Jaarverslag 2013
Want het mag niet stoppen
Jaarverslag 2013
Voorwoord
Dank voor een prachtig 2013!
Ik was altijd al erg onder de indruk van het werk van de Hartstichting. Toen ik aan het begin van 2013 gevraagd werd om
directeur te worden, heb ik dan ook meteen ‘ja’ gezegd. Tijdens mijn eerste periode heb me vooral verder verdiept in
het werk van de Hartstichting: in de doelstellingen en speerpunten, de medewerkers, de samenwerkingspartners, de
vrijwilligers en donateurs, de patiënten en hun naasten en, niet te vergeten, in de wetenschappers en zorgprofessionals.
Eén van mijn voornemens was om niet alleen de
organisatie te gaan leiden, vanuit het hoofdkantoor in Den
Haag Ypenburg, maar om vooral ook met u en anderen
in het land echt mee te doen in de strijd tegen hart- en
vaatziekten. Ik voelde het als mijn verantwoordelijkheid
om het werk in 2013 voort te zetten en vooral uit te
bouwen. En dat niet alleen, want we stonden ook nog vlak
voor onze 50e verjaardag. Naast alle reguliere activiteiten
dook ik vol onder in de voorbereiding voor het jubileum in
2014. In een mooier jaar kan een directeur niet beginnen.
Het afgelopen jaar hebben we ontzettend veel gedaan.
Zo investeerden we H 17,6 miljoen in cardiovasculair
wetenschappelijk onderzoek. Een van mijn eerste
ervaringen was een praktijkstage van drie dagen in
het UMCG, het grootste ziekenhuis van het noorden.
Ik mocht meekijken met een aortaklepvervanging..
Zeer indrukwekkend om met eigen ogen te zien wat
wetenschap en onderzoek in de afgelopen jaren mogelijk
hebben gemaakt: een geweldige kwaliteit verhogende
ingreep voor de patiënt.
Dan realiseer je je hoe verschrikkelijk hard ons werk nodig
is. Want ondanks alle vooruitgang, overlijden er dagelijks
ruim 100 mensen aan een hart- of vaatziekte en worden
1.000 mensen per dag opgenomen in het ziekenhuis. Het
aantal chronisch zieke patiënten stijgt, ook bij u en mij in
de buurt. In mijn eigen omgeving werden twee dierbaren
getroffen. De één door een plotselinge hartstilstand, de
ander door een CVA. Opeens besef je hoe kwetsbaar we
allemaal zijn. Ik ben dan ook vastberaden om met de
Hartstichting de strijd tegen hart- en vaatziekten voort te
zetten.
Terugkijkend op 2013 hebben we prachtige successen
behaald. Ook financieel, met onder andere een mooie
collecteopbrengst in april. Ik heb veel bewondering voor al
onze vrijwilligers en collectanten. Zelf ging ik ook met een
1 Jaarverslag 2013
collectebus langs de deuren. Hierdoor kwam ik in gesprek
met mensen die gul geven aan de Hartstichting en kreeg ik
waardevolle suggesties over hoe wij het nog beter kunnen
doen.
Vanuit het speerpunt ‘Heel Nederland een
6-minutenzone’, werken we aan directe hulp bij een
hartstilstand. Dat begint bij zo veel mogelijk mensen die
kunnen reanimeren. En een systeem van vrijwilligers die
een sms krijgen waardoor ze binnen zes minuten bij een
slachtoffer van een hartstilstand kunnen zijn. Tijdens de
campagne Hartstilstand riepen we mensen op om een
reanimatiecursus te volgen. We zijn dan ook heel trots op
de 12.500 aanmeldingen.
Zelf heb ik me aangemeld als burgerhulpverlener. Net als
iedereen vraag ik me af hoe het zal zijn als je een oproep
krijgt. Ik probeer zo goed mogelijk voorbereid te zijn
door de herhalingscursus reanimeren te doen en onze
reanimatieapp af en toe te raadplegen. Gelukkig horen
we regelmatig verhalen van mensen die het kunnen
navertellen. Hoe blij ze zijn dat hulp voor hun op tijd
kwam. Daar doen we het voor. Meer mensen moeten het
kunnen navertellen.
Samen met De Hart&Vaatgroep werkten we hard aan
het speerpunt ‘Meer regie op eigen leven en zorg voor
hart- en vaatpatiënten’. Zo spraken we met bestuurders
van ziekenhuizen, zorgverzekeraars en enkele andere
gezondheidsfondsen over innovatie in de zorg. We vinden
dat patiënten een grotere stem moeten krijgen en meer
betrokken moeten worden bij de behandelkeuzes.
Voor kinderen met een aangeboren hartafwijking
organiseerde De Hart&Vaatgroep ook in 2013 weer
vakanties. Daar kunnen kinderen plezier maken en zijn
ze eens niet een uitzondering. Ouders praten er over hun
ervaringen. Samen met zo’n twintig andere vrijwilligers
heb ik mogen helpen een aantal kinderen met hun ouders
en broertjes en zusjes een mooi weekend te bezorgen. Een
fantastische en soms ontroerende ervaring, zeker wanneer
je jonge kinderen ziet rondrennen, die al vier of vijf keer
een ingrijpende operatie hebben moeten ondergaan.
Het speerpunt ‘Hartgezonde samenleving beginnend bij
de jeugd’ draagt bij aan het verkleinen van het risico op het
krijgen van hart- en vaatziekten. Voor de basisschooljeugd
ligt de focus op gezond eten en bewegen en voor
middelbare scholieren op het niet beginnen met roken. In
dat kader bezocht ik in het najaar het Europees Parlement,
waar gestemd werd over de herziening van de Europese
Tabaksrichtlijn. De Hartstichting heeft zich ingezet om
Europarlementariërs te overtuigen te stemmen voor een
strengere tabaksrichtlijn.
De activiteiten die ik hier beschrijf zijn slechts enkele
hoogtepunten uit 2013. Terugkijkend voel ik me trots,
2 Jaarverslag 2013
omdat ik nu zelf heb kunnen en mogen bijdragen,
samen met u en iedereen die zich inzet voor de strijd
tegen hart- en vaatziekten. In dit jaarverslag leest u
meer onze activiteiten in 2013 en de plannen voor ons
jubileumjaar 2014. Het jaar waarin we terug kijken op
de prestaties van de afgelopen vijftig jaar en van waaruit
we verder werken om onze hoge ambities op het gebied
van onderzoek, preventie, voorlichting, patiëntenzorg en
belangenbehartiging waar te maken.
Ik bedank u en iedereen die zich met ons verbonden voelt
en ons, op welke manier dan ook, steunt. Wij hopen u en
anderen te blijven inspireren en motiveren om samen de
strijd aan te blijven gaan tegen hart- en vaatziekten. Want
het mag niet stoppen.
Floris Italianer
Directeur
Samenvatting
Jaarverslag 2013
Missie
Nederland telt meer dan één miljoen hart- en
vaatpatiënten. Per dag overlijden ruim honderd mensen
aan een hart- of vaatziekte en komen zo’n duizend mensen
in het ziekenhuis terecht. En jaarlijks komen er meer
dan duizend kinderen ter wereld met een aangeboren
hartafwijking. Deze aantallen en het blijvende leed dat
hieruit voortvloeit, vindt de Hartstichting onacceptabel.
Daarom strijden we tegen hart- en vaatziekten. Om die
strijd te winnen, slaan we met zo veel mogelijk mensen
de handen ineen. Met als doel: minder mensen overlijden
aan hart- en vaatziekten, minder mensen krijgen hart- en
vaatziekten en patiënten ervaren minder ongemak en leed
van de ziekten.
Nieuwe koers
De wereld om ons heen verandert. De samenleving
verwacht een andere aanpak en een nieuw geluid van
goede doelen. Mensen hebben behoefte aan transparantie
en eerlijkheid. Ze willen persoonlijke aandacht van
hun goede doel en er een actieve band mee opbouwen.
Daarom is een nieuwe koers nodig. Om deze uit te
zetten, werkten de Hartstichting en De Hart&Vaatgroep
(patiëntenvereniging van en voor mensen met een hart- of
vaatziekte) in 2012-2013 nauw samen aan een gezamenlijke
nieuwe strategie en een doelgroepgerichte aanpak voor de
periode 2014-2017.
3 Jaarverslag 2013
We willen er - samen met zo veel mogelijk mensen – voor
zorgen dat minder mensen hart- en vaatziekten krijgen.
Dat méér mensen hun hartstilstand kunnen navertellen.
En dat de kwaliteit van leven van hartpatiënten zo hoog
mogelijk blijft. Want we kunnen het niet alleen.
Deze richting hebben we vormgegeven met vier
speerpunten.
• Speerpunt Preventie: hartgezonde jeugd
• Speerpunt Meer overleving: Nederland één
6-minutenzone
• Speerpunt Minder last van hart- en vaatziekten: regie
over eigen leven en zorg
• Speerpunt Wetenschappelijk onderzoek: gericht op
doorbraken en impact
Inkomsten
Donateurs zijn een belangrijke spil in de strijd tegen harten vaatziekten; wij kunnen niet zonder hun steun. Wij
ontvangen namelijk geen geld van de overheid.
Donaties ontvangen wij op verschillende manieren. In het
hele land zetten mensen zich in voor fondsenwervende
activiteiten van de Hartstichting. Dat doen ze bijvoorbeeld
door gesponsorde deelname aan bestaande sportieve
evenementen. Daarnaast nemen veel mensen vaak zelf
het initiatief voor acties. Een mooi voorbeeld hiervan is
Benefit for the Heart. Jacqueline van Veen en Wendy de
Jong hebben ruim H 5.000 ingezameld voor het lopende
onderzoek naar een lichaamseigen hartklep.
In 2013 hebben 4.500 nieuwe machtigers ervoor gekozen
ons structureel te steunen. We zijn dankbaar dat in
totaal nu bijna 270.000 machtigers ons steunen met
een structurele incasso. Verder ontvingen wij van ruim
272.000 mensen een bijdrage via acceptgiro of eigen
overschrijvingen.
Bijna 2.600 bedrijven en instellingen (exclusief
vermogensfondsen) steunden ons in 2013.
Samen gaven zij ruim H 350.000. Met een aantal
bedrijven sloten wij bovendien een inhoudelijke
samenwerkingsovereenkomst.
In 2013 bedroegen onze inkomsten H 44 miljoen. Dit is als
volgt verdeeld:
Overige baten uit
eigen fondsenwerving
0,4%
4,0%
Nalatenschappen
29,0%
0,4%
47,4%
Donaties en giften
Collecte
De collecte is nog steeds het grootste fondsenwervende
evenement dat onze vrijwilligers organiseren. Wij zijn
trots en dankbaar dat zo’n 60.000 vrijwilligers tijdens de
collecteweek (14 t/m 20 april) met een collectebus langs de
deuren gingen. Dat heeft in totaal meer dan H 3,8 miljoen
opgebracht. Met het thema ‘Aan wie denkt u?’ vroegen
we aandacht voor de collecteweek. Daarmee wilden we
mensen bewust maken van het verhaal achter hun gift en
van de omvang van hart- en vaatziekten: iedereen kent wel
iemand die ermee te maken heeft.
4 Jaarverslag 2013
Beleggingen
9,4%
8,7%
Sponsoring
Loterijen
0,7%
Overige baten
Collecten
Bestedingen
Om hart- en vaatziekten eerder op te sporen, beter te
behandelen en werkelijk te genezen is veel geld nodig.
De Hartstichting zou de strijd tegen hart- en vaatziekten
niet kunnen winnen zonder alle giften van particulieren
en bedrijven. Wij zijn dankbaar dat zovelen ons werk
steunen. Met het geld dat we krijgen, financieren we onder
andere wetenschappelijk onderzoek, omdat we daarmee
hopen te bereiken dat mensen in de toekomst langer en
gezonder kunnen leven.
In totaal hebben we in 2013 ruim H 43 miljoen uitgegeven,
waarvan H 32,8 miljoen aan de doelstellingen. Van
Doelstelling
algemeen
elke euro die de Hartstichting ontving, hebben we dus
omgerekend H 0,76 uitgegeven aan wetenschappelijk
onderzoek, voorlichting en preventie. Een kleine
H 11 miljoen hebben we besteed aan onder andere eigen
fondsenwerving, beheer en administratie.
Helaas hebben we de begrote doelbestedingen voor 2013
niet behaald. Door de reorganisatie waren de kosten
voor beheer en administratie hoger en zijn er minder
activiteiten in de doelbestedingen opgestart. Voor 2014
verhogen we de doelbestedingen met H 3 miljoen om de
achterstand weer goed te maken.
Beheer en administratie
6,5%
Fondsenwerving
6,4%
17,8%
0,2%
Acties derden
4,9%
Wetenschap
40,6%
7,5%
6-minutenzone
Ernst & urgentie
8,2%
7,8%
Hartgezonde jeugd
Regie op eigen leven en zorg
Voorlichting
Dress Red Day
Ook in 2013 riepen we alle vrouwen in Nederland op
om rode kleding te dragen tijdens Dress Red Day op 29
september. Nog steeds lijden en overlijden veel vrouwen
aan deze ziekten. Wereldwijd zijn hart- en vaatziekten
zelfs doodsoorzaak nummer 1 bij vrouwen. Met Dress Red
Day vragen we aandacht hiervoor.
Het centrale platform van de campagne is de Dress Red
Day Facebookpagina. Hier komen vrouwen samen om
informatie te ontvangen, te delen en om met elkaar en de
Hartstichting in gesprek te gaan. Dat dit erg goed werkt,
laten de volgende cijfers zien:
• Sinds de oprichting in 2012 is de Dress Red Day
Facebookpagina uitgegroeid naar meer dan 105.000 fans
eind 2013. Dat maakt de pagina een van de grootste van
Nederland in de non-profitsector.
• Tijdens de campagne hebben vrouwen veelvuldig
informatie en persoonlijke verhalen met elkaar gedeeld.
Hiermee stond de pagina qua engagement in de top 10
van de 250 grootste Facebookpagina’s van Nederland.
• De post op Dress Red Day zelf had het meeste bereik:
meer dan 270.000 mensen hebben de post gezien.
• Het totale bereik is ruim 7 miljoen mensen.
5 Jaarverslag 2013
Website
Om de bezoekers van onze website beter van dienst te
zijn, is deze geschikt gemaakt voor mobiele apparaten
en interactie met de doelgroepen. Het is nog meer de
centrale online-plek om onze klanten te ontvangen. Op de
website is alle informatie uit de brochures terug te vinden,
aangevuld met video- en animatiefilmpjes met gesproken
tekst in verschillende talen. We hopen daarmee steeds
méér mensen via internet voorlichting te kunnen geven.
In 2013 zijn in totaal ruim 58.000 voorlichtingsbrochures
gedownload van onze website.
Speerpunt Preventie: hartgezonde jeugd
We promoten een hartgezonde samenleving. Daarbij
beginnen we bij de jeugd. Overgewicht en roken zijn de
twee belangrijkste risicofactoren voor het ontstaan van
hart- en vaatziekten waar we zelf invloed op kunnen
uitoefenen. Daarom richten we ons via dit speerpunt op
een gezond gewicht en niet beginnen met roken.
Lekker Fit!
In 2013 stimuleerden we voedings- en beweegonderwijs
op basisscholen. Met het lespakket Lekker Fit! bereikten
we bijna 160.000 leerlingen uit alle acht groepen van de
basisschool.
FitFoodFun-factor
Met onze partners het Voedingscentrum en
supermarktketen Lidl hebben we FitFoodFun-factor
voortgezet. In onze speciale bus gaven we lessen en
workshops aan basisschoolkinderen over gezond
trakteren. Maar liefst 15.000 kinderen behaalden het
certificaat voor hun bezoek aan de FitFoodFun-bus.
Alliantie Nederland Rookvrij! (ANR!)
Eind 2013 is de Stichting Alliantie Nederland Rookvrij!
(ANR!) opgericht door de Hartstichting, KWF
Kankerbestrijding en het Longfonds. Samen met onze
partners in de ANR! pleiten we voor het opnemen van
tabaksontmoediging in het Nationaal Programma
Preventie (NPP).
Speerpunt Meer overleving: Nederland
één 6-minutenzone
Het percentage mensen dat buiten zorginstellingen
een hartstilstand overleeft, is nu 10-20%. Ons doel is dit
percentage te verhogen naar 25%. Dit doen we door van
Nederland één 6-minutenzone te maken. Dit betekent
dat bij een hartstilstand binnen de eerste 6 minuten
gereanimeerd kan worden en een Automatische Externe
Defibrillator (AED) wordt ingezet.
Reanimatielessen op school
Samen met scholen in het voortgezet onderwijs willen we
zo veel mogelijk jongeren leren reanimeren, zodat zij een
bijdrage kunnen leveren aan de 6-minutenzone. In het
schooljaar 2013-2014 doen vijftig pilotscholen mee: veel
meer dan de twaalf scholen die gepland waren.
De Vriendenloterij stelde H 550.000 ter beschikking voor
het project Reanimeren op school.
Samenwerken met Reanimatiepartners
De Hartstichting wil dat iedereen in zijn eigen buurt tegen
een kleine vergoeding een reanimatiecursus kan volgen.
Daarom bieden onze Reanimatiepartners op veel plekken
in Nederland tegen lage kosten reanimatiecursussen
aan. De cursussen zijn conform de richtlijnen van de
Nederlandse Reanimatieraad (NRR). Er zijn inmiddels
350 Reanimatiepartners die op bijna 500 plaatsen in het
land reanimatiecursussen organiseren. Samen leiden
de Reanimatiepartners jaarlijks zo’n 60.000 à 70.000
cursisten op. De Reanimatiepartners werken ook mee aan
de andere activiteiten en projecten om van ‘heel Nederland
één 6-minutenzone’ te maken. Zij leiden schooldocenten
op, geven les op scholen of maken van hun woonplaats
een 6-minutenzone. Samen met de Reanimatiepartners
ontwikkelden we voorlichtingsmaterialen om de
6-minutenzones te kunnen inrichten.
Publiekscampagne
Van 28 oktober t/m 21 november hebben we een
6-minutencampagne gevoerd, om duidelijk te maken
dat het belangrijk is dat zo veel mogelijk mensen
weten hoe ze hulp moeten bieden tijdens de eerste zes
6 Jaarverslag 2013
cruciale minuten bij een hartstilstand. Het publiek is
opgeroepen om zich via hartstichting.nl aan te melden
voor een reanimatiecursus. Dat heeft maar liefst 12.500
aanmeldingen opgeleverd. Ook startten we de lobby
om de inzet van een AED vergoed te krijgen door de
zorgverzekering van de patiënt.
Speerpunt Minder last van hart- en
vaatziekten: regie over eigen leven en
zorg
Mensen met hart- en vaatziekten moeten meer grip
krijgen op hun leven en minder leed en ongemak ervaren.
Doel hiervan is dat ze ondanks hun ziekte een leven
kunnen leiden op een manier die bij hen past. Ook willen
we dat de stem van de patiënten doorklinkt in hoe de zorg
georganiseerd wordt.
Steunen en sterken van de patiënt en zijn naasten
In 2013 faciliteerden we diverse manieren van lotgenotencontact, zodat mensen met een hart- of vaataandoening
elkaar kunnen helpen en steunen. Bijvoorbeeld tijdens
de tien speciale vakanties, waaraan 252 deelnemers en 137
vrijwilligers deelnamen. Ook organiseerden we landelijk
en regionaal meer dan twintig patiëntenbijeenkomsten,
waar mensen informatie kregen en met elkaar in gesprek
gingen.
Goede kwaliteit van behandeling en zorg
We richten ons op het behartigen van belangen van
hart- en vaatpatiënten bij de diverse stakeholders in
het zorgveld (zoals zorgaanbieders en -verzekeraars,
onderzoeksraden, overheid). We betrekken patiënten bij
het verbeteren van de kwaliteit van behandeling en zorg
met als doel betere en effectievere zorg die aansluit bij hun
wensen en behoeften. De Hart&Vaatgroep heeft in 2013 het
Vaatkeurmerk uitgereikt aan 82 ziekenhuizen die aan de
kwaliteitscriteria van de patiëntenorganisatie voldoen.
Speerpunt Wetenschappelijk
onderzoek: gericht op doorbraken en
impact
De schade die hart- en vaatziekten aanrichten, is veelal
onherstelbaar of zelfs dodelijk. Om dit te veranderen,
investeren wij in wetenschappelijk onderzoek. We willen
hart- en vaatziekten opsporen vóórdat ze onherstelbare
schade veroorzaken, betere behandelingen mogelijk
maken en de ziekten genezen. Dit doen wij door
wetenschappers te stimuleren onderzoek te doen dat
patiënten zo snel mogelijk verder helpt.
Investeren in grote onderzoeksprogramma’s
Ontdekkingen in het laboratorium moeten zo snel
mogelijk leiden tot echte verbeteringen voor patiënten.
Sinds 2009 investeren we daarom H 11,7 miljoen in
de grote onderzoeksprogramma’s waarin de beste
onderzoekers, universiteiten en bedrijven hun krachten
bundelen. We dragen niet alleen financieel bij: we volgen
de projecten en helpen om de resultaten zo snel mogelijk
te vertalen naar een toepassing in de kliniek. Zo hebben
patiënten er snel profijt van.
Speciale subsidies en specifieke onderwerpen
We financieren wetenschappelijk onderzoek van hoge
kwaliteit. Met de speciale subsidies via bijvoorbeeld
het dr. E. Dekkerprogramma stellen we talentvolle
wetenschappers in staat onderzoek te doen naar onder
meer een betere behandeling bij hartstilstand, hartfalen
en hartinfarct. In 2013 hebben we ruim H 4,6 miljoen
geïnvesteerd in zeventien beurzen.
Samenwerking met doelgroepen
We investeren ook in de opleiding van wetenschappers. En
we brengen onderzoekers en patiënten dichter bij elkaar.
We sturen op de kwaliteit van onderzoek en op de impact
ervan op de maatschappij. Om dit te bereiken, werken we
nauw samen met onze doelgroepen. Een voorbeeld is de
Eindgebruikerscommissie. Deze commissie bestaat uit
mensen die persoonlijk, in hun werk of in hun omgeving,
ervaring hebben met hart- en vaatziekten. In 2013 voerde
deze commissie gesprekken met onder meer onderzoekers
van het consortium CTMM (Center for Translational
Molecular Medicine) om hun onderzoek verder te brengen
naar een echt product. En de commissie was betrokken
bij de beoordeling van onderzoeksaanvragen op het
gebied van vrouwen, aangeboren hartafwijkingen en
cardiomyopathie.
Een andere manier van samenwerking met onze
doelgroepen is het organiseren van een patiëntenpeiling.
Hierin bevragen we hartfalenpatiënten over hoe zij
aankijken tegen de verschillende behandelmogelijkheden
en wat er beter kan en moet.
Vooruitblik 2014
In 2014 bestaat de Hartstichting 50 jaar. Er is in die tijd
veel bereikt, maar we zijn er nog lang niet. Er is nog veel
te doen. Een kleine greep uit de activiteiten die voor 2014
gepland staan:
Algemeen
• We ontwikkelen andere vormen van geven voor de
collecteweek, zoals online doneren en activiteiten met
vrijwilligers en bedrijven.
• Dress Red Day wordt onderdeel van een bredere
campagne, waarin Nederland rood kleurt voor harten vaatziekten bij vrouwen: door rood te dragen,
de boodschap door te geven of deel te nemen aan
(fondsenwervende) activiteiten.
• We lanceren onze nieuwe website en zullen deze verder
uitbouwen en optimaliseren. Daarbij staat de gebruiker
centraal.
Speerpunt Preventie: hartgezonde jeugd
• In september 2014 maken we een kinder infotainment
tv-programma (30 afleveringen) dat zal worden
uitgezonden op Telekids/RTL8. Het programma richt
7 Jaarverslag 2013
zich op kinderen van 4 tot en met 12 jaar en gaat over
voeding, beweging en gezonde keuzes maken.
• Met verschillende partijen ontwikkelen we naar het
Britse voorbeeld ‘Stoptober’ de ‘Nationale Stoppen-metroken-maand’.
Speerpunt Meer overleving: Nederland één 6-minutenzone
• Ons streven is dat eind 2014 100.000 mensen zich
aangemeld hebben als burgerhulpverlener bij een
oproepsysteem en dat er 10.000 AED’s zijn aangemeld
die 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar zijn.
• We strijden voor het structureel aanbieden van
reanimatieonderwijs op alle middelbare scholen
in Nederland. Daarom starten we in maart met het
aanjagen van een online petitie. Op 6 juni volgt een
recordpoging reanimeren met vierduizend scholieren.
Daarmee vragen we aandacht voor reanimatieonderwijs
op school en brengen we de petitie nogmaals
onder de aandacht. Het doel is om in totaal 40.000
handtekeningen op te halen voor de petitie, die in
oktober wordt aangeboden aan politiek Den Haag.
• Met een nieuwe massamediacampagne roepen we het
publiek op om een reanimatiecursus te volgen.
Speerpunt Minder last van hart- en vaatziekten: regie over
eigen leven en zorg
• We ontwikkelen een relatieprogramma voor jongeren
met een aangeboren hartafwijking.
• Er komt een patiëntenpanel voor het systematisch
raadplegen van patiënten.
• We zetten een patiëntencommunity op voor
ondersteuning en begeleiding van hart- en
vaatpatiënten.
• We leiden ervaringsdeskundigen op, zodat zij
stressmanagementtrainingen kunnen geven.
Speerpunt Wetenschappelijk onderzoek: gericht op
doorbraken en impact
• In 2014 organiseren we een groot evenement voor
wetenschappers en patiënten.
• We brengen een aanbevelingsrapport uit met de
resultaten van de patiëntenpeiling over hartfalen en
onderzoek.
• We organiseren een feestelijke bijeenkomst waar
de Dekkerbeurswinnaars 2013 over hun onderzoek
vertellen en hun financiële toelage krijgen van
bijzondere vrijwilligers.
• De ‘onderzoeksagenda’ is klaar dankzij de input van
wetenschappers, patiënten en hun naasten, donateurs,
vrijwilligers, maar ook van het Nederlandse publiek.
In 2014 blijven we de strijd aangaan met hart- en
vaatziekten. Met een campagne op tv en radio en een
online campagne leggen we uit waarom het leven van
mensen, het hart en het goede werk van de Hartstichting
niet mag ophouden. Daarom sluiten we onze
communicatie af met ‘Hartstichting. Want het mag niet
stoppen’.
Inhoudsopgave
Onze missie en onze speerpunten ......................................................................................................................... 9
Giften ..................................................................................................................................................................................... 14
De Hartstichting in de media ................................................................................................................................... 19
Voorlichting ...................................................................................................................................................................... 20
Onze organisatie en onze mensen ....................................................................................................................... 23
Ondernemingsraad ....................................................................................................................................................... 27
Raad van toezicht .......................................................................................................................................................... 28
Speerpunt Preventie: hartgezonde jeugd .......................................................................................................31
Speerpunt Meer overleving: Nederland één 6-minutenzone ........................................................... 33
Speerpunt Minder last van hart- en vaatziekten: regie over eigen leven en zorg.................. 35
Speerpunt Wetenschappelijk onderzoek: gericht op doorbraken en impact............................ 37
Jaarrekening ...................................................................................................................................................................... 49
Verantwoordingsverklaring ................................................................................................................................... 64
Beleggingsstatuut .......................................................................................................................................................... 73
8 Jaarverslag 2013
Onze missie en onze speerpunten
Er lijden en overlijden te veel mensen aan hart- en vaatziekten. De Hartstichting wil de strijd tegen hart- en vaatziekten
winnen. Onze missie is: minder mensen overlijden aan hart- en vaatziekten, minder mensen krijgen hart- en vaatziekten en
patiënten ervaren minder leed en ongemak van de ziekten. In 2014 voert de Hartstichting die strijd al vijftig jaar.
In de loop van de jaren is hard gewerkt aan oplossingen.
Het resultaat:
• De acute sterfte aan een hartinfarct is sterk
teruggedrongen dankzij betere medicijnen en
dotterbehandelingen.
• Er zijn erfelijke factoren opgespoord die hart- en
vaatziekten kunnen veroorzaken. Hierdoor is
preventieve, snellere en betere behandeling mogelijk.
• De overlevingskans na een hartstilstand is verhoogd.
• Er zijn behandelingen ontwikkeld die de kans op een
(herhaald) hart- of herseninfarct kunnen verkleinen.
• Door de beroertezorg (TIA-poli, stroke unit, stroke
services) beter te organiseren, is schade door
herseninfarcten flink verminderd.
Dit leidt niet alleen tot meer hart- en vaatziekten,
maar ook tot stijgende kosten voor de behandeling van
risicofactoren.
Zonder ingrijpen zijn er in 2020 naar verwachting 1,3
miljoen patiënten met hart- en vaatziekten. Het is van
levensbelang om te investeren in preventie en innovatieve
methoden voor het opsporen, behandelen en genezen
van deze ziekten. Niet alleen om de kwaliteit van leven te
verbeteren, maar ook om de maatschappelijke kosten van
hart- en vaatziekten (op dit moment zo’n 8 miljard euro
per jaar) het hoofd te blijven bieden.
Een nieuwe koers
De wereld om ons heen verandert. Economische
Er is al veel bereikt, maar we zijn er nog lang niet. Per
onzekerheid zorgt ervoor dat mensen hun donatie
dag overlijden ruim honderd mensen aan een hartheroverwegen. De solidariteit staat onder druk,
of vaatziekte en komen zo’n duizend mensen in het
consumenten worden kritischer en mondiger en
ziekenhuis terecht.
traditionele en collectieve
Bovendien komen
verbanden vallen weg. De
er jaarlijks meer dan
samenleving verwacht
Onze missie is: minder mensen overlijden aan
duizend kinderen
een andere aanpak en
hart- en vaatziekten, minder mensen krijgen
ter wereld met
een nieuw geluid van
hart- en vaatziekten en patiënten ervaren
een aangeboren
goede doelen. Mensen
minder leed en ongemak van de ziekten.
hartafwijking. De
hebben behoefte
Hartstichting vindt
aan transparantie en
deze aantallen en het
eerlijkheid. Ze willen
blijvende leed dat daaruit voortvloeit, onacceptabel. Met
persoonlijke aandacht van hun goede doel en er een
zo veel mogelijk mensen slaan we de handen ineen om de
actieve band mee opbouwen. Daarom is een nieuwe koers
ziekte terug te dringen, te voorkomen en te genezen.
nodig. Om deze uit te zetten, werkten de Hartstichting
en de patiëntenvereniging De Hart&Vaatgroep in
Hart- en vaatziekten worden steeds
2012-2013 nauw samen. De Hart&Vaatgroep is een
meer chronisch
patiëntenvereniging van en voor mensen met een hart- of
Er zijn nu meer dan één miljoen hart- en vaatpatiënten in
vaatziekte. Sinds 2013 behartigen de Hartstichting en De
Nederland. Het percentage mensen dat overlijdt aan hartHart&Vaatgroep de belangen van hart- en vaatpatiënten.
en vaatziekten is de afgelopen vijftig jaar gehalveerd. Dat
Zij doen dat vanuit de gezamenlijke afdeling Patiënt.
is goed nieuws. Maar er is ook een keerzijde: er is een grote
Samen met De Hart&Vaatgroep hebben we bovendien een
groep patiënten met chronische hart- en vaatziekten, zoals
gezamenlijke nieuwe strategie en een doelgroepgerichte
hartfalen, bijgekomen. Daarnaast zien we een stijgende
aanpak voor de periode 2014-2017 opgesteld. Deze
trend in het aantal mensen met een of meer risicofactoren
strategie en richting hebben we vormgegeven met vier
voor het krijgen van hart- en vaatziekten:
speerpunten. De afdeling Patiënt geeft hierbij invulling
• Overgewicht (meer dan 40% van de volwassen vrouwen
aan het speerpunt ‘Regie over eigen leven en zorg’.
en 50% van de volwassen mannen heeft overgewicht, net
als één op de zeven basisschoolkinderen).
Speerpunt Preventie: hartgezonde jeugd
• Hoge bloeddruk (26-37% van de volwassenen tussen 30
We promoten een hartgezonde samenleving. Daarbij
en 70 jaar heeft een hoge bloeddruk).
beginnen we bij de jeugd. Het doel daarvan is dat in de
• Hoog cholesterol (51% van de volwassenen heeft licht
toekomst minder mensen hart- en vaatziekten krijgen.
verhoogd cholesterol, 14% een verhoogd cholesterol en
Via dit speerpunt willen we zo veel mogelijk basisscholen
1% een sterk verhoogd cholesterolgehalte).
hartgezond maken. Ouders, scholen en leerlingen moeten
• Onvoldoende lichaamsbeweging (van de Nederlanders
ervan doordrongen zijn dat gezond leven de kans op hartvan 12 jaar en ouder beweegt 41% te weinig).
en vaatziekten kan verkleinen. Om dit te bereiken, zetten
• Roken (26% van de volwassen Nederlanders rookt).
we onder andere het lesprogramma Lekker Fit! in: een
9 Jaarverslag 2013
programma over gezonde voeding en voldoende bewegen
voor alle basisschoolklassen. Met een structureel aanbod
van voedings- en bewegingsonderwijs maken we de jeugd
hartgezond en dat borgen we in het schoolbeleid.
Wij blijven ons inzetten voor strengere wet- en regelgeving
op het gebied van kindermarketing. Ook blijven we
roken bij de jeugd ontmoedigen, omdat roken één van
de belangrijkste risicofactoren is voor het ontstaan van
hart- en vaatziekten op latere leeftijd. De Hartstichting
wil jongeren, en in het bijzonder meisjes, weerbaar maken
tegen de verleiding om te gaan roken.
Speerpunt Meer overleving: Nederland één 6-minutenzone
Van de mensen die in Nederland een hartstilstand krijgen
buiten een zorginstelling, overleeft op dit moment
slechts 10%. We gaan deze overleving vergroten naar 25%.
Dat doen we door van Nederland één 6-minutenzone te
maken. Dat betekent dat iedereen die een hartstilstand
krijgt, binnen 6 minuten gereanimeerd en gedefibrilleerd
moet kunnen worden. Daarvoor stimuleren we mensen
om op reanimatiecursus te gaan en om zich aan te melden
als burgerhulpverlener. En we zetten initiatieven op om
in Nederland meer Automatische Externe Defibrillatoren
(AED’s) te laten plaatsen op locaties die 24 uur per dag
toegankelijk zijn. We kunnen dit niet alleen: gemeenten,
bedrijven en particulieren spelen hier een belangrijke rol
in. We hebben elkaar hard nodig om de overlevingskans
na een hartstilstand te vergroten. Verder leiden we
de ‘reanimatiegeneratie’ op: we leren jongeren in het
voortgezet onderwijs al reanimeren.
