Citizenne in verhalen

cit izenne
in ve rhalen
VOORWOORD
cit izenne
i n v erhalen
V oorw o o r d
Ci t i ze n n e i n he t ko rt
01 — C i ti z e n n e g o e s E u r o pa l i a I n d i a
02 — Sc hatte n j a g e r z k t Schat ( va n e e n m e n s)
03 — i m e n a : v o r m i n g b i j m e n s e n thui s
04— C i ti z e n n e s ta pt m e e i n d e Z i n n e k e pa r a d e
05 — Be s s s t: s ti lte b o m o p e e n d r u k pl e i n ?!
W i e i s wi e
2013 was een goed jaar.
Een jaar waarin we veel mensen opnieuw het plezier van het leren lieten ervaren.
Een jaar waarin onze goesting om het verschil te blijven maken in Brussel alleen maar werd aangescherpt.
De unieke dynamiek van deze stad bepaalt onze eigenheid en geeft inspiratie. Ook in 2014.
We namen in 2013 de tijd om nieuwe projecten te laten groeien in de Brusselse klei. ‘bessst: Brussel, Erfgoed, Stilte’,
‘Citizenne goes Zinneke’ en ‘Schatten van/in mensen’ zijn hier onder meer de vruchten van. We werkten ook aan
de verankering van bestaande projecten: Europalia India, een train-de-trainer-vorming voor Faab. De activiteiten van
deze projecten kleuren onze werking verder in 2014.
And last but not least: Citizenne won in 2013 de Vlaamse Cultuurprijs voor Sociaal-Cultureel Werk. Een blijk van
waardering waar we heel trots op zijn en die een enorme boost geeft aan de werking. We werden erkend voor datgene
waar we goed in zijn: innovatieve vormingsactiviteiten opzetten samen met Brusselaars.
Activiteiten toegankelijk voor Brusselaars van allerlei pluimage rond thema’s die aansluiten bij hun dagdagelijkse
leefwereld en behoefte. Dit wordt mogelijk gemaakt door sterke samenwerkingen met allerlei organisaties en partners
in Brussel. Zonder hen zou dit niet mogelijk zijn.
Merci!
citizenne in he t kort
Citizenne maakt leren plezant!
Voor het brede publiek
Citizenne organiseert een brede waaier aan workshops,cursussen, uitstappen ... voor Brusselaars die willen
bijleren over de wereld, de stad en zichzelf.
Voor organisaties
Brusselse socio-culturele organisaties kunnen rekenen op onze expertise in
• communicatie
• sociale competenties
• interculturaliteit / diversiteit
• Appreciative Inquiry of Waarderend Werken
In projecten
In onze projecten werken wij met mensen gedurende langere tijd. Met moeders uit een oudercomité,
met onze vrijwilligers, met een groep Bruselleerders ...
Specifieke vorming die aansluit op hun vraag of nood. Ook een specifiek thema of een uitdaging kan een inspiratiebron
zijn voor een project. Soms spruiten uit deze projecten concrete activiteiten voort die openstaan voor het grote publiek.
Alle info vind je op www.citizenne.be
Citizenne goes Europalia India
Het toonaangevende internationale festival
Europalia stond in het teken van India. Voor Citizenne
dé gelegenheid om het gastland, Brussel
en Brusselaars aan elkaar te linken.
PARTNERS Europalia, BON, Joker, Via Via, Micromarché,
Belgian Cricket Federation, Eva vzw, Muntpunt, Mo magazine
WAT Internationaal festival met dit jaar als gastland India.
WIE Samen met Indiërs uit Brussel werkt Citizenne
een aanbod uit om cultureel erfgoed te delen.
ACTIVITEITEN 12
Na vier succesvolle India-workshops, een heerlijk proeven van
de Indische cultuur, is het tijd voor het hoofdgerecht. Fatima
Bouchataoui, educatief medewerker bij Citizenne, heeft de
smaak te pakken en is momenteel druk in de weer voor de
Indiaweek. “Indië is zo interessant en heeft zo veel te bieden
dat we onmogelijk konden stoppen. Europalia India mag dan
wel achter de rug zijn, wij gaan nog even door. We nemen al
het mooie van de workshops mee en breien er een vervolg aan.”
Wat maakte deze Indische reis zo speciaal?
© Aisha Riaz
01
Citizenne goes
Europal ia India
Muziek, beeldende kunst, film, theater, dans, gastronomie:
dat zijn de ingrediënten van Europalia. Samen met Indiërs uit
Brussel werkte Citizenne een aanbod uit waarin zij hun cultuur
kunnen delen en beleven samen met anderen. Op het programma het lichtfeest Diwali, een avond Bollywooddance, een uitstap
naar Frankrijk in het kader van Indische soldaten in WOI en een
bezoek aan de tentoonstelling ‘In lijf en ziel’. En het is nog niet
afgelopen. In juni volgt een echte Indiaweek.
Fatima: “Onze activiteiten konden schitteren omdat de samenwerking met Indiërs die leven en wonen in Brussel zo bijzonder
was. De Indische cultuur is geen makkelijke cultuur. Zo is er al
een groot verschil tussen Noord- en Zuid-India, je hebt religie,
de kasten. Het is een meerwaarde om mensen aan boord te
hebben die de cultuur kennen.”
