2de bach HIR Organische Chemie Prof. Reniers Q 233 uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen www.quickprinter.be 4.20 EUR 1 ORGANISCHECHEMIE HOOFDESTUK1:Inleiding Puntenverdelingorganischechemie: Theorie:50%(mondelingetoelichting);Oefeningen:30%;Practicum:20% BelangvanOrganischeChemie Kennisoverkoolstofverbindingenis • Essentieelvooreeninzichtindechemieachterdewelvaartenvooruitgang • Essentieelvooreeninzichtinallelevendesystemenopaarde • Essentieelvooreeninzichtindecomplexiteitentegelijkdeeenvoudvandechemieals wetenschappelijkvakgebied ÆOvergangtussenlabochemieenindustriëlechemie! Labochemie:kleineschaal,vooralvooranorganischestoffen Industriëlechemie:groteschaal,vooralvoororganischestoffen Miljoenenorganischemoleculen(vb.DNA)<Ͳ>anorganischechemie:veelminder! Inleiding • Structureleopbouwvanchemischeverbindingen:meerdantweeatomenvandez.soortaan elk.gebondenkomenweinigvoor;uitzonderingenB,Si,enzekerC(catenatie= ketenvorming) • C:overwegendcovalentebindingen(<Ͳ>andereelementenmeestalionairebindingen) • GrotediversiteitaanmogelijkemoleculenmetC:‘koolstofchemie’=organischechemie(er moetminstens1Cvoorkomen). • Onderscheidtussenlevenlozestoffenenstoffenafhankelijkvanlevendeorganismen Æ“mineralechemie”versus“organischechemie” Levenlozestoffen:vb.kalksteen,marmer,stof Levendestoffen:organisch:levendedingenofdingendieuitlevendedingenkomen.vb. vetten,oliën,koolhydraten • 1824,1828:Wöhler:mineralestoffenÆorganischestoffen(oxaalzuur,ureum) ÆUitanorganischestoffenkunnenorganischestoffengevormdwordenopeen synthetischewijze.Vb:ureum Ælinktussenbeide‘soorten’chemievoorheteerstontdekt.Mendachtvroegerdat 2 dezetweegescheidenwaren.Ditbrengteenindustriëlechemischerevolutietotgevolg. • Koolstofchemieof“chemievandekoolstofverbindingen”wasgeboren(=organische chemie) Indelingvandeorganischechemie: 1. Alifatischeverbindingen VerbindingenmeteenopenCͲketen,aldannietvertaktenaldannietonverzadigd (meervoudigebindingen) 2. Aromatischeverbindingen=cyclischeverbindingen Verbindingenmet1ofmeerdereringstructuren,Tweetypes: 2.1. Carbocyclischeverbindingen ringbestaatuitsluitenduitCͲatomen.2soorten:alicyclischeenaromatischeverb. 2.2. Heterocyclischeverbindingen ringbevatnaastCookandereelementen(bv.heteroatomen) • Structuurenvoorstelling:hetkoolstofskelet ÆschrijfwijzeCͲCͲCͲCͲC(=rudimentaireweergave)Kaneenvoudig/complex(=>nadelig!) • Gecondenseerdeschrijfwijze:kortereweergavemaarnogsteedsnadelig(hoeken/config/…?) *1* • Gecondenseerdestructureleschrijfwijze:omdathet4enkelebindingenaangaatmetandere atomenisersp3Ͳconfiguratie/109,5°.Regels: 1) Cweglaten 2) #Hatomen=4Ͳ#bindingenmetandereC 3) CenHnietmethunsymboolaanduiden,bijanderenwelhunsymboolgeven (=heteroatomen) 4) Hoekennatuurgetrouwweergeven Verscheidenheidbijkoolstofverbindingen: 1. ViercovalentebindingspartnersrondelkeC=>streeftoctetstructuurna. 2. Ketenvormingsvermogen(open:alifatischengesloten:cyclo)=catenatie:kanringvormig,al dannietvertakt. 