Programma

TouW Informatica Symposium
Enterprise architecture
22 november 2014 OU Studiecentrum Amsterdam
Dit jaar hebben we op verzoek van Lex Bijlsma twee autoriteiten uit de praktijk
die het niet met elkaar eens zijn. Om de discussie nog meer te verlevendigen,
zorgen de sprekers voor een aantal vragen vooraf, die zij in hun lezing zullen
behandelen.
Een leuk filmpje Why Enterprise Architecture brengt u alvast in de sfeer:
http://www.youtube.com/watch?v=qDI2oF1bASk
Vragen vooraf
Voor wie het mooiste antwoord levert is een gesigneerd boek van de sprekers
beschikbaar. De vragen zijn:
vraag 1
vraag 2
Wat is het verschil tussen Architectuur en Design?
Wat is een architectuur/ ontwerpprincipe, en hoe gebruik je deze in je
werk?
TouW-symposium 2014 Enterprise Architectuur - Programma
10:00
10:30
10:45
11:05
12.05
13.00
14.15
14.40
15.25
15.30
Inloop
Marko van Eekelen
Hoogleraar ICT and Business Processes, Open Universiteit, portefeuillehouder
onderwijs in het Management team van de faculteit Management, Science &
Technology
 Welkomstwoord
 Informatie over de ontwikkelingen binnen de Open Universiteit
Stef Joosten
Hoogleraar Informatiesystemen, Open Universiteit, managementconsultant bij
Ordina
Waarom Enterprise Architectuur?
Bas van Gils
Consultant / trainer / researcher bij BIZZdesign
Architectuur - balanceren tussen denken en doen
Lunch*
Gerben Wierda
Lead (Enterprise) Architect of APG Asset Management
Chess and the Art of Enterprise Architecture
Koffie/thee*
Kamer 0.22
Kamer 0.20
Frank Wester
Bastiaan Heeren
Ontwikkelingen in de
Ontwikkelingen in de
bacheloropleidingen
masteropleidingen
Informatica en
BPM&IT, CS en SE
Informatiekunde
Kamer 0.11
Jeroen Bregman
Aan de slag met het
alumnibeleid van de
faculteit MST
Ombouwen zaal
Frans Mofers
Universitair hoofddocent Open Universiteit
Enterprise-architectuur: inzichten uit theorie en empirie
16:00
Feestelijkheden:
 Huldiging van bachelor- en mastergediplomeerden
 Huldiging docent van het jaar wetenschapsgebied Informatica &
informatiekunde
 Afscheid van Lex Bijlsma
16:55
Netty Stoelinga, voorzitter TouW
Afsluiting
17:00
Borrel, buffet
19:30
Einde
*Tijdens de lunch en de koffiepauze verzorgt Janine Voncken in kamer 0.14 een
informatiemarkt: u kunt vragen stellen over de opleidingen en het studeren, zie ook
www.ou.nl/informatica
Rob Kusters
CV
Prof.dr. Rob J. Kusters (1957) obtained his master degree in econometrics at the Catholic
University of Brabant in 1982 and his Phd. in operations management at Eindhoven
University of Technology in 1988. He is professor of 'ICT and Business Processes' at the
Dutch Open University in Heerlen where he is responsible for the master program 'Business
Process Management and IT'. He is also an associate professor of 'IT Enabled Business
Process Redesign' at Eindhoven University of Technology. He published over 100 papers in
international journals and conference proceedings and co-authored six books. Research
focuses on project and process performance, IT-Governance, software quality and software
management.
Stef Joosten
CV
Prof. dr. ir. Stef M.M. Joosten is hoogleraar informatiesystemen aan de de faculteit
Management, Science & Technology van de Open Universiteit.
Ook is hij managementconsultant bij Ordina, van waaruit hij dit probleemgebied uit eigen
ervaring kent.
Abstract
De informatievoorziening in grote organisaties is niet altijd op orde.Waarom nemen
organisaties genoegen met IT-chaos, en wat kan de wetenschap daarin betekenen? Op deze
vragen gaat Stef Joosten in, om op die manier het vraagstuk van enterprise architectuur neer te
zetten. Als inleiding op deze dag formuleert Joosten het vraagstuk, en laat hij zien waarom het
complex gevonden wordt.
Bas van Gils
CV
Bas is een gedreven professional en houdt zich veelal bezig met vraagstukken rond het thema
“hoe moet je dat organiseren?” Met zijn achtergrond informatiekunde, informatica,
architectuur en strategisch management is hij in staat om complexe situaties vanuit diverse
invalshoeken te analyseren en belichten. Bas heeft ruime ervaring met advieswerk op
verschillende niveaus in organisaties in binnen- en buitenland. Zijn opdrachten zijn divers, en
variëren van het inrichten en begeleiden van de architectuurfunctie in diverse organisaties, het
ontwikkelen van een gedragen visie op business intelligence en data kwaliteit, tot het
ontwerpen en implementeren van een raamwerk voor IT- en architectuurstandaarden.
