de Bunschoter - vrijdag 7 februari 2014 5 Don Schothorst helpt in strijd tegen verslaving ’Spakenburgers zijn harde werkers, maar slechte praters’ Don Schothorst is zeker geen doorsnee Nederlander. Ondanks zakelijke successen ging het begin jaren negentig van de vorige eeuw helemaal mis met de inmiddels 65-jarige Schothorst. Drank en drugs stortten hem in de afgrond. Hij zat in een diep dal. Dankzij interventie van zijn familie kwam hij in een kliniek in Londen terecht. Daar kreeg hij zijn leven weer op de rit. Na zijn herstel besloot hij SolutionS Addiction op te zetten, een afkickkliniek voor welgesteld Nederland. Tegenwoordig komen verslaafden uit alle sociale klassen bij hem ‘over de vloer’. Ook Spakenburgers. ,,Niet een paar, maar in al die jaren zeker honderd of meer’’, laat Don weten. ABRAM MUIJS De markante ex-verslaafde en oprichter/directeur van SolutionS wil op verzoek in zijn kantoor in Barneveld zijn verhaal graag vertellen, want het mooiste zou zijn dat SolutionS helemaal niet zou bestaan. Maar dat is een utopie. Verslavingen laten een spoor van vernieling achter. Schothorst weet dat als geen ander. Maar hij weet ook dat er voor iedereen een weg terug is, als hulp wordt gezocht. Je bent zelf ervaringsdeskundige. Je kent de verhalen van de verslaafden en hun praatjes als geen ander. ,,Dat kun je wel stellen, ja. Jarenlang heb ik geroepen: ‘Ik heb helemaal geen probleem. Ze kletsen maar wat.’ Vervolgens heb ik zo mogelijk nog langer geroepen: ‘Ik heb misschien wel een probleem, maar ik los het zelf op.’ Totdat ik gewoon aan het einde van mijn Latijn was. Met mijn rug tegen de muur stond. Alleen maar schulden had. Drie huwelijken waren stukgelopen. Op een gegeven moment lag ik op de intensive care met een overdosis. Ik balanceerde op het randje van de dood. Ik was 45. Toen heeft mijn familie ingegrepen en aangegeven: nu is het afgelopen. Op een ochtend zaten familieleden en twee mensen die ik niet kende bij me aan tafel. ’s Middags zat ik in het vliegtuig naar Londen met drie zusters en een broer. Die vlogen niet mee voor de gezelligheid. Ze waren bang dat ik er alsnog tussenuit zou piepen. Dat is niet gebeurd. Zonder die interventie had ik niet meer geleefd. Dat is mijn redding geweest. Ik heb vierenhalve maand in die kliniek gezeten. Vervolgens heb ik daar meer dan een jaar gewoond, om de hoek bij de kliniek. Om alsnog daarop terug te kunnen vallen en AA- en NA-meetings te kunnen bezoeken. Dat alles heeft me een nieuw leven gegeven.’’ Veel verslaafden krijgen een terugval. Heb jij die niet gehad? ,,Jawel. Ik ben nog een paar keer teruggevallen op alcohol. Alcohol is de moeilijkste verslaving, want dat is overal verkrijgbaar. Op de hoek van elke straat. De Engelsen zeggen zo mooi: ‘It’s just an armlength away.’ Je kunt overal scoren. Met drugs is dat anders, hoewel dat ook steeds makkelijker wordt. Zodra er wat druk op de ketel komt, is het heel makkelijk om naar de fles te grijpen. Als je maanden droog staat, denk je op zo’n moment: Ach, ik kan wel een biertje, wijntje of whisky nemen. Maar je kunt dat niet. Je receptoren komen meteen in beweging en dan is er geen rem. Zodra je er eentje neemt, gaat het mis in de hersenen. Daarom is het een ongelijke strijd, die je nooit wint.’’ Je hebt je verslavingen overwonnen. Daar wilde je wat mee gaan doen en toen is SolutionS ’geboren’. ,,Toen ik terug was in Nederland heb ik een adviescentrum voor marketing en communicatie opgezet. Dat liep op zich prima, maar ik zag op een gegeven moment geen uitdaging meer. Ik wilde graag iets gaan doen met de ervaringen die ik in de verslavingszorg had gehad. En zo is, na veel voorbereiding, SolutionS ontstaan. Of ik dit als mijn levenswerk zie? Zeker. Ik ben nu 65, maar ben nog lang niet klaar. Ik ben er dag en nacht mee bezig. Ook in de weekenden ben ik altijd even in de kliniek. Vanuit het niets is dit in twaalf jaar opgebouwd, maar het is nog lang niet wat het moet zijn. Er komen nog meer klinieken bij, bijvoorbeeld aparte klinieken voor eetverslaafden.’’ Harder Aan de ene kant is het natuurlijk jammer dat het zo’n succes is? ,,Ja natuurlijk. Maar laten we daar geen misverstand over hebben; de ziekte verslaving groeit. Waar dat door komt? Door alle ellende. De wereld is harder geworden. Het is moeilijk, ook als kind, om je weg te vinden in deze wereld en volwassen te worden zonder tegen dingen aan te lopen. Dat is veel lastiger dan vroeger. Kijk maar eens wat je tegenwoordig allemaal aan diploma’s nodig hebt, wil je iets bereiken. En daarnaast verkilt de liefde. Steeds meer huwelijken stranden. Daardoor belanden kinderen tussen wal en schip. Na een scheiding moeten beide partners vaak hard knokken om overeind te blijven, zeker financieel. Dan mag je blij zijn dat er nog wat tijd overblijft om de kinderen goed te begeleiden. Dat schiet er vaak bij in, met alle gevolgen van dien. Je ziet in de Don Schothorst: ,,Volgens mij hangt er elk weekend een witte wolk boven Spakenburg, van de coke.’’ (foto: Mark van Hardeveld) verslavingsklinieken bijna één op één dat er in de jeugd dingen zijn gebeurd die niet prettig zijn en in bepaalde gevallen zelfs traumatisch zijn geweest. Die kinderen hebben niet de bescherming gekregen die nodig is om op een goede manier op te groeien.’’ Ziekte Denk je - als je terugkijkt op de tijd dat je verslaafd was - soms niet: wat ben ik een eikel geweest? ,,Nee. Ik weet nu inmiddels dat het een ziekte is. En het komt voor in alle sociale klassen. Waarom de één er gevoeliger voor is dan de ander? Dat heeft met genetische aanleg te maken. Tien procent van de wereldbevolking heeft een genetische aanleg voor verslaving. Dat is wetenschappelijk bewezen. Verslaving is gewoon een hersenziekte. Anders zouden de ziektekostenverzekeraars de behandelingen ook niet vergoeden. Het grote probleem bij verslaafden is dat de meesten er zo lang over doen voordat ze hulp vragen. Dat heeft te maken met schaamte, heel veel schaamte. Als ze uiteindelijk bellen, is er al een gigantisch lange tijd overheen gegaan. En meestal bellen ze niet zelf, maar belt de familie. In de meeste gevallen komt de verslaafde dan vrijwillig met z’n familie naar ons toe. Maar soms wordt een andere weg bewandeld.’’ Dan grijpen jullie dus in. Hoe gaat dat in zijn werk? ,,We kennen bij SolutionS het een Familie Interventie Plan. Doel daarvan is om tijdens een zeer zorgvuldig voorbereide interventiedag de hoofdpersoon te overtuigen van de noodzaak tot het accepteren van hulp. Het uitgangspunt is dat het initiatief uitgaat van de direct betrokkenen van de hoofdpersoon. Dat kan de partner zijn of de familie, maar ook vrienden of collega’s. We laten in het voortraject vier of vijf familieleden een brief schrijven, met verschillende invalshoeken en inhoud. Daarbij zorgen we ervoor dat er niemand beledigd wordt. We gaan respectvol te werk. Respect