Hallux valgus chirurgie.indd

Hallux valgus cHIrurgIe
BETER LOPEN EXPERTISECENTRUM
Hallux valgus cHIrurgIe
De meeste hallux valgus kunnen behandeld worden zonder operatie. Maar als conservatieve behandelingen niet voldoende resultaat hebben kan een operatie uw pijn helpen
verminderen en u helpen terugkeren naar uw normale activiteiten. een orthopedisch
chirurg kan u helpen beslissen wat de beste oplossing voor u is. Of u uzelf net aan het
informeren bent of dat u reeds samen met uw orthopedisch chirurg een beslissing heeft
genomen, hier vind u informatie die u meer zal helpen begrijpen over deze waardevolle
procedure.
Wat is een bunion?
Een bunion is een probleem dat zich kan ontwikkelen ten gevolge van een hallux
valgus, een voet deformiteit. De term “hallux valgus” is Latijn en betekent naar
buiten wijzen (valgus) van de grote teen (hallux). Het bot dat met de grote teen
scharniert, de eerste metatarsaal, gaat uitsteken aan de binnenzijde van de voet.
Deze bobbel is de bunion en is samengesteld uit bot en weke delen.
Wat veroorzaakt hallux valgus?
Veruit de meest voorkomende oorzaak voor hallux valgus is het langdurig dragen
van slecht passend schoeisel, meestal met een smalle, puntige neus die de tenen
in een onnatuurlijke positie dwingt. Hallux Valgus kan ook veroorzaakt worden
door arthritis of polio. Erfelijkheid speelt vaak een rol bij de vorming van een
hallux valgus. Laatst genoemde oorzaken vormen echter maar een minderheid
van de oorzaken van een hallux valgus.
Een studie van de American Orthopaedic Foot and Ankle Society toonde aan dat
88 procent van de vrouwen in de U.S.A. schoenen draagt die te klein zijn en 55
procent hallux valgus heeft. Het is daarom ook niet verbazingwekkend dat hallux
valgus negen keer meer voorkomt bij vrouwen dan bij mannen.
Kan hallux valgus worden voorkomen?
Hallux valgus worden vaak pijnlijk als wordt toegelaten dat ze erger worden. Niet
alle hallux valgus worden erger. Veel hallux valgus kunnen behandeld worden
zonder operatie. Over het algemeen behoeven hallux valgus die niet pijnlijk zijn
geen operatieve correctie. Om die reden wordt door orthopedisch chirurgen dan
ook aanbevolen geen preventieve operaties uit te voeren voor hallux valgus die
niet pijnlijk zijn. Met de goede preventieve zorg hoeven die nooit een probleem te
gaan vormen.
Hallux valgus kan in de meerderheid van de gevallen succesvol beheerst
worden door over te schakelen op schoenen die goed passen en de tenen niet
samenknijpen. Uw orthopedisch chirurg kan u meer informatie over geven over
WWW.BeTerlOPeN.Nl
Hallux valgus chirurgie
goede passing van schoenen en over het type schoenen die het beste bij u passen.
Gebruik deze algemene punten van schoenpassing:
• Kies uw schoen niet op basis van de vermelde maat. Maten verschillen per merk en per model.
Beoordeel de schoen op hoe hij om uw voet past.
• Kies een schoen die qua vorm zo dicht mogelijk bij de vorm van uw voet past.
• Laat uw voeten regelmatig opmeten. Uw voeten veranderen als u ouder wordt.
• Laat beide voeten opmeten. De meeste mensen hebben ongelijke voeten. Pas de schoenen aan, aan
de grootste voet.
• Pas aan het eind van de dag op het moment dat uw voeten het grootst zijn.
• Ga tijdens het passen staan en let erop dat er voldoende ruimte is voor de langste teen. (1-1,3 cm)
• Zorg ervoor dat de bal van de voet goed in het breedste deel van de schoen (balpartij) past.
• Koop geen schoenen die te strak aanvoelen in de verwachting dat ze wel oprekken (dat gebeurt
namelijk niet).
• Uw hiel moet prettig in de schoen passen met een minimale hoeveelheid slip bij het lopen (liefst geen
slip).
• Loop een eindje in de schoen om zeker te weten dat ze passen en goed aanvoelen (modeschoenen
kunnen best comfortabel zijn).
Sommige schoenen kunnen worden aangepast door de dleen die druk op de tenen geven uit te rekken
(uitknobbelen). Spalkjes om de teen op de goede positie te zetten en orthosen (speciale inlays in de
schoenen die op maat voor uw voeten zijn gemaakt) kunnen ook de pijn verminderen. Voor hallux valgus
door artritis en artrose kan medicatie worden voorgeschreven om de pijn te verzachten en de zwelling
te verminderen.
Is hallux valgus chirurgie iets voor u?
