2. Klinische Neuropsychologie 2.1 Doelgroep en toelatingseisen 2.2

Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie
2. Klinische Neuropsychologie
2.1 Doelgroep en toelatingseisen
Vanaf 2015-2016 wordt de masterspecialisatie Klinische Neuropsychologie binnen de
master Gezondheidszorgpsychologie selectief. De specialisatie Klinische Neuropsychologie vanaf dan is toegankelijk voor maximaal 36 studenten die in hun bachelorprogramma
hebben gekozen voor de specialisatie Klinische Neuropsychologie. Aanmelden voor deze
selectieve master dient te geschieden voor 1 juni. Kandidaten die na deze datum solliciteren worden alleen nog bekeken als er na de selectie nog plekken over zijn. Voor meer
informatie kan men contact opnemen met de studieadviseur Klinische Neuropsychologie, drs. C.L. van den Berg.
Voor toelating tot deze masterspecialisatie worden de volgende criteria gehanteerd:
• Afgeronde UvA bachelor studie met specialisatie KNP in het derde jaar.
• Niet langer dan vier jaar gedaan over de bachelorstudie (gevallen van overmacht
uitgezonderd).
• Gemiddeld ten minste een 7 voor de KNP vakken van het derde jaar (berekend over
alle voldoendes van het derde jaar, resultaten van eventuele herkansingen van eerder
als voldoende beoordeelde toetsen blijven buiten beschouwing).
• In de bachelorfase is in voldoende mate ontwikkeling en potentie gebleken ten aanzien van klinische vaardigheden.
• Bij gelijke geschiktheid telt het hoogste cijfergemiddelde.
2.2 Beroepsmogelijkheden
Klinisch Neuropsychologen kunnen werken in ziekenhuizen, psychiatrische klinieken,
geestelijke gezondheidszorg instellingen, specialistische klinieken zoals epilepsiecentra
of de verslavingszorg, verpleeghuizen of revalidatiecentra. Daarnaast kunnen zij ook de
kant van het onderzoek op gaan, als promovendus of als researchmedewerker bij een
medisch gerichte onderzoeksinstelling. Of een combinatie van beiden.
Postmaster/postdoctorale opleidingen
De wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) heeft consequenties voor een
deel van de beroepsmogelijkheden. De belangrijkste is dat veel psychologen-functies in
hulpverleningsinstellingen (instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg, algemene
en psychiatrische ziekenhuizen) slechts toegankelijk zijn voor afgestudeerden die na hun
master de beroepsopleiding tot Gezondheidszorgpsycholoog (verder aangeduid met ‘GZpsycholoog’) hebben gevolgd. Dit is een tweejarige voltijdopleiding (of vierjarig in deeltijd), waarin men vier dagen per week (of twee dagen in deeltijd) in een praktijkinstelling
relevante werkervaring opdoet (aangesteld en betaald als ‘juniorpsycholoog’) en één dag
per week bij een opleidingsinstituut cursorisch onderwijs volgt. In Nederland zijn zes van
deze opleidingsinstituten, verdeeld over het land.
Het aantal opleidingsplaatsen voor de opleiding tot GZ-psycholoog bedraagt voor heel
Nederland momenteel ongeveer 900 per jaar. Bij de selectie van kandidaten wordt in
eerste instantie gekeken of men aan de gestelde vooropleidingseisen voldoet. Deze opleidingseisen zijn vermeld in hoofdstuk 4 en 5 van deze gids. Naast de opleidingseisen
moet men voldoen aan de verplichting drie diagnostiekcasussen in te leveren en te laten
beoordelen. Indien men alle vakken uit de propedeuse, het tweede studiejaar en de verplichte cursussen voor de specialisatie Klinische Neuropsychologie heeft gehaald (zie het
vervolg van deze tekst) en een klinische stage van minimaal 24 ec heeft gelopen en een
masterthese heeft afgerond, voldoet men aan de minimumeisen.
Let op: indien men een stage wil doen die aan de eisen voor de GZ-opleiding voldoet, dan
moet men erop rekenen dat stage-instellingen vaak alleen stages aanbieden van minstens
383
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie
30 ec (inclusief 3 casussen en werkgroepen praktijkstage). Diegenen die aan alle eisen
voldoen, kunnen daarna solliciteren op een opleidingsplaats.
Let op: om aangenomen te worden bij de GZ-opleiding is het van groot belang dat zo veel
mogelijk (klinische) werkervaring is opgedaan. Met het behalen van de minimumeisen
alleen is toelating veel minder waarschijnlijk. De gemiddelde wachttijd om toegelaten te
worden tot een vervolgopleiding bedraagt doorgaans enkele jaren omdat men vaak de
meest ervaren kandidaten aanneemt. Na het behalen van de registratie GZ-psycholoog
kan men de specialisatische opleiding tot klinisch neuropsycholoog doen, die vier jaar zal
duren. (Voor meer informatie zie: www.rinogroep.nl).
