AWN nieuwsbrief oktober 2014

AWN
Vereniging van vrijwilligers in de
archeologie
AWN-Nieuwsbrief - Even bijpraten….. oktober 2014
(Onder redactie van de secretaris en voorzitter)
In deze Nieuwsbrief
1. In Memoriam Caroline Leeflang
2. Opgraving Romeins grafveld Loovelden - Huisen
3. Archeohotspots
4. Nieuws vanuit de redactie van Westerheem
5. Lezersonderzoek Westerheem
6. Afgevaardigdendag zaterdag 8 november
7. AWN stand op de Reuvensdagen in Den Haag
8. Samenwerkingsovereenkomst met MUG Ingenieurs
9. Algemene ledenvergadering op zaterdag 11 april 2015 in Rhenen
10. Nieuws uit de werkgroep Belangenbehartiging
11. Verenigingscontributie 2014
12. Oproep voor genomineerden Bronzen legpenning
13. Ruud Raats in EOS – Graven als hobby
14. Vanuit de werkgroep PR en Communicatie
1. In Memoriam Caroline Leeflang
Op 25 september jl. is vrij onverwacht Caroline Leeflang overleden. Caroline was op
vele fronten actief. Ze was secretaris van de VOiA, van de Stichting Reuvens en van
de Stichting Archeologie & Publiek. Dat alles deed zij zeer betrokken en bevlogen.
Als AWN hebben wij in al die hoedanigheden regelmatig zeer constructieve en
plezierige contacten met haar gehad. Ze was actief betrokken bij de totstandkoming
van de samenwerkingsovereenkomsten tussen AWN en VOiA. Ze was de spil voor
de Reuvensdagen en daarbij voor ons een belangrijke steun. We gaan haar missen
en danken haar zeer voor alles wat zijn voor de Nederlandse archeologie heeft
gedaan.
Links: Caroline tekent samen met Tonnie de samenwerkingsovereenkomst – Foto: FvdB.
1
2. Opgraving Romeins grafveld Loovelden - Huisen
Op 1 september is in Huissen de opgraving gestart van een Romeins grafveld. ADC
Archeo-projecten is de uitvoerder, met assistentie van zo’n 50 vrijwilligers, meest
AWN-leden. Dit project heeft een bijzondere voorgeschiedenis. Loovelden is een
nieuw te bouwen woonwijk in Huissen. Het grafveld en twee aan weerzijden gelegen
nederzettingen waren bekend uit het vooronderzoek. Indertijd is besloten het terrein
voor een klein deel op te graven en de rest in situ te behouden. Uit de opgraving bij
aanleg van de riolering bleek het echter om een bijzonder rijk grafveld te gaan. Er
werd onder meer een complete grafkamer gevonden met zeer rijke vondsten.
Foto: Rob Nijsse
Foto: Carel Versluis
Eind vorig jaar kregen wij als AWN-bestuur signalen dat de gemeente de
oorspronkelijke plannen, behoud in situ onder de woningbouw, wilde doorzetten. Dat
op die wijze van behoud niet veel sprake zou zijn was voor deskundigen wel
duidelijk. Als AWN (landelijke en afd. Nijmegen) zijn we samen met de plaatselijke
historische kring en het Limesproject in actie gekomen om de gemeente te bewegen
op hun besluit terug te komen. Dat is uiteindelijke mede dank zij een advies van de
RCE, ook gelukt.
Het probleem was nu wel de financiering. De opgraving was alleen met een beperkt
budget te realiseren. In goed overleg tussen ADC en AWN is toen gekozen voor inzet
van een groot aantal vrijwilligers. Die hebben zich ook volop aangemeld. AWN-leden
uit de afdelingen 16 en 17 maar ook uit andere afdelingen en van de historische kring
Huissen werken vol enthousiasme mee aan de opgraving. Rob Nijsse, voorzitter van
afd. 17, coördineerde dit alles.