3. Bindingsmogelijkhedentss.tweeC’en:enkelvoudige,dubbele,drievoudige (verzadigd/onverzadigd) 3 4. Combinatiemogelijkhedenbijaanwezigheidéénofmeerdereheteroatomen(O,N,S,…) verschillendeeigenschappen:vb.dubbelebindinggeeftmeeraanleidingtotverbranding. 5. Isomerie(zelfdebrutoformule,maarverschillendestructuurformule) Isomeren Brutoformule: Geeftverhoudingtss.aantalaanwezigeatomen Bv.C2H6O Structuurformule: Geeftjuisteaaneenschakelingtss.deverschillendeatomenenderuimtelijkeopbouwvande moleculeweer. Bv. ethanol(CH3ͲCH2ͲOH)en:alcohol dimethylether(CH3ͲOͲCH3):ether Ö Beidenhebbenverschillendefysischeenchemischeeigenschappen. Eénzelfdebrutoformule,verschillendestructuurformule Æ“ISOMERIE”boekp.20schema Structuurisomerie: • functieͲisomerie:verschillendefunctiesindemolecule • plaatsͲisomerie:anderepositievdkarakteristieke/functionelegroepofvandemeervoudige bindingenindmolecule • ketenͲisomerie:ketendieverandertvanvorm:CͲskelet StereoͲisomerie:3Deffect Zelfdebindingspartners,andereruimtelijkepositie.Bij(1)dubbelebinding(2)beideCͲatomen dragen1substituent.Sp2Ͳhybridisatie(planairestructuur) Atomenofatomengroepennemenandereruimtelijkepositiest.o.v.elkaarin • CisͲentransͲisomerie Cis(naastelkaar/beidenlangsbovenofonder):beeldenspiegelbeeldvallensamen.Deze vormisdusnietoptischactief! trans(tegenoverelkaar/elkanderekant,deenebovendeandereonder):spiegelbeeldkan doorgeenenkelebewerkingvolledigsamenvallenmethetbeeld. • Optischeisomerie(ofspiegelbeeldisomerie)=choraleisomeren 4 Ͳ Ͳ Ͳ Ͳ Ͳ Ͳ Kannietindeandereovergaandooreendraaiingvan180° Istevergelijkenmetjehanden. KomtvoorbijeenComringddoor4verschillendeatoom(groepen).AssymmetrischCͲ atoom. Slechtskleineverschilleninfysischeenchemischeeigenschappen Innatuur:vaakslechts1bepaaldeoptischeisomeerbiologischactief De2ontstaneisomerenworden‘enantiomeren’genoemd.Enantiomerengedragenzich anderstegenovergepolariseerdlicht.Hettrillingsvlakwordtnaarlinksofrechts afgebogennaargelangdeconfiguratie.Ditis1vdkleineverschillenineigenschappen. Links<Ͳ>rechtsdraaiendeenantiomeren. Vb.stereoͲisomerieaanweziginmengsel:softenon:voorzwangerevrouwen.Moleculen rechtsdraaiend<Ͳ>linksdraaiend.Dithadnegatievebijwerkingen.Baby’swerdengeborenmet allerleiafwijkingen. *2* Stofklassenindekoolstofchemie: [bep.overeenkomstigefys.enchem.eign.t.g.v.aanwezigheidvanbep.functionelegroep] 1. KWS:CxHy=>enkelCenH,geenfunctionelegroepenmetheteroatomen. 2. Monofunctionelekoolstofverbindingen=>1functionelegroepvb.OHofOgroep. 3. Polyfunctionelekoolstofverbindingen=>meerdan1karakteristiekegroepdiegelijkof verschillendkunnenzijn.Vb.OHenOgroep Overzicht:zieboekp.22 Determinantiediagram:zieboekp.23 5 HOOFDESTUK2:Koolwaterstoffen Koolwaterstoffen(KWS) KWS=C’en+H’en Weonderscheiden: ͲacyclischeencyclischeKWS ͲverzadigdeenonverzadigdeKWS 1. AcyclischeverzadigdeKWS:“alkanen”(CnH2n+2) Ö ‘verzadigd’:hetmax.