Speerpunt Minder last van hart- en vaatziekten: regie over
eigen leven en zorg
We willen patiënten en naasten de regie over hun eigen
leven en zorg (terug)geven. De kwaliteit van leven voor
patiënten staat namelijk voorop! Ons doel is om patiënten
minder leed en ongemak te laten ervaren. We behartigen
daarom de belangen van patiënten, zowel op individueel
als op collectief niveau. We zetten ons in voor een betere
positie van hart- en vaatpatiënten in de zorg. We luisteren
naar de behoeften van patiënten en bieden ondersteuning
aan mensen met een hart- of vaataandoening en hun
Daarmee willen we een focus aanbrengen, zodat
doorbraken eerder kunnen worden gerealiseerd. Doordat
onze stakeholders kunnen meebeslissen, verwachten
we dat de onderwerpen in de onderzoeksagenda
maatschappelijk gedragen worden.
Maatschappelijke raadpleging
Op 16 december 2013 namen 26 relaties en 13 medewerkers
voor de eerste keer deel aan een maatschappelijke
raadpleging (MR). De MR is een niet-geïnstitutionaliseerd
stakeholdersoverleg. De MR vertegenwoordigt een
dwarsdoorsnede van de doelgroepen van de Hartstichting,
onder wie patiënten, vrijwilligers, donateurs,
professionals, bestuurders en onderzoekers. Een dergelijk
adviserend klankbord heeft meerwaarde, omdat hiermee
de buitenwereld op beleidsniveau wordt betrokken bij
de Hartstichting. Dit geeft de raad van toezicht en de
directie de mogelijkheid signalen en trends uit de wereld
om ons heen te horen. Bovendien kunnen ze vragen
beantwoorden van de buitenwereld.
De MR heeft per bijeenkomst een andere samenstelling.
Die hangt af van wat er op dat moment speelt bij de
Hartstichting en in de samenleving. Zo willen we
regelmatig een professionele dialoog hebben met
vertegenwoordigers uit onze doelgroepen.
Onder voorzitterschap van mevrouw Guusje ter Horst
kwamen twee onderwerpen aan de orde aan hand van een
aantal stellingen. De onderwerpen waren‘innovatie in
zorg en onderzoek’ en ‘gezond leven’.
Innovatie in zorg en onderzoek
De huidige zorg is evidence based en de Hartstichting
financiert in principe alleen hoogkwalitatief
wetenschappelijk onderzoek. Bij evidence basedzorg gaat het om het bevorderen van professioneel
handelen in de zorg, waarbij de zorgverlener kwalitatief
hoogwaardige zorg biedt, gebaseerd op de meest actuele
wetenschappelijke inzichten.
Volgens sommigen moet wetenschap gewaardeerd worden
om de maatschappelijke meerwaarde die het oplevert
naasten.
en moeten maatschappelijke stakeholders daarom
meebeslissen over de kennisproductie. Door de elkaar snel
Speerpunt Wetenschappelijk onderzoek: gericht op
doorbraken en impact
opvolgende technologische ontwikkelingen wordt het
steeds eenvoudiger gegevens te delen. Dit brengt andere
Wetenschappelijk onderzoek moet helpen bij preventie,
maar ook bij het opsporen en genezen van hart- en
analyse- en onderzoeksmogelijkheden met zich mee.
vaatziekten. Zodat meer patiënten overleven en de regie
hebben over zorg en leven. Het gaat om kennis over het
Stellingen:
1. De onbeperkte mogelijkheden van internet en social
ontstaan van hart- en vaatziekten en het vroegtijdig
opsporen ervan. Maar ook om nieuwe behandelmethodes,
medicijnen, risico’s en de erfelijkheidsfactoren van
hart- en vaatziekten. Door een ‘onderzoeksagenda’ op te
stellen, kunnen zorgprofessionals, patiënten en naasten,
donateurs, vrijwilligers en het Nederlandse publiek
meebeslissen over het wetenschappelijk onderzoek waar
de Hartstichting de komende vijf jaar in zal investeren.
media worden onvoldoende benut voor innovatie in de
zorg.
2.Zijn de huidige prikkels voor wetenschappelijk
onderzoek de juiste prikkels voor innovatie?
Gezond leven
Als mensen gezonder leven, is de kans op het ontwikkelen
van hart- en vaatziekten kleiner. Vanuit de maatschappij
bekeken betekent het dat minder mensen hart- of
10 Jaarverslag 2013
We willen de Nederlandse bevolking bewuster
maken van (het risico op) hart- en vaatziekten
en de impact ervan op patiënten en hun naasten,
maar ook op de maatschappij als geheel.
vaatpatiënt worden. Niet alleen de maatschappij, maar
ook het individu profiteert daarvan. Bovendien zijn wij
ervan overtuigd dat een mens zich prettiger voelt bij een
gezonde leefstijl en hierdoor minder kans heeft ziek te
worden.
Hoe realiseren we een maatschappij waarin mensen een
gezonde leefstijl hebben?
Stellingen:
1. Gezonde leefstijl: van push naar pull (verleiden is beter
dan begeleiden).
Mensen zullen via slimme marketingtechnieken moeten
worden verleid tot gezond(er) leven om een échte
verandering in leefstijl tot stand te brengen.
2.Persoonsgerichte preventie is de toekomst: effectieve
preventie vraagt om maatwerk.
De deelnemers dachten enthousiast mee en adviseerden
over de voorgelegde thema’s. De Hartstichting waardeert
dit enorm en neemt de gedane suggesties ter harte.
Voortgang meten
Jaarlijkse meting
Ieder jaar meten wij met een kwantitatief onderzoek,
uitgevoerd door marktonderzoeksbureau GfK Nederland,
of onze positionering, merkwaarden en imago zich
ontwikkelen zoals wij voor ogen hebben. Dit onderzoek
wordt gehouden onder het Nederlandse publiek van 18
jaar en ouder, onder wie patiënten, naasten, donateurs en
vrijwilligers. In het onderzoek wordt ook de voortgang
van de doelstellingen die wij hebben benoemd, in kaart
gebracht.
Communicatie-onderzoek
Het marktonderzoeksbureau Ipsos heeft het effect van
een aantal campagne-uitingen getoetst met kwantitatief
onderzoek (onder meer voor Dress Red Day en de
6-minutencampagne). Er werd onder meer onderzocht of
onze uitingen effectief zijn, of we de beoogde doelgroepen
bereiken en of we de beoogde boodschappen overbrengen.
Verantwoording
enkele jaren.
3.Wij zijn afhankelijk van externe factoren. De effectiviteit
van onze lobby is afhankelijk van de politieke
samenstelling en de lobby-inzet van andere partijen met
tegengestelde belangen.
Risico’s bij het behalen van onze doelen
In de afgelopen vijftig jaar is heel veel bereikt in het
terugdringen van de sterfte aan hart- en vaatziekten. De
Hartstichting heeft daarin een belangrijke rol gespeeld en
is daardoor een begrip geworden. Gelukkig kunnen we
op veel steun rekenen. Dat biedt ons de kans om een meer
leidende en sturende rol aan te nemen in de strijd tegen
hart- en vaatziekten in Nederland.
Door de grote vooruitgang in het opsporen en behandelen
van hart- en vaatziekten bestaat echter de kans dat
Nederlanders de strijd tegen hart- en vaatziekten niet
meer als urgent zien en we minder fondsen kunnen
werven. Het huidige economische klimaat is daarbij
een extra barrière. We willen de Nederlandse bevolking
bewuster maken van (het risico op) hart- en vaatziekten en
de impact ervan op patiënten en hun naasten, maar ook op
de maatschappij als geheel. Het duidelijk maken van de
ernst en urgentie van hart- en vaatziekten in alles wat we
doen, heeft voor ons prioriteit. Hiermee onderstrepen we
de relevantie van het werk van de Hartstichting. Hart- en
vaatziekten kunnen immers acuut en levensbedreigend
zijn. En de impact op het leven van patiënten en hun
naasten is vaak groter dan de omgeving zich realiseert.
Daarom is het (meer dan ooit) belangrijk om via markt- en
doelgroeponderzoek onze activiteiten te toetsen, maar
vooral ook om in contact te staan met de mensen om ons
Het meten van de voortgang en impact van onze
inspanningen kent voor ons drie uitdagingen:
heen.
1. De Hartstichting trekt vaak samen op met andere
organisaties, bijvoorbeeld op het gebied van anti-
We monitoren ook overige risico’s, bijvoorbeeld op het
gebied van financiën of reputatie. De Hartstichting
rookbeleid. Gezamenlijk bereikte successen zijn
moeilijk terug te brengen naar de impact van één partij.
2.Veel van ons werk heeft een effect dat pas op de lange
termijn meetbaar is. Zo verstrijkt veel tijd tussen het
moment dat we financiering voor wetenschappelijk
onderzoek toekennen en het moment waarop het
onderzoek is afgerond en zijn impact krijgt op de
samenleving. Ons succes is onder andere (indirect) af te
leiden uit de landelijke sterftecijfers. Denk bijvoorbeeld
aan het dalende percentage van de bevolking dat
overlijdt aan hart- en vaatziekten. Maar ook ons succes
in relatie tot de sterftecijfers kent een vertraging van
11 Jaarverslag 2013
heeft het risicomanagement belegd binnen een
multidisciplinair team, aangestuurd door een lid van
het managementteam. Dit multidisciplinaire team
inventariseert en classificeert risico’s en monitort de
voortgang van verbetertrajecten hierin. Maandelijks
bespreekt het managementteam de voortgang en per
kwartaal wordt gerapporteerd aan de directie en de raad
van toezicht.
Plannen voor 2014
Samen met de mensen om ons heen
We willen meer dan voorheen midden in de maatschappij staan. Om de strijd tegen hart- en vaatziekten te winnen,
slaan we met zo veel mogelijk mensen de handen ineen. Wij nodigen mensen uit om de strijd te voeren op een manier
die bij hen past. Het is daarom noodzakelijk dat we onze achterban goed kennen, zodat we er een actieve band mee
kunnen opbouwen. Ook zullen we nieuwe contacten leggen en andere doelgroepen aanspreken, zoals jongeren. Zo
kunnen we samen nieuwe manieren vinden om hart- en vaatziekten te bestrijden.
We kiezen ervoor om – in lijn met de tijdgeest – mensen meer actief en persoonlijk te betrekken bij ons werk. De eerste
stappen zijn gezet om vaker mensen te raadplegen en de dialoog met hen aan te gaan. In 2014 maken we deze stappen
concreter. Een voorbeeld hiervan is de ‘onderzoeksagenda’. Hiermee investeren we veel geld in een beperkt aantal
onderzoeksonderwerpen. Welke onderwerpen dat zijn, bepalen we in samenspraak met wetenschappers, patiënten en
hun naasten, donateurs en vrijwilligers. Het Nederlandse publiek krijgt hier ook een belangrijke stem; dat bepaalt mee
in welke onderwerpen we investeren.
Als we midden in de samenleving willen staan, is het ook belangrijk dat we openstaan voor innovaties en verbeteringen.
Daarom nemen we in 2014 voor het eerst een kleine innovatiepost in de begroting op. Wij nodigen alle medewerkers uit
om met nieuwe ideeën te komen, mee te denken en mee te doen. Dat motiveert hen en het vergroot de betrokkenheid
bij onze organisatie.
In 2014 verwachten we dat de samenwerking met De Hart&Vaatgroep verder wordt versterkt. Hierdoor komen we
veel nauwer met patiënten in contact te staan. Ook willen we verdere invulling geven aan de samenwerking met andere
goededoelenorganisaties in binnen- en buitenland, bijvoorbeeld binnen de Samenwerkende Gezondheidsfondsen, de
Vereniging van Fondsenwervende Instellingen en het European Heart Network. Hiermee willen we een sterkere lobby
en een uniforme aanpak bewerkstelligen.
12 Jaarverslag 2013
Internationale samenwerking
Door internationaal samen op te trekken, kunnen we de strijd tegen hart- en vaatziekten met meer succes voeren. De
Hartstichting neemt daarom deel aan het European Heart Network (EHN) en de World Heart Federation (WHF). Dit zijn
internationale netwerken van hartstichtingen, cardiologische organisaties en patiëntenorganisaties.
European Heart Network (EHN)
Het EHN is de Europese koepelorganisatie van
hartstichtingen en patiëntenverenigingen. De
Hartstichting en De Hart&Vaatgroep zijn lid van het
EHN. Het netwerk heeft 31 leden uit 24 landen; het
ondersteunend bureau staat in Brussel. In de visie van
het EHN heeft ‘iedere Europeaan het recht op een leven
zonder vermijdbare hart- en vaatziekten’. Daarom richt
het EHN zich op:
• Het beïnvloeden van het Europees beleid ten gunste van
een hartgezonde leefstijl.
• Het creëren en onderhouden van banden tussen
organisaties die zich bezighouden met het bevorderen
van hartgezondheid en het voorkomen van hart- en
vaatziekten.
• Het verzamelen en verspreiden van informatie om de
hartgezondheid te bevorderen en hart- en vaatziekten te
voorkomen.
• Het versterken van individuele hartstichtingen.
Het EHN-bestuur komt viermaal per jaar bijeen.
Bovendien verzamelen de leden zich één keer per jaar,
steeds in een andere lidstaat, voor hun annual workshop
en general assembly. Tijdens deze bijeenkomst, in 2013
in het Turkse Sapanca, stellen we het beleid vast, kiezen
we de bestuurlijke vertegenwoordiging en bespreken
we fondsenwervende ervaringen, campagnes en de
wetenschappelijke vooruitgang. Hartstichtingen uit
de welvarender landen adviseren die uit de minder
welvarende landen. De afgelopen vier jaar, tot halverwege
2013, is Hans Stam, toenmalig directeur van de
Hartstichting, voorzitter van het EHN geweest. In 2014
neemt Floris Italianer zitting in het EHN-bestuur.
Op initiatief van het EHN werd in 2009 de Member of the
European Parliament (MEP) Heart Group opgericht. Deze
Heart Group telt momenteel 66 MEP’s. Tweemaal per jaar
praten het EHN de MEP’s bij over de ontwikkelingen op
het gebied van de hart- en vaatgezondheid en de daaraan
gerelateerde patiëntenbelangen. Ook doet het EHN
tijdens deze bijeenkomsten suggesties voor beleids- en
wetswijzigingen.
Successen in 2013
In 2013 heeft het EHN grote vooruitgang geboekt ten
aanzien van:
• Tabaksontmoediging. Vooral de herziening van de
Tabaksrichtlijn (TPD, Tobacco Products Directive)
is een vooruitgang, waarvan het belangrijkste
winstpunt de verplichting is om gecombineerde
gezondheidswaarschuwingen (teksten en
afschrikwekkende foto’s) op de voor- en achterkant van
13 Jaarverslag 2013
de verpakking te zetten. Een ander belangrijk punt
is het verbod op sigaretten en shag met toegevoegde
smaken zoals fruit en vanille. Vanaf 2020 mag ook
menthol niet meer toegevoegd worden.
• Medicatie. Via de vertegenwoordiging van het EHN
in The European Medicines Agency hebben patiënten
een betere toegang tot en betere informatie over
geneesmiddelen.
• Rechten. Door invloed uit te oefenen op de nieuwe
‘Clinical Trials Regulation’ zijn de rechten van
deelnemers en patiënten beter gewaarborgd.
• Richtlijnen. Voor zowel de Medical Devices Directory als
de Data Protection Regulation zijn stappen gezet voor
de verbetering van deze richtlijnen.
Plannen voor 2014
Het EHN zal in 2014 lobbyen bij de Europese Unie
als het gaat om initiatieven en wetsvoorstellen die
betrekking hebben op hart- en vaatziekten, voeding,
tabak en beweging.
Global Action Plan WHO
In 2012 is er een nieuw samenwerkingsverband
gevormd tegen wijdverbreide, niet besmettelijke
wereldziekten: Non Communicable Disease Alliance
(NCD’s). De NCD Alliance bestaat uit:
• De World Heart Federation (WHF).
• De International Diabetes Federation (IDF).
• De Union for International Cancer Control (UICC).
• De International Union against Tuberculosis and Lung
Disease (IUTLD).
De NCD Alliance heeft bij de World Health
Organisation gelobbyd om deze ziekten in de komende
jaren met voorrang aan te pakken. Alle partijen
ontwikkelden een internationaal actieplan (Global
Action Plan). De belangrijkste afspraak hierin is de ‘25
by 25’-afspraak: in 2025 moet de sterfte aan chronische
ziekten met 25% zijn verlaagd.
In Nederland nam de Hartstichting het initiatief om
samen met KWF Kankerbestrijding, het Diabetesfonds
en het Longfonds een nationale ‘NCD Alliantie’ te
vormen. Wij dringen er bij de nationale overheid op
aan om zich in te zetten voor het 25/25-doel. In 2014
krijgt het internationale plan zijn nationale vertaling,
met steun van deze vier fondsen. Onderdeel van het
plan wordt om de onderzoeksprogramma’s van de NCD
Alliantie meer op elkaar af te stemmen.
Giften
Donateurs zijn onmisbaar in onze strijd tegen hart- en
vaatziekten. Wij kunnen de strijdt niet winnen zonder
alle giften van particulieren en bedrijven, want we
ontvangen geen geld van de overheid. Vorig jaar steunden
541.977 relaties de Hartstichting, waarvan 2.562 bedrijven
en instellingen. We waarderen hun steun en geven ze
inzicht in waar hun geld aan besteed wordt. Bovendien
proberen wij via diverse media de aandacht te trekken van
nieuwe donateurs. We vinden het belangrijk om op een
verantwoorde manier fondsen te werven en passen daarom
alle gedragscodes en klachtenprocedures toe die voor onze
branche gelden.
Communicatie met donateurs
Wij vinden het belangrijk om onze donateurs te laten
zien waaraan we hun geld besteden en wat we daarmee
bereiken. Daarom sturen we hen onder andere een
nieuwsbrief. Hierin staat onder meer informatie over
wetenschappelijk onderzoek dat de Hartstichting
financiert. Verder versturen we maandelijks de
digitale nieuwsbrief Hartslag Online naar bijna 53.000
geïnteresseerden
(donateurs en
niet-donateurs).
Donateurs zijn onmisbaar
Hartslag Online
in onze strijd tegen hartbiedt informatie
en vaatziekten.
over allerlei
activiteiten van de
Hartstichting, zoals
wetenschappelijk onderzoek. Maar er staan ook tips
in over gezond leven, recepten, acties en verhalen van
vrijwilligers. De artikelen bevatten altijd een link naar
hartstichting.nl, waar nog meer wetenswaardigheden te
vinden zijn.
Inkomsten en uitgaven
Voor 2013 was onze doelstelling voor inkomsten uit
fondsenwerving H 38,1 miljoen. We hebben vooral
geïnvesteerd in de werving van particulieren die
structureel aan de Hartstichting doneren. Daarnaast
voerden we opnieuw campagne voor het werven van
nalatenschappen.
In 2013 hebben we H 37,8 miljoen aan fondsen geworven.
Deze inkomsten zijn vooral te danken aan de extra giften
van particulieren. Ook heeft de Hartstichting meer
inkomsten uit nalatenschappen gekregen dan begroot
(H 12,8 miljoen in plaats van H 12,0 miljoen).
De kosten die de Hartstichting moet maken om inkomsten
te genereren, vallen ruim binnen de begroting en de
normen van de sector. Voor 2013 hadden we H 8,5 miljoen
begroot en H 7,8 miljoen uitgegeven. Van iedere euro die
we in 2013 hebben uitgegeven, hebben we dus omgerekend
H 0,76 aan onze doelstellingen kunnen besteden.
14 Jaarverslag 2013
Overzicht
Bedragen in miljoenen euro’s.
2013
2012
37,8
39,1
Acties derden
1,8
1,8
Beleggingsresultaat
4,1
5,5
Overige baten
0,3
0,5
44,0
46,9
32,8
47,5
Werving
7,8
7,0
Beheer en administratie
2,8
2,4
43,4
56,9
0,6
-10,0
Inkomsten
Eigen fondsenwerving
Totaal inkomsten
Uitgaven
Besteding doelstellingen
Totaal uitgaven
Resultaat
Verdeling inkomsten
Onze inkomsten zijn afkomstig van:
Bedrijfsleven
Loterijen
en sponsoring
1,3%
4,4%
32,3%
Nalatenschappen
Particulieren
(exclusief
nalatenschappen)
Particulieren (exclusief nalatenschappen): automatische
incasso’s, giften naar aanleiding van mailings, eenmalige
donaties, bijdragen aan de collecte en overige baten.
Gedragscodes
De Hartstichting conformeert zich aan:
• De gedragscodes van de Vereniging van
Fondsenwervende Instellingen (VFI) en de Dutch
Dialogue Marketing Association (DDMA).
• Regels uit de privacywetgeving voor het gebruik van
onder meer e-mailadressen.
62%
• Uitsluiting van mailings aan personen die in het
Overledenenregister zijn opgenomen.
• Gedragscode voor samenwerken met bedrijven,
opgesteld voor samenwerkingsverbanden.
• Richtlijn Fondsenwervende Activiteiten, opgesteld voor
lokale fondsenwerving.
• Wetgeving rondom het Bel-Me-Niet Register.
Klachten
Klachten geven waardevolle informatie over onze
organisatie en diensten. In 2013 ontving de Hartstichting
829 klachten, waarvan 99% via e-mail. De overige klachten
kwamen binnen via de telefoon of per brief. De klachten
zijn voornamelijk via e-mail afgehandeld (99%). De
resterende 1% is afgehandeld per brief en telefoon.
De aard van de klachten is als volgt verdeeld:
Mailing
43,79 %
Straatwerving
16,53 %
Overig
16,15 %
Salaris directeur
9,53 %
Telemarketing
6,15 %
Collecte
4,83 %
TV-spot
1,45 %
Website
1,45 %
Beleid
0,12 %
De Hartstichting behandelt elke klacht zorgvuldig. Als het
mogelijk is, brengen we verbeteringen aan naar aanleiding
van klachten.
Collectecampagne
Met het thema ‘Aan wie denkt u?’ hebben we, net als in
2012, aandacht gevraagd voor onze collecteweek. Deze
vond plaats van 14 tot en met 20 april. Wij zijn trots dat
zo’n 60.000 collectanten langs de deuren zijn gegaan. Er
is in totaal meer dan H 3,8 miljoen opgehaald. We wilden
mensen bewust maken van het verhaal achter hun gift en
We wilden mensen bewust maken van het
verhaal achter hun gift en van de omvang van
hart- en vaatziekten: iedereen kent wel iemand
die ermee te maken heeft
In de aanloop naar de collecteweek lanceerden we een
app waarin mensen hun persoonlijke verhaal ‘op een
briefje konden schrijven’ en deze konden delen met
hun vrienden. In totaal zijn er via de app 595 briefjes
op Facebook geplaatst en is de app meer dan 6.000 keer
bezocht. Hierdoor waren we goed zichtbaar en konden we
de persoonlijke noot bieden die we wensten.
De briefjes waren het startpunt van de collecteweek: in de
Hartenstraat in Amsterdam plantten we een boom waarin
voorbijgangers briefjes konden hangen met daarop hun
gedachten. Daarnaast vroegen we tijdens de collecteweek
in de regionale dagbladen aandacht voor echte verhalen
en verscheen er een special over hart- en vaatziekten in
dagblad Spits. Verder hebben we via spots op radio en
televisie de collecteweek gepromoot. Twitter hebben we
opnieuw ingezet om de campagne te ondersteunen en de
dialoog aan te gaan met onze doelgroepen.
Onze tv-commercial op Facebook leverde meer dan 50.000
views op. Het totaal aantal impressies op Facebook in deze
periode was 17,7 miljoen, waarmee we 2,4 miljoen unieke
Facebookgebruikers bereikten. Het aantal likes voor de
Hartstichting is in deze periode gegroeid van 1.300 tot
meer dan 10.000. De campagne zorgde voor een viraal
bereik van 540.000 impressies. Dat betekent dat onze
Facebookpagina is bekeken door 540.000 personen die
geen fan zijn van onze pagina, maar die onze updates wel
hebben gezien. Dat zijn bijvoorbeeld Facebookvrienden
van onze fans. Donaties werven via Facebook blijkt nog
niet succesvol.
Bedankcampagne
Na afloop van de collecteweek hebben we een
de omvang van hart- en vaatziekten: iedereen kent wel
iemand die ermee te maken heeft. Dit thema blijkt een
bedankcampagne ingezet om al onze doelgroepen,
donateurs, vrijwilligers en het brede publiek te bedanken
mooie aanleiding te zijn om verhalen te delen. Een aantal
van de verhalen van collectanten en hun dierbaren hebben
voor hun inzet en bijdrage aan de collecteweek. Via Twitter
en Facebook hebben we de gevers en collectanten bedankt,
we gedeeld via (regionale) dagbladen en social media. Ook
heeft dit thema Facebookfans en Twitteraars geïnspireerd
maar ook in de nieuwsbladen Metro en Spits hebben
we een bedankadvertentie geplaatst. Donateurs hebben
om met anderen te delen aan wie zij dachten bij hun gift
aan de Hartstichting.
een persoonlijke bedankkaart gekregen. Zij zijn enorm
belangrijk. Met alle bedankberichten geven we aan dat
Facebookcampagne
Het thema maakten we concreet met een Facebookcampagne. Deze campagne bestond uit drie delen: het werven
van collectanten, bekendheid geven aan de collecteweek
en aan het einde van de week mensen benaderen die onze
collectant hadden gemist. Dankzij de campagne hebben
127 nieuwe collectanten zich aangemeld.
15 Jaarverslag 2013
we de strijd tegen hart- en vaatziekten niet alleen kunnen
winnen. Daar hebben we de donateurs hard bij nodig!
Online collectantenwerving
De Hartstichting startte in 2013 een pilot om nieuwe
collectanten te werven in de gebieden waar een tekort
aan collectanten is. Dat deden we onder andere met een
gerichte Facebookcampagne. Dankzij de pilot hebben 127
nieuwe collectanten zich aangemeld. Naast online werving
zetten we, zoals elk jaar, de gebruikelijke materialen en
middelen in om nieuwe collectanten te werven. Denk aan
advertenties, posters, folders en het plaatsen van artikelen
met een oproep in regionale bladen.
Plannen voor 2014
In 2014 wil de Hartstichting naast collecteren focussen
op andere vormen van geven. Veel mensen krijgen geen
collectant aan de deur of hebben geen kleingeld meer
in huis. Voorbeelden van andere vormen van geven
zijn online doneren en activiteiten met vrijwilligers en
bedrijven. Vanaf 2014 noemen we de collecteweek dan
ook Hartweek. We nodigen iedereen uit om vanuit
‘een goed hart’ op zijn of haar manier een bijdrage te
leveren.
Particuliere donateurs
Om de inkomsten op gelijk niveau te houden én de
uitstroom te compenseren, hebben we ons in 2013
voornamelijk gericht op het werven van nieuwe donateurs
en het behouden van bestaande donateurs. In 2013 hebben
4.500 nieuwe machtigers ervoor gekozen om ons te
steunen met een structurele incasso. Wij zijn dankbaar
dat in totaal nu bijna 270.000 machtigers ons structureel
steunen. Verder hebben 272.011 mensen ons gesteund
per acceptgiro of met eigen overschrijving. Doordat meer
mensen ons hebben gemachtigd en er minder losse giften
waren, is het percentage machtigers toegenomen van 48,1
naar 49,8.
Straat- en huis-aan-huiswerving
Het hele jaar door werft de Hartstichting nieuwe
donateurs via huis-aan-huiswerving en werving in
winkelcentra. Het overgrote deel van deze groep donateurs
is tussen de 35 en 50 jaar. Door deze manier van werven
kunnen we meer jonge mensen bereiken. Momenteel
is ruim 50% van onze achterban ouder dan 60 jaar. Het
resultaat: circa 33.500 nieuwe structurele donateurs.
Online
Via de online-kanalen zijn geen nieuwe wervingsacties
opgezet. Wel is doneren via de website eenvoudiger
gemaakt. Dit heeft niet alleen eenmalige giften opgeleverd
via de website, maar ook bijna 700 nieuwe machtigers.
Collecte
Tijdens de jaarlijkse collecteweek in april zijn zo’n
60.000 vrijwilligers met een collectebus langs de deuren
gegaan. Hiermee is de collecte nog steeds het grootste
fondsenwervende evenement dat onze vrijwilligers
organiseren. Jong en oud hielp mee, zo bleek uit de vele
foto’s die ons werden toegestuurd. In totaal is meer dan
H 3,8 miljoen opgehaald.
De doelstelling voor 2013 was H 4 miljoen op te halen met
de collecte. Dit doel hebben we niet gehaald. Daarvoor zijn
verschillende oorzaken: de crisis, er is minder kleingeld
in omloop en door het Bel-me-niet Register kunnen
we minder collectanten werven. Samen met andere
collecterende fondsen (verenigd in de Stichting Collecte
Plan) die ook flink onder druk staan, zoeken we naar
oplossingen voor dit probleem.
Direct mail
Om fondsen te werven bij de huidige donateurs en om
nieuwe donateurs aan te trekken hebben we 5,3 miljoen
Particuliere acties
Het is geweldig dat in het hele land mensen zich inzetten
voor fondsenwervende activiteiten van de Hartstichting.
Behalve bijvoorbeeld gesponsorde deelname aan sportieve
bestaande evenementen, nemen veel mensen vaak ook zelf
het initiatief voor acties. Of ze kiezen voor een combinatie.
Via www.mijnactie.hartstichting.nl kunnen particulieren
hun actie onder de aandacht brengen en geld inzamelen.
Een mooi voorbeeld hiervan is Benefit for the Heart.
mailpacks verstuurd. Dit leverde 332.947 giften op. Bijna
70.000 nieuwe en gereactiveerde gevers deden een gift, de
Jacqueline van Veen en Wendy de Jong hebben ruim
H 5.000 ingezameld voor het lopende onderzoek naar
overige giften kwamen van onze vaste donateurs.
een lichaamseigen hartklep. Zij liepen de Vierdaagse van
Nijmegen en organiseerden een benefietavond. De reden:
Telemarketing
Om bestaande donateurs te bedanken en nieuwe
Sem van 9 jaar, het zoontje van een vriendin van hen,
zou enorm geholpen zijn wanneer hij niet elke tien jaar
donateurs te werven, maken we gebruik van
telemarketing. Zo proberen we mensen die ons steunen
afhankelijk zou zijn van een nieuw te plaatsen donorklep.
Het bedrag is symbolisch overhandigd aan de betreffende
met een eenmalige gift aan te sporen om ons structureel te
steunen. Ook proberen we het bedrag waarmee structurele
donateurs ons steunen, te verhogen. Telemarketing
gebruiken we ook om mensen die ons in het verleden
steunden, te vragen of zij opnieuw een gift willen doen.
Het resultaat: ruim 18.000 nieuwe structurele donateurs.
onderzoekers.
Resultaat uit diverse (online) acties: H 200.000.
Donateurs kunnen zelf aangeven hoe vaak zij een verzoek
om een gift willen ontvangen. We hebben donateurs
en potentiële donateurs in 2013 op diverse manieren
benaderd.
16 Jaarverslag 2013
Grote gevers
We willen grote gevers graag in contact brengen met
bijvoorbeeld onderzoekers en patiënten, daarom is er
in mei 2013 een geslaagde bijeenkomst georganiseerd
bij de Hartstichting op kantoor. Hier is gesproken
over onderzoek en er zijn ervaringsverhalen verteld.
Ook kregen de aanwezigen de gelegenheid om een
reanimatiecursus te volgen. Bovendien is verslag gedaan
over speciale projecten waaraan zij hebben bijgedragen.
Voor grote gevers is ook een bijzondere manier
van schenken mogelijk: een Fonds op Naam. Bij de
Hartstichting heet dit een HartenFonds op Naam.
Hierbij bepaalt de gever zelf de naam van het fonds en de
bestemming van de gift. In 2013 is er één HartenFonds
op Naam geweest, namelijk het Gisolf Smit-fonds. Dit
fonds is gericht op het beter afstemmen van informatie en
communicatie op de behoeften van de patiënt binnen de
cardiologische zorg.
Daarnaast zijn we bijzonder blij met de jaarlijkse gift van
de Stichting Theodora Boasson, die we kunnen gebruiken
voor kinderen met een aangeboren hartafwijking.
Nalatenschappen
De Hartstichting is voor een belangrijk deel afhankelijk
van giften via nalatenschappen. Wij zijn dankbaar dat
veel mensen het belangrijk vinden dat (een deel van)
hun eigendom na hun overlijden worden gebruikt in de
strijd tegen hart- en vaatziekten. In 2013 hebben we 381
aanmeldingen gekregen van nieuwe nalatenschappen (207
erfstellingen, 151 legaten en 23 overige aanmeldingen). In
totaal bedroegen de inkomsten uit nalatenschappen bijna
H 13 miljoen.
Ook toetsten zij mogelijke denkrichtingen voor werving.
De leerpunten uit dit onderzoek nemen we mee in onze
wervingsplannen voor de komende jaren.
Bedrijven
Bijna 2.600 bedrijven en instellingen (exclusief
vermogensfondsen) steunden de Hartstichting in
2013. Samen hebben zij maar liefst ruim H 350.000
gegeven. Ongeveer tweehonderd bedrijven steunden
ons met een automatische incasso. Verder kregen we
inkomsten via direct mail en spontane giften. Ook
hebben we met een aantal bedrijven een inhoudelijke
samenwerkingsovereenkomst gesloten.
Miss Etam Group
In 2013 heeft de Miss Etam Group meegedaan met
onze jaarlijkse Dress Red Day op 29 september. Het
winkelpersoneel droeg een rood accent om Dress Red
Day te ondersteunen en in de winkels is de Dress Red Day
brochure uitgedeeld. In de winkels van Promiss (onderdeel
van Etam) is Dress Red Day in de nieuwsbrief onder de
aandacht gebracht bij hun klanten.
Steps
Ook de modeketen Steps deed mee met Dress Red Day. In
de etalages van alle winkels was een week lang informatie
en fotomateriaal te zien over Dress Red Day. Ook steunde
Steps de Hartstichting in deze periode met een donatie van
H 5 per verkocht rood artikel.
Wij zijn dankbaar dat veel mensen het belangrijk vinden
dat (een deel van) hun eigendom na hun overlijden worden
gebruikt in de strijd tegen hart- en vaatziekten.
Voor de werving van nalatenschappen hebben
we in het voorjaar en het najaar een omvangrijke
telemarketingcampagne gevoerd. Ook plaatsten we
advertenties in relevante media en voerden we veel
persoonlijke gesprekken met geïnteresseerden. Net als
voorgaande jaren hebben we meegedaan aan de campagne
Unilever
We werken al een aantal jaar samen met Unilever voor
onder andere cholesterolverlagende producten in het Becel
pro-activ-assortiment. De Hartstichting krijgt hiervoor
van Unilever een financiële bijdrage.
‘Nalaten’, een samenwerkingsverband tussen goede doelen
en notarissen.