2.3 Inrichting masterprogramma Klinische Neuropsychologie
Studenten in de specialisatie Klinische Neuropsychologie besteden in hun master 12 ec
aan verplichte vakken (Diagnostiek 2 en Neuropsychologische Revalidatie), een masterthese (inclusief colloquia) van 18 ec en een stage van 24 of 30 ec. Als de stage 24 ec
is, besteedt men 6 ec aan een keuzevak, bij voorkeur Ziekten van het Zenuwstelsel bij
Geneeskunde. Voor meer informatie over colloquia: zie Hoofdstuk 6.
Semester 1 (30 ec)
Blok 1 (12 ec)
Blok 2 (12 ec)
NeuroSpecialistisch
psychologische
mastervak
Diagnostiek 2
naar keuze
(6 ec)
(0-6 ec)
Neuropsychologische
Revalidatie (6 ec)
Semester 2 (30 ec)
Blok 3 (6 ec) Blok 1 (12 ec) Blok 2 (12 ec) Blok 3 (6 ec)
Masterthese (18 ec)
Stage (24 of 30 ec)
Noot: verplichte cursussen zijn grijsgekaderd en vetgedrukt.
Studenten kunnen kiezen uit onderstaande cursussen.
Semester en blok
• Ziekten van het Zenuwstelsel/Neurologie* 6 ec
1.2
• Cognitie van Meertaligen
6 ec
2.3
• Psycho-endocrinologie
6 ec
2.1
• Psychofarmacologie
6 ec
2.3
• Literatuurtentamen
3 of 6 ec
alle
*Merk op: Neurologie is een vak dat bij de geneeskundefaculteit gevolgd wordt. Er is
een maximum aantal psychologiestudenten dat deel kan nemen. Dit vak is niet beschikbaar voor bijvakstudenten. Aanmelden en plaatsing gaat via de onderwijscoördinator van
Brein en Cognitie. De code voor aanmelding via SIS is MP24. Informatie in online studiegids: Opleiding Geneeskunde> Bachelor Geneeskunde> 3e jaar> 3.2 Ziekten van het
Zenuwstelsel.
2.4 Afstudeeropdracht
Het sluitstuk van de studie is de afstudeeropdracht, die uit twee onderdelen bestaat: stage
en masterthese (inclusief colloquia). In de specialisatie Klinische Neuropsychologie is de
totale omvang van de afstudeeropdracht 42 of 48 ec (stage 24 of 30 ec, masterthese 18 ec).
Ter oriëntatie zijn er onderwerpen voor stages en mastertheses en een overzicht van de
mogelijkheden om stages of mastertheses te doen binnen de programmagroep te vinden
op Blackboard. Meer algemene informatie is te vinden in de brochure ‘Informatie over
onderzoek bij Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie’ (online via Blackboard,
of verkrijgbaar op het secretariaat, kamer 3.16). Soms zoeken externe instanties of staf384
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie
leden van de programmagroep een student. Dergelijke aanbiedingen worden bekendgemaakt op Blackboard en op de prikborden in de gang op de derde etage.
In de stage worden onder supervisie werkzaamheden gedaan die een afgestudeerde beroepsmatig uitvoert. De neuropsychologische stage is in principe1 in een klinische setting
en bestaat uit diagnostiek, indicatiestelling en (eventueel) behandeling. De student stelt
drie casus-verslagen op volgens de regels van het NIP en levert die ter beoordeling in. De
4 ec voor beoordeling van de casussen zijn onderdeel van de studielast van de stage (24
of 30 ec). Het bijwonen van zes werkgroepen praktijkstage KNP is verplicht. Ook de 3 ec
voor het bijwonen van de werkgroepen praktijkstage KNP is onderdeel van de studielast
van de stage (24 of 30 ec). Voor de klinische stage in de specialisatie Klinische Neuropsychologie is een brochure verkrijgbaar, Informatie voor Studenten, waarin uitgebreide
informatie staat. Voor de brochure, informatie over en goedkeuring van stages kan men
zich richten tot de stagecoördinator Klinische Neuropsychologie, drs. C.L. van den Berg.
Masterstudenten dienen zich tijdens de halfjaarlijkse aanmeldperiodes voor vakken in
te schrijven voor de masterthese. Zij worden dan enrolled op Blackboard in de cursus
‘Masterthese Klinische Neuropsychologie’. Op deze pagina is meer informatie te vinden
over het actuele aanbod van onderwerpen, de ‘Handleiding Masterthese’ en de benodigde fomulieren. Wanneer de studenten een keuze voor een onderwerp hebben gemaakt
kunnen ze deze via een keuzeformulier doorgeven aan de masterthesecoördinator, mw.
M.I. Slockers MSc. Waneer begeleider en student een contract getekend hebben kan de
student officieel beginnen.