#HͲatomenopdeCͲketenisgebonden. Ö Cvormt4eenvoudigebindingen,hybridisatietoestand:sp³/tetraëdermethoekenvan109° Structuur: MethaanÆethaanÆpropaanÆnͲbutaanÆ... Methaan:striktishetanorganischomdathetslechtéénenkelCatoomheeftendusgeen ketenvormingis.Maardoorstructuureneigenschappenkomthetsterkovereenmetdeandere verbindingenvandealkanenwaardoorhethierbijbehoort. Vanafbutaankunnenerzichvertakkingenenisomerievoordoen. Ͳ Ͳ Lineaireverbinding:vb.‘normaalͲbutaan’of‘nͲbutaan’ Nietlineaire(vertakte)keten‘2Ͳmethylpropaan’ Naamgeving: Ͳ‘rationelebenaming’:IUPAC(InternationalUnionforPureandAppliedChemistry) Ͳ‘triviaalnamen’:gewoontenamen Regelsvoornaamvorming: 1. Langsteketen=basisvoordenaam n stam keten 1 methͲ Methaan 2 ethͲ Ethaan 3 propͲ Propaan 4 butͲ Butaan 5 pentͲ Pentaan 6 hexͲ Hexaan 7 heptͲ Heptaan 8 octͲ Octaan 9 nonͲ Nonaan 10 decͲ Decaan(unͲ,doͲ,…) 2. Deketenwordtgenummerdtebeginnenmethetuiteindedathetdichtstbijdevertakking ligt.Wanneermeerderevertakkingenvoorkomen,heeftdienummeringdevoorkeurdiede kleinstenummersvooraldevertakkingenoplevert. 6 3. Vertakkingkrijgtdenummeropdeketenendenaamisafhankelijkvanzijn#CͲatomen.Het krijgtdeuitgang–yl n stam keten 1 methͲ Methyl 2 ethͲ Ethyl 3 propͲ Propyl 4 butͲ Butyl 5 pentͲ Pentyl 6 hexͲ Hexyl 7 heptͲ Heptyl 8 octͲ Octyl 9 nonͲ Nonyl 10 decͲ decyl 4. Steldezelfdevertakkingmeerdanéénkeer:kommatssdenummeringenvoorvoegsel:di,tri, tetra,penta. 5. Verschillendevertakkingenwordenalfabetischgeordendzonderrekeningtehoudenmethet voorvoegsel. Delineairealkanenvormeneenhomogenereeks.Ditiseenreekswaarinhetvolgendelidafwijktvan hetvorigelid,uitsluitenddooréénextraCH2Ͳgroepindehoofdketen. Ͳ Ͳ Ͳ Ͳ Smeltenkookpuntenstijgennaarmatedealkanenlangerworden demolecuulmassawordtgroter deVanderWaalskrachtenwordensteedsbelangrijkertussendesteedslangere‘apolaire’ alkanen. Bijeenkamertemperatuurvan20°C:totbutaanzijnhetgassen,hogerehomologenzijn vloeistoffenenzeerlangeketenszijnvast. BijacyclischeverzadigdeKWSkomtvooralketenisomerievoor. Verbrandingvanalkanen: CnH2n+2+(3n+1)/2O2ÆnCO2+(n+1)H2O Alkanenkomenhoofdzakelijkvooralsbestanddelenvanfossielebrandstoffen(aardgas,aardolie, bruinkoolensteenkool).Zezijnsterkbrandbaar.Zijwordenvoornamelijkgebruiktals brandstoffen/energiebron. Toepassingenvanalkanen: • Uitgangsstoffenvoordebereidingvananderebelangrijkestoffen • Gebruikalsbrandstoffen: methaan=belangrijkstebestanddeelvanaardgas; indelingopdeslides: C3–C4:gasflessen; C5–C6:brandstofvoorpropellervliegtuigen; 7 C7–C8:benzine C10–C16(hexadecaan):kerosine,gasolie,stookolie,paraffineolie,dieselbrandstof • Oplosmiddelenvoororganischestoffen • Smeeroliën • Bitumen(asfaltvoorwegbedekking,roofing) Indelingindeles C2ͲC4:aardgas C5ͲC6:petroleumether C7:nafta C6ͲC12:straightͲrunbenzine C11ͲC15:kerosine C15ͲC18:stookolie >C18:sneeuwolie,vetten,was,parafine,asfalt 2. CyclischeverzadigdeKWS:“cycloalkanen”(CnH2n) x x x Monocyclischealkanen:metéénenkelering Polycyclischealkanen:metmeerdereringstructurenindemoleculen) CnH2n+2Ͳ2r(metn=#CͲatomenenr=#aanwezigeringen) Terpenen:moleculendievoorkomenindenatuur MenvoegthetvoorvoegselcycloͲtoe. Structuur(stabiliteit) Ringspanning=deneigingdiederingzalhebbenomopentespatten. 