“Bovendien is het hartverwarmend om te zien hoe mensen
kunnen groeien tijdens een traject. Een mooi voorbeeld is
Shanti. Ik leerde haar kennen tijdens een assertiviteitscursus,
ze was behoorlijk timide. Bij de India-activiteit Diwali zat zij helemaal vooraan, heeft zij voor iedereen gekookt en verteld over
dat stuk cultuur dat ze mist. Zelfs haar man vertelde dat hij haar
heeft zien openbloeien en groeien dankzij dit project.”
Onze activiteiten konden
schitteren omdat de
samenwerking met Indiërs
die leven en wonen in Brussel
zo bijzonder was.
Jullie organiseerden ook een Bollywoodavond.
Zijn Indiërs grote feestvierders?
“Er zijn vooral veel rituelen. Diwali was ingetogen en vooral een
uitwisseling over feesten hier en ginder. Bollywood was veel
uitbundiger. Er werd veel gedanst in de ene helft van de zaal en
veel Indische gezelschapsspelletjes gespeeld in het andere deel.
Je zag jong, oud, mannen, vrouwen, er waren ook ouders met
hun kinderen. Marokkanen, Syriërs, Afrikanen uit mijn groepen
van Brusselleer, Vlaamse Brusselaars ... Op die manier krijg je
Aan het woord: Shanti, vrijwilliger Citizenne goes Europalia India
echt bijzondere ontmoetingen tussen mensen die anders nooit
met elkaar in contact zouden komen. Dat op zich is al een
feest.”
“Zo leuk om mensen te mobiliseren!”
Staat ontmoeting centraal in alle activiteiten?
“Het is in elk geval een belangrijke component. Je hebt hier in
Brussel zoveel culturen en nationaliteiten die zich wat terugplooien op zichzelf. Citizenne maakt gebruik van die grote festivals om bepaalde culturen in de kijker te zetten en vooroordelen
weg te halen. Indiërs zijn in Brussel een vergeten groep. Via
toegankelijke workshops laten we mensen kennismaken met
Indiërs en hun cultuur. Maar het werkt ook omgekeerd: we
laten Indiërs zien wat er in Brussel allemaal leeft. Zo treden zij
ook een stuk uit hun isolement. Het is eigenlijk een win-win.
Ontmoeting is zeer belangrijk, maar het gaat ook over uitwisselen, kennis delen en van elkaar leren.”
Shanti, je komt uit de privésector. Hoe
ben je bij Citizenne terechtgekomen?
Shanti: “Door mijn ervaringen in de privésector merkte ik dat ik aan mijn assertiviteit wilde werken. Ik ben op zoek
gegaan naar een Nederlandstalige cursus
in Brussel. Via de website van Citizenne
heb ik mij ingeschreven voor een assertiviteitstraining. Het was leerrijk om deelnemers te leren kennen die met hetzelfde
probleem kampten. Bovendien kwam ik
zo in contact met het India-project van
Citizenne.”
Wat is jouw rol in dit project?
“Mijn rol is vooral faciliteren. Van bij het begin. Dat doe ik door
het gesprek tussen de vrijwilligers in goede banen te leiden.
Door het begeleiden van brainstorms, zodat ideeën ook echt
het daglicht zien. Het is ook mijn taak om mensen met elkaar
in contact te brengen zodat ze er samen voor kunnen zorgen
dat de activiteit wordt zoals ze het voor ogen hadden. Ik waak
er ook over dat het programma gevarieerd is en dat het de
Citizenne-stempel meekrijgt: divers in werkvormen en publiek,
speels, proeven en ervaren, uitwisseling en ontmoeting.
© Aisha Riaz
Wat was je leukste ervaring
tijdens het project?
Binnenkort is er de India-week.
Wat staat er op het programma?
Muntpunt Grand Café.
Shanti, audit accountant en
vrijwilliger bij Citizenne,
vertelt bij een Indian chai over
haar passies: India, koken en
Brussel. Shanti staat voor
vrede en rust in het Indisch.
Het plaatje klopt.
“We werken om te beginnen verder met dezelfde groep mensen,
al hebben we die een stuk uitgebreid. Ik hoop dat er ook sessies zullen zijn rond bijvoorbeeld Ayurveda of het boeddhisme.
Ik zie ook linken met andere projecten. Denk maar aan ons
bessst-project, dat met stilte aan de slag gaat. Boeddhisme en
stilte lijken me niet zo ver uit elkaar te liggen, toch? We willen
sowieso ook graag een spreker uitnodigen in samenwerking met
MO magazine. Zo was hier ooit Sister Claire, die theater maakt
met kastelozen. Een heel interessante en inspirerende vrouw.
Zo iemand zouden we graag naar hier halen.”
© Aisha Riaz
De India-week loopt van 23 tot en
met 29 juni met tal van concertjes,
kookworkshops, een cricket tornooi ...
Alle info op www.citizenne.be.
“Ik ben van Indische origine en was
snel verkocht voor het concept! Meteen
deed ik het voorstel om het hindoeïstische lichtfeest Diwali te organiseren
voor een breed publiek. Ik zorgde voor
een driegangenmenu, zodat deelnemers
letterlijk en figuurlijk konden proeven van
de Indische cultuur. De avond was een
groot succes. Het leukste was dat ik heel
wat mensen heb gemobiliseerd om het
evenement te organiseren, waaronder
mijn familie en kennissenkring. Het gaf
mij voldoening te zien hoeveel mensen
met een gelukkig en positief gevoel naar
huis gingen.”
