r
e
w
u
o
r
b
De vrije
Missie Puurzaam
Wij geloven dat je pas echt van iets kunt
genieten als het met liefde gemaakt is.
Dat geldt voor onze bieren maar ook
voor dit blad.
Onafhankelijk en oprecht willen wij bewuste
genieters inspireren en informeren om op
basis van duurzaamheid te komen tot een
intensere smaak- en bierbeleving. Door
echtheid en oorspronkelijkheid binnen een
herkenbaar maatschappelijk verantwoord
kader te verenigen.
Puurzaam wil de lezer over die mooie
dingen des levens informeren, zodat hij
met nog meer respect, nog intenser en
nog echter het unieke karakter ervan beleeft.
V o o r w o o r d
De Vrije Brouwer
Beste lezer, Puurzaam verwoordt steeds het
gedachtegoed en de filosofie van onze brouwerij.
Maar de inhoud van deze Puurzaam gaat vooral over onze
brouwerij zelf. Dus daarom voor één keer een Puurzaam
die helemaal anders is!
V
oor onze redactie was deze tijdelijke koerswijziging even
schrikken en slikken. Het heeft wat moeite gekost om alle
redactieleden uit hun “persvrije gedachtegoed” te halen. Dat
was nodig zodat de redactie zich vervolgens volledig kon storten
op onze brouwerij en onze plannen die in deze Puurzaam breed
uitgemeten worden.
Met deze plannen gaan we natuurlijk dingen veranderen. Voor een
deel wellicht spraakmakende zaken. Echter geen revolutie, die vaak
vernietigt, maar wel een evolutie die vaart maakt. Plannen die het
verleden respecteren maar vooral een belangrijke bijdrage aan onze
toekomst gaan leveren. Want wij geloven dat onze traditie alleen kan
voortbestaan als we investeren in de toekomst.
Een toekomst die gebaseerd blijft op de drie bekende pijlers: de 16
heerlijke bieren, duurzaamheid in relatie met regionaliteit en tot slot
het feit dat we een zelfstandige familiebrouwerij zijn EN willen blijven.
Veel meer dan voorheen gaan we met onze plannen nu het accent leggen op onze prachtige bieren, hun unieke
smaken en de daarbij behorende passie en beleving. Natuurlijk blijft dat ondersteund worden door dat duurzaam
en samen met onze regio te doen, want dat maakt onze bieren nog lekkerder.
De bestaande en nieuwe waardes gaan we bundelen onder: ‘Gulpener, De Vrije Brouwer’. Voor een deel een
bundeling van hetgeen we al sinds jaar en dag doen, maar daarnaast ook de leidraad voor al onze toekomstige
activiteiten.
En daar gaat u binnenkort ook het nodige van zien want om ons nieuwe gedachtegoed kracht bij te zetten zijn al
onze bieren in een nieuw, eigentijds jasje gestoken. Natuurlijk met behoud van onze eigen Nederlandse bierfles,
want deze staat garant voor de meest duurzame en waarde toevoegende manier van verpakken. Dit alles met
als doel om uw wensen als biergenieter nog beter te kunnen vervullen. Ik houd u niet langer in spanning, ga
genieten van deze Puurzaam.
Naar uw reactie ben ik erg benieuwd.
Jan-Paul Rutten
GULPENER PUURZAAM
1307
I n h o u d
DE VRIJE BROUWER
1306 Missie Puurzaam
1307 Voorwoord
1310 Het gevoel van De Vrije Brouwer
1314 Geen Nonsens
1316 Nieuw Gulpener-design gaat terug naar
de essentie
1320 John Vrolijk over de nieuwe
etiketteermachine
1348
1322 Samen op reis naar de toekomst van de
Gulpener Bierbouwerij
1326 De kunst van het ‘nee’ zeggen
1330 De grote passie van de kleine brouwer
1334 De verplichtingen en beperkingen van vrijheid
1336 “Het glas geeft bier de juiste beleving”
1340 Vervuilde scheepswerf in Amsterdam-Noord
werkt aan een nieuwe toekomst
1344 Vrijheid proef je!
1348 “Bier is gastronomisch een zeer
interessante optie”
1352 Column Samuel Levie, cartoon Paul Kusters
1355 Colofon
1310
Nummering: Elke editie van Puurzaam is uniek en
éénmalig. Daarom heeft de redactie besloten om elke
pagina een eigen en uniek nummer te geven. Vandaar
dat Puurzaam 23 begint waar Puurzaam 22 eindigde.
Zodoende groeit Puurzaam verder uit, van editie naar
editie. Want een eigenwijs tijdschrift verdient een
eigenwijze paginanummering.
De redactie.
1308
GULPENER PUURZAAM
13
I n h o u d
1326
330
1336
1340
GULPENER PUURZAAM
1309
De Vrije Brouwer
1310
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
JOHN HALMANS EN JAN-PAUL RUTTEN OVER
DE NIEUWE FILOSOFIE VAN GULPENER:
Het gevoel van
De Vrije Brouwer
GULPEN - De Vrije Brouwer. Dat is de
nieuwe Gulpener bedrijfsparaplu waarmee de
bierliefhebbers tijdens de jaarlijkse Hopoogst in
september kennismaken. Volgens directeur John
Halmans is ‘De Vrije Brouwer’ al sinds 1825 het
DNA van deze familiebrouwerij. ”We doen al
heel lang de dingen die daarbij horen. Anderen
hebben ons het afgelopen jaar alleen geholpen
om het nog eens op een eigentijdse manier
vorm te geven en te verwoorden.” Zijn opvolger
Jan-Paul Rutten gebruikt dat proces voor een
eigen(zinnige) start. “Als Vrije Brouwer bepalen
we ook onder mijn leiding onze eigen koers.
Gulpener voelt zich vrij alleen dat te doen wat
goed voelt.” Puurzaam daagt het tweetal uit om
dit nieuwe motto uit te diepen.
John Halmans: “We kennen onze wortels, voelen ons sterk
verbonden met de streek waar onze bieren worden gebrouwen.”
Jan-Paul Rutten: “We voelen het als onze kernopdracht om de
smaak van bier niet te vervlakken maar te verrijken.”
GULPENER PUURZAAM
1311
“Ik hou niet van
middelmaat”
Tijdens de Hopoogst in september wordt ook het
nieuwe flesje en etiket gepresenteerd. Welk gevoel
hebben jullie daar straks bij?
John Halmans: “Fier. Dat is het woord dat meteen bij me
opkomt. Ja, ik zal trots zijn. De nieuwe verpakking laat heel
goed zien waar Gulpener voor staat. Ook dat is een kwestie
van goede smaak. Met respect voor het verleden en toch
vernieuwend en hedendaags vormgegeven.”
Jan-Paul Rutten: “John, vind je het niet erg dat ik ook de
term ‘bevrijding’ voor dat moment noem? Want wat is
het een intensief proces geweest sinds november vorig
jaar! Er waren zoveel mensen bij betrokken. Het hele
managementteam en daarnaast mijn zus Maartje vanuit
haar pr- & communicatierol in een hoofdrol, maar ook het
nieuwe designbureau, veel medewerkers en leveranciers. Bij
zo’n nieuwe lijn komt oneindig veel kijken. Alles is of moet
de komende tijd op elkaar worden afgestemd. Het nieuwe
beeldmerk komt niet alleen terug op flesjes, maar ook op
onze sixpacks, lichtbakken, viltjes, borden aan de muren
van Gulpener cafés, de website. Het nieuwe Gulpener ‘rood’
moet op de kroonkurken precies hetzelfde rood zijn als dat
in al onze uitingen. Of het nu visitekaartjes of de reclameuiting op onze vrachtwagens betreft. Het eindresultaat zal
prachtig, verfrissend zijn, maar het is maandenlang voor heel
1312
GULPENER PUURZAAM
veel mensen een energievreter geweest. Ik ben heel dankbaar
voor al die betrokkenheid en vakmanschap.”
Welke karaktertrekken passen bij De Vrije Brouwer?
John Halmans: “Goed vind ik belangrijker dan groot. Ook
bewandel ik graag nieuwe wegen en laat ik me niet zo snel
leiden door geijkte paden. De doener in me past zeker ook bij
De Vrije Brouwer. Risico’s ga ik niet uit de weg en ik laat me
meer leiden door kansen dan door bedreigingen.”
Jan-Paul Rutten: “Ik zoek graag het avontuur op en laat me
niet beperken door wat anderen vinden wat ‘normaal’ is. Ook
wil en durf ik innovatief te zijn met respect voor wat in het
verleden al is bereikt. Belangrijk in mijn nieuwe functie vind
ik ook dat ik intens kan genieten van een lekker, uitgesproken
bier. Ik hou niet van middelmaat, ook als het om smaak gaat,
en ga steeds op zoek naar het ‘speciale’ in mijn leven.”
Welke ambitie moet Gulpener met het nieuwe Vrije
Brouwer-concept nastreven?
John Halmans: “De stap maken van goed naar excellent. Dat
kan als we de consument nog vaker verrassen met vooral
speciaalbieren met net die andere smaak. We kunnen dat
waarmaken als we met een open mind naar ontwikkelingen
blijven kijken. De kracht van Gulpener is altijd geweest dat
De Vrije Brouwer
we het allemaal net iets anders deden en doen dan andere
bierbrouwerijen. We waren de eerste Nederlandse brouwerij
die speciaalbieren introduceerde. Gulpener is de enige
brouwerij ter wereld die met drie vergistingmethodes durft
te werken, een middeleeuws type bier brouwt en ga zo maar
door. Die avontuurlijke, eigenzinnige lijn moeten we als
familiebrouwerij vasthouden.”
Jan-Paul Rutten: “We moeten op de eerste plaats de
onafhankelijke familiebrouwerij blijven die op duurzame wijze
de lekkerste kwaliteitsbieren met Limburgse grondstoffen
brouwt. We zijn er voor de echte biergenieters. Die willen we
blijven verrassen met hele mooie bieren, misschien nog wat
uitgesprokener van karakter. Dat houdt meteen in dat je niet
bij Gulpener moet zijn voor alcoholvrij bier of frisdrank met
een biersmaakje. Wij doen geen concessies aan ‘echt’ bier. Nu
niet, straks niet. We voelen het als onze kernopdracht om de
smaak van bier niet te vervlakken maar te verrijken.”
“Geen concessies
aan ‘echt’ bier”
De opkomst van de microbrouwerijen, de lokale,
ambachtelijke brouwerijen met een beperkt volume, is
na Amerika ook in ons land niet meer te stuiten. Is De
Vrije Brouwer daar enthousiast over?
John Halmans: “Meer dan dat. Er vinden al een tijdje op
allerlei gebieden kruisbestuivingen plaats en niet alleen in
Nederland. Zo zijn we aangesloten bij een Duitse coöperatie
van 41 kleine familiebrouwerijen, die zich ook ‘Die Freien
Brauer’ noemen. We onderschrijven helemaal hun zeven
waarden. Net als die 40 andere leden nemen we ons de
vrijheid om alleen dat te doen wat we juist en belangrijk
vinden. We blijven gaan voor een rijke verscheidenheid
aan speciaalbieren, nemen onze maatschappelijke
verantwoordelijkheid, hebben respect voor de biertraditie,
leveren steeds opnieuw een bijdrage aan een schoner milieu
en gaan voor de hoogste kwaliteit. We kennen onze wortels
en voelen ons sterk verbonden met de streek waar onze
bieren worden gebrouwen. Daar voegen we graag nog een
achtste waarde aan toe en dat is het rebelse karakter dat in
onze genen zit en dat soms tegen de gevestigde orde in de
bierwereld ingaat.”
Jan-Paul Rutten: “Al die microbrouwerijen hebben voor een
doorbraak in de biercultuur gezorgd, die mij zeer aanspreekt.
Ik zie ze als de motor van veel nieuwe ontwikkelingen. Je kunt
zelfs stellen dat ze voor een bierrevolutie in bierland hebben
gezorgd. Microbrouwerijen zijn veel meer dan een tijdelijke
trend. Er spreekt een enorme kracht uit.
Het is nog niet zolang geleden dat ‘bier’ bijna uitsluitend
werd gekoppeld aan een ‘pilsje’. Gulpener bracht als eerste
brouwerij een speciaalbier op de markt, maar vooral dankzij
de microbrouwerijen is dat aanbod nu vele malen groter.
Ze hebben de grotere brouwerijen de ogen geopend en ook
voor Gulpener zijn ze een inspiratie. De uitnodiging is: laten
we elkaar vooral helpen om beter te worden en een nog
belangrijkere positie in de bierwereld in te nemen. Als dat op
prijs wordt gesteld, willen we daar graag een voortrekkersrol
in vervullen.”
Welk bier uit het huidige Gulpener-assortiment past
het beste bij De Vrije Brouwer?
