programma van Stichting Drechtzorg Convenant medicatieoverdracht voor de regio Waardenland 2 juni 2014 (definitieve versie) Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( ( Pagina(|(1(( Colofon 2 juni 2014 Dit convenant is tot stand gekomen met medewerking van: Annemarie Bernard beleidsmedewerker Swinhove Groep Klaas den Besten huisarts Lindenzoom Cobie van Beuzekom verpleegkundig specialist ASVZ Rini Bom apotheker Devel Service Apotheek Sasja van Bommel apotheker poliklinische apotheek ASz Ewout-Jan van den Bos cardioloog ASz Anne-Marie Doppen ziekenhuisapotheker RIVAS Zorggroep Esther van Gulik office manager huisartsenpost Drechtsteden Hanneke van der Haar programmamanager WeMOve Leo Jetten programmamanager WeMOve Mirjam Lieve procesanalist ASz Anne-Marie Noorthoek manager Thuiszorg RST zorgverleners Marleen Rijneveld projectmanager Yulius (voorzitter werkgroep) Martine de Vos ziekenhuisapotheker RIVAS Zorggroep Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(2(( Inhoudsopgave 1. Inleiding .............................................................................................................................................. 3! 2. Toelichting op het convenant ......................................................................................................... 4! 2.1 Doel ............................................................................................................................................... 4! 2.2 Doelgroep ..................................................................................................................................... 4! 2.3 Kaders voor het convenant ....................................................................................................... 4! 2.4 Overdrachtsmedium: Landelijk Schakelpunt (LSP) ............................................................... 5! 3. Afspraken medicatieoverdracht ..................................................................................................... 7! 3.1 Algemene verantwoordelijkheden bij de overdracht van medicatiegegevens ................ 7! 3.2 Afspraken medicatieoverdracht ............................................................................................... 8! 3.2.1 Welke overdrachtsmomenten vallen binnen het convenant? ...................................... 8! 3.2.1.1 Overdrachtsmoment 1: Thuis wonen met thuiszorg of wonend in een verzorgingshuis ........................................................................................................................... 9! 3.2.1.2 Overdrachtsmoment 2: Consult in de eerste lijn ................................................. 11! 3.2.1.3 Overdrachtsmoment 3: Opname in een zorginstelling t.b.v. behandeling (inclusief dagbehandeling) ..................................................................................................... 13! 3.2.1.4 Overdrachtsmoment 4: Ontslag uit instelling naar huis of naar volgende instelling .................................................................................................................................... 14! 3.2.1.5 Overdrachtsmoment 5: Consult in de tweede lijn............................................... 16! 3.2.1.6 Overdrachtsmoment 6: Verstrekking door apotheek .......................................... 18! 3.2.2 Afspraken samengevat ..................................................................................................... 19! 3.2.2.1 Patiënt ......................................................................................................................... 19! 3.2.2.2 Zorgverlener: voorschrijver ..................................................................................... 20! 3.2.2.3 Zorgverlener: toediener ........................................................................................... 21! 3.2.2.4 Apotheker .................................................................................................................... 22! 4. Voortgangsindicatoren medicatieoverdracht ............................................................................. 23! Begrippenlijst ....................................................................................................................................... 24! Bronnen ................................................................................................................................................. 26! Bijlage 1: Momentopname Roadmap LSP fase 1 en 2.................................................................... 27! Bijlage 2: Deelnemende zorgorganisaties Stichting Drechtzorg ................................................. 29 Bijlage 3: Globaal overzicht deelnemende zorgsectoren ………………………………………32 Bijlage 4: Advies dossierhouderschap .............................................................................................. 32! Bijlage 5: Aanzet tot voortgangsindicatoren .................................................................................. 34! Bijlage 6: Model format AMO (versie 2.0) ....................................................................................... 37! Bijlage 7: Informatie over samenwerkingsafspraken medicatieveiligheid tussen voorschrijvers, apothekers en zorginstellingen die hulp bieden bij geneesmiddelengebruik ................................................................................................................................................................ 38! Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(2(( 1. Inleiding Vanaf 2011 geldt de landelijke richtlijn ‘Overdracht van medicatiegegevens in de keten’ voor alle zorgaanbieders in Nederland. Sinds 1 januari 2011 is het verplicht dat er : 1. bij elk contact met een voorschrijver altijd een actueel medicatieoverzicht (AMO1) beschikbaar is waarop het medisch handelen wordt gebaseerd. 2. bij een spoedopname zo snel mogelijk, maar zeker binnen 24 uur na opname, een actueel medicatieoverzicht beschikbaar is. 3. bij overdracht naar de volgende schakel zo snel als nodig is voor verantwoorde zorg, maar zeker binnen 24 uur na consult, het actuele medicatieoverzicht beschikbaar is. De landelijke richtlijn richt zich op het optimaliseren van de overdracht van medicatiegegevens met als doel het (tijdig) beschikbaar hebben van alle relevante en juiste medicatiegegevens. Deze doelstelling kan enkel gerealiseerd worden door samenwerking tussen zorgaanbieders in de keten. De zorginstellingen in de regio Waardenland zijn verenigd in de stichting Drechtzorg. In deze stichting werken de deelnemende zorginstellingen samen om de zorg voor de patiënt nader op elkaar af te stemmen. Om medicatieoverdracht in de regio beter te kunnen organiseren, heeft de deelnemersraad van stichting Drechtzorg ingestemd met het programma ‘elektronische medicatieoverdracht in Waardenland’. Onderdeel van dit programma is een regionaal convenant, voor en door samenwerkende zorgaanbieders. Een werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van apothekers, huisartsen, medisch specialisten en overige relevante zorgaanbieders heeft invulling gegeven aan dit regionale convenant. Vervolgens is het convenant in een toetsingsronde aangeboden aan de betrokken zorgaanbieders. Dit regionale convenant beschrijft de (wettelijke) kaders en de afspraken waaraan regionale zorgaanbieders gehouden zijn bij het realiseren van een optimale overdracht van medicatiegegevens. De diverse zorgaanbieders nemen dit convenant als uitgangspunt bij het inrichten van hun diensten voor elektronische uitwisseling van medicatiegegevens en bevestigen met elkaar de intentie om het LSP als overdrachtsmedium in te zetten. 1 (Zie(bijlage(6(voor(het(AMO(format((versie(2.0).(Voor(een(overzicht(van(de(uit(te(wisselen(medicatiegegevens(wordt( verwezen(naar(de(landelijke(richtlijn(‘Overdracht(van(medicatiegegevens(in(de(keten’.( 2 (Zelfstandig(gevestigde(verloskundigen,(psychologen,(fysiotherapeuten(en(tandartsen(vallen((voorlopig)(buiten(scope(van( Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(3(( 2. Toelichting op het convenant 2.1 Doel Het convenant biedt toepasbare concrete afspraken t.b.v. het uitwisselen van medicatiegegevens voor alle betrokken zorgverleners en apothekers in de regio Waardenland. Het doel is om fouten in de medicatieoverdracht te voorkomen en de patiëntveiligheid te vergroten, door bij zorgverlening of verstrekking van geneesmiddelen altijd te beschikken over een actueel medicatieoverzicht. Onder uitwisseling van medicatiegegevens wordt verstaan: het actueel houden van het volledige medicatiedossier, het (zo snel mogelijk, doch uiterlijk binnen 24 uur na opname of consult) kunnen opvragen en overdragen van het medicatiedossier in de vorm van een medicatieoverzicht (MO) en het uitwisselen van waarneemgegevens tussen huisartsenpost en huisarts. Het medicatiedossier bevat naast medicatiegegevens (en stop-start gegevens) ook intoleranties, comorbiditeit, allergieën (ICA) en laboratoriumwaarden, alsmede de mogelijkheid voor receptenverkeer. 2.2 Doelgroep Het convenant geldt voor onderstaande zorgpartijen2 in de regio Waardenland. In het convenant wordt onderscheid gemaakt tussen de begrippen zorgverlener en apotheker. Voor een compleet overzicht van de deelnemers van stichting Drechtzorg en betrokken zorgpartijen, zie bijlage 2 en 3. O Huisarts(enpost) O Apotheek3 O Ziekenhuis O Ouderenzorg O Revalidatie O Thuiszorg O Gehandicaptenzorg O GGZ O Maatschappelijke opvang O Dienst gezondheid en jeugd O Medisch laboratorium O Trombosedienst 2.3 Kaders voor het convenant 1. De set afspraken in dit convenant betreft het proces van overdracht van de ene naar de andere zorginstelling4. De afspraken zijn niet van toepassing op de wijze waarop een zorginstelling binnen de muren van de eigen praktijk werkt en overdracht binnen afdelingen regelt. Op de eigen, interne werkwijze blijven de individuele instellingsprotocollen van toepassing. 