Aandachtspunten literatuurstudie Naar een verantwoorde N- en Pbemesting van sportvelden en minimale uitspoeling l l l l l Mineralisatie uit niet afgevoerd maaisel Bespelingsint.+ maaifreq à kwaliteit grasmat +N-bem N-levering bodem Verdeling N-gift over seizoen Verdeling + niveau N-gift + meststoftype à uitspoeling 4snelwerkend 4langzaamwerkend (gecoat of slecht oplosbare verbindingen) 4organisch 4organo-mineraal Wim Bussink Romke Postma l P-beschikbaarheid bodem à nieuwe inzichten Conclusies deskstudie: N Meststoftypen Meststoftype Werkingsprincipe Strooibeurten Voordelen Nadelen Snelwerkend, mineraal snelle werking door goed oplosbare verbindingen 4-7 - goede mogelijkheden voor sturing - tijd benodigd voor meerdere giften - korte werkingsduur - kans op uitspoeling relatief groot - kans op verbranding - kleine N-gift niet strooibaar Langzaamwerkend, mineraal langzame afgifte voedingsstoffen door: - aangebrachte coating op meststof; of - slecht oplosbare verbindingen 2-4 Organisch langzame werking door mineralisatie Organo-mineraal deels snelwerkend en deels langzaamwerkend - geleidelijke afgifte voedingsstoffen - weinig strooibeurten - enigszins onzekere afgifte voedingsstoffen, afhankelijk van het exacte werkingsmechanisme 2-4 - tamelijk geleidelijke afgifte voedingsstoffen - weinig strooibeurten - onzekere afgifte voedingsstoffen, in het begin meer, later minder 2-4 - zowel snelle werking als langdurige werking voldoende - weinig strooibeurten - onzekere afgifte voedingsstoffen organische component l l Kwaliteit grasmat < -- > beworteling Zuinig met N: 4 4 4 l l l l l Meststofkeuze doet er niet toe? N-mineralisatie maaisel à 25 -50% besparing op N Rekening houden met N-mineralisatie bodem Geen N na 15 september! à stem af op groeipatroon 30-40 g N/kg ds in gras (controle) Conclusies deskstudie: P Richtlijnen optimale N-bemesting Rekenmodel l l l N-behoefte gras 4Bespelingsintensiteit (intensief, normaal, extensief) à -/+ 30% 4Maaifrequentie (hoog , gemiddeld, laag) à -/+ 15% N-levering bodem (os-gehalte en C/Nratio) N-levering uit maaisel (hoeveel blijft er liggen) 4Achterlaten maaisel: 20 – 45 kg N/ha lager advies l l P beperken tot voorjaar (na doorzaai zelden nodig) Twee P-bepalingen à op maat bemesten mogelijk − − l − − Wat betekent dit nu? Praktijkproef: 128 kg N/ha 4Lager dan huidig advies 4Veel lager dan realisatie in praktijk! l Capaciteit (P-AL) Intensiteit (P- CaCl2) Grascontrole criterium − l voor goede beworteling weinig uitspoeling graskwaliteit (minder straatgras) < 3,0 g P kg/ds bemesten 3,0-4,0 g P kg/ds eventueel bemesten > 4 g P kg/ds niet bemesten P op maat − − Beter wortelstelsel Minder kans voor straatgras 1 Praktijkmonitoring Praktijkmonitoring 2007 4 locaties (6 helften) intensief: l Traditioneel (135%, 100% en 65%) l Organische meststoffen l Gecoat l Organo -minerale 10 locaties (4 helften) extensief: l Traditioneel (100%) l Organische meststoffen l Gecoat l Organo -minerale l Grondonderzoek bij start 9 keer Nmin + P (0-10 cm) l 3 keer Nmin tot 60 cm l 5 keer N- en P-gehalte gras l Registratie activiteiten op perceel l Registratie kwaliteit grasmat l l l l l l l Grondonderzoek bij start 5 keer Nmin +P (0-10 cm) 3 keer Nmin tot 60 cm 1 keer N- en P-gehalte gras Registratie activiteiten op perceel Registratie kwaliteit grasmat Beheerders voeren uit op basis van een protocol (in overleg met brancheleden) Meststoffenleveranciers l