Welke plannen heb je nog bij Citizenne?
“Ik heb veel mensen leren kennen die
ik wil betrekken bij de India-week van
Citizenne in juni. Het doel is om verschillende Indische gemeenschappen (immigranten, adoptiekinderen, expats) te
bereiken die hun ervaringen kunnen delen.
We willen deelnemers onderdompelen
in alle facetten van de Indische cultuur:
eten, Indische talen, workshops, traditionele spelen, film … We werken hiervoor
samen met het Brusselse onthaalbureau
voor inburgering BON. Mijn familie en
kennissen die geadopteerd zijn wil ik
zeker ook betrekken bij deze avond.”
Schattenjager zkt Schat (van een mens)
Er lopen in Brussel heel wat mensen rond die uitblinken
in een ambacht of kunstdiscipline. Tijd om ze in de
schijnwerpers te plaatsen. Met het project ‘Schatten
van mensen’ willen Erfgoedcel Brussel en Citizenne deze
verhalen zoeken, vormgeven en de stad in sturen onder
de vorm van een tentoonstelling
PROJECT Schatten van Mensen
PARTNERS Erfgoedcel Brussel, Academie Anderlecht - afdeling fotokunst,
BON
WAT Onze “schatten”, mensen die uitblinken in een ambacht of
kunstdiscipline worden in de kijker gezet. “Schattenjagers” zijn
dan weer mensen die op zoek gaan naar de boeiende verhalen
van de schatten.
ACTIVITEITEN 20
Michel, hoe voelt het om een schat te zijn?
© Academie Anderlecht afdeling fotokunst
02
Schattenjager
zkt Schat
(van een mens)
Brussel barst van het talent. Maar al te vaak blijven deze passies
verborgen. Citizenne ging daarom op zoek naar schattenjagers.
Mensen die met een gezonde dosis nieuwsgierigheid een ‘schat’
laten vertellen over zijn passie of talent. Wij laten ze voor deze
gelegenheid allebei aan het woord. Een dubbelgesprek met schat
Michel Mouton (smid) en schattenjager Judith Anaf (gepassioneerd door taal).
Michel: “Of ik nu een schat ben, dat weet ik niet. Ik doe in elk
geval mee aan het project omdat ik een vak en een passie verdedig.
Als smid wil ik graag mensen inspireren. En omdat het toch een
ambacht is dat niet vanzelfsprekend is, vind ik het wel prettig dat
het aandacht krijgt.”
Vanwaar de fascinatie voor ijzer?
Michel: “Toen ik jong was, ontmoette ik een beeldhouwer die
met ijzer werkte. Er ging op dat moment een wereld voor me
open. Zo is dat smeden stilaan meer en meer op mijn pad
gekomen, tot het eigenlijk een levensinvulling werd. Via onder
meer workshops probeer ik mensen warm te maken voor het
smeden.”
Judith, jij was voor dit project schattenjager van dienst.
Judith: “De schattenjagers kregen de taak om een portret te
maken van de schat. Enkele mensen die ik tijdens een cursus had
ontmoet, waren zo enthousiast over de workshops van Citizenne,
dat ik bijna niet anders kon dan eens gaan kijken. Omdat ik graag
schrijf, sprak het project me meteen aan. De gemoedelijke sfeer
tijdens de eerste vergadering trok me over de streep.”
Ik vind het knap dat mensen
kiezen voor hun droom.
Wist je meteen hoe je aan zo’n opdracht moest beginnen?
Judith: “We kregen op voorhand wel wat hulp. In drie workshops werden we klaargestoomd tot schattenjager. We leerden
hoe we zo’n gesprek met een schat het best aanpakten. Via
een blog konden we ook ervaringen delen met andere schatten
jagers. En natuurlijk maakten we ook kennis met de schatten.
Zij hingen netjes gerangschikt op fiches aan de muur (lacht).”
Bij welke schat ging jij op bezoek?
Judith: “Ik trok naar theatermaker Pat Van Hemelrijck. Het was
een avontuurlijke onderneming. Pat had me uitgenodigd in de
loods waar hij werkt en waar al zijn objecten en decorstukken
staan. In de velden aan een industrieterrein zag ik een man vanuit
zijn caravan (dat dienst doet als bureau) zwaaien. Dat was Pat.”
“Hij vertelde over zijn vroegere theateravonturen met Josse De
Pauw en Raymond van het Groenewoud. Vol vuur en enthousiasme. Maar ook minder leuke kanten, zoals de blijvende nood
aan subsidies, kwamen ter sprake. Voor mij een bijzonder boeiend gesprek.”
In drie workshops werden
we klaargestoomd tot
schattenjager. We leerden
hoe we zo’n gesprek met een
schat het best aanpakten.
Michel, blij te horen dat er nog collega-schatten zijn?
Michel: “Absoluut. Maar mezelf zou ik toch niet bestempelen
als schat. Wat ik maak en deel met mensen, dat is de echte
schat. Ik ben maar een doorgeefluik. Voor mij is het werken met
mensen dan ook het belangrijkste. IJzer is slechts een excuus
om iets samen met anderen te maken. In elk geval is het iets
wat mensen samenbrengt en energie geeft. Smeden blijft toch
eerder een museumachtige bezigheid, ik haal het daarom graag
uit die structuur.”