3Ͳring:onstabielt.g.v.ringspanning(60°ipv109,5°) cyclopropaan 4Ͳring:onstabielt.g.v.ringspanning(90°ipv109,5°) cyclobutaan 5Ͳring:stabiel(106°~109,5°) cyclopentaan 8 6Ͳring:stabiel(120°~109,5°+nietnoodzakelijkvlakkestructuur,dan109,5°!)(cfr.stoelvormen bootvorm) Cyclohexaan Menzouhieruitafleidendateen6Ͳringminderstabielisdaneen5Ͳring.Ditisechterniethetgeval: 6Ͳringenzijndestabielsteringendiemenkent!Reden:een6Ͳringhoeftnietnoodzakelijkvlaktezijn. Dehoekentussendebindingenkunnendusperfectdewaardevan109,5°aannemen. Stoelvorm:Bootvorm: 7etc.Ͳringen:weeronstabieler Van9Ͳring:zeldzaam Reformingprocessen:bv.C7H16ÆC7H14+H2 C6H14ÆC6H12+H2 ‘reforming’=uiteenopenlineairalkaanwordthetovereenkomstigecycloalkaangevorm. !‘reforming’wordtookgebruiktalstermvoorhetomzettenvanonvertaktealkaneninvertakte alkanen. Naamgeving(+isomerie) 3. AcyclischeonverzadigdeKWS: Meervoudigebindingentss.CͲatomen OnverzadigdeKWS=dekoolstoffenkunnennogmeermetwaterverzadigdworden 3.1. Alkenen(CnH2n) Ͳvroegerebenaming:‘olefinen’ Ͳdubbelebinding(en)(sp2–hybridisatie=vlakkestructuur)=>geensp³meer!!Debindingengaanzich nurichtennaardehoekenvaneengelijkzijdigedriehoekmethoekenvan120°. =KWSwaarinminstensééndubbelebindingtussen2CͲatomenaanwezigis. Ͳvoorbeelden: etheenofethyleen propeenofpropyleen buteen(vanafbuteenookisomerie) plaatsͲisomerie,stereoͲisomerie HetisookmogelijkdateenKWSmeerdanééndubbelebindingbevat.Moleculenmet2dubbele bindingenophetzelfdekoolstofatoomzijnzeldzaam. Naamgeving 9 DenaamvoorafgegaandoorhetkleinstenummervandeCͲatomenwaartussendedubbelebinding staat,gevolgddooreenstreepje. Uitgang–een.Mennummertzodatdeplaatsvddubbelebindingvoorrangkrijgtopdevertakkingen. Dedubbelebindingkrijgtdushetlaagstenummer. Bijmeerderedubbelebindingen:kommatussendecijfersenvoorvoegseldi,tri,tetra,… Reactiesvanalkenen: Driebelangrijketypesvanreacties: - Oxydaties(verbrandingsreactie):CnH2n+3n/2O2ÆnCO2+nH2O Dedubbelebindingdieinalkenenvoorkomt,iszeerreactief.Zezijnsterkbrandbaar.De energiedievrijkomtishogerdandezedievrijkomtbijhetovereenkomstigealkaan. - Hydrogenaties:CnH2n+H2ÆCnH2n+2 WanneeralkanenbehandeldwordenmetHͲgasinaanwezigheidvegeschiktezure katalysator,danzullenzedeHopnemenendaarbijalkanenvormen: - Cycloaddities:DielsͲAlderreacties - Wanneereenalkeeninreactiegebrachtwordtmeteenalkadieen,grijptergewoonlijkeen 1,4Ͳcycloadditieplaats.Ditiseenreactievebepaaldetypewaarbijeenringstructuurwordt gevormd.Vb.zieboekp.40 Toepassingen: Alkenenwordenvoornamelijkteruggevondeninruwepetroleum.Zemakenvaakdeeluitvan traditionelebrandstoffen.Menvindtzeookterugalsoplosmiddelenindechemischeindustrie, hetzijzuiver(hexeen,cyclohexeen,…)hetzijalsmengsel(whitespirit,wasbenzine,verfverdunner,…). Hetwordtookveelgebruiktalsstartmateriaalvoordesynthesevanandereorganischeverbindingen alkenenenalkynenzijnbelangrijkegrondstoffenvoordebereidingvanverschillendeverbindingen Enkelevoorbeelden: 1. etheenÆpolyetheen 2. propeenÆpolypropeen 3. chlooretheenÆpolyvinylchloride Dus: plasticslangen,flessen,foliesvoorvoedselverpakking,plasticemmers,dozen, isolatiebuizen,etc. 3.2. Cycloalkenen Dubbelebinding(en)inringvormen 10 Alsslechtééndubbelebindingaanwezigis,hoeftdezegeennummertedragen. 