Als onservatieve behandeling faalt kunt u overwegen een operatie te laten verrichten. Vele studies
hebben aangetoond dat 85-90% van de patiënten die hallux valgus chirurgie ondergaan tevreden is met
de resultaten.
Wanneer zou u baat kunnen hebben bij een operatie?
• U heeft ernstige pijn in uw voet die uw dagelijks activiteiten in de weg staat, zoals lopen, hardlopen en
het dragen van nette schoenen. U vind het moeilijk om meer dan enkele honderden meters te lopen
zonder pijn in uw voet (zelfs in sportschoenen).
• Er is sprake van chronische ontsteking en zwelling van de voet die niet beter wordt met rust en/of
medicatie.
• Er is een vervorming van uw teen waarbij de grote teen richting de kleine tenen draait.
• Er is stijfheid van de teen, een onvermogen om uw teen te buigen en te strekken.
• NSAID’s helpen niet tegen de pijn. Hun effectiviteit tegen de pijn van de grote teen verschilt overigens
van persoon tot persoon.
• Het gebruik van andere behandelingen, zoals dragen van bredere schoenen en NSAID gebruik heeft
onvoldoende resultaat gehad.
Als u zich informeert over hallux valgus chirurgie, wees u dan bewust dat een zogenaamde “simpele”
of “minimale”chirurgische procedure vaak een inadequate “Quick Fix” is die meer schade aanbrengt
dan goed doet. Pas op voor onrealistische claims dat operaties u een perfecte voet kunnen geven. Het
doel van een operatie is zo veel mogelijk van de pijn weg te nemen en de afwijking zo goed mogelijk te
corrigeren. Het is zeker niet bedoelt als cosmetische (schoonheids) ingreep.
Hallux valgus cHIrurgIe
Typen hallux vagus chirurgie
Orthopedisch chirurgen gebruiken vele verschillende operatietechnieken om hallux valgus te
behandelen. Het doel van alle procedures is het gewricht op een lijn te brengen, de pijn te verminderen
en de deformiteiten te corrigeren. Een aantal van deze procedures zijn:
Herstel van de pezen en banden van de grote teen
Deze weefsels (de weke delen) kunnen te strak zijn aan fe ene kant vakn het gewricht en te slap aan de
andere kant waardoor een onbalans ontstaat die ervoor zorgt dat de grote teen richting de kleine tenen
verschuift. Meestal wordt deze ingreep in combinatie met een ostetomie (correctie van de stand van
het bot) uitgevoerd. De te strakke structuren worden langer gemaakt terwijl de te slappe structuren
worden gereefd (daar komt een coupenaadje in).
Arthrodese
Het beschadigde gwricht wordr verwijderd waarna met schroeven, plaatjes of pennetjes de botoppervlakken tegen elkaar worden gehouden totdat het bot aan elkaar gegroeid is. Deze procedure
wordt gebruikt voor mensen met zeer ernstige hallux valgus, ernstige artrose en als andere operaties
hebben gefaald.
Bunionectomie
Verwijderen van de nu ion (bult) aan de binne zijde van de grote teen. Deze procedure wordt gebruikt als
er alleen sprake is van een vergroting van dit bot zonder dat de grote teen van stand veranderd is. Deze
procedure wordt bijna nooit gebruikt omdat het vrijwel nooit de oorzaak van de afwijking is.
Resectie Arthroplastiek
Verwijdering van het beschadigde deel van het gewricht. Wordt alleen bij oudere patienten gebruikt
die eerder ook al eens hallux valgus correctie hebben ondergaan of ernstige artrose hebben. Deze
procedure creëert een ﬂexibel pseudogewricht van luttele weefsel.
Deze techniek is vrijwel verlaten wegens de verkorting van de teen die optreedt waardoor de mechanica
van denvoet op langere termijn wordt geschaad. Overigens zal op lange termijn ook weer slijtage van
dit pseudogewricht optreden.
Osteotomie
Het chirurgisch doornemen en opnieuw in lijn brengen van het bot wordt ostetomie genoemd
(osteoporose = bot, tomie = snijden). Er zijn een groot aantal verschillende ostetomieen beschreven en
in gebruik, met elk een ander uiteindelijk resultaat en elk zij eigen complicaties. Uw orthopeed zal, in
overleg met u, de procedure kiezen die het beste geschikt is om uw probleem te verhelpen.