2. Het regionaal convenant is van toepassing op elke situatie waarin medicatie wordt voorgeschreven, gewijzigd of gestopt, ter hand wordt gesteld of door zorgverleners wordt toegediend en vervolgens wordt overgedragen naar de volgende schakel in de zorgketen. 3. De afspraken zijn conform de landelijke richtlijn Medicatieoverdracht en het geldende landelijke format Medicatieoverzicht en ontslagrecept. 2 (Zelfstandig(gevestigde(verloskundigen,(psychologen,(fysiotherapeuten(en(tandartsen(vallen((voorlopig)(buiten(scope(van( het(convenant.( 3 (Zie(begrippenlijst(voor(een(nadere(onderverdeling(van(‘Apotheek’.( 4 (Met(zorginstelling(wordt(bedoeld:(individuele(zorgaanbieders(en(zorginstellingen. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(4(( 4. De afspraken zijn conform vigerende wetgeving inzake de geneeskundige behandelingsovereenkomst en bescherming persoonsgegevens en sluiten zoveel mogelijk aan bij normen voor informatieoverdracht die door veldpartijen in de zorg worden gepropageerd. 5. De afspraken zijn uitvoerbaar en implementeerbaar. Het kan zijn dat bepaalde gestelde randvoorwaarden of faciliteiten tijdelijk ontbreken bij een zorginstelling. Er wordt dan door de zorginstelling een fasering aangebracht met de intentie tot volledige ondersteuning van het convenant te komen voor de afgesproken datum (zie ook paragraaf 2.4). 6. In deze afspraken worden uitsluitend de processen beschreven die betrekking hebben op het onderwerp Medicatieoverdracht. Op overige taken zijn deze afspraken niet van toepassing. 7. Het regionale convenant is onder beheer bij Stichting Drechtzorg. Het document wordt jaarlijks bekeken op actualiteit en werkbaarheid. Indien er wijzigingen zijn, dan worden deze vastgesteld door de beheergroep medicatieoverdracht (onder supervisie van Stichting Drechtzorg) en vervolgens verspreid naar alle aangesloten zorginstellingen. 8. Stichting Drechtzorg hanteert het regionale convenant als kader, waaraan zij lokale initiatieven op het gebied van medicatieoverdracht kan toetsen. 9. Daar waar het woord ‘patiënt” wordt gebruikt, wordt steeds bedoeld: de patiënt (cliënt) en/of diens vertegenwoordiger. 10. Nadere informatie en advies rondom het dossierhouderschap (brondossier) staan beschreven in bijlage 4. 11. De zorgdossiers moeten adequaat en gestructureerd zijn en indien nodig opgeschoond worden, zodat de gegevens die uitgewisseld worden zo volledig en correct mogelijk zijn. 12. De deelnemer organisaties van stichting Drechtzorg zijn zelf verantwoordelijk voor de implementatie van de afspraken uit het convenant en de uitrol van het LSP binnen de eigen zorginstelling. Zij regelen ook eventuele koppelingen met het eigen informatieof voorschrijfsysteem. 2.4 Overdrachtsmedium: Landelijk Schakelpunt (LSP) Alle deelnemende zorginstellingen conformeren zich aan het LSP als regionaal overdrachtsmedium en zetten zich in om zo spoedig mogelijk hierop aan te sluiten. Zolang een zorginstelling nog niet is aangesloten op het LSP voor de overdracht van medicatiegegevens, wordt er gebruik gemaakt van andere media of papier. De afspraken in het convenant, t.a.v. volledige en tijdige medicatieoverdracht, zijn op andere wijzen van overdracht (buiten het LSP) onverkort van toepassing. Het LSP is een netwerk om elektronisch medische gegevens te delen met andere zorgverleners in de regio. Onder de uitwisseling van medische gegevens valt o.a. het overzicht van de (voorgeschreven en verstrekte) medicatie, alsmede intoleranties, contraindicaties en allergieën. Waarnemend huisartsen op de huisartsenpost kunnen een samenvatting van het dossier bij de huisarts inzien. Hiernaast is het mogelijk om via het LSP 1 op 1 berichten te versturen zoals een waarneembericht of (vooraankondiging) medicatievoorschrift. De werkgroep heeft er voor gekozen om het convenant zo op te stellen alsof bepaalde functionaliteiten van het LSP en de verschillende automatiseringssystemen al beschikbaar zijn; bijvoorbeeld het versturen van recepten of het raadplegen van laboratoriumuitslagen. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(5(( De roadmap LSP fase 1 en 2 (bijlage 1; opgesteld door de werkgroep Systemen en Infrastructuur) is als voorbeeld toegevoegd . De roadmap is een dynamisch document en wordt regelmatig geactualiseerd en beschikbaar gesteld via de website van Drechtzorg. De leden van Stichting Drechtzorg beschikken hiermee over een overzicht van beschikbare en toekomstige functionaliteiten van het LSP, de verschillende automatiseringssystemen en de stand van zaken bij deelnemers van Drechtzorg. Zolang functionaliteiten binnen het LSP of automatiseringssystemen niet beschikbaar zijn, gelden de afspraken uit de kolom ‘Overgangsfase/geen toestemming LSP’. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(6(( 3. Afspraken medicatieoverdracht 3.1 Algemene verantwoordelijkheden bij de overdracht van medicatiegegevens Hieronder zijn de verantwoordelijkheden van de verschillende betrokkenen (zorgverleners, apothekers en patiënten) bij de overdracht van medicatiegegevens beschreven5. Verantwoordelijk zijn betekent dat de genoemde betrokkene zelf voldoet aan het gestelde, of het zorgverleningsproces zodanig organiseert dat voldaan wordt aan het gestelde. De patiënt is hier ook vermeld, omdat deze continu betrokken is en mede verantwoordelijkheid draagt. De patiënt heeft recht op inzage in en recht op een kopie van zijn volledige dossier en gegevens en heeft als enige het recht om anderen toestemming te geven tot inzage in, opvragen, gebruik en bijwerken van zijn dossier. De patiënt is verantwoordelijk om alle informatie over zijn gezondheidstoestand te geven die relevant is voor de zorgverlening. Hij geeft actief informatie over daadwerkelijk gebruik van alcohol, drugs, zelfzorgmiddelen, additionele voedingsmiddelen en voorgeschreven geneesmiddelen. De patiënt kan een wettelijke vertegenwoordiger hebben die in diens plaats treedt indien hij niet aanspreekbaar is en/of niet in staat is zijn eigen belangen te behartigen. Ook kan de patiënt een zorgverlener machtigen om het beheer en de toediening van medicatie over te nemen. Het is van belang dat de patiënt aangeeft welke apotheker als dossierhouder optreedt en zijn medicatiedossier beheert. De zorgverlener is verantwoordelijk voor het leveren van verantwoorde zorg. In het kwaliteitssysteem van de zorginstelling moet vastliggen op welke wijze (hoe, waar, wanneer en door wie) gegevens met betrekking tot voorschrijven, ter hand stellen, bewaken en/of toedienen van geneesmiddelen worden vastgelegd en overgedragen. Wanneer de zorginstelling een geïndiceerde taak heeft in het beheer, het toezicht op of de toediening van de medicatie, kunnen taken die tot de verantwoordelijkheid van de patiënt worden gerekend, onder de verantwoordelijkheid van de zorginstelling komen te vallen. Hierover dient duidelijk te worden gecommuniceerd6 met alle betrokkenen. De voorschrijver is verantwoordelijk zich ervan te vergewissen dat hij tijdens het contact met de patiënt het meest actuele medicatieoverzicht heeft. Het gesprek met de patiënt is essentieel voor een goede medicatieverificatie. De voorschrijver is tevens verantwoordelijk voor het (doen) registreren en overdragen van alle door hem geïnitieerde wijzigingen in de medicatiegegevens en contra-indicaties, allergieën en intoleranties. De toediener (regie geheel of gedeeltelijk overgedragen aan zorgverlener) moet belangrijke aspecten signaleren over het medicatiegebruik en zo nodig bespreken met voorschrijver of apotheker. Deze signalen (zoals mogelijke bijwerkingen of gewenste toedieningsvorm) kunnen van belang zijn voor zowel de voorschrijver als de apotheker bij het opstellen van een actueel medicatieoverzicht. Voor het toedienen van de juiste medicatie dient men te beschikken over een toedienlijst en AMO. De apotheker is verantwoordelijk voor het veilig ter hand stellen en bewaken van de aan de patiënt voorgeschreven medicatie. Hij organiseert de processen zodanig dat het overzicht van de door deze apotheker afgeleverde medicatie (maar ook wat in het kader van de behandeling van de patiënt en diens medicatie verder nog van belang is) actueel is bij elk overdrachtsmoment naar de volgende zorgschakel. Hij draagt er zorg voor dat andere zorgverleners hier kennis van kunnen nemen en informeert de huisarts en (bron)apotheker. 5 (Voor(informatie(over(de(samenwerkingsafspraken(tussen(voorschrijvers,(apotheken(en(zorginstellingen:(zie(bijlage(7.( (Dit(kan(zowel(schriftelijk(als(via(beveiligde(eOmail.