Wie komt er zoal naar je workshops?
Michel: “Het publiek is erg divers. Dat gaat van kunstenaars
die een nieuw medium willen proberen tot mensen die het doen
voor hun persoonlijke ontwikkeling. Of ook vijftigers die met het
pensioen in zicht op zoek zijn naar een tijdsbesteding. Ik krijg
zelfs bezoek van mensen die aan reenactment doen, zij spelen
gebeurtenissen uit de Middeleeuwen na en hebben dus een
zwaard nodig (lacht). Ooit zat er een rechter die bij een of ander
ministerie werkte in de groep, hij verkocht nadien zijn huis en
werd smid. Je leven kan alle kanten uit, het zijn de momenten
waarop je voelt dat je je hart volgt die het verschil maken.”
© Academie Anderlecht afdeling fotokunst
© Academie Anderlecht afdeling fotokunst
Judith: “Ik vind het knap dat mensen kiezen voor hun droom.
Zelf wil ik al heel lang schrijver worden, maar evident is dat
niet. Daarom heb ik bewondering voor mensen die hun passie
volgen, ook al moeten ze dan soms inboeten aan materiële
zaken. Investeren in Citizenne is een manier om toch aandacht
te besteden aan deze manier van in het leven staan. En daar sta
ik volledig achter.”
imena: vorming bij mensen thuis
Wil Citizenne een vorming train-de-trainer geven aan
mensen uit de Engelstalige, Afrikaanse verenigingen in
Brussel? De vraag kwam van de organisaties Faab en ANB.
In het najaar gaf Erika Rau, educatief medewerker
bij Citizenne, de vorming.
PROJECT Imena
PARTNERS Faab (Federation of Anglophone Africans)
en ANB (Association of Nigerians in Belgium)
WAT Train-de-trainer voor het begeleiden van
vormingen bij mensen thuis.
activiteiten Training bestaande uit 5 sessies, mogelijk herneming in 2014.
Doelgroep van de vorming zijn mensen die aanzien genieten in
hun gemeenschap en gemotiveerd zijn om daar ook een rol te
spelen. De vorming moest hen in vijf sessies klaarstomen voor
het geven van homesessies. Griet Bonne, coördinator van Faab,
schetst het traject.
Faab meets Citizenne
© Cyril Plapied
03
imena: vorming
bij mensen thuis
“Faab is een landelijke vereniging die op dit moment 65
Engelstalige, Afrikaanse verenigingen ondersteunt. In samenwerking met ANB proberen we via infomomenten, focusgroepen en tentoonstellingen te sensibiliseren rond thema’s als
mensenhandel, partnergeweld en opvoedingsproblematiek. Niet
altijd evident hiervoor mensen aan te trekken. Dus besloten we
zelf naar de mensen toe te gaan met de homesessies. Sessies bij
mensen thuis is natuurlijk niet nieuw. Het kwam overgewaaid
uit Groot-Brittannië en Nederland. De Gezinsbond, bijvoorbeeld
doet het ook. Wij hebben dit concept afgetoetst bij onze verenigingen en daar kwamen heel positieve reacties op.”
“Met de train-de-trainer moedigen we mensen aan om de zaken
zelf aan te pakken. We wilden graag een interactieve training.
Niet een waar de leraar vooraan staat en vertelt hoe het moet.
Uiteindelijk zijn de mensen die we op het oog hadden al gewoon
om met groepen te werken. Zij willen ook hun eigen inbreng
doen, uitwisselen en elkaar inspireren.”
“Mensen versterken en interactief werken zijn twee stokpaardjes
van Citizenne. Daarom was het voor ons een logische keuze om
voor Citizenne te kiezen. Voor ons klopt de manier van werken:
Citizenne laat de input een stuk uit de groep zelf komen en
speelt daar op in. Voor mij is het essentieel dat een vormingsorganisatie zich aanpast aan de doelgroep en daar flexibel in is.
Daarom zijn Faab en Citizenne een prima match.”
Veilige groep
“In de eerste sessie focuste educatief medewerker Erika vooral
op veiligheid en hoe je die creëert in een groep. Erika is daar zelf
heel goed in. Bij aankomst staat er een muziekje op. Er is koffie
of thee met een koekje voor de deelnemers. Mensen voelen zich
welkom en dat geeft een heel open, warme sfeer. Na de sessies werd er ook samen gegeten. Ik moet toegeven dat ik na de
eerste sessie wat bezorgd was of het niet té laagdrempelig was.
De bezorgdheid bleek ongegrond. Een vrouw die communicatie
heeft gestudeerd in Afrika bijvoorbeeld gaf aan dat dit voor
haar een nieuwe aanpak was en dat ze er veel van opstak.
We konden dus op het ingeslagen pad verder. Alhoewel, na 2
sessies heeft Erika het programma toch aangepast. Omdat ze
voelde dat er heel veel nood was om te oefenen. Iedereen heeft
toen de kans gekregen om effectief in de rol van begeleider te
kruipen en daar feedback op te krijgen.”