3.3. Alkynen(CnH2nͲ2) Drievoudigebinding(en)ÆspͲhybridisatie(dusgeensp³ofsp²meer!):lineairestructuurmeteen hoekvan180°. Voorbeelden: ethynofacetyleen propyn,butyn,etc. Naamgeving Oudenaam:acetyleen.Uitgang–yn.Indienermeerdanééndrievoudigebindingaanwezigiswordt deuitgangmettwee,drieenmeerbindingenrespectievelijk‘Ͳadiyn’,‘Ͳatriyn’,… Reactiesvanalkynen Alkynenzijnzeerreactief.Daaromreagerendealkynenmettalvanandereverbindingen. Zogaanalkyneneenheftigereactiemetluchtaanenheeftmenverbrandingsreacties.Zewordt bijvoorbeeldgebruiktalsbrandstofbijhetlassenmetgas.Devlamtemperatuurdieontstaatbijde verbrandingvanacetyleen(ofethyn),isbijzonderhoog. Bv. Verbrandingvanacetyleen Polymerisatievanacetyleen:eenbelangrijkereactieisdepolymerisatievanacetyleenenzijn homologenbijhogetemperaturen(>500°C)totaromatischeKWS. 3.4. Namenvanmengvormen =>metzoweldubbelealsdrievoudigebindingen Ͳaanwordtvervangendoorbv.–eenͲ4Ͳyn, Ͳtriyn,etc. Dubbelebindingheeftvoorrangopdrievoudegebinding. Dubbelebinding:laagsteplaatsnummer.Meervoudigebindingen:zolaagmogelijkeplaatsnummers Eénwaardigeradicalen:uitgang–ynyl,Ͳdienyl,etc. TweeͲendriewaaridgeradicalen: naamvanéénwaardigradicaal+Ͳideen,Ͳidyn Voorbeelden:zieboekp.43 11 HOOFDESTUK3:OrganischeverbindingenmetOͲatomen Functionelegroepen AndereelementendanCenHopeenketen inbrengenÆ“heteroatomen”diezichbevinden ineen“functionele(ofkarakteristieke)groep” Æ Nieuweeigenschappen!! Æ Wesprekenoveranderetypesvanmoleculen(stofklassen)(cfr.voorheen) Æ Eerstenvooral: organischeverbindingenmetOͲatomen Zuurstofhoudendefunctionelegroepen - - #CofHatomenverandert=>danheeftdenieuwemoleculenandereeigenschappen Deveranderingenineigenschappendiehetgevolgzijnvanhetintroducerenvaneenof meerdereheteroatomen,zijnzoaanzienlijkdatmeneentotaalnieuwtypevanmolecule bekomt. Zuurstof:hetzijtweeenkelebindingen,hetzijééndubbelebinding(enkelopdezemanier kaneenzuurstofineenmoleculeaanwezigzijnzonderformelelading. 2enkelebindingen:(i)éénmetC,éénmetH(ii)elknaareenverschillendeC Mogelijkheden: CͲOͲH:“alcoholen” CͲOͲC:“ethers” C=O:“aldehyden”en“ketonen” Ö Deze3typeskunnensamenvoorkomenenvormendannieuwetypes COOH:“carbonzuren” COOC:“esters” Opmerking:Obezitverdernog2v.e.p.(reactief!)enissterkE.N.:HetOͲatoombezitverdernog2 vrijeelektronenparen.DoordeaanwezigheidvandezeelektronenparenisdeOveelreactieverdan deCenH’sdieindeKWSaanwezigzijn.DaarbovenisOeenstrekelektronegatiefelement.Inde bindingenmetCenHtrekkenOͲatomendusdeelektronennaarzichtoe. - CenH:lichtpositiefgeladen/trekkenelektronrijkeatomen,ionenenmolecuulgedeelten naarzichtoe.Positievedeeltjesgaangraagnaarnegatief(+omgekeerd). O:lichtnegatiefgeladen/trekkenelektronenarmeatomen,ionenofmolecuulgedeeltennaar zichtoe. 