John Halmans: “Mestreechs Aajt. Dat is een afstammeling
van oerbier. Het bier ontstaat door het in gesloten
eikenhouten vaten spontaan te laten gisten. Het
rijpingsproces van negen maanden tot een jaar zorgt voor
een heel uitgesproken smaak. Dat is meteen de link naar wat
we graag onder de vlag van De Vrije Brouwer nog meer willen
gaan doen: het brouwen van excellente speciaalbieren.”
Jan-Paul Rutten: “Ons biologisch Ur-Hop. De toegepaste
brouwtechniek die we hiervoor hanteren, heet ‘dryhopping’
of, in gewoon Nederlands, ‘drooghoppen’. Daarbij wordt
de hop pas een week na het koken van de wort, dus na de
hoofdvergisting, toegevoegd en niet, zoals gebruikelijk, aan
het begin van het brouwproces. Daardoor proef je veel meer
het hoparoma. Ons Ur-Hop behoort tot de bierstijl ‘Indian Pale
Lager’, die in Nederland nog nooit is gebrouwen. Niet alleen
uniek, ook vooral erg lekker en met een fantastisch verhaal!“
Het is duidelijk dat de directie van Gulpener zich al
helemaal een Vrije Brouwer voelt. Hoe zit dat met de
andere medewerkers?
John Halmans: “We overvallen ze er zeker niet mee. Heel wat
medewerkers zijn vanaf het begin bij het proces betrokken.
Zo zijn we de brouwerij ingelopen met nieuwe ontwerpen
om te toetsen wat onze medewerkers ervan vonden en
kregen waardevolle feedback. Zonder je eigen collega’s kan
zo’n ingreep onmogelijk een succes worden. Bij hen begint
het. Eerst het Vrije Brouwer-gevoel laten landen bij je eigen
mensen en dan pas ermee naar buiten. Ook dat is een
bewuste Gulpener-aanpak.”
Jan-Paul Rutten: “Voordat we het Vrije Brouwergedachtegoed tijdens de Hopoogst presenteren, was er eerst een
officieel, intern startmoment. Toen legde ik onze plannen
uit aan alle medewerkers. Vervolgens deelden we shirts met
het nieuwe logo uit en iedere medewerker, niet alleen het
management, kreeg een doosje met visitekaartjes waarop
ook staat vermeld dat hij of zij een Vrije Brouwer is. We gaan
het ook deze keer met z’n allen doen.”
Lezersservice:
www.gulpener.nl
www.die-frein-brauer.com
Tekst: Tjeu Seeverens
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1313
De Vrije Brouwer
Geen Nonsens
Tekst: Gina Vodegel
Optimale
vrijheid
Louis en Eef Klaassens
maken Radler liever zelf
G
ulpener heeft als zelfstandige familiebrouwerij
(sinds 1825) geregeld nieuwe paden verkend
en niet zelden het voortouw genomen in een
branche die veelal op traditie en zekerheid gedijt. Vanaf
het moment dat de brouwerij omschakelde naar het
hanteren van duurzaamheid in zowel productieproces
als ethiek, heeft de eigen identiteit zich steeds sterker
kunnen manifesteren, waarbij ook waarden als respect en
vrijheid een grote rol spelen. Er is de vrijheid als brouwer,
maar ook de vrijheid voor de liefhebber en consument
om je eigen keuzes te maken. Zelf bier brouwen, op kleine
schaal voor eigen consumptie, is dan ook het summum
van vrijheid en puur genieten: een steeds populairdere
vrijetijdsbesteding. In Nederland is thuis bier brouwen
pas sinds een jaar of dertig toegestaan. Er zijn inmiddels
verschillende thuisbierbrouwpakketten op de markt,
voor zowel beginners als gevorderden. Daarnaast zijn er
workshops en cursussen en uiteraard verenigingen van
en voor verwoed amateurbrouwers. De recepturen voor
thuisbrouwers variëren van beproefd tot experimenteel en
zelfs gewaagd.
Info: www.hobbybrouwen.nl
1314
GULPENER PUURZAAM
W
ij kiezen voor vakmanschap, zo vinden Louis en Eef
Klaassens van Café de Klep in Venlo. Onderwerp
van discussie is het populaire Radler-bier, dat
vooral onder jongeren een hype is geworden. Radler is een
mix van bier en limonade dat door diverse brouwers op de
markt wordt gebracht, in verschillende smaken. “Bier met
limonade mixen is niets nieuws,” zo vertelt Louis. “Onze
oosterburen drinken het al jaren en het werd door de cafés
altijd zelf gemengd. Denk maar eens aan een Sneeuwwitje
(7-up met bier) of een Snorretje (cola met bier). Ook wij
maken het liever zelf dan dat we het kant-en-klaar inkopen.”
Een van zijn argumenten is namelijk dat je een ‘Halfom’ ook
zelf maakt en niet kant en klaar uit een vat schenkt, dus
waarom zou je dit met een mix van bier en limonade niet ook
gewoon zelf doen? Behalve dat het drankje op die manier
echt lekker vers getapt en geschonken wordt, scheelt het ook
in de kosten, wat een niet te verwaarlozen overweging is in
deze tijd.
“Het heeft alles met keuzes te maken”, zo redeneert Louis
Klaassens. “Wij schenken speciaalbieren van over de hele
wereld en willen dan ook zelf de vrijheid hebben om te
bepalen hoe ons Radler-bier smaakt. Zo serveren wij twee
varianten, een pittige Radler met Gulpener pils, en een zachte
Radler met Ur-Weizen. Als limonade gebruiken wij een
sprankelend bronwater met citroen, dan hou je de smaak zo
puur mogelijk.”
De Vrije Brouwer
Gulpener
Hopoogst:
feest van de
vrijheid
I
n september wordt elk jaar de Gulpener hop geoogst in
het Limburgse dorp Reijmerstok, een jaarlijks terugkerend
festijn dat voor menigeen een dag is om naar uit te zien!
De dag begint met het oogsten van de (biologische) hop
die door Roger Wouters exclusief voor Gulpener geteeld
wordt. Vanwege enorme belangstelling worden enkele
honderden vrijwilligers van te voren in groepen ingedeeld om
teleurstelling te voorkomen. Zo kan namelijk ieder toch het
plukken van de hop meemaken.
Verder is het een dag met verschillende activiteiten voor alle
leeftijden, compleet met infostands, kunst, veel muziek en
natuurlijk gezond en lekker eten en drinken.
Wat maakt deze hopoogst nu eigenlijk zo bijzonder? De
Gulpener Hopoogst is een feest van de vrijheid, de vrijheid
om te kiezen voor bewust genieten en bewust kiezen voor
een kwalitatief vervaardigd bier. Het voelt als een grote
familie, daar op die heuvels, met een magnifiek gevoel als
de hop met eigen handen wordt geoogst. Het staat voor een
verbondenheid met de natuur, met de mensen om je heen en
uiteraard met de zelfstandige familiebrouwerij die eigenwijs
haar eigen bier brouwt, precies zoals zij het willen. Dat is de
beleving van een vrijheid die zich heel goed laat smaken!
Brouwerijnamen
V
oor wie na jaren thuisbrouwen, met een
groeiend, enthousiast publiek, de stap waagt
naar het starten van een professionele brouwerij,
is de hamvraag natuurlijk: naam geef je jouw brouwerij?
Een juiste naam met dito uitstraling kan het succes of
falen van je onderneming bepalen. Ook hier zijn vrijheid
en creativiteit troef. We vonden in de Verenigde Staten
een lijst met namen en laten het aan onze Puurzaamlezer over om te oordelen of het een geslaagde dan
wel niet zo geslaagde brouwerijnaam is. In willekeurige
volgorde: Frog Level, Turtle Anarchy, Donkey Punch,
Civil Life, Two Goats, Fat Bottom, Steamworks, Good
People, Rising Tide, Leech Lake, Mr. Grumpy Pants,
Clown Shoes, Metropolitan, Victory, Tired Hands,
Terminal Gravity, Our Mutual Friend, Spider Bite, Scars
and Stripes, Pig Minds, Prison Brews, Magic Hat,
Fearless, Lucid, Epic Ales, Liquid Hero, Full Pint, Civil
Life, Battered Boar, Belching Beaver, Worm Town, Lazy
Boy, Broken Tooth, Twisted Snout en 21st Amendment.
Durven we hierna nog op zoek te gaan naar de beste en
slechtste brouwerijnamen in Nederland?
GULPENER PUURZAAM
1315
De Vrije Brouwer
BRANDING BUREAU BRAND REPUBLIC: “HET
MOET DUIDELIJK ZIJN DAT HET OM BIER GAAT”
Nieuw Gulpener-design
gaat terug naar
de essentie
UTRECHT – Het creatieve team van Brand
Republic in Utrecht is verantwoordelijk voor het
nieuwe design van Gulpener. Brand Republic
zocht naar een vorm die optimaal past bij de
geest van Gulpener: eigenzinnig, authentiek en
eenvoud. De verwachtingen van het Branding
Bureau zijn hooggespannen. “Het nieuwe
uiterlijk van Gulpener gaat heel wat teweeg
brengen.”
De nieuwe etiketten van Gulpener besteden meer
aandacht aan smaak en de combinatie met eten.
1316
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
“Ooit zagen we een heel mooi biermerk, genaamd Gulpener”,
vertelt managing-partner Rogier Schut. “En dat merk heeft
ons nooit meer losgelaten.” Oké, een beetje overdreven
uitleg, lacht de managing-partner. “Maar het geeft wel aan
dat we allemaal iets met het merk hebben. En het verklaart
tevens waarom we de behoefte voelden contact met
Gulpener op te nemen. In onze ogen kwam de uitstraling
namelijk niet helemaal overeen met waar het merk voor
staat. Het uiterlijk van de bieren kwam niet optimaal tot
zijn recht en dat vonden we zonde.” Gulpener spreekt een
hele grote groep bewuste mensen aan, vult accountdirector
Ingmar van der Zee aan. “De verbinding met deze groep
werd echter niet volledig gemaakt. Qua uitstraling kon het
doeltreffender.”
De ideeën van Brand Republic over het uiterlijk van Gulpener
resulteerden in een mooi vormgegeven boekwerk, dat naar
de directie van de brouwerij werd gestuurd. Een halfjaar bleef
het stil, en toen ging toch de telefoon. “Gulpener bleek te
gaan pitchen bij verschillende desingbureaus”, vertelt Van
der Zee. “Blijkbaar hadden we ze getriggerd, want ook wij
werden benaderd.” Uiteindelijk bleven er drie kandidaten over
en ging de opdracht naar het Utrechtse designbureau. “We
hebben ons helemaal verdiept in Gulpener”, verklaart Schut
het ontvangen van de opdracht. “In de trends op biergebied,
in de behoefte van zowel consument als horeca als retail. En
we hebben onze visie van de wereld van Gulpener goed op
papier gezet.” Van der Zee: “We hebben Gulpener duidelijk
laten zien hoe eigenzinnig het merk is en hoe dit beter tot
uiting kon komen.”
‘”Bier moet geen top
40 zijn”
Eigenzinnig
Want eigenzinnig is Gulpener, vindt Brand Republic. En die
eigenschap moest door middel van een nieuw design sterker
naar voren komen. “De eigenzinnigheid van Gulpener zit
hem in hoe het bedrijf kijkt naar de wereld”, vertelt creativedirector Lars Wierenga. “Hoe een klein bedrijf zich vasthoudt
aan de eigen waarden en aan de behoefte de wereld een
stukje beter achter te laten. We hebben daarom gekeken
naar hoe Gulpener zoveel mogelijk zichzelf (de Limburger)
kan zijn en toch ook de snelle Randstedeling kan aanspreken.
En de overeenkomsten in kaart gebracht. Die zijn er namelijk
volop. Zowel de Limburger als de Randstedeling houdt van
echt en bewust leven. Onze presentatie was dan ook niet
belerend, maar straalde uit dat wij Gulpener al heel erg lang
respecteren. We wilden niet dat Gulpener haar eigenheid zou
verliezen. Die eigenheid moest simpelweg beter tot uiting
komen. Zodat het in één klap voor heel Nederland duidelijk
zou zijn waar Gulpener voor staat.”
GULPENER PUURZAAM
1317
De Vrije Brouwer
Eigenzinnig
Volgens Brand Republic is Gulpener eigenzinnig. Hoe
komt dit terug in het design?
“Door de vorm van de etiketten”, vertelt Lars
Wierenga. “De driedeling van het etiket, het bewust
weglaten van onnodige informatie en vormgeving, de
papierkeuze (het nieuwe etiket bestaat uit klassiek
ogend papier met een subtiel ribbeltje -red.), de meer
handgeschreven typografie. Omdat alle opsmuk
is weggelaten, is het voor de consument meteen
1318
duidelijk dat het om een puur en kwalitatief goed
GULPENER PUURZAAM
product gaat.”
Branding bureau Brand Republic ontwierp voor Gulpener een
compleet nieuw design: “Het ontwerp gaat terug naar de
essentie. Met aandacht voor authenticiteit en eenvoud.”
