Vragen en antwoorden over asielzoekerscentrum

Bijlage: vragen en antwoorden over een asielzoekerscentrum in Middelburg
Waarom heeft het COA de gemeente gevraagd een asielzoekerscentrum (azc) in Middelburg te
vestigen?
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft extra capaciteit nodig voor een azc en vindt de
locatie van het voormalige verzorgingstehuis Swerf-Rust daarvoor bijzonder geschikt.
Waarom zegt de gemeente Middelburg ja?
De gemeente Middelburg staat positief tegenover de komst van het azc. Middelburg neemt daarmee haar
(sociale) verantwoordelijkheid voor de opvang van asielzoekers. Het azc verschaft daarnaast ook directe en
indirecte werkgelegenheid (toeleveranciers, schoonmaak, onderwijs, beveiliging etc.). Verder staan de
gebouwen van Swerf-Rust grotendeels leeg en krijgen ze zo een nieuwe invulling.
Kan ik bezwaar maken tegen de komst van het azc?
U kunt uiteraard bij het college of de gemeenteraad uw mening kenbaar maken over de voorgenomen
vestiging. Het college van burgemeesters & wethouders neemt na de gemeenteraadsvergadering van 22
september een definitief besluit. Voor de locatie is geen bestemmingsprocedure nodig en daarom is er
geen sprake van een traject waartegen u in formele zin bezwaar of beroep kunt indienen. Het college en
het COA willen uiteraard wel uw eventuele zorgen vernemen en kijken in hoeverre we deze in redelijkheid
kunnen oplossen.
Moet het bestemmingsplan worden aangepast voor de vestiging van een azc?
De locatie heeft in het huidige bestemmingsplan de bestemming ‘maatschappelijke doeleinden’. De
vestiging van een azc past binnen die bestemming. Als het COA op het terrein nieuwe gebouwen wil
plaatsen of bestaande gebouwen wil uitbreiden moet het bestemmingsplan worden gewijzigd.
Waarom kiest het COA voor opvang in Swerf-Rust?
Voor het COA is het belangrijk dat een locatie snel en effectief is om te bouwen naar een azc, dat voldoet
aan haar kwaliteitseisen. Het voormalige verzorgingstehuis is geschikt vanwege de woongebouwen, de
ruimte en de ligging.
Zijn er aanpassingen aan de gebouwen nodig en wanneer gaat dat gebeuren?
Er moet wel een en ander worden opgeknapt aan Swerf-Rust alvorens de asielzoekers er hun intrede
kunnen nemen. Vanwege de haast om mensen te kunnen huisvesten treft het COA deze zomer al
voorbereidingen. Dit gebeurt op kosten en voor risico (aangezien het besluit nog moet worden genomen in
september) van het COA.
De asielzoekers kunnen pas in Swerf-Rust komen wonen als het college van B&W een besluit heeft
genomen waar de zienswijze van de raad in wordt meegenomen. Niet alle ruimte is meteen eind september
beschikbaar vanwege de huuropzeggingstermijn van de woningen die zijn verhuurd in het kader van de
leegstandswet.
Als er stevig verbouwd gaat worden, levert de verbouwing dan veel overlast op voor de buurt?
Wat er precies moet worden aangepast aan de gebouwen is nog niet duidelijk, maar het betreft een interne
verbouwing. Een verbouwing levert over het algemeen wel wat hinder op. Het COA probeert de
geluidsoverlast/transporthinder wel zoveel mogelijk te beperken.
Waarom is een nieuw azc nodig?
Het COA heeft te maken met een stijging van de bezetting op de opvanglocaties en is op zoek naar extra
opvangcapaciteit. Er is sprake van een verhoogde instroom van asielzoekers, met name uit Eritrea en
Syrië. Indien asielzoekers de asielprocedure in gaan is er ook voor de langere termijn opvangcapaciteit
nodig.
Om hoeveel asielzoekers gaat het?
In een quickscan door Twijnstra Gudde wordt gesproken over 330 bewoners.
Hoe lang blijft het asielzoekerscentrum in Middelburg?
Definitieve afspraken zijn hierover nog niet gemaakt maar omdat het COA ook investeert in de gebouwen
richten ze zich op het opzetten van centra voor 5 tot 10 jaar.
Wanneer komen de eerste bewoners? Komen alle asielzoekers in één keer?
De bewoners komen niet eerder dan eind september, als het college van burgemeester & wethouders een
besluit heeft genomen waar de zienswijze van de gemeenteraad in wordt meegenomen. Verder is de komst
van bewoners afhankelijk van de verbouwing. De verwachting is nu dat de asielzoekers in het najaar naar
Middelburg kunnen komen. Niet alle gebouwen zijn dan meteen beschikbaar dus de inhuizing gebeurt in
fases.
Waarom worden vluchtelingen niet in de regio zelf opgevangen?
Volgens schattingen van de UNHCR, de VN-vluchtelingenorganisatie, worden tussen de 75% en 91% van
de vluchtelingen opgevangen in de eigen regio. In veel gevallen is dat een buurland. Regio's waar veel
vluchtelingen vandaan komen, vangen dus ook heel veel vluchtelingen op. 1,7 miljoen vluchtelingen - ofwel
16% van het totale aantal van 10,4 miljoen - wonen buiten de regio waar ze vandaan komen.
Wat is het profiel van de asielzoekers, die er komen te wonen?
Mensen van diverse nationaliteiten, maar de grootste groep zal gevormd worden door Syriërs en Erithreërs.
