Staalafname instructies

Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
1 / 12
IGE
24-6-2017
1 Inleiding - Algemeen
De staalafname instructies zijn in een lijst ondergebracht in MOSS > Labo > Labtests >
Staalafname.
Algemene gegevens in verband met de onderzoeken, normale antwoordtijd, af te nemen
recipiënten, benodigd volume, … zijn terug te vinden in de laboratoriumgids op het intranet
van het laboratorium.
Als enige correcte patiëntidentificatie = opvragen van naam, voornaam en geboortedatum +
check via polsbandje bij elke materiaalafname.
Het aanvraagformulier moet correct ingevuld zijn:
• Patiëntgegevens: naam, voornaam, geboortedatum, adres en eventueel een
kleefvignet van de mutualiteit
• Gegevens van de aanvragende arts: naam, voornaam, rizivnummer.
• Handtekening van de arts.
• Tijdstip van de bloedafname: datum + uur.
• Afname door: initialen van de persoon die de afname uitvoert.
• Indien relevant bij de interpretatie van de resultaten: klinische gegevens en/of
medicatie.
De aangevraagde onderzoeken moeten afzonderlijk aangekruist worden!
Individueel aangekruist en ondertekend
aanvraagformulier met patiëntidentificatiesticker
aan bed + plastiek zipzakje + extra
patiëntidentificatiesticker + kleine
patiëntstickertjes voor identificatie van
afnamebuisjes
Controle patiëntidentificatie:
- vraag aan de patiënt: naam + voornaam + geboortedatum
- vergelijk de gegevens op de aanvraag en de gegevens op
de identificatiestickers met het patiëntenpolsbandje
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
2 / 12
IGE
24-6-2017
2 Bloedafname
Bloedafname door verpleegkundige aan bed.
Na de bloedafname: indien voor handen kleef op
elke afnamebuis de kleine
patiëntidentificatiestickers, kleef ze in de lengte
van de buisjes, volgens de tekening van de
fabrikant)…
Indien geen stickers: merk de buisjes bij voorkeur
met naam + geboortedatum.
Vermijd grote patiëntidentificatiestickers te kleven
op de buisjes!
Verpleegkundige: steek de stalen onmiddellijk in
plastiek zipzakje, samen met de extra
patiëntidentificatiesticker en het
aanvraagformulier
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
3 / 12
IGE
24-6-2017
Sluit het zipzakje goed af en breng zo vlug mogelijk naar het
laboratorium of stuur het zo snel mogelijk op via de buizenpost.
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
2.1
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
4 / 12
IGE
24-6-2017
Volgorde van prikken:
Kleurcodering Omschrijving
367953
367977
Volgorde Etiket labo
van
prikken
Aantal keer
zwenken
SST™ serum
gelbuis
SST™ serum
gelbuis
1
SER
4x
Stollingsbuis
2
CIT.pla
4x
Lithium
heparinebuis
3
HEP.pla
8x
K2 EDTA buis
4
EDTA
8x
Flox buis
5
GLY.pla
8x
363048
368494
368886
368861
367921
Voor speciale afnames of afnametubes kan steeds het laboratorium
gecontacteerd worden op het telefoonnummer 5460
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
2.2
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
5 / 12
IGE
24-6-2017
Identificatie met het ‘lab barcode etiket’
 Kleef het ‘lab barcode etiket’ op de overeenkomstige buis.
SER
CIT.pla
EDTA
GLY.pla
HEP.pla
 Kleef het ‘lab barcode etiket’ op de voorziene plaats
 Kleef het ‘lab barcode etiket’ recht op het buisje met de zwarte band naar onder,
volgens de tekening van de fabrikant..
 Stikkers die niet recht, foutief, ondersteboven, dwars, … kleven worden door de
respectievelijke toestellen niet herkend en de testen worden niet uitgevoerd.
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
6 / 12
IGE
24-6-2017
3 Urinestaal
− Vacuette “Urine collection system” 9.5 ml. Voor microscopie en kultuur neem bij
voorkeur 2 volle urinebuizen!
Gelieve steeds 2 urinebuizen te vullen bij aanvraag van:
• Toxicologie
• Elektroforese
− Urine opvang in een potje bij volgende onderzoeken:
• Differentiatie van de rode bloedcellen
• Aanwezigheid van cilinders
• Aanwezigheid van kristallen
4 Urine, sputum, stoelgang
Potjes of bekers: kleef op het recipiënt
een patiëntidentificatiesticker.
Steek het potje in plastiek zipzakje, sluit
dit zipzakje en steek het samen met het
aanvraagformulier in een tweede zipzakje
( lekken! )
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
7 / 12
IGE
24-6-2017
5 Hemokultuur
Hemokultuurflessen: schrijf naam en afnamedatum op elke
fles en steek onmiddellijk beide flessen (koppel) in één
leeg plastiek zipzakje.
Steek er ook onmiddellijk een losse identificatiesticker (
obligaat ) bij.
Vermijd grote patiëntidentificatiestickers te kleven op de
flessen!!! Indien toch stickers op de flessen gekleefd
worden > Nooit op de barcode van de flessen !!!
6 Wissers
eSwab (Copan®)
De flocked eSwab wordt na afname geplaatst in een vloeibaar
Amies-medium (samen verpakt).
Op dit medium kunnen zowel bacteriologische kweken als
moleculaire testen worden uitgevoerd.