In de praktijk
“Intussen vonden er al acht homesessies plaats. Al mag ‘home’
ruim geïnterpreteerd worden. Eigenlijk komt het er op neer dat
je als begeleider gaat naar de plek waar mensen graag en makkelijk naartoe komen. Voor sommigen is dat de living van vrienden of familie. Voor anderen is dat de kerk op zondag.”
Aan het woord: Kristopher Uyi Guobadia, Parliamentary Club-Nigeria / FAAB
“Ik leerde communiceren”
“Samen met collega’s van verschillende Afrikaanse zelforganisaties heb
ik de cursus train-de-trainer gevolgd bij
Citizenne. De gelijkwaardige houding van
trainer en trainee, de veilige en warme
leeromgeving en het praktische karakter
van de workshops spraken me enorm
aan.”
Zij zijn niet de traditionele
lesgevers die vooraan staan.
Ze laten het een stuk uit de
groep zelf komen en spelen
daar op in. Ik vind dat essentieel.
Dat een vormingsorganisatie
zich aanpast aan de doelgroep
en daar flexibel in is.
“De formule slaat duidelijk aan en geeft ons ook een klare kijk
op de noden. Vragen rond huiswerkbegeleiding, werken aan
zelfvertrouwen, ondersteuning van alleenstaande mama’s: dat
zijn thema’s waarop we willen inspelen met specifieke workshops of infomomenten. Al zal dat nog even moeten wachten.
Momenteel zijn de middelen voor onze Brusselwerking gehalveerd. We hopen op een positief antwoord van de Vlaamse
Gemeenschap, zodat we dit project kunnen voortzetten.”
We zijn aan het eind van ons gesprek gekomen maar Griet wil
toch nog iets zeggen. ‘t Is misschien niet om in het boekske
te schrijven maar ik vind het belangrijk om te vertellen dat we
heel bewust voor Citizenne gekozen hebben. Hun manier van
aanpakken is heel laagdrempelig. Ze creëren een sfeer. Ze staan
open voor feedback en zijn bereid om en ‘cours de route’ dingen
aan te passen. Dat vind je niet bij elke vormingsorganisatie.
De flexibiliteit die we bij hen vinden naar taal toe of om in het
weekend te werken, dat vind je niet makkelijk.
We besluiten om het toch maar te vermelden in ‘het boekske’.
© ANB
© Antonio Ponte
Human assistance
Kristopher Uyi Guobadia
is afkomstig uit Nigeria
en woont al 16 jaar in
België. Hij is voorzitter van
Parliamentary Club-Nigeria
en bestuurslid bij FAAB.
Zijn blik op de samenwerking
met Citizenne.
Kristopher geeft Afrikanen in België en
Brussel, socio-educatieve trainingen. Hij
omschrijft zijn werk als ‘human assistance’. Afrikanen kunnen bij hem terecht
met vragen over omgaan met stresssituaties en allerhande problemen. Hij geeft
ook pedagogisch advies aan gezinnen.
Omgaan met problemen
“De workshops waren zo georganiseerd
dat ik iedere middag buiten ging met een
nieuwe tip of inzicht waarmee ik zelf aan
de slag kon. Ik heb er geleerd hoe ik met
bepaalde probleemsituaties kan omgaan,
zowel in mijn persoonlijk als professioneel leven. Zo leerde ik hoe je best
communiceert in conflictsituaties op het
werk, maar ik kon deze tips net zo goed
toepassen in mijn eigen gezinscontext.
Geven en nemen
Wat Kristopher het meest is bijgebleven
uit de workshops?
“Leren is voor mij een proces van geven
en nemen. De ruimte voor feedback en
vragen bij Citizenne heb ik ervaren als
een fantastisch gegeven.
De begeleider was heel open. Die houding
neem ik mee naar mijn eigen werk. Dat is
erg waardevol. Ik kan iedereen aanraden
om een dergelijke cursus te volgen!”
Citizenne stapt mee in de Zinnekeparade
Om de twee jaar trekt de Zinnekeparade door Brussel.
De kleurrijke optocht is een samenwerking tussen
bewoners, artiesten en verenigingen. Het thema van
de Zinnekeparade 2014 is ‘Bekoring/Tentation’.
PROJECT Citizenne goes Zinneke
PARTNERS Zinneke VZW, WMKJ Chicago, Hobo, Brusurf, Het Anker,
Le Toucan, Forum Papevest, BRAVVO Papevest, ATD Vierde
Wereld, Home Pacheco, Bravvo
WAT Citizenne neemt voor het eerst deel aan de Zinnekeparade.
wie Ruim een half jaar lang stort Citizenne zich samen met andere
organisaties en Brusselaars in dit avontuur.
activiteiten 14
Learning community
“De eerste stap is om tussen mensen die elkaar niet kennen
een band te smeden. Samen met de groep leg je dan ook een
traject af. Een hechte learning community vorm je door elkaar
te zien, door elkaar beter te leren kennen. Je werkt met die
groep rond een thema, iets wat voor hen belangrijk is. In een
learning community gaat het niet louter over kennisoverdracht
maar over kennis en ervaringen met elkaar delen in een gemoedelijke sfeer.”
“De Zinnekeparade is een groots
evenement. Het verzamelt wel
tweeduizend participanten en tientallen organisaties”, vertelt Philippe.