De opgraving duurde 5 weken en in die tijd is er bijna 6.000 m2 grafveld onderzocht
en zijn er ca. 80 nieuwe graven aan het licht gekomen. 40 graven waren al uit
vooronderzoek bekend, zodat het geheel komt op ca. 120 graven. Het grafveld
kenmerkt zich, naast de bekende 'homogene' laatste fase van het grafritueel in de
Romeinse tijd (kringgreppel-heuvel-bijzetting-grafgiften beker-bord-kom of kruik),
door een vier tot vijftal afwijkende graven. Afwijkingen bestaan uit de grootte van het
grafmonument, de vorm van de grafkuil, de rijkdom en variatie in grafgiften en het
elitaire karakter van enkele grafgiftenassemblages. Datering van het grafveld is
vooralsnog begin 1e eeuw tot eind 3e eeuw.
Na afsluiting van dit project evalueren we hoe deze wijze van samenwerken verlopen
is. Daarover doen we verslag in een volgend nummer van Westerheem.
2
3. ArcheoHotspots
De eerste ArcheoHotspots is vanaf 23 september te bezoeken in
het Allard Pearson Museum. Om 10 december zal de officiële
opening plaats vinden. In Eindhoven gaat een nieuw
Erfgoedcentrum met daarin de ArcheoHotspot naar
verwachting in het voorjaar open. Ook ’s-Hertogenbosch is in
voorbereiding. Met verschillende andere locaties zijn
contacten voor mogelijke volgende projecten. Het loopt dus
goed en de eerste reacties zijn zeer positief.
Meer informatie en het verder verloop is te vinden op de website
www.archeohotspots.nl
We zijn nu een profiel aan het opstellen voor de functies die vrijwilligers binnen een
ArcheoHotspot zouden kunnen vervullen. Daar zullen hulpmiddelen en voor zover
nodig scholing voor worden ontwikkeld. Wie over dit vrijwilligersprofiel mee wil weten
of mee wil denken kan contact opnemen met Tonnie van de Rijdt [email protected]
4. Nieuws van Westerheem
door: Akke de Vries-Oosterveen
Dit najaar verschijnen er drie bijzondere edities van Westerheem. Het zijn alle drie
extra dikke uitgaven. AWN-leden krijgen deze herfst een groot aantal extra pagina’s
cadeau met interessante archeologische informatie. De redactie draait overuren.
Westerheem-jubileumnummer Twente
In oktober wordt de 40-jarige afdeling Twente in het zonnetje gezet met een
Westerheem-jubileumnummer. Iedere jubilerende AWN-afdeling ontvangt van de
redactie een uitnodiging om artikelen over de eigen regio aan te leveren. Leden van
deze afdeling hebben ruimschoots gebruik gemaakt van de geboden gelegenheid en
veel Twentse archeologische verhalen aangeleverd, het zijn er maar liefst zeven.
Zodoende is het oktobernummer een extra dik nummer van 80 pagina’s.
Westerheem-special “Graven in Holland”
Tegelijk met het reguliere Westerheemnummer ontvangen alle AWN-leden de
Westerheem-special “Graven in Holland”. Deze gaat over de hoven van de
Hollandse graven tot het eind van de 13e eeuw in vergelijkend perspectief.
Besproken worden de hoven van Alkmaar, Bloemendaal, Haarlem, Vogelenzang,
Leiden, Den Haag, Loosduinen, Delft, Gouda, Vlaardingen, Dordrecht en verrassend
genoeg ook Middelburg. De bundel is feestelijk gepresenteerd in de Grote Kerk van
Vlaardingen op 19 september tijdens het symposium over de Slag bij Vlaardingen.
Het eerste exemplaar is door de AWN-voorzitter mevrouw Tonnie van de Rijdt-van
de Ven aangeboden aan Jeroen Bouwmeester van de Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed, senoir onderzoeker Middeleeuwen.
Westerheem-themanummer over de archeologie van WOII.
