Operatie aan de neus en/of neusbijholten

Operatie aan de neus en/of
neusbijholten
Inleiding
De keel-, neus-, en oorarts (KNO-arts) heeft bij u een operatie aan uw neus
en/ of de neusbijholten voorgesteld. In deze brochure wordt informatie
gegeven over de functie en storingen van de neus en de gang van zaken
rondom de operatie.
Welke functie heeft de neus?
De neus is er niet alleen voor de reuk, al is dit natuurlijk wel een belangrijk
onderdeel van de functie. De neus is vooral een deel van de
ademhalingsorganen. In de neus wordt de ingeademde lucht verwarmd,
bevochtigd en gereinigd. Zo wordt meer dan 95% van de deeltjes die onze
lucht verontreinigen, door de neus weggefilterd en onschadelijk gemaakt.
De neus zorgt dus mede voor een zo goed mogelijke ademhaling.
Daarnaast heeft de neus een belangrijke functie bij de stemvorming en ook
de afvoer van het traanvocht verloopt grotendeels via de neus. Tenslotte is
de uitwendige vorm van de neus ook een belangrijk aspect; hierdoor wordt
het uiterlijk van iemand mede bepaald.
Storingen in de functie van de neus
De neusfunctie kan op veel manieren worden beïnvloed. Bijvoorbeeld door een
verkoudheid zoals die bij iedereen wel eens voorkomt of door een allergie
(overgevoeligheid). Stoornissen in de functie van de neus kunnen vaak
verergerd worden door een afwijkende vorm van het inwendige van de neus.
Het meest voorkomend is een scheefstand van het neustussenschot (het
septum), dat de neushelften van elkaar scheidt.
Deze afwijkende vorm van het neustussenschot komt zeer vaak voor en kan
aanleiding geven tot een reeks van klachten, zoals bijv. een gevoel van
verstopping, een gestoorde ademhaling of hoofdpijn. Dit verklaart dat
het rechtzetten van het neustussenschot (de zogenoemde septumcorrectie)
een operatie is, die veel voorkomt. Deze ingreep heeft dus tot doel om
de neusfunctie te verbeteren.
Boven en naast de neus bevinden zich holle ruimten in het hoofd, de
zogenoemde neusbijholten, die in directe verbinding staan met de neusholte.
De twee voorhoofdsholten, gelegen boven de ogen en de twee kaakholten die
zich achter de wangen bevinden, zijn het meest bekend. Minder bekend, maar
zeker zo belangrijk, is het zeefbeen. Deze zgn. zeefbeenholten bestaan uit een
systeem van vele kleine holten en bevinden zich tussen de oogkassen.
De kaakholten en de voorhoofdsholten staan via dit zeefbeen met de neus in
verbinding. Als laatste holte kennen we nog de wiggebeensholte, ver boven
achter in de neus.
Wat voor operaties aan de neus zijn er?
Operatie aan de neusbijholten
Wanneer een ontsteking aan de neusbijholten niet geneest ondanks intensieve
therapie met bijvoorbeeld medicijnen of spoelingen, dan spreekt men van een
chronische ontsteking. Een dergelijke chronische ontsteking kan gepaard gaan
met de vorming van poliepen. Het kan een op zichzelf staande ontsteking zijn
van één bijholte, maar er kunnen ook meerdere bijholten tegelijk ontstoken
zijn. Vooral in het geval van een chronische ontsteking van de zeefbeenholten
kunnen ook de kaakholten en eventueel zelfs de voorhoofdsholten geblokkeerd
en ontstoken raken.
De belangrijkste reden voor een operatie aan de neusbijholten is een dergelijke
chronische ontsteking. Tijdens deze operatie wordt het neusbijholtensysteem
verruimd en gereinigd.
De septumcorrectie
Hierbij wordt geopereerd in het inwendige van de neus; er zijn dus geen
zichtbare littekens te verwachten. Bij de operatie worden - via een klein sneetje
binneninde neus - het kraakbeen en het bot van het neustussenschot vrij
gelegd. Hierna wordt het tussenschot rechtgezet, d.w.z. uitstekende stukjes
worden verwijderd, kromme delen worden rechtgemaakt, etc.