In het masterthese onderzoek wordt de gehele empirische cyclus doorlopen. De masterthese kan ingaan op een wetenschappelijke vraag of op een vraag uit de praktijk. De
onderzoeksvraag moet op het terrein van het vakgebied Brein en Cognitie of Klinische
Neuropsychologie liggen. De student dient het gehele traject af te leggen, van het ontwikkelen en uitwerken van de onderzoeksvraag tot en met het bespreken van de implicaties
van de resultaten voor praktijk en/of theorie. Allereerst stellen student en begeleider een
masterthesecontract op met de planning voor de these dat moet worden ingeleverd bij
de masterthesecoördinator. Als de vraagstelling en de methode duidelijk zijn, schrijft de
student een onderzoeksvoorstel dat wordt voorgelegd aan een tweede beoordelaar. Het
onderzoeksvoorstel dient ook ingeleverd te worden bij de masterthesecoördinator. Als
afronding van de masterthese wordt niet alleen een verslag geschreven, maar ook een
mondelinge presentatie gegeven. Het secretariaat regelt de presentatie. Deze presentaties
worden altijd op donderdagmiddag gehouden. In Hoofdstuk 6 staat meer informatie over
de masterthese.
De masterthesecoördinator dient te worden aangesloten bij verschillende stappen in het
proces: bij de beoordeling van contract, onderzoeksvoorstel en masterthese, bij de selectie van tweede beoordelaars en het detecteren en voorkomen van uitloop en indien nodig
in de vorm van bemiddeling. Studenten die psychofysiologisch onderzoek doen, dienen
in het bezit te zijn van de ‘Richtlijn Hygiënisch Werken’ van de Commissie Onderzoekshygiëne of van het Engelstalig equivalent.
In de volgende paragraaf staat een overzicht van de onderwerpen die geschikt zijn voor de
masterthese en die aansluiten bij het onderzoek dat gedaan wordt binnen Brein & Cognitie; eigen onderwerpen aandragen is vanzelfsprekend ook mogelijk. Wanneer studenten
een masterthese willen schrijven over een klinische populatie kan als eis gelden dat de
klinische stage afgerond is.
1 Binnen dit masterprogramma is een stage een verplicht onderdeel, bij voorkeur een klinische praktijkstage waarin studenten
ook de mogelijkheid hebben om te voldoen aan de NIP eisen op het gebied van de diagnostiek (casussen) en de wettelijke eisen
om toegelaten te kunnen worden tot een Gz opleiding. De opleiding bemiddelt bij het vinden van een stage, maar kan niet de
garantie bieden dat er voor elke masterstudent een klinische praktijkstage is. Uiteindelijk beslist de instelling waar de stage
gelopen wordt immers of men bereid is een student als stagiaire aan te nemen en is het aanbod van plaatsen sterk onderhevig aan
fluctuaties door bijvoorbeeld de bekostiging van de GGZ. Studenten kunnen, indien gewenst, in plaats van een klinische praktijkstage een onderzoekstage volgen. De opleiding garandeert dat de student daarmee aan de in de OER genoemde eindtermen
voldoet, maar in dat geval voldoet de student niet aan de toelatingseisen van de GZ-vervolgopleiding en/of de BAPD registratie.
Het is uiteraard mogelijk om na het afstuderen alsnog aan de eisen te voldoen.
385
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie
Onderzoeksmogelijkheden binnen de specialisatie KNP
Het onderzoek binnen de richting Klinische Neuropsychologie van de programmagroep
Brein en Cognitie omvat een breed scala aan onderwerpen, variërend van de schakelvaardigheid van kinderen met autisme tot geheugenstoornissen bij demente ouderen. In
het onderzoek worden allerlei methoden gebruikt, van reactietijdmetingen tot neuroimaging. Er worden zeer uiteenlopende klinische groepen onderzocht van alle leeftijden
(kinderen, adolescenten, volwassenen, ouderen). De meeste studies richten zich op het
verklaren van de problemen die patiënten ervaren, maar er worden ook interventiestudies en studies naar het effect van psychofarmaca gedaan. Naast mogelijkheden binnen
de programmagroep, zijn er ook mogelijkheden om het afstudeeronderzoek te doen bij
klinische instellingen of bij onderzoeksinstituten buiten de UvA. De onderzoeksmogelijkheden zijn dus zeer divers, maar altijd staat een klinische populatie centraal.
Colloquia
De programmagroep Brein en Cognitie organiseert colloquia en presentaties van mastertheses. Deze worden aangekondigd op de derde verdieping en op de website: http://www.
student.uva.nl/psychologie/agenda.cfm. In het kader van de masterthese is het verplicht
om 10 colloquia bij te wonen (zie Hoofdstuk 6).
2.5 Nadere inlichtingen, mentoraat en studentenfractie
Studieadvies Klinische Neuropsychologie
Voor studieadvies en inlichtingen over de specialisatie Klinische Neuropsychologie kan
men zich wenden tot de studieadviseur Klinische Neuropsychologie, drs. C.L. van den
Berg, spreekuur: maandag van 14.00 tot 15.00 uur.