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
8 / 12
IGE
24-6-2017
7 Nasopharyngeale wissers
Nasopharyngeale afname in Amies medium voor RSV/ Influenza eSwab (Copan®)
8 Cortisol in speeksel
Afname cortisol in speeksel (Sarstedt)
•
•
•
•
•
noteer collectedatum en -tijd op het aanvraagformulier
open stop bovenaan de Salivette; neem het
wattenrolletje uit de Salivette
kauw op het wattenrolletje; houd het wattenrolletje in
de mond tot je het gevoel hebt dat het verzamelde
speeksel niet meer in de mond kan gehouden worden;
normaal is 45 sec. tot 1 min. voldoende
breng het wattenrolletje terug in hangbuisje; sluit de
Salivette af met de stop
de gesloten Salivette, met gewonnen speeksel, kan
tijdelijk (24 u) in de koelkast bewaard worden
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
9 / 12
IGE
24-6-2017
9 Catheterkweek
Speciaal geprepareerde steriele buizen met fysiologisch water voor kwantitatieve
catheterkweek zijn verkrijgbaar op het lab.
10 Opmerkingen
•
•
•
Tijdstip van afname: noteer het tijdstip van afname op het aanvraagformulier. Indien
het aanvraagformulier ontbreekt ( glucose dagprofiel, drugmonitoring,...) wordt het
uur op het buisje geschreven.
Afname door: vul initialen in.
Stalen en aanvraagformulieren van patiënten met een via bloed overdraagbare
aandoening ( hepatitis, HIV,...) merken met een geel vignet (BESMET).
11 Foutbronnen in de preanalytische fase
•
•
•
Foute of onleesbare patiëntidentificatie
o Verhoogd risico op staalverwisseling!!!
Foutieve afnamebuis
o Vb. stollingstesten aangevraagd maar geen citraatbuisje geprikt.
Onvoldoende gevulde buizen
o Onvoldoende gevulde citraatbuis: verlengde stollingstesten
o Onvoldoende EDTA buis: verhoogde nadelige invloed van het anticoagulans
op de morfologie van de cellen
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
•
•
•
•
•
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
10 / 12
IGE
24-6-2017
Onvoldoende menging van de stalen na afname
o Stolsels in EDTA buisje en citraatbuisje: geen analyse meer mogelijk
Foutieve bewaring van de stalen:
o Verhoogde K+: na bewaring in koelkast (2 – 8 °C) of bewaring bij
temperatuur boven de 30°C, door verminderde werking van het enzyme Na+/
K+-ATP-ase.
Hemolyse van de rode bloedcellen:
o bij moeilijke afname
o onder invloed van druk of onderdruk
o foutieve bewaring van het staal (te koud - te warm)
o te hevig schudden van de stalen
Stalen te lang onderweg:
o Stollingstesten moeten kunnen worden uitgevoerd binnen de 2u na afname
o Bloeduitstrijkje voor beoordeling van de morfologie van witte bloedcellen
o Serum/heparine: zo snel mogelijk cellen scheiden van serum en/of plasma
Stalen te lang blootgesteld aan het licht
o Invloed van licht op bilirubine, vitamine C
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
STAALAFNAME INSTRUCTIES
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
11 / 12
IGE
24-6-2017
12 Staalafnamegids
De verantwoordelijke + unieke code voor elke staalafname instructie staat in onderstaande
tabel weergegeven.
Staalafname
PreId
ACTH test
Ascitespuntie
BAL
Beenmergonderzoek
Biopt haren-nagels-huid kultuur fungi
Bloed cryoglobulines
Bloed monitoring antibioticumspiegels
Bloed venapunctie
Bloed via intraveneus poortsysteem (portacath)
Bloed via katheter arterieel
Cerebrospinaal vocht lumbaalpunctie
Dexamethasone test
Dikdruppel
Faeces
Functietest glucose challenge test
Functietest orale glucose tolerantie test (OGTT)
Functietest TRH stimulatie
Functionele stimulatie of inhibitie test
Glucagon test
Hemokultuur
Insuline stimulatie test
Insulinemie bij glucose tolerantietest
Katheter vasculair kultuur kwantitatief
Pleuravocht
POCT ACT stolling
POCT Glucosemeting vingerprik
Semen
Sputum aspiratie
Sputum spontaan
Stimulatietesten gedelegeerde opdracht
Urine 24u collectie
Urine kultuur
Urine kultuur patiënteninfo mannen
Urine kultuur patiënteninfo vrouwen
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
STA
Id
2
3
1
4
5
6
7
8
9
10
11
12
40
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
28
27
39
29
32
30
31
Verantwoordelijke
ASM
JF
JF
LVD
ASM
JM
JF
MM
MM
MM
JF
ASM
LVD/IGE
JF
MM
MM
ASM
ASM
MM
JF
MM
MM
JF
JF
MM
MM
JM
JF
JF
ASM
ASM
ASM
ASM
ASM
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden
Klinisch
Laboratorium
Imeldaziekenhuis
Bonheiden
Urine PCR
Vagino rectale wisser
Wisser
Wisser keel
Wisser MRSA screening
Wisser nasopharynx
STAALAFNAME INSTRUCTIES
STA
STA
STA
STA
STA
STA
33
34
38
35
36
37
code
versie
pagina
verantw
revisie
STA-0041
5.0
12 / 12
IGE
24-6-2017
JF
JF
JF
JF
JF
JF
13 Revisie
De lijst ‘Staalafname’ staat onder versiebeheer en de veranderingen kunnen opgevraagd
worden onder ‘versiegeschiedenis’.
De wijzigingen, die worden aangebracht na revisie van de staalafname instructies, worden
hieronder bondig samengevat.
De inhoud van dit afgedrukte document is enkel geldig indien het overeenstemt met de meest recente elektronische versie
© nadruk verboden