De Vrije Brouwer
Tijdloos
Reacties
Brainstormsessies van Brand Republic en gesprekken met
Gulpener resulteerden daarom in een tijdloos design van
flesjes, glazen en sixpacks. “Het ontwerp gaat terug naar de
essentie”, legt Schut uit. “Met authenticiteit en eenvoud.” De
eerste indruk van de flesjes moest dan ook niet te hip zijn,
vertelt de creative director. “Dat past niet bij Gulpener. We
hebben bewust gekozen voor bescheiden. Gulpener is niet
zomaar een biertje dat je klakkeloos achterover giet. Daar
kies je bewust voor, daar geniet je van. Dat wilden we terug
laten komen op het etiket.”
Het design is gericht
op de lange termijn
Welke reacties verwacht Brand Republic op het
nieuwe design?
Rogier Schut: “Ik weet zeker dat de designverandering
wat teweeg gaat brengen en ik hoop dat de reacties
uitgesproken zijn. Bijna you love it, or you hate it. Dat
past bij Gulpener-bier.”
Ingmar van der Zee: “Niet iedereen hoeft het mooi te
vinden. Als het verhaal maar duidelijk naar voren komt.
Dan komt de liefde vanzelf.”
Lars Wierenga: “Testen die we tot nu toe in de
supermarkt hebben gedaan geven aan dat het bier
zichtbaar is. Ik ga er daarom vanuit dat de nieuwe
flesjes en blikjes gaan opvallen in het schap.”
Meer uitleg
Het nieuwe etiket bevat daarom meer informatie over smaak.
Zowel op de achterkant als op de voorkant. Op de voorkant
staat welke smaak- en geurtonen het bier bevat, achterop
waar men het bier het beste bij kan drinken. Eigenlijk een
beetje á la wijn. “We wilden het maximale uit de fles halen”,
vertelt Van der Zee. “En daarom zijn we teruggegaan
naar het verleden en van daaruit verder gaan denken. Dit
resulteerde in een rustiger etiket, met meer aandacht voor
smaak, een betere herkenbaarheid per biersoort en een
duidelijke verwijzing naar kwaliteit. Met als rode lijn de
herkenbare en onderscheidende rode dop.”
Jordi van Baren: “Ik denk dat het voor de consument
meteen duidelijk gaat zijn dat het om bier gaat. Geen
tierelantijnen, maar echte smaak.”
Wij vonden het vooral belangrijk dat de kwaliteit en puurheid
van het bier meer aandacht kregen, vult designer Jordi van
Baren aan. “We wilden geen opsmuk. Dat heeft Gulpener
ook niet nodig. Het gaat er uiteindelijk namelijk niet om
dat het hip of mooi is, maar dat het merk de ‘biergenieter’
aanspreekt. En dat het uitstraalt waar Gulpener voor staat.”
Het nieuwe design is gericht op de lange termijn, benadrukt
Van der Zee, die een duidelijke smaakvervlakking
constateert in Nederland. “Echte smaak is in de loop der
jaren verdwenen. Niet alleen op het gebied van bier, maar
in allerlei productcategorieën en je merkt duidelijk dat de
consument daar genoeg van heeft. We willen daarom de
smaak weer terug gaan brengen in Nederland. En een
product als Gulpener is hier uitermate geschikt voor. “Bier
moet onderscheiden. Gulpener moet je ontdekken, op het
juiste moment. Zodat het bier echt goed tot zijn recht komt.
Dat gaan we Nederland duidelijk maken. Het nieuwe design
is nog maar het begin.”
Tekst: Judith Kloppenburg
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1319
De Vrije Brouwer
John
Vrolijk
over de nieuwe
etiketteermachine van
Gulpener
GULPEN – Een nieuw design voor Gulpener
heeft grote gevolgen. Denk alleen al aan alle
nieuwe etiketten. Vanwege de afwijkende vorm
van die etiketten en de status van het oude
apparaat, heeft de brouwerij een gloednieuwe
etiketteermachine gekocht. Puurzaam sprak
met John Vrolijk, bedrijfsleider bij Gulpener
Bierbrouwerij, die dit proces begeleidt.
1320
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
“Als de basis
klopt, kun je
daar steeds
op terugvallen”
uiteraard, maar het rendement van de nieuwe machine is vele
malen beter en dat past heel goed bij onze bedrijfsfilosofie.”
Bij het bestellen van de nieuwe etiketteermachine werd niet
over één nacht ijs gegaan. Het Duitse concern Krones werd
gekozen als leverancier. Geen kleine jongen in de branche, zo
blijkt. Enkele cijfers: het bedrijf kent 12.285 medewerkers en in
2013 bedroeg de omzet bijna 3 miljard euro. Het Amerikaanse
Forbes nam Krones op in de lijst van de 50 betrouwbaarste
bedrijven van West-Europa. Ook qua duurzaamheid is de firma
een ideale gesprekspartner. Het bedrijf heeft meer dan 3000
patenten op zijn naam staan, waarvan de nodige betrekking
hebben op het zo zuinig mogelijk omgaan met energie en
grondstoffen. Kortom: een waardige partner voor Gulpener.
Bewuste keuze
John Vrolijk zelf is natuurlijk ook geen groentje op dat gebied.
Met zijn ingenieursachtergrond werkte hij eerst 12 jaar bij een
andere brouwerij en vervolgens nog vele jaren in meerdere
voedingsmiddelgerelateerde productieomgevingen. “Mijn
komst naar Gulpener was dan ook een zeer bewuste stap.
Ik was in principe klaar met mijn projecten in onder meer de
champignonindustrie. Ik was op zoek naar een bedrijf met
een kleinere staf en dus meer betrokkenheid. Dat vond ik hier
in optima forma. Een duidelijk persoonlijke keuze dus.”
Bedrijfsleider John Vrolijk in de productiehal
waar ruimte wordt gemaakt voor de nieuwe
etiketteermachine: “Het rendement
van de nieuwe etiketteermachine is vele
malen beter en dat past heel goed bij onze
bedrijfsfilosofie.”
J
ohn Vrolijk (1960, Kerkrade) slaakt een zucht van
verlichting als we stellen dat het, wat Puurzaam betreft,
zeker geen technisch verhaal wordt. Deze Puurzaam
gaat immers volledig over vrijheid en over het maken
van keuzes. Over keuzes bij de aanschaf van de nieuwe
etiketteermachine valt genoeg te melden. “Eigenlijk zou die
machine er pas volgend jaar komen. Omdat de nieuwe labels
om een andere techniek vroegen, hebben we de vervanging
van de etiketteermachine een jaar vervroegd. Voor het
masterplan dat we hebben geschreven voor de brouwerij
maakt het niet zoveel uit, de vervanging stond immers toch
al op de rol en die vindt nu gewoon wat vroeger plaats.”
Dat masterplan is zo’n beetje ‘de bijbel van John’. Toen
hij in 2008 bij de brouwerij in dienst kwam, zag hij een
aantal aandachtspunten met betrekking tot duurzaamheid.
Hij schreef vervolgens een plan voor 2009-2018 met
daarin alle verbeteringen vermeld waarvan hij vond
dat ze qua bedrijfsvoering zouden bijdragen aan de
duurzaamheidsgedachte. “Wat geen functie heeft, kan
weg. De oude machine is technisch aan het eind van haar
levenscyclus gekomen, we vervangen haar dus echt niet alleen
omdat we onze nieuwe etiketten zo leuk vinden. Dat zijn ze wel
Staan de bewoners van Gulpen ook open voor alle
vernieuwingsdrang? “Ja, we hebben hier geen enkel gedoe
met bezwaren rondom vergunningen en zo. Ik ben ook echt
persoonlijk bij iedereen hier in de buurt naar binnen gelopen
en heb ze uitgelegd wat we allemaal van plan waren. Gewoon
een eerlijk, open gesprek met je buren. Ik vind ook dat je
juist je verhaal moet gaan vertellen daar waar weerstand te
verwachten valt. Nou, dat viel dus allemaal erg mee. Dat is
volgens mij ook het voordeel van een heldere en doordachte
langetermijnstrategie, je wordt gedwongen om gestructureerd
te denken en de samenhang door de jaren heen goed te
bewaken. Als de basis klopt, kun je daar bij al je beslissingen
steeds op terugvallen en hoef je zaken niet dubbel te vertellen.”
Strakke planning
De nieuwe machine moet enkele weken na dit gesprek klaar
zijn, ten tijde van de jaarlijkse Hopoogst. John Vrolijk schiet
in de lach: “Ja, dat wordt dus aanpakken. In de eerste week
van september verwachten we de machine hier in Gulpen.
In de 2e helft van diezelfde maand moet zij in bedrijf zijn.
Dus op het moment dat de lezer dit blad ontvangt, kan
hij meteen komen kijken. Inderdaad een strakke planning,
maar ik verwacht dat het gewoon gaat lukken. Iedereen hier
werkt mee. Samen muurtjes slopen en elders weer de boel
opbouwen met de hele kluit. Ik verheug me erop, ik heb
immers precies daarom gekozen voor werken bij Gulpener.”
Tekst: Jo Janssen
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1321
De Vrije Brouwer
1322
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
SAMEN OP REIS NAAR DE TOEKOMST VAN DE BIERBOUWERIJ:
”Gulpener is
De Vrije Brouwer"
GULPEN - Iedere nieuwe generatie in een
familiebedrijf voelt de behoefte iets nieuws toe
te voegen en een volgende stap te maken in een
rijke geschiedenis. Bij Jan-Paul en Maartje Rutten
van de Gulpener Bierbrouwerij is dit niet anders.
Maar hoe ziet die volgende stap er dan uit? En
wat betekent dat precies? Om dit te ontdekken
vroeg de brouwerij familielid David Smith en zijn
collega Jenny Elissen om samen ‘op reis’ te gaan
naar de toekomst van de Gulpener Bierbrouwerij.
D
at was geen vreemde keuze, want David en Jenny
zijn de auteurs van het populaire managementboek
‘Perfect World Principle’. Het resultaat van hun werk
bij Gulpener is een nieuwe bedrijfsstrategie, die leidt tot een
nieuwe plek van de brouwerij in de Nederlandse biermarkt.
Hoe die er precies uit ziet? Dat wordt bekend gemaakt tijdens
de Gulpener Hopoogst in september. Dan zal ook het verhaal
worden verteld achter de vormgeving van De Vrije Brouwer
en kan de wereld kennismaken met het nieuwe beeldmerk van
Gulpener. Welk intensief proces ging daaraan vooraf?
David en Jenny schrijven niet alleen succesvol over hoe je
als bedrijf op een eigentijdse manier ruimte creëert voor
verandering en innovatie, ze begeleiden ook zulke processen.
Bij Gulpener hield dat in dat het hele managementteam
voor een aantal doorbraak-sessies rond de grote tafel in
de familiekamer van de brouwerij bijeenkwam. De huidige
directeur John Halmans naast de nieuwe, Jan-Paul Rutten.
Maar ook bijvoorbeeld Maartje Rutten, verantwoordelijk
voor pr & communicatie, commercieel directeur Wouter
Webbink, financieel geweten Susanne Mourmans en
bedrijfsleider John Vrolijk.
Jenny Elissen en David Smith: “Kleinere brouwerijen als
Gulpener, die veel flexibeler zijn en de vrijheid hebben om
‘brutalere’ keuzes te maken, kunnen zich onderscheiden
met smakelijkere, uitgesproken bieren.”
Voor de twee strategen van buitenaf stond één ding vast: deze
sessies moesten ertoe leiden dat de brouwerij met nieuwe
doelen en strategieën aan het tijdperk van de achtste generatie
begint. Al jarenlang is duurzaamheid het hart van de brouwerij.
David Smith: “Dat is op een oprechte en goede manier
gebeurd, zowel als het gaat om de ‘technische’
duurzaamheid binnen het bedrijf als de maatschappelijke
duurzaamheid. Gulpener begreep de noodzaak daarvan al
vele jaren geleden met als gevolg dat steeds meer mensen
bewust voor deze brouwerij kiezen. Toch is het juist in deze
tijd ook belangrijk om naar duurzaamheid te kijken vanuit
een nieuw perspectief: hoe maak ik niet alleen mijn proces
en producten duurzamer, maar hoe bouw ik via mijn ‘eigen’
kwaliteit aan een duurzame en gezonde plek in de markt?
Er wordt vaak naar ‘duurzaamheid’ gekeken in de ‘groene’
betekenis van het woord. Voor ons betekent ‘duurzaamheid’
óók een cultuur van onderscheidende kwaliteit, zodat het
bedrijfsmodel zelf ‘duurzaam’ en toekomstbestendig wordt.
En dat is in deze tijd van grote en structurele veranderingen
in markten cruciaal.”
