“Op de is niets te beleven”

charter
azoren
“Op de
azoren
is niets te
beleven”
Bij menig zeiler spreken de
A zoren tot de verbeelding .
Vanwege de vele jachten die
er een tussenstop hebben
gemaakt, de vele kleurrijke
tekeningen het befaamde
café Sport en die de schepe lingen hebben achtergelaten
op de muren rond de haven
van Horta . Dat je er ook
kunt charteren is minder
bekend .
“Op de A zoren is niets te
beleven ”, hoorden I etje
L emckert en C ees van Dijk
toen ze het plan opvatten om
er een weekje te gaan zeilen .
Z ij krijgen een heel andere
indruk van deze pr achtige
eilandengroep.
Tekst en foto’s Ietje Lemckert en Cees van Dijk
charter
azoren
Beng!
Met veel kabaal klapt de boot in het
volgende golfdal en liggen we bijna stil. Langzaam komt er
weer gang in en sturen we wat op. Totdat we de opnieuw
met donderend geweld van een golf af kletteren. Dit gaat
niks worden. We maken nauwelijks snelheid en we moeten
steeds verder afvallen. Als het zo doorgaat komen we op de
Afrikaanse kust uit en zeker niet op Terceira.
Aan het begin van de dag zijn we vertrokken uit Velas, de
lieflijke haven van São Jorge. Met een beetje wind, en soms
zonder, scharrelen we langs de indrukwekkend mooie kust
van het langgerekte eiland. Eigenlijk gaat het zeker in het
begin behoorlijk ontspannen. Totdat we ineens koppen op
de golven zien en we binnen een minuut meer dan 25 knopen wind om onze oren krijgen. Voordat we een rif kunnen
steken, is het echter alweer voorbij. Valwinden. Zeker in
het vroege voorjaar een veelvoorkomend verschijnsel tussen de eilanden van de Azoren, die samen een archipel in
de Atlantische Oceaan vormen.
Bij meer dan 50 euro aan boodschappen zorgt de supermarkt voor het transport.
Uitzicht op Pico.
De early birds zijn aangekomen in Horta.
Velas op São Jorge.
Het gaat zeker
in het begin
behoorlijk
ontspannen
Wolkenrand
Nadat we er eerder een paar keer door zijn overvallen,
raken we ingespeeld op de voortdurend wisselende
omstandigheden. Rif erin, even goed bij de les blijven,
wind weg, rif er weer uit en wachten tot het volgende
moment. En tussendoor lekker van het zonnetje genieten.
En van het prachtige uitzicht op Pico met zijn dominante
vulkaan en zijn kenmerkende wolkenrand.
Aanvankelijk biedt het eiland voldoende luwte en kan de
zee zich niet opbouwen. Pas nadat we de hoek om zijn
wordt het een stuk heftiger. De noordoostenwind heeft
hier vrij spel en de golven bereiken soms een hoogte van
drie tot vier meter. Zeker, de boot kan het hebben en wij
zullen ons er ook wel doorheen slaan, maar het moet toch
ook een beetje leuk blijven. Bovendien voelen we de tijdsdruk die er altijd is als je maar een paar dagen hebt om
een uitgebreid vaargebied te verkennen.
Bam!
Weer maken we een klap die de hele
boot doet trillen. Zo wordt de tocht naar Terceira eigenlijk
onbegonnen werk. Het is nog dertig mijl, maar de voorspelde noordwestenwind is behoorlijk gekrompen en we
moeten steeds verder afvallen om nog een beetje voortgang te maken. Tegen deze wind en golven opboksen
wordt een hopeloze zaak.
Dan maar terug
We kijken elkaar aan en denken hetzelfde: terug is de beste
weg. Heel erg jammer, maar helaas. Beheerst vallen we
een beetje af en maken we ons gereed om op een soepele
wijze de steven te wenden. Dankzij de sublieme voorbereiding, zo houden we onszelf voor, verloopt deze manoeuvre
vlekkeloos en met ruim acht knopen stuiven we op een
ruimwindse koers terug naar waar we vandaan kwamen.
Het valt nog niet mee om de boot een beetje in bedwang te
86
AUGUSTUS 2014 www.zeilen.nl
houden, maar als we straks weer in de luwte van het
eiland zitten, moet het allemaal wat aangenamer worden,
vermoeden we.
Dat blijkt tegen te vallen. Weliswaar is de zee hier een stuk
vlakker, maar net als we een rustmomentje proberen te
creëren, krijgen we het weer voor onze kiezen. Uit het niets
komt de wind opzetten en zien we de windmeter uitschieters naar meer dan dertig knopen maken. En gelukkig
draait hij weer, tegen. Even later is het weer voorbij en lijkt
het alsof we op de Friese meren varen. Uitdagend, zullen
we maar zeggen.
