2014 Intermitterende catheterisatie

4e Post EAUN Meeting
Intermitterende Katheterisatie
Impact op het dagelijkse leven en
seksualiteit
Hanny Cobussen-Boekhorst, RN, M-ANP
Continentiezorg
Afdeling Urologie, Radboudumc, Nijmegen
Inhoud
• Definitie IC (CISC/ CIC)
• Kwaliteit van leven bij IC
• QoL vanuit man-vrouw perspectief
Definitie IC EAUN richtlijn
Intermitterende katheterisatie
• Intermitterende (‘in/uit’) katheterisatie (IC) wordt
gedefinieerd als het draineren of afzuigen van blaas of
urinereservoir, waarna katheter weer wordt verwijderd
Abrams P. et al: ‘Standardisation of Terminology of Lower Urinary Tract Function: Report from the Standardisation sub-committee of
the Inernational Continence Society’ 2002 Neurourology and Urodynamics 21:167-178 (pag.177) (update 2012)
Boventitel wit arial
QoL bij IC
Kwaliteit van leven (QoL)
• De opvatting van professionals en individuen over hun positie
in het leven, in de context van de cultuur en
waardensystemen om hen heen en in relatie tot hun doelen,
verwachtingen, standaarden en belangen.
Gevonden op www.igz.nl
Veel onderzoek naar gedaan
• Zowel op medische uitkomsten (bv. UWI) als ervaringen pat.
QoL bij IC
Shaw (1) and Logan (2) (2007)
• Psychologische reacties
• Zowel mannen & vrouwen ervaren technische moeilijkheden
• Zorgverleners belangrijk
Conclusie Logan
Ontwikkel een relatie en omgeving waarin patient aangemoedigd
& ondersteund wordt in zelf-management tav blaasconditie op
lange termijn
Logan K. et al (2007) ‘Patients’ experiences of learning clean intermittent self-catheterization: a qualitative study ‘ JAN oct.;
QoL bij IC
Shaw and Logan (2007)
• Zelfde cohort: retrospective studie
• 11/15: 60 jaar en ouder
• Positief aspect: vermindering van symptomen
• Negatieve aspecten: Praktische moeilijkheden,
psychologische en culture aspecten van bezorgdheid en
stigma. Qol factoren zoals sex, lifestyle, frequentie en duur
toepassen CISC
Conclusie Shaw
Patiëntgerichte zorg belangrijk
Shaw C et al (2007) ‘Effect of clean intermittent self-catheterization on quality of life: a qualitative study ‘ JAN nov.; 641-650
QoL bij IC
Achterberg et al (2008)
• 30 patiënten; 13 zijn 65 jaar of ouder
• Retrospectief & prospectief
• Meeste therapie trouw bij jongere & oudere personen
• Korte termijn & lange termijn therapie trouw
• Specifiek voor ouderen:
- Vrouwen weinig kennis van eigen lichaam
- Patienten zijn geneigd om situatie te vermijden waarin CISC lastig is
Conlusie Achterberg
Eerste inzicht in problemen bij CISC
Van Achterberg T. et al (2008) J. Clinical Nursing Ádherence to clean intermittent self-cathetereization procedure: determinants explored’
QoL bij IC
Hermeling 2014 (presentatie EAUN)
• Kwalitatief onderzoek 13 patiënten
• CISC leer proces positief
• Dagelijkse routine gepland rondom CISC
• Voorbereiding CISC moeilijk in te plannen
• Niet flexibel in CISC frequentie gedurende de dag
• Weinig hulp zoeken, ook al zijn er praktische vragen
How do patients’ experience intermittent self-catheterization? A qualiitve study . E. Hermeling 2014 (not published)
QoL bij IC
Conclusie Hermeling
• Overwaardering patiënt in bekwaamheid CISC frequentie op
een flexible manier gezien vanuit beste medische kant
• Patiënten geneigd strikt intructies op te volgen, ook al is
flexibiliteit besproken en beschreven
• Patienten neigen niet naar hulp zoeken, ook al zijn er vragen
How do patients’ experience intermittent self-catheterization? A qualiitve study . E. Hermeling 2014 (not published)
QoL bij IC
Samenvatting van barriërres
Cognitieve functies, mobiliteit, MOTIVATIE, handfunctie, praktische
moeilijkheden, psychologische aspecten, zoals shock en
verlegenheid, culturele aspecten, zoals bezorgdheid over stigma. Qol factoren
zoals sex, lifestyle, frequentie en duur van CISC, kennis, complexiteit van de procedure,
misvattingen, angsten, tiijd van de instructie sessie, Gebrek aan follow-up
zorg door professionals, self-efficacy van patiënten, combinatie van CISC
en een actief sociaal leven………
QoL vanuit man-vrouw
perspectief
• 1981 SCI (2 wkn voor huwelijk)
• Getrouwd, kinderen
• Anaesthesist
• 1994 SCI (val paard)
• Getrouwd, 2 kinderen
• Project manager
Belangrijkste items
Met aandoening
leren leven, niet accepteren
Waarom? Geeft meer adrenaline
Integriteit
• Geen compromissen sluiten
Belangrijkste items
Seksualiteit/ infertiliteit
• Erecties : verlegenheid bij patiënt & hulpverlener
• Zorgvuldig en respectvol mee omgaan als zorgverlener
• Stimulatie semen bij SCI pat.
– Eerste dgn meer kans op aut. dysreflexie >> 2-3 dagen
vaker CISC toepassen
)
Belangrijkste items
UWI bij SCI-patiënten in Zweden
•
•
•
•
•
•
1137 SCI-patiënten
1760 urine monsters in 2014
Bijna allemaal behandeld met AB
1/3 SCI-patiënten hebben rec UWI
Multires. bact. groot probleem
Patiënten met ‘eigen apotheek’
)
Belangrijkste items
Take Home Messages
• CISC groot ‘ding’ in begin
• Uiteindelijk onderdeel leven
• Lotgenoten contact belangrijk
‘Je kan een kind niet iets leren >
Je kunt een kind helpen met iets leren ‘
)
Belangrijkste items
Onafhankelijke vrouw, veel gereisd
• In split-second veranderd leven
–
–
–
–
–
–
Onafhankelijk > afhankelijk
Ander lichaam
Wie ben ik in rolstoel?
Hoe ziet mijn toekomst eruit?
Geen weg terug
Leren omgaan met verlies
)
Belangrijkste items
Leren omgaan met verlies van controle
•
•
Body > baby
Nu automatisme
CISC
•
•
•
•
50.000 x in 20 jaar
Onderdeel van leven
Gaat ‘plassen’ niet ‘katheteriseren’
Met anticholinergica erbij > droog
)
Belangrijkste items
Oppakken dagelijks leven
•
•
•
•
•
Universiteit
Reizen
Werk
5 jr na ongeluk > zwanger
Nu 2 jongens (10- 14 jaar)
)
Belangrijkste items
Activiteiten
• 20 % SCI –patiënten is vrouw
• Geen apart platform
• Girls night SCI paar keer per jaar
• Website
www.mammapappalam.se
Vruchtbaarheid/ zwangerschap/ geboorte/ ouderschap
)
Take home messages
• Bijzondere verhalen, erg inspirerend
• Toch ook veel mensen die er problemen mee blijven houden
• Ik krijg ook wel pat. die zeggen dat ze ‘plassen’ ipv
‘katheteriseren’ Is dit het punt dat het onderdeel van je leven
is geworden?
• QoL onderzoek ook in Nederland
)