“Vrijheid kun je
proeven”
Doorbraken
Jenny Elissen: “Wij zijn vooral goed in bedrijven te leren
omgaan met dilemma’s. In dit proces bij Gulpener ontdekten
we bijvoorbeeld een aantal: deze familiebrouwerij is te klein
om mee te spelen in het spel van de veel grotere brouwerijen,
maar te groot om het streven naar volume los te laten. Nog
een dilemma: Gulpener onderscheidt zich door een aantal
voortreffelijke speciaalbieren, maar wat maakt die bieren
zo speciaal? Hoe komen die speciaalbieren aan die unieke
en uitgesproken Gulpener-smaak en -kwaliteit? De grote
brouwerijen zitten klem in hun volume en zijn erbij gebaat
dat hun bier overal in de wereld hetzelfde smaakt. Daardoor
treedt er smaakvervlakking op. Kleinere brouwerijen als
GULPENER PUURZAAM
1323
De Vrije Brouwer
1324
1
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
Gulpener, die veel flexibeler zijn en de vrijheid hebben om
‘brutalere’ keuzes te maken, kunnen zich onderscheiden met
smakelijkere, uitgesproken bieren.”
Overdrijven
Dilemma’s zijn mooi, maar nog geen oplossingen. Hoe
zijn de twee strategen van dilemma’s tot een nieuwe
strategie gekomen? Jenny Elissen legt uit: “Wij zien geen
heil in keurige brainstormsessies waarin alle aanwezigen
argumenten blijven uitwisselen en maar debatteren. Onze
ervaring is dat je daarmee geen doorbraak in denken forceert.
Wij hebben met ons bedrijf een proces ontwikkeld dat via veel
humor veel nieuwe creativiteit ontsluit bij alle deelnemers.
Weet je hoe kleine kinderen hun realiteit graag vorm geven?
Ze overdrijven, zijn het met elkaar oneens, scheppen continu
op en ‘liegen’ zelfs. Deze kinderlijke aanpak passen wij
toe in strategieprocessen met bedrijven, waardoor we de
deelnemers helpen om ‘voorbij overtuigingen en regels’ een
nieuwe wereld te bouwen.”
David: “In de praktijk werkt dat bijvoorbeeld als volgt: eerst
formuleren we een aantal overtuigingen, gerelateerd aan
het bedrijf. In het geval van Gulpener bijvoorbeeld: ‘De
supermarkt bepaalt de prijs van een krat Gulpener in de
schappen’ en ‘Als traditioneel familiebedrijf zijn we veel
te zorgvuldig om echte vernieuwingen aan te kunnen.’ De
spelregel van de sessie is vervolgens dat alle aanwezigen
het oneens met zo’n overtuiging en vooral ook met elkaar
moeten zijn. Je had erbij moeten zijn, maar plotseling kwam
er een stortvloed aan nieuwe inzichten en frisse ideeën los.
Een prachtig moment was ook de ‘verplicht overdrijvenopdracht’ voor de directie. ‘Wat ga je zeggen als je in 2018
de Nobelprijs voor Economie in ontvangst mag nemen?’
Die vorm liet alle aanwezigen voelen en beleven op welke
onderdelen uit het nieuwe concept Gulpener straks extra trots
zal zijn. En vooral hoe dat er concreet uit zou kunnen zien.”
het nu gaat over unieke smaken of over de manier waarop we
lokaal de eigen grondstoffen verbouwen, samen met boeren
om ons heen. Daarom zijn wij De Vrije Brouwer. Vanuit deze
mentaliteit gaan wij nog meer experimenteren met smaken
en biersoorten, maar bijvoorbeeld ook met nieuwe manieren
om onze bieren naar consumenten te brengen. We willen zelf
graag die distributielijnen bepalen en dat niet aan anderen
overlaten. ”
Jenny Elissen: “Weet je wat voor mij het hoogtepunt van
alle sessies was? Het moment waarop we heel spontaan
met z’n allen bij het nieuwe concept van ‘De Vrije Brouwer’
uitkwamen. Opeens zag je ogen open gaan en een collectief
besef bovenkomen: ‘Yes, dit is het! Dit is ons pad naar de
toekomst.’ Je zag alleen maar lachende, tevreden gezichten
in die familiekamer. Ook bij de oude én nieuwe directeur.
Ik weet zeker dat ze heel trots zullen zijn als ze ‘De Vrije
Brouwer’ straks dominant op het nieuwe etiket zien staan.”
David Smith: “De leiding van Gulpener bestaat al sinds 1825
uit toch wel eigenzinnige en vrijdenkende bieravonturiers, die
niet bang waren om net iets anders te denken en handelen
dan de concurrent. Die traditie zetten we nu met Jan-Paul
op een eigentijdse manier voort. Het fijne is dat het ons bij
dat denkproces na 189 jaar brouwerijhistorie gelukt is om de
ziel van Gulpener opnieuw te verwoorden: ‘Wij zijn De Vrije
Brouwer’. En die vrijheid kun je proeven.”
Lezersservice:
- ‘Perfect World Principle’ is te bestellen bij
Managementboek.nl. Meer info over deze aanpak? Mail
naar [email protected].
- Kijk voor meer informatie op
www.perfectworldprinciple.com
“De ziel van Gulpener
opnieuw verwoorden”
Trots
De directie is samen met Jenny Elissen en David Smith
op zoek gegaan naar de toekomst van de Gulpener
Bierbrouwerij. En die hebben ze gevonden. David Smith:
“Er is een nieuwe plek gevonden voor de brouwerij in het
speelveld van brouwers in Nederland, waarbij het zijn van
een onafhankelijke familiebrouwerij de sleutel is tot wat
Gulpener bieren speciaal maakt. Wij zijn dan wel een grotere
brouwer, maar we zijn vrij en klein genoeg om niet mee te
hoeven doen aan de smaakvervlakking die grotere brouwers
nodig hebben. Gulpener kan altijd doen wat goed voelt, of
Tekst: Tjeu Seeverens
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1325
De Vrije Brouwer
1326
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
FILOSOOF JOCHUM DAMSTRA OVER DE
TRAGEDIE VAN DE MODERNE MENS:
De kunst van
het 'nee' zeggen
AMSTERDAM - Een bestaand product als
Gulpener nieuw vorm geven, is al een grote
uitdaging. Die van de jonge filosoof Jochum
Damstra is echter nog groter. Hij daagt met zijn
stichting Springstof vooral de jonge generatie
uit om na te denken hoe zij het beste vorm kan
geven aan het leven.
H
et is zo’n heerlijke zomerse dag. De omgeving is
paradijselijk: een groot landhuis met een immense
tuin. Jochum is er even het hectische leven in
Amsterdam ontvlucht. Een ideale plek om na te denken over
de vraag waarmee steeds meer mensen zich bezighouden:
‘hoe kun je in deze dwingende keuzemaatschappij nog een
beetje overeind blijven?’ Hij heeft er blijkbaar al veel over
nagedacht, want het wordt een lange monoloog.
Jochum Damstra: “Steeds meer mensen denken in allerlei
nieuwe omgevingen en vormen na over wat ze met hun
leven willen. Het praten daarover vindt weer in het publieke
domein plaats. Niet meer in kerken of instituten, maar
bijvoorbeeld door jongeren op festivals, die de nacht weer van
de discotheken hebben overgenomen. Er is in elk geval in alle
lagen van de bevolking, door jong en oud, een zoektocht naar
de zingeving in ons leven te bespeuren. Dat is niet zo vreemd.
We leven in een maatschappij waarin het aantal keuzes schier
onbeperkt lijkt. Aan de ene kant levert dat een groot aantal
mooie uitdagingen op, maar veel mensen worden er ook
onzekerder van. Steeds opnieuw die tweestrijd: wat moet ik nu
weer kiezen? En maak ik wel de goede keuze? Dat zorgt voor
veel druk. Er zijn, zoals vroeger, geen echte richtlijnen meer van
bovenaf over hoe te leven en de juiste keuzes te maken.”
Jochum Damstra: “Er is in alle lagen van de
bevolking, door jong en oud, een zoektocht naar
de zingeving in ons leven te bespeuren.”
GULPENER PUURZAAM
1327
De Vrije Brouwer
1328
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
Praktisch
“Als begrijpelijke reactie zie je dat nogal wat mensen voor
kortstondige oplossingsstrategieën kiezen. Bijvoorbeeld in de
vorm van yoga, een mindfulnesstraining of een verdieping in
de positieve psychologie. Ze helpen je even om te onthechten
van al die keuzes en verlangens, maar nogal wat mensen
missen uiteindelijk daarin de diepgang. Het echte leven zit
niet zo in elkaar dat je alleen door positief te denken op de
belangrijkste levensvragen een antwoord krijgt. Daarom voel
ik me meer thuis bij de praktische filosofie. Dan denk je na
over vragen als: hoe ga ik om met mijn tijd, wat zijn mijn
echte verlangens en welke invulling wil ik nu aan de rest van
mijn leven geven?”
Tijdelijkheid
“Zelf heb ik bij die zoektocht geleerd me bewust te zijn van de
tijdelijkheid van alles. Dat helpt me om niet de hele dag alles
te willen wat kan. Wie herkent het niet? Je zit samen met
een groep vrienden in je favoriete kroeg met een Gulpener
Château Neubourg in de hand en je amuseert je kostelijk.
Toch slaat bij jou de twijfel toe. Een paar kroegen verderop
speelt een leuke band en elders in de stad is een nieuwe club
geopend. Toch maar opstappen? Voor de zoveelste keer in je
leven ben je het slachtoffer van die immense keuzevrijheid.
Hoe voorkom je dat gevoel, dat als een soort tragedie boven
de moderne mens hangt?”
“Het is geen ramp als
je soms een verkeerde
keuze maakt”
“Het antwoord op deze vraag is niet zo moeilijk. We moeten
ons opnieuw zelfdiscipline in het maken van keuzes aanleren.
Dat is een kwestie van oefenen en nog eens oefenen in het
tevreden zijn met een keuze die je eenmaal hebt gemaakt.
Even simpel als moeilijk. Anders geformuleerd: zeg vaker
‘nee’ tegen wat óók nog leuk is. En als je een goed idee hebt,
zeg dan op dat moment ‘nee’ tegen een ander goed idee.
Schrijf het alleen kort op, stop het in een doos en je gaat er
vanzelf wel weer mee aan de slag als de tijd ervoor rijp is. Of
niet en dan is er ook niets aan de hand, toch? ‘Nee’ zeggen
wordt zo opeens een positieve deugd, die de negatieve druk
bij je weghaalt. Je krijgt er rust in je hoofd voor terug. Wees
dan trots op jezelf, want tegenwoordig is ‘nee’ zeggen een
grotere kunst dan ‘ja’.”
Denkstation
Jochum Damstra is oprichter van de stichting
Springstof: een denkstation voor jongeren, die
onder andere actief is op Lowlands, televisieomroep
HUMAN en scholen. Ook is hij nauw betrokken bij the
School of Life in Amsterdam en mede-eigenaar van
media- en productiebedrijf LEV. Hij behoort tot een
nieuwe, frisse groep jonge filosofen in ons land, die
mensen helpt hun leven (nog) beter vorm te geven.
alleen vanwege de smaak maar ook omdat je achter het
duurzaamheidsverhaal van die brouwerij staat. En zo zul je ook
bewuster kiezen als het om voeding, kleding of reizen gaat.
Dat past helemaal bij deze tijd, waarin de nieuwe generatie veel
minder waarde hecht aan allerlei materiële zaken.”
“Als we niet leren bewust te kiezen, zullen meer mensen
moeite krijgen met al die keuzemogelijkheden en een houding
aannemen van ‘dat anderen maar voor mij keuzes maken’.
Je zult zien dat dan de commerciële markt nog meer dan
nu in dat gat zal duiken. Die markt richt zich bij voorkeur
op mensen die niet durven of kunnen kiezen. Zeker als het
om belangrijke doelgroepen als jonge mensen en gezinnen
gaat. Vandaar mijn drive om me bezig te houden met het
ontwikkelen van onderwijsprogramma’s die jongeren ‘leren
te leven’ in een wereld met een overvloed aan keuzes.”
Springstof
“De door mij opgerichte stichting Springstof probeert
jongeren te laten ervaren hoeveel minder druk er op
je schouders ligt, als je niet steeds alles wilt doen wat
zich constant aan leuke opties aanbiedt. We helpen ze
vaardigheden te ontwikkelen als (zelf)discipline, het ordenen
van je verlangens, het slim omgaan met je tijd. Maar ook dat
het helemaal geen ramp is als je soms een verkeerde keuze
maakt. Je kunt nu eenmaal niet alles perfect doen en beleven.
Dat heeft niets met leeftijd te maken, maar met een gezonde
levensinstelling! Waar zeg jij vandaag ‘nee’ tegen?”