“Om het allemaal overzichtelijk te
houden, groeperen organisaties uit
de buurt zich in een Zinnode. Voor
deze parade zijn er tweeëntwintig
Zinnodes. Onze Zinnode is de buurt
© Antonio Ponte
Nieuwe partners
© Han Soete
04
Citizenne
sta pt mee in
de Zinnekeparade
“De Zinnekeparade is een unieke kans om te doen waar we goed
in zijn: mensen samenbrengen en inzetten op hun kwaliteiten
en potentieel. Op geregelde tijdstippen organiseren we ontmoetingsmomenten met vrijwilligers waarin we samen aan de slag
gaan, ieder vanuit zijn persoonlijke
ervaring en leefwereld. Dit resulteert
in een aantal acties en workshops
voor een breed publiek.” Aan het
woord Philippe Renders, de meest
recente aanwinst van Citizenne. Hij
leidt het avontuur in goede banen.
van de Kaaienwijk en kreeg de naam IlleG.A.S BorderLesK.
Ideaal voor Citizenne om ook eens met nieuwe partners samen
te werken.”
Aan het woord: Marie-Ange, deelneemster Citizenne goes Zinneke
je zogezegd twintig jaar jonger maken. Dat zouden we soms
graag anders zien.”
“We hebben bergen verzet”
Creatief uitwerken
Die aanklacht willen we in fase twee creatief vertalen. We zullen
maskers en kostuums maken voor de Zinnekeparade. Daarnaast
creëren we dingen die we nadien in de publieke ruimte loslaten,
ook de digitale publieke ruimte. We maken gebruik van poëzie,
mosgraffiti, animatiefilm, zeefdruk om mensen te sensibiliseren
over het beeld dat publiciteit ons wil voorhouden en de impact
ervan. Alles wat we maken moet een parodie zijn. Het moet
deels lijken op publiciteit, maar het moet vooral ludiek zijn.”
Marie-Ange woonde vijfendertig jaar in
Brussel en voelt zich een echt ‘Zinneke’.
Ze ademt en leeft voor Brussel, dat hoor
je aan ieder woord dat uit haar mond rolt.
In het authentiek Brussels. De acties in
de publieke ruimte die ze samen met de
learning community organiseert geven
haar energie.
© Reginald Dierckx
Om dit startmoment in the
picture te zetten hebben we
onder meer een promofilmpje
gemaakt en viraal verspreid via
onze sociale media kanalen.
Samenwerken met jongeren
Elkaar leren kennen
“Voor die sfeer ben ik mee verantwoordelijk. Mijn manier is
om geregeld na een bijeenkomst of tussendoor eens op café
te gaan met de groep om het ook eens over andere zaken te
hebben. Om elkaar beter te leren kennen. Ik lever ook input over
het thema en ik zorg ervoor dat mensen gaan nadenken over
bekoring, het thema van de Zinnekeparade 2014. Ik probeer ook
te detecteren waar mensen goed in zijn en dat een platform te
geven.”
Brainstorm
“Het loopt lekker. De groep hangt stevig aan elkaar en ons pad
is duidelijk. We doorlopen drie fases. Een fase van brainstormen
en kritisch nadenken, een creatieve fase en een publieke fase.
Momenteel zitten we in de eerste fase. We zijn het erover eens
dat we ons willen toespitsen op één facet van bekoring: publiciteit. We discussiëren over publiciteit en doen activiteiten om er
meer over te weten te komen: we bezoeken een reclamebureau,
we bekijken samen een documentaire … activiteiten die we
openstellen voor iedereen”
Ik probeer ook te detecteren
waar mensen goed in zijn
en dat een platform te geven.
“Ons doel? We willen graag de manier waarop publiciteit manipuleert aanklagen. Ook hoe reclame ons idealen opdringt. Het
schoonheidsideaal van de vrouw, het ideale gezin, crèmes die
“De laatste fase is de deelname aan de Zinnekeparade en het
loslaten van onze creatieve scheppingen in de publieke ruimte.
We willen dat op een respectvolle manier doen. Daarom willen
we enkel zaken maken met een knipoog zodat mensen de openbare ruimte weer aantrekkelijk vinden. Want soms lijkt het wel
alsof die openbare ruimte niet meer van ons is, we voelen ons
er niet altijd meer thuis. Je vindt bijvoorbeeld nog heel weinig
banken op straat. Er zijn zoveel zaken die we niet mogen doen.
Publiciteit mag wel. We willen laten zien aan mensen dat de
publieke ruimte ook van hen is.”
What is your temptation?
“We organiseerden overigens al wat publieke acties. Voor
de lancering van ons project was er de Avond der bekoring:
mensen laten proeven van bekoring. We hadden een casino,
bekoorlijk eten, een burleske …
Om dit startmoment in the picture te zetten hebben we onder
meer een promofilmpje gemaakt en viraal verspreid via onze
sociale media kanalen.
We zetten bovendien een enorm krijtbord op onze stoep met
daarop de vraag: what is your temptation? Na de Avond der
bekoring hadden we vijftien mensen die wilden meestappen
in het Zinneke-avontuur. Een mooie prestatie. In mei en juni
komen er ook nog creatieve workshops voor een breed publiek.”