Dit zijn de nationaliteiten van de mensen, die zich op dit moment het meest melden aan de Nederlandse
grens en asiel aanvragen.
Hoe is de verhouding volwassenen/kinderen/tieners/gezinnen/alleenstaanden?
Ongeveer 10 tot 15% van de bewoners zijn leerplichtige kinderen. De verhouding tussen gezinnen en
alleenstaanden is gemiddeld 40-60.
Kunnen asielzoekers straks vrij in en uit lopen?
Ja, uiteraard kunnen bewoners vrij in en uit lopen, net als bij andere azc’s. Er is geen sprake van detentie.
Hoe lang blijven asielzoekers hier?
Op deze vraag is geen pasklaar antwoord te geven. Dat hangt namelijk af van de procedure van de
individuele asielzoeker. De samenstelling is divers. Zo wonen er mensen met een verblijfsvergunning op
een azc die wachten op een vaste woonplek ergens in Nederland. Maar er verblijven ook mensen die in
afwachting zijn van een terugkeer naar het land van herkomst. De verblijfstijden van deze diverse groepen
lopen daardoor nogal uiteen.
Als de mensen na hun procedure in Middelburg blijven, wat gebeurt er dan met deze mensen?
Vergunninghouders worden niet automatisch gehuisvest in de stad of het dorp waar een azc staat. Mensen
die te horen krijgen, dat ze een verblijfsvergunning krijgen, worden voor wat betreft huisvesting aan een
regio gekoppeld. In Nederland zijn er vijf regio’s waaronder de regio Zuid, waar Zeeland onder valt.
Met een training ‘Kennis van de Nederlandse Samenleving’ en aanvullende Nederlandse taallessen
bereiden bewoners zich voor op de verplichte inburgering bij de gemeenten. De lessen richten zich op de
kennis, die vergunninghouders nodig hebben als ze een woning krijgen in een gemeente en besteden
aandacht aan de eigen verantwoordelijkheid, meedoen in de samenleving, wonen, gezondheidszorg, werk
en inkomen.
Wat is de dagbesteding van asielzoekers?
Bewoners voorzien zelf in het dagelijkse levensonderhoud. Ook worden zij betrokken bij de dagelijkse gang
van zaken op het azc zoals schoonmaak en onderhoud. Afhankelijk van in welke fase van de procedure
een bewoner zich bevindt, volgt hij/zij leerprogramma’s en begeleidingsgesprekken. De programma’s zijn
op het individu afgestemd en betreffen terugkeertrainingen of integratietrainingen.
Mogen asielzoekers werken?
Asielzoekers mogen werken, gedurende 24 weken per jaar met instemming van de IND.
Kunnen inwoners van Middelburg op bezoek komen?
Net als op alle COA-locaties kunnen mensen op bezoek komen bij bewoners. Men wordt wel verzocht zich
hiervoor te melden bij de receptie.
Wat betekent dit voor bedrijven, instellingen, verenigingen en scholen in Middelburg?
Voor wat betreft het onderwijs is het zo dat asielzoekers, net als iedereen, vrij zijn in hun keuze voor een
school. Ongeveer 10 tot 15 procent van de asielzoekers zal naar verwachting leerplichtig zijn. De gemeente
gaat in overleg met de onderwijsinstellingen over onder andere de wijze waarop deze kinderen het beste
onderwijs kunnen krijgen en de eventuele (rijks)vergoedingen die daarbij horen. Bewoners van een azc
kunnen ervoor kiezen om bijvoorbeeld lid te worden van de plaatselijke voetbalvereniging. Men doet vooral
boodschappen in de nabije omgeving van een locatie. Bewoners ontvangen een bedrag per week om te
besteden aan eten, kleding e.d.
Hoe zijn de ervaringen in andere gemeentes?
De praktijk leert dat het vestigen van een azc in een bewoonde omgeving in het begin wel op bedenkingen
uit de omgeving stuit. Dezelfde praktijk leert dat het sluiten van een azc tenminste evenveel bedenkingen
uit de omgeving oproept. Want naast de economische voordelen voor de omgeving biedt een azc veel
ruimte aan werkzaamheden door vrijwilligers uit de buurt.
Tot drie jaar geleden had Middelburg een azc op het Arduinterrein in de Stromenwijk en ook daar waren
eerst bedenkingen over de komst van asielzoekers. In de praktijk zijn er wel incidenten op het
opvangterrein zelf geweest – een reden waarom Middelburg geen grootschalige opvang meer wil – maar de
omwonenden hebben niet of nauwelijks last van het centrum gehad.
Wat zijn de voordelen voor de buurt en/of gemeente?
Als een centrum wordt geopend wordt gekeken welke mogelijkheden aanwezig zijn om werving van nieuw
personeel via de regionale arbeidsvoorziening te organiseren. Het kernteam van opvangmedewerkers
bestaat uit ervaren COA-personeel. Het bouwen, onderhouden, schoonmaken van kantoorgebouwen en
beveiliging van een azc zijn werken en diensten die ingehuurd worden. De praktijk leert dat leveranciers
hun medewerkers vervolgens wel lokaal of regionaal inhuren. De asielzoekers ontvangen een financiële
toelage en besteden het geld in winkels in de nabijheid van het azc. Voor veel culturen is het klaarmaken
van maaltijden een belangrijke tijdsbesteding. De ervaring leert dat de middenstand in de buurt hierdoor
een impuls krijgt.
Wordt er na een bepaalde periode geëvalueerd met de buurt?
Het COA initieert regelmatig een omwonendenoverleg waarin naast omwonenden ook wijkagenten en de
gemeente participeren.

Download Report