Ook het zonnetje, waar we eerder op de dag zo van genoten, laat het nu afweten. De lucht betrekt en we bereiden
ons voor op een bui. Gelukkig valt het mee, maar de
wereld ziet er toch een stuk ongezelliger uit. Pico, waar we
vanochtend niet op uitgekeken raakten, is verdwenen in de
grijze massa en de toppen van de bergen op São Jorge zijn
in dikke wolken gehuld.
men. Zeker als José Diaz, onze favoriete havenmeester,
met gezwinde spoed komt aanlopen met twee kaarten
voor de douches. “Welcome back in paradise!”, zegt hij
lachend. “Zeker, Terceira is een prachtig eiland, maar
waarom zou je hier niet wat langer blijven?”, houdt hij ons
voor. Veel meer argumenten om ons vast te houden, heeft
hij niet nodig. Bovendien kunnen we die avond weer even
hard lachen om de Cory’s shearwater, die een bijzonder
maar prachtig geluid voortbrengt (op zeilen.nl staat een
geluidsfragment). Morgen houden we een rustdag en gaan
we nog wat mooie plekjes op het eiland bekijken.
Dat hebben onze Zwitserse buren vandaag ook gedaan.
Toen ze bij de vuurtoren op de westelijke punt van het
eiland waren, hebben ze nog aan ons gedacht, zo horen we
later. “Wir dachten, die Holländer werden es schwer haben.”
Dat doen ons goed. Als mensen die de zeeën tussen
Groenland en Antarctica hebben bevaren dat zeggen,
hoeven we ons nergens voor te generen.
Terug in het paradijs
Welverdiende rustdag
Net voor het vallen van de avond lopen we de kleine haven
van São Jorge weer aan. Het voelt een beetje als thuisko-
De eilanden zijn te mooi om er alleen maar langs te varen
en niet verder te kijken dan de haven en de directe omge-
ving. Toen we een paar dagen eerder op Faial landden, zijn
we na het doen van de nodige inkopen meteen vertrokken.
Ook toen werden we geplaagd door voortdurend wisselende omstandigheden. Opgewekt begonnen we ’s morgens
aan de ruim twintig mijl lange tocht naar São Jorge, nog
niet bevroedend dat dat er uiteindelijk ruim veertig zouden worden. Niet alleen draaide de wind in de loop van de
dag, ook het aantal Beauforts nam flink toe en de zee werd
een stuk ruiger. Een gedegen Azoriaanse vuurdoop dus.
De hoogste tijd nu om de binnenlanden in te gaan.
Ooit hoorden we van een zeiler die een vakantie op de
Azoren had doorgebracht dat er niets te beleven is. Hij had
gelijk, merken we als we met een gehuurde auto op stap
gaan. Op São Jorge overheerst de rust. Verkeer is er nauwelijks en zelfs in de minuscule dorpjes lijkt het uitgestorven.
Wie hier op zoek gaat naar een bruisend uitgaansleven,
kan beter een andere bestemming zoeken. Slechts hier en
daar komen we een uitspanning tegen waar je een kop koffie kunt drinken of iets kunt eten.
Maar de prachtige natuur compenseert het gemis aan
horecagelegenheden ruimschoots. Tussen de Friese koeien
www.zeilen.nl AUGUSTUS 2014
87
charter
azoren
Indrukwekkend
rijke flora
Pico
Het eiland Pico
staat bekend om zijn hoge vul
kanische berg Pico Alto van
maar liefst 2351 meter. Vroe
ger was Pico het centrum van
de walvisvaart. Tegenwoordig
zijn er mogelijkheden om de
oceaan op te gaan om walvis
sen te spotten. Waaronder in
Lajes do Pico, het stadje met
de enige marina van het eiland.
De haven is echter lastig aan
te lopen, alleen bij hoog water
en toegankelijk voor jachten
kleiner dan 12 meter. Er zijn
ook maar weinig plekken
beschikbaar, dus het is aan te
raden vooraf te reserveren.
Daarnaast zijn er enkele anker
plekken waar u bij gunstig
weer prima voor anker kunt, te
weten de baai van Madalena,
bij São Roque do Pico, en bij
Santa Cruz das Ribeiras (alleen
overdag). Ankeren wordt alleen
aangeraden in het hoogseizoen,
van juni tot september.
Faial
Het eiland
Faial staat vooral bekend om
de hoofdstad Horta. Lange tijd
al een belangrijke tussenstop
tijdens de oceaanoversteek.
De muurschilderingen die daar
worden gemaakt zijn wereld
beroemd. Ook Café Sport is
een begrip onder zeilers.