© ZINNEKE
Scheppingen tonen aan het publiek
Marie-Ange, trotse moeder van
twee kinderen, maakt deel uit
van de Learning Community en
trekt mee het project “Citizenne
goes Zinneke”. Ze vertelt
vurig over haar liefde voor
Brussel. Haar ogen glinsteren
als ze uitlegt waarom ze zo
geëngageerd is voor
het Zinneke-project.
Voor haar behoort de samenwerking met
de jongeren van Jeugdhuis Chicago en
de meisjes van vzw Toucan tot de leukste dingen die ze heeft gedaan in het
Zinneke-traject. “De kinderen en jongeren zijn zo enthousiast, samen met hen
verzetten we op korte tijd bergen! En met
een mooi resultaat! Ik hou van de diversiteit van onze groep. Je geeft veel van
je tijd, maar je krijgt er enorm veel voor
terug.”
Nieuwe plekken ontdekken
De publieke ruimte is haar tweede thuis.
Marie-Ange houdt ervan om nieuwe
plekken en mensen uit deze stad te leren
kennen. Via haar job is ze jarenlang bezig
geweest met sensibilisering. Vandaag
kan ze haar creatief ei kwijt bij de learning community door mee nieuwe acties
uit te denken.
Elke dag bijleren
“Onze learning community heeft ervoor
gekozen om een traject te volgen
rond publiciteit in de publieke ruimte.
We zijn ons aan het verdiepen in dit
thema om er mee uit te pakken tijdens
de Zinnekeparade. Ik leer enorm veel bij,
maar het is vooral ook plezant!”
Bessst: stiltebom op een druk plein
Zo’n drie jaar bestaat ze al, de community van bessststilteambassadeurs in Brussel. Vanaf 2014 laat Citizenne
samen met Waerbeke vzw, Muntpunt en andere Brusselse
organisaties Brusselaars stilte, rust en ruimte ervaren
via workshops, interventies en installaties.
PROJECT
PARTNERS
WAT
wie
bessst, Brussel, Erfgoed, Stilte
Waerbeke vzw, Muntpunt
Brusselaars ontdekken de kracht van stilte, rust en ruimte.
Waerbeke vzw legde de fundamenten. Vanaf 2014 is het project
in handen van Citizenne.
activiteiten 17
Stilte in een levendige stad als Brussel. Kan dat?
Benedicte: “Brussel is inderdaad een bruisende en levendige
stad. Uitdagend ook, zo hoort een stad te zijn. Het is vaak
dat beweeglijke, rusteloze dat mensen aantrekt en charmeert.
In Brussel is altijd wel iets te doen! Dat betekent dat mensen
worden blootgesteld aan enorm veel prikkels. Het is dan ook
een ware uitdaging om in de stad ook stilte, rust en ruimte
een plaats te geven. Een uitdaging die Brussels Staatssecretaris
Bruno De Lille wilde aangaan: zoeken naar manieren om tegenwicht te bieden, mensen zuurstof te geven. Hij nam Waerbeke
vzw, een sociaal-culturele beweging die stilte, rust en ruimte in
de samenleving wil bevorderen, onder de arm.”
© michael de lausnay
05
Bessst:
stiltebom op
een druk plein
Kleine oases in de stad, een geluidsdichte box op een druk
plein, een stiltefeest of zelfs een stiltebom? Educatief netwerker bij Citizenne Benedicte Serroen doet je nog meer goesting
krijgen in stilte.
Waerbeke vzw werkt in het eerste officieel erkende
stiltegebied van Vlaanderen. Brussel daarentegen is
niet echt geluidsdicht.
“Dat is waar, maar de organisatie heeft wel ervaring met het
lanceren van projecten die rust en stilte promoten. Waerbeke
vzw weet welke positieve dynamiek stilte kan teweegbrengen
en kreeg bovendien al heel wat Brusselse organisaties rond de
tafel: onder meer Rits radio, Brukselbinnenstebuiten en Korei.
Ook Citizenne zat al mee aan tafel. Bedoeling was een soort van
community uit te bouwen van stilteambassadeurs.
Om de verankering met Brussel te verstevigen was een organisatie nodig die voeling heeft met de stad. Citizenne dus!”
De toekomst van bessst ligt nu in de handen van Citizenne.
Wat gaat jullie doen?
“Wij zullen in dit project een soort van regisseur zijn. We willen
vooral samen met andere organisaties en individuen dit project vormgeven. De doelstellingen zijn duidelijk: mensen bewust
maken van de kracht van stilte in het stedelijke karakter van
Brussel. We gaan het contrast niet uit de weg. Het is net door
het contrast tussen rust en beweging, stilte en geluid dat je dit
thema ook body kunt geven. Out of the box denken is hier op
zijn plaats. Het mag buiten de platgetreden paden, verrassend,
verwonderend zijn. Ook graag heel divers met zoveel mogelijk
verschillende soorten mensen en plekken. Hoe zit dat bijvoorbeeld met stiltebeleving in verschillende culturen? Heeft iedereen behoefte aan rust of is dat net iets heel westers?”
Wanneer zal dit project voor jou geslaagd zijn?
“We willen experimenteren en grenzen aftasten, maar we willen
op het einde toch ook wel met concrete ideeën en formats
naar buiten komen. Dit moet een collectief verhaal worden, ook
samen met de partners van het eerste uur. Dat je bij wijze van
spreken niet meer kan detecteren waar het is begonnen en al
zeker niet waar het zal eindigen. Een zee van stilte in deze
bruisende stad.”
