nieuwsbrief - Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability Law

NIEUWSBRIEF
November 2014
Tweede nieuwsbrief
UCWOSL
Personele zaken

Het Utrecht Centre for Water, Oceans
and Sustainability Law wil medewerkers en andere geïnteresseerden up

to date houden met de meest recente
ontwikkelingen binnen de onderzoeksgroep.
Daarom zal de nieuwsbrief ook worden
verspreid via de mail, LinkedIn en op de
website worden geplaatst. De nieuwsbrief is met name bedoeld om even kort
de meest belangrijke items aan te stippen. Meer informatie over onze onderzoeksactiviteiten is te vinden op onze
website. Ook is in de nieuwsbrief een
agenda opgenomen met de komende
activiteiten.
Veel leesplezier!
Marleen van Rijswick
Prof. mr. Anna Gerbrandy is per 1
november 2014 benoemd tot hoogleraar Mededingingsrecht.
Mr. dr. Aster Veldkamp (Royal
Haskoning DHV);
Dr. Yoshinobu Takei (World Maritime University);
Prof. Don Rothwell (Australian National University);
Prof. Rosemary Rayfuse
(University of New South Wales);
Dr. David Freestone (George Washington University and Sargasso
Sea Commission);
Dr. Veronica Frank (Greenpeace
International);
Mr. Harm Dotinga
(Vogelbescherming Nederland);
maken per november 2014 deel uit
van het UCWOSL als geassocieerde medewerkers.
Schaliegas
UCWOSL neemt deel aan op 4 november door NWO gehonoreerde
onderzoeksvoorstel ‘Schaliegas en
water’.
Binnen dit project werken onderzoekers
van verschillende disciplines samen in
een onderzoek naar de risico’s en mogelijkheden van schaliegaswinning in
Nederland. Deelnemende partijen zijn
de Universiteit Utrecht (Faculteit Geowetenschappen en het Departement
Rechtsgeleerdheid van de Faculteit
REBO), de Universiteit Wageningen,
KWR Watercycle Research Institute,
Brabant Water N.V., Oasen N.V. en
N.V. Waterleidingmaatschappij Limburg.
Het onderzoek vindt plaats in het kader
van de samenwerking tussen NWO en
de Topsector water waarbij samenwerking en kennisoverdracht tussen aard–
en levenswetenschappen en eindgebruikers
wordt
versterkt.
In deze uitgave
o.a.
Fotobijschrift