Lezersservice:
www.springstof.info
www.theschooloflife.com/amsterdam
Bewust kiezen
“Een positief neveneffect is dat je vanzelf bewustere keuzes
zult maken. Je kiest bijvoorbeeld alleen voor Gulpener, niet
Tekst: Tjeu Seeverens
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1329
De Vrije Brouwer
KLEIN BROUWERIJ COLLECTIEF: SAMENWERKINGSVERBAND VAN
PIONIERENDE BIERBROUWERIJEN
De grote passie van
HEUMEN - Bier verbindt mensen, dat behoeft nauwelijks
toelichting. Bier is al jaren, of zelfs eeuwen, een
onbetwistbare volksdrank zoals voetbal de volkssport aller
tijden blijft. Meestal is het eerste biertje een pilsener en voor
wie verder wil proeven is er daarna keus te over. Zo is het niet
verwonderlijk dat men op een gegeven moment nieuwsgierig
wordt. Wat als we zelf eens een bier gaan brouwen? En hoe
vinden we dan onze weg op de markt? Daarover praten we
met Constant Keinemans, voorzitter en één van de oprichters
van het KBC, het Klein Brouwerij Collectief.
1330
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
de kleine brouwer
Constant Keinemans: “Het aantal brouwerijen in
Nederland is sinds de oprichting van het Klein Brouwerij
Collectief verdrievoudigd.”
GULPENER PUURZAAM
1331
De Vrije Brouwer
H
et woord ‘klein’ is eigenlijk misleidend. Want het
KBC is het grootste samenwerkingsverband van
bierbrouwerijen in Nederland. Het KBC zag het
levenslicht in 2003. “Het is een initiatief van een paar
mensen”, zo legt Constant Keinemans uit. “We hadden al een
gezamenlijke dag vanuit de Commissie Bier, het productschap
dat de belangen behartigde van Nederlandse bierbrouwerijen.
Maar dat overleg was slechts eens in de twee jaar. Er was
duidelijk behoefte om meer te doen, om meer voor elkaar
en de branche te betekenen. Zodoende hebben we met een
aantal brouwerijen in 2003, op 3 maart, het Klein Brouwerij
Collectief opgericht. We zijn begonnen met 32 leden en dat is
in de elf jaar dat we bestaan gegroeid naar 108 brouwerijen.”
Samen
Constant Keinemans heeft een bedrijf dat zich richt op de
technische ondersteuning van zowel nieuwe als bestaande
1332
GULPENER PUURZAAM
brouwerijen. Daarnaast is hij brouwer in Heumen, waar hij
voor Landgoed Bergzicht het Graaf van Heumen-bier brouwt,
dat ook alleen daar verkrijgbaar is. De leden van het KBC
hebben allen gemeen dat ze kleine brouwers zijn die op lokaal
of regionaal niveau bier brouwen, speciaalbieren naar eigen
receptuur. “We zijn geen consumentenorganisatie naar buiten
toe. Wij zijn er puur voor onze leden, om de brouwerijen te
helpen waar nodig. Als collectief: wat kun je samen, want
samen weet je meer dan alleen.”
Speciaalbier
Het is ook geen toeval dat het KBC uitgerekend in 2003
werd opgericht, want in die tijd groeide de aandacht voor
speciaalbieren. “We zagen die ontwikkelingen in de markt en
hadden sterk het idee dat we daar iets mee moesten doen
omdat menigeen zich op speciaalbier zou gaan richten. Wij
vonden daarom dat we elkaar daarin moesten ondersteunen.”
De Vrije Brouwer
De leden van het KBC zijn allemaal mensen met verschillende
achtergronden en ervaring, zodat er qua kennis veel uit te
wisselen valt. Uiteindelijk is de brouwwereld in Nederland een
kleine wereld, weet Constant Keinemans: als er vragen zijn is
er altijd wel iemand bij wie je aan kunt kloppen. “We hebben
allemaal een passie voor het vak, zowel de grote spelers als
de kleintjes.”
“Niet gieten maar
genieten”
Doelstelling
Vanuit die passie een stuk beleving meegeven, dat behoort
ook tot de doelstellingen van de KBC leden. Want wat is bier
brouwen nu eigenlijk? “Het is een ambacht en dat willen wij
als zodanig terugbrengen en laten zien. Verder speelt het
nuttigen van alcohol natuurlijk een rol en ook daar staat voor
ons beleving centraal. Vandaar dat wij al snel voor de slogan
‘niet gieten maar genieten’ hebben gekozen, want dat is naar
onze mening een cruciale boodschap die wij als brouwers
willen meegeven.”
Qua beleving is het zeker uniek dat een deel van de leden
van het KBC louter regionaal of lokaal werkt, dat wil zeggen
dat hun bier niet door heel Nederland gedistribueerd wordt
en alleen ‘aan huis’ te koop is. De kracht van het product is
zodoende sterk verbonden met de plek waar het vandaan
komt. Een derde van de KBC-leden is een productiebrouwerij, dat wil zeggen dat het bier elders verkocht
wordt. Het aantal horeca-brouwerijen, dus brouwer met
horecagelegenheid, vormt ook ongeveer een derde van het
totaal aantal leden.
mensen die hun bier bij bijvoorbeeld een grote brouwerij
inkopen, om er dan een eigen etiket op te plakken. Je moet
als brouwer wel je eigen identiteit hebben, en je eigen
bier. Hoe men dat dan verder aanpakt qua verkoop, daar
is iedereen vrij in. De een verkoopt alleen vanuit de eigen
brouwerij, de ander heeft misschien wel een plek op de
schappen bij de supermarkt. Dat is aan de brouwers zelf om
te bepalen.”
Serieus
Als samenwerkingsverband binnen de Nederlandse
biermarkt, waar ook regelgeving belangrijk is, heeft het KBC
een unieke positie verworven. Als enige vertegenwoordiger
van de kleine brouwerijen, wordt het collectief door menige
organisatie als primaire gesprekspartner gezien. En daar is
voorzitter Keinemans zichtbaar trots op.
“Het aantal brouwerijen in Nederland is fiks toegenomen
de laatste jaren en sinds de oprichting van het KBC
zelfs verdrievoudigd. Niet elke nieuwe brouwerij wordt
automatisch lid van het collectief, dat is ook geen
verplichting. Maar het zou wel in hun voordeel zijn. De kracht
van een collectief is namelijk vele malen sterker. Zo waren wij
betrokken bij de herziening van de Hygiënecode in overleg
met het Ministerie en de Voedsel en Waren Autoriteit. De
stem van kleine brouwers wordt serieus genomen.”
Lezersservice:
www.kleinbrouwerijcollectief.nl
Opbouwen
Daarnaast zijn er nog brouwers die niet over eigen brouwketels
beschikken en de brouwbenodigdheden inhuren bij andere
brouwerijen. Ze brouwen vervolgens wel bier naar eigen
recept. De ontwikkeling van hobby- en of thuisbrouwer naar
een professionele, kleine brouwer gaat niet zelden langs de
weg van dat laatste, namelijk brouwcapaciteit inhuren bij
anderen. Zo blijven zowel kosten als risico beheersbaar en kan
een brouwer rustig opbouwen. Ook wat dat betreft zijn de
achtergronden binnen het Klein Brouwerij Collectief divers.
Geen toeval
Die diversiteit binnen het collectief is geen toeval. KBC vindt
het namelijk belangrijk dat iedere brouwer de ruimte en de
vrijheid nodig heeft om datgene te doen wat hij wil, namelijk
met passie eigen bier(en) kunnen brouwen.
“Dat is beslist belangrijk”, zegt Constant Keinemans. “Want
waar wij binnen het KBC geen behoefte aan hebben zijn
Tekst: Gina Vodegel
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1333
De Vrije Brouwer
DE VERPLICHTINGEN EN BEPERKINGEN VAN VRIJHEID:
There ain’t no such thing as
free beer...
GULPEN - Wie vaker in een café vertoeft, kent ze
wel. De eindeloze gesprekken over onderwerpen
waarover iedere kroeggast een eigen mening
heeft. Het thema vrijheid heeft talloze (café-)
filosofen vele glazen doen ledigen. Ben je wel
vrij als je in loondienst werkt? Of wanneer je
getrouwd bent? Ook een bedrijf kan vrijheid als
thema nemen. Gulpener hervindt haar vrijheid
blijkbaar door haar grenzen te omarmen. Raar?
Zeker niet! Filosofeert u even met ons mee?
E
erst een wijsgerig zijstraatje, namelijk een
taalkwestie. In het Engels wordt met vrij
(free) ook wel bedoeld: gratis, zonder verdere
kosten. Denk bijvoorbeeld aan ‘vrij reizen’. Maar
kan iets écht gratis zijn? Of, anders geformuleerd: kan
iets zonder consequenties worden aangeboden aan de
markt? De bekende uitspraak ‘There ain’t no such thing
as a free lunch’ geeft het tegendeel aan. De uitdrukking
werd voor het eerst in de jaren 40 van de vorige eeuw in
een krantenartikel gebruikt. Later verscheen het in diverse
boeken en Nobelprijswinnaar Milton Friedman maakte het
in 1975 definitief salonfähig door een baanbrekend boek
met die titel te schrijven. De Amerikaanse econoom Greg
Mankiw beschreef het uitgangspunt van dit blijkbaar tot de
verbeelding sprekende citaat in Jip-en-Janneketaal als volgt:
“Om het één te verkrijgen moeten we iets anders, dat we
wellicht ook fijn vinden, opgeven.”
Doel
Helder, maar wat heeft dit economisch inzicht met
keuzevrijheid te maken? Immers: in tegenstelling tot
bijvoorbeeld een dier, dat van nature met geen mogelijkheid
een auto in te krijgen is, stappen aapachtigen als u en
ik daar inmiddels blijmoedig in. Een mens kan tegen
zijn innerlijke drang ingaan en een wilskeuze maken. En
1334
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
Ruud Krol , Milton Friedman en Harry Frankfurt,
respectievelijk libero, econoom, en filosoof.
Hoe vrij zijn wij
in onze keuze?
toch: hoe vrij zijn wij nu werkelijk in onze keuze? Kan
een onderneming een strategie kiezen in vrijheid? De
Amerikaanse filosoof Harry Frankfurt (1929) ontwikkelde
experimenten die laten zien dat, hoewel we denken dat
iemand uit vrije wil handelde, de persoon in kwestie in een
bepaalde situatie niet anders kón handelen. Frankfurt toont
zelfs aan dat voor keuzevrijheid helemaal geen alternatieve
mogelijkheid vereist is, maar dat terzijde.
Kortom: heeft Gulpener überhaupt een andere optie dan
de eerder ingeslagen duurzame weg te vervolgen en deze
verder te verdiepen? Om die vraag te beantwoorden, gaan
we wederom een stapje terug in de lange geschiedenis
van het begrip vrijheid. De na een losbandig leven op
betrekkelijk late leeftijd bekeerde bisschop Augustinus
(de beschermheilige van alle brouwers) schreef: “Ik was
verliefd op mijn eigen wegen en niet op de Uwe, verliefd op
de vrijheid van een voortvluchtige.” Augustinus plaatst zijn
‘vrije’ wil dus in dienst van andermans doel. Dat gaat verder
dan het nastreven van een ‘vrijheidsgevoel’. Door de eeuwen
heen vinden opvallend veel denkers dat we moeten stilstaan
bij wat het doel van die vrijheid is, voordat we een uitspraak
kunnen doen over het al dan niet ‘vrij’ zijn.
Libero
Een doel heeft Gulpener natuurlijk al veel langer voor de
onderneming bepaald. Het bedrijf voelt zich duurzaam
verbonden met medemens en natuur en handelt daar zo
consequent mogelijk naar. Mooi, maar betekent dat dan voor
de rest vrijheid, blijheid? Natuurlijk niet. Elke keuze heeft
gevolgen, soms op onvermoede plekken. Hoe de toekomst
eruit gaat zien, wordt vooral bepaald door het doel van de
vele keuzes die gemaakt moeten worden. De in principe
vrijblijvende slogan die de brouwerij sinds enkele jaren
gebruikt (‘Op de toekomst!’), doet dan ook nu terecht een
stapje opzij voor een benadering die meer uitdaging biedt: de
brouwerij wil mee bepalen hoe onze toekomst eruit gaat zien
en gaat die ambitie nog meer uitdragen.
Zo moet die ‘Grote Gulpener Vrijheid’ uiteindelijk ook worden
begrepen. Gulpener een vrijmoedige, zelfbewuste brouwerij,
zeker. Maar wel vrijheid in verbondenheid. Vrijheid binnen
grenzen zelfs. Door keuzes te maken, haar speelveld te
beperken en vooral ook door helder voor ogen te hebben
wat de consequenties zijn van haar keuzes, wordt Gulpener
steeds meer een ‘libero’, om in voetbaltermen te spreken.
Veel vrijheid in vergelijking met andere spelers in het veld.
Maar met een strategie die ten dienste staat van het team,
van een gemeenschappelijk belang. Of, zo u dat graag zou
willen lezen, van een hoger doel. En dus, gelukkig maar:
“There ain’t no such thing as free beer...“
Tekst: Jo Janssen
GULPENER PUURZAAM
1335
De Vrije Brouwer
DUITSE FIRMA SAHM ONTWIKKELT NIEUW
SPECIAALBIERGLAS VOOR GULPENER:
"Het
glas
geeft bier de juiste beleving”
1336
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
HÖHR–GRENZHAUSEN - Smaakt bier in elk glas
hetzelfde? Volker Henschel, area sales manager
van het Duitse bedrijf SAHM, is glashelder:
“Het bier zal misschien hetzelfde smaken, maar
de smaakbeleving verschilt. Het glas is even
bepalend als de hand van brouwmeester.”