is de basis van ons handelen. We zijn er niet om te veroordelen. Ik zeg altijd: respect voor de zieke en voor de ziekte. We houden, voordat we op pad gaan, een generale repetitie. Daar spatten de emoties vaak vanaf. En dan gaan we op pad en overvallen we de verslaafde. En dan zijn de emoties vaak nog heftiger. Soms lopen de verslaafden zo de achterdeur uit. Dan proberen we ze met zachte hand weer naar binnen te krijgen. We doen niks met geweld. Nogmaals, alles gebeurt op basis van respect. Dat moet de verslaafde voelen. Negentig procent gaat mee. Dat komt door de goede voorbereiding. Als de verslaafde de emotie die loskomt bij het voorlezen van de brieven voelt, dan wil hij wel. Tien procent denkt nog steeds geen probleem te hebben, maar komt later vaak alsnog naar SolutionS. Als ze echt niet willen, vragen we de familie afstand te nemen van die persoon. Dat is echt nodig.’’ Bunschoten-Spakenburg is geen onbekend terrein voor je? ,,Ik ken het dorp al langere tijd. Zelfs voordat ik met SolutionS begon. Ik ken het centrum en ging er wel eens eten. En in de twaalf jaar dat ik SolutionS run heb ik heel veel aanvragen uit dit dorp ontvangen. Hoeveel? Wel honderd of meer. Vooral jongens. En het gaat vrijwel altijd om drank- en/of drugsverslaving. Alcohol en coke, en zo nu en dan speed.’’ Slechte praters Hoe zou je de Bunschoters en Spakenburgers omschrijven? ,,Wat mij opvalt is dat het harde werkers zijn, maar slechte praters. Met slecht praten bedoel ik in dit geval: ze kunnen hun gevoelens moeilijk onder woorden brengen. Ze werken zich de hele week te pletter, hebben een enorme inzet en een dito verantwoordelijkheidsgevoel. Maar dan komt het weekend en is er de grote verleiding om uit de band te springen. Doordeweeks doen ze dat niet. Het begint met een biertje, maar dat loopt snel op en later komt er coke bij. Ze steken elkaar aan, er ontstaat kliekvorming, groepsgedrag. Volgens mij hangt er elk weekend een witte wolk boven Spakenburg, van de coke. In Volendam en op Urk is het niet anders.’’ Hoe zijn ze als patiënt? ,,Het zijn jongens die het goed doen in de behandeling die wij ze bieden. Weinig terugval. En als ze terugvallen, komen ze weer terug. Er zijn jongens bij die een geweldige ommekeer hebben meegemaakt en die nu AA- of NA-meetingsleider zijn. Niet je emoties kunnen delen, betekent dat je ze opkropt. In de behandeling krijgt dat ruim aandacht. Dat proberen we te doorbreken. Spakenburgers gáán er voor in de behandeling. Het is net of ze ook daar de omzet van de week moeten halen. Ik heb wel een beetje een zwak voor het dorp. Het zijn harde werkers, aanpakkers, dat ben ik ook. Wat mij opvalt, is dat naast familie vaak ook werkgevers bij ons aankloppen. Zij zijn begaan met hun personeel. Dat vind ik geweldig. Daar heb ik respect voor.’’ Wat zou je de Bunschoters en Spakenburgers die verslaafd zijn tot slot willen meegeven? ,,Hou op met jezelf voor de gek te houden en kom langs. Er is niemand die je veroordeelt. Het is heel goed te behandelen. Pak vandaag de telefoon nog. Je krijgt een nieuw leven. Alles sal reg kom, zou de Zuid-Afrikaan zeggen. Maar bedenk wel: Zonder professionele hulp red je het niet en wordt je leven verwoest. Uiteindelijk verlies je het dan van die verslaving. En dat kan fataal zijn. Ik kan het weten, want ik ben van de dood opgehaald. Ik ben mijn verslavingen kwijt, maar heb er zoveel voor teruggekregen. Dat gun ik iedereen.’’