Enkele (recente) publicaties uitgelicht

Enkele (recente) bijeenkomsten/
presentaties uitgelicht

Terugblik op activiteiten

Agenda
Congres Indonesië
Ben Schueler en Marleen van Rijswick bij de rondetafelgesprekken wetsvoorstel
Omgevingswet (Tweede Kamer) op 11 september 2014
CONTEXT
Op 2 oktober werden de resultaten van het CONTEXT onderzoek naar de wijze
waarop beleid en recht elkaar op positieve wijze kunnen aanvullen gepresenteerd
op een bijeenkomst in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Zie uitvoeriger de websites van CONTEXT en UCWOSL.
Beleidsmakers en bestuurders afkomstig van de verschillende overheidsniveaus
(Rijk, provincie, gemeenten, waterbeheerders) reflecteerden op de onderzoeksresultaten (zie ook de ppt). Anoeska Buijze, Daan Korsse en Marleen van Rijswick
waren vanuit het UCWOSL bij het onderzoeksproject betrokken. Het onderzoek
heeft twee jaar geduurd en werd gefinancierd door NWO in het kader van het Verdus programma. Aan de hand van case studies (Stationsgebied Utrecht, Haarlemmermeer, Buiksloterham in Amsterdam, Markermeer/IJmeer, Luchthaven Manchester en Gebiedsontwikkeling in de regio Parijs) is onderzocht welke wijzen van
regelgeving en beleid duurzame gebiedsontwikkeling het beste faciliteren.
U kunt de Powerpoint-presentatie hier downloaden.
De onderzoeksresultaten zijn (o.a.) te vinden in de volgende publicaties:
A.W.G.J. Buijze, ‘Mogelijke vormen van regulering bij gebiedsontwikkeling,’ in:
Natasja Teesing (ed), Duurzame gebiedsontwikkeling: over vormen van regulering
en de rol van aanbesteding, Vereniging voor Milieurecht/BJu, Den Haag 2014, pp.
13-30.
A.W.G.J. Buijze, ‘Promoting sustainable water management in area development:
a regulatory approach’ Journal of Water Law (forthcoming).
H.F.M.W. van Rijswick, Water en ruimtelijke ordening: wat brengt de toekomst?, te
verschijnen in bundel n.a.v. 50 jaar Bouwrecht.
De case study rapporten zijn hier te vinden.
Er zijn audits gehouden waarbij de resultaten van CONTEXT werden toegepast op nieuwe case studies:
De Brainport Campus Eindhoven, WaalWeelde West en Rivierzone Vlaardingen.
CONTEXT is ook gepresenteerd bij de volgende gelegenheden:
Presentation: Flexibility v. legal certainty in land use planning; the case of urban
development projects in Amsterdam North and Utrecht Central, PLPR, Haifa, 1302-2014 en Sustainable area development in relation to water management: A
regulatory approach. Results of the CONTEXT research project. 1st Annual International Water Law Symposium and Workshop, Xiamen, China, 22-05-2014.
En gebruikt in het onderwijs: Guest lecture Water Law, Policy & Government: Contextualization as an instrument to bridge the gap between governance
and the law, 28-05-2014.
In juni 2014 heeft de Universiteit
Utrecht een congres georganiseerd in samenwerking met de
Andalas Universiteit uit Indonesië.
Het congres vond plaats in Padang (West-Sumatra) en betrof de
uitroeiing van corruptie in Indonesië. De bevindingen van verschillende auteurs werden tijdens het
congres gepresenteerd en zijn
vastgelegd in een boek geheten
‘Eradicating Corruption in Indonesia’ (uitgever: Penerbit Konstitusi
Press). De Utrechtse redactie bestond uit Henk Addink, Tineke
Lambooy en Aikaterini Argyrou.
Zie voor foto’s en meer informatie
over het boek (door Aikaterini Argyrou) de website.
VMR themamiddag
Op 26 september 2014 vond een
themamiddag van de Vereniging
voor Milieurecht plaats bij het
T.M.C. Asser Instituut. Thema van
de middag was ‘duurzame handel
in juridisch perspectief’. Sander
van ’t Foort trad op als commentator namens de Universiteit Utrecht.
Liesbeth Enneking (Utrecht Centre
for Accountability and Liability
Law) is auteur van de bijdrage
’Nieuwe tendensen in het milieuaansprakelijkheidsrecht’, waarop
tijdens het congres gereageerd
werd. Sander reageerde op een
bijdrage van mevrouw WiggersRust over de werking van klachtenmechanismen in het kader van
mensenrechten en refereerde aan
zijn onderzoek over zogeheten
Nationale Contactpunten van de
Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling.
Door: Sander van ‘t Foort
STAR-FLOOD
bijeenkomst
Van 8 – 10 oktober kwamen de onderzoekers uit
het EU STAR-FLOOD project in het conferentiecentrum Soeterbeeck in Ravenstein bij elkaar om de
resultaten van hun nationale onderzoeken naar overstromingsrisicobeheer
te
vergelijken. Op 9 oktober
bezochten zij de dijkverlegging bij Lent en de Millingerwaard, waar tijdens de
excursie uitleg werd gegeven over de wijze waarop in
Nederland
hoogwaterbescherming wordt gecombineerd met natuurontwikkeling. Verder zijn de eerste
resultaten van dit meerjarig
Europees
gefinancierde
onderzoek gepresenteerd
bij waterschap Rivierenland
in september in Tiel en in
november in Amsterdam
door Willemijn van DoornHoekveld en Maria Kaufmann. Vanuit UCWOSL zijn
Willemijn
van
DoornHoekveld, Herman Kasper
Gilissen en Marleen van
Rijswick bij het onderzoeksproject betrokken. Zie voor
meer informatie de STARFLOOD website en voor
foto’s de website van het
UCWOSL.
Jasper van Kempen (Rijkswaterstaat / tevens geassocieerd medewerker UCWOSL)
Bijeenkomst Europees netwerk waterrechtjuristen
Van 15 – 18 oktober namen Jasper van Kempen en Marleen van Rijswick deel
aan de jaarlijkse bijeenkomst van het Europese netwerk van waterrechtjuristen.
Dit jaar was het thema de uitleg door de diverse lidstaten van artikel 4 van de Kaderrichtlijn Water en de daarbij behorende verplichtingen en uitzonderingsbepalingen. Jasper van Kempen hield een presentatie over de wijze waarop in Nederland invulling wordt gegeven aan de Kaderrichtlijn Water. Het werd duidelijk dat de
lidstaten allemaal worstelen met de betekenis die aan belangrijke elementen uit
de KRW moet worden gegeven en daar op zeer verschillende wijzen mee omgingen. Er wordt dan ook met spanning uitgekeken naar het oordeel van het Hof van
Justitie in zaak C-461/13 (prejudiciële vragen van het Bundesverwaltungsgericht
in Duitsland inzake het beheer van de rivier de Wezer). Naar aanleiding van de
bijeenkomst zal een boek verschijnen. Tegelijkertijd met het waternetwerk komt
ook het netwerk van juristen bijeen dat zich richt op de Europese natuurbeschermingswetgeving (Natura 2000 netwerk). Het thema dat daar werd besproken was
de relatie natuur-landbouw. Vanuit Nederland waren Jacqueline Zijlmans
(Corporate dienst Rijkswaterstaat en verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen), Lorenzo Squintani (eveneens verbonden aan Rijksuniversiteit Groningen) en
Willem Bruil (verbonden aan het Instituut voor Agrarisch recht in Wageningen en
de Rijksuniversiteit Groningen) aanwezig. Het thema voor volgend jaar is het ecologisch herstel van waterlopen, waarbij de netwerken hun werk zullen combineren.
Een gecombineerde bijeenkomst van de twee netwerken vond ook in 2013 plaats
rond het thema ‘compensatie’. In 2013 werd de jaarlijkse bijeenkomst in Utrecht bij
het UCWOSL georganiseerd.
Kijk op de website voor meer foto’s.
Recente publicaties uitgelicht