De haven van Horta is prima
aan te lopen, hoewel valwinden
een soepele koers nog wel
eens in de war kunnen schop
pen. Binnen de pieren is echter
voldoende ruimte om te ma
noeuvreren; het is alleen even
opletten op de veerboot van en
naar Pico. Is de haven vol, dan
mag daar ook worden geankerd.
Ankerplekken rond Horta zijn
Porto Pim ten zuiden (buiten de
‘restricted area’) en Praia do
Almoxanerife ten noorden van
Horta. Bij de laatste is alleen
overdag ankeren toegestaan.
São Jorge
De kust bestaat voornamelijk
uit vulkanische kliffen, de
hoogste vulkaan is 1053 meter.
Met de auto kan een prachtige
rit worden gemaakt met op
diverse plekken mooie uit
zichtpunten over de oceaan.
Hoewel de marina in Velas
vanuit het zuiden lang onzicht
baar is, is deze goed aan te
lopen. Ook bij nacht. De haven
ligt nabij het centrum tussen
pieren en een klif van 200
meter hoogte; redelijk beschut
dus. Vooraf even bellen om
een plekje te reserveren en via
de VHF net voor het aanlopen
is handig. De haven van Calhe
ta wordt derhalve afgeraden,
maar hier is wel een mogelijk
heid om overdag te ankeren.
Voorkom echter een aanloop
met veel golfslag. Overdag
ankeren kan bij mooi weer ook
bij Urzelina, iets ten zuidoos
ten van Velas.
Overal liggen grote brokken lava.
Het centrum van Velas op São Jorge.
Terceira
Dit was het derde (‘terceira’)
eiland dat werd ontdekt in
1450. De vulkaan van 1020
meter hoogte heeft de grootste
krater van de Azoren. De kust
bestaat voor een groot deel uit
hoge kliffen en rotsachtige
baaien. De twee marina’s,
Angra do Heroismo en Praia da
Vitoria, liggen aan de zuid- en
oostkant van het eiland. Beide
hebben veel festivals, met op
24 juni de grootste: Sanjoani
nas. Er kan dan niet worden
gereserveerd, eerder komen is
de enige optie. Terceira is
door de hoge heuvels aan de
kust al vanuit de verte zicht
baar. Rond het eiland liggen
enkele onverlichte en gevaar
lijke rotsen die alleen overdag
goed zichtbaar zijn. Vaar er
ruim langs; er zijn sterke en
onvoorspelbare stromingen.
Pico: de vulkanen.
Verkeer is er nauwelijks, maar pas op voor loslopende koeien.
charter
eten we ons lunchpakketje, genieten we van het uitzicht en
kijken we naar de witte schuimkoppen op een onstuimige
zee. We stellen vast dat we de juiste keuze hebben gemaakt
door vandaag aan wal te blijven.
Druiven tussen de lava
De navigatie is eenvoudig, maar de winden maken het ons lastig.
Overal treffen we kleurige vissersbootjes.
Lajes do Pico, lastig aan te
lopen maar heel sfeervol
Natuurlijk gaan we naar de meest oostelijke punt van het
eiland om bij de vuurtoren de plek te zien waar we een
etmaal eerder bijna platsloegen. Ook hier is het vrijwel
uitgestorven. Tussen de van brokken lava opgetrokken
muurtjes groeien druiven, sla, tomaten en andere groenten. Volgens de reisgids beschermen die muurtjes de
gewassen tegen de altijd maar blazende wind en houden
de lavaresten de warmte van de zon vast. Gelegenheid om
dat verhaal te laten bevestigen hebben we niet, want we
zien geen levende ziel.
Later op de dag, nadat we zelfs op dit eiland kans hebben
gezien te verdwalen, ontdekken we een café annex supermarkt. Veel meer dan koffie, wijn en bier kunnen we hier
niet krijgen, maar de twee stukken brood met lokale kaas –
u weet wel, van die Friese koeien – worden met veel liefde
geserveerd. In een schuurtje achter de uitspanning ontdekken we de restanten van een slachtpartij. Hier heeft
eerder op de dag blijkbaar een koe het leven gelaten. Stukken vlees vinden gretig aftrek bij de mensen uit de omgeving. Ach, het leven is hier niet zo ingewikkeld.
Early birds
Daar de tijd begint te dringen en het weer in deze periode
van het jaar nogal onvoorspelbaar is, besluiten we terug te
gaan naar Horta op Faial. Daar hopen we nog wat early
birds te ontmoeten die vanuit het Caribisch gebied op weg
zijn naar een bestemming in West-Europa. In tegenstelling
tot onze eerdere tochten verloopt deze trip uitermate snel,
voorspoedig en recht op het doel af. Wat wil je ook, een
lopend windje en een lange deining die het leven aan
boord niets in de weg legt.
