein Nele Plevoets 12mio€ (excl parkeergebouw) ONTWERPER team ontwerpend onderzoek stad A, voorgaande concepten uitgewerkt door tv sam en BUUR MIJLPALEN Consensus over conceptontwerp GRUP – voorlopige vaststelling Maart 2013 Op 4 april 2014 besliste de Vlaamse regering de middelen te voorzien voor een gelijkvloerse aanleg van de P+R. Voor de echt noodzakelijke uitbreiding tot 1000 à 1500 PP-plaatsen werden geen middelen voorzien. April 2014 Voorontwerp ? Consensus over financiering en projectaanpak PARTICIPATIE COMMUNICATIE / INSPIRERENDE 19 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen ACTIES Voortgang in de rapportageperiode In 2012 nam de stad tijdelijk een trekkersrol op in de uitwerking van een concept voor de P&R Linkeroever, voortbouwend op ideeën uit voorgaande ontwerpoefeningen van tv sam (GBC-PAC 20052006) en BUUR (2009). Hierover werden een aantal werkgroepen georganiseerd met stad, BAM, MOW, AWV, De Lijn en de gemeente Zwijndrecht. Er werd een consensus voor het conceptontwerp bereikt op niveau van de administraties, maar geen van de partijen blijkt bereid (een deel van) de noodzakelijke middelen op tafel te willen leggen voor de realisatie van deze P&R. De Stad paste het plan verder aan tot het minimale ambitieniveau dat ze voor de P&R wil aanhouden. BAM heeft daarop een raming opgemaakt. Op 4 april 2014 besliste de Vlaamse regering de middelen te voorzien voor een gelijkvloerse aanleg van de P+R. Voor de echt noodzakelijke uitbreiding tot 1000 à 1500 PP-plaatsen werden nog geen middelen voorzien. Impressie concept P&R Linkeroever (team ontwerpend onderzoek stad A) IJzerlaan, IJzerlaankanaal en IJzerlaanbrug Algemene omschrijving In de omgeving van Singel Noord en IJzerlaan staan grote infrastructuurwerken op stapel, waaronder de verbreding van het Albertkanaal en de realisatie van de Oosterweelverbinding. Deze infrastructuurwerken vormen de aanleiding tot heel wat veranderingen in de omgeving in het algemeen 20 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen en langsheen de Ijzerlaan in het bijzonder. Zo wordt de Ijzerlaanbrug afgebroken en vervangen door een fietsbrug en moet een nieuwe verbinding gezocht worden tussen het Lobroekdok en open water. Deze werken creëren belangrijke nieuwe potenties voor de omliggende wijken en houden de belofte in zich om pure infrastructuurwerken uit te bouwen tot volwaardige stadsvernieuwingsprojecten. Het project Ijzerlaan valt uiteen in 3 deelgebieden: Deelgebied 1: vastgoedontwikkeling op de noordelijke aanloophelling van de Ijzerlaanbrug Deelgebied 2: realisatie fietsbrug Ijzerlaan Deelgebied 3: heraanleg en realisatie afwateringskanaal Lobroekdok in Ijzerlaan Voor de deelprojecten IJzerlaan, afwateringskanaal en IJzerlaanbrug werden in juli 2013 afspraken gevat in een samenwerkingsovereenkomst tussen de stad, BAM, AWV en De Scheepvaart. De stad is opdrachtgever voor het deelproject IJzerlaan (heraanleg van gevel tot gevel, exclusief afwateringskanaal). Projectfiche IJzerlaan AMBITIE PROGRAMMA Water in de wijk Dam en Steenborgerweert. Verbinding wijken. Betere mobiliteit door wegwerken huidige bottleneck. Infrastructuur, openbaar domein OPPERVLAKTE OPDRACHTGEVERS en FINANCIERING Nv BAM en stad AANBESTEDENDE OVERHEID BUDGET Nv BAM Infrastructuur, openbaar domein 7mio € (budget stad) 21 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen PROJECTLEIDER bij AG Stadsplanning Antwerpen Jeroen Pasmans ONTWERPER Jan Peeters (stad, schetsontwerp), RoTS (vanaf voorontwerp) MIJLPALEN Samenwerkingsovereenkomst tss BAM, stad, nv DS en AWV Juli 2013 Goedkeuring schetsontwerp September 2013 archeologisch vooronderzoek en onderzoek nutsleidingen Juni -september 2014 openbaar onderzoek bouwaanvraag Zomer 2014 start werken kruispunt met Noorderlaan Inspraakavond voor de buurt Februari 2015 September 2013 Infomoment over voorontwerp Februari 2014 PARTICIPATIE COMMUNICATIE / INSPIRERENDE ACTIES Illustratie toekomstige IJzerlaan (Maxwan, Antea, Karres & Brands, Hub) Voortgang in de rapportageperiode In juli 2013 werd voor de realisatie van de IJzerlaan, het afwateringskanaal (via de IJzerlaan) en de IJzerlaanbrug een overeenkomst gesloten tussen de nv Scheepvaart, BAM, AWV en de stad Antwerpen. Er 22 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen werd een stringente timing afgesproken (om de hoofdwerken van de Oosterweelverbinding voor te blijven). Het schetsontwerp werd in de zomer van 2013 opgemaakt door de stad en doorsproken met de partners. In november 2013 werd de startnota goedgekeurd op de GBC. Het voorontwerp voor de heraanleg van de IJzerlaan en de nieuwe fietsbrug over het Albertkanaal werd in februari 2014 goedgekeurd. De bouwaanvraag wordt in juni 2014 ingediend. Momenteel werkt RoTS (in opdracht van BAM en stad) het definitief ontwerp verder uit. Brabo 2 Projectfiche Brabo 2 AMBITIE PROGRAMMA Betere bereikbaarheid en duurzame mobiliteit, betere leefomgeving en kwaliteit, en stimuleren van ruimtelijke en economische (her)ontwikkeling. traminfrastructuur, premetro, openbaar domein OPPERVLAKTE 8 km tramverlenging OPDRACHTGEVERS en FINANCIERING Stad en Vlaanderen (AWV en De Lijn) AANBESTEDENDE OVERHEID BUDGET De Lijn Totaal, tram en niet-tram PROJECTLEIDER Nancy Meijsmans, Dries Henkens en Katrien Mels 240 mio € 23 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen bij AG Stadsplanning Antwerpen ONTWERPER Tv sam, M. De Sola Morales† MIJLPALEN Samenwerkingsovereenkomst Contract close November 2011 Begin 2015 Start der werken Bevraging organisatie werken Operaplein (operaplein.be) Input minder hinder (noorderlijn.be) Reeks infomomenten (met tentoonstelling, film, uitleg door experten…) Artikelenreeks in DNA, nieuwsbrieven, bedrijfsbezoeken… April 2015 Najaar 2012 PARTICIPATIE COMMUNICATIE / INSPIRERENDE ACTIES November – dec 2013 Sept-okt 2014 November 2013 Mei – sept 2014 Voortgang in de rapportageperiode Ontwerp en dBFM-bestek werden in de loop van 2013 afgewerkt. In september 2013 werden de verschillende projectnota’s per deelgebied goedgekeurd op GBC en RMC. Op 11 oktober 2013 besliste de Vlaamse regering de besteksdocumenten en de ontwerpdocumenten van de overeenkomsten goed te keuren, waardoor het bestek aan de kandidaat consortia kon worden overgemaakt. Bij deze beslissing werd ook gekozen om de tramlijn, die oorspronkelijk tot aan De Mieren in Ekeren zou lopen, in te korten tot aan Havana, op aandringen van stad en district Ekeren. Daarop wordt het ontwerp voor de P&R Havana, in afstemming met het Masterplan Havana, herzien. In november 2013 werd een grote informatiecampagne richting verschillende doelgroepen gevoerd. De afstemming met het project IJzerlaan vormde een belangrijke onderzoeksvraag (overlap ondergrondse werken IJzerlaan en bovengrondse heraanleg kruispunt Noorderlaan-IJzerlaan, onderdeel van Brabo 2) in het najaar 2013. De projectMER voor de ‘heraanleg van de Leien, de tramlijn Ekeren en de tramlijn Eilandje’ te Antwerpen werd eind februari 2014 door de cel MER goedgekeurd. De bouwaanvraag voor de Noorderlijn werd in mei 2014 ingediend. Vier consortia dienden in februari 2014 hun offertes in (dBFM Brabo 2). Deze werden geëvalueerd en in maart 2014 vonden (een eerste reeks) onderhandelingen plaats. Er werd toegewerkt naar het uitsturen van een terechtwijzend bericht in mei 2014. In februari 2014 werd een ontwerpbureau aangesteld voor de verdere uitwerking van het tijdelijk infopaviljoen Noorderlijn dat tijdens de werken op de Rooseveltplaats komt. De werken voor het tramproject Brusselstraat zijn gestart in maart 2014. 24 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen FINANCIEEL OVERZICHT 1 april 2013 – 31 maart 2014 Onderstaande tabel geeft een prognose van de loonkosten en de werkingskosten voor de periode 1 april 2013 – 31 maart 2014. 25 AG Stadsplanning Antwerpen Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen
© Copyright 2024 ExpyDoc