Loterijen
De Hartstichting ontvangt jaarlijks inkomsten van
Effectiever werven bij nalatenschappen
de VriendenLoterij en van de Lotto. Deelnemers aan
de VriendenLoterij kunnen ook specifiek voor de
Het werven van nalatenschappen is complex: wij weten
namelijk meestal niet welke mensen de Hartstichting in
Hartstichting meespelen. In 2013 is met gemiddeld
8.300 loten per maand specifiek voor de Hartstichting
hun testament hebben opgenomen; dit wordt immers pas
na het overlijden duidelijk. Dat maakt het voor lastig om
meegespeeld. Deze loten hebben samen H 646.000
opgebracht. In totaal ontvingen wij bijna H 1,35 miljoen
onze dankbaarheid aan deze mensen te tonen, maar het is
ook moeilijk om wervingsinspanningen te evalueren. We
willen graag beter begrijpen welke factoren er bij mensen
meespelen in de beslissing om de Hartstichting in hun
testament op te nemen. Welke motieven en barrières zijn
er? De onderzoeksbureaus Alert en Vraagwerk hebben
gezamenlijk met een kwalitatief onderzoek in kaart
gebracht op welke momenten mensen hierover nadenken.
van de VriendenLoterij. Via de Lotto hebben wij ruim
H 400.000 mogen ontvangen. Het resultaat: ruim H 1,75
miljoen.
17 Jaarverslag 2013
Andere samenwerkingspartners zijn onder andere:
• BusinessCare & Insurance B.V.
• Corpus - Reis door de Mens
• Fleurop Interflora B.V.
•
•
•
•
•
•
•
GoedeDoelenKaartje.nl
La Ligna
Lidl Nederland
MMP B.V.
Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer U.A.
Roompot Holding B.V.
XCO
Voorwaarden voor samenwerking
Bedrijven maken de samenwerking met de Hartstichting
soms zichtbaar door onze naam en ons logo te vermelden
op een product. Het uitgangspunt hierbij is dat de
onafhankelijkheid en integriteit van de Hartstichting
gewaarborgd blijven. Om dit te garanderen en eventuele
afbreukrisico’s te vermijden, hebben we randvoorwaarden
en uitgangspunten opgesteld waaraan een bedrijf moet
voldoen. Deze staan in de Gedragscode Bedrijven.
Plannen voor 2014
In 2014 bestaat de Hartstichting vijftig jaar.
In de afgelopen halve eeuw is er veel bereikt,
maar we zijn er nog lang niet.
Nieuwe collectecampagne ‘Want het mag niet stoppen’
In 2014 bestaat de Hartstichting vijftig jaar. In de afgelopen halve eeuw is er veel bereikt, maar we zijn er nog lang niet.
Er is nog veel te doen. Nog altijd overlijdt een op de vier Nederlanders aan een hart- of vaatziekte. Dat vinden wij veel te
veel. We willen iedereen ervan doordringen dat hart- en vaatziekten een grote impact hebben op iemands leven en dat
we dit probleem samen kunnen en moeten oplossen. Met een campagne op tv en radio en een online campagne leggen
we uit waarom het leven van mensen, het hart en het goede werk van de Hartstichting niet mag ophouden. Daarom
sluiten we onze communicatie af met de slogan ‘Hartstichting. Want het mag niet stoppen’.
In de tv-campagne laten we drie indringende, waargebeurde verhalen zien van mensen die het gelukkig kunnen
navertellen: een hardwerkende man die een plotselinge hartstilstand kreeg, Zinzy, een meisje met een aangeboren
hartafwijking, en een dochter die haar moeder heeft gereanimeerd. Op de vernieuwde website is ruimte voor nog veel
meer echte verhalen.
Dankzij de campagne ‘Want het mag niet stoppen’ weten mensen niet alleen wanneer, maar ook waarom onze
collectanten met de collectebus langskomen. Zo is de campagne een nuttige investering om uiteindelijk meer geld in
de collectebus te krijgen. Aan de deur delen collectanten dit jaar een kaartje uit over de onderzoeksagenda; het publiek
kan nu meebepalen waar hun gedoneerde geld naartoe gaat. In 2014 richten we ons overigens ook op andere vormen
van geld geven, zoals online doneren.
Verder zetten we enkele acties op met restaurants en ziekenhuizen. De deelnemende restaurants presenteren tijdens de
Hartweek een speciaal gezond ‘Hartmenu’, waarvan een deel van de opbrengst bestemd is voor de bestrijding van harten vaatziekten. In ziekenhuizen organiseren we evenementen, zoals kookworkshops, informatiebijeenkomsten voor
patiënten, reanimatiedemonstraties, gezondheidstesten en informatiemarkten.
In 2014 gaan we ook een ambitieus programma voor fund- en friendraising ontwikkelen. De reguliere fondsenwervende kanalen en nalatenschappen vormen nog altijd onze brede financiële basis, maar we gaan ook meer
investeren in friendraising en in het ontwikkelen van nieuwe kanalen, zoals online werven en werven via de zakelijke
markt. De investeringen zijn nodig om voor de toekomst voldoende fondsenwervende kanalen veilig te stellen en om
beter aan te sluiten bij de ontwikkelingen in de markt. ‘Hartstichting 50 jaar’ en ‘ernst en urgentie’ gebruiken we als
belangrijke communicatiepunten binnen al onze campagnes en acties. Aan het einde van het derde kwartaal houden we
een grote publiekscampagne met een tv-show als hoogtepunt. Hiermee willen we de Nederlandse samenleving bewust
maken van de impact van hart- en vaatziekten en mensen oproepen om samen in actie te komen om de strijd tegen harten vaatziekten te winnen. Dit evenement willen we jaarlijks laten terugkeren.
18 Jaarverslag 2013
De Hartstichting in de media
Media-aandacht
Om een beeld te geven van wat de Hartstichting doet met
giften, zoeken we geregeld de publiciteit. We maken een
selectie van de belangrijkste onderwerpen, want niet alles
wat we doen is relevant om onder de aandacht te brengen
van de media. We proberen ons werk zo veel mogelijk
via free publicity (gratis publiciteit) te laten zien. Het
afgelopen jaar is dat vaak gelukt: publicaties en items van
en over de Hartstichting zijn verschenen in landelijke
en regionale bladen, in vakbladen en tijdschriften, op de
radio en op televisie en op internet.
Europees Parlement (EP) en de Europese lidstaten over het
aanscherpen van de tabaksrichtlijn. Vanuit de Alliantie
Nederland Rookvrij!, waarvan de Hartstichting partner
is, is hiervoor media aandacht gegenereerd door een
persbericht uit te sturen. Dit is opgepakt door meerdere
media.
Dress Red Day en hart- en vaatziekten bij vrouwen
Op 29 september, Dress Red Day, hebben we alle vrouwen
in Nederland opgeroepen om rode kleding te dragen.
Op die manier hebben we aandacht gevraagd voor harten vaatziekten bij vrouwen, wereldwijd doodsoorzaak
nummer 1 bij deze doelgroep.
Pers- en nieuwsberichten
Op onze website plaatsen we
onder het kopje ‘actualiteiten’
Onderzoek waarin de
geregeld nieuwsberichten
Hartstichting investeert
Om een beeld te geven van wat de
en persberichten. In 2013
EEen voorbeeld dat in
Hartstichting doet met giften, zoeken
hebben we 66 nieuwsberichten
november groots in het
we geregeld de publiciteit.
gepubliceerd. Dit heeft ons veel
nieuws is gekomen: door
media-aandacht opgeleverd.
’s avonds voor het slapen
Soms nemen journalisten
een aspirine in te nemen
contact op voor een toelichting, zodat zij een aangepast
in plaats van in de ochtend, klonteren bloedplaatjes
of uitgebreider bericht kunnen maken. Ook wordt de
in de ochtenduren minder samen. Dit zou de kans op
Hartstichting met enige regelmaat gevraagd voor een
een hart- of herseninfarct verkleinen. Dit blijkt uit
reactie of toelichting op de radio of voor de camera.
onderzoek dat is gefinancierd door de Hartstichting en is
uitgevoerd door onderzoeker Tobias Bonten van het Leids
Perscontacten
Universitair Medisch Centrum (LUMC). Bonten heeft deze
De persvoorlichters van de Hartstichting hebben in
onderzoeksresultaten in november gepresenteerd tijdens
2013 ongeveer driehonderd keer contact gehad met
de Scientific Sessions van de American Heart Association in
journalisten. Meestal zijn we benaderd voor meer
Dallas, Texas, het grootste internationale congres over
informatie over bijvoorbeeld een specifieke hart- en
hart- en vaatziekten ter wereld.
vaatziekte, reanimeren, voeding en bewegen of voor
een reactie op een actualiteit. De meeste journalisten
Reanimatie en 6-minutenzone
met wie wij contact hadden, werken bij kranten of
Naar aanleiding van de reanimatiecampagne van de
televisieprogramma’s; een kleiner deel werkt bij de radio,
Hartstichting hebben ruim 10.000 mensen zich in
tijdschriften, vakbladen of websites.
november 2013 aangemeld voor een reanimatiecursus.
Behalve individuen hebben ook stellen, gezinnen,
Onderwerpen
verenigingen en bedrijfsafdelingen zich aangemeld.
Collecteweek
De leeftijd van de aanmelders loopt uiteen van 14 jaar
De opbrengst van onze collecteweek was in 2013 meer dan
tot boven de 70 jaar.
H 3,8 miljoen. Dankbaar zijn wij voor de onmisbare hulp
van onze 60.000 vrijwilligers die in april langs de deuren
Hartstichting meest geloofwaardige merk 2013
zijn gegaan om geld op te halen voor de strijd tegen hartOp 20 september 2013 won de Hartstichting Het
en vaatziekten.
Rode Kapje, de eerste prijs van het onderzoek
‘Geloofwaardige Merken 2013’. Dit onderzoek
Antirookbeleid
gaat over de geloofwaardigheid van ruim honderd
De Hartstichting heeft zich afgelopen jaar in Brussel
merken uit uiteenlopende branches en is een
ingezet om meer bekendheid te geven aan de ernstige
initiatief van reclamebureau Waal aan de Maas en
gevolgen van tabaksgebruik. Door deze inzet is er een
marketingconsultancy- en marktonderzoekbureau Daccle.
compromis bereikt tussen de onderhandelaars van het
19 Jaarverslag 2013
Voorlichting
In 2012 werkten we hard aan de vernieuwing van ons brochureaanbod. In 2013 zijn de vernieuwde brochures uitgegeven.
De gratis boekjes zijn dunner geworden, sommige titels zijn samengevoegd in één uitgave en andere titels komen alleen
nog online beschikbaar. Op deze manier maken we minder kosten.
Op de website is alle informatie uit de brochures terug
te vinden, aangevuld met video- en animatiefilmpjes
met gesproken tekst in verschillende talen. We hopen
daarmee steeds meer mensen via internet voorlichting
te kunnen geven. In 2013 zijn in totaal ruim 58.000
voorlichtingsbrochures gedownload van onze website.
We ondersteunden veel mensen met ons
voorlichtingsmateriaal. In totaal verstuurden we
ruim 942.000 brochures, vouwfolders, flyers en
caloriewegwijzers, zoutwijzers, posters en herkenkaartjes.
Van een aantal zelfs meer dan 50.000 per titel:
• Hoog cholesterol (91.040)
• Caloriewegwijzer (64.832)
• Hoge bloeddruk (63.210)
• Eten naar hartenlust (52.058)
• Over Gewicht (42.554)
• Zoutwijzer (43.936)
• Bewegen doet wonderen (44.514)
• Hartkatheterisatie (43.322)
• Herkenkaartje hartinfarct (49.790)
Deze brochures zijn in 2013 het meest gedownload:
• Hoge bloeddruk: 6.018
• Hoog cholesterol: 4.838
• Eten naar hartenlust: 4.468
• Hartritmestoornissen: 4.018
• Vrouwen en hart- en vaatziekten: 2.917
Mobiele Informatie Stand
De Mobiele Informatie Stand van de Hartstichting wordt
bij evenementen geplaatst om het publiek informatie te
geven over hart- en vaatziekten, inzicht te geven in wat
de Hartstichting doet en om collectanten te werven. In
2013 gebruikten we de stand op dertien dagen bij diverse
evenementen, waaronder negen beweegevenementen
(hardlopen, wandelen, fietsen).
Voorlichtingsbijeenkomsten
Medewerkers van de Hartstichting hielden in 2013 131
voorlichtingsbijeenkomsten in de regio.
De voorlichtingsbijeenkomsten over vrouwen en harten vaatziekten waren het populairst. In 2013 is over dit
onderwerp 59 keer voorlichting gegeven. Vooral in het
zuiden van Nederland is deze bijeenkomst vaak bezocht.
Het grote aantal vrouwenverenigingen in Brabant en
Limburg kan hiervoor een verklaring zijn.
20 Jaarverslag 2013
In 2013 bereikten we met onze voorlichtingsbijeenkomsten
naar schatting ruim 4.400 mensen.
De Hartstichting geeft groepsvoorlichting over:
• Een gezonde leefstijl.
• Meer weten over een hartinfarct.
• Een leven hoeft niet te stoppen bij een hartstilstand.
• Snel handelen bij een beroerte.
• Herken de signalen bij hartfalen.
• Hart- en vaatziekten, verschillen tussen mannen en
vrouwen.
• Ervaringen. Eén van de voorlichters vertelt over zijn
leven als hartpatiënt en over de harttransplantatie die
hij onderging.
Social media
De Hartstichting wil de dialoog aangaan met alle mensen
uit de samenleving die betrokken zijn bij hart- en
vaatziekten, haar achterban vergroten en een band met
haar stakeholders opbouwen. Social media, waaronder
Twitter en Facebook, lenen zich bij uitstek om relaties
aan te gaan. Maar social media vragen om meer dan alleen
aanwezigheid. Meer dan alleen zenden. Hoe sterker de
band met onze achterban, hoe trouwer zij zijn en blijven.
En dat vertaalt zich uiteindelijk in (meer) tijd, aandacht en
geld.
In 2013 is de Hartstichting het hele jaar door de dialoog
aangegaan via Twitter en Facebook. Beide media zijn
geïntegreerd in onze campagnes rond Dress Red Day, de
collecteweek en 6-minutenzones.
De Hartstichting wil de dialoog aangaan met alle
mensen uit de samenleving die betrokken zijn bij
hart- en vaatziekten, haar achterban vergroten en
een band met haar stakeholders opbouwen
Hartstichting.nl
Plannen voor 2014
De cijfers over 2013:
Bezoeken
+58%
Op 29 januari 2014 bestond de Hartstichting 50 jaar.
Op die dag is de vernieuwde website ‘live’ gegaan.
Ons voornemen is om in 2014 de website verder uit
te breiden en te blijven optimaliseren. Hierbij staat de
gebruiker altijd centraal.
Unieke bezoekers
Dress Red Day
+49%
Paginaweergaven
+28%
Terugkerende bezoekers
+4,5%
Online donaties
+45%
2012
2013
In onze statistieken zien we dat bezoekers de pagina’s die
informatie geven over hart en vaten, hart- en vaatziekten
en gezond leven het meest bekijken.
Vanaf oktober 2013 werkten we aan een herontwerp van
de website hartstichting.nl. Dit ontwerp sluit aan bij de
nieuwe positionering van de Hartstichting. De website
is geschikt gemaakt voor mobiele apparaten, interactie
met de doelgroep en is nog meer de centrale online-plek
geworden om onze klanten te ontvangen. Hartstichting.
nl is dé site met antwoorden op vragen over hart en vaten
en toont het belang van het werk van de Hartstichting. De
bezoeker verlaat onze website geïnformeerd, geïnspireerd
en gemotiveerd om in actie te komen.
Onze website hartstichting.nl fungeert als:
• Communicatiekanaal: waar we voor staan en onze
campagnes, maar ook: mensen betrekken bij ons merk
(activatie en legitimatie).
• Informatiekanaal: een bron van kennis en informatie
(van waaruit we weer kunnen delen).
• Transactiekanaal: doneren, aanmelden, downloaden,
acties opzetten.
• Servicekanaal: vragen stellen, contact opnemen.
21 Jaarverslag 2013
Jaarlijks vindt op 29 september Dress Red Day plaats. Op
deze dag roept de Hartstichting alle vrouwen in Nederland
op om rode kleding te dragen. Rood is de kleur van een
alarmsignaal, in dit geval bedoeld om aandacht te vragen
voor hart- en vaatziekten. Dat is hard nodig, want nog
steeds lijden en overlijden niet alleen veel mannen, maar
ook veel vrouwen aan deze ziekten. Wereldwijd zijn harten vaatziekten zelfs doodsoorzaak nummer 1 bij vrouwen.
Met Dress Red Day wil de Hartstichting vrouwen
niet alleen bewustmaken van het gevaar van harten vaatziekten, maar hen ook informeren over de
symptomen en de signalen van deze ziekten. We willen
een beweging op gang brengen waarbij vrouwen
elkaar informeren en samen strijden voor een gezonde
toekomst. Via de reguliere Facebookpagina van de
Hartstichting, via Twitter maar vooral via onze Dress
Red Day Facebookpagina hebben we zo veel mogelijk
vrouwen persoonlijk proberen te benaderen. In de aanloop
naar Dress Red Day hebben we benadrukt dat hart- en
vaatziekten doodsoorzaak nummer 1 zijn bij vrouwen. We
hebben vrouwen persoonlijk betrokken bij de campagne
en ervoor gezorgd dat ze op 29 september rood droegen.
Met Dress Red Day wil de Hartstichting
vrouwen niet alleen bewustmaken van het
gevaar van hart- en vaatziekten, maar hen
ook informeren over de symptomen en de
signalen van deze ziekten
Dress Red Day op Facebook
Dat er al beweging is, zien we terug op de Dress Red
Day Facebookpagina. Dit is het centrale platform van de
campagne. Op deze pagina komen vrouwen samen om
informatie te ontvangen, te delen en om met elkaar en de
Hartstichting in gesprek te gaan. Dat dit erg goed werkt,
laten de volgende cijfers zien:
• Sinds de oprichting in 2012 is de Dress Red Day
Facebookpagina uitgegroeid naar meer dan 105.000 fans
eind 2013. Dat maakt de pagina een van de grootste van
Nederland in de non-profitsector.
• Tijdens de campagne hebben vrouwen veelvuldig
informatie en persoonlijke verhalen met elkaar gedeeld.
Hiermee stond de pagina qua engagement in de top 10
van de 250 grootste Facebookpagina’s van Nederland.
• De post op Dress Red Day zelf had het meeste bereik:
meer dan 270.000 mensen hebben de post gezien.
• Het totale bereik is ruim 7 miljoen mensen. De
campagne zorgde voor een viraal bereik van 68 miljoen
impressies. Dit betekent dat een heleboel mensen
minimaal 9 keer updates voorbij hebben zien komen van
Dress Red Day. Ook als zij geen fan zijn van onze pagina.
Samenwerking met bedrijven
Meer dan twintig bedrijven ondersteunden dit jaar
de campagne met tijd, geld en aandacht. Een paar
voorbeelden: Margarineproducent Becel stelde tv-zendtijd
beschikbaar voor een commercial en er was aandacht voor
het onderwerp op de nieuwssite NU.nl. Ook Steps vroeg
aandacht in de media voor het onderwerp: de winkels
van deze keten verkochten een rode jurk voor Dress Red
Day. Een deel van de opbrengst kwam ten goede aan de
Hartstichting. Bloemist Fleurop ontwierp een Dress
Red Day-boeket en doneerde H 1,50 per boeket aan de
Hartstichting. En in Q-Parkgarages in heel Nederland zijn
speciale Dress Red Day-abri’s opgehangen. De bijdrage van
alle partners samen vertegenwoordigde een waarde van
meer dan H 100.000.
Media-aandacht
De Dress Red Day-campagne kreeg veel aandacht in de
media. Zo stonden de tijdschriften Viva en Fab geheel
in het teken van Dress Red Day en informeerden en
activeerden websites als Margriet.nl, Vrouwonline, Yunomi
en Styletoday.nl hun lezers ieder op hun eigen manier.
Ook heeft modewebsite Styletoday.nl speciaal voor Dress
Red Day een rode editie gemaakt van de ‘What to Wear’app. Allerlei tijdschriften en nieuwsbladen belichtten in
hun eigen stijl het onderwerp, waaronder De Telegraaf
VROUW, NRC, Vriendin.
Ook de televisie deed mee. De zender RTL8 stond een week
lang in het teken van het hart met aangrijpende verhalen
van drie vrouwen met een hart- of vaatziekte. Ook tv-
persoonlijkheden als Annemarie van Gaal, Irene Moors en
Dyanne Beekman lieten hun hart zien door elke avond een
hartverwarmende film te presenteren. Dyanne Beekman
ontwierp een jurk die werd onthuld in het programma
Life 4 You. En de ochtendtalkshow Koffietijd besteedde
aandacht aan het verhaal van een vrouwelijke patiënt. De
totale mediawaarde van de campagne bedroeg H 500.000.
In het rood op Dress Red Day
Op 29 september 2013 kleurden we samen Nederland een
beetje roder, zowel online als offline:
• In Amsterdam kwamen driehonderd vrouwen in
het rood samen voor een speciale filmvertoning:
‘Smoorverliefd op Dress Red Day’.
• In heel Nederland organiseerden vrijwilligers ‘rode’
activiteiten. Zo waren er sportieve initiatieven als de
Texel Halve Marathon en gaven enkele sportscholen
groepslessen in het rood.
• Op social media gingen we ook massaal in het rood:
er zijn maar liefst duizend foto’s gedeeld op Facebook,
Twitter en Instagram. Dress Red Day was op
29 september zelfs even trending topic op Twitter.
• De verkoop van het speciale rode Dress Red Day T-shirt
droeg ook bij aan het kleuren van het straatbeeld.
• Zorgprofessionals gaven de week vóór Dress Red Day al
het goede voorbeeld. Zo ging het VU medisch centrum
in Amsterdam, begeleid door cabaretière Sara Kroos, in
het rood.
Wat is er bereikt met Dress Red Day?
Sinds 2010 vraagt de Hartstichting aandacht voor hart- en
vaatziekten bij vrouwen. Inmiddels weet zes op de tien
vrouwen dat het bij vrouwen doodsoorzaak nummer 1 is.
Ook kent bijna driekwart van de vrouwen uit de doelgroep
Dress Red Day. Ze vinden de campagne sympathiek en
opvallend. Met de campagne bereikten we in 2013 meer
dan twee miljoen vrouwen in de doelgroep. In totaal
droegen 135.000 tot 230.000 vrouwen rood op Dress Red
Day.
Bron: Ons hart sneller laten kloppen voor Dress Red Day, Ipsos
Synovate, oktober 2013.
Plannen voor 2014
In 2014 zetten we nog meer in op het activeren van
onze vrouwelijke doelgroepen, maar we willen
ook mannen erbij betrekken. Uit onderzoek van
marktonderzoeksbureau Ipsos is gebleken dat de
doelgroepen meer willen doen dan alleen rood dragen.
Dress Red Day wordt daarom onderdeel van een
bredere campagne waarin Nederland rood kleurt voor
hart- en vaatziekten bij vrouwen: door rood te dragen,
de boodschap door te geven, geld te geven of deel te
nemen aan (fondsenwervende) activiteiten.
22 Jaarverslag 2013
Onze organisatie en onze mensen
Voltooiing van de reorganisatie
De reorganisatie ‘Samen hart op weg’, die in het vierde
kwartaal van 2012 is begonnen, is in de loop van 2013
voltooid. Van een inhoudsgedreven organisatie zijn we
omgevormd naar een doelgroepgedreven en mensgerichte
organisatie. Samen met donateurs, wetenschappers,
vrijwilligers, professionals en patiënten willen we
onze doelen bereiken. Dit is nodig om ons staande te
houden in een goededoelenmarkt waarin steeds meer
concurrentie komt. Om die reden zijn de activiteiten
van de patiëntenvereniging De Hart&Vaatgroep nu
ondergebracht in een nieuwe, gezamenlijke afdeling
binnen de Hartstichting: de afdeling Patiënt. Door de
reorganisatie moesten zestien medewerkers (12,7 fte) de
Hartstichting verlaten. Voor hen geldt een Sociaal Plan,
dat loopt tot 30 juni 2014.
Door de veranderende werkwijze zijn ook nieuwe functies
en vacatures ontstaan die in de loop van 2013 zijn ingevuld.
Hieronder waren een aantal sleutelposities, zoals
brandmanager en teammanager Publieksvoorlichting &
Communicatie. Ook zijn een nieuwe hr-manager en een
afdelingshoofd Publiek, Donateurs en Vrijwilligers gestart.
Er is in 2013 geen sprake van een personeelsverlaging als
gevolg van de reorganisatie, maar van een gewijzigde
organisatiestructuur die past bij de nieuwe strategie.
Organogram
Raad van
Toezicht
OR
Directie
HRM
Bestuurssecretaris &
directiesecretariaat
Brandmanager
Bedijfsvoering
Publiek, Donateurs &
Vrijwilligers
23 Jaarverslag 2013
Patiënt
Onderzoekers,
Professionals &
Bestuurders
Medewerkers
Gemiddeld waren er in 2013 104,3 FTE in dienst bij de
Hartstichting. Eind 2013 waren dat 133 medewerkers
(109 FTE): 23 mannen (17,29%) en 110 vrouwen (82,71%).
Twee vrouwen zijn lid van het managementteam en drie
vrouwen zijn teamleider. In 2013 zijn 33 medewerkers in
dienst getreden en 26 medewerkers uit dienst gegaan. Het
lijkt alsof er meer mensen in dienst zijn gekomen, dan
dat er uit dienst zijn gegaan. Dat komt omdat sommige
medewerkers pas per 1 januari 2014 uit dienst zijn
getreden. Bovendien zijn ook enkele functies definitief
ingevuld door een vaste medewerker, terwijl deze functie
eerst werd ingevuld door een interim-medewerker. De
interim-medewerker telt niet mee op de formatie; de
nieuwe collega wel.
In de grafiek hieronder is de verdeling van mannen en
vrouwen te zien naar leeftijd.







-
Mannen
-
-
-
Vrouwen
Nieuwe directeur
Per 1 mei is Floris Italianer gestart als nieuwe directeur van
de Hartstichting. Hiermee volgde hij Hans Stam op die
met pensioen is gegaan.
Over Floris Italianer
Italianer (1959) studeerde Economie aan de
Rijksuniversiteit Groningen en behaalde zijn
doctoraalexamen Economics, Finance & Marketing aan
de RSM Erasmus Universiteit. Hij werkte de afgelopen
tien jaar in de gezondheidszorg waarbij hij onder meer
zorginstellingen en medische specialisten adviseerde op
het gebied van nieuwe activiteiten, financiering en groei.
Hij was als directeur/bestuurder bij de stichting DBCOnderhoud belast met het financieringssysteem van de
Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s) in de zorg.
Daarvoor was hij algemeen directeur van VisionClinics,
een landelijk opererend netwerk van ooglaserklinieken.
24 Jaarverslag 2013
-
-
-
>
Leeftijd
Verder is Floris Italianer bestuurslid van hospice Kajan,
een organisatie die zich richt op kwalitatief hoogwaardige
zorg voor mensen in de laatste periode van hun leven.
Nevenfuncties in 2013
• Board member European Heart Network.
• Lid advisory board Health TU/Eindhoven.
• Penningmeester Stichting Alliantie Rookvrij!
• Bestuurslid Stichting Loterij Acties Volksgezondheid.
• Raad van advies Durrercentrum.
Vertrek Hans Stam
Hans Stam was directeur vanaf 1 februari 2006. Onder
zijn leiding zijn de investeringen van de Hartstichting
in wetenschappelijk onderzoek flink verhoogd. Ook
heeft Hans Stam een belangrijke rol gespeeld in de
totstandkoming van CardioVasculair Onderzoek
Nederland (CVON), en de intensieve samenwerking met de
patiëntenvereniging De Hart&Vaatgroep.
Arbeidsvoorwaarden en beloning
De Hartstichting heeft een eigen rechtspositieregeling. De
salarisschalen zijn daarin opgenomen. Bij indexering volgt
de Hartstichting het percentage dat wordt vastgesteld in
het arbeidsvoorwaardenoverleg van de Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatiesector (PBO).
Loonontwikkeling
De laatste indexering dateert van 1 januari 2013 en wordt
uitgekeerd in de vorm van een maandelijkse structurele
toeslag van 1,25%. Deze toeslag telt niet mee voor de
opbouw van vakantietoeslag, eindejaarsuitkering en
pensioen.
Functies en beloningsstructuur
Alle functies zijn omschreven en gewaardeerd volgens
het Bakkenist Systeem, gecombineerd met de MNTmethodiek. De functies in dit systeem zijn opgehangen
aan de functieschalen A tot en met N. Binnen elke
functieschaal zijn periodieke stappen vastgelegd van
8 tot en met 12 treden. Het bruto fulltime (40 uur)
maandsalaris (exclusief werkgeverslasten en overige
arbeidsvoorwaarden) ligt per 31 december 2013 op het
volgende niveau:
• directie H10.000
• afdelingsmanager
H 6.081 - H 7.880
• teammanager
H 3.596 - H 6.304
• beleidsadviseur + coördinator H 3.293 - H 4.777
• adm./secretarieel medewerker H 2.079 - H 2.941
Inschaling vindt plaats binnen de treden van de
functieschaal en is afhankelijk van relevante werkervaring
en opleiding.
In onderstaande grafiek is weergegeven hoe de verdeling is
van het aantal dienstjaren van de medewerkers.









-
-
-
-
Human resources
Het jaar 2013 heeft in het teken gestaan van de start van
de nieuwe organisatie. Dit zorgde voor veel werk op
het gebied van werving en selectie, het begeleiden van
oude en nieuwe medewerkers en de positionering van
de huidige medewerkers in nieuwe teams. Medio 2013
trad een nieuwe hr-manager aan en heeft een interim hrmanager een aantal projecttaken opgepakt, waaronder de
opschoning van het arbeidsvoorwaardenreglement en de
herziening van het functiehuis.
De afdeling Human Resources bestaat uit 2,9 FTE
en kent de functies van hr-manager, hr-adviseur en
hr-medewerker. De hr-manager adviseert vooral
het management en de directie op het gebied van
personeelsbeleid. De hr-afdeling wordt verder
geprofessionaliseerd; de afdeling Personeel & Organisatie
wordt Human Resources Management.
De hr-afdeling verzorgt maandelijks een
personeelsbijeenkomst. Hierin worden actuele
onderwerpen besproken die de hele organisatie aangaan.
De opzet is om dit zo veel mogelijk op een interactieve
manier te doen. Elke keer verzorgt een andere afdeling het
inhoudelijke programma.
25 Jaarverslag 2013
-
-
-
-
Aantal jaren in dienst
In 2013 is ook ons ICT-systeem Synergy verder ingericht,
waardoor personeelsdossiers transparanter worden: dat
betekent dat zowel de medewerker als de manager ze
kunnen inzien. Hierdoor kan nog efficiënter gewerkt
worden. In 2014 willen we het systeem breder gaan
inzetten.
Gezondheidsmanagement
De samenwerking met Arboconcern stopt per april
2014. Inmiddels zijn afspraken gemaakt met een nieuwe
arbodienst. De instemmingsaanvraag hiervoor is in
december 2013 ingediend bij de ondernemingsraad.
Het ziekteverzuimcijfer over 2013 was 6,12%. De lage
meldingsfrequentie (1,03%) en het lage korte verzuim
(0,76%) getuigen van een gezonde organisatie. Het is
vooral het aantal werknemers dat lang wegblijft dat extra
aandacht vraagt. Het streven van de Hartstichting is om
dit cijfer te verlagen naar maximaal 4%. In 2013 zijn we
begonnen met het Sociaal Medisch Overleg (SMO). Daarbij
bespreken de teammanagers eens per kwartaal met de
bedrijfsarts en de hr-adviseur de lopende ziektegevallen en
preventieve maatregelen.
HS Academy, individuele opleidingen, coaching en
ontwikkeling
IIn 2013 investeerden we in opleiding, coaching en andere
ontwikkelingen van medewerkers. Ontwikkelassessments
en onderzoeken naar functiegeschiktheid zijn hierbij
inbegrepen.
Bovendien kreeg de HS Academy een vervolg. In dit
organisatiebrede, vakinhoudelijke opleidingsprogramma
stond in 2013 reanimatietraining centraal. Jaarlijks volgen
alle medewerkers van de Hartstichting een basiscursus of
herhalingscursus reanimatie. In 2014 zal de HS Academy
ook basiscursussen aanbieden om de kennis over hart- en
vaatziekten en gerelateerde onderwerpen te vergroten.
Bovendien houden we twee keer per maand een
dinsdagmorgenkoffie. Tijdens deze bijeenkomst,
die toegankelijk is voor alle medewerkers, staat een
inhoudelijk onderwerp centraal. Zo wordt er bijvoorbeeld
een toelichting gegeven op onderzoek op het gebied van
hart- en vaatziekten of preventie. Deze bijeenkomsten zijn
dus anders van aard dan de personeelsbijeenkomsten.
Plannen personeel en organisatie
Eind 2013 hebben we het functiehuis, het loongebouw
en de arbeidsvoorwaarden opnieuw geëvalueerd.
De arbeidsovereenkomst en arbeidsvoorwaarden
worden geactualiseerd. Ook worden alle functies in
het eerste kwartaal van 2014 opnieuw beschreven en
gewaardeerd. In het eerste kwartaal van 2014 vergelijken
we het loongebouw met de markt en evalueren we het
beoordelingssysteem (en richten het opnieuw in waar
nodig).
Verder zullen we in 2014 gaan werken met
competentiemanagement. Eind 2013 kreeg de
ondernemingsraad een voorstel voor een nieuwe
competentietaal. Hiermee kunnen medewerkers zich nog
beter ontwikkelen en hebben zij meer handvatten voor de
invulling van hun werkzaamheden en het managen van
wederzijdse verwachtingen.
26 Jaarverslag 2013
Verhuizing
Sinds begin 2012 huurt de Hartstichting samen met De
Hart&Vaatgroep, Keizerkliniek en IGG het pand ‘Extra
Verde’ in Ypenburg, Den Haag. Het kantoorpand is
een zeer duurzaam gebouw en is als eerste gebouw in
Nederland onderscheiden met de kwalificatie ‘excellent’
(BREEAM-NL). Zo zijn er bijvoorbeeld geen schadelijke
stoffen gebruikt tijdens de bouw en is er geen tropisch
hardhout gebruikt. Via een warmteterugwininstallatie
wordt het gebouw met aardwarmte verwarmd en is het
dak met sedum (vetplanten) bedekt als natuurlijke isolatie.
De Hartstichting vindt het uit maatschappelijk oogpunt
belangrijk zich te vestigen in een duurzaam pand dat
minder energie vergt en minder CO2 uitstoot.
De Hartstichting heeft in 2008 besloten om haar
onroerend goed in eigendom in Bilthoven en Den Haag
te verkopen en naar een gehuurde situatie te gaan. Zo
kwam er extra geld vrij dat we aan onze doelstellingen
konden besteden in plaats van dat dit geld vast zou zitten
in onroerend goed. In 2012 is dit ook daadwerkelijk als
doelbesteding gebruikt. De huur- en exploitatiekosten
van het nieuwe gehuurde gebouw hebben daarnaast
tot een kostenbesparing geleid. De Hartstichting en De
Hart&Vaatgroep hebben de nieuwe locatie aangegrepen
om over te gaan op het ‘het nieuwe werken’, inclusief
flexibele werkplekken en paperless office. De ingeslagen
weg naar een paperless officee heeft geleid tot een reductie
van ongeveer 50% van het papiergebruik op kantoor. De
introductie van het nieuwe werken leidt tot minder woonwerkverkeer en daarmee minder milieubelasting.