S
AHM is een ‘TastDesigner’: het bedrijf ontwerpt op
maat van de klant, veelal bierbrouwerijen, glazen en
laat die wereldwijd produceren. Het milieuvriendelijk
bedrukken door een innovatief UV-procede is een troef
die SAHM graag uitspeelt. “De glasvorm is meer dan een
verleidelijk design en is bepalend voor de geur en smaak van
een bier. Samen met voormalige wereldkampioen sommelier
Markus Del Monego zoeken wij bij elk bier een passend glas.
Zo ook voor de speciaalbieren van Gulpener.”
De Westerwald, het gebied waar SAHM al meer dan 100
jaar is gevestigd, pronkt met een rijk keramisch verleden. De
wereldberoemde Keulse potten komen uit deze streek. De
eerste drinkbekers dateren volgens de historie al van begin
1400 en ruim 600 jaar later leeft deze keramische cultuur
voort in moderne en kunstzinnige vormgevingen met een
eigen authenticiteit.
“Elk bier eist zijn
eigen glas”
De fabricage van glas is een voortvloeisel uit deze keramiekcultuur. “SAHM was van oorsprong een tingieterij, die
daarnaast ook keramische bierpullen ontwierp, produceerde
en bedrukte. Een ambacht dat wij in een moderne vorm nog
sporadisch uitoefenen. Elk jaar maken wij in opdracht een
respectabel aantal bierpullen voor de Oktoberfeesten”, licht
Volker Henschel toe. Maar het idyllische Westerwaldstadje
Höhr-Grenzhausen komt door bier-, water-, wijn- en sterke
dranken-glazen vele malen meer aan, en over onze lippen.
Het nieuwe speciaalbierglas van Gulpener,
ontwikkeld door SAHM.
GULPENER PUURZAAM
1337
De Vrije Brouwer
“Bier moet smaken
zoals de brouwmeester
het bedoeld heeft”
1338
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
TasteDesign
Elk bier zijn eigen glas is een trend die zich steeds
nadrukkelijker doorzet. “België is daarin trendsetter en
koploper”, weet Volker Henschel, die naast Nederland ook op
de Belgische markt actief is voor SAHM.
“België is niet alleen het land van de speciaalbieren, maar
ook van de speciaalbierglazen. Elk bier eist zijn eigen glas.
Een opvatting die wie niet alleen vanuit commercieel oogpunt
onderschrijven. Wij ervaren dat wereldwijd de brouwerijen
hun bier een eigen identiteit willen geven door een passend
of uniek glas. Een verlangen dat wij beantwoorden met ons
concept TasteDesign.”
Christoph Giloy vult zijn collega aan: “Doel van TasteDesign
is om een exclusief glas te ontwikkelen dat naadloos
aansluit bij het bierkarakter en dat eventueel versterkt.
Het smaakprofiel van het betreffende bier vormt de basis
van ons ontwerp. Een proces waarbij samen met onze
sommelier alle sensorische elementen van het bier in kaart
worden gebracht. Daarbij wordt per biersoort een analyse
gemaakt van het aanzicht, de kleur, de geur en de smaak
van het bier. In een soort matrix legt de brouwmeester de
zoute, fruitige, bittere en moutige beleving van zijn bier
vast. Zo ontstaat een bepaalde parameter die leidend is bij
de keuze uit het uitgebreide assortiment SAHM-glazen of
wordt op maat een glas ontworpen. Binnen dit proces staat
één ding voorop: het bier moet straks smaken zoals de
brouwmeester zijn bier bedoeld heeft.”
Smaak
Het glas geeft smaak aan onze drinkbeleving. Een pils in een
typisch Limburgs pijpje, smaakt anders dan datzelfde bier uit
een zogeheten Amsterdammertje, Belgische pint of kunststof
bekertje. Een beleving die zeker niet alleen tussen onze oren
zit, maar waarbij volgens Christoph Giloy, marketingdirecteur
bij SAHM, de vorm van het glas doorslaggevend is. “Het
design en de vorm van het glas en de geur die uit de mond
van het glas vrijkomt geven richting aan onze individuele
smaakbeleving. Wij noemen het de sensorische indruk die
door het glas in combinatie met de inhoud wordt gecreëerd.
Zo blijkt een Weizenbier uit het traditionele cilindervormige
glas anders te smaken dan uit een kelkglas, waarin de
schuimkraag compacter blijft.”
De mond van het glas, breder of smaller, zorgt voor een
differentiatie in onze papillenprikkelingen. “Bij een breed
glas komt het bier breder onze mond binnen. Het activeert
daardoor meer smaakpapillen: op het puntje van onze tong
de zoete, het voorste tonggedeelte de zoute en achteraan
op onze tong de zure en bittere smaken. Tevens geeft
de drinksnelheid richting aan de smaakbeleving. Hoe
langzamer je drinkt, des te meer tijd krijgen tong en neus
de kans om alle smaakcomponenten volledig op te nemen.
Want het is niet alleen de tong, maar ook de neus die
bepaalt of een bier smaakt.”
Gulpener
Is er geen bestaande glasvorm voor handen, dan ontwerpt
SAHM op verzoek van de opdrachtgever een eigen glas.
“Het nieuwe glas dat wij voor Gulpener hebben mogen
ontwikkelen, kenmerkt zich door een eigen identiteit en is
uniform geschikt voor al hun speciaalbieren. Een unieke vorm
met geraffineerde details. Het voetje kent geen storende
smeltrandjes. Wel een geïmpregneerd logo dat loodrecht
onder het logo op het glas staat. Een voorwaarde die om een
aangepast productieproces vraagt. Maar dat onderscheidt dit
Gulpener-glas, net als hun speciaalbieren, van de rest.”
De bedrukking van het glas is milieuvriendelijk en volledig
lood- en cadmiumvrij. De vorm van het nieuwe Gulpenerspeciaalbierglas lijkt sterk op een wijn- of bierdegustatieglas.
“Het sluit aan bij de opmars van speciaalbieren aan tafel. In
dit glas krijgt bier bij een gerecht een evenwaardige positie
als wijn. Stijlvol, om het speciaalbier volledig tot zijn recht te
laten komen.”
Lezersservice:
www.SAHM.de
Tekst: Wim Göbbels
Foto’s: SAHM
GULPENER PUURZAAM
1339
De Vrije Brouwer
VERVUILDE SCHEEPSWERF IN AMSTERDAM-NOORD
WERKT AAN EEN BETERE TOEKOMST
De Ceuvel: nieuwe
vrijhaven voor
verwezenlijken van
creatieve idealen
AMSTERDAM - Het is een uniek project. Een verlaten en vervuilde
scheepswerf in Amsterdam-Noord kreeg voor tien jaar een nieuwe
bestemming als vrije broedplaats waar zelfvoorzienend duurzaam
ondernemen, creativiteit en een nieuw sociaal bewustzijn elkaar
vinden en versterken. Bovendien heeft Amsterdam er over tien jaar
een schoner terrein voor terug. Puurzaam ging er kijken en kreeg een
rondleiding in deze nieuwe vrijhaven.
1340
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
GULPENER PUURZAAM
1341
De Vrije Brouwer
H
et is wel even zoeken voor wie er de weg niet
kent. Maar eenmaal bij de Korte Papaverweg, een
doodlopende zijstraat met allerlei kleine bedrijfjes
in (zo lijkt het) uitvergrote garageboxen, dan duiden de los
hangende letters ‘De Ceuvel’ aan het eind van de straat waar
je zijn moet.
Als wij er een bezoek brengen, is het zonnig. Er is
bedrijvigheid alom, letterlijk en figuurlijk. Een moeder zit met
haar kinderen bij het water. De kinderen zijn gefascineerd
door de zwanenfamilie, twee ouders met hun grijs-pluizige
jongen. Een enthousiaste zwarte hond rent goedgemutst
heen en weer en plonst zo nu en dan in het water, tot groot
vermaak van de kinderen. Op het grote terras in het midden
van het Wubbo Ockelsplein wordt door een viertal mensen
vergaderd, compleet met tablet en stapels papier. Het ziet
er gewichtig uit, op een relaxte manier. Op de overloop van
het café zit een bezoeker vlak bij de hangmat en leest een
boek. Een van de vele medewerkers en/of vrijwilligers veegt
het terrein, met een vriendelijke begroeting naar iedereen
die door de poort komt. De eerste indruk is overweldigend.
Gehalveerde boten dienen als bank, compleet met kussens.
Niets is er hetzelfde. Alles ademt een verhaal. Het voelt
meteen als een bijzondere, vrije plek.
Mens in samenspel
met natuur
Wanneer je het terrein oploopt, vind je aan de rechterkant
de voormalige woonboten, een veertiental, op de vervuilde
bodem. In de grond tussen de boten staan planten. “Deze
zuiverende planten halen het gif uit de bodem en het water
en saneren zo het terrein op een heel natuurlijke manier”,
vertelt Esmée Jiskoot, één van de vier café-eigenaren
die ons op het terrein rondleidt. “In die woonboten zijn
bedrijven, ateliers en werkplaatsen gevestigd die passen
binnen het concept van dit project. De doorlopende steiger
verbindt de woonboten met elkaar, net zoals een steiger
op het water doet. Elke woonboot beschikt over een eigen
kringloopsysteem voor de afvoer van afvalwater, en men
maakt gebruik van composttoiletten.”
Het café heeft een waterloos urinoir, de fosfaten in de urine
zijn bijvoorbeeld nuttig voor landbouw. Het keukenafval
wordt compost dat dan weer gebruikt wordt voor bemesting
van eigen groente en fruit die op het dak verbouwd gaan
Architect Wouter Valkenier houdt van ‘tijdelijke’ locaties, omdat die
het mogelijk maken om dingen te bouwen die op andere plekken niet
kunnen. “Anders krijg je standaard baksteen, glas en staal, gebouwd
voor de eeuwigheid, maar met een gelijkvormige uitstraling.”
Esmée Jiskoot: “Elke woonboot beschikt over een
eigen kringloopsysteem.”
1342
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
worden. Organisch afval wordt verder vergist en als biogas
ingezet. En ga zo maar door. Het begrip ‘circulair’ speelt er
een hoofdrol. Mens in samenspel met natuur(lijk).
de bomen hebben ze aan ons project geschonken en dat
gebruiken we nu voor het opknappen van de woonboten en
andere paviljoens”, aldus Wouter.
Vrij
De grote opening was op 21 juni 2014, maar het werk is
nog lang niet af. Het zal er de komende tien jaar ook blijven
groeien, veranderen, bewegen. Bart van Overbeek, samen
met Toon Maassen, Joey Hodde en Esmee eigenaar van Café
Ceuvel, bestiert de keuken. “Hij is de zingende chef”, lacht
Wouter die met zijn 35 jaar tot de oudste ‘Ceuvelaren’ hoort.
Het ziet er allemaal schitterend en vooral bevlogen uit.
Het plan voor de oude scheepswerf die de naam ‘Ceuvel
Volharding’ droeg, is bedacht in het kader van een prijsvraag
om op een alternatieve manier invulling te kunnen geven aan
een gebied dat anders gesaneerd zou moeten worden, als de
economische crisis daar niet een stokje voor had gestoken.
Die crisis is echter een geluk voor de initiatiefnemers
achter dit project, want nu kunnen ze laten zien dat er meer
mogelijk is dan de reguliere oplossingen die doorgaans
worden gehanteerd. Architecten Sascha Glasl en Marjolein
Smeele gaven de aanzet samen met Jeroen Apers, Wouter
Valkenier, Nick van Loon en Steve Delva. Wij spraken met
Wouter Valkenier, die ook voor het ontwerp van het Ceuvel
Café tekende, dat aan de linkerkant van het terrein een mooi
staaltje ‘upcycling’ laat zien.
Wouter houdt van ‘tijdelijke’ locaties, omdat die het mogelijk
maken om dingen te bouwen die op andere plekken niet
kunnen. “Anders krijg je standaard baksteen, glas en staal,
gebouwd voor de eeuwigheid, maar met een gelijkvormige
uitstraling”, aldus de jonge architect, die ook wel als
ruimtecomponist omschreven wordt.