De Westerheem- special is een extra zevende editie van Westerheem, die met een
zekere regelmaat verschijnt. De vorige Westerheemspecials gaan over de
Vlaardingencultuur (2010) en archeologie en DNA-onderzoek (2008).
In december verschijnt een extra dik Westerheem-themanummer over de
archeologie van de Tweede Wereldoorlog. Dit is een betrekkelijk nieuwe vorm van
archeologie, die de laatste tien, vijftien jaar in opkomst is.
3
Het gaat daarbij niet alleen om de spraakmakende onderzoeken naar de resten van
concentratiekampen, maar ook om het nauwkeurig vast leggen van “vergeten”
structuren zoals bijvoorbeeld stedelijke schuilkeldercomplexen, loopgraven en
munitiedepots. Maar ook aan het bergen van vliegtuigwrakken wordt aandacht
besteed. Daarnaast zijn er bijdragen over vondstcategorieën als identiteitsplaatjes
en patroonhulzen te verwachten. Natuurlijk laat de AWN-afdeling uit Nijmegen, die
zich op de Tweede Wereldoorlog heeft toegelegd, van zich horen door middel van
een opgravingsverslag. De vraag naar nut en noodzaak van deze vorm van
archeologie roept verschillende reacties op. Het is zo dat archeologie een aanvulling
of meer persoonlijke invulling kan geven op kennis die we uit andere historische
bronnen kunnen halen, zeker nu het aantal mensen dat uit eigen ervaring nog kan
vertellen over de oorlogstijd steeds kleiner wordt.
Wat kunnen AWN-leden betekenen voor Westerheem
De redactie van Westerheem probeert de diverse aspecten van de Nederlandse
archeologie onder de aandacht te brengen van de AWN-leden. Hierbij gaat het niet
alleen om archeologisch onderzoek, maar ook om wat vrijwilligers kunnen betekenen
voor archeologische educatie en belangenbehartiging. Mocht u suggesties hebben
voor de redactie, deze zijn uiteraard welkom, stuurt u gerust een mail naar:
[email protected].
Waar moet uw nieuws naar toe?
Meldingen over initiatieven, tentoonstellingen en lezingen kunnen gestuurd worden
naar Marijn Lockefeer ([email protected] ) en berichten voor Werk in Uitvoering
kunnen naar Jan Coenraadts ([email protected]).
5. Lezersonderzoek Westerheem
Westerheem is een van de belangrijkste producten
die we als AWN onze leden bieden. Het landelijk
bestuur en de redactie van Westerheem willen graag
de mening van leden / lezers over het tijdschrift
kennen. Die informatie is van belang voor behoud en
zo mogelijk vergroting van het aantal leden / lezers
en om de toekomstige koers van Westerheem te
bepalen. Dat betreft op de eerste plaats de inhoud,
maar bijvoorbeeld ook het al dan niet plaatsen van
advertenties en het al dan niet (ook) digitaal laten verschijnen van Westerheem.
Dit najaar zal daarom een lezersonderzoek worden gehouden. Op de
Afgevaardigdendag draaien we ‘proef’ met de enquête en maken we afspraken hoe
afdelingen het onderzoek binnen hun leden gaan uitzetten. De bedoeling is dat per
afdeling 20% van de leden het verzoek krijgt aan het onderzoek mee te doen, waarbij
de afdeling een goed mix moet maken van actieve en niet-actieve leden.
In Westerheem (decembernummer) komt ook een oproep, waarmee iedereen die wil
eveneens aan het onderzoek kan meedoen.
Het wordt een enquête die naar keuze digitaal of op papier kan worden ingevuld. Op
de Afgevaardigdendag horen jullie meer daarover.
4
6. Afgevaardigdendag 8 november
Hoofdthema voor de Afgevaardigdendag 8 november a.s. is Ledenwerving en pr.