Naast zijn consulting werkzaamheden is Bas actief als trainer/docent en onderzoeker. Zijn
onderzoeksfocus ligt op drie gebieden: (1) enterprise architectuur: strategie en implementatie;
(2) het realiseren van een effectieve informatievoorziening; en (3) de verbinding tussen
enterprise architectuur enerzijds, en data-, regel- en procesmanagement anderzijds. Bas heeft
ruime ervaring met zowel het opzetten als verzorgen van (maatwerk) trainingen. Bas
publiceert zowel in wetenschappelijke en professionele bladen als op diverse weblogs en heeft
diverse lezingen in binnen- en buitenland verzorgd.
Abstract
Enterprise Architectuur is een discipline die inmiddels al weer enkele decennia furore maakt.
De oorsprong is lastig te achterhalen. Enerzijds lijkt EA haar wortels te hebben in de wereld
van business / IT alignment - populair in de jaren ’90. Denk hierbij aan het werk van Parker
& Bensson, dan wel het werk van Venkatraman & Henderson. Anderzijds lijkt het voort te
komen uit de wereld van IT strategy and planning. Hier zien we o.a. vooral de klassiekers als
het Zachman raamwerk, wat nog steeds populair is en wereldwijd wordt gebruikt.
Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar de waarde en bijdrage van architectuur. Het
meest prominent in Nederland is het werk van Raymond Slot – gepromoveerd aan de UVA en
inmiddels lector aan de HU. Hij laat zien op welke factoren – zoals doorlooptijd, geld, en
realisatie van visie – architectuur zoal bij kan dragen. De cijfers zijn bekend, maar toch
moeten veel architecten zich nog steeds “invechten” om mee te mogen doen. Hoe komt dat?
Er is ongetwijfeld niet één factor aan te wijzen met de grondoorzaak, het gaat om een
samenspel van allerlei omstandigheden. Bijvoorbeeld: bij architectuur gaat de kost vaak voor
de baat. In een wereld waar we nu resultaat willen is dat geen populaire boodschap. Op korte
termijn lijkt architectuur vaak te kosten (al was het maar omdat we een extra “denk stap”
inbouwen voordat we gaan rennen…) en er (b)lijkt onvoldoende oog voor de resultaten op
langere termijn als we voor moeilijke keuzes staan. Maar dat is natuurlijk slechts één van de
vele factoren.
Wat mogelijk ook niet helpt is dat architecten toch een beetje het stempel hebben gekregen
van “blauwdrukdenkers” met weinig communicatieve skills en gevoel voor de business. Waar
rook is is ongetwijfeld vuur. Echter, het denken vanuit modellen, creëren van inzicht in
samenhang en complexiteit heeft ook veel goeds gebracht. Dat is niet nieuw. Mensen als
Dijkstra hebben al laten zien dat extra aandacht voor denkwerk zich dubbel en dwars
terugverdiend. Dat gaat nog veel verder terug als je er de (wetenschaps)filosofie op na slaat.
Hier gaan we wat dieper op in.
Organisaties hebben te maken met continue verandering naar aanleiding van veranderende
wetgeving, wensen, innovaties, operationele issues et cetera. Het oplossen van deze issues in
een statische omgeving is vaak al lastig, maar niet ondoenlijk. Om in control te blijven in een
constante stroom van langs elkaar bewegende panelen wordt het nagenoeg onmogelijk. Denk
aan vragen als: welke projecten werken waar aan? Werken ze elkaar niet tegen? Vragen ze
niet gelijktijdig om dezelfde resources? Optimaliseren we voor snelheid, terwijl we eigenlijk
op zoek waren naar flexibiliteit? Hoe hangt alles met alles samen? Et cetera. Modellen en een
gestructureerde manier van werken helpen hierbij.
Architectuur gaat dus om “breed kijken”. De “holistische view” wordt het ook wel genoemd.
Dat klinkt mooi, maar in het werkveld zien we ook “leverancier-x-product-y-architecten”, zeg
maar de über specialist. Strookt dat wel met ons beeld van een architect? Met andere
woorden: niet iedereen die zich architect noemt houdt zich met architectuur bezig (en vice
versa).