Mentoraat
Studenten die Klinische Neuropsychologie als specialisatie kiezen, worden aan het eind
van elk semester uitgenodigd om hun studieplanning te bespreken. Wie daar behoefte
aan heeft, kan een staflid als mentor krijgen.
Studentenfractie
De studentenfractie Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie fungeert als schakel tussen studenten en docenten van Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie.
Daarnaast organiseert de fractie lezingen, excursies en borrels. De fractie is altijd op zoek
naar enthousiaste nieuwe leden. Email: [email protected]
2.6 Contactgegevens secretariaat, coördinatoren en docenten KNP
Secretariaat:
Anna Bogerd-Schaefers kamer 3.16
525.6840
Hubert Eleonora kamer 3.16
525.6840
email: [email protected]
Studieadviseur en stagecoördinator Klinische Neuropsychologie:
drs. Ien van den Berg
kamer 3.22
525.6118
email: [email protected]
spreekuur: ma. 14.00-15.00 uur
Masterthesecoördinator Klinische Neuropsychologie:
Manon Slockers, MSc. kamer 3.06
525.6854
email: [email protected]
inloopspreekuur: Ma en Di: 13.00-14.00 uur. Woensdag afwezig. Of mail voor afspraak.
Websites:
Onderwijs: http://www.student.uva.nl/psy;
Onderzoek: http://www.fmg.uva.nl/psychonomics
386
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie
Voorzitter van de programmagroep:
Prof. dr. J.G.W. Raaijmakers
kamer. 3.09 525.6839
Voor contactgegevens van de docenten van Klinische Neuropsychologie en een overzicht
van hun interessegebieden: zie Hoofdstuk 10.
Op de volgende pagina’s staat een overzicht van de masteronderdelen die gevolgd
kunnen worden binnen de specialisatie Klinische Neuropsychologie.
387
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Cognitie van Meertaligen
Punten SiS-code
Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden
Aantal deelnemers
Docent
6 ec
7204MP20XY
Semester 2, blok 3
Bachelor Psychologie, Basisprogramma Brein en Cognitie (in ieder geval het onderdeel Taal (BP03V) en Leren en Geheugen (BP04V))
max. 16, bachelor en mastervariant samen
Prof. dr. A.M.B. de Groot
Inhoud
Aan bod komen: vroege simultane en sequentiële tweetaligheid; late twee- en meertaligheid; vreemdetaal-verwerving; taalbegrip en taalproductie bij twee- en meertaligen;
controle-aspecten van twee- en meertaligheid; cognitieve processen bij simultaan vertalen; cognitieve consequenties van twee- en meertaligheid; twee- en meertaligheid en het
brein.
Leerdoelen
Na afloop van de cursus beschikken de studenten over: a) een brede kennis over en inzichten in de cognitieve aspecten van twee- en meertaligheid en de bijbehorende methoden
van onderzoek (evalueren); b) hebben ze ervaring opgedaan in het ordenen en beschrijven
van primaire onderzoeksliteratuur (schriftelijke communicatie); c) hebben ze geleerd kritisch te reflecteren op uitkomsten van wetenschappenlijk onderzoek (zelfstandig denken)
en d) kunnen ze dit mondeling presenteren (mondeling communiceren). Hiernaast dienen
masterstudenten binnen dezelfde tijdsspanne meer onderzoeksartikelen te verwerken.
Onderwijsvorm
Werkcolleges. Aanwezigheid verplicht.
Studiemateriaal
• De Groot, A. M. B. (2011). Language and cognition in bilinguals and multilinguals;
An introduction. New York: Psychology Press. ISBN 9781848729018. (528 pagina’s).
Kosten circa € 50,-.
• Aanvullende literatuur t.b.v. de werkcolleges: 4 onderzoeksartikelen, circa 70 pagina’s.
Over een daarvan moet een korte presentatie worden verzorgd. Op Blackboard staan
de referenties van deze artikelen.
• Aanvullende literatuur t.b.h. van het paper: 5 onderzoeksartikelen, circa 100 pagina’s
zelf te kiezen.
Beoordelingsvorm
Beoordeling van 2 à 3 vragen die voorafgaand aan elk college worden ingediend, en een
paper. Alle vragen bij elkaar tellen voor 50% en de paper telt voor 50%. Voor beide onderdelen moet een voldoende gehaald worden.
Onderwijstijden
www.rooster.uva.nl
Bijzonderheden
Wanneer de student de bachelorvariant met goed gevolg heeft afgesloten is het niet mogelijk om aan deze mastervariant deel te nemen. Bijvakstudenten moeten contact opnemen
met de docent voor schriftelijke toestemming, daarna kunnen zij zich met die toestemming bij de onderwijsbalie melden als bijvakstudent.
389
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Neuropsychologische Diagnostiek 2
Punten SiS-code
Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden
Docenten
6 ec
7204MP15XY
Semester 1, blok 1
Bachelor Psychologie, Specialisatie KNP
Prof. dr. H.M. Geurts, dr. S.P. van der Werf
Inhoud
Aan de orde komen ontwikkelingsstoornissen (ADHD, leerstoornissen), neurologische
stoornissen bij kinderen en volwassenen, normale veroudering, dementie (ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie) en depressie.