“Binnen het team van De Ceuvel heb ik me bemoeid met het
ruimtelijk concept van deze plek. Puur vanuit de vrije beleving
ontstaat er een idee en dat ga je dan vormgeven. Dit café
is het enige onderdeel met een publieke functie, waar de
mensen echt binnenkomen, geconfronteerd worden met de
ruimte. Als uitgangspunt heb ik tachtig jaar oude meerpalen
uit de haven van Amsterdam gebruikt. Ik heb ze een keer
gebruikt bij een ander project en had me toen voorgenomen
om er nog iets anders mee te doen, ooit. De bedoeling was
om de buitenruimte, het plein, het terras, waar activiteiten
plaatsvinden, te verbinden met de binnenruimte in een
vloeiende beweging. Deze meerpalenconstructie voldoet
daar aan omdat het een open karakter schept, met drie
meter hoge deuren die nu lekker open staan, je ziet zelf hoe
dat werkt.” De constructie is zodanig dat de binnenruimte
de hele dag profijt heeft van het natuurlijk licht, op de
verschillende momenten van de dag, tot aan de schemering
toe, wat zeker bijdraagt aan de beleving.
Over alles wordt
nagedacht
Gulpener
Momenteel is de keuken, geheel toevallig, vegetarisch.
“Tijdens de opening serveerden we kroketten van
paddenstoelen die we bij een kweker uit de buurt halen”,
zegt Bart, “Niemand had door dat er geen vlees in zat.”
Over alles wordt nagedacht. Bewust kiezen is er dagelijkse
kost. Zodoende ook dat er met veel liefde Gulpener bier
geschonken wordt. Gulpener smaakt op zijn best als het met
smaak getapt wordt in een perfecte, vrije omgeving.
De Ceuvel is echt een broedplaats. Nieuwe ideeën ontstaan
ter plekke en worden met evenveel enthousiasme ontvangen
als uitgevoerd. Esmee leidt ondertussen twee buitenlandse
toeristen rond die geduldig luisteren naar uitleg over de
menukaart.
Wouter Valkenier verontschuldigt zich en gaat naar zijn
volgende afspraak, buiten op het Wubbo Ockelsplein. Ook dat
is een bewuste keuze: “Laat het voor iedereen duidelijk zijn:
we moeten een nieuwe houding vinden, een nieuwe cultuur,
een nieuwe instelling, een nieuwe eenheid van de mensheid,
voor ons voortbestaan’’, zo schreef Ockels. Hij pleitte voor
een geloof in de mensheid, omdat alleen dat geloof alle
mensen bijeen kan brengen. Zijn visie vatte hij samen met de
‘tien geboden van het geloof in de mensheid’: “Ons doel is
om de mensheid te ondersteunen, en daarmee de aarde en
natuur’’, ‘’Iedereen is verbonden met de natuur en de aarde’’
en ‘’Mensheid, natuur en aarde zijn onscheidbaar’’ zijn drie van
die geboden. Wanneer je door de poort van De Ceuvel loopt,
kun je niet anders dan daarin geloven.
Nieuwe functie
Alle gebruikte materialen zijn ‘over’ of oorspronkelijk
voor wegwerp bedoeld. Maar niet in dit project waar alles
herbestemd wordt, voor ‘upcycling’ zoals dat heet. Want
materiaal krijgt een nieuwe of andere functie. De gemeente
Amsterdam is bezig met de herinrichting van de Van der
Pekstraat, vlak in de buurt van De Ceuvel. “Het hout van
Lezersservice:
http://www.cafedeceuvel.nl/
http://www.studiovalkenier.nl/
Tekst: Gina Vodegel
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1343
De Vrije Brouwer
Vrijheid proef je!
Dit bier mag je met recht een premium pilsner noemen.
Toegankelijk en toch karaktervol, met een subtiele hopsmaak
die precies de juiste hoeveelheid bitterheid geeft. Aangenaam
verfrissend door natuurzuiver mout. Een pure dorstlesser.
Maar zeker niet zomaar één. Een eersteklas pilsner dat
aanzet tot gezelligheid. Om samen van te genieten en te
toasten op de toekomst.
Fris en licht zoet, zoals de lente zelf. Vier de eerste
zonnestralen met dit karaktervolle voorjaarsbier. Ontdek de
zacht-zoete moutsmaak en accenten van voorjaarbloemen,
die deze Gulpener Lentebock tot volle bloei laten komen.
De speelse combinatie van smaakelementen en een lange,
hoppige afdronk, voeren je mee. Laten je wegdromen. Puur
genot tot ver nadat de zon is ondergegaan.
Dit unieke viergranen witbier ontleent zijn naam aan de
Korenwolf. Een wilde hamster die alleen nog voorkomt in
ons eigen Zuid-Limburg. De milde tonen van jonge, witte
bloesem in een geraffineerde combinatie met koriander en
sinaasappelschil, zorgen voor een prikkelende smaakbeleving.
De perfecte balans tussen fris, zoet en zuur. Geniet van dit
heerlijke zomerse bier.
1344
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
Als de herfstbladeren vallen, is het tijd voor onze Gulpener
Herfstbock. Een hartverwarmende smaakbeleving. Rond en
uitgebalanceerd door de perfecte combinatie van bitter en
zoet. Intens complex, met tonen van fruit en kruiden. Ervaar
de vreugde van de herfst. Het ultieme bier na een stevige
wandeling.
Gulpener Wintervrund geeft de wangen weer kleur. Dit
bier is je beste vriend op koude winterdagen Een stevige
bondgenoot die het gehemelte prikkelt. Krachtig, maar
tegelijkertijd verrassend verfijnd. Kortom: een vriend met
karakter, die zijn warme persoonlijkheid dankt aan een
afdronk met tonen van zoethout en jeneverbes.
Gulpener Dort is Nederlands eerste speciaalbier, voor het
eerst gebrouwen in 1953. Dort is een variant op de Duitse
Dortmunder. Hou je van echt karaktervol bier, dan drink
je Gulpener Dort. Een heerlijk amberkleurig, authentiek
Limburgs bier met een gracieuze, volmoutige en licht zoete
smaak.
Gulpener Sjoes, voor wie het echte Limburg proeven wil. De
combinatie van onze klassiekers Pilsner en Oud Bruin vormt
Gulpener Sjoes. Een bier als de perfecte melange. Een beetje
bitter om je scherp te houden en een zoete nasmaak voor
nog meer gezelligheid. Dat maakt onze Sjoes de favoriet van
onze regio. Echt Limburgs!
GULPENER PUURZAAM
1345
De Vrije Brouwer
Het bier met de meest zwoele smaakbeleving. Gulpener Oud
Bruin is heerlijk zoet en zacht. In dit bier proef je licht de
tonen van karamel en cacao. De combinatie met gebrande
moutsuikers en lichte fruittonen levert een volle, ronde smaak
op. Oud Bruin heeft een laag alcoholpercentage en wordt
hier in het zuiden ook gebruikt om Sjoes te maken: Gulpener
Pilsner met een scheutje Oud Bruin.
Een 100% biologisch pilsner van uitsluitend biologische gerst
en hopsoorten. Deze natuurlijke grondstoffen inspireerden
onze brouwmeester tot het brouwen van eigenwijs en
hoogwaardig bier. Heerlijk fris met een pittige, licht bittere
twist. Zo geraffineerd dat je na één slok al verkocht bent.
Puur genieten, van het beste.
Een overheerlijk fruitig, 100% biologisch tarwebier dat weet
te verrassen. De smaakbeleving begint licht bitter, maar
verandert onverwacht in zacht zoet. Met een korte, subtiele
bitterheid in de afdronk. Accenten van kruidnagel en tarwe
zorgen voor verfijning. Vanwege z’n frisse smaak is dit bier
een ware dorstlesser. In z’n element op zwoele zomerdagen.
Ontdek ons 100% biologische Gulpener Ur-Hop. Een
ongefilterd, eigenzinnig speciaalbier van lage gisting.
Gebrouwen volgens de unieke brouwtechniek ‘dry hopping’.
Bij dit ‘drooghoppen’ voegen we de hop pas een week na het
brouwproces toe om het hoparoma te verhogen. Ze ruik je
de heerlijke geur van verse hopbellen en geniet je volop van
de zo karakteristieke vol bittere smaak. Honderd procent (h)
eerlijk!
1346
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
Dit is wat wij in het zuiden chique bier noemen. Gulpener
Château Neubourg heeft een edele bitterheid. Een superieur
Pilsner met karakter, naar grote hoogte getild door een
geraffineerde combinatie van fijne kruiden en zuren,
bloesem- en fruittonen en een aromatische gerststructuur.
En bovendien gebotteld in een prachtige, stijlvolle fles.
Château Neubourg is bekroond met een European Beer Star
Award en behoort daarmee tot de top drie van de wereld.
Een bier om exclusief van te genieten!
Gerardus Blond is een sprankelend bitter kloosterbier
met een kruidige smaakaanzet. Specerijen en hop geven
dit licht zoete bier zijn rijke, ronde smaakbeleving. We
brouwen het op basis van een recept van de paters van het
Redemptoristenklooster in Wittem. Een deel van de omzet
van Gerardus Blond is bestemd voor het behoud van dit
prachtige klooster. Bezoek het eens en kom dan ook naar
onze brouwerij voor een proeverij.
Het mag dan wel een oud recept zijn uit het
Redemptoristenklooster in Wittem, maar Gerardus Dubbel
is een zeer eigentijds en vooral eigenzinnig bier. Zuur en
kruidig. De goede proever herkent zelfs noten en cederhout.
Gerardus Dubbel is stevig bier. Perfect voor aangename
rust momenten. Een deel van de omzet is bestemd voor
het behoud van het prachtige klooster in Wittem. Gerardus
Dubbel is bekroond met een zilveren World Beer Cup Award.
WORLD
BEER CUP
®
Silver Award
2014
GULPENER PUURZAAM
1347
SMAAKEXPERT PETER KLOSSE COMBINEERT BIER MET STERRENGERECHTEN
“Bier is gastronomisch een zeer
1348
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
interessante optie"
APELDOORN - Restauranteigenaar Peter Klosse
heeft een sterke voorliefde voor wijn. Toch pleit
hij er ook voor om het glas wijn bij de maaltijd zo
nu en dan eens te vervangen voor een mooi glas
bier. “Er zijn momenten waarop het echt heel
zinnig is om bier te schenken.”
B
ier past prima bij een goede maaltijd, vindt Gulpener.
Niet voor niets bevat de nieuwe etikettering informatie
over smaak en vertelt het label bij welke gerechten het
bier het beste kan worden gedronken. Bij de benoeming van
geur en smaak en het ontwikkelen van de maaltijdsuggesties
is nauw samengewerkt met smaakexpert Peter Klosse. Al
decennia verdiept hij zich in gastronomie en onderzoekt
hij de combinatie van wijn met eten. Om duidelijkheid te
verschaffen over de mogelijkheden van gerechten en bier
heeft hij adjunct-directeur van Gulpener Jan-Paul Rutten en
brouwmeester Jan-Willem den Hartog uitgenodigd in zijn
sterrenrestaurant De Echoput bij Apeldoorn. Waar zij aan den
lijve ondervinden hoe goed bier en eten samengaan.
“Bier combineren
met eten kan op alle
niveaus”
Weizen en witlof
Als eerste wordt er een licht gerecht geserveerd; witlof,
appel, Limburgse geitenkaas en gefermenteerde knoflook.
Met als biersuggestie Gulpener Ur-Weizen. “Het bittertje
van de gefermenteerde knoflook past goed bij bier”, legt
Klosse uit. “Vaak is men bang om smaken te serveren die
moeilijk liggen bij mensen. Die nadruk haal je echter weg
door juist die smaak op te zoeken. Door de bitterheid van
de gefermenteerde knoflook valt de bitterheid van het bier
minder op en krijg je juist een hele frisse combinatie.”
Bier combineren met gerechten is een lastig thema, geeft
Klosse toe. “Daarom moet je het echt goed doen. Bier bij
eten biedt namelijk heel veel voordelen, maar daar moet je
je in verdiepen.” “Men is in de horeca vaak bang om wijn te
vervangen door bier”, constateert Den Hartog. “Terwijl je de
Bier combineren met gerechten is volgens smaakexpert
Peter Klosse een kwestie van experimenteren.
GULPENER PUURZAAM
1349
De Vrije Brouwer
“Dit drooggehopte bier bevat ook wel een zekere mate van
kruidigheid”, merkt Den Hartog op. “Die sluit perfect aan
op de smaak van de cress.” Rutten: “Je hebt bij Ur-Hop iets
krachtigs nodig en dat bevat dit gerecht.”
“Dat krachtige is inderdaad de cress”, reageert Klosse. “Maar
ook de lavas in de mayonaise. Deze twee componenten
passen heel goed bij de kruidigheid van de hop.”
“De Ur-Hop is wat slanker dan de Ur-Weizen”, legt Klosse
uit. “Daarom moet dit gerecht ook wat slanker zijn. De
knapperigheid van de groenten, de kruidigheid van de lavas
en de zachtheid van het piepkuiken vullen het bier heel goed
aan.”
“Een duidelijk bewijs dat bier en gerechten wel degelijk
samen kunnen”, concludeert Rutten. “Als je er echt energie in
steekt.”
“Bier is betaalbaar
en toegankelijk”
Gerardus
kaart met bier juist heel toegankelijk kunt maken.”