Gezien de potentiele voordelen van een goede architectuur-aanpak en behaalde resultaten
enerzijds, en de uitdagingen rond het vakgebied anderzijds rest de vraag: what’s next? Wat is
de stap voorwaarts? Het antwoord ligt in elk geval niet in “meer theorie”. We hebben een
breed scala aan raamwerken, tools, en hulpmiddelen. De sleutel tot het antwoord lijkt te
liggen in de praktijk, maar dan wel met een twist: het is zaak om met wetenschappelijke
precisie aan de slag te gaan om ons vakgebied nader onder de loep te leggen. We moeten
antwoord krijgen op moeilijke vragen als: in welke mate heeft architectuur echt bijgedragen in
succesvolle complexe projecten? Waar heeft architectuur gefaald? Welke modellen, inzichten,
en hulpmiddelen maken het verschil?
Het zal niet meevallen om die inzichten te krijgen. Het vereist dat we casuïstiek uit de praktijk
goed documenteren, ook als het om minder succesvolle trajecten gaat. Niet alle organisaties
staan daar voor open! Hier is een mooie rol weggelegd voor bijvoorbeeld de OU. Middels
afstudeerders op professioneel niveau is het vaak mogelijk om wél een kijkje in de keuken
van organisaties te krijgen. Dat gaat ongetwijfeld zeer boeiende resultaten opleveren:
wetenschappelijk én in de praktijk!
Gerben Wierda
CV
Gerben C. Th. Wierda M.Sc. MBA (1961) is the Lead (Enterprise) Architect of APG Asset
Management, which manages ±340 Billion Euro in assets for Dutch Pension Funds. Before
that he was (amongst other things) Lead Architect of the Judiciary in The Netherlands. He is
the author of the book “Mastering ArchiMate”, which is based on the practical experiences of
his team to use modeling as one of the corner stone instruments of EA.
Abstract
Enterprise Architecture is not a very successful discipline. Though everybody likes it in
theory and everybody tries to establish it, organizations are seldom happy with their EA
efforts (and especially the limited effect on the actual problems it is intended to solve),
leading to pretty frequent reorganizations of EA setups, amongst other things. Based on
extensive experience, the presentation will provide an insightful and thought-provoking
analysis of the weaknesses of EA, as it is generally practiced, and the underlying reasons for
those weaknesses. A solution that is outside the comfort zone of most EA practitioners will be
presented.
Frans Mofers
CV
Dr. ir. Frans J.M. Mofers is Universitair hoofddocent bij de faculteit Management, Science &
Technology van de Open universiteit. Frans studeerde natuurkunde aan de Rheinisch
Westfälische Technische Hochschule in Aachen (Duitsland) en promoveerde aan de
Universiteit Utrecht op een Biofysisch onderwerp.
Sindsdien werkte hij in diverse aan ict gerelateerde functies, onder andere als
projectcoördinator voor projecten rond computer ondersteund onderwijs.
Sinds het midden van de 90’er jaren werkt Frans als onderwijsontwikkelaar, docent en
onderzoeker in de domeinen informatiemanagement, informatietechnologie en enterprisearchitectuur.
Abstract
Enterprise-architectuur benadert de architectuurprocessen in een organisatie vanuit de
strategische optiek: wat zijn mijn strategische doelstellingen, wat is mijn missie, hoe vertaal ik
de missie naar processen, capaciteiten en systemen? Met name de vraag naar het ‘waarom’
van een ict-project of -programma kan vanuit het perspectief van enterprise-architectuur
beantwoord worden.
Zowel de strategische uitgangspunten als ook de ict zijn in hoge mate organisatiespecifiek.
Kennis van verschillende benaderingen is daarom noodzakelijk om goede keuzen te kunnen
maken. De vernieuwde cursus Enterprise architecture biedt een brede oriëntatie op de
processen en producten die een rol kunnen spelen in een specifieke organisatie. De nadruk op
het ‘waarom’ van de ict levert niet alleen voor de gespecialiseerde enterprise-architect
relevante inzichten op, maar ook voor andere bij ict-processen betrokkenen.
Vanuit de theorie worden in de cursus hulpmiddelen aangeboden waarmee de student in een
bedrijfscasus bij een zelfgekozen organisatie een analyse uit kan voeren van de stand van
zaken rond enterprise-architectuur. De kaderstellende benadering van enterprise-architectuur
wordt gebruikt om de diverse tegenstellingen waarmee men te maken heeft te analyseren.
In de presentatie zal ook aandacht besteed worden aan de brede waaier van
architectuurervaringen binnen organisaties; de resultaten van een analyse van tientallen in het
verleden door studenten uitgewerkte werkstukken.
Frank Wester
CV
Ir. Frank Wester is programmaleider van de bacheloropleiding Informatica. Hij verzorgt deze
bijdrage mede namens prof. dr. ir. Remko Helms, programmaleider bachelor
Informatiekunde.
Abstract
Net als elk jaar zal een overzicht worden gegeven van veranderingen in het cursusaanbod,
zowel wat er in de afgelopen periode is verschenen als wat er in het komende jaar aan zal
worden toegevoegd. Het betreft vooral nieuwe modulen van de opleiding Informatiekunde,
maar ook revisies van cursussen uit de opleiding Informatica.