Het neustussenschot wordt daarna tijdelijk op zijn plaats gehouden door in
de neusgaten ingebrachte tampons. Aan weerszijden wordt zo het tussenschot
in de juiste positie gesteund, zodat slijmvlies, kraakbeen en bot weer aan
elkaar kunnen groeien. Vaak worden aan de buitenzijde van de neus ook nog
enige pleisters aangebracht ter ondersteuning.
De tampons worden na enkele dagen weer verwijderd, evenals de pleisters.
U kunt dan dus weer door de neus ademen.
De inwendige + uitwendige neuscorrectie
Soms is de neusfunctie niet alleen gestoord door een afwijkend tussenschot,
maar ook door een afwijkende vorm van de buitenkant van de neus. Dit kan
betekenen dat de neus scheef staat of dat er een onregelmatigheid in het
neusbot zit, waardoor er een bobbel op de neus zit. Dit is dan ook mede
bepalend voor het uiterlijk. Vaak is het in zo'n geval mogelijk om in één
operatie niet alleen de functie te herstellen, maar ook het uiterlijk te
verbeteren. Ook deze operatie, die natuurlijk wat uitgebreider is dan
de septumcorrectie, wordt in het algemeen van binnenuit verricht. Er zullen dus
geen sneden gemaakt worden op - aan de buitenkant - zichtbare plaatsen en er
zijn geen zichtbare littekens. Wanneer dit wel noodzakelijk is, dan wordt dat
eerst met u besproken. In de regel betreft het dan zeer kleine littekentjes, die
later niet of nauwelijks meer zichtbaar zijn. Evenals bij een septumcorrectie
worden tampons in de neus aangebracht aan het einde van de operatie.
Wanneer aan het bot van het uitwendige van de neus is geopereerd, dan wordt
de neus bovendien vastgezet met pleisters met daar overheen een kapje van
gips, kunststof of metaal. De neustampons worden na enkele dagen weer
verwijderd. Het kapje moet tenminste 10 dagen op zijn plaats blijven om te
zorgen dat de weefsels en de botstukken weer in de goede positie aan elkaar
groeien.
In een enkel geval vindt er een combinatie van bovenstaande operaties plaats.
Hoe is de gang van zaken tot de operatie?
•
•
•
•
•
•
•
De ingreep vindt plaats onder plaatselijke verdoving of algehele narcose.
Vóór de operatie krijgt u een aparte afspraak op de polikliniek met
de anesthesist. Deze bepaalt welke vorm van verdoving u kunt ondergaan
en of er nog aanvullende onderzoeken of maatregelen nodig zijn. Het is
noodzakelijk dat u deze afspraak nakomt, anders kan de operatie niet
doorgaan!
Twee dagen voor de geplande operatie belt u met het Opnamebureau om
te vragen of deze doorgaat: telefoonnummer (070) 210 6572 of
210 6358.
Voor de operatie moet u nuchter zijn, dat wil zeggen dat u de
avond voorafgaand aan de operatie vanaf 24.00 uur niets meer
mag eten. Drinken van heldere vloeistoffen zoals water,
(aanmaak)limonade en thee zonder melk is toegestaan tot 2 uur
voordat u zich moet melden in het ziekenhuis. Indien nodig kunt u
eventuele medicijnen nog met een klein slokje water innemen.
Roken wordt in de uren voor de operatie sterk afgeraden.
U meldt u zich op de afgesproken datum en tijd op de 4e etage in de
ontvangstruimte van de Dagverpleging. Hiervoor volgt u route 190.
Vergeet niet uw - dagelijkse - medicijnen mee te nemen naar het
ziekenhuis.
U wordt in de loop van de dag geopereerd. Afhankelijk van het verloop
van de ingreep en uw algehele conditie wordt door de arts bekeken of u
nog dezelfde of de volgende dag naar huis kunt.
U mag niet zonder begeleiding naar huis. Zorg er dus voor, dat iemand u
ophaalt. Zorg er ook voor dat u de eerste 24 uur thuis niet alleen bent.
Na de operatie
Aan het einde van de operatie worden tampons in uw neus ingebracht. Deze
moeten - afhankelijk van de soort operatie - tot maximaal 4 dagen blijven
zitten. U krijgt een afspraak om de tampons - op de polikliniek - te laten
verwijderen. De tampons kunnen verzadigd raken en blijven dan bloederig
vocht nadruppelen. Daarom is het verstandig een gaasje onder de neus te
plakken. Deze mag u steeds zelf verschonen. Indien er een uitwendige
neuscorrectie heeft plaats gevonden, zit er een gips-, kunststof- of metalen
kapje op uw neus ter bescherming.