Ingewikkeld wordt het pas weer als we Faial naderen. Ook
hier opnieuw momenten van windstilte of juist een overvloed aan wind. En hoewel we hebben gelezen dat het hier
vrijwel nooit echt regent, krijgen we toch nog een bui over.
En natuurlijk, als we achteruit de smalle ruimte in de box
moeten invaren waait het als een gek. Gelukkig gaat ook
die manoeuvre zoals gepland. Altijd prettig als flink wat
publiek je verrichtingen gadeslaat.
Walvissen kijken? Hier boeken!
90
AUGUSTUS 2014 www.zeilen.nl
Zodra we vastliggen, komt er een Frans jacht binnen. In
het gangboord ligt een keurig opgerold voorzeil en als we
beter kijken, zien we dat het de complete Furlex is. Hier is
duidelijk iets niet goed gegaan. Even later zitten de drie
opvarenden van ons buurschip bij ons in de kuip en hoewel ze zichtbaar vermoeid zijn, slaan ze het aangeboden
bier niet af. Inderdaad, het ging mis toen Jean, Dominique
en Thomas op weg waren vanaf Martinique naar de Azoren en in een storm terechtkwamen. Gelukkig hebben ze
de mast en het zeil kunnen redden, maar veel voortgang
azoren
maakten ze niet meer. Meer dan drie weken zijn ze onderweg geweest. Okay, nog maar een biertje.
Pico ontdekken
Hoewel we ons op Faial prima amuseren, lonkt Pico. Het
eiland ligt vlakbij en heeft ons tijdens de mislukte reis naar
Terceira urenlang in de gaten gehouden. Graag willen we
die vermaarde vulkaan toch van nabij zien. Er is een
haventje, maar dat schijnt een lastige aanloop te hebben.
Nu zijn we wel wat gewend, maar we nemen de adviezen
van de dame van Sail Azores graag ter harte. Zou het
inderdaad zo moeilijk zijn? Om dat vast te stellen moet we
er zelf maar eens gaan kijken.
Inderdaad, Lajes do Pico is klein en als het mis gaat, heb
je hier geen enkel alternatief behalve verraderlijk scherpe
rotsen. Ook de diepte is beperkt, maar gelukkig liggen er
wel een paar tonnen. Goed uitrekenen dus wanneer je
veilig naar binnen kunt. Bij een aanlandige wind en lagerwal wordt het algauw een lastige onderneming, maar bij
rustig weer lijkt het allemaal niet zo ingewikkeld. Als je
eenmaal ligt afgemeerd, kun je hier wel een paar dagen
doorbrengen. Dit is namelijk de plek waar in het verleden
de walvisjagers zee kozen. Het hele dorp herinnert aan die
vervlogen tijden. Nog steeds zijn er walvisjagers, maar die
laten nu de harpoen thuis en nemen toeristen mee om
foto’s te maken.
Het dorpje doet een beetje Scandinavisch aan. Heel anders
dan de uit lavabrokken opgetrokken huizen die we aan de
andere kant van het eiland zagen. Pico kent vele gezichten.
En dat maakt het tot een waar genoegen om over het
eiland te trekken. Als we later op de dag aan de voet van
de vulkaan staan, kunnen we met moeite weerstand bieden aan de drang om een smal weggetje op te rijden, de
auto bij een meer te laten staan en te voet naar de top van
de berg te gaan. Helaas ontbreekt ons de tijd; we moeten
weer terug naar Horta.
Echte vertrekkershaven
Daar laven we ons ’s avonds aan de sfeer van een echte
‘vertrekkershaven’. Dit is de plek waar zoveel zeilers
over hebben geschreven, waar ze hun schildering
hebben achtergelaten op kades en muren. Hier hoor je
de verhalen van de mannen en vrouwen die aan de
laatste fase van hun zeilavonturen bezig zijn. En hier
proef je het verlangen van de zeilers om naar huis te
gaan, terwijl ze met enige weemoed terugdenken aan
de reis die achter hen ligt.
Info
Ook voor ons zit het avontuur er op. Een week uit en thuis.
Het is te kort. Er is in deze archipel nog zoveel te zien, te
ontdekken. Ook al is er op de Azoren niets te beleven, we
kijken er nu al naar uit om terug te gaan. Lukt het niet met
een eigen boot, dan kunnen we er altijd nog een huren.
Maar dan minstens voor een week of drie.
•
Atlantic Islands
Azores, Madeira Group,
Canary Islands and Cape
Verdes
ISBN10 1846233364
ISBN13 9781846233364
Charteren
www.sailazores.pt
Met dank aan Sail Azores Yacht Charter.
www.zeilen.nl AUGUSTUS 2014
91

Download Report