Een belangrijk thema is verder de studielast van de cursussen en de studeerbaarheid van de
twee bacheloropleidingen. Die studielast is/was naar onze mening bij nogal wat cursussen aan
de hoge kant en er zal een overzicht worden gegeven van wat er is – c.q. nog zal worden –
ondernomen om deze problematiek aan te pakken. De studeerbaarheid willen we verder
vergroten door het bieden van een helder Studieschema waarin elke verplichte cursus uit de
opleiding is ingeroosterd in een vaste periode.
Ook zal worden aangegeven wat de resultaten zijn geweest bij de OUX-pilot die ruim twee
jaar geleden is gestart en hoe we met de OUX-ideeën verder willen gaan.
Mogelijk kan ook al iets worden gemeld over de toekomst van het ‘Nieuwe onderwijsmodel’
in de bacheloropleidingen.
Bastiaan Heeren
CV
Dr. Bastiaan Heeren is programmaleider van de masteropleiding Computer Science. Hij is in
2005 gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht met als onderwerp het verbeteren van
typeringsfoutmeldingen door compilers in functionele programmeertalen. Bij de OU verzorgt
hij de cursussen Functioneel programmeren (in de bachelor), Design patterns, Software
architecture, Software evolution en Research preparation (in de master), naast het begeleiden
van afstudeertrajecten.
Abstract
Sinds voorjaar 2012 hebben we naast de tweejarige brede masteropleiding Computer Science
twee eenjarige masteropleidingen: de meer bedrijfskundige masteropleiding Business Process
Management and IT en de masteropleiding Software Engineering. Beide eenjarige
masters kunnen naadloos uitgebreid worden tot de tweejarige master CS. Dat kan ofwel na het
afstudeertraject ofwel na de theorievakken.
Alle drie de opleidingen zijn aangepast aan het nieuwe onderwijsmodel dat OU-breed is
ingevoerd. In deze presentatie zullen de belangrijkste veranderingen voor u op een rijtje
worden gezet, waaronder de aangeboden varianten van de opleidingen, de toelating tot de
masteropleidingen, de nieuwe premasters Programmeertechnieken en Formele technieken,
mentoraat en coaching, het rooster met vaste blokken, tentamendata en herkansingen,
overstap- en inpasregelingen en veranderingen in het cursusaanbod.
Jeroen Bregman
CV
drs. Jeroen Bregman is projectmanager zakelijke markt van de faculteit Management, Science
& Technology. Na zijn propedeuseopleiding Economie aan de VU in Amsterdam vervolgde
hij zijn studie aan de Universiteit van Maastricht in de richting Internationaal management &
Bedrijfseconomie. Jeroen is – met een korte uitstap – sinds 1998 werkzaam bij de Open
Universiteit, en vervulde daar diverse rollen op het raakvlak van inhoud, bedrijfsvoering,
kwaliteitsmanagement en commerciële activiteiten. In zijn huidige rol is hij onder andere
portefeuillehouder voor het facultaire alumnibeleid.
Abstract
Voor de Open Universiteit zijn alumni niet alleen onze afgestudeerden, maar ook onze
potentiële ambassadeurs. En voor alumni is de Open Universiteit niet alleen de
onderwijsinstelling waar zij hun studie hebben afgerond, maar ook een potentiële plek voor
blijvende ontmoeting en verrijking, zowel sociaal als inhoudelijk Contact tussen alumni en
OU is daarom van wederzijds belang. In deze sessie willen Jeroen Bregman en Anda
Counotte met alumni brainstormen om daadwerkelijk met het alumnibeleid aan de slag te
gaan. Wat willen en verwachten alumni? Wat kan de OU doen om die wensen handen en
voeten te geven? En wat kunnen alumni doen om de Open Universiteit verder te helpen?
Lex Bijlsma
CV
Prof. dr. Lex Bijlsma (1949) was tot 1 september 2014 hoogleraar aan de Open Universiteit.
Hij heeft wiskunde gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1973
afstudeerde en in 1978 promoveerde op een onderwerp uit de getaltheorie. In 1978/1979
verbleef hij als onderzoeker aan het Institut des Hautes Etudes Scientifiques in Bures-surYvette. Terug in Nederland trad hij in dienst van de TU Eindhoven als wetenschappelijk
medewerker wiskunde en (vanaf 1983) informatica. In 1999 werd Bijlsma benoemd tot UHD
informatica aan de Universiteit Utrecht, in 2000 tot onderwijsdirecteur informatica en in 2001
tevens tot onderwijsdirecteur informatiekunde. Van 2007 tot en met 2013 was hij decaan van
de faculteit Informatica aan de Open Universiteit.

Download Report