De Hartstichting en De Hart&Vaatgroep
hebben de nieuwe locatie aangegrepen om over
te gaan op het ‘het nieuwe werken’, inclusief
flexibele werkplekken en paperless office.
Ondernemingsraad
De ondernemingsraad (OR) van de Hartstichting voert namens het personeel overleg met de werkgever (bestuurder) over
het ondernemingsbeleid en de personeelsbelangen. Hierbij heeft de OR zowel oog voor het personeel als voor het belang
van de organisatie.
De ondernemingsraad (OR) van de Hartstichting
voert namens het personeel overleg met de werkgever
(bestuurder) over het ondernemingsbeleid en de
personeelsbelangen. Hierbij heeft de OR zowel oog voor
het personeel als voor het belang van de organisatie.
De ondernemingsraad streeft naar:
• Gelijke rechten en kansen voor alle medewerkers.
• Een stimulerende werkomgeving.
• Een transparante en open werksfeer.
De kernwaarden van de OR zijn integriteit, kwaliteit en
verantwoordelijkheid.
Vergaderingen
In 2013 is de ondernemingsraad formeel negen keer bij
elkaar gekomen en is er tien keer formeel overleg geweest
met de bestuurder. De OR heeft meerdere malen advies
uitgebracht over een voorgenomen besluit of verleende
zijn instemming. Belangrijke onderwerpen in 2013:
• Reorganisatie/verandertraject.
• Functie- en salarishuis.
• Medewerkersonderzoek.
• Klimaatbeheersing van het kantoor.
Bovendien heeft de ondernemingsraad in maart een
overleg gehad over de algemene gang van zaken met
de raad van toezicht, de bestuurder en de adviseurbestuurder. Dit overleg (artikel 24 van de WOR, Wet op de
Ondernemingsraden) is bedoeld om de OR te informeren
over zaken die (gaan) spelen in het daaropvolgende
halfjaar tot jaar. Ook wordt teruggekeken op de afgelopen
periode.
27 Jaarverslag 2013
Wat is besproken, publiceert de OR na elke ronde van
OR-vergadering en overleg met de bestuurder in een
Vlugschrift op intranet.
Op 31 december 2013 waren de volgende medewerkers lid
van de ondernemingsraad:
• Hubert de Leeuw, voorzitter.
• Marieke Bos-Flores.
• Mara van Dooremaal.
• Karin Hommen.
• Nelleke van der Houwen-Marti.
• Charlotte de Jong.
• Annette Roijaards.
Secretariële ondersteuning: Ada Nelisse.
Plannen voor 2014
De ondernemingsraad ziet toe op een zorgvuldige
afwikkeling van de reorganisatie. De OR verwacht
in 2014 onder meer instemmingsaanvragen te
ontvangen van de bestuurder voor de invoer van
competentiemanagement en beoordelingssystematiek.
Ook verwacht de OR aanvragen voor
arbeidsvoorwaarden.
Samenstelling
In maart 2014 loopt formeel de zittingsperiode af en
zullen OR-verkiezingen worden georganiseerd.
Raad van toezicht
De Hartstichting hanteert het 'raad van toezicht-model'. Dat betekent dat er één statutair eindverantwoordelijke directeur/
bestuurder is. Die vormt samen met de vier afdelingshoofden het managementteam. Directie en toezicht zijn gescheiden
bestuurslagen. De statuten en de reglementen voor de raad van toezicht en de directie voorkomen functievermenging en
garanderen de onafhankelijkheid van de toezichthouders en de directie.
Naleving richtlijnen jaarverslaglegging
c.b.f. art. 650.230/208 (B.RJ
650.230/208)
De raad van toezicht van de Hartstichting vervult drie
rollen:
• Toezichthouder.
• Werkgever.
• Klankbord voor de directeur/bestuurder.
Toezichthouder
De raad van toezicht houdt toezicht op het beleid van de
directeur/bestuurder en de algemene gang van zaken in de
stichting.
Werkgever
In haar rol als werkgever beoordeelt de raad van
toezicht het functioneren van de directeur/bestuurder.
De raad van toezicht beoordeelt de directeur jaarlijks.
Hiervoor is een beoordelingsprocedure opgesteld
waarin ook belanghebbende organisaties (stakeholders)
van de Hartstichting een rol spelen. De voorzitter en
vicevoorzitter van de raad voeren de toetsing uit en
koppelen die terug aan de voltallige raad. De beoordeling
in 2013 heeft geen aanleiding gegeven tot veranderingen in
de relatie tussen de directeur/bestuurder en de raad.
Klankbord
De voorzitter van de raad van toezicht heeft regulier
contact met de directeur, de ondernemingsraad, de
Wetenschappelijke Adviesraad en andere raden.
Taken en verantwoordelijkheden
Tot de taken van de raad van toezicht (RvT) behoren:
• Het werven van een directeur/bestuurder en het
beoordelen van zijn functioneren.
• Het goedkeuren van het algemene beleid.
• Het goedkeuren van het jaarverslag.
• Het goedkeuren van de jaarrekening.
• Het goedkeuren van de begrotingen.
• Het goedkeuren van de personeelsformatie en de
uitgangspunten van het arbeidsvoorwaardenbeleid.
Leden raad van toezicht
• Drs. Loek Vredevoogd, voorzitter tot 16 december 2013.
• Prof. dr. Eduard Klasen, voorzitter sinds 16 december
2013.
• Ing. Willem Bavinck, lid sinds februari 2006
(deskundigheid: vrijwilligers en patiënten).
• Mevrouw Ria Bremer, lid sinds maart 2008
(deskundigheid: communicatie, pr en media).
28 Jaarverslag 2013
• Mevrouw drs. Klaske de Jonge, directeur Corporate
Affairs Vodafone Nederland; lid sinds maart 2011 en
tevens lid van de auditcommissie en vicevoorzitter
van de raad van toezicht sinds december 2011
(deskundigheid: financiën en marketing).
• Mevrouw drs. Nienke Meijer, MSC, President Executive
Board Fontys University of Applied Sciences Fontys
Hogescholen; lid sinds maart 2011 en tevens lid van
de auditcommissie (deskundigheid: financiën en
marketing).
• Prof. dr. Dirk Jan van Veldhuisen, hoogleraar en
hoofd Cardiologie UMC Groningen, lid sinds juli 2011
(deskundigheid: wetenschap).
• Mr. André Schellart, waarnemer namens
De Hart&Vaatgroep sinds december 2012.
Nevenfuncties
Eduard Klasen
• Adviseur raad van bestuur Leids Universitair Medisch
Centrum.
• Vicevoorzitter raad van toezicht VU/VUmc.
• Voorzitter Coördinatieraad Medical Delta.
• Voorzitter commissie “Systeemfalen” ZonMw.
• Lid Adviesraad voor het Wetenschaps- en
Technologiebeleid (AWT) .
• Lid Raad van toezicht Diabetes Fonds Nederland.
• Lid Bestuur Nederlandse Diabetes Federatie.
• Lid NWO-commissie Beroep- en Bezwaarschriften.
• Voorzitter Wetenschappelijk College Fysiotherapie
KNGF.
• Lid KernteamTopsector Life Sciences and Health.
• Lid Scientific Advisory Board of the German Center for
Cardiovascular Research, DZHK.
• Lid Raad van toezicht Universitair Medisch Centrum
Trinity Health, Dublin (Ierland) .
• Lid NHS Strategic Board for Hospital Groups, Ierland.
• Voorzitter NWO Spinoza Commissie.
• Lid Algemeen Bestuur Leids Universiteitsfonds (LUF).
Willem Bavinck
• Lid raad van advies Stichting AED Tilburg.
• Adviseur bestuur De Hart&Vaatgroep.
Ria Bremer
• Directeur van Steeds ’n Scoop, communicatie en
multimedia-projecten.
Klaske de Jonge
• Directeur Corporate Affairs Vodafone Nederland.
• Lid raad van toezicht Maag Lever Darm Stichting
(MLDS).
Nienke Meijer
• President Executive Board University of Applied
Sciences, Fontys, Eindhoven.
• Lid raad van commissarissen Muziekcentrum Frits
Philips.
• Lid bestuurscommissie Kunstonderwijs.
• Lid bestuur Studielink.
• Lid stuurgroep Technologie Onderwijs Arbeidsmarkt.
• Lid raad van advies Ter AA College Helmond.
• Lid bestuur Bright Move Valorisatie.
• Voorzitter bestuur United Brains.
• Lid Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging, kring
Eindhoven.
• Jurylid Brains Award Eindhoven.
• Lid college van advies Ons Middelbaar Onderwijs.
• Lid raad van toezicht Citydynamiek/Eindhoven 365.
• Lid bestuur Brabant Culturele Hoofdstad 2018.
Dirk Jan van Veldhuisen
• Hoogleraar en hoofd Cardiologie UMC Groningen.
• Hoofdredacteur van het tijdschrift European Journal
of Heart Failure, een betaalde functie waarvan de
gelden 100% toekomen aan het UMC Groningen en de
Rijksuniversiteit Groningen.
• Lid van de stuurgroep van een aantal
hartfalenonderzoeken waarbij de industrie
betrokken is. Dit betreft onderzoeken met
geneesmiddelenproducenten Amgen (erythropoietine),
Johnson & Johnson (stof tegen antilichaam bij
hartfalen), SORBENT (CLP, een kaliumextruder),
St. Jude Medical (katheterbehandeling voor hoge
bloeddruk) en Vifor (intraveneus ijzer). Hiervoor krijgt
hij een vergoeding.
Schema van aftreden
herbenoeming
jaar van
aftreden
voorzitter v.a. 16-12-2013
lid RvT sinds 19-12-2012
2016
2020
Bavinck, ing.J.W.
lid RvT 15-02-2006
afgevaardigde namens Ver.Vrienden 1-12-‘09
2006
2006
2009
2014
Bremer, mw. M.Th.
lid RvT 21-03-08
2012
2016
De Jonge, mw.drs. K.
lid RvT 16-12-2010
2014
2018
Meijer, Msc., mw. N.
lid RvT 16-12-2010
Veldhuisen, prof.dr. D.J. van
lid RvT 05-07-2011
2015
2019
Waarnemer:
Schellart, mr. A.F.A.M.
namens De Hart&Vaatgroep per 20-12-2012
Naam
benoeming
Klasen, prof. dr. E.C.
2014
Vergaderingen raad van toezicht in 2013
14 februari 2013 (ingelast)
Aanwezigheid: 90%
Belangrijkste agendapunt:
• Benoeming nieuwe directeur.
20 maart 2013
Aanwezigheid: 100%
Belangrijkste agendapunten:
• Positionering Hartstichting.
• Meerjarenplan 2014-2017.
• Ontwikkeling mogelijkheid maatschappelijke raad en
patiënten/vrijwilligersraad.
• Organisatiewijzigingen.
• Jaarrekening /accountantsverslag.
• Statutenwijziging.
• Werkwijze CVON (CardioVasculair Onderzoek
Nederland).
29 Jaarverslag 2013
28 juni 2013
Aanwezigheid: 80%
Belangrijkste agendapunten:
• Aanpassing reglementen raad van toezicht, directie.
• Financiële resultaten.
• Organisatiewijzigingen.
• Beëindiging beschermheerschap van prins WillemAlexander vanwege zijn koningschap.
30 oktober 2013
Aanwezigheid 75%
Belangrijkste agendapunten:
• Stichting Alliantie Nederland Rookvrij!
• Samenwerking De Hart&Vaatgroep en Hartstichting.
• Risk management.
• Dress Red Day.
16 december 2013
Aanwezigheid: 70%
Belangrijkste agendapunten:
• Begroting en jaarplan 2014.
• Maatschappelijke raadpleging.
• Voorbereidingen 50 jaar Hartstichting.
Tijdens deze RvT-vergadering is de voorzittershamer
overgedragen aan prof. dr. E. Klasen.
De raad van toezicht wordt stapsgewijs betrokken in
de ontwikkeling van het meerjarenplan (visie, missie,
strategie, beleid) en keurt deze uiteindelijk goed. Elk jaar
wordt in het eerste kwartaal op basis van de jaarrekening,
het voorlopige jaarverslag en het 360 graden-stakeholdersonderzoek het functioneren van de directeur besproken en
beoordeeld.
30 Jaarverslag 2013
Tweemaal per jaar spreekt de raad van toezicht met de
accountant over de financiële jaarverslaglegging. Hierin
wordt tevens het managementverslag van de accountant
besproken. Daarna wordt het stuk plenair besproken en
zonodig neemt de raad besluiten.
De directeur wordt beloond volgens de richtlijnen VFI.
Hierover wordt verslag gedaan in de jaarrekening en op de
website van de Hartstichting. De Hartstichting kent geen
bonussen of gratificaties. De leden van de raad van toezicht
ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden.
Wel kunnen gemaakte onkosten met betrekking tot hun
lidmaatschap worden gedeclareerd.
Speerpunt Preventie: hartgezonde jeugd
Overgewicht en roken zijn de twee belangrijkste beïnvloedbare risicofactoren voor het ontstaan van hart- en vaatziekten.
Met het speerpunt hartgezonde jeugd richten we ons op een gezond gewicht en op het niet beginnen met roken. Alle
acties hieronder dragen bij aan dit speerpunt.
Lekker Fit!
De Hartstichting heeft in 2013 voedings- en
beweegonderwijs op basisscholen gestimuleerd. Met
het lespakket Lekker Fit! bereikten we bijna 160.000
basisschoolleerlingen uit alle acht groepen. Om de
tevredenheid van de vernieuwde Lekker Fit!-lesmaterialen
te toetsen, hebben we 300 basisscholen naar hun mening
gevraagd. De leerkrachten die aan dit onderzoek
meededen, gaven Lekker Fit! het rapportcijfer 7,4.
passen in een gezond voedingspatroon. In 2013 troffen
we de voorbereidingen voor een stakeholderbijeenkomst
over kidsmarketing van voedingsmiddelen op 14 februari
2014. In deze bijeenkomst spraken we over de wensen en
gedachten die leven bij de belangenorganisaties en over de
vervolgstappen die wij samen kunnen zetten om zo onze
lobby op dit onderwerp te versterken.
Alliantie Nederland Rookvrij! (ANR!)
Op 28 november 2013 richtten de Hartstichting, KWF
De lessen gaan over gezonde voeding, voldoende bewegen
Kankerbestrijding en het Longfonds de Stichting Alliantie
en gezonde keuzes
Nederland Rookvrij!
maken. Met een extra
op. De Alliantie wordt
Met het speerpunt hartgezonde jeugd richten
financiële bijdrage
ondersteund door een
we ons op een gezond gewicht en op het niet
ondersteunden we de
kennisbureau. Samen
scholen, zodat ze in elk
met onze partners in
beginnen met roken.
geval de komende drie
de ANR! pleiten we
jaar kiezen voor Lekker
voor het opnemen
Fit! Zo’n veertig scholen maakten hiervan gebruik in
van tabaksontmoediging in het Nationaal Programma
2013. Eind 2012 is er een extra subsidieronde geweest; een
Preventie (NPP). De Hartstichting lobbyde in Brussel voor
impuls vanuit de rijksoverheid om gezondheidsonderwijs
de invoering van onaantrekkelijke sigarettenverpakkingen
te stimuleren. Toen schreven 110 scholen zich in voor
en in Nederland voor het bewerkstelligen van een
Lekker Fit!
accijnsverhoging op sigaretten en shag.
Gezonde school
Belangrijke lobbymomenten
Wij zijn partner binnen het Convenant Gezond Gewicht
en het Vignet Gezonde School. Dit Vignet is een keurmerk
voor scholen die structureel aandacht besteden aan
gezondheid op school. De Hartstichting focust op voeding
en bewegen in het basisonderwijs. We jagen de lobby aan,
we zoeken verbinding met partners voor gezond beleid
op scholen en meer bekendheid van het Vignet Gezonde
School, en we vertegenwoordigen – heel concreet – het
lespakket Lekker Fit!
• In 2013 lobbyden we voor een accijnsverhoging op
tabak. Hogere prijzen ontmoedigen namelijk het
roken bij jongeren. We adverteerden vóór de Algemene
Beschouwingen samen met onze ANR!-partners in
drie landelijke dagbladen. Het doel was om het grote
publiek, inclusief de beleidsmakers, te waarschuwen
voor de nadelige effecten van het uitstellen van de
accijnsverhoging voor 2014.
• Met de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF)
lobbyden we met succes voor het opnemen van vroege
opsporing van groepen mensen met een verhoogd risico
op chronische ziekten in het Nationaal Programma
Preventie van het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport.
• Met de Consumentenbond en de Nierstichting
organiseerden we een actie over zoutreductie in voeding
voor gezondheidswoordvoerders in de Tweede Kamer.
Tijdens het debat liet de minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport weten een platform in te stellen dat de
normen over zout gaat vaststellen. In 2014 blijven we dit
steunen.
FitFoodFun-factor
Met onze FitFoodFun-bus geven we lessen en workshops
aan basisschoolkinderen over gezond trakteren. Dit
doen we samen met onze partners het Voedingscentrum
en supermarktketen Lidl. De leerlingen kunnen onder
andere een sportieve kennisquiz spelen. Maar liefst 15.000
kinderen behaalden het certificaat voor hun bezoek aan de
FitFoodFun-bus. In 2012 waren dit 10.000 kinderen.
Kidsmarketing
Met de Consumentenbond hebben we de afgelopen
jaren gelobbyd voor een strengere wet- en regelgeving
voor kindermarketing rondom producten die niet goed
31 Jaarverslag 2013
Plannen voor 2014
Lekker Fit!
De scholen die met Lekker Fit! werken, ontvingen van ons in januari 2014 het reguliere lesmateriaal en een
ouderbrochure. De bedoeling is dat de scholen de ouderbrochures verspreiden en daarmee de ouderbetrokkenheid bij
de Lekker Fit!-lessen en overige activiteiten van de school op het gebied van gezond leven verhogen. Dit draagt bij aan
het thuis praten over en toepassen van wat de kinderen op school hebben geleerd.
In 2014 gaan we dertig afleveringen maken voor een kindertelevisieprogramma dat wordt uitgezonden op RTL 8/
Telekids. Het programma sluit aan bij het stimuleren van een gezonde school, meer aandacht besteden aan een gezonde
leefstijl thuis en op school en aan het lesprogramma Lekker Fit!
Alliantie Nederland Rookvrij! (ANR!)
In 2014 willen we met verschillende partijen ‘de Nationale Stoppen-met-roken-maand’ organiseren, naar het Britse
voorbeeld ‘Stoptober’. Daarnaast bereidt de Hartstichting in 2014 een campagne voor om meisjes niet te laten beginnen
met roken.
32 Jaarverslag 2013
Speerpunt Meer overleving: Nederland één 6-minutenzone
In Nederland krijgen elke week driehonderd mensen buiten het ziekenhuis een hartstilstand. Dat gebeurt vooral
thuis, maar ook op straat of op de sportclub. In totaal zijn er 15.000-16.000 slachtoffers per jaar; 10-20% overleeft een
hartstilstand, afhankelijk van de regio. De Hartstichting wil echter dat de overleving bij een hartstilstand buiten het
ziekenhuis overal in Nederland 25% wordt. Dit kan als bij een hartstilstand binnen de eerste 6 minuten gereanimeerd kan
worden en een Automatische Externe Defibrillator (AED) wordt ingezet.
Wat moet hiervoor gebeuren?
• Direct 112 bellen om een ambulance op te roepen en de
burgerhulpverlening in te schakelen.
• Direct starten met reanimeren.
• Binnen 6 minuten met een AED het hart één of meer
stroomstoten toedienen om het normale hartritme
terug te brengen.
met de lobby om de inzet van een AED vergoed te krijgen
door de zorgverzekering van de patiënt.
Reanimatielessen op school
Samen met scholen in het voortgezet onderwijs wil
de Hartstichting zo veel mogelijk jongeren leren
reanimeren, zodat zij een bijdrage kunnen leveren aan
de 6-minutenzone. In het schooljaar 2013-2014 doen
Een gebied waarin het zo geregeld is dat bij een
al vijftig pilotscholen mee: veel meer dan de twaalf
hartstilstand altijd
scholen die gepland
binnen 6 minuten
waren. Om nog meer
op de juiste wijze
scholen te stimuleren
De Hartstichting wil dat heel Nederland een
gehandeld wordt en
om structureel
6-minutenzone wordt. Hierdoor kunnen we
burgerhulpverleners
reanimatieonderwijs
jaarlijks duizend extra levens redden.
worden opgeroepen,
aan te bieden,
noemen we een
ontwikkelde de
6-minutenzone. De
Hartstichting een
Hartstichting wil dat heel Nederland een 6-minutenzone
lespakket. Dat bevat een train-de-trainercursus voor
wordt. Hierdoor kunnen we jaarlijks duizend extra levens
docenten (dit schooljaar zijn al tweehonderd leerkrachten
redden.Diverse activiteiten en projecten dragen bij aan
opgeleid tot reanimatie-instructeur) en een lesprogramma
deze doelstelling. In 2013 waren dit:
voor leerlingen vanaf 14 jaar: de 6-minutenles. Het
• 6-minutenzones opzetten.
lesmateriaal is geschikt voor digiborden. Ook is onze
• Reanimatielessen geven op school.
theatervoorstelling Raphaël, over een jongen die een
• Samenwerken met Reanimatiepartners.
hartstilstand krijgt, geschikt gemaakt voor scholen. De
• Multimediale publiekscampagne voeren.
Vriendenloterij stelde H 550.000 ter beschikking voor het
project Reanimeren op school.
6-minutenzones opzetten
In een 6-minutenzone krijgen twee groepen mensen
een noodoproep via een sms. Aan mensen die kunnen
reanimeren wordt gevraagd om naar het slachtoffer in de
buurt te gaan en te beginnen met reanimeren. Een tweede
groep krijgt tegelijkertijd het verzoek om een AED in de
buurt te halen en naar het slachtoffer te brengen.
Voor een goedwerkende sms-oproep is een oproepsysteem
in alle 112-meldkamers nodig. Er zijn nu twee
oproepsystemen: Hartslag Nu en Hartveilig Wonen.
Hoewel de systemen niet kunnen worden samengevoegd,
hebben de besturen wel afgesproken om beter samen
te werken. Inmiddels heeft de Hartstichting een
samenwerkingsovereenkomst gesloten met Hartslag Nu.
Ook werken we aan een samenwerking met Hartveilig
Wonen.
We ontwikkelden voorlichtingsmaterialen om de
6-minutenzones in te richten. Ook ondersteunen
we bij de inrichting en promotie van grote én kleine
6-minutenzones. Vele initiatiefnemers hebben ons al
benaderd, waaronder de provincie Groningen en de
gemeentes Zoetermeer en Tilburg. Ook zijn we begonnen
33 Jaarverslag 2013
Samenwerken met Reanimatiepartners
De Hartstichting wil dat iedereen in zijn eigen buurt tegen
een kleine vergoeding een reanimatiecursus kan volgen.
Daarom bieden onze Reanimatiepartners op veel plekken
in Nederland tegen lage kosten reanimatiecursussen
aan. De cursussen zijn conform de richtlijnen van de
Nederlandse Reanimatieraad (NRR). Er zijn inmiddels
350 Reanimatiepartners die op bijna 500 plaatsen in
het land reanimatiecursussen organiseren. Hiermee
bereikten we de gewenste dekking. Samen leiden de
Reanimatiepartners jaarlijks zo’n 60.000-70.000 cursisten
op. De Reanimatiepartners werken ook mee aan de andere
activiteiten en projecten om van ‘Heel Nederland één
6-minutenzone’ te maken. Zo leiden zij docenten op,
geven ze les op scholen of maken ze van hun woonplaats
een 6-minutenzone. Samen met de Reanimatiepartners
ontwikkelden we materialen om de 6-minutenzones te
kunnen inrichten.
Multimediale publiekscampagne
Eind augustus 2013 begonnen Philips en de Hartstichting
samen met de interactieve Facebookcampagne ‘Red een
Hart’. Mensen die meededen aan de campagne, maakten
kans op een van de zes AED’s met een reanimatietraining
van een van onze Reanimatiepartners. Philips heeft
ervoor gezorgd dat de AED’s zijn aangemeld bij een
reanimatieoproepsysteem. De AED’s zijn geplaatst op een
openbare plek naar keuze van de winnaar. Die maakten
daarmee bijvoorbeeld de buurt, sportclub of school
veiliger.
Van 28 oktober t/m 21 november 2013 voerden we een
6-minutencampagne. Hierin lieten we zien dat het
belangrijk is dat zo veel mogelijk mensen weten hoe
ze hulp moeten bieden tijdens de eerste 6 cruciale
minuten bij een hartstilstand. Het publiek is opgeroepen
om zich via hartstichting.nl aan te melden voor een
reanimatiecursus. Dat leverde 12.500 aanmeldingen op. De
campagne was gericht op mensen van 35-64 jaar oud. De
campagne bestond uit radio- en tv-spots en advertenties
in dagbladen. Uit onderzoek van bureau Ipsos blijkt dat
het een sterke campagne was met een heel duidelijke
boodschap. De campagne maakte mensen bewust van het
belang van reanimatie en roept op tot actie. Twee op de
drie Nederlanders kent de campagne.
Evaluatie
Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam (AMC)
voert momenteel een wetenschappelijke evaluatie uit
van onze activiteiten op het terrein van ‘Hartstilstand’.
Het doel van deze activiteiten is om de overleving bij een
hartstilstand buiten het ziekenhuis te verhogen naar 25%.
In 2015 verwachten we de resultaten van dit onderzoek.
Plannen voor 2014
6-minutenzones
De Hartstichting wil de samenwerking tussen beide reanimatieoproepsystemen verbeteren. Voor heel Nederland
brengen we in kaart hoeveel burgerhulpverleners en AED’s er zijn en waar ze zich bevinden. We blijven de inrichting
van 6-minutenzones stimuleren. Ons streven voor eind 2014 is dat 100.000 mensen zich hebben aangemeld als
burgerhulpverlener bij een oproepsysteem en dat er 10.000 AED’s zijn aangemeld die 24 uur per dag, 7 dagen per week
beschikbaar zijn. We blijven lobbyen om de inzet van AED’s vergoed te krijgen.
Reanimatieonderwijs
We zorgen dat nog meer scholen structureel reanimatieonderwijs aanbieden. De doelstelling is dat tien scholen per
provincie dit doen. Om aandacht te vragen voor dit project, beginnen we in maart met het aanjagen van een online
petitie voor structureel reanimatieonderwijs op middelbare scholen. Die bieden we in oktober aan politiek Den Haag
aan. Op 6 juni wordt een recordpoging reanimeren gedaan met vierduizend scholieren. Ook wordt een serious game
ontwikkeld, een levensecht computerspel over reanimeren. We doen dit allemaal met het geld dat we hebben gekregen
van de Vriendenloterij.
Reanimatiepartners
Ook in 2014 zorgen we dat het netwerk van Reanimatiepartners op peil blijft. Zij stimuleren hun cursisten om zich als
burgerhulpverlener aan te melden bij een reanimatieoproepsysteem. Wij ondersteunen de Reanimatiepartners onder
meer met lesmateriaal, nieuwsbrieven en kennisdagen. Zo willen we de partners enthousiasmeren en motiveren om
zich te blijven inzetten voor de Hartstichting. Mocht een van de Reanimatiepartners toch uitvallen, dan zoeken wij een
nieuwe partner om de landelijke dekking op peil te houden. De partners doen ook mee aan de andere projecten van het
speerpunt, zoals reanimatieonderwijs op school, de invoering van 6-minutenzones en de publiekscampagne.
Publiekscampagne
In mei 2014 wordt het publiek met een nieuwe massamediacampagne opgeroepen om op reanimatiecursus te gaan.
Daar worden ze gestimuleerd deel te nemen aan een reanimatiecursus of om deze te herhalen.
34 Jaarverslag 2013
Speerpunt Minder last van hart- en vaatziekten:
regie over eigen leven en zorg
Sinds 2013 behartigen De Hartstichting en patiëntenvereniging De Hart&Vaatgroep samen de belangen van hart- en
vaatpatiënten. Dit doen we vanuit de gezamenlijke afdeling Patiënt. Hier geven we invulling aan het speerpunt ‘Regie over
eigen leven en zorg’.
De Hart&Vaatgroep
De Hart&Vaatgroep is een patiëntenvereniging van en voor
mensen met een hart- of vaatziekte. De organisatie zet zich
in voor een betere positie van hart- en vaatpatiënten in de
zorg. Ook biedt De Hart&Vaatgroep ondersteuning aan
mensen met een hart- en vaataandoening en hun naasten.
In 2013 investeerde de Hartstichting H 1,48 miljoen in De
Hart&Vaatgroep.
Van, voor en met mensen met een harten vaataandoening
Eén van de speerpunten van de Hartstichting en De
Hart&Vaatgroep is ‘Regie over eigen leven en zorg’.
Hiermee willen we ervoor zorgen dat mensen met hart- en
vaatziekten meer grip krijgen op hun leven en minder
leed en ongemak ervaren. Het doel is dat ze ondanks de
ziekte hun leven kunnen leiden op een manier die bij
hen past. Ook willen we dat de patiëntenstem doorklinkt
in de manier waarop de zorg georganiseerd wordt.
Patiënten en hun naasten worden betrokken bij besluit- en
meningsvorming door:
• Vragenlijsten in te vullen.
• Meldacties uit te zetten.
• Focusgroepen te organiseren en te begeleiden.
Op deze manieren krijgen wij meer inzicht in de mening
en behoefte van patiënten en naasten over onderwerpen
rondom hart- en vaatziekten.
Steunen en sterken van de patiënt en zijn
naasten
In 2013 faciliteerden wij diverse manieren van
lotgenotencontact, zodat mensen met een hart- of
vaataandoening elkaar kunnen helpen en steunen. Dat
gebeurde bijvoorbeeld tijdens de tien speciale vakanties.
Hieraan namen 252 deelnemers en 137 vrijwilligers deel.
Ook organiseerden wij landelijk en regionaal meer dan
twintig patiëntenbijeenkomsten waar mensen informatie
hebben gekregen en met elkaar in gesprek konden gaan.
De Infolijn Hart en Vaten heeft in 2013 ruim 11.000 vragen
beantwoord. Van de medisch-inhoudelijke vragen gingen
er bijna 2.700 over hartziekten. De top drie meest gestelde
vragen over hartziekten is:
1. Hartritmestoornissen
2.Bypass
3.Dotterbehandelingen en hartinfarct.
35 Jaarverslag 2013
Verder zijn er bijna 600 vragen gesteld over
vaataandoeningen. De meeste vragen gingen over
aneurysma’s en vernauwingen in de beenslagaders.
Om de patiënt te ondersteunen, geven wij toegang
tot betrouwbare kennis en informatie via de website
van De Hart&Vaatgroep. De website is 230.000 keer
bezocht (61.000 bezoeken meer dan in 2012), waarvan de
downloadpagina ‘brochures’ bijna 4.000 keer is bekeken.
Er zijn bijna 51.000 papieren brochures aangevraagd. Met
het lifestylemagazine Vida bereikten wij met vijf edities
per jaar en een oplage van 22.000 stuks per keer meer dan
450.000 mensen. Vida kreeg van de lezers het rapportcijfer
8. Ruim 80% van de lezers vindt het magazine prettig
We willen ervoor zorgen dat mensen met harten vaatziekten meer grip krijgen op hun leven
en minder leed en ongemak ervaren.
leesbaar en bijna 90% geeft aan Vida aan te bevelen aan
anderen.
Vanuit de gezamenlijke afdeling ondersteunen we
mensen met een hart- en vaataandoening bij een gezonde
leefstijl. Met tips en informatie helpen we patiënten
om hun leefstijl zo goed mogelijk te laten aansluiten
bij hun mogelijkheden, waardoor mensen deze leefstijl
ook (beter) volhouden. In het kader daarvan hielden we
in 2013 elf kookworkshops en er zijn landelijk diverse
stressmanagementtrainingen gegeven.
Goede kwaliteit van behandeling en zorg
Ook richten we ons op het behartigen van belangen
van hart- en vaatpatiënten bij de diverse stakeholders
in het zorgveld. Dat zijn bijvoorbeeld zorgaanbieders
en -verzekeraars, onderzoeksraden en overheden. We
betrekken patiënten bij het verbeteren van de kwaliteit
van behandeling en zorg. Het doel is betere en effectievere
zorg die aansluit bij hun wensen en behoeften. Zo is in
2013 een Meldpunt Antistolling geopend. Hier kunnen
mensen hun ervaringen met zorg voor antistolling
melden. Tot nu toe hebben ruim achthonderd mensen
dat gedaan. De resultaten zijn onder meer gepresenteerd
bij trombosediensten en hun brancheorganisatie. Ook is
nagegaan hoeveel ziekenhuizen telemonitoring aanbieden
aan hun patiënten met hartfalen. De uitkomsten zijn
gepubliceerd via de Thermometer Telemonitoring
Hartfalen.
De Hart&Vaatgroep reikte in 2013 het Vaatkeurmerk uit
aan 82 ziekenhuizen die aan de kwaliteitscriteria van
de patiëntenorganisatie voldoen. De criteria voor het
keurmerk zijn aangepast aan de nieuwe inzichten en flink
aangescherpt in vergelijking met de vorige uitreiking.
Ondanks deze aanscherping wist toch 90% van alle
ziekenhuizen die vaatzorg aanbieden het Vaatkeurmerk te
behalen.
In 2013 waren wij onder andere betrokken bij het
opstellen van diverse behandelrichtlijnen, zorgmodules
en protocollen. Voor verschillende aandoeningen en
ketenzorg zijn kwaliteitscriteria ontwikkeld vanuit
patiëntenperspectief. Deze criteria zijn de basis voor
zorgverbeteringstrajecten en voor zorginkoop. In het
kader van het zorgakkoord namen we deel aan de debatten
over verzekerde zorg en het basispakket.
De Hart&Vaatgroep is lid van het Platform Vitale Vaten
en vervulde een voortrekkersrol in het herzien van
de zorgstandaard cardiovasculair risicomanagement
(CVRM). In het Platform Vitale Vaten werken patiënten
en zorgverleners samen om de aanpak van risicofactoren
voor hart- en vaatziekten te verbeteren. De zorgstandaard
is gepresenteerd op het congres ‘van Weten naar Doen!’.
Hier zijn 240 zorgverleners geweest. Een belangrijk
onderwerp was ook hier hoe zorgverleners patiënten
kunnen ondersteunen in het voeren van de regie op harten vaatziekten. De Hartstichting ondersteunt dit platform
financieel.
36 Jaarverslag 2013
Plannen voor 2014
Ook in 2014 zetten we ons in om de belangen van
mensen met hart- en vaataandoening en hun naasten te
behartigen. Hiervoor organiseren wij diverse nieuwe
activiteiten, zoals:
• Een relatieprogramma voor jongeren met een
aangeboren hartaandoening.
• Het project Transmurale zorg bij Hartfalen in 2014,
waarin een ‘individueel zorgplan’ komt.