We hebben inmiddels een actieve Werkgroep Pr en communicatie, zie pnder punt 14
van deze Nieuwsbrief. De werkgroep zal zich kort presenteren en vooral luisteren
naar de ideeën en wensen van de afdelingen. Met elkaar gaan we in discussie over
hoe meer leden te werven en leden te behouden.
Daarnaast staan op de agenda de voorstellen voor de besteding van het legaat van
Dhr. Roda en de lezersonderzoek Westerheem.
We hopen 8 november van alle afdeling twee afgevaardigden te mogen begroeten.
De Afgevaardigdendag vindt plaats bij de RCE - Amersfoort. De uitnodiging en
agenda worden half oktober naar alle afdelingen verzonden. Aanmeldingen kunnen
vanaf nu worden doorgegeven aan de secretaris: [email protected]
7. AWN-stand Reuvensdagen
De Reuvensdagen zijn dit jaar 20 en 21 november in Den
Haag. Zoals ieder jaar zullen we er ook dit jaar weer met
de AWN-stand staan. Met de stand moeten we
beroepsarcheologen en studenten laten zien wat wij als
AWN hen te bieden hebben.
Doel van onze stand is de vele mogelijkheden voor
samenwerken met beroepsarcheologen volop te benutten
en ook om hen, voor zover geen lid, daar wel toe te verleiden.
Daarvoor hebben we weer de hulp van de afdelingen nodig.
Breng naar de Afgevaardigdendag materiaal uit je eigen afdeling mee voor de
AWN-stand. Bijvoorbeeld afdelingsperiodieken of andere publicaties, foto’s
van bijzondere activiteiten zoals educatieprojecten, experimentele archeologie,
restauraties en wat jullie verder zelf kunnen bedenken.
8. Samenwerkingsovereenkomst met MUG Ingenieurs
Onlangs is een nieuwe samenwerkingsoverkomst gesloten met MUG
Ingenieursbureau. Ook dit bureau wil graag meer gaan samenwerken met vrijwilligers
en volgt daarvoor de modelovereenkomsten zoals overeengekomen tussen AWN,
VOiA en NVAO.
Deze modelovereenkomsten zijn begin dit jaar allemaal geactualiseerd. Zie voor de
laatste versie onze website onder Vereniging / partners en Onderzoek /meewerken
aan onderzoek.
Er zijn onder meer nieuwe afspraken gemaakt over het evalueren bij meewerken
aan projecten. We hebben de indruk dat evaluaties echter niet of nauwelijks
plaatsvinden, althans niet formeel en niet schriftelijk worden vastgelegd. Als landelijk
bestuur hebben we tot nu toe geen evaluatieverslagen ontvangen. Daarom het
verzoek aan alle afdelingen. Wees daar attent op. We beseffen dat afdelingsbesturen
lang niet altijd op de hoogte zijn van meewerken door individuele leden, want in veel
gevallen loopt dat via directe contacten. Een suggestie is dan om bijvoorbeeld eens
per jaar met de betreffende leden te bespreken wie bij welke bedrijven heeft
meegeholpen en wat de ervaringen daarbij zijn. Daar kunnen we dan allemaal van
leren.
5
9. Algemene ledenvergadering op zaterdag 11 april 2015 in
Rhenen
Algemene ledenvergadering op zaterdag 11 april 2015 in Rhenen
De Landelijke AWN ledenvergadering zal dit jaar plaatsvinden op zaterdag 11 april
om 10.30 uur in Rhenen. Het bestuur werkt samen met ons lid Bert Huiskes,
conservator van het museum aldaar, aan een boeiend en interessant programma.
De agenda met het programma zal in Westerheem worden gepubliceerd. Voorts is
de agenda vanaf dat moment te vinden op de website van de AWN: www.awnarcheologie.nl
10.
Nieuws uit de werkgroep Belangenbehartiging
In september heeft de vijfde nieuwsbrief belangenbehartiging het licht gezien
onder eindredactie van Paul van Wijk, voorzitter Werkgroep Belangenbehartiging.