Bij ontslag wordt er een afspraak gemaakt voor controle op de polikliniek en u
krijgt een recept mee voor pijnstilling en/of een antibioticum. Houd u zich aan
de voorgeschreven dosering. Een antibioticumkuur dient altijd in zijn geheel te
worden afgemaakt.
Is er een kans op complicaties?
Bij iedere operatie, ook een neusoperatie, is er sprake van enig risico. Er kan
bijvoorbeeld een infectie optreden of een onverwachte bloeding. Dergelijke
complicaties zijn echter goed behandelbaar. In de praktijk zijn complicaties bij
een neusoperatie zeer zeldzaam.
Daarnaast bestaat er altijd bij de operatie aan de neusbijholten het risico van
een beschadiging aan de oogkas en/ of de schedelholte. Deze complicatie komt
bij een operatie aan de neusbijholten echter weinig voor
Welk resultaat kunt u verwachten?
Hierover is niet zondermeer een uitspraak te doen, omdat er veel verschillende
redenen zijn voor het verrichten van een operatie aan de neus. Uw kno-arts zal
zo zorgvuldig mogelijk proberen in te schatten, hoe groot in uw geval de kans
is op opheffen of afname van de klachten. Ook het (geringe) risico van
complicaties zal hierbij worden meegewogen.
Verdere - algemene - informatie
•
•
•
•
De pijn na de operatie is meestal gering en is altijd goed met pijnstillers
te bestrijden.
Soms wordt u later op de dag van de operatie ineens misselijk en kunt u
bloed braken. Dit is over het algemeen donker van kleur en is oud bloed.
Dit is bloed wat u heeft ingeslikt, hier hoeft u dus niet van te schrikken.
Na de operatie kan er wat zwelling en een blauwe verkleuring van de
gezichtshuid en de oogleden optreden, vooral als er aan het uitwendige
van de neus is geopereerd. Dit is het gevolg van kleine onderhuidse
bloeduitstortingen en verdwijnt meestal binnen enkele dagen.
Om neusbloedingen te voorkomen mag u de eerste 3 dagen na de
operatie niet:
• te warm eten of drinken;
• in de zon zitten;
• sporten;
• (voorover) bukken;
• in een warm bad gaan.
•
•
•
•
•
Als u een neusspalk hebt gekregen, dan moet u ervoor zorgen dat deze
gedurende 1 week niet nat wordt. Bovendien mag u de eerste week alleen
gemalen voedsel eten.
Ongeveer 4 dagen na de operatie worden de tampons verwijderd. Dit is
een vervelend - maar niet pijnlijk - gevoel. Het kan voorkomen dat u zich
niet lekker voelt na het verwijderen van de tampons. Het kan daarom
prettig zijn iemand mee te nemen.
De dag dat de tampons worden verwijderd doet u het nog rustig aan.
De dag na het verwijderen van de tampons begint u om de neus te
spoelen met zout water (1 theelepeltje keukenzout op 1 kopje lauw
water), of met fysiologisch zout dat u in de in de neus druppelt of
opsnuift. Fysiologisch zout kunt u krijgen bij een apotheek of drogist. Dit
spoelen dient u 2-3 weken vol te houden en is bedoeld om korstvorming
tegen te gaan.
In de neus en omgeving kan een dof gevoel optreden, omdat kleine
zenuwen uitgeschakeld zijn. Dit verdwijnt vanzelf, het normale gevoel
komt binnen enkele weken tot maanden terug.
Bij de volgende problemen dient u contact op te nemen
•
•
•
Indien u een flinke zwelling in het gezicht krijgt
Indien u licht rood bloed gaat braken
Indien u andere klachten krijgt die u niet kunt verklaren.
Bij bovengenoemde problemen neemt u tijdens kantooruren contact op met de
polikliniek KNO via tel. 070 - 210 6561 of 210 6559. Buiten kantooruren neemt
u contact op met de Spoed Eisende Hulp via tel. 070 – 210 0000.
Indien u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft, kunt u ook contact
opnemen met de polikliniek KNO.
Colofon
De basis van deze tekst is ontwikkeld door:
Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied.
www.kno.nl
HagaZiekenhuis
locatie Sportlaan, Sportlaan 600, 2566 MJ Den Haag
R03/120-07

Download Report