Daarnaast wordt geoefend met het maken van neuropsychologische testplannen, het afnemen van neuropsychologische testen bij ouderen, het interpreteren van neuropsychologische testresultaten, het schrijven van neuropsychologische rapporten en worden eerder
geleerde gesprekstechnieken opgefrist.
Leerdoelen
Na afloop van de cursus kan de student: a) o.b.v. een verwijsvraag differentiaal diagnostische hypotheses formuleren (zelfstandig denken); b) o.b.v. de geformuleerde hypotheses
een neuropsychologisch testplan opstellen om de hypotheses te toetsen (zelfstandig denken); c) een neuropsychologische test profiel kritisch analyseren en interpreteren; d) een
neuropsychologisch rapport schrijven (schriftelijke communicatie).
Onderwijsvorm
Werkcolleges en opdrachten. Aanwezigheid is verplicht.
Toetsvorm
Zeven wekelijkse opdrachten: vier individuele en drie groepsopdrachten. Twee opdrachten, die individueel worden gemaakt, worden met een cijfer beoordeeld en de andere vijf
opdrachten met de kwalificatie voldaan of niet voldaan. Het eindcijfer wordt bepaald
door de twee cijfers, die daarbij even zwaar meetellen. De beoordeling van de andere
opdrachten moet voldaan zijn.
Studiematerialen en kosten
Naslagwerk: Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J., & Schmand, B. (Eds.). (2012).
Handboek neuropsychologische diagnostiek. Amsterdam: Pearson. ISBN 9789026517976.
(circa 800 pagina’s). Kosten: circa € 120,-. Dit handboek is gebruikt bij Practicum
Neuropsychologische Tests.
Onderwijstijden (onder voorbehoud; zie ook www.rooster.uva.nl)
Vr. 05-09-2014 t/m 24-10-2014 14.00-17.00 uur
Practicum
Ma. 20-10-2013 13.00-17.00
Wo. 22-10-2013 09.00-13.00
Wo. 22-10-2013 13.00-17.00 Do. 23-10-2013 09.00-13.00 Do. 23-10-2013 13.00-17.00 Vr. 24-10-2013 09.00-13.00 Let op: iedere student test in dit practicum één oudere. Houd wel alle data vrij in verband met
het inplannen. Bij aanvang van de cursus wordt dit nader toegelicht.
390
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Masterthese Klinische Neuropsychologie
Punten
SiS-code
Toelatingsvoorwaarden
Docenten
18-24 ec (18 is standaard; 24 moet speciaal worden aangevraagd)
Onderzoeksvoorstel 4 EC: 7204MTCNPY
Masterthese14 EC: 7204MWKNXY
Bachelor Psychologie
alle docenten, M.I. Slockers, MSc.
Inhoud
In een masterthese (MT) verricht men een (relatief) zelfstandig onderzoek, waarin de
zelfstandigheid tot uiting komt in de opzet, uitvoering, analyse en rapportage. De eerste
fase van de masterthese bestaat uit het schrijven van het MT-onderzoeksvoorstel. Het
MT-onderzoeksvoorstel wordt na goedkeuring door de begeleider ingediend via een standaardformulier bij de masterthesecoördinator (M.I. Slockers, MSc). Als het MT-onderzoeksvoorstel is goedgekeurd door een tweede beoordelaar kan het eigenlijke onderzoek
beginnen.
Leerdoelen
Na afloop van de masterthese kunnen studenten; a) een wetenschappelijke vraagstelling
bedenken, dan wel een gegeven vraagstelling uitwerken (wetenschappelijk denken); b) zich
verdiepen in de wetenschappelijke literatuur om op de hoogte te raken van het onderwerp
(parafraseren, analyseren en evalueren); c) een onderzoeksopzet bedenken (wetenschappelijk denken); d) een onderzoeksvoorstel schrijven (wetenschappelijk denken en schriftelijke
communicatie); e) data verzamelen en analyseren (analyseren, evalueren en wetenschappelijk
denken); f) een wetenschappelijk rapport schrijven (schriftelijke communicatie); g) een wetenschappelijke presentatie geven (mondelinge communicatie).
Onderwijsvorm
Studenten melden zich voor het begin van het semester aan via SIS. Het startmoment van
de masterthese is flexibel en afhankelijk van de planning van de student en de begeleider.
Studenten schrijven zich in voor drie onderwerpen via de Blackboard site. Via de masterthesecoördinator krijgen ze bericht over hun plaatsing. Na plaatsing bij een onderwerp
neemt de student contact op met de begeleider. De masterthese is formeel opgesplitst in
MT-onderzoeksvoorstel (4 ec) en MT-onderzoek (14 ec). Het MT-onderzoeksvoorstel
moet gereed zijn binnen maximaal 5 weken na aanvang. De masterthese (inclusief het
schrijven van het MT-onderzoeksvoorstel) wordt uitgevoerd in een tijdsbestek van minimaal 12 weken (full-time) en maximaal 24 weken (half-time). Het verloop van de masterthese laat zich doorgaans niet heel nauwkeurig plannen; het is verstandig rekening te
houden met enkele weken uitloop in verband met onvoorziene omstandigheden. Over
omvang en planning worden vooraf duidelijke afspraken gemaakt met de begeleider.