Aikaterini Argyrou: Understanding How Social Enterprises Can Benefit from Supportive Legal Frameworks: Case study reports on Social Entrepreneurial Models in Greece, Belgium, UK and the
Netherlands
In the last two decades, various countries have developed innovative legal frameworks and adopted
encouraging regimes for social enterprises. This study aims to test how legal factors exert influence
on the corporate structure of social enterprises. The study focuses on the legal factor of governance
as the decision-making power of stakeholders within the social enterprise. The researchers conduct
a series of case studies to examine significant social enterprises in Greece, UK, Belgium and the
Netherlands. By developing case studies, this project aims to generate theoretical statements about
the practical application of the legal factor of governance in social enterprises and a comprehensive
understanding of the involvement of stakeholders in their corporate structure. The case studies also
demonstrate the relevance of the existing legal provisions with their implementation in the corporate
structure when stakeholders are involved in the decision-making process and ways for improving
their organisational functioning. Main contributors of the study are: (i) Dr. Tineke Lambooy, Associate Professor at Nyenrode Business University and Utrecht University, (ii) Aikaterini Argyrou, PhD
student at Utrecht University and Nyenrode Business University, (iii) Henk Kievit, Director of the
Center for Entrepreneurship at Nyenrode Business University, (iv) Rob Blomme, Professor at
Utrecht University; Olivera Vuletic, LLM Master student at Utrecht University. The first case study
report about Social Entrepreneurial Models in Greece was presented at the 20th International Research Conference in Trondheim, Norway in June 2014. The case study has been also submitted
for peer review to an acknowledged journal in the field of social entrepreneurship.

Yulia Levashova: Bridging the Gap between International Investment Law and the Environment
The book: “Bridging the Gap between International Investment Law and the Environment” is the
follow-up of the successful conference with the title “Bridging the Gap between International Investment Law and the Environment" that was held in the Hague in December 2013.
The chapters of the book focus on the discussion about the interaction between international investment law and the environment. The goal of this book is to examine and analyze, from different perspectives,
the
relevant
issues
that
link
with
these
specific
fields.
The editors of the book are (i) Yulia Levashova, PhD student at Utrecht University and Nyenrode
Business University, (ii) Dr. Tineke Lambooy, Associate Professor at Utrecht University and Nyenrode Business University, (iii) Prof. Ige Dekker, former Dean of the Faculty of Law at Utrecht University. The book will be published by the end of 2014 in the book series 'Legal Perspectives on Global
Challenges' by Eleven Legal Publishing.