l l l Deelnemende gemeentes Snelwerkend (bijv. KAS) à Vos-Capelle Gecoate meststoffen à Scotts Organische meststoffen à DCM Organo-minerale meststoffen à Melspring Gemeente Extensief Grondsoort Breda X Zand Bergen op Zoom X Zand Eindhoven X Zand ‘s Hertogenbosch X Zand Oss X Zand Oosterhout X Zand Roosendaal X Zand Tiel X Klei Tilburg X Zand Uden X Zand Intensief Grondsoort X Zand X Zand X Klei X Zand P-status sportvelden bij start PPAE 8 Geen P nodig Resultaten 4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 PAL 75 Neerslagpatroon en gerealiseerde bemesting 60 45 30 15 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 2 Gerealiseerde N-bemesting in % tov advies Neerslagpatroon 2007 op de locaties locatie 300 6072 4550 6070 4450 5565 6878 6470 5865 6675 6580 7582 7381 6072 250 Bergen op Zoom Breda 200 jul aug sep okt nov dec ref135% 133 Tiel 132 97 80 70 111 72 132 Uden 131 102 102 98 96 66 137 70 134 102 142 98 106 121 103 128 92 Oss 92 97 106 98 Roosendaal Oss 89 106 99 122 104 Roosendaal 0 jun ref65% 72 102 50 apr mei gecoat 125 159 Uden mrt organomineraal 103 135 Tilburg feb organisch 115 Bergen op Zoom Tiel jan ref100% 114 Eindhoven s Hertogenbosch 100 87 Breda Eindhoven 150 advies kg N ha-1 Eindhoven jan 74 50 ’s Hertogenbosch 165 102 101 85 136 Tiel 132 121 115 69 120 60 106 86 Tilburg 138 98 101 88 59 Uden 140 98 99 94 94 Gemiddelde 128 101 102 98 96 Gerealiseerde P-bemesting in kg P2O5 ha-1 Advies kg ha-1 Organisch Organomineraal Gecoat locatie Eindhoven 10 Ref100% 0 27 13 20 0 0 Tiel 20 21 38 15 30 21 21 Uden 15 0 41 18 30 0 0 Bergen op Zoom 15 15 44 23 25 Breda 10 0 43 18 29 Eindhoven 10 0 45 24 33 Oss 30 29 26 18 23 Roosendaal 15 0 17 8 13 ’s Hertogenbosch 10 10 47 24 51 Tiel 20 0 51 24 26 Tilburg 10 14 55 34 28 Uden 15 20 43 18 28 Gemiddelde 15 9 40 20 28 Ref65% Ref135% Resultaten Graskwaliteit 7 7 Graskwaliteit maart 2008 Kwaliteit grasmat mei en okt. 2007 l l 3 intensief gemonitorde locaties (Balemans, 2007) l 4 locaties Beoordeling bedekking op basis van digitale foto’s 4weinig verschillen tussen meststofbehandelingen Meststof A Meststof B Kale doelgebieden en middenstrook / trainingsveld 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 Opnamepatroon digitale foto’s per sportveldhelft. Positie 0 buiten beschouwing gelaten. Uden Eindhoven 3 Grasbedekking maart 2008 (in %) Resultaten % bedekking 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 N- en P-gehalte gras ref100% gecoat organisch organomineraal ref135% ref65% Geen sign. effect meststoftype op kwaliteit grasmat N-gehalte in het seizoen (gem. 3 locaties) P-gehalte in het seizoen (gem. 3 locaties) P-gehalte gras g/kg ds N-gehalte gras g/kg ds 6 50 45 5 4 3 65% referentie 40 100% referentie 35 135% referentie 30 organo-mineraal 25 organisch 100% referentie 135% referentie organo-mineraal organisch 20 gecoat 2 65% referentie gecoat 15 10 1 5 0 0 100 140 180 220 100 260 140 P-gehalte gras goed (>3,5 g kg/ds) tot zeer hoog 4.5 4.4 4.3 4.2 4.1 4 3.9 3.8 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 P-gehalte(g/kg ds) organisch organomineraal ref135% N-gehalte(g/kg ds) 38 36 34 32 30 organisch gecoat organomineraal gecoat ref100% organisch organomineraal gecoat Samengevat: N-gehalte(g/kg ds) ref100% 42 40 ref100% 3.7 ref65% 260 N- en P-gehalten gras september (gem. alle locaties) 4.8 4.7 4.6 4.5 4.4 4.3 4.2 4.1 P-gehalte(g/kg ds) 4.6 ref135% 220 N-gehalte gras