Deze afspraken worden vastgelegd in een MT-contract, waarin student en begeleider zich
committeren aan een bepaalde planning en inspanning. De inhoud van het voorgenomen
onderzoek en een nader uitgewerkte planning (waaruit de haalbaarheid moet blijken),
maken deel uit van het MT-onderzoeksvoorstel.
Beoordeling
Zie de cursus Masterthese Brein en Cognitie op Blackboard.
Bijzonderheden
Voor een masterthese krijgt men standaard 18 ec; minder is niet mogelijk. In uitzonderlijke gevallen en met een overtuigende motivatie, vooraf te beoordelen door de begeleider
en de masterthesecoördinator, kan de masterthese een omvang hebben van 24 ec. De
stage is in dat geval 12 ec. In de brochure Informatie over onderzoek bij Brein en Cognitie
en Klinische Neuropsychologie, is meer informatie over onderzoek op de afdeling te vinden.
391
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Neuropsychologische Revalidatie
Punten SiS-code
Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden
Docenten
6 ec
7204MP16XY
Semester 1, blok 1
Bachelor Psychologie, Basisprogramma B&C en Interventies 1
Dr. P.E.J. Spaan, drs. C.L. van den Berg
Inhoud
Aan bod komen: (1) behandelmogelijkheden bij executieve disfuncties, geheugenproblemen, mentale traagheid, afasie, neglect, hemianopsie en apraxie; (2) revalidatie of begeleiding van gedrags- en emotionele veranderingen ten gevolge van hersenaandoeningen;
(3) pijn- en vermoeidheidsklachten na hersenletsel; (4) het belang van begeleiding van
mantelzorgers; (5) het belang van multidisciplinaire samenwerking in de revalidatie.
Leerdoelen
Na afloop van de cursus: a) kunnen studenten de behandelmogelijkheden van de (neuro)
psychologische gevolgen van hersenletsel of hersenziekte identificeren en beoordelen (evalueren); b) kunnen studenten de meest relevante (neuro)psychologische behandeldoelen
bij een patiënt formuleren (parafraseren) en deze systematisch uitwerken in een schriftelijk behandelplan (schriftelijke communicatie); c) kunnen studenten psycho-educatie en/
of een neuropsychologische training geven aan de patiënt (en systeem) over de (neuro)
psychologische gevolgen(zelfstandig denken).
Onderwijsvorm
Werkcolleges, practica en een interview met een revalidatiepsycholoog op locatie. Aanwezigheid is tijdens college en alle overige cursusonderdelen (2 beeldopnames, 2 deeltoetsmomenten en interview) verplicht.
Studiematerialen en kosten
• Ponds, R., Heugten, C. van, Fasotti, L., & Wekking, E. (2010). Neuropsychologische
behandeling. Amsterdam: Boom. ISBN 9789085064343.(408 pag.). Kosten: ca € 54,-.
• Diverse behandelprotocollen en filmmateriaal via Blackboard als achtergrondmateriaal.
Beoordelingsvorm
Het eindcijfer is het gemiddelde van drie cijfers; (1) Twee schriftelijke behandelplannen
(het 2e plan krijgt een cijfer); (2) Tweemaal (zelfreflecties op) een beeldopname van de
uitvoering van een behandelsessie (de tweede maal krijgt een cijfer); (3) Een schriftelijke
toets (verspreid over twee momenten) over de theoretische kennis van en inzicht in de
cursusstof. Het overall resultaat is het cijfer. De toets bevat multiple choice en open vragen. Alle onderdelen (incl. het interview) moeten met een “voldaan” of voldoende (min.
5.5) beoordeeld zijn.
Onderwijstijden (onder voorbehoud, zie www.rooster.uva.nl)
Do. 04-09-2014 t/m 16-10-2014 09.00-12.00 uur
Eerste practicum op één van de volgende data en tijden:
Ma. 08-09-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00
Di. 09-09-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Wo. 10-09-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Tweede practicum op één van de volgende data en tijden:
Ma. 13-10-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00
Di. 14-10-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00
Wo. 15-10-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Let op: Bij aanvang van de cursus wordt de indeling van het practicum bekend gemaakt.
392
Toetsdata
Do. 25-09-2013 Deeltoets I
Di. 28-10-2013
Deeltoets II
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Praktijkstage Klinische Neuropsychologie/ Werkgroepen
praktijkstage
Punten
SiS-code
SiS-code
Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden
Docenten
24-30 ec (incl. 4 ec voor de BAPD indien behaald en 3 ec voor de werkgroepen)
Praktijkstage: 7204MSKNXY
BAPD: 7204STCPXY
gedurende het hele jaar, start in september en februari
Bachelor in de specialisatie KNP afgerond, incl. Testconstructie.