Aan het woord: Dirk Sturtewagen en Joris Capenberghs, medewerkers Waerbeke vzw
“Brussel heeft fantastische stilteplekken”
Wat zijn jullie bessst-topmomenten?
Joris: ”Het ‘Side ways Festival’ in 2012.
Een interactief, mobiel kunstenfestival
met 20 Europese artiesten die al wandelend vanuit alle uithoeken van het
land naar Brussel trokken. De tocht van
334 kilometer ging langs trage Vlaamse
wegen en passeerde ook onze hoofdstad.
Een tweede topmoment was de opstart
van de jaarlijkse campagne ‘cultuur van
de stilte’, met een intiem concert tijdens
de overgang van zomer- naar winteruur.
Het concert vond plaats tussen 2 en 3 uur
‘s nachts!”
wie is wie
Cathelyne Van Overstraeten, communicatie
Najila Aloui, educatie & training
Houdt je op de hoogte over het reilen en zeilen van Citizenne via
de site, e-zines, brochures ... — [email protected]
Traint mensen hun communicatievevaardigheden en coacht
groepen rond empowerment. — [email protected]
An Macharis, coördinator
Is de kapitein van het schip. Ze laveert het team door stormen heen,
stelt de koers scherp en draagt de AI methodiek hoog in het vaandel.
— [email protected]
Erika Rau, educatie & training
Samira Agazar, onthaal & inschrijvingen
Is voornamelijk bezig met trajecten rond empowerment, sociale
vaardigheden en communicatie. Ze is ook je contactpersoon voor vragen
rond talent en waarderend onderzoek (A.I.). — [email protected]
Als je belt naar Citizenne, kom je bij Samira
terecht. Zij regelt de inschrijvingen en onthaalt
je steeds met een warme glimlach.
— [email protected]
Philippe Renders, projectmedewerker educatie
Trekt het project Citizenne goes Zinnekeparade
en voert deelnemers mee in een bekoorlijk avontuur.
— [email protected]
Dirk en Joris, de twee
drijvende krachten van
de stiltebeweging Waerbeke.
Gepassioneerd door stilte in
de stad. Ze vertellen over het
bevlogen parcours dat bessst
heeft afgelegd.
Welke tip hebben jullie voor bessstopvolger Citizenne?
Joris: ”Er zijn enorm veel plekken in
deze stad waar je stilte kan beleven. Je
moet daarom als organisatie geen volledig nieuw aanbod uitvinden. De uitdaging
is om mensen bewust te maken van rust
in de stad. Laat mensen stilte ontdekken,
ervaren en ervan genieten. Iedereen heeft
nood aan ontstressen en Brussel heeft als
stad enorm veel rustige plekken.”
Dirk: “Citizenne heeft het potentieel om
een diverse groep mensen te bereiken.
De beleving van stilte is erg belangrijk,
maar ook heel individueel. Geef stilte
handen en voeten, maak het tastbaar
voor deelnemers.”
© Mirjam Devriendt
© michael de lausnay
Dirk: “Voor mij was het topmoment
‘Stilte werkt’, een colloquium over het
belang van stiltebeleving in een stad als
Brussel. Ook de beginnende samenwerking met Citizenne en Muntpunt is voor
mij een hoogtepunt.”
Naar welke favoriete stille plek in
Brussel neem je een nieuwkomer mee?
Joris: “De lobby van hotel Le Dixseptième,
vlak bij het Centraal Station. Ik ga er altijd
zitten als ik een halfuur moet wachten.
Het is een fantastische stille plek!”
Dirk: “Je kan geweldig veel stress krijgen door de waslijst van stilteplekken in
Brussel (lacht). Stilte kan je overal ervaren, als je er maar voor openstaat!”
Bram Hermans, projectmedewerker
Fatima Bouchataoui, educatie & training
Benedicte Serroen, educatie & netwerking
Fatima is voornamelijk bezig met ouderbetrokkenheid.
Haar motto: alles wat aandacht krijgt, groeit!
— [email protected]
Is het aanspreekpunt voor samenwerkingen. Maar ook educatie en stedelijk
sociaal-cultureel werk behoort tot haar focus. — [email protected]
Werkt mee aan het project bessst en
Citizenne goes Zinnekeparade. Is onze social
media man. — [email protected]
Ilse Verhamme, educatie & training
Start midden 2014. — [email protected]
Magda Van Cauter, personeel & boekhouding
Magda staat in voor de financiële ondersteuning van de organisatie en
de personeelsadministratie. Je kan bij haar terecht met boekhoudkundige
vragen of voor informatie over werknemersmateries. — [email protected]
SIGRID VANDEPUT, EDUCATIE & TRAINING
Learning communities, het empoweren van
groepen dat is helemaal Sissi’s ding. Ook voor
een rendez-vous met België of Brussel moet je
bij haar zijn. — [email protected]
© coverdoto’s: michael de lausnay, grafiek: zap.be
V.U.: An MacHaris, Steenkoolkaai 9, 1000 Brussel, 02/203 08 00
Vormingplus Citizenne — Steenkoolkaai 9, 1000 Brussel — 02/203 08 00 — www.citizenne.be — [email protected]