• Het ‘Post Infarct Traject’ samen met de Nederlandse
Vereniging voor Cardiologie (NVVC) voor meer
zelfmanagement en om mensen die een hartinfarct
meemaakten te sterken.
• Een patiëntenpanel voor het systematisch raadplegen
van patiënten.
• Een patiëntencommunity voor ondersteuning en
begeleiding van hart- en vaatpatiënten.
• Stressmanagementtrainingen.
• Het opleiden van ervaringsdeskundigen, zodat zij
stressmanagementtrainingen kunnen geven.
Speerpunt Wetenschappelijk onderzoek: gericht
op doorbraken en impact
De schade die hart- en vaatziekten aanrichten, is veelal onherstelbaar of zelfs dodelijk. De Hartstichting wil dit veranderen.
Daarom investeren wij in wetenschappelijk onderzoek. We willen hart- en vaatziekten opsporen vóórdat ze onherstelbare
schade veroorzaken, betere behandelingen mogelijk maken en deze ziekten genezen. Dit doen wij door wetenschappers te
stimuleren onderzoek te doen dat patiënten zo snel mogelijk verder helpt. We financieren wetenschappelijk onderzoek van
hoge kwaliteit en investeren in de opleiding van wetenschappers. Ook brengen we onderzoekers en patiënten dichter bij
elkaar. We sturen op de kwaliteit van onderzoek en op de impact ervan op de maatschappij. Om dit te bereiken, werken we
nauw samen met onze doelgroepen.
De Hartstichting investeert in onderzoek via:
• CardioVasculair Onderzoek Nederland (CVON).
• Persoonsgebonden beurzen voor talentvolle
onderzoekers binnen het dr. E. Dekkerprogramma.
• Topinstituten CTMM (Center for Translational
Molecular Medicine) en BMM (BioMedical Materials
program).
• Uitvragen op specifieke onderwerpen, ook wel calls
genoemd. In 2013 waren dit hart- en vaatziekten
bij vrouwen, aangeboren hartafwijkingen en de
hartspierziekte cardiomyopathie.
• Life Sciences & Health Plaza van de overheid.
Investeren in gezondheidsonderzoek
via CVON
De gezondheidsproblemen rond hart- en vaatziekten
worden steeds complexer. Binnen het wetenschappelijk
onderzoek moet elk probleem bovendien steeds
specialistischer worden benaderd. Samenwerking tussen
disciplines is daarom een vereiste. In 2011 was dit voor de
Hartstichting aanleiding om de stap te zetten van kleine
onderzoeksprojecten naar grote programma’s: een pakket
van samenhangende onderzoeken met een duidelijk
Wij stimuleren wetenschappers
onderzoek te doen dat patiënten zo
snel mogelijk verder helpt.
omschreven doel. Samen met de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen (KNAW), de Nederlandse
organisatie voor gezondheidsonderzoek NWO/ZonMw
en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische
Centra (NFU) steunen we daartoe CardioVasculair
Onderzoek Nederland (CVON). Dit is een initiatief van,
voor en door cardiovasculaire onderzoekers. CVON wil de
Nederlandse cardiovasculaire onderzoeksgemeenschap
zo organiseren dat deze klaar is voor de toekomst. Ook
dient CVON bij de Europese Unie aanvragen in voor extra
onderzoeksmiddelen.
In 2011 en 2012 heeft de Hartstichting voor H 40 miljoen
geïnvesteerd in acht onderzoeksprogramma’s. Er is in
2013 geen subsidieronde geweest. Voor 2014 schept de
37 Jaarverslag 2013
Hartstichting een nieuwe mogelijkheid om via CVON
onderzoeksfinanciering aan te vragen.
Strategiecommissie van start
In opdracht van de vier CVON-partners is een commissie
ingesteld die een strategisch beleidsplan en een plan van
aanpak voor het vervolg oplevert. De commissie buigt zich
over de vier punten die door de partners zijn benoemd als
het belangrijkst voor strategisch vervolgbeleid van CVON:
• Europa
• Talentontwikkeling
• Inzet industriële partners
• Organisatievorm
Onder andere op basis van deze plannen bepaalt de
Hartstichting medio 2014 haar beleid ten aanzien van
CVON.
Lopende onderzoeken CVON
In 2011 en 2012 zijn acht grote onderzoeken begonnen
binnen CVON. Die steunen we financieel en we volgen de
voortgang.
• Darmbacteriën tegen hart- en vaatziekten?
Prof. dr. Marten Hofker (UMC Groningen) en prof. dr.
Mihai Netea (Radboudumc Nijmegen) doen onderzoek
naar chronische ontstekingen. We weten dat die
bijdragen aan het ontstaan van hart- en vaatziekten,
maar hoe dat precies werkt, is nog onbekend.
• Plotselinge hartdood voorkomen
Prof. dr. Arthur Wilde (AMC Amsterdam) en prof. dr.
Marc Vos (UMC Utrecht) doen uitgebreid genetisch
onderzoek bij personen die opeens aan een hartstilstand
zijn overleden en bij families die door genetische aanleg
een verhoogd risico lopen op een hartstilstand.
• Dement door hart- en vaatziekten?
Prof. dr. Mat Daemen (AMC Amsterdam) en prof. dr.
Mark van Buchem (LUMC Leiden) onderzoeken de link
tussen hart- en vaatziekten en dementie.
• Genezing zoeken voor ernstige hartlongziekte
Prof. dr. Anton Vonk Noordegraaf (VU Amsterdam) en
prof. dr. Peter ten Dijke (LUMC Leiden) doen onderzoek
om meer te weten te komen over de oorzaken van hoge
bloeddruk in de longen. Dat is een probleem waar
patiënten vaak aan overlijden. Soms al op zeer jonge
leeftijd.
• Hartklep die levenslang meegaat
De teams van prof. dr. Frank Baaijens (TU Eindhoven)
en prof. dr. Pieter Kappetein (Erasmus MC Rotterdam)
ontwikkelen een nieuw type hartklep die veel voordelen
oplevert voor met name jonge hartpatiënten.
• Hartspier genezen met stamcellen
Prof. dr. Pieter Doevendans (UMC Utrecht) en prof.
dr. Hans Clevers (KNAW – Hubrecht Instituut)
werken aan nieuwe methoden om de hartspier te
repareren. Dat doen ze via onderzoek naar stamcellen,
lichaamscellen die kunnen uitgroeien tot een hartspier.
De wetenschappers gaan op zoek naar het type stamcel
dat daarvoor het best te gebruiken is.
• Hartfalen behandelen via genen
Prof. dr. Yigal Pinto (AMC Amsterdam) en prof. dr. Leon
de Windt (Maastricht UMC+) doen onderzoek dat betere
behandelingen moet opleveren voor patiënten met
hartfalen. Ze richten zich op een specifiek genetisch
aspect: de micro-RNA’s.
• Nieuwe medicijnen tegen slagaderverkalking
Prof. dr. Johan Kuiper (Leiden/Amsterdam Center
for Drug Research) en prof. dr. John Kastelein (AMC
Amsterdam) richten zich met hun onderzoek op nieuwe
mogelijkheden om slagaderverkalking te stoppen.
Ze zoeken naar nieuwe aanknopingspunten om het
dichtslibben van de bloedvaten te remmen.
Investeren in toponderzoekers via het
dr. E. Dekkerprogramma
In 2013 kende de Hartstichting zeventien beurzen toe voor
nieuw onderzoek. Een investering van ruim H 4,6 miljoen.
de beurzen die zij ontvangen, kunnen de volgende
onderzoeken worden gedaan:
Beurs Arts vóór aanvang specialist
Hartstilstand minder vaak veroorzaakt door
ritmestoornissen?
Het percentage hartstilstanden door levensbedreigende
hartritmestoornissen is in de afgelopen decennia sterk
gedaald. Drs. Michiel Hulleman van het Academisch
Medisch Centrum in Amsterdam onderzoekt wat de
achterliggende oorzaken zijn van deze daling. Wat
is er veranderd in de tussentijd? Zijn de patiënten
van nu anders dan die van dertig jaar geleden? Is het
medicijngebruik van deze patiënten van invloed? Door
gegevens te analyseren van gereanimeerde patiënten bij
wie geen ritmestoornis werd vastgesteld, hoopt Hulleman
te ontdekken of andere ziekten en medicijngebruik een rol
hebben gespeeld.
Hartspierziekte in de familie: bij wie verloopt de ziekte
ernstig, bij wie blijft de ziekte onschuldig?
Bij welke mensen met aritmogene cardiomyopathie
- een erfelijke hartspierziekte die begint met
hartritmestoornissen en later gevolgd kan worden door
hartfalen - verloopt de ziekte ernstig en bij welke mensen
niet? Drs. Judith Groeneweg van het Universitair Medisch
Centrum Utrecht hoopt deze vraag aan het eind van haar
onderzoek te kunnen beantwoorden. Ze wil mensen
met een hoog risico op een ernstig verloop van de ziekte
vroegtijdig kunnen identificeren. Daarom onderzoekt
zij bij meer dan duizend mensen (onder wie patiënten en
familieleden van patiënten) welke erfelijke en eventueel
andere factoren kunnen voorspellen bij wie de ziekte
ernstig zal verlopen en bij wie niet.
Beurs Arts in opleiding tot specialist
Het Nederlandse onderzoek naar hart- en vaatziekten is
van hoog niveau. Om dat zo te houden, is het belangrijk
dat talentvolle jonge onderzoekers uitgroeien tot
Zoeken tussen genetisch afval
De afgelopen jaren zijn steeds meer genen ontdekt die
de kans op een hartstilstand verhogen. De ene persoon
met zo’n gen krijgt nooit ergens last van, terwijl een
toponderzoekers. Wij helpen daarbij met speciale
subsidies: de dr. E. Dekkerbeurzen. Deze beurzen stellen
ander op jonge leeftijd plotseling overlijdt. Hoe kan dat?
Ahmad Amin van het Academisch Medisch Centrum in
talentvolle wetenschappers in staat onderzoek te doen
naar onder meer een betere behandeling bij hartstilstand,
Amsterdam zoekt uit of het antwoord ligt in de stukken
DNA tússen de genen. Als deze stukken DNA inderdaad
hartfalen en hartinfarct. Het gaat om de volgende beurzen:
• Beurs Arts vóór aanvang specialist.
informatie geven over het persoonlijk risico op een
hartstilstand, dan kun je veel beter inschatten of een
• Beurs Arts in opleiding tot specialist.
• Beurs Junior postdoc.
inwendige defibrillator (ICD) nodig is of niet.
•
•
•
•
Ontsnappingsroute rond herseninfarct
Als een bloedpropje een bloedvat in de hersenen
afsluit (herseninfarct), leidt dat niet altijd tot evenveel
hersenschade. Dit hangt af van de vertakkingen van de
bloedvaten rondom het herseninfarct en die verschillen
van mens tot mens. Dr. Reinoud Bokkers van het
Universitair Medisch Centrum Utrecht vermoedt dat
patiënten beter op maat behandeld kunnen worden
Beurs Senior postdoc.
Beurs Junior staflid.
Beurs Established investigator.
Beurs Kindercardiologisch onderzoeker.
132 onderzoekers dienden een onderzoeksvoorstel in.
Na een strenge selectie zijn uit deze groep zeventien
wetenschappers als beste naar voren gekomen. Dankzij
38 Jaarverslag 2013
door de doorbloeding van de hersenen en alternatieve
bloedroutes te onderzoeken. Met een speciale MRIscan is goed te zien hoe de hersendoorbloeding is en via
welke routes het bloed door de hersenvaten stroomt.
Bokkers wil weten of zo’n scan goed kan weergeven of een
hersengebied nog te redden is met medicijnen. Als dat zo
blijkt te zijn, kunnen patiënten die volgens de huidige
protocollen geen stolseloplossende medicijnen krijgen in
de toekomst toch profiteren van deze medicijnen.
Ochtendhart of avondhart?
Hartcellen werken niet altijd even hard. Ze hebben, net als
veel andere cellen, een vast ritme van activiteiten dat zich
elke 24 uur herhaalt. Maar als de pompkracht van het hart
afneemt (hartfalen), lijkt dit ritme verstoord. Dr. Linda
van Laake van het Universitair Medisch Centrum Utrecht
onderzoekt of de behandeling van hartfalen verbetert
als je rekening houdt met de fase waarin hartcellen zich
bevinden. Zo hoopt zij erachter te komen wat de beste
momenten zijn om stamcellen toe te voegen aan de
beschadigde hartspier.
Beurs Junior postdoc
Rem op slagaderverkalking
Bij slagaderverkalking kruipen niet alleen vetten in de
wand van bloedvaten, maar ook ontstekingscellen. Die
ontstekingscellen kunnen slagaderverkalking zowel
afremmen als verergeren. Dr. Jan van den Bossche
van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam
wil achterhalen hoe je cellen die de ontsteking bij
slagaderverkalking afremmen kunt stimuleren en hoe
je de cellen die ontstekingen verergeren juist kunt
afremmen. Zo hoopt hij nieuwe aanknopingspunten te
vinden om slagaderverkalking tegen te gaan.
Lagere bloeddruk door gezonde vetten in babymelk?
Hebben kinderen die als baby veel zogenoemde ‘visvetten’
binnenkregen een lagere bloeddruk dan kinderen met
weinig van die vetten in hun babymelk? Die vraag wil
dr. ir. Lenie van Rossem van het Universitair Medisch
Centrum Utrecht beantwoorden. Een hoge bloeddruk
gaat gepaard met een verhoogde kans op een hartof herseninfarct. Als blijkt dat je de bloeddruk bij
kinderen gunstig kunt beïnvloeden via visvetzuren
in de melkvoeding van baby’s, dan zou dit levenslang
gezondheidswinst kunnen opleveren.
Beurs Senior postdoc
Witte bloedcellen een andere kant op sturen. Op weg naar
een nieuwe behandeling tegen slagaderverkalking?
Slagaderverkalking is een langdurig proces dat
vernauwingen in onze slagaders veroorzaakt. Daardoor
kunnen we een hart- of herseninfarct krijgen.
Ontstekingsprocessen verergeren slagaderverkalking.
39 Jaarverslag 2013
Vooral witte bloedcellen die in de vaatwand kruipen,
werken deze ontsteking in de hand. Dr. Janine van Gils
van het Leids Universitair Medisch Centrum wil deze
ontstekingen afremmen door de besturing van witte
bloedcellen te beïnvloeden. Ze probeert methoden
te ontwikkelen om eiwitten te beïnvloeden die de
witte bloedcellen ‘besturen’. Ze wil deze eiwitten zo
manipuleren, dat ze witte bloedcellen ervan weerhouden
in de vaatwand te kruipen. Als dit lukt, kan dit leiden tot
een nieuwe behandeling tegen ontstekingsprocessen bij
slagaderverkalking.
Versuikerde eiwitten. Een nieuw doelwit in de strijd tegen
slagaderverkalking.
Slagaderverkalking behandelen door leverontsteking
aan te pakken. Dr. Kristiaan Wouters van de Universiteit
Maastricht hoopt dat dit een nieuwe therapie wordt
tegen hart- en vaatziekten. Hij richt zich vooral op de
kwalijke rol van versuikerde eiwitten en op bepaalde
witte bloedcellen die een rol spelen bij ontstekingen in
de lever en bij slagaderverkalking. Hij onderzoekt hoe de
versuikerde eiwitten deze witte bloedcellen beïnvloeden.
Uiteindelijk wil hij de samenwerking tussen deze
eiwitten en witte bloedcellen dusdanig verstoren, dat
een ontsteking uitblijft. Dit kan uiteindelijk een nieuwe
behandeling tegen slagaderverkalking opleveren.
Welke antistollingsmiddelen zijn het beste en het veiligste
voor wie?
Mensen die een herseninfarct hebben gehad, krijgen
vaak antistollingsmiddelen voorgeschreven om een
volgend infarct te voorkomen. Antistolling kan echter ook
vervelende bijwerkingen hebben: bloedingen. Maar welke
antistollende medicijnen geven de beste bescherming
tegen een volgend herseninfarct en zorgen tegelijkertijd
voor een kleine kans op bloedingen? Dr. Jacoba Greving
van het Universitair Medisch Centrum Utrecht wil een
risicotabel ontwikkelen waarmee een arts dat per patiënt
kan bepalen.
Kalk in slagaders. Maakt het uit waar het zit?
Verkalking van slagaders kan optreden aan de binnenkant
en aan de buitenkant. Dr. Joline Beulens van het
Universitair Medisch Centrum Utrecht wil weten of
mensen met verkalking aan de binnenkant van de
slagaders en mensen met verkalking aan de buitenkant
van de slagaders een ander risico op hart- en vaatziekten
hebben. Ook onderzoekt zij of de processen die leiden
tot deze vormen van verkalking van elkaar verschillen.
En ze wil achterhalen of je mensen met een hoog risico
op hart- en vaatziekten beter kunt opsporen als je naar
de plaats van de verkalking kijkt. Ten slotte richt haar
onderzoek zich op de vraag of vitamine K de verkalking
aan de binnen- of buitenkant kan tegengaan. Als dat
zo is, dan heeft zij een eenvoudige behandeling van
slagaderverkalking in handen.
Beurs Junior staflid
Ontstoken hartklep beter in beeld
Wie ter vervanging van een lekkende of vernauwde
hartklep een nieuwe hartklep heeft gekregen van
kunststof, metaal of dierlijk materiaal, loopt het risico
dat deze ontstoken raakt. Dr. Ricardo Budde van het
Universitair Medisch Centrum Utrecht onderzoekt of een
nieuw soort CT-scan beter laat zien of kunsthartkleppen
ontstoken zijn. Op dit moment is het lastig om deze
diagnose goed te stellen. Artsen kunnen daardoor niet
altijd met zekerheid zeggen of een patiënt een operatie of
een antibioticumkuur nodig heeft.
Is een oplosbare stent beter?
Cardiologen kunnen sinds kort na het dotteren een stent
plaatsen die het lichaam na een paar jaar zelf oplost. Het
idee is dat het bloedvat dan weer helemaal is hersteld.
Maar zorgen deze oplosbare stents ook echt voor betere
doorbloeding van de hartspier dan de gangbare stents
van metaal? Dr. Paul Knaapen van de Vrije Universiteit
Amsterdam zoekt een antwoord op deze vraag. Daarvoor
gaat hij de komende jaren zestig patiënten volgen die een
dotterbehandeling moeten ondergaan. De helft van de
patiënten krijgt een gangbare stent van metaal, de andere
helft een oplosbare stent. Als de doorbloeding na drie jaar
beter is met de oplosbare stent en het bloedvat ziet er van
binnen goed uit, dan kunnen deze nieuwe stents een goed
alternatief worden voor de huidige metalen stents.
Beurs Established investigator
Genezing van boezemfibrilleren in zicht?
Boezemfibrilleren is een veelvoorkomende
hartritmestoornis die ernstige gevolgen kan hebben. Het
beschadigt de hartspiercellen waardoor de hartspiercellen
steeds gevoeliger worden voor boezemfibrilleren. Dr.
Bianca Brundel van het Universitair Medisch Centrum
Groningen wil deze vicieuze cirkel doorbreken. Ze wil een
behandeling ontwikkelen die boezemfibrilleren geneest
door beschadigingen aan de hartspiercel te repareren.
Enerzijds probeert zij eiwitten te versterken die de
hartspiercellen beschermen tegen schade. Anderzijds
probeert ze eiwitten die schade veroorzaken te blokkeren.
Hoe bestuur je de thermostaat van onze
cholesterolstofwisseling?
Een te hoog cholesterolgehalte kan leiden tot
slagaderverkalking, een belangrijke veroorzaker van
hart- en vaatziekten. Dr. Noam Zelcer van het Academisch
Medisch Centrum in Amsterdam doet onderzoek naar een
eiwit dat ingrijpt bij een te hoog cholesterolgehalte in het
bloed. Het maakt deel uit van een soort thermostaat die
het cholesterolniveau in het lichaam op peil houdt. Noam
Zelcer hoopt dat zijn inzichten ooit leiden tot een nieuwe
cholesterolverlagende behandeling.
40 Jaarverslag 2013
We dragen niet alleen financieel bij: we volgen
de projecten en helpen om de resultaten zo snel
mogelijk te vertalen naar een toepassing in de
kliniek. Zo hebben patiënten er snel profijt van.
Beurs Kindercardiologisch onderzoeker
Verjongingskuur voor de hartspier
Bij veel patiënten met een aangeboren hartafwijking
neemt de pompkracht van het hart af als ze volwassen
zijn (hartfalen). Dr. Gert van den Berg van het Sophia
Kinderziekenhuis in Rotterdam onderzoekt of dit komt
door een afname van de celdeling. Als dit zo blijkt te zijn,
is de vraag waarom het volwassen hart dit vermogen
tot celdeling verliest. Kinderharten bevatten namelijk
spiercellen die zich nog kunnen delen. Uiteindelijk
zouden wetenschappers kunnen proberen deze celdeling
opnieuw ‘aan te zetten’, zodat de hartspier afgestorven
hartspiercellen kan vervangen. Dat biedt mogelijkheden
voor nieuwe behandelingen van hartfalen door
aangeboren hartafwijkingen én andere oorzaken.
Vaatvernauwing in longen terugdraaien
Bij progressieve pulmonale arteriële hypertensie raken de
bloedvaten in de longen steeds verder vernauwd. Daardoor
moet het hart steeds krachtiger pompen om het bloed nog
bij de longen te krijgen. Dit houdt het hart uiteindelijk
niet vol, waardoor de pompkracht afneemt (hartfalen). Dr.
Jan-Renier Moonen van het Universitair Medisch Centrum
Groningen zoekt naar een manier om deze ongeneeslijke
ziekte een halt toe te roepen of zelfs terug te draaien.
Moonen richt zich op de binnenbekleding van bloedvaten:
de endotheelcellen. De werking van deze cellen is
verstoord bij deze ziekte. Moonen is een eiwit op het
spoor dat ervoor lijkt te zorgen dat deze endotheelcellen
goed blijven werken. Hij onderzoekt of hij de negatieve
processen in beschadigde endotheelcellen kan herstellen
door dit eiwit te activeren. Als dat lukt, wordt het mogelijk
om te testen of bestaande medicijnen voor andere
aandoeningen ook dit eiwit activeren. Als dat niet geval is,
kunnen wellicht nieuwe medicijnen worden ontwikkeld.
Investeren in onderzoek via
topinstituten
De Hartstichting wil dat ontdekkingen in het
laboratorium zo snel mogelijk leiden tot echte
verbeteringen voor patiënten. Sinds 2009 investeren we
daarom H 11,7 miljoen in de grote onderzoeksprogramma’s
(CTMM en BMM), waarin de beste onderzoekers,
universiteiten en bedrijven hun krachten bundelen. We
dragen niet alleen financieel bij: we volgen de projecten en
helpen om de resultaten zo snel mogelijk te vertalen naar
een toepassing in de kliniek. Zo hebben patiënten er snel
profijt van.
CTMM: ziekten eerder opsporen
Het Center for Translational Molecular Medicine (CTMM)
draait om onderzoek naar biomarkers. Dat zijn signalen in
het lichaam die aangeven dat er iets misgaat, nog voordat
er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en
voorkomt verdere schade. In het CTMM dragen wij bij
aan acht onderzoeksprojecten op het gebied van hart- en
vaatziekten. De onderzoeken richten zich op de opsporing
en de behandeling van hartfalen, levensbedreigende
hartritmestoornissen, slagaderverkalking en diabetes.
BMM: genezen met nieuwe materialen
Bij het BioMedical Materials program (BMM) staat de
zoektocht naar nieuwe biomedische materialen centraal.
Deze helpen het lichaam om beschadigde organen
te herstellen, bijvoorbeeld na een hartinfarct. In dit
programma dragen wij bij aan vijf onderzoeksprojecten
op het gebied van hart- en vaatziekten. Deze onderzoeken
richten zich op de ontwikkeling van lichaamseigen
hartkleppen, op veiligere stents en op biomaterialen om de
vorming van nieuwe bloedvaten te stimuleren en schade
patiënt diastolisch hartfalen ontwikkelt. De gevonden
eiwitten of stukjes genetisch materiaal kunnen mogelijk
gebruikt worden voor het ontwikkelen van nieuwe
medicijnen.
De Hartstichting steunt dit onderzoek met H 2.469.143.
Leefstijlinterventie rondom de zwangerschap
Hebben moeders en hun kinderen een gezonder hart
en gezondere bloedvaten als deze moeders voor hun
zwangerschap hulp hebben gekregen bij het verbeteren
van hun leefstijl? Met deze vraag gaat de onderzoeksgroep
van prof. dr. Tessa Roseboom (AMC Amsterdam) zich
de komende vijf jaar bezighouden. Het onderzoek zal
concrete adviezen opleveren voor vrouwen die zwanger
willen worden. De onderzoekers zullen deze resultaten
ook bekendmaken via de social media, zodat de doelgroep
deze adviezen direct in de praktijk kan brengen.
De Hartstichting investeert H 2.376.000 in dit onderzoek.
Onderzoek aangeboren hartafwijkingen
bij kinderen
aan het hart te repareren.
Investeren in specifieke onderwerpen
In april 2013 hebben we wetenschappers opgeroepen
om onderzoeksvoorstellen in te dienen naar hart- en
vaatziekten bij vrouwen, aangeboren hartafwijkingen
en cardiomyopathie. Na een strenge selectieprocedure
ontvangen de volgende onderzoeken subsidie:
Onderzoek hart- en vaatziekten bij
vrouwen
Op zoek naar typisch ‘vrouwelijke’ risicofactoren voor harten vaatziekten
Welke risicofactoren voorspellen de kans op harten vaatziekten bij vrouwen? Dat wil een groot
samenwerkingsverband tussen wetenschappers en artsen
van verschillende onderzoeksinstellingen achterhalen.
Het onderzoek levert uiteindelijk een risicotabel op waarin
een arts kan aflezen hoeveel kans een vrouw met bepaalde
kenmerken en risicofactoren heeft om hart- en vaatziekten
Kennis over processen in het groeiende kinderhart inzetten
tegen hartfalen
Prof. dr. Wim Helbing (Erasmus MC Rotterdam) en
prof. dr. Vincent Christoffels (AMC Amsterdam) willen
lessen leren van het groeiende kinderhart om hartfalen
en hartritmestoornissen te voorkomen. Zij zoeken
naar processen in het kinderhart die het hart lijken te
beschermen tegen verslechtering van de functie, ook als
een hart afwijkend gebouwd is. Ze willen weten hoe ze die
processen kunnen gebruiken voor nieuwe behandelingen
tegen hartfalen bij aangeboren hartafwijkingen. Het
onderzoek duurt 4,5 jaar en vindt plaats in een groot
samenwerkingsverband tussen alle Nederlandse
academische centra voor aangeboren hartafwijkingen en
het Hubrecht Instituut in Utrecht.
De Hartstichting heeft H 1.602.471 vrijgemaakt voor dit
onderzoek.
Een tweeslippige aortaklep: wie krijgt complicaties en wie
niet?
te krijgen. De leiding van het project is in handen van prof.
dr. ir. Eric Boersma (Erasmus MC) en prof. dr. Bart Fauser
Prof. dr. Jolien Roos-Hesselink (Erasmus MC Rotterdam),
prof. dr. Bart Loeys (Radboudumc Nijmegen) en prof. dr.
(UMC Utrecht).
De Hartstichting steunt het onderzoek met H 2.160.000.
Marco de Ruijter (LUMC Leiden) doen de komende vier
jaar onderzoek naar een veelvoorkomende aangeboren
Op weg naar een test die de vrouwelijke vorm van hartfalen
hartafwijking: een aortaklep die bestaat uit twee slippen
in plaats van drie. Doel: achterhalen welke patiënten
verraadt
Kunnen we diastolisch hartfalen (een vorm van hartfalen
met deze aangeboren hartafwijking later ernstige
gezondheidsklachten krijgen en welke niet.
die vaak bij vrouwen voorkomt, waarbij het hart niet
goed kan ontspannen) opsporen door eiwitten en
genetisch materiaal in het bloed te meten? Het Queen
of Hearts-onderzoek van prof. dr. Gerard Pasterkamp
(Universitair Medisch Centrum Utrecht) en prof. dr. Marc
Spaanderman (Maastricht UMC+) wil deze vraag over 4,5
jaar beantwoord hebben. Uiteindelijk moet het onderzoek
leiden tot een test waarmee artsen kunnen bepalen of een
De Hartstichting steunt het onderzoek met H 1.047.651.
41 Jaarverslag 2013
Onderzoek cardiomyopathie
Gedilateerde cardiomyopathie: hoe ernstig verloopt de
ziekte per kind?
Dr. Michiel Dalinghaus (Erasmus MC Rotterdam) gaat
op zoek naar factoren die kunnen voorspellen welke
kinderen met gedilateerde cardiomyopathie (een ziekte
waarbij het hart sterk verwijd is en het niet goed bloed
kan uitpompen) snel achteruitgaan en welke niet. Ook
onderzoekt hij in welke dosering hartfalenmedicijnen
het beste werken bij kinderen met deze ernstige
hartspierziekte.
De Hartstichting en Stichting Hartedroom investeren
gezamenlijk H 380.543* in het onderzoek, dat vier jaar zal
duren. Alle afdelingen kindercardiologie in Nederland
werken samen in dit project.
* De totale investering in de cardiomyopathie-projecten bedraagt O 647.473,
waarbij de Hartstichting O 372.473 inbrengt en Stichting Hartedroom O 275.000.
Gedilateerde cardiomyopathie door fouten in het
onderhoudssysteem van de hartspiercel
Hoe veroorzaken fouten in onderhoudseiwitten
gedilateerde cardiomyopathie (een ziekte waarbij
het hart sterk verwijd is en het niet goed bloed kan
uitpompen) bij jonge kinderen en hoe is dit proces
te corrigeren? Dit hoopt prof. dr. Harm Kampinga
(Universitair Medisch Centrum Groningen) de komende
drie jaar op te helderen. Zo hoopt hij niet alleen
aanknopingspunten te vinden voor de behandeling van
deze specifieke vorm van gedilateerde cardiomyopathie,
maar ook voor andere vormen ervan door fouten in
spiersamentrekkingseiwitten. Kampinga werkt hiervoor
samen met prof. dr. Van der Velden (VUMC in Amsterdam),
dr. Vos (Isala Klinieken Zwolle) en dr. Brundel (UMC
Groningen).
De Hartstichting en Stichting Hartedroom investeren
gezamenlijk H 266.930* in zijn onderzoek.
* De totale investering in de cardiomyopathie-projecten bedraagt O 647.473,
onderdelen van stamcellen (exosomen) met hulp van
slimme biomaterialen – lichaamsvreemde materialen,
bijvoorbeeld kunststoffen – het herstellend vermogen van
de hartcellen kunnen versterken.
Boezemfibrilleren terugdraaien door helpereiwitten te
stimuleren
Boezemfibrilleren is een hartritmestoornis die de kans op
een herseninfarct verhoogt. Vaak begint het met periodes
van boezemfibrilleren, maar de ziekte wordt uiteindelijk
chronisch. Dit komt doordat boezemfibrilleren de
hartspiercel beschadigt, wat weer meer boezemfibrilleren
in de hand werkt. Dr. Bianca Brundel van het Universitair
Medisch Centrum Groningen is helpereiwitten op het
spoor die de hartspiercellen beschermen tegen deze
beschadigingen. Deze helpereiwitten zorgen ervoor dat
de eiwitten die het samentrekken van de hartspiercel
regelen, hun werk goed kunnen doen. In dit project
probeert Brundel te achterhalen of boezemfibrilleren ook
terug te draaien is. Zij wil weten of middelen die ervoor
zorgen dat er meer van deze helpereiwitten worden
aangemaakt, de schade aan de hartspiercel ook herstellen.
Als deze middelen werken, kunnen ze als medicijn tegen
boezemfibrilleren dienen.
Lopende en afgeronde onderzoeken in
2013
Behalve de onderzoeken die dit jaar startten, werkten
onderzoekers hard aan de tientallen projecten die we de
afgelopen jaren hebben gehonoreerd. En elk jaar leveren
wetenschappers hun eindresultaten op.
Onderzoek lopend in 2013
Een aantal van de meest opvallende tussentijdse resultaten
van lopend onderzoek waarin we investeren:
waarbij de Hartstichting O 372.473 inbrengt en Stichting Hartedroom O 275.000.
Wetenschappers hebben in 2013 een beroep kunnen
doen op de Hartstichting om in aanmerking te komen
Aspirine voor het slapengaan kan kans op infarct verkleinen
Door het innemen van aspirine voor het slapengaan
in plaats van in de ochtend, klonteren bloedplaatjes
in de ochtenduren minder samen. Dit kan de kans op
een hart- of herseninfarct verkleinen. Onderzoeker
drs. Tobias Bonten van het LUMC in Leiden heeft deze
voor de ‘LSH Plaza Call’ van de overheid. Na een strenge
selectieprocedure hebben we drie onderzoeksconsortia
onderzoeksresultaten op dinsdag 19 november 2013
gepresenteerd tijdens de Scientific Sessions van de
geholpen hun aanvraag in te dienen. LSH Plaza heeft twee
van de aanvragen uiteindelijk gehonoreerd en die krijgen
American Heart Association in Dallas, Texas, het grootste
internationale congres over hart- en vaatziekten ter
ook onze steun.
wereld.
Stamcellen dirigeren naar de juiste plek met MRI
Voor de behandeling van hartfalen is veel hoop gevestigd
Het onderzoek laat zien dat bij mensen die aspirine rond
bedtijd innamen, de bloedplaatjes minder actief waren in
op het repareren van het hart met stamcellen. Een van
de uitdagingen is om deze cellen naar de juiste plaats
in het hart te dirigeren. Een project onder leiding van
dr. Steven Chamuleau van het UMC Utrecht ontwikkelt
een nieuwe injectiekatheter die samen met een speciale
geleidingsdraad in de MRI gebruikt kan worden. Met de
MRI kun je namelijk het best bepalen welk deel van het
hart beschadigd is. Ook onderzoekt dit project of bepaalde
de ochtend. Dit betekent dat het bloed minder snel stolsels
vormt, waardoor de kans op een hart- of herseninfarct
verkleint. Verder onderzoek is nodig om te bewijzen
of dit daadwerkelijk het effect is. Aangezien heel veel
patiënten met hart- en vaatziekten dagelijks aspirine
innemen, kan dit wellicht vele hart- of herseninfarcten in
de ochtenduren voorkomen.
Dr. Anske van der Bom is verbonden aan het Leids
Investeren in onderzoek via LSH Plaza
van de overheid
42 Jaarverslag 2013
Universitair Medisch Centrum. De Hartstichting steunde
haar onderzoek met H 209.572. Tobias Bonten is de
onderzoeker van dit project.
Omschakeling in energiegebruik voorkomt hartfalen
Menselijk hartfalen heeft een moleculaire oorzaak. Dat
blijkt volgens onderzoekers van het Maastricht UMC+ uit
diermodellen. Ze hebben ontdekt hoe ze het falende hart
kunnen laten omschakelen van 'ongezond' naar 'gezond'
energiegebruik, met herstel van hartfunctie als gevolg.