Andrea Keessen: Kennis voor Klimaat onderzoeksthema Governance en het programmabureau
Kennis
voor
Klimaat,
Governance
van
Klimaatadaptatie:
Handelingsperspectieven.
Adaptatie aan klimaatverandering is een beleidsveld vrijwel zonder harde juridische verplichtingen.
Dat biedt partijen de ruimte om met hun eigen oplossingen te komen, maar roept ook vragen op.
Wie moet zich waaraan aanpassen? Wat is een geschikte adaptatiemaatregel? Daarom is onderzoek gedaan naar wat er nodig is om de governance van klimaatadaptatie effectief, legitiem en
veerkrachtig te laten zijn, door bestuurskundigen, juristen (Marleen van Rijswick, Andrea Keessen,
Herman Kasper Gilissen, Wouter Ernst) en economen in het Governance consortium van Kennis
voor Klimaat. Dit heeft geresulteerd in vele presentaties en wetenschappelijke artikelen, te vinden
via onze site www.uu.nl/ucwosl en www.kennisvoorklimaat.nl, bijvoorbeeld over de zoektocht naar
een geschikt en adaptief instrumentarium, de bijdrage van participatie in het waterbeheer, en de
politieke invulling van veerkracht. Om de Nederlandse praktijk te voorzien van concrete handvatten,
hebben wetenschappers en praktijkmensen hard gewerkt aan de vertaling van wetenschappelijke
kennis over aanpassing naar klimaatverandering in praktische handelingsperspectieven. Het resultaat daarvan is het Praktijkboek governance van klimaatadaptatie: Handelingsperspectieven. Nu te
downloaden.
Recente publicaties

H.J.M. Havekes en H.F.M.W. van Rijswick, Nederlands waterrecht in Europese context, Deventer:
Kluwer 2014.

H.K. Gilissen, J. Kevelam en H.F.M.W. van Rijswick, Water en ruimte. De bescherming van watersysteembelangen in het ruimtelijk spoor, Amsterdam: Berghauser Pont Publishing 2014.

P.J.J. van Buuren, A.A.J. de Gier, A.G.A. Nijmeijer en J. Robbe, Hoofdlijnen ruimtelijk bestuursrecht, Deventer: Kluwer 2014.

A.M. Keessen, L. van Daalen en A. van Buuren, ‘Participatie in watermanagement: goed voorbeeld doet volgen?’, Nederlands Juristenblad-30, pp. 2117-2124.

F.A.G. Groothuijse, D. Korsse en B.J. Schueler, ‘Kroniek van het omgevingsrecht. De weg naar
een nieuwe Omgevingswet’, Nederlands Juristenblad 2014-35, p. 2514-2524.

J. Gupta, A. Hildering and D. Misiedjan, ‘Indigenous people’s right to water under international law:
a legal pluralism perspective’, Current Opinion in Environmental Sustainability 2014, 11:26-33
http://doi:10.1016/j.cosust.2014.09.015.

M. Wiering, C. Green, H.F.M.W. van Rijswick, S. Priest, and A.M. Keessen, ‘The rationales of resilience in English and Dutch flood risk policies’, Journal of Water and Climate Change, 2014, http://
dx.doi.org/10.2166/wcc.2014.017.

D.L.T. Hegger, P.P.J. Driessen, C. Dieperink, M. Wiering, G.T.T. Raadgever and H.F. M. W. van
Rijswick, ‘Assessing Stability and Dynamics in Flood Risk Governance, An Empirically Illustrated
Research Approach’, Water Resources Management, http://dx.doi.org/10.1007/s11269-014-0732x , 2014.

H.L.P. Mees, J. Dijk, D. van Soest, P.P.J. Driessen, H.F.M.W. van Rijswick and H. Runhaar, ‘A
method for the deliberate and deliberative selection of policy instrument mixes for climate change
adaptation’, Ecology and Society 2014 19(2): 58. http://dx.doi.org/10.5751/ES-06639-190258.