veelal goed (>35 g/kg ds) Jaargemiddelde N- en P-gehalten gras (3 intensieve locaties) ref100% 180 dagnummer dagnummer ref65% organisch organomineraal gecoat • Geen verschil in N-benutting tussen meststoffen bij gelijke bemesting • N-gift (128 kg/ha) ruim voldoende • P-gift boven nieuw advies niet nodig Aanscherpte N- en P- richtlijnen zijn een verbetering 4 De laatste bemestingsdatum in 2007 per locatie Resultaten NO3-N en P-gehalte grond Effect meststofbehandeling op NO3-N en P-PAE, gemiddeld over de 3 intensief gemonitorde locaties P-PAE: 0-10 cm 6 5 4 3 2 1 Organomineraal Gecoat Ref65% Ref135% Eindhoven 25-sep 25-sep 10-aug 10-jul 25-sep 25-sep Tiel 19-sep 19-sep 19-sep 29-jul 19-sep 19-sep Uden 14-sep 14-sep 14-sep 6-jun 14-sep 14-sep Bergen op Zoom 29-aug 29-aug 29-aug 5-jun Breda 17-sep 14-sep 14-sep 2-jul Eindhoven 20-sep 13-sep 13-aug 11-jul Oss 29-okt 29-okt 29-okt 13-jun Roosendaal 3-sep 3-sep 3-sep 30-mei ‘s Hertogenbosch 4-sep 4-okt 15-aug 15-aug Tiel 19-sep 19-sep 19-sep 29-jul Tilburg 27-sep 27-sep 27-sep 19-jul Uden 14-sep 14-sep 13-sep 21-jun mg/kg droge grond 6 5 4 3 2 kg N/ha 1 0 0 ref100% ref135% ref65% organisch organomineraal gecoat ref100% NO3-N: 10-30 cm 6 Organisch Effect meststof op de hoeveelheid NO3-N in het profiel in november 2007 over alle locaties NO3-N: 0-10 cm mg/kg droge grond Ref100% mg/kg droge grond 4 3 2 1 0 ref135% ref65% organisch ref65% organisch organomineraal gecoat NO3-N: 30-60 cm 5 ref100% ref135% organomineraal gecoat mg/kg droge grond 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 ref100% ref135% Laag (cm) ref100% organisch organomineraal 10-30 cm 30-60 cm 0-60 cm ref100% ref65% organisch organomineraal gecoat Effect meststof op hoeveelheid NO3- N in het profiel (kg ha-1), nov. 2007 locatie 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 gecoat ref135% ref65% Eindhoven 0-60 19,7 23,0 18,2 26,5 24,0 18,2 Tiel 0-60 75,0 104,3 58,1 78,7 89,4 66,3 Uden 0-60 33,3 37,0 29,5 45,0 41,7 29,0 Bergen op Zoom 0-60 30,2 26,6 24,9 26,8 Breda 0-60 40,1 41,0 42,3 32,7 Eindhoven 0-60 11,0 11,0 11,0 11,0 ‘s Hertogenbosch 0-60 11,0 11,0 11,0 12,6 Oss 0-60 38,0 24,2 17,7 26,0 Roosendaal 0-60 44,9 37,6 48,1 41,2 Tiel 0-60 68,9 42,4 54,2 55,1 Tilburg 0-60 78,9 74,0 45,4 42,7 Uden 0-60 42,6 34,8 35,4 40,0 organisch organomineraal gecoat Metingen drainwater Drainbemonstering te Uden op veld 2 5 Bemonstering drainwaterput te Eindhoven, sportveld Unitas De samenstelling van het drainwater NO3-N 90 Ref65% Organo-mineraal 80 Ref135% Organisch 70 60 50 40 30 20 10 0 week 46 week 51 Uden Conclusies monitoring (1) l Bij eenzelfde N-niveau is meststofkeuze niet van invloed op: 4“Uitspoeling” van N 4Kwaliteit grasmat 4Stikstofbenutting (n.s.) l Nieuwe N-richtlijn lijkt te voldoen voor graskwaliteit en -gehalten l Gem. 128 kg N ha-1, kans op nitraatuitspoeling week 3 Eindhoven week 46 week 50 week 3 Tiel Conclusies monitoring (2) l l l 4Mogelijk mineralisatie uit maaisel onderschat 4 128 lager dan praktijk week 2 l Bij voorkeur geen N na half augustus mbt uitspoeling en N-gehalte gras. Indien snelwerkend dan meststoffen met een lager N-gehalte dan 27% om goed te kunnen verdelen. Met gecoat, organisch en organo-mineraal zijn N- of NK-meststoffen met een relatief laag N-gehalte beschikbaar om strooibare hoeveelheden te realiseren. Met de nieuwe P-bemestingssystematiek kan scherp op fosfaat worden gestuurd. 6
© Copyright 2024 ExpyDoc