De Maastrichtse onderzoekers hebben de resultaten
gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Cell
Metabolism. Dit onderzoek maakt deel uit van een groot
samenwerkingsverband tussen diverse universiteiten en
bedrijven, CTMM genaamd.
De Hartstichting investeert H 1,5 miljoen in dit onderzoek,
dat begon in 2009 en loopt tot 2015.
Nieuwe software om kans op hartinfarct beter te
voorspellen
In juni 2013 hebben onderzoekers belangrijke
onderzoeksresultaten gepubliceerd in het toonaangevende
tijdschrift Journal of the American College of Cardiology:
een nieuwe methode waarmee de kans op een hartinfarct
beter te voorspellen is. Hiervoor is speciale software
ontwikkeld waarmee CT-scans van het hart sterk
verbeterd kunnen worden. Het onderzoek maakt deel
uit van een groot samenwerkingsverband tussen diverse
universiteiten en bedrijven, CTMM genaamd.
De Hartstichting investeert H 1 miljoen in dit onderzoek,
dat begon in 2009 en loopt tot 2014.
Fruitvlieg cruciaal in ontwikkeling nieuw medicijn tegen
hartritmestoornis
Een nieuw geneesmiddel tegen de hartritmestoornis
boezemfibrilleren kan schade aan het hart voorkomen
die ontstaat door het boezemfibrilleren zelf. Het is
het eerste geneesmiddel dat die schade tegengaat
en de verergering van de ritmestoornis remt. Deze
bevindingen zijn gepubliceerd in het toonaangevende
tijdschrift Circulation. De werkzaamheid van het nieuwe
geneesmiddel werd eerst aangetoond in fruitvliegen. De
levensbedreigende scheuring. Patiënten die behandeld
zijn met losartan, hebben na drie jaar een kleinere kans op
een verwijding van de aorta vergeleken met patiënten die
deze behandeling niet kregen. Deze resultaten werden op
2 september 2013 bekendgemaakt op het internationaal
congres van de European Society of Cardiology in Amsterdam
en gepubliceerd in het European Heart Journal.
Dr. Maarten Groenink is cardioloog aan het Academisch
Medisch Centrum in Amsterdam. De Hartstichting
steunde zijn onderzoek met H 253.472.
Risicofactoren voor scheurende vaten ontdekt
Onderzoekers hebben verschillende genetische
risicofactoren gevonden voor een abdominaal aortaaneurysma, een verwijding van de lichaamsslagader
in de buik. Deze risicofactoren duiden erop dat er
verschillende processen betrokken zijn bij het ontstaan
van zo’n buikaneurysma. Bijvoorbeeld een ontregelde
vetstofwisseling, ontstekingsreacties en processen
waardoor het bloedvat van vorm verandert. Dit maakt het
mogelijk medicijnen te ontwikkelen die zich richten tegen
deze processen.
Dr. Annette Baas is verbonden aan het Universitair
Medisch Centrum Utrecht. De Hartstichting steunde haar
onderzoek met een beurs van H 163.311.
Nieuwe genetische oorzaken plotselinge hartdood ontdekt
Een combinatie van afwijkingen in diverse
genen vergroten de kans op levensgevaarlijke
hartritmestoornissen en plotselinge hartdood. Dit hebben
Amsterdamse wetenschappers op 21 juli 2013 gepubliceerd
in het wetenschappelijke toptijdschrift Nature Genetics.
Prof. dr. Connie Bezzina is verbonden aan het Academisch
Medisch Centrum in Amsterdam. Dit onderzoek is mede
gesteund door de Hartstichting, die een projectsubsidie
gaf van H 249.649,75.
Lange mensen hebben meer kans op trombose
Lange mensen lopen meer kans op een bloedprop in hun
been (trombose) dan mensen van gemiddelde lengte.
Dit concludeert dr. Linda Flinterman na onderzoek met
steun van de Hartstichting. Op 28 mei 2013 is ze aan de
hartcellen van de fruitvlieg lijken heel veel op die van de
mens.
Universiteit Leiden gepromoveerd.
Prof. dr. Frits Roosendaal is hoogleraar klinische
De Hartstichting steunde het onderzoek van
dr. Bianca Brundel (Universitair Medisch Centrum
epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch
Centrum. De Hartstichting steunde zijn onderzoek,
Groningen) met H 209.572.
waarop dr. Linda Flinterman promoveerde, met
H 165.519,00.
Onderzoek afgerond in 2013
Elk jaar levert een groot aantal onderzoeken die we
Selectie van het allerbeste onderzoek
steunen hun resultaten op. Een selectie van de meest
opvallende resultaten:
Wetenschappelijke Adviesraad
Bestaand medicijn effectief bij syndroom van Marfan
Een vaak voorgeschreven medicijn tegen hoge bloeddruk,
losartan, blijkt effectief te zijn bij het syndroom van
Marfan. Marfanpatiënten hebben een verwijding van
de aorta met een groot risico op een aneurysma en
De leden van de Wetenschappelijke Adviesraad zijn de
voorzitters van de verschillende selectiecommissies voor
onze beurzen en onderwerpgebonden onderzoeken.
Deze commissies beoordelen alle subsidieaanvragen
uiterst zorgvuldig. Zij geven advies welke onderzoekers
en onderzoeken onze financiële steun verdienen.
43 Jaarverslag 2013
Daarnaast geeft de Wetenschappelijk Adviesraad gevraagd
en ongevraagd advies over allerlei zaken die met het
onderzoeksveld te maken hebben.
Het bestuur van de Wetenschappelijke Adviesraad bestond
in 2013 uit:
• Prof. dr. M.L. Simoons, voorzitter Wetenschappelijke
Adviesraad, voorzitter van de selectiecommissies
‘Kindercardiologisch onderzoeker’ en ‘Onderzoek naar
hart- en vaatziekten bij vrouwen’.
• Prof. dr. A.W. Hoes, voorzitter selectiecommissie ‘Arts
vóór aanvang specialistenopleiding’.
• Prof. dr. Y.M. Smulders, voorzitter selectiecommissie
‘Junior staflid’.
• Prof. dr. Y.M. Pinto, voorzitter selectiecommissies
‘Junior postdoc’ en ‘Onderzoek aangeboren
hartafwijkingen’.
• Prof. dr. M.J.A.P. Daemen, voorzitter selectiecommissie
‘Established investigator’.
• Prof. dr. L.J. Kappelle, voorzitter selectiecommissie ‘Arts
in opleiding tot specialist’.
• Prof. dr. J.W. Jukema, voorzitter selectiecommissies
‘Clinical Established investigator’, ‘Senior postdoc’ en
‘Onderzoek cardiomyopathie’.
Advies selectie dr. E. Dekkerprogramma
De Hartstichting besteedt het geld van haar donateurs
aan het allerbeste wetenschappelijk onderzoek. Daarom
adviseert de Wetenschappelijke Adviesraad ook over de
toewijzing van beurzen in ons dr. E. Dekkerprogramma.
Hiermee stimuleren wij de carrières van veelbelovende
jonge wetenschappers.
Beste referent 2013
Voor een deskundige beoordeling van subsidieaanvragen
is de Hartstichting afhankelijk van referenten. Dit zijn
wetenschappers die onze subsidieaanvragen beoordelen.
In 2013 hebben wij hulp gekregen van zo’n 550 referenten.
Als erkenning voor dit belangrijke werk reiken we elk
jaar de prijs uit voor de 'Beste referent'. In 2013 ging
deze prijs naar dr. Fatih Arslan, cardioloog in opleiding
in het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Fatih
Arslan heeft twee aanvragen voor Dekkerbeurzen
beoordeeld. Zijn beoordelingen zijn opgevallen door de
goede opbouwende kritiek en de aandacht die eraan was
besteed. Bij dit persoonsgebonden beurzenprogramma
vragen wij niet alleen om het onderzoeksvoorstel te
beoordelen, maar ook de kandidaat. Beide aspecten had
hij zeer uitgebreid beoordeeld. Arslan heeft niet alleen een
gestructureerde review per punt gegeven, maar ook extra
literatuurreferenties.
De prijs ‘Beste referent’ bestaat uit een wisselbeker
en een bedrag dat de winnaar kan gebruiken om een
wetenschappelijk congres in het buitenland te bezoeken.
44 Jaarverslag 2013
Internationale Selectiecommissies (IC’s)
In 2013 heeft de Hartstichting geld beschikbaar gesteld
voor onderzoek naar hart- en vaatziekten bij vrouwen,
aangeboren hartafwijkingen en de hartspierziekte
cardiomyopathie. We hebben wetenschappers gevraagd
om onderzoeksvoorstellen in te dienen waarin diverse
centra samenwerken. Dit laatste maakt het moeilijk om
onafhankelijke Nederlandse experts te vinden voor de
beoordeling. Om belangenverstrengeling te voorkomen,
hebben we voor de selectie een beroep gedaan op
internationale selectiecommissies.
Selectie onderzoek aangeboren hartafwijkingen
• We hebben vijf onderzoeksvoorstellen ontvangen in
2013, die allemaal beoordeeld zijn door internationale
referenten.
• Vier onderzoekers hebben zich mogen presenteren
aan de Internationale Selectiecommissie en onze
Eindgebruikerscommissie.
• We steunen twee onderzoeken.
Advies selectie onderzoek hart- en vaatziekten bij vrouwen
• We hebben drie verzoeken om financiering ontvangen
in 2013.
• Alle aanvragers hebben hun voorstel gepresenteerd
aan de Internationale Selectiecommissie en onze
Eindgebruikerscommissie.
• De aanvragers hebben vervolgens hun
onderzoeksvoorstellen aangepast.
• We financieren alle drie de onderzoeken.
Advies selectie onderzoek hartspierziekte cardiomyopathie
De Hartstichting heeft haar krachten gebundeld
met de Stichting Hartedroom om onderzoek naar
cardiomyopathie bij kinderen mogelijk te maken.
• In 2013 hebben we drie onderzoeksvoorstellen
ontvangen, waarvan er twee beoordeeld zijn door
internationale referenten.
• Twee onderzoekers hebben hun voorstel mogen
presenteren aan de Internationale Selectiecommissie en
onze Eindgebruikerscommissie.
• De aanvragers hebben vervolgens hun
onderzoeksvoorstellen aangepast.
• De aangepaste voorstellen voldeden aan de voorwaarden
en zijn gehonoreerd door de Hartstichting en de
Stichting Hartedroom.
Advies selectie LSH Impulse call
In het kader van het topsectorenbeleid van de overheid
heeft het LSH Plaza, het programmabureau van de
topsector Life Sciences & Health (LSH) van de overheid, de
'LSH Impulse Call' uitgezet. Het doel van deze oproep is
het stimuleren van samenwerkingen tussen bedrijven,
gezondheidsfondsen en kennisinstellingen die werken aan
kwaliteitsverbetering en beheersing van de zorgkosten.
Na een voorselectie hebben drie onderzoeksconsortia
met de Hartstichting als partner een aanvraag ingediend.
Uiteindelijk heeft LSH Plaza twee aanvragen gehonoreerd.
De Hartstichting steunt elk onderzoek met H 400.000.
De overheid en het bedrijfsleven investeren respectievelijk
H 250.000 en H 400.000 per onderzoek.
Prioriteiten stellen in onderzoek: onze
onderzoeksagenda
In 2013 zijn we begonnen met de voorbereidingen voor een
onderzoeksagenda in 2014. We willen het geld dat we van
donateurs ontvangen, inzetten om belangrijke doorbraken
te realiseren. Zo kunnen we veel beter laten zien wat we
met het onderzoek willen bereiken.
Het onderzoek naar het voorkómen, beter behandelen en
genezen van hart- en vaatziekten is zeer divers. We kiezen
met de onderzoeksagenda voor een duidelijke focus door
veel geld in een beperkt aantal onderwerpen te investeren.
Welke onderwerpen dat zijn, bepalen we in samenspraak
met wetenschappers, patiënten en hun naasten, donateurs
en vrijwilligers. Ook het Nederlandse publiek krijgt een
stem.
In 2013:
• Hebben we een begeleidingscommissie opgericht.
Hierin zijn zo veel mogelijk partijen vertegenwoordigd
die betrokken zijn bij de preventie en behandeling van
hart- en vaatziekten, zoals zorgverleners, onderzoekers
en patiënten.
• Hebben we deelnemers geworven voor
groepsgesprekken om alle onderwerpen te
inventariseren die leven, onder andere via De
Hart&Vaatgroep, onze online nieuwsbrief voor
wetenschappers, vakverenigingen, Facebook en de
website.
• Hebben we twee pilot-groepsgesprekken georganiseerd:
een met wetenschappers en een met patiënten en hun
naasten.
Wat er leeft, wordt bepaald in twee rondes met
groepsgesprekken. Deze gesprekken staan gepland voor
het voorjaar van 2014. De begeleidingscommissie selecteert
vervolgens samen met de Hartstichting onderwerpen die
tijdens de gesprekken genoemd zijn. Daarna bieden we
heel Nederland de kans te stemmen op de onderwerpen
die ze het belangrijkst vinden. Op basis hiervan stellen
we onze onderzoeksagenda samen, die in mei klaar
zal zijn. De eerste oproep aan wetenschappers voor
onderzoeksvoorstellen op basis van de agenda, doen we in
2014.
Investeren in de opleiding van
wetenschappers
In 2013 hebben we geïnvesteerd in de opleiding van jonge
onderzoekers via:
• De jaarlijkse opleidingsweek over hart- en vaatziekten.
• De workshop ‘Patiënt in beeld’.
45 Jaarverslag 2013
Opleidingsweek over hart- en
vaatziekten
Elk jaar organiseren we samen met de universitair
medische centra een opleidingsweek om jonge
onderzoekers op te leiden tot topwetenschappers.
Met opdrachten en presentaties van vooraanstaande
wetenschappers kwam de kennis van bijna honderd harten vaatonderzoekers op een hoger niveau.
Workshop ‘Patiënt in beeld’
Patiënten maken wetenschappelijk onderzoek mogelijk
door als proefpersoon aan onderzoek mee te werken.
Een andere rol hebben patiënten vaak niet, terwijl zij
juist ervaringsdeskundigen zijn. Daarom vinden wij dat
patiënten op meer manieren betrokken moeten worden bij
onderzoek. In de jaarlijkse cursus voor jonge onderzoekers
besteden we hier aandacht aan in de vorm van een
workshop: In view of the patient in cardiovascular research. We
dagen de cursisten uit om na te denken over de rol die
patiënten in hun onderzoek kunnen spelen. Helaas kon de
patiënt die we in 2013 bij de workshop wilden betrekken
om gezondheidsredenen niet aanwezig zijn.
Contact onderzoeker en patiënt
Samen met patiënten
We vinden het belangrijk dat onderzoeken die wij
financieren, zo goed mogelijk aansluiten bij de praktijk.
Op die manier leiden onderzoeksresultaten ertoe dat we
hart- en vaatziekten kunnen voorkomen, behandelen
en genezen. Ook als het onderzoek nog een lange weg te
gaan heeft, is deze focus belangrijk. Daarom stimuleren
we het contact tussen onderzoekers, zorgprofessionals,
patiënten en publiek. We vinden het belangrijk om al
onze doelgroepen te betrekken bij het onderzoek. Niet
alleen kunnen onderzoekers leren van patiënten, maar het
publiek krijgt ook een beter beeld van de studies waaraan
wij hebben bijgedragen.
Eindgebruikerscommissie
Eind 2012 hebben we een Eindgebruikerscommissie
opgericht. Deze commissie bestaat uit mensen die
persoonlijk, in hun werk of in hun omgeving ervaring
hebben met hart- en vaatziekten. De commissie bestaat uit
vier patiënten, twee incidentele zorggebruikers (mensen
zonder hart- en vaatziekte), twee verpleegkundigen,
twee huisartsen en twee specialisten (cardioloog en een
internist). Het doel is onderzoekers te helpen een zo groot
mogelijke bijdrage te leveren aan de strijd tegen hart- en
vaatziekten. We stellen hiervoor samen met de commissie
criteria op voor de beoordeling van onderzoeksaanvragen.
Ook gaat de commissie in gesprek met onderzoekers die
subsidie van de Hartstichting hebben gekregen. In 2013
kwam de commissie acht keer bij elkaar.
Rol van de commissie in 2013:
• De commissie ging in gesprek met onderzoekers van het
consortium CTMM (Center for Translational Molecular
Medicine) om hun onderzoek verder te brengen naar
een echt product. De onderzoekers kregen waardevolle
tips, waarvan sommige direct in de ontwikkeling van de
producten zijn meegenomen.
• De commissie was betrokken bij de beoordeling van
onderzoeksaanvragen op het gebied van vrouwen,
aangeboren hartafwijkingen en cardiomyopathie.
De commissie heeft met alle aanvragers gesproken
die hun onderzoek mochten verdedigen voor de
wetenschappelijke internationale selectiecommissie en
heeft aanbevelingen gedaan. Deze aanbevelingen zijn
meegenomen als randvoorwaarden voor de toegekende
onderzoeken.
• Wetenschappers op het gebied van hartstilstand hebben
aan vrijwilligers op de jaarlijkse Vriendendagen verteld
over hun werk.
• De webpagina’s over het onderzoek dat we financieren
zijn 127.000 keer bekeken.
• Honderdduizenden Nederlanders hebben onze
mailings en nieuwsbrieven ontvangen, waarin wij
aandacht besteden aan het wetenschappelijk onderzoek
dat de Hartstichting mogelijk maakt.
Wetenschappelijke publicaties
De Hartstichting financiert diverse grote onderzoeken
naar de behandeling van hartfalen. We willen graag
beter zicht hebben op wat patiënten belangrijk vinden.
Hoe kijken patiënten aan tegen de verschillende
behandelmogelijkheden? Wat kan en moet beter? En welke
Publicatie van artikelen
Geregeld werken medewerkers van de Hartstichting
mee aan wetenschappelijke artikelen. Zo leverden we in
2013 een bijdrage aan internationale publicaties van de
promovendus op de belangrijke studie over verschillen
tussen mannen en vrouwen, sociaaleconomische
verschillen en leeftijdsverschillen in de trends in CVDmedicatie en in het optreden van hartinfarcten. Ook
vragen hebben zij over de behandelingen en over het
onderzoek? De antwoorden op deze vragen zijn belangrijk
voor ons, voor onderzoekers en cardiologen.
werkten we mee aan een publicatie over het verbeteren van
de risicofunctie, waarmee het tienjaarsrisico op hart- en
vaatziekten voorspeld kan worden.
Patiëntenpeiling ‘Steunhart of
stamceltherapie’
Om te achterhalen wat patiënten weten, vinden en
Publicatie van feiten en cijfers
verwachten van behandelingen voor hartfalen en
In december 2013 brachten we de 19de editie uit van het
toekomstig onderzoek, hebben we een patiëntenpeiling
boek Hart- en vaatziekten in Nederland. Hierin staan
gehouden. Samen met onderzoekers van het Universitair
cijfers over leefstijl en risicofactoren, ziekte en sterfte aan
Medisch Centrum in
hart- en vaatziekten.
Utrecht en met De
Aangezien de
Hart&Vaatgroep zijn
Hartstichting in 2014
Om te achterhalen wat patiënten weten, vinden
tussen december
vijftig jaar bestaat,
en
verwachten
van
behandelingen
voor
hartfalen
2012 en april 2013
zijn in de aanloop
en toekomstig onderzoek, hebben we een
vier focusgroepen,
naar dit jubileumjaar
vier duo-interviews
van verschillende
patiëntenpeiling gehouden.
en vijf singleonderwerpen trends in
interviews
de tijd gepresenteerd.
afgenomen met
Na een gestage daling
achttien patiënten en veertien naasten. We hebben
in sterfte aan hart- en vaatziekten vanaf het jaar met de
de resultaten gepresenteerd tijdens een congres voor
hoogste sterfte in 1972, lijkt deze daling de laatste jaren
patiënten over het steunhart, georganiseerd door de
af te vlakken, zowel bij mannen en vrouwen als in alle
vereniging Harten Twee, en aan hartfalenonderzoekers.
leeftijdsklassen. In 2012 overleden 39.048 mensen aan
De aanbevelingen hebben we in een rapport gebundeld.
hart- en vaatziekten, van wie 20.733 vrouwen.
Wetenschapsvoorlichting
We zetten ons in om het publiek meer te laten zien van
het wetenschappelijk onderzoek dat we financieren. We
vertalen aansprekende wetenschappelijke resultaten
en geven het publiek een kijkje in de keuken van het
onderzoek. Ook stimuleren we wetenschappers om op een
toegankelijke wijze te vertellen over hun werk.
• Tijdens onze jaarlijkse opleidingsweek hebben
veertig jonge hart- en vaatonderzoekers een
schrijfcursus gevolgd, waarin zij hebben geleerd hun
onderzoeksresultaten op een toegankelijke manier over
te brengen.
46 Jaarverslag 2013
Speciale onderwerpen in deze 19de editie zijn:
• Ziekenhuisopnamen en sterfte aan hart- en vaatziekten.
• Coronair chirurgie en hartklepchirurgie.
• Cardiovasculaire medicatie.
• Boezemfibrilleren.
• Kanker bij patiënten met hart- en vaatziekten.
• Roken, voeding, bewegen en diabetes mellitus.
• Hartstilstand buiten het ziekenhuis in de provincie
Utrecht.
Behalve het cijferboek hebben we ook factsheets
gepubliceerd met feiten en cijfers over:
• Het hartinfarct.
• Roken, voeding, bewegen.
• Diabetes mellitus.
Verder hebben we deelgenomen aan de werkgroep
‘Benchmark’ van het Kennisnetwerk CVA Nederland.
De werkgroep evalueert elk jaar de ketenzorg voor
CVA-patiënten aan de hand van prestatie-indicatoren,
zoals het aantal patiënten dat wordt opgenomen met
een CVA (beroerte) en het aantal patiënten dat een
trombolysebehandeling krijgt. De werkgroep brengt
jaarlijks de nieuwste cijfers uit. In 2013 hebben de cijfers
aanleiding gegeven tot een artikel in het vaktijdschrift
Medisch Contact.
Risico’s
Onverantwoorde besteding
De wetenschappelijke instituten zijn verantwoordelijk
voor een goede wetenschapsbeoefening. Maar de
Hartstichting vindt het belangrijk om ook zelf vinger
aan de pols te houden. Daarom laten wij door ons
gesteunde onderzoekers de Nederlandse Gedragscode
Wetenschapsbeoefening, herziene versie 2012,
ondertekenen. Ook beoordelen we zelf de tussen- en
eindrapportages. Indien nodig schakelen we hierbij
binnen- of buitenlandse referenten in.
Dierproeven
Onze missie is het bestrijden van hart- en vaatziekten.
Dat gebeurt met het geld uit giften. Bij een deel van het
wetenschappelijk onderzoek dat we financieren, worden
dierproeven gedaan. We zijn ons ervan bewust dat dit
gevoelig ligt. Helaas zijn dierproeven nog steeds nodig
om medische voortuitgang te realiseren voor hart- en
vaatpatiënten. Waar mogelijk en te verantwoorden, zetten
we ons op bescheiden wijze in om het aantal dierproeven
terug te dringen: we zijn kritisch bij het beoordelen
van subsidieaanvragen. Ook hebben we een bijdrage
geleverd aan initiatieven van ZonMw op dit vlak. We
droegen bijvoorbeeld een aantal jaren financieel bij aan
hun programma ‘Dierproeven Begrensd’, een programma
dat erop is gericht alternatieven voor dierproeven te
ontwikkelen. Ook blijven we participeren in het Regulier
Overleg Dierproeven en hun Alternatieven (RODA)
47 Jaarverslag 2013
namens de Samenwerkende Gezondheidsfondsen.
In het RODA bespreekt de overheid samen met de
maatschappelijke partijen het (voorgenomen) beleid ten
aanzien van (alternatieven voor) dierproeven in relatie tot
maatschappelijke trends en ontwikkelingen.
Tegenvallers
Ieder project dat de Hartstichting financiert, dient aan
het einde van het onderzoek een eindverslag in. In 2013
heeft een aantal onderzoekers uitstel gevraagd voor het
indienen van dit eindverslag:
• Zes projecten hebben te maken gekregen met
personele problemen, waaronder wisselingen van
personeel. Een van de onderzoekers heeft vroegtijdig
het onderzoeksproject beëindigd omdat hij een
opleidingsplaats als specialist kreeg aangeboden. Hij
heeft besloten alsnog de resultaten uit eigen middelen te
analyseren en te publiceren.
• Dertien projecten hebben meer tijd gevraagd om hun
resultaten te analyseren en/of op te schrijven.
• Vier projecten hebben moeite gehad om voldoende
patiënten in het onderzoek op te nemen. De
onderzoekers geven van tevoren aan dat ze in bepaalde
tijd een bepaald aantal patiënten kunnen vinden voor
hun studie. In de praktijk bleek dit niet haalbaar te zijn.
• Drie projecten zijn te laat met het indienen van
hun eindverslag. Krijgen wij ondanks uitstel geen
rapportage, dan betalen wij een deel van de subsidie niet
uit.
In 2013 wilden we voor het eerst donateurs betrekken bij
de selectie van het onderzoek. In dit geval voor de Life
Sciences & Health Plaza Call: onderzoekers hebben met steun
van de Hartstichting kunnen meedingen naar een subsidie
van de overheid. Donateurs zouden een stem krijgen in
combinatie met het oordeel van onze Wetenschappelijke
Adviesraad. Na de start van het traject bleek het echter
lastig te zijn om donateurs erbij te betrekken en heeft het
te veel tijd gekost. Dat heeft een zorgvuldige beoordeling
in de weg gestaan. Om toch de maatschappelijke relevantie
van de voorstellen te beoordelen, hebben we een aantal
collega’s die veel contact hebben met donateurs gevraagd
te adviseren welke projecten de voorkeur hebben.
Plannen voor 2014
Vijftig jaar strijd tegen hart- en vaatziekten
In 2014 brengen we in het kader van ons jubileumjaar uit:
• Een speciale uitgave met vijftig jaar onderzoek naar hart- en vaten in beeld: wat is bereikt en wat zijn de uitdagingen
voor de toekomst?
• Trendcijfers van hart- en vaatziekten in het verleden en vooral ook de verwachtingen voor de toekomst.
Onderzoeksbeleid & -financiering
We blijven in 2014 intensief betrokken bij CardioVasculair Onderzoek Nederland. Ook blijven we alle lopende
onderzoeken die we steunen, intensief volgen en gaan we door met het stimuleren van talentvolle onderzoekers via het
dr. E. Dekkerprogramma.
In 2014:
• Evalueren we ons beurzenprogramma: in hoeverre draagt dit bij aan het aantrekken en behouden van toptalent voor
de cardiovasculaire wetenschap? Eind 2014 hebben we een aanzet voor een aangepast programma.
• Gaan met onze steun nieuwe CVON-onderzoeksconsortia van start op nieuwe gebieden.
• Hebben we onze onderzoeksagenda klaar dankzij de input van patiënten, naasten, donateurs, vrijwilligers,
zorgverleners en onderzoekers. De onderzoeksagenda is gepresenteerd aan het onderzoeksveld en we hebben
onderzoekers opgeroepen aanvragen in te dienen voor de onderwerpen op de agenda.
• Hebben we een nieuwe Wetenschappelijke Adviesraad met een gewijzigde samenstelling en rol.
• Dragen we bij aan de afronding van de onderzoeksprojecten binnen CTMM en BMM.
• Hebben we bepaald hoe we maatschappelijke kwaliteit van onderzoek kunnen evalueren.
• Beslissen we over de voortzetting van de Eindgebruikerscommissie en de positie ervan in de beoordelingsprocedure
van ons wetenschappelijk onderzoek.
• Is er een groot evenement voor wetenschappers en patiënten.
• Brengen we een aanbevelingsrapport uit met de resultaten van de patiëntenpeiling over hartfalen en onderzoek.
• Houden we een feestelijke bijeenkomst waar de Dekkerbeurswinnaars 2013 over hun onderzoek vertellen en hun
beurs krijgen van bijzondere vrijwilligers.
48 Jaarverslag 2013
Jaarrekening
Jaarverslag 2013
49 Jaarverslag 2013
Algemeen verslag
Financieel
Resultaat
Wij zijn zeer verheugd dat ons goede werk nog steeds
door veel mensen wordt beloond in de vorm van tijd, geld
en middelen en ondanks de aanhoudende crisis zijn de
begrote inkomsten ook daadwerkelijk gerealiseerd. Er
was al gerekend met wat lagere inkomsten ten opzichte
van het jaar ervoor door incidenteel hogere inkomsten uit
nalatenschappen en een bovengemiddeld rendement op
belegd vermogen.
Aan de bestedingenkant moet worden geconstateerd
dat de begrote doelbestedingen voor 2013 niet zijn
behaald. Dit heeft te maken gehad met de ombouwfase
van de Hartstichting waardoor niet alleen de beheer en
administratie hoger zijn uitgevallen, maar er zijn ook
minder activiteiten in de doelbestedingen opgestart.
Voor 2014 zullen de doelbestedingen met Euro 3 miljoen
worden verhoogd om deze achterstand weer direct goed te
maken.
Inkomsten
(in € miljoen)
Werkelijk
2013
%
Begroting
2013
%
Werkelijk
2012
%
Baten
Collecte
3,8
8,7 %
4,0
9,3 %
4,0
8,6 %
20,9
47,4 %
21,3
49,5 %
20,7
44,0 %
0,2
0,4 %
0,3
0,6 %
0,2
0,5 %
12,8
29,0 %
12,0
27,9 %
13,9
29,6 %
Overige baten uit fondsenwerving
0,2
0,4 %
0,6
1,3 %
0,3
0,6 %
Baten uit eigen fondsenwerving
37,8
85,9 %
38,1
88,6 %
39,1
83,3 %
Baten uit acties van derden
1,8
4,0 %
1,6
3,7 %
1,8
3,9 %
Beleggingsresultaat
4,1
9,4 %
3,0
7,0 %
5,5
11,7 %
Overige baten
0,3
0,7 %
0,3
0,7 %
0,5
0,1 %
44,0
100,0 %
43,0
100,0 %
46,9
100,0 %
Donaties en giften
Sponsoring
Nalatenschappen
Totaal
50 Jaarverslag 2013
Bestedingen
(in € miljoen)
Programma's
Werkelijk
2013
Begroting
2013
%
-
-
-
6-minutenzone
2,1
4,9 %
Ernst & urgentie
3,3
7,5 %
Hartgezonde jeugd
3,6
Regie op eigen leven en zorg
3,4
Werkelijk
2012
%
%
-
47,5
3,2
7,0 %
-
-
4,1
8,9 %
-
-
8,2 %
3,1
6,9 %
-
-
7,8 %
3,6
7,9 %
-
-
17,6
40,6 %
18,0
39,2 %
-
-
2,8
6,5 %
3,4
7,5 %
-
-
32,8
75,5 %
35,4
77,2 %
47,5
83,4 %
Kosten eigen fondsenwerving
7,8
17,9 %
8,5
18,6 %
6,9
12,2 %
Kosten acties derden
0,1
0,2 %
0,1
0,2 %
0,1
0,1 %
Kosten beheer en administratie
2,8
6,4 %
1,8
3,9 %
2,4
4,2 %
43,5
100,0 %
45,9
100,0 %
57,0
100,0 %
Wetenschap
Doelstelling algemeen
Totaal besteed aan doelstellingen
Som der lasten
Continuïteitsreserve
Het CBF-percentage is uitgekomen op 20,6%, daar waar
het 25% mag zijn. De stijging ten opzichte van 2012 is te
verklaren vanuit het besluit om nieuwe (fondsenwervende)
kanalen te vinden en aan te boren die qua rendement wat
minder zullen opleveren, maar de inkomsten van morgen
moeten veiligstellen.
De beheer- en administratiekosten zijn gestegen tot
6,4%, daar waar de begroting ruimte gaf tot 3,9%.
Deze overschrijding heeft een eenmalig karakter en is
veroorzaakt door kosten in het kader van de transitie van
de organisatie. In 2014 zullen we naar verwachting weer
dalen naar +/- 4%, wat binnen de interne doelstelling van
4,5% ligt en ruim binnen het gemiddelde van de sector ligt
van 5,5%.
De ratio’s ten aanzien van de doelbestedingen staan
enigszins onder druk. Kijkend naar het gemiddelde over
de afgelopen drie jaar, realiseren we echter nog altijd een
percentage van 88% (doelbestedingen ten opzichte van de
baten).
De Herkströternorm is een belangrijke norm als het gaat
om de vraag hoe hoog de buffer (of vrije reserve) van een
goed doel mag zijn. Deze vrije reserve mag niet meer zijn
dan 1,5 keer de kosten van de werkorganisatie. Eind 2013
bedraagt onze vrije reserve (ook wel continuïteitsreserve
genoemd) H 16,9 miljoen, daar waar het plafond H 18,5
miljoen is.
51 Jaarverslag 2013
83,4 %
Balans
Balans per 31 december 2013 (na resultaatbestemming)
€
31 december 2013
31 december 2012
ACTIVA
Materiële vaste activa
1
2.883.500
3.513.269
Financiële vaste activa
2
4.740.000
4.740.000
7.623.500
8.253.269
Vorderingen en overlopende activa
3
15.146.427
14.458.841
Effecten
4
71.615.365
68.466.373
Liquide middelen
5
1.057.147
Totaal Activa
2.623.147
87.818.939
85.548.361
95.442.439
93.801.630
PASSIVA
Reserves
6
Continuïteitsreserve
16.919.838
Bestemmingsreserve
6.325.793
Fondsen
14.895.831
7.798.065
23.245.631
22.693.916
8.000
8.000
7
Bestemmingsfondsen
Voorzieningen
8
100.000
580.000
Langlopende schulden
9
45.744.827
45.963.457
Kortlopende schulden
10
26.343.981
24.556.257
95.442.439
93.801.630
Totaal Passiva
52 Jaarverslag 2013
Baten en lasten
Rekening van baten en lasten
Werkelijk
2013
€
Baten:
Begroting
2013
Werkelijk
2012
11
- Baten uit eigen fondsenwerving
37.810.546
38.072.007
39.110.705
- Baten uit acties van derden
1.756.156
1.600.000
1.837.668
- Beleggingsresultaat
4.143.727
3.000.000
5.487.938
311.256
312.000
499.376
44.021.685
42.984.007
46.935.687
- Overige baten
Som der baten
Lasten:
12
-Programma's
-
-
47.518.020
-Speerpunten
32.824.014
35.444.924
-
Totaal besteed aan doelstellingen
32.824.014
35.444.924
47.518.020
7.783.805
8.541.751
6.946.537
82.002
100.000
78.540
7.865.807
8.641.751
7.025.077
2.780.150
1.797.332
2.420.429
43.469.971
45.884.007
56.963.527
Resultaat
551.714
(2.900.000)
(10.027.840)
Resultaatbestemming
551.714
-Kosten eigen fondsenwerving
-Kosten acties derden
Beheer en administratie
-Kosten beheer en administratie
Som der lasten
(10.027.840)
Toevoeging/ontrekking aan:
-Continuïteitsreserve
2.024.005
1.366.606
-Bestemmingsreserve
(1.472.292)
(11.169.841)
-
(224.603)
551.715
(10.027.839)
-Bestemmingsfonds
53 Jaarverslag 2013
Kasstroomoverzicht
Kasstroom
€
Werkelijk 2013
Resultaat
551.714
(10.027.840)
709.366
841.035
(480.000)
546.741
01. Afschrijvingen materiële vaste activa
08. Mutatie voorzieningen
Werkelijke 2012
(8.640.064)
04. Mutatie beleggingen
03. Mutatie vorderingen en overlopende activa
(8.640.064)
(3.148.992)
(8.085.048)
(687.586)
(990.490)
10. Mutatie kortlopende schulden
1.787.724
1.535.216
11. Mutatie langlopende schulden
(218.630)
Kasstroom uit operationele activiteitem
01. Desinvesteringen
01. Investeringen
14.772.983
(2.267.484)
7.232.661
(1.486.404)
(1.407.403)
3.525
4.923.115
(83.122)
(604.635)
0
(4.740.000)
02. Verstrekte lening
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
(79.597)
(421.520)
(1.566.001)
(1.828.923)
05. Saldo liquide middelen per 1 januari
2.623.147
4.452.069
05. Saldo liquide middelen per 31 december
1.057.147
2.623.147
(1.566.000)
(1.828.922)
Toe-/afname geldmiddelen
Mutaties liquide middelen
Kengetallen
Begroting
2014
Werkelijk
2013
Begroting
2012
Werkelijk
2012
Bestedingen aan doelstellingen
ten opzichte van de baten
79,5 %
74,6 %
82,5 %
101,2 %
Bestedingen aan de doelstellingen
ten opzichte van totale kosten
76,7 %
75,5 %
77,2 %
83,4 %
3,9 %
6,4 %
3,9 %
4,2 %
22,3 %
20,6 %
22,4 %
17,8 %
Kosten beheer en administratie
ten opzichte van totale kosten
Kosten eigen fondsenwerving t.o.v. baten
eigen fondsenwerving (CBF-percentage)
Kostenpercentage fondsenwerving 20,6% is als volgt
bepaald: kosten eigen fondsenwerving H 7.783.805 /
baten uit eigen fondsenwerving H 37.810.546 = 20,6%. (zie
rekening van baten en lasten 2013).