Het Orthopaedisch onderzoek
Als u geïnteresseerd bent in hallux valgus chirurgie kan uw huisarts u verwijzen naar een orthopeed
voor nader onderzoek. Het orthopedisch onderzoek bestaat uit drie delen:
• een anamnese (medische geschiedenis), hierbij verzamelt uw orthopedisch chirurg informatie over
uw algehele gezondheidstoestand en vraagt hij/zij naar de errnst van uw klachten en de mogelijkheden
om schoenen te vinden die u geen klachten bezorgen. Hij zal u ook vragen of u andere aandoeningen
heeft die de uitkomst van een eventuele operatie zouden kunnen beinvloeden. Diabetes en reuma,
bijvoorbeeld, kunnen de kans op een infectie vergroten en ze verstoren de wondgenezing. Vaat rob
eken kunnen de postoperatieve pijn doen toenemen en vertragen ook de wondgenezing. Roken kan
ook de wondgenezing ernstig verstoren.
Hallux valgus chirurgie
• Een lichamelijk onderzoek om de ernst van de afwijking en beschadigingen van de weke delen te
beoordelen. Daarnaast worden andere voetafwijkingen in kaart gebracht, zoals na erge en en
likdoorns.
• Rontgenonderzoek om te beoordelen hoe ernstig de beschadiging en de afwijking in uw teen is.
Uw orthopedisch chirurg zal de uitslagen van de onderzoeken met u bespreken en met u overleggen of
een operatie de beste manier is om uw pijn en standsafwijking te behandelen. Conservatieve oplossingen,
zoals het veranderen van schoeisel, zullen pook met u worden bespoken. Uw orthopedisch chirurg zal u
ook uitleggen wat de mogelijke risico’s en complicaties van een operatie zijn.
Realistische verwachtingen over hallux valgus chirurgie
Een belangrijke factor bij de beslissing om u te laten opereren is het begrijpen van wat de procedure voor
u kan doen en wat niet. De grote meerderheid van de patienten die hallux valgus operaties ondergaan
ervaren een forse vermindering van de pijn in hun voet tezamen met een duidelijke vebetering van de
stand van hun grote teen.
Hallux valgus operaties zullen u geen kleinere schoenmaat geven en ook niet zorgen aft u nadien wel in
puntige schoenen past. In feite moet u erop rekenen dat u uw hele leven passend schoeisel zult moeten
blijven dragen. Volg steeds de adviezen over passend schoeisel op die u in deze folder vind.
Onthoudt dat de belangrijkste reden voor het ontwikkelen van een hallux valgus het dragen van te
strakke schoenen is. Als u terugkeert naar dat type en hoen heeft u een grote kans op terugkeer ga uw
afwijking.
Voorbereidingen voor de operatie
Als u besluit een hallux valgus correctie te laten doen kunt u gevraagd worden een volledig lichamelijk
onderzoek te laten plaatsvinden om uw gezondheid te laten onderzoeken. Meestal zal dat op een
preoperatieve polikliniek gebeuren. Als u hart of long problemen heeft of andere chronische aandoeningen
moet de anestesist u goedkeuren voor de operatie.
Voor aanvang van de operatie moet u uw orthopeed en anestesist vertellen welke medicatie u gebruikt.
Hij/zij kan dan vertellen welke medicijnen u kunt doorgebrikken en welke u beter even kunt stoppen.
Soms zijn aanvullende onderzoeken zoals bloedonderzoek, speciale röntgenfoto’s van de voet, urine
onderzoek, cardiogram, of een longfoto nodig om de operatie veilig en goed uit te kunnen voeren.
Uw operatie
Bijna alle hallux valgus operaties kunnen in dagbehandeling worden uitgevoerdegelijk. U wordt meestal
verzocht enkele uren voor aanvang van de operatie in het ziekenhuis te verschijnen.
Na opname kan het zijn dat de anestesist of een van zijn teamgenoten u nog even komt bezoeken voor
een laatste check. De meeste hallux valgus operaties worden uitgevoerd onder regionale verdoving
(ruggeprik, enkel blokkade), waaarbij uw voet verdoofd is maar u gewoon wakker blijft. Algehele narcose
wordt zelden gebruikt. De anestesioloog blijft de hele operatie bij u om medicijnen toe te dienen als dat
nodig is en om u te bewaken.
De operatie duurt ongeveer een uur. Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer (recouvery) gebracht
waar u nog even kunt bijkomen. Vaak kunt u na enkele uren weer naar huis.
Mogelijke complicaties na operatie
Minder dan 10% van de Patienten krijgt complicaties van de hallux valgus operatie. Mogelijke complicaties
zijn infecties, recidief (terugkeer van de hallux valgus), zenuwletsel en blijvende pijn.
Als er zich complicaties voordoen zij ze meestal wel behandelbaar maar ze zullen uw herstel vertragen en
Hallux valgus chirurgie
mogelijk negatief beinvloeden. Uw orthopedisch chirurg zal u de verschillende behandelmogelijkheden
van die complicaties uitleggen.
Uw herstel thuis
Het succes van uw operatie zal in hoge mate afhangen van hoe goed u de door uw orthopeed gegeven
instructies de eerste paar weken thuis opvolgt. De komende maanden zult u uw orthopeed regelmatig
zien om zeker te stellen dat uw voet goed geneest.