Tevens de mastercursussen Diagnostiek 2 voor Klinisch Neuro
psychologen en Neuropsychologische revalidatie.Voor deelname aan de werkgroepen dien je bezig te zijn met je klinische stage.
Drs. C.L. van den Berg en anderen
Inhoud
De praktijkstage kan in verschillende GGZ settingen gelopen worden. De student maakt
kennis met het werkveld van de klinische psychologie en ontwikkelt kwaliteiten die van
belang zijn voor de latere beroepsuitoefening. De kennis en vaardigheden die tijdens
de studie zijn opgedaan kan de student voor het eerst onder supervisie in de praktijk
toepassen. In de bijbehorende werkgroepen wisselen studenten praktijkervaring uit en
bespreken stage-gerelateerde thema’s zoals reflectie op de persoonlijke leerdoelen en omgaan met feedback. Voorts wordt er casuïstiek ingebracht, referaten gepresenteerd en
ethisch-juridische kwesties besproken. In gastcolleges wordt ingegaan op de beroepscode
voor psychologen en op relevante wetgeving voor de omgang met cliënten. Aan het einde
van de stageperiode dient de student de kwaliteiten en vaardigheden die van een psycholoog in een bepaalde setting worden gevraagd op het niveau van een beginnend (basis-)
psycholoog te beheersen. De stage biedt de student de kans om zich te oriënteren op
beroepsmogelijkheden na afronding van de master. Een afgeronde praktijkstage, inclusief
de BAPD, biedt toegang tot de sollicitatieprocedure van de GZ-opleiding.
Leerdoelen
Na afloop van de klinische stage kan de student, met een redelijke mate van zelfstandigheid: a) reflecteren op het eigen beroepsmatig handelen en een professionele houding
aannemen in het contact met collega’s, cliënten en hun systeem; b) mondelinge en schriftelijke communicatie over eigen psychologische werkzaamheden en bevindingen; c) de in
de opleiding verworven wetenschappelijke kennis en inzichten, aangevuld met voor de
stagecontext relevante verdiepende literatuur, toepassen binnen de stagepraktijk (wetenschappelijk denken); d) de diagnostische cyclus doorlopen bij minder complexe vraagstellingen, al dan niet uitmondend in 3 BAPD-verslagen geschreven volgens de NIP-richtlijnen (wetenschappelijk denken); e) de indicatie van een cliënt verwoorden (communicatie)
en beargumenteren (evalueren); f) relevante eenvoudige begeleiding en/of behandeling
toepassen bij een cliënt, individueel of groepsgewijs (zelfstandig denken); g) ethische en
juridische vraagstukken herkennen, analyseren en evalueren met behulp van de Beroepscode Voor Psychologen en daar vervolgens naar handelen; h) analyseren en evalueren
in hoeverre er binnen de stagepraktijk ‘evidence based’ wordt gewerkt; i) een kritische
evaluatie opstellen over het eigen functioneren, gericht op de mate van en manier waarop
KNP-kennis is toegepast gedurende de stage (analyseren, evalueren en reflecteren); j) een
kritische evaluatie opstellen over de inhoud en de opbouw van de opleiding op basis van
de ervaringen in de praktijk (zelfstandig denken en reflecteren).
393
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Onderwijsvorm
Supervisie op de stageplaats én van een docent van de specialisatie Klinische
Neuropsychologie (de toegekende UvA-stagebegeleider).
Studiematerialen en kosten
Soudijn, K. A. (2007). Ethische codes voor psychologen (2e ed.). Amsterdam: Nieuwezijds.
ISBN 9789057122583. (239 pagina’s). Kosten: circa € 22,-.
Beoordelingsvorm
Voor de klinische praktijkstage wordt gebruik gemaakt van een evaluatieformulier die op
de helft en op het einde van de stage wordt ingevuld door de stagebegeleider van de stageinstelling. Het cijfer wordt, na overleg met de stagebegeleider, vastgesteld door de UvA
stagebegeleider. Hierbij wordt gekeken naar de ontwikkelde klinische vaardigheden van
de student, het niveau van de BAPD verslagen, de inhoud van de begeleidingsgesprekken
met de UvA-stagebegeleider en het stageverslag.
Voor de werkgroepen dient de student 1 keer een casus of een referaat te presenteren.
Verder dient aan alle huiswerkopdrachten te worden voldaan.