Dit cijfer betreft het CBF-percentage: met 20,6% voor 2013
zitten wij ver onder de norm van 25%.
Kostenpercentage beheer en administratie 6,4% is als volgt
bepaald: kosten beheer en administratie H 2.780.150 /
54 Jaarverslag 2013
totale lasten H 43.469.971 = 6,4%. (zie rekening van baten
en lasten 2013).
Eigen intern gestelde norm voor de kosten van beheer en
administratie:
Het benchmarkpercentage voor alle goede doelen in
Nederland voor kostenbeheer en administratie is: 5,2%.
Kleinere goededoelenorganisaties zitten doorgaans
daarboven. Grote organisaties zitten doorgaans onder de
benchmark.
Onze Hartstichtingsnorm is 4,5%. Met 6,4% in 2013
zaten wij daarboven, hetgeen veroorzaakt is door
transitiekosten. In 2014 verwachten wij op 3,9% uit te
komen.
Voor de toerekening van kosten voor fondsenwerving en
doelstellingen verwijzen wij u naar de grondslagen voor
de jaarverslaggeving/RJ 650: toerekening van kosten en
bestedingen.
Effecten
31 december
2013
31 december
2012
Obligaties in beheer bij banken
48.414.244
50.324.365
Aandelen in beheer bij banken
23.201.121
18.142.008
71.615.365
68.466.373
2013
De mutaties in de beleggingen zijn:
Saldo per 1 januari
2012
68.466.373
60.381.325
Mutaties
3.148.992
8.085.048
Saldo per 31 december
71.615.365
68.466.373
Beleggingsbeleid
de jaarkosten van de werkorganisatie mag worden
aangehouden. Deze reserve wordt in stand gehouden uit
continuïteitsoverwegingen en om onverwachte mee- en
tegenvallers in de uitvoering van een vastgesteld jaarplan
niet in de weg te laten staan.
Ultimo 2013 bedraagt de streefhoogte derhalve: 1,5 * de
jaarkosten 2013 = 1,5 * H 12.332.753 = H 18.499.129
Het positieve resultaat zal ten gunste van de
continuïteitsreserve worden gebracht.
Het beleggingsbeleid is onderdeel van ons financiële
beleid. Voor inzicht en wijze van beheer portefeuille
verwijzen wij u naar ons beleggingsstatuut.
Reserves en fondsen
Voor wat betreft de continuïteitsreserve hanteert de
Nederlandse Hartstichting qua beleid de richtlijnen
van de Commissie Herkströter. Dit houdt in dat als
continuïteitsreserve een maximum van 1,5 maal
€
Continuïteitsreserve
31 december
2012
Dotatie
2013
Onttrekking
2013
31 december
2013
14.895.831
2.024.005
0
16.919.837
3.513.253
0
(629.753)
2.883.500
Bestemmingsreserve herhuisvesting
2.324.661
0
0
2.324.661
Bestemmingsreserve transitie organisatie
1.960.171
0
(842.539)
1.117.632
8.000
0
0
8.000
22.701.916
2.024.005
(1.472.292)
23.253.629
Bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering
Bestemmingsfondsen
Herhuisvesting
In de raad van toezicht is in 2008 besloten om de
boekwinsten en vrijval (aan huisvesting gerelateerde)
voorzieningen aan te wenden voor het drukken
van de toekomstige huurlasten. In de business case
‘Herhuisvesting’ is rekening gehouden met een gemiddeld
rendement van 4% over deze bestemmingsreserve die ieder
jaar ten gunste van de exploitatie zal worden gebracht.
Ultimo 2013 bedraagt de bestemmingsreserve
herhuisvesting H 2.324.661.
55 Jaarverslag 2013
Fondsen
De bestemmingsfondsen zijn als volgt te specificeren:
€
31 december 2013
Fonds Gisolf Smit
31 december 2012
8.000
8.000
8.000
8.000
Bestedingsdoel Gisolf Smit Fonds: Afstemmen van
informatie en communicatie binnen de cardiologische
zorg op de behoeften van de patiënt.
Langlopende schulden
In deze post zijn de voor toekomstige jaren toegezegde
subsidies opgenomen. Dit betreffen zowel de topdownprojecten (in beginsel door de Hartstichting
gestimuleerd en/of geïnitieerd) alsmede de bottomupprojecten uit het verleden. De vrijval heeft betrekking
op de reiskosten binnen de subsidieverplichting aan
studenten en AIO’s. Bovendien zijn de CVON-projecten
opgenomen vanaf 2011. CVON staat voor: CardioVasculair
Onderzoek Nederland.
De subsidietoezegging aan De Hart&Vaatgroep (H&VG)
is conform de richtlijnen van het Centraal Bureau
Fondsenwerving voor de komende drie jaar opgenomen.
De toezegging aan Stivoro loopt tot en met ultimo
2013. In plaats daarvan is een driejaarlijkse verplichting
opgenomen in het kader van de Alliantie Nederland
Rookvrij.
Voor zover de subsidietoezegging betrekking heeft op het
aankomende boekjaar, is de toezegging opgenomen onder
de kortlopende schulden, het overige deel is toegewezen
aan de langlopende schulden.
€
31 december 2013
Uitkeringsverplichting projecten lange termijn
Alliantie Nederland Rookvrij / H&VG
Reservering huurkorting
Verwachte vrijval
Alle schulden op lange termijn worden binnen een looptijd van 5 jaren afgelost.
56 Jaarverslag 2013
31 december 2012
43.925.075
43.619.187
1.850.330
2.400.000
179.422
194.270
(210.000)
(250.000)
45.744.827
45.963.457
Kortlopende schulden
€
Belastingen en afdracht premies bedrijfsvereniging
31 december 2013
31 december 2012
418.377
303.419
20.652.377
18.793.107
Alliantie Nederland Rookvrij / H&VG
1.095.816
1.945.000
Nog te betalen kosten
1.579.399
1.656.749
522.553
553.369
2.075.459
1.304.613
26.343.981
24.556.257
Uitkeringsverplichting projecten korte termijn
Vooruit ontvangen opbrengsten
Crediteuren
Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan een jaar.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Ultimo 2013 bestaat er een leaseverplichting van
H 422.536 voor de periode 2014 t/m 2017, voor onder andere
leaseauto’s en kopieer- en scanapparatuur. Van dit bedrag
loopt H 242.391 binnen een jaar af, H 180.145 heeft een
looptijd langer dan een jaar en vervalt binnen vier jaar.
Ultimo 2013 bestaat er een huurverplichting voor het
kantoorpand aan Prinses Catharina-Amaliastraat 10, te
’s-Gravenhage. De huurlast bedraagt ongeveer H 900.000
per jaar. Het contract eindigt per 1 februari 2027.
Er is ten behoeve van de Nederlandse Hartstichting een
bankgarantie verstrekt in het kader van huurbetalingen
ter grootte van H 206.450.
Risicoanalyse
In 2013 is een risicomanagementsysteem geïmplementeerd
door afdeling Bedrijfsvoering. Hierin worden de risico’s
geregistreerd en geclassificeerd. Beheersmaatregelen
worden geregistreerd en waar nodig toegepast. Per risico
wordt een risico-eigenaar vastgesteld. Maandelijks wordt
het managementteam geïnformeerd door middel van een
statusrapportage. De raad van toezicht wordt eens per
kwartaal geïnformeerd.
In de rapportage wordt per risico een uiteenzetting
gedaan.
Per risico volgt:
• Een korte beschrijving van het probleem.
• De getroffen beheersmaatregelen.
• De risico-eigenaar.
57 Jaarverslag 2013
Vooruitzichten 2014
Begroting
2014
x € 1.000.000
Werkelijk
2013
x € 1.000.000
Begroting
2013
x € 1.000.000
Werkelijk
2012
x € 1.000.000
Baten eigen fondsenwerving
39,5
37,8
38,1
39,1
Kosten eigen fondsenwerving
(8,9)
(7,9)
(8,6)
(7,0)
30,6
29,9
29,4
32,1
1,6
1,8
1,6
1,8
32,2
31,7
31,0
33,9
Beschikbaar uit eigen fondsenwerving
Baten uit acties derden
Beschikbaar uit fondsenwerving
Baten uit beleggingen
3,0
4,1
3,0
5,5
Overige baten
0,3
0,3
0,3
0,5
35,5
36,2
34,3
39,9
Programma's
-
-
-
47,5
Speerpunten
35,3
32,8
35,4
-
Totaal besteed aan doelstellingen
35,3
32,8
35,4
47,5
1,8
2,8
1,8
2,4
(1,7)
0,6
(2,9)
(10,0)
Totaal beschikbaar voor doelstellingen
Besteed aan doelstellingen
Kosten beheer en administratie
Resultaat
Gewijzigde presentatie doelbestedingen
Bij de doelbestedingen wordt vanaf 2013 een andere
indeling gepresenteerd. De doelbestedingen worden
toegerekend aan de onderstaande speerpunten.
• Nederland wordt één 6-minutenzone
Meer mensen overleven een hartstilstand buiten
een zorginstelling doordat Nederland één grote
6-minutenzone is.
• Duidelijk maken van de ernst en urgentie van hart- en
vaatziekten
Nederlanders hebben een realistisch beeld van de
impact en oorzaken van hart- en vaatziekten en zijn
gemotiveerd hun leefstijl of handelen aan te passen.
• Hartgezonde jeugd
De basisschooljeugd (4-12 jaar) wordt hartgezonder.
Alle scholen zijn in staat een gezonde leefstijl over te
brengen en de jeugd (en hun ouders) kan beter kiezen
uit meer gezonde producten.
• Zorgen voor wetenschappelijk onderzoek met
doorbraken en impact
Wij stimuleren en faciliteren onderzoekers, opdat ze
door samenwerking doorbraken kunnen realiseren.
58 Jaarverslag 2013
De impact wordt vergroot door participatie van patiënten
en professionals.
• Meer patiënten regie over eigen leven en zorg
Patiënten zijn beter in staat om een positie in te nemen
in de zorg en kunnen, ondanks hun ziekte, hun leven
leiden op een voor hen passende manier.
Doelstellingen
per speerpunt
Werkelijk
2013
Begrotinr
2012
Lasten:
6-minutenzone
2.139.547
3.200.303
Ernst & urgentie
3.269.384
4.071.136
Hartgezonde jeugd
3.560.120
3.146.323
Regie op eigen leven en zorg
Wetenschap
Doelstelling algemeen
Totaal besteed
aan doelstellingen
3.387.865
3.607.667
17.642.776
17.989.995
2.824.322
3.429.499
32.824.014 35.444.924
Doelstellingen
per programma
Werkelijk
2012
Lasten:
Programma Hartstilstand:
1.580.249
Programma Passie voor Preventie
2.165.070
Programma Patiënt
2.006.847
Programma Vrouwen
Voorlichting
Wetenschappelijk Onderzoek
653.067
3.182.886
34.288.510
Implementatie
1.741.678
Patiëntenorganisatie
1.889.713
Totaal besteed
aan doelstellingen
59 Jaarverslag 2013
47.518.020
GRONDSLAGEN VOOR DE
JAARVERSLAGGEVING/RJ 650
Verbonden partijen
Als verbonden partijen worden aangemerkt alle
rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap,
gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan
worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende
zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als
verbonden partij.
De Nederlandse Hartstichting is statutair, bestuurlijk en
financieel nauw verbonden met de Stichting Studiefonds
Nederlandse Hartstichting. De twee rechtspersonen
kunnen bestuurlijk en financieel als een eenheid worden
beschouwd.
Projecten
De projecten omvatten verplichtingen jegens derden en
reserveringen voor projecten.
Derden
De Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen
staat toe om, door een subsidieverplichting op te nemen
die op meerdere jaren betrekking heeft, zorg te dragen
voor de continuïteit in de financiering van stichtingen
die werken in het kader van de doelstelling van de
Nederlandse Hartstichting. Het betreft hier de Stichting
Alliantie Nederland Rookvrij en De Hart&Vaatgroep. De
richtlijn staat een verplichting ter hoogte van de subsidies
over drie kalenderjaren toe.
Richtlijn 650, inclusief model C
Vanaf boekjaar 2008 zijn de fondsenwervende instellingen
verplicht hun jaarverslag in te richten conform de
Richtlijn 650 van de Raad voor Jaarverslaglegging.
Uit de staat van baten en lasten van fondsenwervende
instellingen dienen de volgende kostencategorieën te
blijken:
• Bestedingen aan de doelstellingen.
• Kosten eigen fondsenwerving.
• Kosten gezamenlijke acties.
• Kosten acties derden.
• Kosten verkrijging subsidies overheden.
• Kosten van beleggingen.
• Kosten van beheer en administratie.
60 Jaarverslag 2013
Beleggingsresultaat
Hieronder zijn opgenomen de opbrengsten voortvloeiend
uit transacties van aan- en verkopen van obligaties en
aandelen, rente uit obligaties, rebates, dividenden uit
aandelen, ongerealiseerde of gerealiseerde koersresultaten
en de rente over banktegoeden. Eventuele bank- en
provisiekosten worden op de opbrengsten in mindering
gebracht.
De koersresultaten uit beleggingen bestaan uit een
gerealiseerd deel en een ongerealiseerd deel. Het
ongerealiseerde deel betreft het verschil tussen de
aankoopwaarde van de aangekochte obligaties en aandelen
en de beurswaarde ultimo het verslagjaar.
Toerekening van kosten en bestedingen
aan fondsenwerving en doelstellingen
Bij de allocatie van kosten worden zo veel mogelijk
kosten rechtstreeks vastgelegd op de kostenplaatsen
die onder fondsenwerving of één van de doelstellingen
(speerpunten) vallen. De kosten voor directie en
ondersteunende stafafdelingen, bestuurs- en
beheerkosten, kunnen hieraan niet rechtstreeks worden
toegerekend. Daarom worden deze kosten met behulp
van verdeelsleutels in een toerekeningsmodel over
fondsenwerving en de doelstellingen verdeeld.
Daarnaast vinden, afhankelijk van het accent van
activiteiten en projecten, onderlinge doorberekeningen
plaats tussen fondsenwerving en de doelstellingen.
Uitgangspunt hierbij is dat een activiteit of project niet
alleen een primaire invloed heeft op fondsenwerving
of één van de doelstellingen, maar door de aard van
de uitingen ook een secundaire uitstraling heeft op
één van de andere beleidsterreinen. De onderlinge
doorberekeningen kennen een bestendige gedragslijn,
met uitzondering van de themacampagnes, waarvan de
inhoud per campagne verschilt.
Specificatie en verdeling kosten naar bestemming
€
Lasten
Subsidies en bijdragen
Totaal
doelstelingen
Eigen
fondsenwerving
Acties
derden
Subsidies
Beheer en
administratie
Beleggingen
Totaal 2013
Begroot 2013
Totaal 2012
16.227.609
-
-
-
-
-
16.227.609
16.185.000
28.537.693
Aankopen en verwervingen
3.162.085
1.307.479
82.002
-
-
679.739
5.231.304
17.802.507
6.767.967
Uitbesteed werk
5.298.614
3.997.954
-
-
-
381.738
9.678.305
-
8.539.007
Personeelskosten
5.929.618
1.810.805
-
-
-
1.100.860
8.841.283
8.337.000
9.024.669
Huisvestingskosten
872.229
258.971
-
-
-
161.582
1.292.782
1.298.000
1.574.267
Kantoor - en algemene kosten
855.049
266.435
-
-
-
367.837
1.489.321
1.632.000
2.284.019
Afschrijving en rente
478.810
142.162
-
-
-
88.394
709.366
629.500
235.905
32.824.014
7.783.805
82.002
-
-
2.780.150
43.469.971
45.884.007
56.963.526
Totaal
Specificatie en verdeling totaal doelstellingen
€
Lasten
Subsidies en bijdragen
6 minutenzone
Ernst &
urgentie
Hartgezonde
jeugd
Regie op eigen
leven en zorg
Wetenschap
Doelstelling
algemeen
Totaal
doelstellingen
Begroot 2013
Totaal 2012
-
-
750.000
-
15.452.609
25.000
16.227.609
16.185.000
28.531.001
Aankopen en verwervingen
502.082
861.143
296.004
591.689
275.301
635.866
3.162.085
11.177.966
5.280.801
Uitbesteed werk
992.757
1.156.658
1.156.142
1.181.790
555.057
256.210
5.298.614
-
4.838.961
Personeelskosten
409.670
895.698
1.026.327
1.190.354
995.172
1.412.397
5.929.618
5.713.107
6.482.832
Huisvestingskosten
92.976
139.322
131.711
168.478
141.719
198.023
872.229
876.127
1.005.121
Kantoor - en algemene kosten
91.021
140.084
127.634
163.068
145.122
188.121
855.049
1.067.822
1.226.255
Afschrijving en rente
51.039
76.481
72.303
92.486
77.797
108.705
478.810
424.901
153.048
2.139.547
3.269.384
3.560.120
3.387.865
17.642.776
2.824.322
32.824.014
35.444.924
47.518.020
Totaal
61 Jaarverslag 2013
Personeelskosten
De personeelskosten van de samengevoegde organisaties
worden gedragen door de Nederlandse Hartstichting.
Personeelslasten €
Begroting
2014
Werkelijk
2013
Begroting
2013
Werkelijk
2012
De personeelslasten zijn onderverdeeld in:
Salarissen
6.053.000
6.178.938
5.981.000
5.816.105
855.000
848.991
911.000
752.352
Sociale lasten
Pensioenlasten
886.000
864.401
853.000
826.603
Overige personeelslasten
1.020.000
948.954
592.000
1.629.608
Totaal personeelslasten
8.814.000
8.841.284
8.337.000
9.024.668
104,8
104,3
105,3
101,3
Aantal FTE
Werknemers werkzaam buiten Nederland: geen
(2012: geen).
Bezoldiging
Bezoldiging directie
Naam
Dr. J.C.G. Stam
Drs. F. Italianer
Functie
Directeur
Directeur
Aard (looptijd)
onbepaald
onbepaald
Uren
40,0
40,0
Part-time percentage
100
100
Periode
1/1-30/4
1/5-31/12
Dienstverband
Bezoldiging (€)
Vast inkomen
40.000
80.000
Vakantiegeld
3.200
6.400
Eindejaarsuitkering
3.320
6.640
Totaal jaarinkomen
46.520
93.040
Het jaarinkomen van het directielid (in loondienst)
blijft binnen het maximum van H 140.046 (1FTE/12mnd)
volgens de VFI Beloningsregeling, geldend per 31-12-2013.
Dr. J.C.G. Stam
Pensioenlasten(werkgeversdeel)
7.966
Drs. F. Italianer
15.933
SV Lasten (werkgeversdeel)
2.772
5.543
Belaste vergoedingen
5.485
6.667
Totaal 2013
62.743
121.183
Totaal 2012
186.930
0
De heer Italianer maakt geen gebruik van een bedrijfsauto.
De pensioenlast betreft het werkgeversdeel van de aan het
bedrijfstakpensioenfonds verschuldigde premie.
62 Jaarverslag 2013
Aan directieleden zijn geen leningen, voorschotten of
garanties verstrekt.
Beleid bezoldiging
De raad van toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de
hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere
bezoldigingscomponenten vastgesteld.
De leden van de raad van toezicht genieten geen
bezoldiging. Eén en ander conform ANBI-regelgeving.
Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de
vaststelling van de beloning van de bestuurder volgt de
Nederlandse Hartstichting de Adviesregeling Beloning
Directeuren van Goede Doelen van VFI en de Code Wijffels
(zie www.vfi.nl).
De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria
een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging van
de situatie bij de Nederlandse Hartstichting vond intern
plaats. Dit leidde tot een zogenaamde BSD-score van 495
punten met een maximaal jaarinkomen van H 140.046 (1
FTE/12 mnd).
Voor nadere informatie over onderwerpen
betreffende Governance verwijzen wij u naar de
Verantwoordingsverklaring.
21 mei 2014
Dhr. drs. F Italianer
Directeur (vanaf 1-5-2013)
Nederlandse Hartstichting
Drs. Prof. Dr. E.C. Klasen
Voorzitter Raad van Toezicht
Nederlandse Hartstichting
63 Jaarverslag 2013
Verantwoordingsverklaring
Jaarverslag 2013
In deze verantwoordingsverklaring zet de Nederlandse Hartstichting in beknopte vorm uiteen hoe zij invulling geeft aan:
• de functiescheiding tussen uitvoeren, besturen en toezicht houden
• het optimaliseren van de omgang met belanghebbenden
• het continue verbeteren van de effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen
Juridische structuur
De Nederlandse Hartstichting is juridisch, statutair,
bestuurlijk en financieel nauw verbonden met het
Studiefonds Nederlandse Hartstichting. De twee
rechtspersonen kunnen bestuurlijk en financieel als een
eenheid worden beschouwd.
Statutaire naam: Nederlandse Hartstichting
Statutaire vestigingsplaats: Den Haag
Groepsstructuur en organisatiemodel
Organisatiemodel per 31-12-2013. In maart 2013 is de
Hartstichting veranderd van structuur. Hieronder is deze
nieuwe structuur weergeven.
Raad van
Toezicht
OR
Directie
HRM
Bestuurssecretaris &
directiesecretariaat
Brandmanager
Bedijfsvoering
Publiek, Donateurs &
Vrijwilligers
64 Jaarverslag 2013
Patiënt
Onderzoekers,
Professionals &
Bestuurders
Scheiding van uitvoering, bestuur en
toezicht
Conform de door de Nederlandse Hartstichting onderschreven Code Wijffels kent de organisatie een scheiding
tussen bestuur en toezicht. De directeur is bestuurlijk
verantwoordelijk, terwijl de raad van toezicht daarop
toeziet. Er is een reglement van het managementteam, een
reglement van de directie, een reglement van de raad van
toezicht en een reglement van de auditcommissie.
Taak en werkwijze Managementteam
• De directeur vormt tezamen met de door hem benoemde managers het managementteam van de stichting.
De leden van het managementteam verrichten hun
werkzaamheden onder verantwoordelijkheid van de
directeur en zijn aan de directeur verantwoording verschuldigd. De directeur fungeert als voorzitter van het
managementteam.
De Nederlandse Hartstichting kent drie afdelingen:
1. De afdeling Publiek, Donateurs en Vrijwilligers.
2.De afdeling Patiënt.
3.De afdeling Onderzoekers, Professionals & Bestuurders.
Daarnaast kent de Hartstichting nog de stafafdelingen HRM en Bedrijfsvoering.
• Iedere afdeling wordt geleid door een afdelingshoofd
onder leiding van en door middel van directe aansturing
door de directeur.
• De directeur stelt de taakverdeling van de afdelingshoofden vast. De afdelingshoofden geven direct leiding
aan de teammanagers.
• De primaire verantwoordelijkheid voor zaken die liggen
binnen het specifieke werkgebied van een afdeling, ligt
in beginsel bij het betreffende afdelingshoofd en de directeur. Zaken die liggen binnen het werkgebied van een
afdeling, maar die van belang zijn voor de Hartstichting
als geheel, zullen door het betrokken afdelingshoofd en
de directeur concreet ter kennis worden gebracht van
• De vergaderingen van het managementteam worden
geleid door de directeur en bij zijn afwezigheid door het
door hem daartoe aangewezen afdelingshoofd. Indien
de directeur niemand heeft aangewezen, voorziet de
vergadering zelf in haar leiding.
• Van iedere vergadering van het managementteam wordt
een besluitenlijst opgesteld, die in de eerstvolgende
vergadering wordt vastgesteld.
• In een vergadering van het managementteam dienen
onder meer behandeld te worden:
o alle besluiten die op grond van de statuten van de
stichting of nadere afspraken onderworpen zijn aan
goedkeuring door de raad van toezicht;
o de jaarrekening en het jaarverslag;
o het vaststellen van de jaarlijkse begroting;
o wijzigingen in de juridische structuur en/of in de
organisatie van de stichting;
o het voor rekening van de stichting aantrekken en benoemen van externe adviseurs (onder wie de externe
accountant die de jaarrekening controleert).
• Na daartoe verkregen goedkeuring van de directeur
•
•
•
•
mogen afdelingshoofden rechtstreeks aan de raad van
toezicht rapporteren.
In overleg met de directeur stelt de voorzitter van de
raad van toezicht vast, al naar gelang de te bespreken onderwerpen, of en welke leden van het managementteam
de vergadering(en) van de raad van toezicht bijwonen.
In geval van geschillen of verschil van inzicht tussen de
afdelingshoofden beslist de directeur.
In geval van gebleken langdurige geschillen tussen een
of meer leden van het managementteam en de directeur
doen de betrokken personen daarvan melding aan de
raad van toezicht, die de betrokken personen hoort en
desgevraagd beslist in het geschil, onverminderd de wettelijke taken en verantwoordelijkheden van de directeur.
Door medeondertekening van de besluitenlijst van het
managementteam door de directeur blijkt van de instemming van de directeur met de aanbeveling en geldt
het desbetreffende besluit van het managementteam
als een directeursbesluit. De directeur kan ook zonder
aanbeveling van de zijde van het managementteam
directeursbesluiten nemen.
de overige leden van het managementteam en vormen
onverminderd het uitgangspunt van integraal manage-
• Zonder medewerking van de directeur komen geen
directeursbesluiten tot stand.
ment door de directeur en het managementteam. De
directeur draagt de eindverantwoordelijkheid voor het
De aanvaarding door een afdelingshoofd van een commis-
werkgebied van de afdelingen.
• Majeure wijzigingen in de taakverdeling tussen de afde-
sariaat of bestuursfunctie behoeft de goedkeuring van de
directeur. Andere belangrijke nevenfuncties worden aan
lingshoofden zullen in overleg met de raad van toezicht
door de directeur worden vastgesteld.
• Het managementteam werkt op basis van gedelegeerde
verantwoordelijkheid die door de directeur mede aan de
afdelingshoofden is gedelegeerd.
• Het managementteam vergadert tweewekelijks en
voorts in het geval één van de leden van het managementteam een vergadering noodzakelijk acht. Ieder lid
van het managementteam kan zaken op de agenda van
de vergadering plaatsen.
65 Jaarverslag 2013
de directeur gemeld.
Het managementteam vermijdt elke vorm en schijn van
belangenverstrengeling tussen de Hartstichting en zichzelf. Een afdelingshoofd meldt een (potentieel) tegenstrijdig belang dat van materiële betekenis is voor de stichting
en/of voor het afdelingshoofd terstond aan de directeur en
verschaft de directie alle relevante informatie. De directeur
besluit buiten aanwezigheid van het afdelingshoofd of er
sprake is van een tegenstrijdig belang.
Taak en werkwijze van de directie
Taken en verantwoordelijkheden
• Behoudens beperkingen op grond van de wet of de statuten is de directie belast met het besturen van de stichting. Daarnaast bevatten de wet en de statuten diverse
andere bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de
directie. Voorts handelt de directie in overeenstemming
met het Reglement CBF-Keur van de Stichting Centraal
Bureau Fondsenwerving.
• De directie is verantwoordelijk voor de naleving van alle
relevante wet- en regelgeving.
• De directie wordt per eind 2013 gevormd door één natuurlijke persoon.
• De directie benoemt, schorst en ontslaat de personeelsleden van de stichting en stelt hun salaris en verdere
arbeidsvoorwaarden vast, alles binnen het kader van
de personeelsformatie en de uitgangspunten van het
arbeidsvoorwaardenbeleid, zoals goedgekeurd door de
raad van toezicht.
• Uiterlijk twee maanden voor de aanvang van het boekjaar stelt de directie een jaarplan en een begroting op.
• De directie benoemt onder goedkeuring van de raad van
toezicht een accountant, aan wie de opdracht wordt verleend tot onderzoek van de balans en de staat van baten
en lasten van de stichting.
Nevenfuncties
De aanvaarding door de directeur van een commissariaat
of bestuursfunctie behoeft de goedkeuring van de raad van
toezicht. Andere belangrijke nevenfuncties worden aan de
raad van toezicht gemeld.
Communicatie met de raad van toezicht
• De directie woont in de regel de vergaderingen van
de raad van toezicht bij en, voor zover van toepassing,
de vergaderingen van eventuele commissies die door
de raad van toezicht zijn ingesteld, tenzij de raad van
toezicht respectievelijk de desbetreffende commissie anders bepaalt. In overleg met de directie stelt de
voorzitter van de raad van toezicht vast, al naar gelang
de te bespreken onderwerpen, of en welke leden van het
managementteam de vergadering(en) van de raad van
toezicht bijwonen.
• De directie verschaft de raad van toezicht tijdig die
informatie over feiten en omstandigheden aangaande de
stichting die de raad nodig mocht hebben voor het naar
behoren uitoefenen van zijn taak.
• De directie zal de raad van toezicht jaarlijks voorzien
van een recente versie van de hoofdlijnen van het algemene beleid, het operationeel plan voor het komende
boekjaar, de begroting van de stichting voor het komende boekjaar, een overzicht van de algemene en financiële
risico’s en een beoordeling van de opzet en werking van
de risicobeheersings- en controlesystemen, alsmede van
eventuele significante wijzigingen hierin. De raad van
toezicht en de directie zullen genoemde onderwerpen
jaarlijks gezamenlijk bespreken. Van het houden van
66 Jaarverslag 2013
deze bespreking(en) wordt melding gemaakt in het
verslag van de raad van toezicht in het jaarverslag.
• De directie behoeft de goedkeuring van de raad van toezicht voor het vaststellen van de personeelsformatie en
de uitgangspunten van het arbeidsvoorwaardenbeleid
met betrekking tot het personeel van de stichting.
• De directie verschaft de raad van toezicht tijdig een
afschrift van de managementletter van de externe accountant.
• De directeur onderhoudt het contact met de voorzitter
van de raad van toezicht.
Beoordeling directie
• Jaarlijks wordt het functioneren van de directie door de
raad van toezicht beoordeeld.
• Het beoordelingsgesprek met de directeur vindt plaats
door de voorzitter en de vicevoorzitter van de raad van
toezicht.
Tegenstrijdige belangen
• De directie vermijdt elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen de Hartstichting en haarzelf.
• De directeur meldt een (potentieel) tegenstrijdig belang
dat van materiële betekenis is voor de stichting en/of
voor de directeur terstond aan de voorzitter van de raad
van toezicht en verschaft hem alle relevante informatie.
De raad van toezicht besluit buiten aanwezigheid van de
directeur of er sprake is van een tegenstrijdig belang.
• De directeur mag niet zijn een bestuurder, oprichter,
aandeelhouder, toezichthouder of werknemer van:
o een entiteit waaraan de stichting de door haar ingezamelde gelden middellijk of onmiddellijk, geheel of
gedeeltelijk afstaat;
o een entiteit waarmee de stichting op structurele wijze
op geld waardeerbare rechtshandelingen verricht.
Taak en werkwijze van de raad van
toezicht
Samenstelling van de raad van toezicht
• De raad van toezicht dient zodanig te zijn samengesteld
dat de leden ten opzichte van elkaar en ten opzichte van
de directie onafhankelijk, transparant en kritisch kunnen opereren zonder belangenvertegenwoordiging.
• De leden van de raad van toezicht dienen te beschikken
over gebleken bestuurlijke kwaliteiten en met elkaar te
beschikken over de deskundigheid en vaardigheid om
adequaat toezicht te houden volgens maatschappelijk
aanvaarde normen.
• In het jaarverslag van de Hartstichting worden omtrent
de individuele leden van de raad van toezicht mededelingen gedaan inzake leeftijd, beroep, hoofdfunctie, geslacht en nationaliteit en de belangrijke nevenfuncties,
voor zover deze van belang zijn voor de vervulling van
de taak als lid van de raad van toezicht. Tevens wordt
vermeld wanneer een lid voor het eerst is benoemd en de
lopende termijn waarvoor hij is benoemd.
• De leden van de raad van toezicht genieten geen bezoldiging. Onkosten worden aan hen volgens vaste richtlijnen vergoed.
Taak van de raad van toezicht
• De raad van toezicht heeft tot taak toezicht te houden
op het beleid van de directie en op de algemene gang
van zaken in de stichting. Hij staat de directie met raad
terzijde. De raad van toezicht richt zich bij de vervulling
van zijn taak naar het algemeen belang van de stichting,
rekening houdend met de belangen van allen die bij de
stichting betrokken zijn.
Vergaderingen van de raad van toezicht
• De raad van toezicht vergadert ten minste viermaal
per jaar op een door de voorzitter te bepalen plaats en
tijdstip. De voorzitter van de raad van toezicht stelt in
overleg met de directie de agenda van vergaderingen
vast.
• Van het verhandelde in elke vergadering van de raad van
toezicht worden door een door de voorzitter daartoe
Een lid van de raad van toezicht meldt een (potentieel)
tegenstrijdig belang dat van materiële betekenis is voor
de stichting en/of voor het lid van de raad van toezicht
terstond aan de voorzitter van de raad van toezicht. Indien
de voorzitter van de raad van toezicht een (potentieel)
tegenstrijdig belang heeft, meldt hij/zij dit terstond aan
de vicevoorzitter van de raad van toezicht. Hij verschaft
hem alle relevante informatie. De raad van toezicht besluit
buiten aanwezigheid van het lid van de raad van toezicht
of er sprake is van een tegenstrijdig belang.