(( 6 Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(7(( Voor een uitgebreid overzicht van de verantwoordelijkheden (en rechten en plichten) van iedere betrokkene bij medicatieoverdracht wordt verwezen naar het document ‘Juridisch kader overdracht medicatiegegevens voor zorgverleners, behorende bij de richtlijn ‘overdracht van medicatiegegevens in de keten’7 3.2 Afspraken medicatieoverdracht In deze paragraaf worden de concrete verantwoordelijkheden in medicatieoverdracht beschreven bij de verschillende overdrachtssituaties. Het begrip zorgverlener is daar waar nodig gespecificeerd in voorschrijver en toediener. In paragraaf 3.2.2 worden de afspraken samengevat per patiënt, zorgverlener en apotheker. Er zal tijdelijk sprake zijn van een overgangssituatie van papier naar volledige aansluiting op het LSP van alle betrokken zorginstellingen (zie ook 2.4). Bij elke overdrachtssituatie is aangegeven wat de werkwijze is bij gebruik van het LSP en wat de werkwijze is in geval een zorginstelling nog niet is aangesloten op het LSP. Indien de patiënt geen toestemming heeft gegeven voor het delen van de medicatiegegevens via het LSP, dan worden de medicatiegegevens op papier meegegeven aan de patiënt (en daar waar nodig verstuurd naar een zorginstelling), zodat deze de gegevens zelf door kan geven aan de volgende zorgverlener of apotheker. De patiënt is er verantwoordelijk voor dat iedere zorgverlener die zorg levert aan de patiënt op de hoogte wordt gebracht van zijn gezondheidstoestand die relevant is voor de zorgverlening (zie paragraaf 3.1). De zorgverlener en apotheker moeten de patiënt hierop attenderen, alsmede op de gevaren en risico’s. Voor de afspraken omtrent medicatieregistratie en medicatieoverdracht binnen zorginstellingen wordt verwezen naar de interne individuele instellingsprotocollen. 3.2.1 Welke overdrachtsmomenten vallen binnen het convenant? Het convenant geeft afspraken voor de volgende overdrachtsmomenten/momenten van onderling zorgcontact: 1. Thuis wonen, met thuiszorg, of wonend in een verzorgingshuis – indien de patiënt de regie over zijn medicatiegebruik geheel of gedeeltelijk heeft overgedragen aan de thuiszorg, het verzorgingshuis of het transmuraal team (ziekenhuis). 2. Consult in de eerste lijn 3. Opname in een zorginstelling t.b.v. behandeling (inclusief dagbehandeling) 4. Ontslag uit zorginstelling naar huis of naar volgende zorginstelling 5. Consult in de tweede lijn 6. Verstrekking door openbare apotheek 7. Medicatieoverdracht overige sectoren (zie paragraaf 3.2.3) 7 (ActiZ,(GGZ(Nederland,(IGZ,(KNMG,(KNMP,(LEVV,(LHV,(NFU,(NHG,(NICTIZ,(NPCF,(NVVA,(NVZ,(NVZA,(Orde,(V&VN,(VWS(en( ZN.(De(IGZ(en(VWS(zijn(de(initiatiefnemers(en(aanjagers(van(de(richtlijn.( Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(8(( 3.2.1.1 Overdrachtsmoment 1: Thuis wonen met thuiszorg of wonend in een verzorgingshuis (indien de patiënt de regie over zijn medicatiegebruik geheel of gedeeltelijk heeft overgedragen aan een zorgverlener) Deelnemende partijen: thuiszorg, verzorgingshuis, apotheker, voorschrijver, transmuraal team. Wanneer is er een actueel medicatieoverzicht nodig? Hoe komt het actueel medicatieoverzicht beschikbaar bij de toedienende zorginstelling? Hoe komt de toedienlijst beschikbaar bij de toedienende zorginstelling? Afspraken met LSP Bij elk moment van toedienen. Overgangsfase / geen toestemming LSP De apotheker ! verwerkt alle verstrekkingen en wijzigingen in medicatiegegevens en ICA in het eigen (op het LSP aangesloten) informatiesysteem. De apotheker vraagt de patiënt toestemming voor het overdragen van medicatiegegevens, meldt het dossier eenmalig aan bij het LSP en geeft het actueel medicatieoverzicht op papier mee aan de patiënt en/of stuurt dit op naar de toedienende zorginstelling (binnen 24 uur na consult). Zie afspraken met LSP. De apotheker geeft elke patiënt een toedienlijst8 mee als er iets gewijzigd is in het medicijngebruik of stelt de toedienlijst beschikbaar aan de toedienende zorginstelling (op papier). De toedienlijst is gebaseerd op het AMO. Wat zijn relevante afspraken De toedienende zorginstelling t.a.v. medicatie(gegevens) ! tekent de toedienlijst af (toedienregistratie) tijdens het contact met de patiënt? De toedienende zorginstelling raadpleegt het papieren AMO en archiveert het AMO in het eigen dossier. Het voorgaande AMO wordt vernietigd. Hoe worden wijzigingen rondom het toedienen overgedragen? De toedienende zorginstelling overlegt mogelijke relevante (klinische) medicatiesignalen met de voorschrijver of apotheker. Bij wijzigingen in de medicatiegegevens (zoals ander geneesmiddel of toedieningsvorm): ! De voorschrijver maakt zo nodig een nieuw recept aan via het (bij het LSP aangesloten) elektronisch voorschrijfsysteem. ! De apotheker verwerkt alle wijzigingen in medicatiegegevens en ICA in het eigen (op het LSP aangesloten) informatiesysteem (zie paragraaf 3.2.1.6). ! Eventuele nieuwe allergieën worden bij voorkeur door de voorschrijver geverifieerd en door de voorschrijver (of apotheker) verwerkt in het eigen (bij het LSP aangesloten) informatiesysteem. ! De apotheker past de toedienlijst aan en geeft de aangepaste versie mee aan de patiënt en/of stuurt deze naar de zorginstelling. Hoe snel vindt de overdracht plaats? De voorschrijver geeft indien nodig een nieuw recept mee of verstuurt deze naar de apotheker. Indien de voorschrijver medicatie stopt, dan wordt er een stoprecept meegegeven / verstuurd t.b.v. de apotheker. De apotheker geeft de patiënt een nieuw AMO mee en stuurt het AMO zo nodig naar de zorginstelling. Eventuele nieuwe (geverifieerde) allergieën worden vastgelegd in het eigen dossier / systeem en doorgegeven aan de apotheker en toedienende zorginstelling. Zo snel als nodig is voor de te leveren zorg, doch binnen 24 uur na consult. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(10(( 3.2.1.2 Overdrachtsmoment 2: Consult in de eerste lijn Deelnemende partijen: voorschrijver, apotheker, dienst gezondheid en jeugd (GGD) Wanneer is er een actueel medicatieoverzicht nodig? Hoe komt het actueel medicatieoverzicht beschikbaar bij de voorschrijver in de eerste lijn? Afspraken met LSP Overgangsfase / geen toestemming LSP Bij elk moment van voorschrijven (of wijzigen medicatiegegevens) door de voorschrijver in de eerste lijn. De verstrekkende apotheek en voorschrijvende zorginstelling ! verwerken alle mutaties in medicatiegegevens en ICA in het eigen (bij het LSP aangesloten) informatiesysteem, alsmede eventuele nieuwe laboratoriumgegevens (ook via medische laboratoria). ! geven zo nodig de (op het AMO gebaseerde) toedienlijst op papier mee aan de patiënt (voor eigen gebruik). De toedienende zorginstelling ! geeft de toedienlijst op papier mee aan de patiënt (indien van toepassing). De apotheek of voorschrijvende zorginstelling geeft het AMO op papier mee aan de patiënt. Wat zijn relevante afspraken De voorschrijver in de eerste lijn t.a.v. medicatie(gegevens) ! vraagt de medicatiegegevens, ICA en eventueel tijdens het contact met de laboratoriumgegevens en professionele samenvatting op via patiënt? het LSP. ! neemt het medicatieoverzicht door met de patiënt / verifieert de medicatiegegevens / ICA (bij wijzigingen) en eventueel het gebruik van alcohol en drugs. De voorschrijver in de eerste lijn verifieert de medicatie (gerelateerde) gegevens met de patiënt (bij wijzigingen). Hoe worden de medicatiegegevens overgedragen naar de volgende zorginstelling? De voorschrijver in de eerste lijn vraagt de patiënt toestemming voor het delen van de medicatiegegevens via het LSP en meldt het dossier van de patiënt eenmalig aan bij het LSP. De voorschrijver in de eerste lijn ! registreert alle door hem geïnitieerde wijzigingen in medicatiegegevens en ICA in het eigen (bij het LSP aangesloten) informatiesysteem ! verstuurt het recept via het LSP naar de apotheker Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(11(( De voorschrijver in de eerste lijn vraagt, indien nodig en met toestemming van de patiënt, het AMO op bij de apotheker. ! ! stelt een professionele samenvatting van het medisch dossier beschikbaar (voor waarnemend huisartsen, indien van toepassing) geeft de patiënt eventueel een (op een AMO gebaseerd) toedienlijst mee op papier (voor eigen gebruik) De verstrekkende apotheek: zie paragraaf 3.2.1.6. De voorschrijver in de eerste lijn maakt de recepten digitaal aan en geeft deze mee aan de patiënt of verstuurt het recept digitaal naar de apotheker. Indien de voorschrijver medicatie stopt, dan wordt er een stoprecept meegegeven / verstuurd t.b.v. de apotheker. De voorschrijver in eerste lijn geeft het AMO op papier mee aan de patiënt en stuurt het AMO zo nodig op naar de volgende zorgverlener. Hoe vindt medicatieoverdracht plaats bij waarneming? De waarnemend huisarts ! vraagt medicatiegegevens, ICA, de professionele (huisartsen)samenvatting en eventueel laboratoriumgegevens op via het LSP ! registreert alle door hem geïnitieerde wijzigingen in medicatiegegevens en ICA in het eigen (op het LSP aangesloten) informatiesysteem, alsmede overige relevante medische waarneemgegevens ! verstuurt het recept via het LSP naar de apotheker De waarnemend huisarts verstuurt een waarneembericht naar de huisarts van de patiënt. De professionele samenvatting bevat de volledige episodelijst, de journaallijst van de laatste 5 consulten, het medicijngebruik en de actuele overdrachtsgegevens. Hoe snel vindt de overdracht plaats? Zo snel als nodig is voor de te leveren zorg, doch binnen 24 uur na consult. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(12(( 3.2.1.3 Overdrachtsmoment 3: Opname in een zorginstelling t.b.v. behandeling (inclusief dagbehandeling) Deelnemende partijen: ziekenhuis, verpleeghuis, GGZ, gehandicaptenzorg, revalidatiecentrum Wanneer is er een actueel medicatieoverzicht nodig? Hoe komt het actueel medicatieoverzicht beschikbaar bij de (opname) zorginstelling? Afspraken met LSP Overgangsfase / geen toestemming LSP Bij elke patiënt die opgenomen wordt (bij aanvang behandeling). De verstrekkende apotheek en zorginstellingen ! verwerken alle mutaties in medicatiegegevens en ICA in het eigen (bij het LSP aangesloten) informatiesysteem, alsmede eventuele nieuwe laboratoriumgegevens (ook via medische laboratoria). ! geven zo nodig de (op het AMO gebaseerde) toedienlijst op papier mee aan de patiënt (voor eigen gebruik). De openbare apotheek of voorgaande zorginstelling geeft het AMO op papier mee aan de patiënt. De zorginstelling vraagt, indien nodig en met toestemming van de patiënt, het AMO op bij de apotheek. De toedienende zorginstelling (of apotheek) ! geeft de (op het AMO gebaseerde) toedienlijst op papier mee aan de patiënt (indien van toepassing). Wat zijn relevante afspraken t.a.v. medicatie(gegevens) tijdens het contact met de patiënt? De zorginstelling ! vraagt de medicatiegegevens, ICA en laboratoriumgegevens op via het LSP. De voorschrijver verifieert de medicatie (gerelateerde) gegevens met de patiënt (bij wijzigingen). De voorschrijver ! vergewist zich ervan dat het actuele overzicht beschikbaar is bij aanvang van de behandeling ! neemt het medicatieoverzicht door met de patiënt / verifieert de medicatiegegevens, eventuele zelfzorgmiddelen, ICA en indien nodig voor verantwoorde zorg, welke drugs en alcohol daadwerkelijk door de patiënt worden gebruikt ! is verantwoordelijk voor het registreren van elke wijziging in medicatiegegevens of ICA in het eigen (bij het LSP aangesloten) registratiesysteem Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(13(( Hoe snel vindt de overdracht plaats? Zo snel als nodig is voor de te leveren zorg, doch binnen 24 uur na opname. 3.2.1.4 Overdrachtsmoment 4: Ontslag uit instelling naar huis of naar volgende instelling9 Deelnemende partijen: ziekenhuis, verpleeghuis, GGZ, gehandicaptenzorg, revalidatiecentrum, apotheek, thuiszorg. Afspraken met LSP Overgangsfase / geen toestemming LSP Wanneer is er een actueel Bij elke patiënt die ontslagen wordt en waarbij er medicatie gewijzigd/toegediend is tijdens de opname. medicatieoverzicht nodig? Wat zijn relevante afspraken De voorschrijver Zie afspraken met LSP. t.a.v. medicatie(gegevens) ! is eind verantwoordelijk voor de resubstitutie naar tijdens het contact met de thuismedicatie bij ontslag patiënt? ! is eindverantwoordelijk voor de verificatie van de ontslagmedicatie ! verzorgt binnen 24 uur na ontslag de (voorlopige) ontslagbrief aan verwijzer / huisarts met daarin de medicatiegegevens en reden van wijziging van medicatie Hoe komt het actueel 9 De voorschrijver De voorschrijver vraagt de patiënt (Zie(ook(‘Aanbevolen(werkwijze(bij(het(gebruik(van(het(medicatieoverzicht(en(recept(bij(ontslag’((KNMP).( Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(14(( medicatieoverzicht beschikbaar bij de volgende zorginstelling? ! ! registreert (vóór ontslag) alle door hem geïnitieerde medicatiewijzigingen en ICA in het eigen (bij het LSP aangesloten) elektronisch voorschrijfsysteem verstuurt het recept via het LSP naar de apotheker De verstrekkende apotheek: zie paragraaf 3.2.1.6. toestemming (opt-in) voor beschikbaar stellen van de medicatiegegevens via het LSP en meldt het dossier van de patiënt eenmalig aan bij het LSP (mogelijk gedelegeerd naar een andere discipline/afdeling binnen de zorginstelling). De voorschrijver maakt het recept digitaal aan en geeft het recept op papier mee aan de patiënt (of verstuurt het recept digitaal naar de apotheker), alsmede een print-out van het AMO. Indien de voorschrijver medicatie stopt, dan wordt er een stoprecept meegegeven / verstuurd t.b.v. de apotheker. Bij overdracht naar een andere zorginstelling wordt het AMO desgewenst verzonden naar desbetreffende zorginstelling. Hoe snel vindt de overdracht plaats? Zo snel als nodig is voor de te leveren zorg, doch binnen 24 uur na ontslag. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(15(( 3.2.1.5 Overdrachtsmoment 5: Consult in de tweede lijn Deelnemende partijen: ziekenhuis, GGZ, apotheek Wanneer is er een actueel medicatieoverzicht nodig? Hoe komt het actueel medicatieoverzicht beschikbaar bij de zorginstelling? Afspraken met LSP Overgangsfase / geen toestemming LSP Bij elk moment van voorschrijven (of wijzigen medicatiegegevens) door de poliklinisch voorschrijver in de tweede lijn. Bij elk moment van toedienen van medicatie. De verstrekkende apotheker en zorginstellingen ! verwerken alle mutaties in medicatiegegevens en ICA in het eigen (bij het LSP aangesloten) informatiesysteem, alsmede eventuele nieuwe laboratoriumgegevens (ook via medische laboratoria). ! geven zo nodig de (op AMO gebaseerde) toedienlijst op papier mee aan de patiënt (voor eigen gebruik). De toedienende zorginstelling (of apotheek) ! geeft de (op het AMO gebaseerde) toedienlijst op papier mee aan de patiënt (indien van toepassing). Wat zijn relevante afspraken De voorschrijver t.a.v. medicatie(gegevens) ! neemt het medicatieoverzicht door met de patiënt / tijdens het contact met de verifieert de medicatiegegevens en ICA (bij wijzigingen) patiënt? ! stelt bij relevante wijzigingen in de medicatiegegevens een brief op met medicatie en reden van wijziging. ! geeft de patiënt zo nodig een actueel medicatieoverzicht mee op papier (voor eigen gebruik) Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(16(( De apotheker, huisarts of zorginstelling (bij verwijzing) geeft het AMO op papier mee aan de patiënt. Indien het een controlegesprek betreft, benadrukt de voorschrijver dat de patiënt volgende keer weer AMO ophaalt bij de apotheker waar hij doorgaans komt en meeneemt (bij tussentijdse wijzigingen). De zorginstelling vraagt, indien nodig en met toestemming van de patiënt, het AMO op bij de apotheek. De voorschrijver vraagt de patiënt toestemming (opt-in) voor beschikbaar stellen van de medicatiegegevens via het LSP en meldt het dossier van de patiënt eenmalig aan bij het LSP (mogelijk gedelegeerd naar een andere discipline/afdeling binnen de zorginstelling) Hoe komt het actueel medicatieoverzicht beschikbaar bij de volgende zorginstelling? De voorschrijver ! registreert alle door hem geïnitieerde medicatiewijzigingen en ICA in het eigen (bij het LSP aangesloten) elektronisch voorschrijfsysteem ! verstuurt het recept via het LSP naar de apotheker De verstrekkende apotheek: zie paragraaf 3.2.1.6. De voorschrijver maakt het recept digitaal aan en geeft het recept op papier mee aan de patiënt (of verstuurt het recept digitaal naar de apotheker), alsmede een nieuwe print-out van het AMO (of aanpassingen op het papieren overzicht). Indien de voorschrijver medicatie stopt, dan wordt er een stoprecept meegegeven / verstuurd t.b.v. de apotheker. Bij overdracht naar een andere zorginstelling wordt het AMO verzonden naar desbetreffende zorginstelling. Hoe snel vindt de overdracht plaats? Zo snel als nodig is voor de te leveren zorg, doch binnen 24 uur na consult. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(17(( 3.2.1.6 Overdrachtsmoment 6: Verstrekking door apotheek10 Deelnemende partijen: apotheker en voorschrijvende zorginstelling. Afspraken met LSP Wanneer is er een actueel Bij elk moment van verstrekken van medicatie. medicatieoverzicht nodig? Hoe komt het actueel De voorschrijvende instelling medicatieoverzicht ! verwerkt alle mutaties in medicatiegegevens en ICA in het beschikbaar bij de eigen (bij het LSP aangesloten) informatiesysteem, apotheek? alsmede eventuele nieuwe laboratoriumgegevens (ook via medische laboratoria). Wat zijn relevante afspraken De apotheker t.a.v. medicatie(gegevens) ! haalt alle mutaties in medicatiegegevens / ICA en de tijdens het contact met de recepten op via het LSP en raadpleegt eventueel patiënt? laboratoriumuitslagen ! neemt het medicatieoverzicht door met de patiënt / verifieert de medicatiegegevens en ICA ! werkt indien van toepassing de toedienlijst (op papier) bij ! verstrekt de voorgeschreven medicatie Hoe komt het actueel medicatieoverzicht beschikbaar bij de volgende zorginstelling? Overgangsfase / geen toestemming LSP De voorschrijvende instelling maakt het recept digitaal aan en print het recept (indien digitale verzending niet mogelijk is) en AMO om mee te geven aan de patiënt t.b.v. de apotheek. De apotheker vraagt de patiënt toestemming (opt-in) voor beschikbaar stellen van de medicatiegegevens via het LSP en meldt het dossier van de patiënt eenmalig aan bij het LSP. De apotheker De apotheker geeft een papieren AMO ! registreert alle door hem geïnitieerde wijzigingen in mee en/of verstuurt deze naar de medicatiegegevens en ICA in het eigen (bij het LSP zorginstelling. aangesloten) informatiesysteem / dossier De verstrekkende apotheek (indien niet ! geeft zo nodig de aangepaste (op het AMO gebaseerde) de bronapotheek) stuurt het AMO naar de toedienlijst op papier mee aan de patiënt en/of stuurt apotheek waar men doorgaans komt. deze naar de zorginstelling. Hoe snel vindt de overdracht Zo snel als nodig is voor de te leveren zorg, doch binnen 24 uur na verstrekking. plaats? 10 (Inclusief(verstrekking(van(overgehevelde(medicatie(aan(de(patiënt((door(poliklinische(apotheek(of(ziekenhuisapotheek)( Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(18(( 3.2.2 Afspraken samengevat In dit hoofdstuk worden de verantwoordelijkheden in medicatieoverdracht beschreven van de patiënt, zorgverlener en de apotheker. De zorgverlener is zo nodig gespecificeerd in voorschrijver en toediener. 