12 - Dezeeigenschapdraagtuiteraardbijtotdereactiviteitvandezuurstofhoudendefunctionele groepen. Alcoholen Functionelegroep:ͲOHof‘hydroxylgroep’(Dezeheeftvoorrangopdubbelebinding) Eenvoudigstealcohol:methanol(brandalcohol/brandspiritus) 2H2+COÆCH3OH - Iserggiftigenveroorzaaktbijoraleinnameeerstblindheidendandedood. verf/brandstof Tweedelidvandehomologereeks:ethanol - GrotehoeveelhedenvergiftigenopLTdelever=>HOGETAKSEN!!! ุtaksvrijealcohol(ontsmettingsalcohol,oplosmiddelen,…):denatureren=omwillevan reuk,smaakengiftigheidondrinkbaarmaken. C6H12O6Æ2C2H5OH+2CO2 (gistingvanglucose) - Degistingstoptautomatischalsmeneenalcohol%van15bereikt. <15%:beperkthoudbaar >15%:onbeperkthoudbaar;wordtgemaaktdoordestillatievanoplossingenmeteenlager alcoholgehalte. CH2=CH2+H2O(ÆH+)ÆCH3CH2OH (industrieel) - Cosmetica:gebruikethanolvoorparfum,… P.48:kader Toepassingen: • Alcoholenzijnbelangrijkeuitgangsproducteninorganischesynthesen(cfr.schema) • Methanolenethanolalsbrandstof(bv.fonduestellen)vervangingbenzine • Ethanolinbier,wijn,jenever,etc.(Gebruiktmenvoordedrank,somsgiftig,vb.leveropLT vergiftigd) • Glycol(1,2Ͳethaandiol)alsantivriesmiddel • Glycerol(1,2,3Ͳpropaantriol)alsbevochtigingsmiddelvoordehuidincosmetica • Alkanolenzijngoedesolventen 13 Naamgeving:(IUPAC)cfr.Voorbeelden LangsteketendieOHbevat!(ookbijdiolen)Functionelegroepenvoorrangbijnaamgevingen.–OHͲ groepkleinstenummer. - Uitgang:Ͳol ,Ͳdi/tri/tetra/… Onderverdeling:gebaseerdophet#CdatgebondenisaandeCwaaropdeOHͲgroepstaat. Ͳprimairealcoholen(1CͲCOH):1CͲketen+2H Ͳsecundairealcoholen(2CͲCOH):2CͲketens+1H Ͳtertiairealcoholen(3CͲCOH):uitsluitendCͲketensengeenHmeer. Æ Bepaaltofeenreactiemetalcoholenaldannietzaldoorgaanenwelkeindproductwordt gevormd MoleculendiemeerdanéénOHͲgroepbevatten,worden‘polyolen’genoemd. Reactiesvanalcoholen: Netzoalswaterreagerenprimairealcoholenheftigmetmetalen. Alcoholmetalkalimetaal: (neemalsvoorbeeldK)K=eͲarm;O=eͲrijkÆKgaatbindenmeteenv.e.p.vanO,enH(minder elektropositiefdanK)wordthierbijafgestoten. Bv.2CH3CH2CH2OH+2KÆ2CH3CH2CH2OK+H2 - DitkanjeookmetNadoen:Hetelektronenarmenatriumwordtaangetrokkendoordelicht negatiefgeladenOengaatmetéénvandevrijeelektronenpareneenbindingaan.Oheeft nuéénbindingteveel.DoordatHminderelektropositiefisdanNa,zaldeHafgestoten worden. Veralgemeendvoorprimairealcoholen:*3* Alcoholmetwaterstofhalogenide:vormingalkylhalogeniden Bv.alcoholmetHI:RͲOH+HIÆRͲI+H2O (“geassisteerdesubstitutie”) - InwaterzalhetzuurHIgedeeltelijkdissociëreninH+enIͲ=>OHͲteweiniggestabiliseerd=> protoneringvandeOHͲgroep(=hetplaatsenvaneenproton(H+)opeenmolecule).HetIͲis eenzeerelektronrijkionenditzalaangetrokkenwordendoorde(lichtpositiefgeladen)C waaropdegeprotoneerdeOHͲgroepstaat.DeCheeftnuéénbindingteveel.Daardoorzal degeprotoneerdeOHͲgroepuitgestotenwordenenzalduswatervrijkomen.
© Copyright 2025 ExpyDoc