Onderwijstijden, 1e semester (onder voorbehoud, zie www.rooster.uva.nl)
Hoorcolleges
Do. 23-10-2014 15.00-18.00 uur
Do. 20-11-2014 15.00-17.00 uur
Werkgroepen praktijkstage
Do. 25-09-2014
Do. 23-10-2014
Do. 20-11-2014
Do. 18-12-2014
Do. 22-01-2015
Do. 12-02-2015 14.00-17.00 uur
11.00-14.00 uur
11.00-14.00 uur
14.00-17.00 uur
14.00-17.00 uur
14.00-17.00 uur
Onderwijstijden, 2e semester (onder voorbehoud, zie www.rooster.uva.nl)
Hoorcolleges
Do. 30-04-2015 15.00-18.00 uur
Do. 28-05-2015 15.00-17.00 uur
Werkgroepen praktijkstage
Do. 05-02-2015 14.00-17.00 uur
Do. 15-03-2015 14.00-17.00 uur
Do. 26-03-2015 14.00-17.00 uur
Do. 30-04-2015 11.00-14.00 uur
Do. 28-05-2015 11.00-14.00 uur Do. 25-06-2015 14.00-17.00 uur
Bijzonderheden
Deelname aan de werkgroepen praktijkstage en de hoorcolleges ethiek zijn verplicht.
394
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Psycho-endocrinologie
Punten SiS-code
Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden
Docent
6 ec
7204MP08XY
Semester 2, blok 1
Bachelor Psychologie
Dr. B. Bermond
Inhoud
Mastervak betreffende de relatie tussen hormonen en gedrag; effecten van hormonen in
de prenatale periode op gedrag tijdens volwassenheid, de relatie tussen hormonen en diverse emotionele gedragingen, relaties tussen hormonen en affectieve klachten, en relaties
tussen hormonen en het centraal zenuwstelsel.
Leerdoelen
Na afloop van de cursus kunnen studenten: a) de relatie tussen hormonen en gedrag
beschrijven (parafraseren); b) de relatie tussen hormonen en het centraal zenuwstelsel uitleggen (parafraseren); c) deze relaties vergelijken en interpreteren (analyseren en evalueren).
Onderwijsvorm
Hoorcolleges en literatuurstudie.
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen bestaande uit open vragen.
Studiematerialen en kosten
• Nelson, R. J. (2011). An introduction to behavioral endocrinology (4th ed.). Sunderland
MA: Sinauer. ISBN 9780878936205 (760 pagina’s). Kosten circa € 83,-.
• Collegestof.
Onderwijstijden
www.rooster.uva.nl
395
Masteronderdelen, Klinische Neuropsychologie
Psychofarmacologie
Punten SiS-code
Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden
Docenten
6 ec
7204MP06XY
Semester 2, blok 3
Bachelor Psychologie
Dr. T. Schilt en anderen
Inhoud
Aan de hand van veel voorkomende psychische aandoeningen zoals psychose/schizofrenie, depressie, bipolaire stoornis, angst, pijn, slaap/waakstoornissen, ADHD, dementie en
verslaving, worden het werkingsmechanisme en mogelijke bijwerkingen van psychofarmaca behandeld. Aandacht voor elektrochemische neurotransmissie, neurotransmitters,
type receptoren, enzymen en mechanismen waarop psychofarmaca ingrijpen. Het accent
ligt op de farmacodynamiek in de hersenen, maar ook de farmacokinetiek komt aan bod
(toediening, metabolisme, leverenzymen, halfwaardetijd, maximale plasmaconcentratie).
Leerdoelen
Na afloop van de cursus kunnen studenten vertellen welke farmacodynamische processen in de hersenen zijn aangedaan bij veel voorkomende psychiatrische aandoeningen,
en hoe psychofarmaca op die processen ingrijpen en wat veel voorkomende bijwerkingen
zijn (evalueren). Zij kunnen aangeven waarom de werking van bepaalde medicijnen kan
veranderen als tegelijkertijd een ander medicijn wordt gebruikt of sprake is van andere
invloeden op de werking of metabolisme van het medicijn (zelfstandig denken). Studenten
kunnen informatie uit recent gepubliceerde wetenschappelijke artikelen over psychofarmacologische onderwerpen relateren aan de bij colleges en uit het boek opgedane kennis.
Zij kunnen de wetenschappelijke teksten bekritiseren (evalueren).
Onderwijsvorm
Hoorcolleges en literatuurstudie. Let op: voor dit vak moet veel stof worden gelezen.
Studiemateriaal
• Stahl, Stephen M. (2013). Stahl’s essential psychopharmacology (Neuroscientific basis
and practical applications) (4th ed.) Cambridge: Cambridge University Press. ISBN
9781107686465. (575 pagina’s). Kosten: circa €70,- tot €80,-.
• Aanvullende literatuur wordt via Blackboard bekend gemaakt (circa 50 pagina’s).
• Ca. vier relevante wetenschappelijke artikelen over psychofarmacologische
onderwerpen aansluitend bij de cursus. Deze worden via Blackboard bekend gemaakt.
• Collegestof.
Beoordelingsvorm
Schriftelijk tentamen bestaande uit meerkeuzevragen en open vragen.
Onderwijstijden
www.rooster.uva.nl
Bijzonderheden
Van deze cursus bestaat ook een Bachelorvariant. Wanneer de student de bachelorvariant met goed gevolg heeft afgesloten is het niet mogelijk om aan de mastervariant deel
te nemen.
396