3.2.2.1 Patiënt Situatie: bezoek aan/van zorgverlener en bezoek aan apotheker Speler: patiënt Gebruik van LSP ! Overgangssituatie of geen toestemming LSP ! Verlenen toestemming aan zorgverlener voor het opvragen van medicatiegegevens bij apotheker ! Opvragen medicatieoverzicht bij apotheker ! Meenemen medicatieoverzicht naar zorgverlener of apotheker ! Direct afleveren recept aan apotheker ! Direct afleveren van het actueel medicatieoverzicht aan apotheker of volgende zorgverlener Verlenen toestemming (opt-in) aan zorgverleners en apothekers via de website www.ikgeeftoestemming.nl, mondeling of op papier Altijd ! Meenemen doseringsschema trombosedienst / toedienlijst (indien van toepassing) ! Melden van / volledig zijn over (huidig/nieuw/gewijzigd) medicijngebruik (inname) ! Melden gebruik van zelfzorgmiddelen, additionele voedingsmiddelen en middelen verkregen via internetapotheken of buitenlandse apotheken ! Melden van reacties / allergieën ! Melden van alcohol- en drugsgebruik Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(19(( 3.2.2.2 Zorgverlener: voorschrijver Situatie: poliklinisch consult of opname (t.b.v. onderzoek en/of behandeling) Spelers: (waarnemend) huisarts, huisartsenpost, ziekenhuis, GGZ instelling, verpleeghuis, instelling gehandicaptenzorg en revalidatie (afhankelijk van instelling), dienst gezondheid en jeugd (GGD) Gebruik van LSP ! ! ! ! ! ! Overgangssituatie of geen toestemming LSP ! Vragen toestemming / opt-in voor beschikbaar stellen van medicatiegegevens/ aanmelden dossier ! Vragen toestemming voor opvragen van medicatiegegevens bij apotheker ! Opvragen medicatieoverzicht bij apotheker of patiënt ! Vragen doseringsschema trombose ! Opstellen / bijwerken medicatieoverzicht inclusief ICA ! Meegeven recept aan patiënt of digitaal / per fax versturen recept aan apotheker inclusief naam en specialisme voorschrijver, beoogde behandelduur en indicatie ! Meegeven/versturen stoprecept t.b.v. apotheker (indien gestopte medicatie) ! Meegeven van het actueel medicatieoverzicht aan patiënt inclusief ICA ! Benadrukken medicatieoverzicht overdragen aan volgende zorgverlener / apotheker ! Indien geïndiceerde zorg voor medicatie: doorgeven wijzigingen in medicatiegegevens (aan o.a. thuiszorg of verzorgingshuis) ! Actief aan apotheker doorgeven van wijzigingen in medicatiegegevens middels een mutatiebericht zonder recept (inclusief reden) ! Ontvangen en verwerken van recept retourinformatie van apotheker (indien zorgverlener = huisarts) Opvragen medicatiegegevens en ICA Opvragen samenvatting huisartsendossier (indien waarnemend huisarts / huisartsenpost) Raadplegen laboratoriumuitslagen Elektronische registratie in eigen (op het LSP aangesloten) voorschrijfsysteem van alle door de voorschrijver geïnitieerde medicatiewijzigingen (nieuw/gewijzigd /gestopt) en geverifieerde gewijzigde ICA Versturen waarneembericht naar eigen huisarts (indien waarnemend huisarts / huisartsenpost) Verzenden recept naar apotheker Altijd ! Zich ervan vergewissen dat er een actueel medicatieoverzicht is bij aanvang van het consult / opname. ! Doornemen medicatieoverzicht met patiënt / Verifiëren van medicatiegegevens en ICA. ! Registratie in / bijwerken van zorgsysteem of dossier bij wijzigingen in medicatiegegevens en ICA. ! Opstellen en direct meegeven van de (op het AMO gebaseerde) toedienlijst (papier) t.b.v. patiënt (zo nodig). Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(20(( ! Verzorgen (voorlopige) brief met medicatie en reden van wijziging aan verwijzer / huisarts (indien er sprake is van een relevante wijziging in medicatie). 3.2.2.3 Zorgverlener: toediener Situatie: toedienen van medicatie aan patiënt Spelers: thuiszorg, verpleeghuis, verzorgingshuis, gehandicaptenzorg, GGZ instelling, ziekenhuis, revalidatiecentrum. Gebruik van LSP ! ! Overgangssituatie of geen toestemming LSP ! Vragen toestemming voor opvragen van medicatiegegevens bij apotheker ! Opvragen medicatieoverzicht / toedienlijst bij apotheker ! Archiveren van actueel medicatieoverzicht in dossier (en vernietigen van oude medicatieoverzichten) Raadplegen medicatiegegevens en ICA Raadplegen laboratoriumuitslagen Altijd ! Geven van uitleg aan patiënt over toe te dienen geneesmiddel(en) en toedieningsvorm. ! Bijhouden toedieningsregistratie. ! Meegeven toedienlijst aan patiënt (bij consult, opname of bij overdracht van patiënt naar andere zorginstelling). ! Benadrukken dat toedienlijst overdragen wordt aan volgende zorgverlener / apotheker. ! Relevante klinische symptomen gerelateerd aan medicatie worden overlegd met de voorschrijver (voorkeur) of apotheker. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(21(( 3.2.2.4 Apotheker Situatie: verstrekken van geneesmiddelen Spelers: openbare apotheek (waaronder poliklinische apotheek), apotheekhoudende huisarts Gebruik van LSP ! ! ! ! Overgangssituatie of geen toestemming LSP ! Vragen toestemming / opt-in voor beschikbaar stellen van medicatiegegevens/ aanmelden dossier. ! Aanleveren medicatieoverzicht en toedienlijst aan zorgverlener (op verzoek en met toestemming patiënt) ! Vragen doseringsschema trombose ! Indien geïndiceerde zorg voor medicatie: doorgeven wijzigingen in medicatiegegevens aan o.a. thuiszorg of verzorgingshuis ! Meegeven/versturen, indien van toepassing, van toedienlijst ! Meegeven actueel medicatieoverzicht aan patiënt t.b.v. volgende zorgverlener ! Benadrukken medicatieoverzicht overdragen aan volgende zorgverlener / apotheker ! Verstrekken retourinformatie aan huisarts. ! Doorgeven van relevante informatie aan de trombosedienst Opvragen medicatiegegevens en ICA Opvragen van recepten en mutatieberichten Raadplegen laboratoriumuitslagen Bijwerken (op het LSP aangesloten) informatiesysteem bij wijzigingen medicatiegegevens of ICA Altijd ! Doornemen medicatieoverzicht met patiënt / Verifiëren van medicatiegegevens en ICA ! Registratie in / bijwerken van zorgsysteem / dossier bij wijzigingen in medicatiegegevens en ICA ! Opstellen en direct meegeven van de (op AMO gebaseerde) toedienlijst (papier) t.b.v. patiënt (zo nodig) Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(22(( 3.2.3 Overige sectoren Medisch laboratorium Het is de wens om aangesloten medische laboratoria nieuwe laboratoriumuitslagen (een vastgestelde beperkte selectie) aan te laten melden via het LSP. Ten tijde van het opstellen van dit convenant was het echter nog niet duidelijk hoe deze functionaliteit wordt ingericht en is het nog niet mogelijk regionale afspraken over uitwisseling op te stellen. Zodra dit het geval is wordt het convenant hierop aangepast. Trombosedienst Idem 4. Voortgangsindicatoren medicatieoverdracht Alle deelnemende zorginstellingen bieden transparantie in de door hun geleverde kwaliteit van de zorg via aangeleverde voortgangsindicatoren (zie bijlage 5). Instellingen krijgen hierdoor de mogelijkheid om de kwaliteit van hun geleverde zorg te tonen. Het levert hen ook direct inzicht in welke verbeteringen er (intern en regionaal) gemaakt kunnen worden. Bij het opstellen van deze indicatoren is rekening gehouden met het bewaken van de kwaliteit en volledigheid van de gegevens (monitoring van kwaliteit en voortgang) die worden uitgewisseld. Stichting Drechtzorg zal een beheergroep aanstellen die jaarlijks aan de hand van de voortgangsindicatoren zal evalueren en monitoren in hoeverre het regionale convenant, de interne protocollen en onderlinge processen op het gebied van medicatieoverdracht worden nageleefd door alle deelnemende instellingen. De beheergroep zal na evaluatie aan alle deelnemers rapporteren waarbij de scores worden weergegeven en aanbevelingen/voorstellen ter verbetering zijn opgenomen. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(23(( Begrippenlijst LSP Landelijk Schakelpunt: elektronische uitwisseling van medicatiegegevens. Medicatiedossier Compleet en actueel overzicht van de medicatie (inclusief mutaties) die aan een patiënt is voorgeschreven, alsmede allergieën, intoleranties, contra-indicaties, bloeduitslagen en het versturen van recepten. MO Medicatieoverzicht: de actuele registratie per patiënt van alle geneesmiddelen (al dan niet op recept) en relevante gegevens over het gebruik daarvan in een periode van tenminste drie maanden voorafgaand aan het moment van aanmaak en gebruik van dat medicatieoverzicht of zolang als nodig is voor verantwoorde zorg. Inclusief de reden van voorschrijven en inclusief allergieën, intoleranties en contra-indicaties. AMO Actueel medicatieoverzicht: het medicatieoverzicht dat geverifieerd is met de patiënt. Medicatieverificatie Het vaststellen van de daadwerkelijk gebruikte medicatie om zodoende tot een actueel en waarheidsgetrouw medicatieoverzicht te komen. Toediening Van “toedienen van medicijnen” is sprake als de patiënt niet zelf de verantwoordelijkheid kan dragen voor inname, aanbrengen of inbrengen ervan volgens voorschrift. Toedienlijst Een overzicht van de te gebruiken medicatie met aanvullende ruimte om elke inname, toediening of reden van niet-inname af te tekenen. Het bevat dus de mogelijkheid om tijd, toediener en paraaf te noteren en ook eventuele bijzonderheden. ICA Intoleranties, contra-indicaties en allergieën. Voorschrijver Zorgverlener die volgens de wet bevoegd is tot het voorschrijven van geneesmiddelen: artsen, verpleegkundig specialisten, physician assistants, tandartsen en verloskundigen (beperkte bevoegdheid: alleen op hun gebied van deskundigheid). Apotheek Een organisatie waar medicijnen op recept en zelfzorgmiddelen worden verkocht / verstrekt. Er bestaan verschillende soorten apotheken: Stadsapotheek: openbare apotheek; daar waar de patiënt doorgaans zijn medicatie ophaalt openbare apotheek die gevestigd is in/nabij een ziekenhuis en geneesmiddelen aflevert aan nietgehospitaliseerde patiënten Poliklinische apotheek: Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(24(( Dienstapotheek: samenwerkingsverband van openbare apothekers (en ev. apotheekhoudende huisartsen); in de avond, nacht en het weekend geopend voor het afhalen van spoedeisende geneesmiddelen Apotheekhoudende huisarts:een zelfstandig gevestigde huisarts met apotheekvergunning Ziekenhuisapotheek: een apotheek gevestigd in het ziekenhuis; zorgt voor bereiding en aflevering van geneesmiddelen aan gehospitaliseerde patiënten Internetapotheek: een apotheek waar patiënten online geneesmiddelen kunnen bestellen Opt-in Het geven van toestemming door een patiënt aan een zorgverlener voor het elektronisch delen van medische gegevens met andere zorgverleners. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(25(( Bronnen ? Plan van aanpak programma regionale medicatieoverdracht, 23 september 2013. (Stichting Drechtzorg) ? Landelijke richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, 25 april 2008. (Inspectie voor de Gezondheidszorg) ? Juridisch kader overdracht medicatiegegevens voor zorgverleners, behorende bij de richtlijn overdracht van medicatiegegevens in de keten, oktober 2010.(Landelijke Juridische Expertgroep) ? Regionaal protocol medicatieoverdracht voor de kernregio, 4 maart 2013.(Zorg en Zekerheid) ? Regionaal protocol overdracht medicatiegegevens, mei 2011. (IZO Twente) ? Handreikingen voor zes overdrachtssituaties, 3 november 2010. ? Afspraken medicatieoverdracht Oss Veghel Uden, januari 2012. (werkgroepen Oss, Uden, Veghel) ? Begrippenlijst Overdracht van medicatiegegevens in de keten, oktober 2008. (www.medicatieoverdracht.nl) ? Actieplan werkgroep processen en protocollen, november 2013.(Stichting Drechtzorg) ? User requirements specification Medicatieoverzicht 2.0, 26 februari 2013. (ORIA) ? LESA Actueel medicatieoverzicht in de eerste lijn, augustus 2010.(KNMP en LHV e.a.) ? Aanbevolen werkwijze bij het gebruik van het medicatieoverzicht en recept bij ontslag 26 februari 2013. (KNMP), Website: ? http://www.drechtzorg.nl/projecten/transmurale_medicatieoverdracht (Stichting Drechtzorg) Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(26(( Bijlage 1: Momentopname Roadmap LSP fase 1 en 2 Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(27(( Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(28(( Bijlage 2: Deelnemende zorgorganisaties Stichting Drechtzorg Gehandicaptenzorg (regio Waardenland) ASVZ Gemiva-SVG Philadelphia Syndion GGZ/Maatschappelijke opvang Leger des Heils (ZWN) De Hoop GGZ Yulius Huisartsen Alle (apotheekhoudende) huisartsen in regio Waardenland Huisartsenpost Gorinchem Huisartsenpost Dordrecht Verpleging, Verzorging en Thuiszorg (VVT) AV Zorggroep Cedrah Zorggroep Crabbehoff Huis ter Leede De Merwelanden Riederborgh Het Spectrum Waardeburgh Zorgwaard Aafje Internos, Stichting Katholieke Thuiszorg RST Zorgverleners De Blije Borgh Stichting Protestantse De Lange Wei Leger des Heils ZWN Stichting Het Parkhuis Rivas Zorggroep Swinhove Groep De Wielborgh Van den Dool Zorg & Begeleiding Agathos Thuiszorg Rivas Thuiszorg Dienst Gezondheid en Jeugd Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid Apotheken Apotheek Almkerk Kringapotheek Dok Mediq Apotheek Merwede Mediq Apotheek Wantij Mediq Apotheek Stadspolders Admiraal Kring Apotheek Apotheek Sterrenburg Apotheek De Jagerweg Centraal Apotheek Zwijndrecht BV Devel Apotheek Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( Kringapotheek de Alblas Planeten Apotheek Mediq Apotheek Helleman Escura Apotheek De Vijzel Mediq Apotheek Amazone Service Apotheek Crabbehof Lloyds Apotheek Dubbeldam Apotheek Galilea-Zuid Veer Apotheek Walburg BV Mediq Apotheek Nederhoven ( Pagina(|(29(( Mediq Apotheek Merel Apotheek Nilling BV Mediq Apotheek Westpolder Escura Apotheek De Vrijheid Apotheek Hoogland BV Dienstapotheek Drechtsteden Apotheek het Eiland Dienstapotheek Gorinchem en Omstreken Mediq Apotheek Gorinchem Apotheek de Kruijf BV Poliklinische apotheek Dordrecht Apotheek De Volgerlanden Mediq Apotheek Crezée Escura Apotheek Centrum Apotheek Wilgendonk Thorbecke Apotheek BV Leerdamse Apotheek Stadsapotheek Poels Piazza Apotheek de Colvenier Apotheek Laag Dalem Kring apotheek HaGi Poliklinische apotheek Zwijndrecht Revalidatie Rijndam Revalidatiecentrum Ziekenhuis Albert Schweitzer Ziekenhuis Beatrix Ziekenhuis MEE Drechtsteden MEE Drechtsteden Zorgverzekeraars (adviserend lid) VGZ Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( CZ ( Pagina(|(30(( Bijlage 3: Globaal overzicht van de verschillende zorgsectoren Bijlage 4: Advies dossierhouderschap Advies m.b.t. Brondossier medicatie in de eerste lijn. De LESA Medicatieoverdracht is het leidende beleidsstuk in deze. Het Huisarts Informatie Systeem (HIS )is het systeem waarin het beheer van alle medische informatie in de eerste lijn wordt verzorgd. De huisarts is wettelijk verantwoordelijk gemaakt om het gehele patiënten dossier, inclusief medicatiedossier, te beheren en onderhouden binnen het HIS. Het Apotheek Informatie Systeem (AIS) is het systeem waarin het beheer van de bron van alle farmaceutische informatie in de eerste lijn wordt verzorgd. De apotheker is ook wettelijk verantwoordelijk voor het medicatiedossier van patiënten. Binnen het brondossier moet bekend zijn welke huisarts en apotheker zijn aangewezen als brondossierhouder door de patiënt. Alle inspanningen dienen dan ook gericht te zijn het gezamenlijk medicatiebronsysteem van goede en volledige informatie te voorzien en discrepanties tussen beide systemen softwarematig te detecteren en op te lossen. De ICT mogelijkheden zullen de keuze voor de manier van gegevensoverdracht mede bepalen. • • • • • • • • • Het brondossier bevindt zich in de eerste lijn. Het brondossier wordt digitaal gevoed vanuit de verschillende disciplines met in- en uitspoelbare datasets volgens vigerende standaarden. De voorschrijver is verplicht deze set digitaal verwerkbaar aan te leveren. De verstrekker is verplicht deze sets digitaal verwerkbaar aan te leveren. Het brondossier is een onlosmakelijk deel van het HIS en AIS. Apotheker en huisarts zijn verantwoordelijk voor de inhoud van het eigen dossier. De apotheker en de huisarts maken aanvullende afspraken m.b.t. tot het eenduidig en up- to date houden van dit brondossier. De voorschrijvers en de apothekers zullen noodzakelijkerwijs een manier moeten ontwikkelen om informatie aan elkaars systeem aan te bieden c.q. op te vragen. De werkgroep adviseert de eerste lijn hier in samen op te trekken en deze voorwaarden hiervoor verder vorm te geven. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(32(( De LESA medicatieoverdracht zegt het volgende : Huisarts en apotheker maken met elkaar afspraken over het onderling uitwisselen van gegevens met betrekking tot: • relevante reden van voorschrijven: • het beschikbaar stellen van een actueel (= geverifieerd) medicatieoverzicht voorafgaande aan een poliklinische behandeling, geplande opname in het ziekenhuis of reis (naar het buitenland); dit actuele medicatieoverzicht kan worden verkregen door een gestructureerde medicatieanamnese bij of voor opname. Dit opnamemedicatiegesprek kan plaatsvinden in de openbare apotheek; • het beschikbaar stellen van een medicatieoverzicht voorzien van de datum van de laatste actualisering, bij een ongeplande opname; • de verstrekking van een schriftelijk medicatieoverzicht en innameschema aan de patiënt bij een nieuw voorschrift, bij de aflevering van medicatie, of als de patiënt bezwaar heeft gemaakt tegen (elektronische) uitwisseling van (bepaalde) informatie tussen zorgverleners. Patiënt De patiënt kiest een vaste apotheker als dossierbeheerder voor de medicatiegegevens in het AIS, inclusief de uitwisseling daarvan met de huisarts, en de medicatie gerelateerde patiëntgegevens in het AIS; en heeft zijn huisarts (of specialist ouderengeneeskunde) als dossierbeheerder voor de medicatie gerelateerde gegevens in het HIS, inclusief de uitwisseling daarvan met de apotheker, en de medicatiegegevens in het HIS. De huisarts en apotheker beheren ieder een patiëntdossier in het HIS resp. AIS. Hieruit kunnen ze een schriftelijk medicatieoverzicht produceren. Een actueel (= geverifieerd) medicatieoverzicht kan worden gemaakt na een gesprek met de patiënt of diens ondersteuner. De huisarts is als dossierbeheerder verantwoordelijk voor de medicatie gerelateerde patiëntgegevens in het eigen HIS en de uitwisseling daarvan met de apotheker en is daarnaast verantwoordelijk voor het tijdig verwerken van de medicatiegegevens in het eigen HIS. De apotheker is als dossierbeheerder verantwoordelijk voor de medicatiegegevens in het eigen AIS en de uitwisseling daarvan met de huisarts en is daarnaast verantwoordelijk voor het tijdig verwerken van de medicatie gerelateerde patiëntgegevens in het eigen AIS. Huisarts en apotheker maken afspraken over het onderling uitwisselen van informatie. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(33(( Bijlage 5: Aanzet tot voortgangsindicatoren11 Overzicht voortgangsindicatoren • Algemene status: Wat is de status van de aansluiting van de deelnemers. Is er voldoende dekking? • Status per onderdeel: Wat is de status van de aansluiting van alle deelnemers per onderdeel van de roadmap? • Interne processen en protocollen: Aangeven in hoeverre de interne processen en protocollen van deelnemers aansluiten bij de richtlijnen uit het convenant. • Uitwisseling informatie: Geleverde informatie via het LSP is binnen 24 uur na consult, ontslag, opname of verstrekking beschikbaar en is valide en betrouwbaar. • Storingen: Hoe vaak hadden de instellingen storingen? Wat was de oorzaak daarvan? Overkoepelende problemen signaleren en in overleg oplossen. • Evaluatie algemeen: Tegen welke algemene problemen zijn de organisaties aangelopen? Welke regionale afspraken dienen aangepast te worden? • LSP gebruik: Opvragen bij VZVZ. Hoeveel huisartsen, apotheken en instellingen zijn aangesloten? Hoeveel patiënten hebben zich aangemeld en hoeveel dossiers zijn er opgevraagd/uitgewisseld? • Specifieke aandachtspunten: ICA, stoprecept Voortgangsindicatoren uitgewerkt Indicator Doel Vraag Score per deelnemer Indicator Doel Vragen 1 Algemene status aansluiting 100% aansluiting van alle deelnemende instellingen. Er is voldoende dekking indien 80% van de instellingen in 1e fase (huisartsen, apotheken, ziekenhuizen) is aangesloten. 1.1 Bent u aangesloten op het LSP en heeft u het LSP in gebruik? 1.2 Indien niet/deels aangesloten: Wat is de reden dat u niet volledig bent aangesloten? 0 = doel niet behaald, situatie gelijk aan start; 50 = doel deels behaald; 100 = doel behaald. 2 Status aansluiting per onderdeel roadmap 100% aansluiting en gebruik van alle deelnemende instellingen bij in ieder geval 2.1 / 2.2 / 2.3 / 2.10 / 2.13-14 2.1 Opvragen huisartswaarneemgegevens 2.2 Opvragen EMD+ medicatiegegevens 2.3 Opvragen EMD+ ICA 2.4 EVS verzenden 2.5 EVS ontvangen 2.6 Lab-waarden 2.7 XIS-kwalificatie waarneemgegevens 2.8 XIS-kwalificatie medicatieraadpleger 2.9 ZSP-kwalificatie / aansluiting LSP 2.10 Medicatie raadplegen 2.11 medicatie verstrekken 11 (Kwaliteitsmonitoring(is(een(onderwerp(dat(in(de(fase(na(ondertekening(van(het(convenant(verder(wordt(uitgewerkt.(Deze(bijlage(is(een( aanzet(hiertoe.( Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(34(( Score per deelnemer per onderdeel Indicator Doel Vragen Score per deelnemer per onderdeel Indicator Doel Vragen Score per deelnemer per vraag Indicator Doel Vragen Score Indicator Doel 2.12 printen digitaal medicatievoorschrift 2.13 printen medicatieoverzicht 1.0 2.14 printen medicatieoverzicht 2.0 2.15 printen toedienlijst 0 = niet mogelijk of mogelijk, maar niet gebruikt; 100 = mogelijk. 3 Interne processen en protocollen Alle deelnemende instellingen hebben hun interne processen en protocollen aangesloten op de richtlijnen van het convenant. 3.1 Zijn alle interne processen aangesloten op richtlijnen convenant? 3.2 Zijn alle interne protocollen aangesloten op richtlijnen convenant? 0 = doel niet behaald; 50 = doel deels behaald; 100 = doel behaald. 4 Uitwisseling Informatie 100% van alle gedeelde informatie-uitwisseling dient binnen 24 uur en valide en betrouwbaar. 4.1 Is alle informatie binnen 24 uur beschikbaar? 4.2 Is de geleverde informatie valide en betrouwbaar? 0 = doel niet behaald; 50 = doel deels behaald; 100 = doel behaald. 5 Storingen Storingen tot een minimum beperken zodat er min. 99% beschikbaarheid is. Overkoepelende problemen signaleren en oplossen. 5.1 Hoeveel storingen zijn er geweest? Geef reden aan: • verbindingsprobleem • probleem met eigen XIS • intern problem • overig, namelijk:……………. Geef een aantal door. Score 6 Evaluatie algemeen Algemene problemen signaleren en oplossen. Eventueel regionale afspraken hierop aanpassen of bijsturen. 6.1 Tegen welke algemene problemen ben je aangelopen en met welke afspraak dat eventueel verband houdt? Geef de problemen door. Indicator 7 LSP gebruik Vragen Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(35(( Doel Vragen Indicator Doel Vragen Score 7.1 80% van de artsen, apotheken en overige instellingen zijn aangesloten. 7.2 80% van de patiënten hebben toestemming gegeven. 7.3 Het aantal uitgewisselde dossiers geeft het gebruik aan. Bovenstaande vragen door VZVZ laten beantwoorden. 8 Kwaliteit De risicogebieden monitoren. De risicogebieden zijn: ICA, stoprecept 8.1 Welke problemen zijn er m.b.t. ICA geweest? 8.2 Welke problemen zijn er m.b.t. stoprecepten geweest? Geef antwoorden op de vragen door. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(36(( Bijlage 6: Model format AMO (versie 2.0) Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(37(( Bijlage 7: Informatie12 over samenwerkingsafspraken medicatieveiligheid tussen voorschrijvers, apothekers en zorginstellingen die hulp bieden bij geneesmiddelengebruik13 Veilige geneesmiddelenzorg voor mensen in de thuissituatie en mensen in alle voorkomende vormen van verzorgingshuizen Afspraken over samenwerking tussen de apothekers, (apotheekhoudende) huisartsen en zorgorganisaties. Apothekers: ••Zorgorganisaties: ••Opmerking Ten tijde van het definitief opstellen van deze samenwerkingsafspraken zijn de gesprekken met de afvaardiging van de (apotheekhoudende) huisartsen gestart. Het is daarom niet mogelijk deze te vermelden in deze samenwerkingsafspraken. Inleiding In landelijke rapportages heeft de IGZ de sector verpleging en verzorging opgeroepen om met lokale en regionale huisartsen en apothekers schriftelijke afspraken te maken over het farmaceutische proces. Hiermee onderstreept de IGZ dat veilige geneesmiddelenzorg afhankelijk is van een bredere keten. Die keten start met gericht voorschrijven in het kader van een behandelplan, en berust vervolgens mede op farmaceutische zorg vanuit de apotheek (de rol van de apotheker als zorgverlener). In het verlengde ervan kan de zorgaanbieder een rol hebben; vooral als de patiënt/cliënt niet in staat is tot zelfregie over het geneesmiddelengebruik. Vanuit verkenningen bij cliënten van zowel eerstelijnszorg als thuiszorg concludeerde de IGZ tot de wenselijkheid van betere samenwerking; namelijk tussen voorschrijvers, apothekers en zorgteams die hulp bieden bij geneesmiddelengebruik. Met ingang van 1 januari 2013 dienen zorgaanbieders, huisartsen en apothekers de medicatieveiligheid geregeld te hebben volgens de richtlijnen van de inspectie. Om te voorkomen dat er veel aparte afspraken gemaakt worden met elke aanbieder en apotheker afzonderlijk heeft de Stuurgroep Drechtzorg voorgesteld een gezamenlijk document hiervoor te maken. Deze afspraken zijn gebaseerd op de notitie "Veilige principes in de medicatieketen " (maart 2012). In deze samenwerkingsafspraken staat beschreven hoe de geneesmiddelenvoorziening middels een geneesmiddel distributiesysteem (GDS) voor cliënten in een extramurale setting of verzorgingshuizen wordt verzorgd. Deze cliënten hebben deels of geheel de 12 (Deze(bijlage(is(een(handreiking(voor(het(maken(van(goede(afspraken(tussen(apothekers(en(zorginstellingen(in(verpleging,( verzorging(en(thuiszorg.(Het(dient(als(basis(voor(het(maken(van(een(collectieve(overeenkomst(over(wederzijdse( verantwoordelijkheid(in(de(farmaceutische(zorg.( 13 (Dit((document(is(opgesteld(met(medewerking(van(Rini(Bom((Devel(Apotheek),(AnneLMarie(Noorthoek((RST(zorggroep),( Theda(Verheij((Rivas(Thuiszorg(Vianen),(Annemarie(Bernard((Swinhove(groep)(en(Ingrid(Piscaer((Rivas).( Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(38(( regie (beheer van de medicatie) overgedragen aan de zorgorganisatie. Deze samenwerkingsafspraken beschrijven niet de geneesmiddelenvoorziening in de verpleeghuizen, dit proces moet ieder verpleeghuis individueel regelen. Deze samenwerkingsafspraken zijn gemaakt bij de huidige geldende wetgeving. Wanneer de wetgeving verandert, moeten de samenwerkingsafspraken, indien nodig, geëvalueerd en aangepast worden. 1. Deelnemende organisaties Onderstaande partijen maken afspraken gericht op samenwerking in het farmaceutisch proces: Apothekers: (opsomming deelnemende apothekers) • • • Zorgaanbieders: ( opsomming thuiszorgorganisaties) • • • De regionale afspraken in regio Drechtzorg zijn gemaakt tussen (apotheekhoudende) huisartsen, openbare apothekers en zorgorganisaties. In paragraaf 2 kunt u lezen welke uitgangspunten de betrokken organisaties hebben geformuleerd. De taken van de betrokken zorgverleners rond veilige geneesmiddelenzorg staan uitgewerkt in paragraaf 3. 2. Uitgangspunten Het regionale kader sluit aan op de landelijke richtlijnen. Wat daarin staat voor de afzonderlijke partijen - huisartsen, apothekers, zorgteams - mogen we als bekend veronderstellen. Het regionaal kader, als code voor partijen in de keten, kan daarom sober van opzet zijn. Centraal staan overdracht en samenwerking. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten leidend: • De voorschrijvende arts en de apotheker zijn verantwoordelijk voor de juiste (combinatie van) geneesmiddelen, en zij geven aanwijzingen aan cliënt/verzorgende voor passend gebruik. • De apotheker maakt een actueel medicatieoverzicht (en niet de zorgmedewerker die in de oude situatie soms zelf een overzicht maakt vanuit de reeks geneesmiddelen die de cliënt heeft). • Waar dat nodig is (zie het volgende punt) verstrekt de apotheker liefst zo spoedig mogelijk maar uiterlijk binnen 24 uur, op basis van het medicatieoverzicht een toedienlijst ten behoeve van de betreffende cliënt. • In overleg met de cliënt bepaalt de zorgverlener of er sprake is van Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(39(( tekortschietende zelfregie over geneesmiddelengebruik; bijvoorbeeld gebruik makend van de "BEM'' (Beoordeling Eigen beheer Medicatie). • Als blijkt dat de cliënt niet zelf in staat is tot zelfstandig geneesmiddelbeheer, dan heeft de zorgorganisatie een taak bij geneesmiddelenzorg en ondersteunt de apotheker die taak met een toedienlijst. • Het beheer van de medicatie door de zorgorganisatie bestaat uit het klaarzetten, aanreiken, toedienen van medicijnen en kan ook het bestellen van medicatie (niet chronische-, zo nodige medicatie e/o zelfzorg) bevatten. • De zorgmedewerker zal in relatie tot het AMO en de eraan gekoppelde toedienlijst per innamemoment en per medicijn registreren of de geneesmiddelen zijn klaargezet, aangereikt en toegediend. • Indien medicatie door de zorgmedewerker wordt besteld, wordt genoteerd in het zorgdossier welke medicatie wanneer in overeenstemming met de cliënt is besteld. • De zorgmedewerker heeft geen taak in het transport van medicatie van en naar de cliënt toe (IGZ-rapport, sept. 2010). • De zorgmedewerker signaleert naar de voorschrijver en/of apotheker of er bij de cliënt problemen zijn met medicatiegebruik of -veiligheid. 