“Dat klopt”, beaamt Klosse. “Bier is een betaalbaar en
toegankelijk product. Bovendien is het alcoholpercentage
aantrekkelijk. Met wijn kun je soms toch op glazen met een
alcoholpercentage van vijftien procent zitten. Als je daar vier
glazen op een avond van drinkt is dat pittig. Met vier glazen
bier met een alcoholpercentage van zeven procent wordt dat
toch een heel ander verhaal.”
1350
Het derde gerecht dat de heren wordt voorgeschoteld
is een stoofpotje van ree, met rode biet, appel en een
snufje koffiepoeder, gecombineerd met Gerardus Dubbel
Kloosterbier. “Dit zijn de gerechten waarbij je gaat denken:
‘is bier niet beter dan wijn?’”, vindt Klosse. “Dit bier heeft
namelijk meer vulling dan de rode wijn die je hier normaal
bij zou drinken. Een zware wijn zou too much zijn, terwijl de
eigenschappen van het bier juist heel mooi aansluiten. Daarbij
bruist het koolzuur in het bier de mond schoon, waardoor de
smaken optimaal tot zijn recht komen. Het Gerardus Dubbel
Kloosterbier sluit niet alleen aan qua smaakprofiel, maar ook
door de verteerbaarheid.”
“De zoetkracht van de appel maakt het gerecht erg lekker”,
vindt Rutten. “Ur-Weizen bevat ook wel wat zoetheid”,
reageert Den Hartog. “Dus dat kan kloppen.” “En de
crèmigheid van het bier past goed bij de geitenkaas”, vult
Klosse aan. “Dit maakt de combinatie meteen interessant.
Er moet iets zijn dat de breedte aanpakt en dat doet de kaas.
Het gerecht en het bier versterken elkaar in deze combinatie
op meerdere vlakken.”
“De combinatie is wel wat meer voor de hand liggend”, merkt
Den Hartog op. Daarin geeft Klosse hem gelijk. “Je verwacht
deze combinatie misschien, inderdaad. Maar als iets goed
is, is het goed.” “Om de Nederlander kennis te laten maken
met bier bij gerechten is zo’n ‘recht door zee’-combinatie
helemaal niet slecht”, vindt Rutten. “En wat je zegt; als iets
werkt, dan is het toch goed?”
Jonge kip
Spelen met smaak
Het tweede gerecht dat op tafel komt is een piepkuiken met
quinoa, een jus van peulenschil, kort geblancheerde groenten,
afgemaakt met een mayonaisecrème met lavas, en cress.
Hierbij wordt het nieuwe biologische Ur-Hop geserveerd.
“Het was even zoeken naar wat hier nu het beste bij paste”,
geeft Klosse toe. “Om dit te ontdekken zijn we gewoonweg
gaan proberen en het groen van de peulen, bleek uiteindelijk,
samen met bepaalde kruiden, heel mooi te combineren.”
De identiteit van bieren is de afgelopen decennia
weggevaagd, betreurt Klosse. “Gelukkig is dat de laatste
jaren door de komst van kleine brouwerijen voor een deel
teruggebracht en zien we weer mooie, individuele bieren. En
daarom past bier juist nu zo goed bij gerechten. Omdat er in
bier veel minder star wordt vastgehouden aan recepturen en
veel meer wordt gespeeld met smaak.”
“Het valt me op dat de smaak van het bier bij de gerechten
GULPENER PUURZAAM
De Vrije Brouwer
Peter Klosse: “Vaak is men bang om smaken te serveren
die moeilijk liggen bij mensen. Die nadruk haal je echter weg
door juíst die smaak op te zoeken.”
Jan-Paul Rutten en Jan-Willem den Hartog: “De kruidigheid
van de cress past heel goed bij de Gulpener Ur-Hop.”
heel subtiel naar voren komt”, merkt Rutten op. “Wanneer ik
na het eten een slok neem, smaakt het heel anders.” Dat is
het mooie van het in de praktijk uitproberen”, reageert Klosse.
“Dan zie je pas echt hoeveel bier in combinatie met eten
doet.”
Voor Rutten en Den Hartog is het combineren van hun bier
met de gerechten van De Echoput heel vernieuwend. Rutten:
“Het bier met het bijzondere eten, waarbij is nagedacht over
de combinaties maakt het meteen wel heel inspirerend.” Toch
is het combineren van bier en eten niet specifiek alleen voor
de betere restaurants weggelegd, vindt de adjunct-directeur.
“Dit kan op alle niveaus. Ook bij eetcafés. Het gaat er om dat
je je er in verdiept.”
Waarom meer bier bij gerechten?, luidt tot slot de vraag
aan Klosse. “Omdat het verrassend is”, antwoordt de
gastronoom. “En een aantrekkelijk alternatief voor wijn.
De bitterheid en het koolzuur maken het heel spannend.”
Bang om te combineren moet men niet zijn, vindt de
restauranteigenaar. “Open je geest en start zelf de zoektocht.
Vergelijk de bieren, de verschillende stijlen en leer ze zo
beter begrijpen. En experimenteer. Zo ontdek je zelf welke
combinaties werken en waarom. Bier is gastronomisch echt
een zeer interessante optie.”
Tekst: Judith Kloppenburg
Foto’s: Rob Oostwegel
GULPENER PUURZAAM
1351
C o l u m n
VAN BIER NAAR VRIJHEID!
V
rijheid is de rode draad van dit magazine. Vrijheid als de mogelijkheid om een eigen visie na te
streven, te doen wat we leuk vinden en waar we in geloven. Ik weet nog dat ik me nooit eerder
zo vrij voelde als toen ik tien jaar geleden begon aan mijn studie politicologie. Ik had een eigen
huis. Niemand die me vertelde wat verstandig was, of wat ik moest doen. Ik vulde mijn dagen met het
drinken van veel bier, feestjes organiseren en ik was meer bezig met mijn vrouwelijke medestudenten
dan met wat er in mijn studieboeken stond. Ik voelde me vrij.
Mijn ijverige medepoliticologen waren op dat moment ook druk bezig met het begrip vrijheid. Zij
verdiepten zich in Marcus Aurelius (121- 180), die in een overheid geloofde die de vrijheid van zijn
onderdanen respecteert en een samenleving waarin voor iedereen dezelfde wetten gelden. Zij lazen
Thomas Hobbes (1578-1676), die vrijheid nog veel ruimer opvatte. In zijn definitie ben je pas vrij
als je simpelweg niet gehinderd wordt om te doen en laten wat je wilt. John Locke (1632 – 1704)
weerlegde dit.
Hoe je het ook wendt of keert: er zijn toch echt grenzen aan onze vrijheid. We hebben immers te maken
met de wetten van de natuur en we zijn gebonden aan de regels die we als maatschappij maken, die het
algemene belang dienen. Het begrip vrijheid heeft zich door de eeuwen heen geëvolueerd en is voor het
kleine gedeelte van de wereld waarin wij leven bijna iets vanzelfsprekend geworden. In die bevoorrechte
wereld is vrijheid veel meer gaan betekenen dan het vrij zijn van dwang en altijd maar kunnen doen waar we zelf zin in
hebben. De vrijheid die wij kennen zorgt ervoor dat we bijzondere kansen krijgen.
We mogen zeggen wat we vinden en kiezen voor een wereld waarin we geloven. Of we nu ondernemen voor het grote
geld of om mooie dingen te maken. Aan de basis van onze vrijheid ligt echter ook een morele verplichting. De verplichting
om samen te werken aan een betere wereld en nieuwe kansen te creëren voor de mensen om ons heen. Zelf heb ik nog
maar nauwelijks tijd voor bier en feest. Ik ga iedere dag nieuwe verplichtingen aan, maar doordat ik werk aan dingen die ik
belangrijk vind, voel ik me vrijer dan ooit.
Samuel Levie
1352
GULPENER PUURZAAM
GULPENER VERENIGT
BEWUSTE GENIETERS
Bewuste genieters verenigen zich. Een bewuste genieter zoekt continu naar de puurzame dingen des
levens. Hij bekent kleur, hecht waarde aan pure echtheid. Puurzaam maakt deze visie deelbaar en wil
tevens bewuste genieters en bier verenigen. Sluit u aan bij de verenigde bewuste genieters en ontvang
viermaal per jaar ons magazine Puurzaam.
GEESTVERWANT
Maar u ontvangt meer dan enkel dit magazine voor bewuste
genieters. U wordt onze geestverwant en ‘aandeelhouder’
van ons brouwproces. U gaat daarmee in de toekomst elk
glas Gulpener bier nog meer als een stukje van u zelf beleven.
HOPOOGST
Ieder jaar wordt in de tweede week van september de
hop op feestelijke wijze geoogst. U als mede-eigenaar
wordt daarvoor uitgenodigd. Inmiddels is deze oogst tot
Ja, ik ben een
bewuste genieter
ver buiten Limburg een uniek feest geworden, bestemd
voor vrienden, ambassadeurs en mede-eigenaren van de
hopplanten.
AANMELDEN
Om u als bewuste genieter aan te sluiten bij Puurzaam dient
u de antwoordbon in dit magazine ingevuld te retourneren
of u via onze website aan te melden. De kosten bedragen
€ 19,99 per jaar. Wanneer u kunt aantonen student te zijn,
krijgt u van ons € 9,99 retour. Voor groepskortingen kunt u
contact met ons opnemen via [email protected].
Ja, ik geef
PUURZAAM cadeau
Handtekening
Datum
Ja, ik ben student en ontvang €9,99 retour
Ik maak het bedrag zelf over en ontvang hierover een email
af te schrijven van IBAN:
Ja, ik machtig Gulpener het abonnementsgeld a € 19,99
E-mail
Woonplaats
Gulpener Bierbrouwerij
Antwoordnummer 8100
6270 ZX Gulpen
Postzegel
niet nodig
www.gulpener.nl
Postcode
Adres
Naam
Postzegel
niet nodig
Gulpener Bierbrouwerij
Antwoordnummer 8100
6270 ZX Gulpen
Ja, ik word lid van Puurzaam en betaal slechts €19,99 per jaar via automatische incasso
en krijg als welkomstgeschenk een hopplant cadeau.
Handtekening
Datum
Ik maak het bedrag zelf over en ontvang hierover een email
af te schrijven van IBAN:
Ja, ik machtig Gulpener het abonnementsgeld a €19,99
E-mail
Woonplaats
Postcode
(uw naam) PUURZAAM aan:
www.gulpener.nl
Adres
Naam
Stuur namens Ja, ik ken een bewuste genieter en geef PUURZAAM cadeau. Ik betaal slechts €19,99 per jaar
via automatische incasso en de ontvanger krijgt een hopplant cadeau.
Voordelen lidmaatschap
4 x per jaar magazine Puurzaam
Mede-eigenaar Hoptuin
Uitnodiging Hopoogst
Colofon
Puurzaam | Nummer 23 | september 2014
Uitgever
B.V. Gulpener Bierbrouwerij
Rijksweg 16
6271 AE Gulpen
[email protected]
Adviesraad
Paul Rutten, No Wolfs, John Halmans,
Paul van Oers, Tjeu Seeverens
Hoofdredactie
Maartje Rutten
Redactie
Judith Kloppenburg, Gina Vodegel,
Wim Göbbels, Jo Janssen,
Tjeu Seeverens
Column
Samuel Levie
Cartoon
Paul Kusters
Fotografie
Rob Oostwegel, SAHM
Eindredactie en vormgeving
Pepe Editorial Design
Drukkerij
Schrijen-Lippertz Voerendaal
FSC-gecertificeerd
Abonnementen
PUURZAAM verschijnt vier keer per jaar.
Horecarelaties, ambassadeurs en leden
ontvangen het magazine automatisch. Een
jaarabonnement op PUURZAAM kost €19,95
en kan op ieder gewenst tijdstip ingaan. Losse
nummers kosten €5,95 en zijn- zolang de
voorraad strekt – aan te vragen via
[email protected].
Beëindiging van het abonnement
kan schriftelijk, uiterlijk vier weken voor het
verstrijken van de abonnementstermijn. Bij
niet tijdige opzegging wordt het abonnement
automatisch met een jaar verlengd.
Alle teksten uit deze uitgave mogen, mits
o.v.v. bron, zonder enig voorbehoud worden
overgenomen. Ook zonder schriftelijke
toestemming.
“Laat vrij, waar je van houdt. Als het terugkomt,
is het voor altijd van jou.”
Confucius
(Chinees filosoof 551 v. Chr. -479 v. Chr.)
LOSSE VERKOOP € 5,95

bierlijst - Lentebock Festival

Gebak Soepen Lunch Snack

Wat zit er het all-in arrangement?

Dagkaart - Op Hodenpijl

13 Augustus 2014 - Lekkerbier de Bierwinkel

Mediargus 2014-09-19 http://www.mediargus.be/pg/article/print?url

Hallo iedereen, mijn naam is Cécilia John en ik wil graag vertellen

Download onze borrelkaart

bijeengesnuffeld deur den Wacho

BORRELGARNITUUR Kaasblokjes Ossenworst 4 st