Verzorging van het verband
Bij uw ontslag uit het ziekenhuis zal er varband om uw voet zitten dat uw teen in de juiste positie houdt.
U zult ook speciale schoenen of een gips dragen om uw voet te beschermen. Uw hechtingen zullen na
ongeveer twee weken worden verwijderd maar uw voet zal nog steun van een verband, een brace of een
speciale schoen nodig hebben gedurende zes tot acht weken na operatie. Om zeker te weten of de voet
goed geneest is het belangrijk de verbanden niet te verwijderen of te veranderen en ze droog te houden.
Verandering van een juiste nabehandeling kan het herstel negatief beinvloeden en een terugkeer van
de afwijking veroorzaken. Draag een goed gesloten plastic zak om uw voet als u doucht om het verband
droog te houden.
Belasten van de voet
Uw orthopeed kan u adviseren een stok, krukken of een rekje te gebruiken voor de eerste dgen na de
operatie. Geleidelijk kunt u meer gewicht op de voet gaan plaatsen naarmate de wond geneest. Loop
maar kleine stukjes tijdens de eerste weken na de operatie u zult waarschijnlijk de eerste weken (6-8)
niet kunnen autorijden. Overleg dat ook met uw verzekering.
Zwelling en het dragen van schoenen
Houd uw voet de eerste weken na de operatie zo veel mogelijk omhoog en doe er ijspakkingen op als uw
orthopeed dat heeft aanbevolen om zwelling en pijn zo veel mogelijk te voorkomen.
Uw voet zal gedurende ongeveeer 6 maanden wat gezwollen zijn. Nadat uw verband verwijderd is kunt
u de eerste maanden het beste sportschoenen dragen of leren instappers, totdat de operaties de ten
volledig hersteld zijn.
Draag geen modieuze schoenen, ook geen schoenen met hakken gedurende zes maanden. Houdt u
aan de tips over de keuze van uw schoenen die we eerder in deze folder beschreven, dat zal helpen het
terugkomen van een hallux valgus te voorkomen.
Oefeningen om uw voet te versterken
Na de operatie kunnen u oefeningen of fysiotherapie worden voorgeschreven om uw voet zijn kracht en
zijn beweeglijkheid terug te krijgen. Uw orthopeed kan oefeningen met een elastische band voorschrijven
om uw enkel aan te sterken of met knikkers om de beweeglijkheid van uw tenen terug te krijgen.
Begin deze oefeningen altijd geleidelijk en houdt u aan de instructies van uw orthopeed of fysiotherapeut
betreffende het aantal herhalingen.
Medicatie
Uw orthopeed kan gedurende een of enkele dagen een antibioticum voorschrijven om infecties te
voorkomen. (op het ogenblik is 24 uur antibiotica aanbevolen, langer zou meer resistentie van bacterien
kunnen veroorzaken).
Pijnstillers om de pijn door de operatie te verminderen zal u ook voor enkele dagen worden
voorgeschreven.
Hallux valgus chirurgie
Problemen na de operatie voorkomen
Hoewel ongebruikelijk kunnen na en operatie wegens hallux valgus complicaties voorkomen. Neem
contact op met uw orthopeed als:
• Uw verband losgaat, eraf valt of nat wordt.
• Uw verband vochtig is door bloed of wondvocht.
• U bijwerkingen heeft van de medicijnen.
Neem ook, zonder uitstel, contact op met uw orthopeed als u een van de volgende waarschuwingstekenen
van infecties bemerkt:
• Koorts,
• Rillingen,
• Blijvende roodheid of warmte rond het verband,
• Toenemende af aanhoudende pijn,
• Forse zwelling in de kuit boven de behandelde voet.
Uw orthopeed is een arts met uitgebreide opleiding in de diagnosgiek, conservatieve en operatieve
behandeling van het steun en bewegingsapparaat waarvan botten, gewrichten, banden, pezen, spieren
en zenuwen deel uit maken.
om de meest recente informatie over de besproken onderwerpen te bevatten die door vooraanstaande
autoriteiten is verzameld. De tekst vertegenwoordigt echter niet de officiele mening van de Academy
en moet niet worden geïnterpreteerd als enige juiste beleid waarbij andere acceptabele standpunten
worden uitgesloten.
Mensen met vragen over een medisch probleem kunnen zich het beste wenden tot een arts die de
kennis heeft van de aandoening en de verschillende beschikbare behandel strategieën.
Last reviewed: March 2001. Vertaald en aangepast aan de Nederlandse situatie juli 2011 (Beter Lopen
Medisch). Co-Developed by the American Orthopaedic Foot and Ankle Society
Deze folder is voorbereid door de American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS) en is bedoeld

Download Report