Benoeming raad van toezicht
1. Eén lid van de raad van toezicht wordt, na overleg met
de directie van de stichting, benoemd op bindende voordracht van de Vrijwilligers Adviesraad, zo deze krachtens artikel 18 is ingesteld. De overige leden van de raad
van toezicht worden door de raad van toezicht benoemd.
2.De leden van de raad van toezicht benoemen de voorzitter.
3.Wanneer het aantal leden van de raad van toezicht
is gedaald beneden het in de statuten artikel 13, lid 1
aangewezen persoon notulen gemaakt, die door de raad
van toezicht worden vastgesteld en door de voorzitter en
de secretaris worden ondertekend.
• Ten minste eenmaal per jaar bespreekt de raad van
toezicht buiten aanwezigheid van de directie zijn eigen
functioneren, de relatie tot de directie en de beoordeling
van de directie.
Taak en werkwijze van de
auditcommissie
Verstrengeling van belangen
1. In alle gevallen waarin de stichting een tegenstrijdig
belang heeft met een directeur of met een lid van de raad
van toezicht, dient het desbetreffende lid dit te melden
aan de raad van toezicht. Het desbetreffende lid dient
zich van de beraadslaging ter zake te onthouden. Dit lid
komt bij besluitvorming ter zake van de desbetreffende
aangelegenheid geen stemrecht toe en de aanwezigheid van dit lid telt niet mee ter bepaling of het vereiste
quorum voor besluitvorming is behaald.
2.In alle gevallen waarin de stichting een tegenstrijdig
belang heeft met een directeur, wordt de stichting
vertegenwoordigd door de raad van toezicht, tenzij zich
Taken en verantwoordelijkheden
De taken en verantwoordelijkheden van de auditcommissie zijn als volgt:
• Het voorbereiden van de besluitvorming van de raad van
toezicht over de financiële gang van zaken bij de Nederlandse Hartstichting en over de toetsing van de werking
van de administratieve organisatie en controle; onder de
financiële gang van zaken vallen de begroting, het jaarplan, het financieel jaarverslag, het algemeen jaarverslag
en de accountantscontrole (incl. managementletter).
• Het jaarlijks rapporteren aan de raad van toezicht over
de ontwikkelingen in de relatie met de externe accountant, waaronder in het bijzonder zijn onafhankelijk-
ook ten aanzien van een of meer van zijn leden een verstrengeling van belangen ter zake van de desbetreffende
aangelegenheid voordoet.
3.Onder een verstrengeling van belangen wordt onder
genoemde minimumaantal leden, zal het niettemin
rechtsgeldige besluiten kunnen nemen, doch zal de raad
van toezicht zorg dragen dat op de kortst mogelijke
termijn in de ontstane vacature(s) wordt voorzien.
heid.
• Het adviseren van de raad van toezicht over de wenselijkheid van rotatie van verantwoordelijke partners
binnen een kantoor van externe accountants, dan wel
meer verstaan het verrichten van op geld waardeerbare
rechtshandelingen tussen de stichting en:
het overgaan naar een ander extern accountantsbureau.
• Het adviseren van de raad van toezicht inzake de
a.een directeur, leden van de raad van toezicht, leden
van een adviesraad en/of medewerkers van de stich-
voordracht door de directie voor de benoeming van de
externe accountant.
ting;
b.personen die een nauwe familie- of vergelijkbare relatie hebben met de hierboven onder sub a genoemde
personen;
c. rechtspersonen waarvan de hierboven onder a en b
genoemde personen bestuurslid, lid van het toezichthoudend orgaan of aandeelhouder zijn.
67 Jaarverslag 2013
• Het doen van een voorstel aan de raad van toezicht voor
het verlenen van goedkeuring voor het vaststellen van
de bezoldiging en het verlenen van de opdracht tot het
uitvoeren van controle- en niet-controlewerkzaamheden door de externe accountant.
• Het fungeren als eerste aanspreekpunt van de externe
accountant.
• Het kennisnemen van de bevindingen van de externe
accountant.
Voorts richt de auditcommissie zich in ieder geval op het
toezicht op de directie ten aanzien van:
• De werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, waaronder het toezicht op de naleving van
de relevante wet- en regelgeving en het toezicht op de
werking van gedragscodes.
• De financiële informatieverschaffing door de directie
(onder meer de keuze van de waarderingsgrondslagen
en de toepassing en beoordeling van effecten van nieuwe
regels).
• De naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van de externe accountant.
• De relatie met de externe accountant, waaronder in het
bijzonder zijn onafhankelijkheid en diens bezoldiging.
• De toepassingen van de informatie- en communicatietechnologie binnen de Nederlandse Hartstichting.
Werkwijze
• Er zullen ten minste twee vergaderingen per jaar worden gehouden, waarvan ten minste één met de externe
accountant buiten aanwezigheid van de directie. De
auditcommissie zal alleen vergaderen indien ten minste
twee leden aanwezig zijn.
• De auditcommissie bepaalt wie bij haar vergaderingen
aanwezig zijn en wie, naast de raad van toezicht, de
notulen van de vergaderingen van de auditcommissie
ontvangen. De externe accountant kan in voorkomende
gevallen de voorzitter van de auditcommissie verzoeken
om bij een vergadering van de auditcommissie aanwezig
te zijn.
• De voorzitter van de auditcommissie zal de bevindingen
en de aanbevelingen in een vergadering aan de raad
van toezicht rapporteren. Eenmaal per jaar wordt een
verslag voorgelegd aan de raad van toezicht, waarin de
activiteiten van de auditcommissie gedurende het jaar
zijn opgenomen tezamen met de belangrijkste resultaten, beraadslagingen en bevindingen.
Omgang met belanghebbenden
de komende jaren extra aandacht. Trouwe donateurs
blijken vaak zeer betrokken te zijn bij het wel en wee van
de Hartstichting. Een persoonlijke benadering lijkt hier op
zijn plaats.
2. Wetenschappers
De wetenschappers voeren belangrijk onderzoek uit in
de strijd tegen hart- en vaatziekten. De Hartstichting
onderhoudt graag goed contact en volgt de onderzoeker
en de onderzoeksresultaten. Het op een goede manier naar
buiten brengen en inzetten van deze onderzoeksresultaten
helpt de Hartstichting verder.
3. Zorgprofessionals
De Hartstichting hecht belang aan het ondersteunen van
zorgprofessionals, onder meer door het
ontwikkelen van materialen die door de professionals
gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld: campagnematerialen, stappenplannen en powerpointpresentaties.
4. Patiënten en omgeving
De Hartstichting zet zich in voor de patiënt en de omgeving van de patiënt. De Hartstichting realiseert zich dat
aandacht en informatie zeer belangrijk zijn, echter dat de
wensen of behoeften van patiënt tot patiënt zeer verschillend kunnen zijn.
5. Vrienden en vrijwilligers
De Nederlandse Hartstichting heeft de Vereniging Vrienden van de Hartstichting opgeheven in 2011. De Nederlandse Hartstichting kent circa 5.500 actieve vrijwilligers
die lokaal en regionaal het gezicht van de Hartstichting
zijn. Doelstelling daarbij is: het bevorderen van en het geven van steun aan het werk van de Hartstichting. Jaarlijks
organiseert het team Behoud een collecte, waarbij de Hartstichting wordt ondersteund door zo’n 60.000 collectanten. Ook organiseren vrijwilligers fondsenwervende acties,
geven zij voorlichting, organiseren ze reanimatiecursussen en ondersteunen zij activiteiten en campagnes van de
Hartstichting. Zij worden bij hun werk ondersteund door
de Hartstichting. Dat gebeurt zowel door coördinatoren,
die de verbindende schakel zijn tussen de vrijwilligers en
De Nederlandse Hartstichting onderkent de volgende
groepen belanghebbenden:
de arbeidsorganisatie, als door de medewerkers van de
diverse teams op het kantoor in Den Haag.
1.
2.
Donateurs
Wetenschappers
6. Risicogroepen en publiek overig
3.
4.
Zorgprofessionals
Patiënten en omgeving
Het onderkennen van verschillende soorten risico’s op het
krijgen van hart- en vaatziekten en het verband tussen
5. Vrienden en vrijwilligers
6. Risicogroepen en overig publiek
deze risico’s geeft de Hartstichting de mogelijkheid tot
het richten op risicogroepen. Gezondheid ontstaat uit een
7.
8.
9.
10.
samenspel tussen fysieke, mentale en sociale factoren. Preventie ten aanzien van risico’s is een onderdeel van waar de
Hartstichting mee bezig is.
Media
Politiek/overheden/beïnvloeders
Medewerkers
Bedrijven
1. Donateurs
Donateurs zijn voor de Hartstichting van levensbelang. De
band met de donateurs wordt daarom gekoesterd en krijgt
68 Jaarverslag 2013
7. Media
De Hartstichting maakt gebruik van de media om
aandacht te vragen voor onder meer het voorkomen van
hart- en vaatziekten. Daarnaast reageert de Hartstichting
zorgvuldig en gestructureerd op vragen en actualiteiten
vanuit de media. Langzaamaan gaat de Hartstichting
meer gebruikmaken van social media.
8. Politiek, overheden, beïnvloeders
Standpunten in de strijd tegen hart- en vaatziekten verdienen dikwijls een hoge plek op de politieke en maatschappelijke agenda’s. De Nederlandse Hartstichting ontvangt
geen subsidie van de overheid. De overheid is wel een
belangrijke belanghebbende. De overheid speelt immers
een grote rol op het terrein van het bevorderen van de
gezonde omgeving. De Hartstichting probeert de overheid
te beïnvloeden, zodat zij wet- en regelgeving aanpast.
9. Medewerkers
De Nederlandse Hartstichting heeft 126 medewerkers in
dienst. Zij vormen het belangrijkste kapitaal van de Nederlandse Hartstichting.
10. Bedrijven
De Hartstichting werkt meer en meer samen met bedrijven op diverse terreinen. Dit kan zijn in de sfeer van
sponsoring, ondersteuning, gebruik mogen maken van,
etc. Het versterken van de band met bedrijven schept
mogelijkheden om samen de strijd tegen hart- en vaatziekten aan te gaan. De Hartstichting heeft tot nu toe
wisselend succes gehad met het verkrijgen van financiële
middelen van het bedrijfsleven. Een toekomstplan is om
een substantieel bedrag uit bedrijvensponsoring te laten
komen. De Hartstichting zoekt daarbij actief naar vormen
van samenwerking. Dat kan gaan om directe sponsoring
of om aan activiteiten gerelateerde sponsoring. Bedrijven
kunnen activiteiten adopteren, maar het is ook mogelijk
gezamenlijk activiteiten op te zetten die een meerwaarde
hebben voor alle partijen. Het behoud van de onafhankelijkheid en de integriteit van de Hartstichting zijn hierin
bepalende randvoorwaarden.
Code of conduct en
klokkenluidersprotocol
gekenmerkt wordt door openheid, aanspreekbaarheid
en integriteit.
In 2013 is er wederom een medewerkers-tevredenheidsonderzoek uitgevoerd als een vervolg op een eerder onderzoek in 2009. Gevraagd is onder andere naar de beleving
van de werkdruk, collega’s, werkzaamheden, organisatie
etc. De onderzoeksuitslagen zijn bekend en met de verbeterpunten is de organisatie aan de slag. De komende jaren
zal dit onderzoek herhaald worden.
Partners
Om onze doelen te bereiken werken we samen met een
groot aantal partners. Met onder meer de volgende partners hebben we een structureel samenwerkingsverband:
• Centrum Gezondheidsbevordering op de werkplek
(GBW)
• Voedingscentrum
• European Heart Network (EHN)
• European Resuscitation Council (ERC)
• De Hart&Vaatgroep (voormalig Stichting Hoofd Hart en
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Vaten)
Nederland in Beweging (NIB)
Nederlandse Reanimatie Raad (NRR)
Nederlandse Vereniging van Hart- en Vaatverpleegkundigen (NVHVV)
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC)
NOC*NSF
Stichting Gedeeld Geven
Stichting Loterijacties Volksgezondheid (SLV)
Stichting Opsporing Erfelijke Hypercholesterolemie
(STOEH)
Stichting Orgaan- en Weefseldonorvoorlichting
Stichting Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF)
Vereniging Fondsenwervende Instelling (VFI)
VriendenLoterij
World Heart Federation (WHF)
De Hartstichting heeft een ‘code of conduct’ opgesteld. In
deze ‘code of conduct’ zijn onder meer de gedragsregels
Gedragscodes
De Hartstichting hanteert onderstaande interne richtlijnen en gedragscodes vanuit de branche:
• De gedragscodes van de Vereniging van Fondsenwerven-
vastgelegd. Deze ‘code of conduct’ is vastgesteld en op het
intranet van de Nederlandse Hartstichting gepubliceerd.
de Instellingen (VFI) en de Dutch Dialogue Marketing
Association (DDMA) worden strikt gehanteerd.
Het klokkenluidersprotocol is eveneens vastgesteld en op
• Regels voortkomend uit de privacywetgeving worden gevolgd voor het gebruik van onder meer e-mailadressen.
het intranet van de Nederlandse Hartstichting gepubliceerd. Het doel van klokkenluidersprotocol is:
• Uitsluiting van mailings voor personen die bij Infofilter.
nl geregistreerd staan.
• Werknemers de mogelijkheid bieden om vermeende
misstanden te melden en adequate opvolging te geven
• Uitsluiting van mailings voor personen die in het Overledenenregister zijn opgenomen.
aan de gedane meldingen.
• Leidinggevenden in staat stellen op een vroeg tijdstip
geïnformeerd te worden over vermeende misstanden.
• Werknemers duidelijk maken dat het melden van vermeende misstanden niet zal leiden tot strafmaatregelen
of een oneerlijke behandeling als zij te goeder trouw in
overeenstemming met deze regeling handelen.
• Bijdragen aan de ontwikkeling van een cultuur die
• Donateurs kunnen aangeven hoe vaak zij post met een
verzoek om een gift willen ontvangen.
• Ten behoeve van samenwerkingsverbanden is de Gedragscode Samenwerken Bedrijven opgesteld.
• Ten behoeve van lokale fondsenwerving is de Richtlijn
Fondsenwervende Activiteiten opgesteld.
• Wetgeving rondom Bel-me-niet Register is volledig
geïmplementeerd en operationeel.
69 Jaarverslag 2013
Fraudeprotocol
Het voorkomen en, als het zich voordoet, aanpakken van
fraude is zeer belangrijk voor de Nederlandse Hartstichting. Elke vorm van fraude heeft consequenties voor de
beeldvorming van het publiek ten aanzien van de Nederlandse Hartstichting en is daarom onaanvaardbaar.
De Nederlandse Hartstichting heeft een fraudeprotocol
vastgesteld waarin omschreven wordt hoe met fraude
wordt omgegaan.
Meerjarenplan/Slagkracht
Met de afloop van het jaar 2012 is tevens een einde gekomen aan het strategische plan Slagkracht, Kracht en Passie
voor Hart en Vaten (2007 tot en met 2012). In 2012 heeft
de Hartstichting besloten om naar een meer doelgroepgerichte organisatie te groeien met een aangepaste strategie
en een reorganisatie van mensen en middelen. Op 1 maart
2013 is de nieuwe organisatie van start gegaan en rond die
tijd is ook een nieuwe visie ontwikkeld die tot en met 2017
omarmd wordt.
Wanneer onregelmatigheden worden geconstateerd,
dan zal de zaak eerst intern worden onderzocht. Bij een
vermoeden van fraude worden maatregelen genomen.
Er zal in elk geval aangifte worden gedaan, zodat de zaak
strafrechtelijk kan worden onderzocht en vervolgd. Indien
de fraude gepleegd is door een medewerker van de Hartstichting, dan zal een ontslagprocedure worden gestart.
Daarnaast zal de Hartstichting het verduisterde bedrag,
vermeerderd met gemaakte kosten, verhalen op de frauderende partij. Indien noodzakelijk zal beslag gelegd worden
Binnen onze visie geldt het ‘3x meer en 3x minder’-concept:
op de (onroerende) goederen van de frauderende partij.
Meer vrienden om gezamenlijk de strijd aan te gaan tegen
hart- en vaatziekten.
Meer beweging in de samenleving rondom de strijd tegen
hart- en vaatziekten.
Klachten
De Hartstichting is van mening dat klachten waardevolle
informatie kunnen opleveren om haar organisatieprocessen en diensten te verbeteren. Wij voeren dan ook een
actief klachtenbeleid, waarbij klachten binnen twee weken
afgehandeld worden. In sommige gevallen is er meer tijd
nodig voor nader onderzoek; dit wordt gemeld aan degene
die de klacht heeft ingediend.
In 2011 is een nieuw proces voor klachtenafhandeling
ingezet. In het systeem dat dit proces ondersteunt, worden
klachten vastgelegd, alsmede afgewikkeld.
Minder mensen overlijden aan hart- en vaatziekten.
Minder mensen worden ziek van hart- en vaatziekten.
Minder mensen hebben last van de gevolgen van hart- en
vaatziekten.
Meer geld ten behoeve van de strijd tegen hart- en vaatziekten.
Deze uiting is onderdeel van de visie t/m 2017.
De speerpunten voor de invulling van de mijlpalen betreffen:
• Ernst en urgentie van de ziekte.
• Nederland heeft een hartgezonde samenleving.
• Wetenschappelijk onderzoek is gericht op doorbraken
en impact.
• Patiënten hebben meer regie over eigen leven en zorg.
• Nederland is één 6-minutenzone.
Crisismanagement Handboek
De Nederlandse Hartstichting heeft een Crisismanagement Handboek opgesteld. Dit handboek bevat het crisisbeleid voor de Nederlandse Hartstichting en is speciaal op
de organisatie toegepast teneinde adequate richtlijnen te
geven tijdens een crisis.
De in Slagkracht beschreven strategie fungeert als leidraad
voor de doelstellingen die in de jaarplannen zijn opgenomen en waarop de begroting is gebaseerd. In de jaarrekening 2013 is op bovenstaande vijf speerpunten gerapporteerd.
Verantwoording
De Hartstichting legt op een zo transparant mogelijke
Effectiviteit en efficiëntie van de
bestedingen
wijze verantwoording af over de besteding van de middelen, conform de eisen van het Reglement CBF-keur.
De Nederlandse Hartstichting ziet het als haar plicht om
De Hartstichting maakt behalve de jaarrekening tevens
een getrouw en helder beeld te geven van de wijze waarop
de financiële middelen besteed zijn. Wel wordt daarbij ge-
een publieksverslag. Het publieksverslag wordt gepubliceerd op internet en wordt op verzoek toegezonden aan
zocht naar een goede balans tussen een maximale controle
over de besteding van het geld tegen een minimum aan
belanghebbenden. De jaarrekening is voorzien van een
goedkeurende controleverklaring. In het publieksverslag
is een verklaring van onze accountant opgenomen waarin
wordt vermeld dat het publieksverslag is gebaseerd op de
jaarrekening en dat hierbij een goedkeurende controleverklaring is afgegeven.
kosten.
70 Jaarverslag 2013
De methodiek van subsidieaanvragen
Alle subsidieaanvragen doorlopen een zware beoordelingsprocedure. Hierbij wordt de Hartstichting geholpen
door de CVON (CardioVasculair Onderzoek Nederland)
met een ISAC (International Scientific Advisory Committee) voor de grote consortiumaanvragen en de Weten-
schappelijke Adviesraad (WAR) voor de persoonsgebonden
beurzen. Elke aanvraag wordt grondig beoordeeld door
minimaal drie (internationale) deskundigen. De commissies wijzen de allerbeste projecten aan.
Het doel is om het niveau van het Nederlandse onderzoek
op het hoge peil te houden en door middel van de samenwerkingsverbanden beter in staat te zijn om geld uit het
Europese circuit binnen te halen.
De CVON-procedure kent eerst een vooraanmeldingsronde: een korte uiteenzetting van het onderwerp en
beschrijving van het consortium. Vooraanmeldingen die
qua onderwerp overlapten, moesten gedwongen samensmelten tot één uitgewerkte aanvraag. Dit resulteerde in
2012 in vijf gehonoreerde aanvragen, van ieder ruwweg
H 5 mln. Totaal is er alleen al aan CVON-projecten zo’n
H 25 mln. aan subsidies toegekend in 2012.
Kort samengevat houden deze grote onderzoeken in:
1. Darmbacteriën tegen hart- en vaatziekten?
2.Onderzoek naar ontstekingsfactoren bij overgewicht.
3.Dement door hart- en vaatziekten?
4.Genezing zoeken voor ernstige hartlongziekte.
5.Hartklep die levenslang meegaat.
Eind 2013 zijn alle in 2012 toegezegde projecten van start
gegaan en zijn de onderzoekers aangesteld. Daaraan voorafgaand is met de onderzoekers van elk project een overeenkomst afgesloten. In deze overeenkomsten zijn heldere
afspraken gemaakt over onder andere de besteding van
de subsidie, de verantwoording over de voortgang van het
onderzoek en de mogelijkheden voor de Hartstichting om
resultaten uit het onderzoek te gebruiken voor publiciteit
of fondsenwerving. De onderzoekers van de verschillende
consortia komen, juist in de startfase, regelmatig bij elkaar
om samen het onderzoek zo goed mogelijk op te zetten en
vorm te geven.
Ontwikkeling managementinformatie voor financiële
gegevens
Sinds 2010 maken wij gebruik van een managementinformatiesysteem voor het weergeven en vergelijken van
financiële gegevens. Met behulp van dit informatiesysteem
is het eenvoudiger om onze financiële gegevens te presenteren, vooral de effectiviteit van de fondsenwervende acties
is nu beter zichtbaar. De bedoeling is om vanaf 2013 de
niet-financiële informatie verder te gaan uitbreiden in dit
systeem, bijvoorbeeld het weergeven van KPI’s (kritische
prestatie indicatoren). De eerste rapportageopzet hiervoor
is gereed.
Risicoanalyse
In 2013 is een risicomanagementsysteem geïmplementeerd
door afdeling Bedrijfsvoering. Hierin worden de risico’s
geregistreerd en geclassificeerd. Beheersmaatregelen
worden geregistreerd en waar nodig toegepast. Per risico
wordt een risico-eigenaar vastgesteld en vastgelegd. Maandelijks wordt het managementteam geïnformeerd door
middel van een statusrapportage. De raad van toezicht
wordt eens per kwartaal geïnformeerd.
In de rapportage wordt per risico een uiteenzetting gedaan.
Per risico volgt:
• Een korte beschrijving van het probleem.
• De getroffen beheersmaatregelen.
• De risico-eigenaar.
Impactmeting in samenwerking met Erasmus Universiteit
Rotterdam
De Nederlandse Hartstichting gaat samen met het
Maatschappelijk Top Instituut Gezondheidszorg van de
Erasmus Universiteit Rotterdam onderzoeken hoe het
sociaal rendement van haar activiteiten beter gemeten kan
worden.
De persoonsgebonden beurzen: het dr. E. Dekkerprogram-
Binnen de wereld van charitatieve instellingen en not-forprofitbedrijven wordt al jaren gezocht naar een manier
om het effect van activiteiten en projecten zichtbaar en
meetbaar te maken. Charitatieve instellingen zijn immers
voor het grootste deel afhankelijk van giften en donaties,
ma kent zeven beurzen voor getalenteerde onderzoekers
in hart- en vaatziekten op verschillende momenten van
en stakeholders zijn geïnteresseerd in de vraag of het geld
goed besteed wordt.
hun carrière. Voor de persoonsgebonden beurzen is de
honoreringskans ongeveer 1 op de 8.
Tot op heden is vooral veel onderzoek verricht naar het
Maand- en kwartaalrapportages
definiëren en kwantificeren van de opbrengsten van de
activiteiten. Welke gevolgen hebben de activiteiten op
Elke maand worden de (financiële) resultaten gerapporteerd aan het managementteam. Bij de maandrapportage
de vermindering van maatschappelijke kosten als gevolg
van daling van uitkeringen en van voorzieningen op het
wordt een beknopte analyse bijgevoegd, een zogenaamde
quick scan.
Elk kwartaal wordt er uitgebreider gerapporteerd. De rapportage is dan voorzien van diepgaandere analyses. Bovendien wordt elk kwartaal bekeken of de prognose voor het
lopende jaar bijgesteld dient te worden. De kwartaalrapportage wordt tevens met de raad van toezicht besproken.
gebied van gezondheidszorg? En wat zijn de effecten op
de inkomsten door een hoger maatschappelijk product en
meer belastinginkomsten?
Steeds vaker vraagt men zich af wat het effect is van
maatschappelijke dienstverlening. Wat is de toegevoegde
waarde? Het kunnen meten van en rapporteren over die
effecten is voor charitatieve instellingen om drie redenen
belangrijk. Zo kunnen zij de impact van hun activiteiten,
In 2013 zijn er geen CVON-toezeggingen gedaan, omdat er
geen CVON-ronde is geweest.
71 Jaarverslag 2013
projecten en geboden hulp beter beoordelen. Ze kunnen
de donateurs laten zien dat het voortzetten van hun investeringen zinvol is. Ze krijgen meer zicht op hun eigen processen, waardoor continue verbeteringen mogelijk zijn.
Het verkrijgen van inzicht in de impact van activiteiten
vraagt om gedegen wetenschappelijk onderzoek. Actuele
deelvraagstukken als het bepalen van opportunity costs,
performance measures en kosten- en investeringsanalyses
staan daarbij centraal. Daarom hebben de Nederlandse
Hartstichting en het Maatschappelijk Top Instituut Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit Rotterdam de
handen ineengeslagen. Zij zijn samen op zoek gegaan naar
een betere methode om sociaal rendement van activiteiten
van charitatieve instellingen te meten en toe te passen
binnen de Nederlandse Hartstichting. Het project duurde
vier jaar. Het onderzoek heeft geleid tot een academische
promotie, een aantal wetenschappelijke publicaties en de
notie dat de activiteiten van de Hartstichting een grote
sociaaleconomische impact hebben.
H 1,- geïnvesteerd in de Hartstichting heeft een maatschappelijk effect van H 14,-.
72 Jaarverslag 2013
Beleggingsstatuut
Jaarverslag 2013
1. Algemene Richtlijnen
1.
Statutaire doelstelling
De Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten.
Zij investeert in onderzoek naar hart- en vaatziekten
in Nederland. Zij geeft hoogwaardige en efficiënte
voorlichting over een gezonde leefstijl en initieert
innovatieve verbeteringen in preventie en zorg.
2. Verantwoordelijkheden binnen het
bestuur
De verantwoordelijkheid voor het beheer van het
vermogen ligt bij de directeur van de Hartstichting.
De auditcommissie, die onderdeel is van de raad
van toezicht, treedt op als beleggingscommissie en
houdt toezicht op de gemaakte afspraken met de
vermogensbeheerder. De manager Bedrijfsvoering
is lid van het managementteam en aanspreekpunt
voor de vermogensbeheerder(s).
3.
Vergadercyclus en rapportages
De auditcommissie komt tweemaal per jaar bijeen
en rapporteert aan de raad van toezicht over het
gevoerde beleggingsbeleid
2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid
1.Algemeen
De beleggingen in de portefeuille beperken zich tot
de ter beschikking staande middelen. Beleggingen
op basis van debetstanden zullen niet plaatsvinden.
Het uitlenen van effecten uit de portefeuille is niet
toegestaan.
2.
Beleggingsdoelstelling & horizon
De doelstelling is gericht op het in stand houden van
het vermogen met inachtneming van de richtlijnen
van het Centraal Bureau Fondsenwerving en de
Vereniging van Fondsenwervende Instellingen. De
beleggingshorizon is lang, dat wil zeggen langer
dan vijf jaar.
3.Risico
Het beleggingsrisico in de portefeuille zal
minimaal eenmaal per jaar worden getoetst aan de
beleggingsdoelstelling. Het te beleggen vermogen
73 Jaarverslag 2013
zal op een defensieve wijze worden gemanaged.
Onderstaand geven wij het risicoprofiel van de
gekozen middelenverdeling weer.
Middelenverdeling
Aandelen
25 %
Obligaties
75 %
Liquiditeiten
0%
4.Beleggingen
Beleggingen in de portefeuille bestaan uit directe
beleggingen in effecten of beleggingen via
beleggingsfondsen. Voor de beleggingen gelden de
volgende restricties:
› aandelen:
• Het maximale belang in aandelen is 35 % van
het belegd vermogen.
• Een individueel aandeelbelang mag nooit
meer dan 3% van het totale belang in aandelen
bedragen.
› vastrentende waarden:
• De beleggingen in vastrentende waarden zijn in
euro’s genoteerd.
• De beleggingen in vastrentende waarden
worden aangehouden in een separaat
effectendepot en worden beheerd op basis een
‘Buy & Hold’-beleggingsstrategie.
• Minimaal 40% van het obligatiebelang zal
bestaan uit beleggingen in staatsleningen of
leningen met een expliciete garantie van een
(EU)-overheid.
• Er wordt alleen belegd in obligatieleningen met
een rating van minimaal Baa3/BBB- (Moody’s
resp. Standard & Poor’s/Fitch). Indien de rating
als gevolg van een herziening wordt verlaagd
tot onder dit niveau, heeft de beheerder één
maand de tijd om een aanpassing te doen. In
voorkomende gevallen kan, na overleg met
de manager Bedrijfsvoering, hiervan worden
afgeweken.
• De gemiddelde rating van de samengestelde
vastrentende waardenportefeuille bedraagt Aa3
(Moody’s) / AA- (Standard & Poor’s/Fitch).
• Het maximale belang per debiteur,
uitgezonderd staatsleningen met een AAArating, is 5%.
› onroerend goed:
• Beleggingen in genoteerd onroerend goed zijn
toegestaan.
• Het beleggingsstatuut sluit uit dat in de
volgende categorieën wordt belegd:
• Commodities
• Garantieproducten
• Hedge fondsen
• Private Equity
regelmatig koersen worden gepubliceerd. Indien het
gehele of een substantieel belang wordt verhandeld,
mag dit geen significante invloed hebben op de
koersvorming.
8.Derivaten
Derivaten mogen worden ingezet ter beperking van
het risico in de beleggingsportefeuille.
9.
5.Middelenverdeling
De belangrijkste beslissing in het beleggingsproces
is het vaststellen van de strategische asset-allocatie
(risicoprofiel), zijnde de beoogde middelenverdeling
voor de lange termijn. Deze bepaalt voor minimaal
80% het uiteindelijke rendement. Gegeven de
uitgangspunten van de stichting hanteert het
bestuur de volgende verdeling van de belegde
middelen:
Strategische middelenverdeling
Beleggingscategorie
Minimum
Neutraal
Maximum
Obligaties
65 %
75 %
85 %
Aandelen
15 %
25 %
35 %
Liquiditeiten
0%
0%
20 %
De strategische weging beperkt zich tot de
categorieën aandelen en obligaties. De maximaal
toegestane beleggingen per categorie zijn
aangegeven in een percentage van het totale
vermogen.
6.
7.
richtlijnen van de VFI, waar mogelijk, gevolgd.
3.Uitvoering
1.
Het beheer van de portefeuille
Het beheer van het vermogen zal worden
uitbesteed aan één of meer professionele externe
vermogensbeheerder(s).
2.
Selectie externe beheerder
De externe beheerder wordt geselecteerd door het
bestuur op voordracht van de auditcommissie.
Om tot een keuze te komen, zullen ten minste
drie vermogensbeheerders worden beoordeeld
op service, kwaliteit van de dienstverlening en
rapportage, trackrecord, kosten en transparantie van
beleid en kosten.
Strategische- & tactische allocatie
Actief beleid tussen verschillende
beleggingscategorieën is toegestaan, mits de
tactische ruimte de strategische bandbreedte niet
overschrijdt.
De tactische wegingen hebben betrekking op
het zakelijke waardendeel (aandelen) van de
portefeuille, daar het vastrentende waarden deel van
de portefeuille werkt op basis van een ‘Buy & Hold’-
Duurzaam beleggen
Beleggingen in de portefeuille moeten voldoen
aan duurzaamheidscriteria. Nadere invulling en
screening hiervan vindt plaats in overleg met de
vermogensbeheerder. Uitgesloten van belegging zijn
ondernemingen waarvan de bedrijfsvoering voor
het belangrijkste deel gericht is op de productie van
tabak, bont, porno en wapens (incl. clustermunitie).
Daarnaast worden bedrijven gescreend op het
inzetten van kinderen voor productie en op het
respecteren van de mensenrechten. Bij het uitvoeren
van het duurzaambeleggingsbeleid worden de
3. Rapportage vereisten
De vermogensbeheerder levert aan het eind van
ieder kwartaal een rapportage waarin is opgenomen:
strategie.
Rebalancing wordt in beginsel alleen gedaan bij
• de ontwikkeling van het totaal vermogen en de
ontwikkeling per beleggingscategorie;
overschrijden van de bandbreedtes. Indien een
beleggingscategorie de bandbreedte overschrijdt, zal
• het vermogensresultaat in vergelijking met de
strategische benchmark;
de weging binnen een maand worden teruggebracht
naar de tactische weging, tenzij er sprake is van
• de resultaten per beleggingscategorie en de
relevante benchmark;
bijzondere marktomstandigheden. In dat geval
zal de beheerder direct contact opnemen met de
• een risicoanalyse;
• een kostenoverzicht;
manager Bedrijfsvoering. Na advisering door de
manager Bedrijfsvoering besluit het bestuur of er
voor langere tijd een belang buiten de bandbreedte
mag worden aangehouden.
• een toelichting op het behaalde resultaat;
• een toelichting op het gevoerde beleggingsbeleid.
Liquiditeit van de beleggingen
Beleggingen in de portefeuille zijn van voldoende
liquiditeit. Dit houdt in dat van deze beleggingen
74 Jaarverslag 2013
4.
Beoordeling & evaluatie
• De beheerder van de mandaten wordt tweemaal
per jaar uitgenodigd voor een toelichting
op het gevoerde beleid en het afleggen van
verantwoording.
• De beheerder van de mandaten zal minimaal
eenmaal per jaar worden beoordeeld op basis van
de selectiecriteria (zoals beschreven in paragraaf
3.2).
• De beslissing een mandaat te beëindigen wordt
genomen door het bestuur na advies van de
auditcommissie.
• Iedere vijf jaar zal bij ten minste twee
vermogensbeheerders een offerte worden
opgevraagd als vergelijkingsmaatstaf voor de
prestaties, dienstverlening en kosten van de eigen
vermogensbeheerder.
75 Jaarverslag 2013
76 Jaarverslag 2013

NIEUWE folder 2015! - Noord Groninger Antiek & Curiosa Route

Zoek de verschillen: hart- en vaatziekten m/v

Download dit hoofdstuk als pdf

Programma Vasculaire Zorg

Brochure Dotteren en plaatsen van een stent

Jaarverslag 2013 POH-GGZ in het

Brochure Bypass- of omleidingsoperatie van de

Aan alle leden van RJV en PC de Bögelscamp. Hierbij nodigen wij

Agenda jaarvergadering 25-09-2014

Artikel dwt - Anton de Kom Universiteit van Suriname