In deze nieuwsbrief is informatie opgenomen over belangenbehartiging in
afdeling 11 (Lek- en Merwestreek), Toezicht en Handhaving en een (vermoedelijke)
aquaduct in Nijmegen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de problematiek
omtrent vrijstellingsgrenzen naar aanleiding van artikel 41a Monumentenwet 1988.
Ook worden voorbeeldbrieven aangereikt ten behoeve van de opbouw van een
netwerk van AWN-contactpersonen.
Alle verschenen nieuwsbrieven zijn te vinden op de landelijke AWN-website
www.awn-archeologie.nl onder bescherming/belangenbehartiging/AWNadvisering/Advies vragen.
11.
Verenigingscontributie 2014
Een paar weken terug hebben de besturen een overzicht ontvangen van leden die de
contributie voor 2014 nog niet hebben overgemaakt.
Daarover zijn enkele vragen gesteld vanuit afdelingen.
6
We zetten de contributie-inning nog even op een rijtje.
Halverwege januari 2014 zijn de contributiebrieven voor 2014 verzonden. Wij hebben
de leden verzocht om de contributie binnen 30 dagen te willen betalen. Rekening
houdende met wat speling en de tijd die het vergt om bijna 2000 betalingen te
verwerken zijn eind maart herinneringen verstuurd. Deze zullen bij niet betaling
binnen een maand worden gevolgd door een laatste aanmaning.
Medio september hebben de afdelingssecretariaten een overzicht ontvangen van
leden die hun contributie nog niet hebben betaald met het verzoek erbij deze leden
(indien mogelijk) direct aan te spreken (eventueel per mail of telefoon).
12.
Oproep voor genomineerden Bronzen legpenning
Jaarlijks wordt een oproep gedaan om leden die zeer verdienstelijk zijn voor de AWN
te nomineren. De afgelopen twee jaren zijn er geen leden geweest die genomineerd
zijn. Dat is bijna niet te geloven. Er moeten toch leden zijn die zich verdienstelijk
hebben gemaakt voor de AWN, voor de archeologie?
Als u een persoon kent, die gezien de prestaties voor de amateurarcheologie in
aanmerking komt voor de Bronzen Legpenning, laat het ons weten. U kunt hem of
haar vóór 15 maart 2015 nomineren. Stuur uw nominatie naar de landelijk secretaris,
Graag verwijzen wij naar het ‘reglement bronzen legpenning’. Wilt u deze
ontvangen? Stuur een mailtje naar de secretaris, [email protected]
13.
Ruud Raats in EOS – Graven als hobby
In het juni nummer van Eos, het Nederlandstalig populairwetenschappelijk
maandblad, met boeiende verhalen uit zowel natuurwetenschappen,
menswetenschappen als geneeskunde, verscheen een interessant interview met
bestuurslid Ruud Raats met als titel “Graven als hobby”. Wie dit artikel wil lezen kan
naar de website van EOS; http://eoswetenschap.eu/artikel/graven-als-hobby
14.
Vanuit de werkgroep PR en Communicatie
Al jaren wordt er in het hoofdbestuur gesproken over de oprichting van een
werkgroep PR en Communicatie (WG PR&C). Met z’n drieën, Gerti de Koeijer,
Matthijs Poelmans en Paul Flos, hebben gereageerd op de laatste oproep in
Westerheem en hebben zich opgegeven om PR en Communicatie binnen de AWN
weer op de kaart te zetten.
Op 8 november, tijdens de Afgevaardigdendag zal de kersverse werkgroep tonen
wat zij van plan zijn en hoe zij de ideeën die er leven binnen de AWN een plek
hebben gegeven.
U kunt Gerti de Koeijer, Matthijs Poelmans en Paul Flos bereiken via e-mail adres:
[email protected]
Vragen?
Heeft u vragen naar aanleiding van deze Nieuwsbrief? Neem dan contact op met de landelijk
secretaris, Fred van den Beemt, [email protected]
7