3. Ieders taak in de keten In aansluiting op landelijk beleid – zoals beschreven in Overdracht medicatiegegevens in de keten - is het belangrijk dat zorgverleners afspraken maken over ieders taken en verantwoordelijkheden. Hieronder staan kernpunten die zorgorganisaties en eerstelijnszorg afspreken. (Apotheekhoudend) huisarts Hieronder gaat de tekst over de "huisarts”, want dat is de context van deze regionale afspraken. De huisarts maakt het behandelplan met de patiënt, verduidelijkt welke medicatie daarin plaats heeft, is alert op bijwerkingen van voorgeschreven medicijnen, kiest zo nodig een alternatief geneesmiddel. Samen met de apotheker evalueert hij de actuele medicatie en bijzonderheden (intake). Ook is landelijk vastgelegd dat de arts de voorgeschreven geneesmiddelen, en de mutaties daarin, tijdig aanlevert bij de apotheek, dat wil zeggen binnen 24 uur. Jaarlijks vindt evaluatie plaats van de actuele medicatie met apotheker. Specifiek in relatie met cliënten in de thuissituatie of in een verzorgingshuis zijn bovendien de volgende afspraken van kracht: • De huisarts doet aan de zorgorganisatie zo nodig een verzoek tot hulp bij medicijngebruik bij een patiënt en zal dat doen via een schriftelijke medicatieopdracht. Dit gebeurt indien de patiënt niet zelfstandig in staat is om voorgeschreven medicijnen via een GDS te ontvangen, en de huisarts het nodig vindt dat de zorgorganisatie helpt bij het aanreiken van geneesmiddelen. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(40(( • De arts is verantwoordelijk voor het tijdig schriftelijk doorgeven van mutaties. De arts zal de mutaties via recept doorgeven aan de apotheker. Denk hierbij aan de veel voorkomende situatie dat de huisarts een coördinerende rol heeft voor ouderen met meerdere aandoeningen. Bij mutaties en bij het starten van een GDS worden de volgende zaken vermeld: start - en/of stopdatum, gebruik, wel/niet in GDS opnemen, continu of zo nodig gebruik en toedientijd. • De huisarts laat, waar mogelijk, de mutaties ingaan bij de eerstvolgende GDS uitgave. Bij elke mutatie moet worden aangegeven of deze mutatie per direct of per ingang van de nieuwe rol moet worden gestart. • De huisarts overlegt met de apotheker indien geneesmiddelen in een vorm moeten worden gegeven die afwijken van de standaardtoediening; bijvoorbeeld gemalen. Dit gebeurt in een situatie waarin de standaardvorm voor de patiënt niet geschikt is. De aangepaste toedieningsvorm wordt vermeld op de toedieningslijst. • Het is de verantwoordelijkheid van de arts om tijdig bij de zorgorganisatie een uitvoeringsverzoek risicovolle of voorbehouden handelingen in te dienen. • Jaarlijks vindt evaluatie van het actuele medicatiedossier plaats met de apotheker. Apotheker De apotheker heeft standaard de volgende taken: intake met cliënt en evaluatie huidige medicatie met huisarts, doet een check op mogelijk nadelige interacties tussen geneesmiddelen, verstrekt voorgeschreven medicijnen aan de patiënt, geeft voorlichting en advies aan de patiënt over medicijngebruik, maakt afspraken met de patiënt over de wijze van aanleveren van voorgeschreven geneesmiddelen, verstrekt de patiënt desgevraagd een medicatieoverzicht, verifieert GDS-afleveringen. Indien de huisarts van de cliënt tevens apotheekhoudend huisarts is gelden voor deze arts ook onderstaande afspraken. Specifiek in relatie met cliënten in de thuissituatie of in een verzorgingshuis zijn bovendien de volgende afspraken van kracht: • De apotheker geeft aan de zorgorganisatie -indien de patiënt volgens een erkende classificatie geen eigen regie over geneesmiddelengebruik heeft - een actueel overzicht van voorgeschreven medicijnen in de vorm van een toedienlijst (zo nodig ook als er geen GDS is), liefst zo spoedig mogelijk maar uiterlijk binnen 24 uur, als basis van registratie door de zorgorganisatie). • De apotheker is verantwoordelijk voor het leveren van de bijsluiter bij de eerste uitgifte. Bij chronisch gebruik gaat de apotheker minimaal eenmaal per jaar na of er behoefte is aan nieuwe bijsluiters. • Voor patiënten met meerdere medicijnen naast elkaar, en een stabiel medicatiepatroon, zal de apotheker de voorgeschreven medicatie bij voorkeur via een GDS aanleveren. Aan deze leveringsvorm is een gestandaardiseerde toedienlijst gekoppeld. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(41(( • De apotheker verifieert de GDS-afleveringen en stuurt de huisarts periodiek een medicatieoverzicht. • De huisarts overlegt met de apotheker indien geneesmiddelen in een vorm moeten worden gegeven die afwijkt van de standaardtoediening; bijvoorbeeld gemalen. Dit gebeurt in een situatie waarin de standaardvorm voor de patiënt niet geschikt is. De aangepaste toedieningsvorm wordt vermeld op de toedieningslijst. • Indien een mutatie inhoudt dat er medicatie bijkomt, dan wordt dit los van het GDS geleverd door de apotheker. De apotheker maakt dit schriftelijk kenbaar op de toedienlijst. Indien gewenst wordt het middel zo snel mogelijk in het GDS opgenomen. • Het uitzetten van medicijnen is een farmaceutische handeling. De apotheker dient er voor te zorgen dat duidelijk en controleerbaar is welke medicijnen in het GDS zijn uitgezet • Stoppen medicatie: De huisarts schrijft een STOP recept uit en stuurt dit naar de apotheek, waarna de mutatie wordt verwerkt; de cliënt ontvangt een gewijzigde toedienlijst. Bij een STOP bericht op de toedienlijst, zal dit medicijn tijdens toediening niet worden aangereikt. • Wijzigen medicatie: De huisarts dient een nieuw recept uit te schrijven en dit naar de apotheek te sturen. De apotheek handelt het recept af volgens bovenstaande procedure. (Zie: ‘Stoppen medicatie’.) • Starten/ stoppen/ wijzigen van medicatie < 24 uur op voorschrift van de huisarts buiten kantoortijden ('s avonds in weekenden en op feestdagen): De dienstdoende huisarts geeft recept af aan de dienstdoende apotheek. Client/familie/mantelzorger neemt het GDS en toedienlijst mee naar de dienstdoende apotheek. Dienstdoende apotheek zorgt voor nieuwe medicatie en maakt een duidelijke aantekening van de wijziging op de toedienlijst. Dienstdoende apotheek licht de eigen apotheek in en de eigen apotheek zal een nieuwe toedienlijst toesturen aan de cliënt op de eerstvolgende werkdag. • De apotheker maakt kenbaar op de toedienlijst wanneer sprake is van risicovolle medicatie. Volgens de lijst risicovolle medicatie (www.zorgvoorbeter.nl). • Jaarlijks vindt evaluatie van het actuele medicatiedossier plaats met de huisarts. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(42(( Zorg Veel cliënten kunnen zelf de regie nemen over het geneesmiddelengebruik. Bij een deel van de cliënten is dat niet het geval; er is dan hulp mogelijk bij het klaarzetten, aanreiken, toedienen van medicijnen en soms ook bij het bestellen. In relatie tot de eerstelijn gelden voor de zorgorganisatie de volgende afspraken: • Als na zorgvuldige beoordeling door de zorgmedewerker in overleg met de cliënt blijkt dat de cliënt / patiënt -al dan niet tijdelijk- niet in staat is tot zelfregie ten aanzien van geneesmiddelengebruik, dan meldt de zorgmedewerker aan de (vaste) apotheker van de cliënt dat er een noodzaak is tot begeleiding bij medicatie door de zorgorganisatie. • Als het medicijnbeheer bij de zorgorganisatie ligt, dan zorgt de zorgmedewerker ervoor dat de bijsluiters actueel en compleet zijn. • In een situatie waarin de patiënt/cliënt onvoldoende zelfregie heelt, kan de zorgorganisatie erop rekenen dat de apotheker, liefst zo spoedig mogelijk maar uiterlijk binnen 24 uur, een actuele toedienlijst aanreikt. De toedienlijst is ook beschikbaar in een situatie waarin geen GDS wordt toegepast. • De zorgmedewerker zal in relatie tot de toedienlijst registreren of de afgesproken hulp is geboden (klaarzetten, aanreikt, toedienen). • De zorgorganisatie zal naar de apotheker en/of huisarts signaleren of bij een cliënt aanmerkelijke knelpunten bestaan bij het gebruik van de voorgeschreven geneesmiddelen. • De zorgorganisatie is niet verantwoordelijk voor het transport van medicatie van en naar patiënten. • Betreffende receptgeneesmiddelen geven zorgmedewerkers geen mutaties door aan de apotheker. Dit is een taak van de huisarts. • Zorgmedewerkers geven tijdig zelfzorgmedicaties door aan de apotheker van cliënten die geen zelfregie hebben ten aanzien van geneesmiddelengebruik. • Wanneer sprake is van risicovolle medicatie en bij mutaties in de medicatie zal de zorgmedewerker altijd een dubbele controle moeten uitvoeren. • De zorgorganisatie voert voorbehouden en risicovolle behandelingen alleen uit op basis van een uitvoeringsverzoek door de arts. Convenant(medicatieoverdracht(Waardenland(d.d.(2(juni(2014( ( Pagina(|(43((
© Copyright 2025 ExpyDoc