S. van Holten and H.F.M.W. van Rijswick, ‘The consequences of a governance approach in European Environmental directives for flexibility, effectiveness and legitimacy’, in: M. Peeters and R.
Uylenburg (eds.), EU environmental legislation: Legal perspectives on regulatory strategies, Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 2014, p. 13-47.

Marleen van Rijswick, Jurian Edelenbos, Petra Hellegers, Matthijs Kok & Stefan Kuks (2014): Ten
building blocks for sustainable water governance: an integrated method to assess the governance
of water, Water International, DOI: 10.1080/02508060.2014.951828.

H.F.M.W. van Rijswick, ‘Verbetering waterveiligheid: doorbreek de taboes!’, Magazine nationale
veiligheid en crisisbeheersing 2014-4, p. 34.

A.G. Oude Elferink, ‘The Arctic Sunrise Incident: A Multi-faceted Law of the Sea Case with a Human Rights Dimension’, International Journal of Marine and Coastal Law-29 2014 p. 244–289.

A.G. Oude Elferink, ‘Do the coastal states in the South China Sea have a continental shelf beyond
200 nautical miles?’, in: S. Jayakumar (red.) The South China Sea disputes and law of the sea,
London: Routledge 2014, p. 164-191.
Terugblik op de activiteiten
Contact
Zie voor een uitgebreid verslag van onderstaande activiteiten onze website.
Presentatie Daphina Misiedjan over Water Diplomacy in Jemen in Tiel. Case study Jemen, in opdracht van de ambassade van Jemen. Onderzoek is uitgevoerd door
UCWOSL, The Hague Institute for Global Justice en het Water Goverance Centre
(8/9/14)
Presentatie Willemijn van Doorn-Hoekveld en Maria Kaufmann (RU): ‘Ruimte voor waterveiligheid!? Van mooie woorden naar concrete borging’ bij Waterschap Rivierenland
in het kader van het STAR-FLOOD project (9/9/14)
Presentatie Herman Kasper Gilissen over de Wilnis-jurisprudentie op ’De Netwerkdag
voor Waterschappen’ in het Waterschapshuis te Amersfoort (11/9/2014)
Marleen van Rijswick en Ben Schueler aanwezig bij rondetafelgesprekken Omgevingswet (11/9/2014)
Presentatie Berthy van den Broek en Willemijn van Doorn-Hoekveld tijdens de jaarlijkse
conferentie van EELF (European Environmental Law Forum)
Frank Groothuijse, Ben Schueler en Herman Kasper Gilissen namens UCWOSL aanwezig bij de workshop: ‘Doorwerking van milieu- en milieukwaliteitsnormen in de ruimtelijke planning van de lage landen. De Nederlandse Omgevingswet als inspirator?’ in
Gent (12/9/14)
Presentatie Marleen van Rijswick i.h.k.v. Maestr’eau netwerk voor juristen van de noordelijke waterschappen (25/9/14)
Frank Groothuijse was aanwezig bij de workshop Future Deltas: the quest for unity in
complexity (26/9/14)
Sander van ‘t Foort aanwezig bij de VMR Themamiddag ‘Duurzame handel in juridisch
perspectief’ (26/9/14)
Presentatie Anoeska Buijze op ‘De dag van de Omgevingswet” (2/10/14)
Presentatie resultaten CONTEXT onderzoek door Daan Korsse, Anoeska Buijze en
Marleen van Rijswick in Amsterdam (2/10/14)
Willemijn van Doorn-Hoekveld en Marleen van Rijswick aanwezig bij bijeenkomst STAR
-FLOOD project in Ravenstein (8-10/10/14)
Jasper van Kempen en Marleen van Rijswick namen deel aan de jaarlijkse bijeenkomst
van het Europese netwerk van waterrechtjuristen (15-18/10/14)
Presentatie Anoeska Buijze op een conferentie van de Nuclear Law Association in
Buenos Aires over transparantie (21/10/14)
Opfriscursus verzorgd door (o.a.) Marleen van Rijswick, Ben Schueler en Remco
Nehmelman voor tolken van het EU Hof van Justitie (27-31/10/14)
Presentatie Ben Schueler op het congres ‘Schuivende energiesystemen’ in Amsterdam
Marleen van Rijswick, Ben Schueler en Andrea Keessen verzorgden het vak European
Environmental Law in Parijs (half oktober - begin november ‘14)
Op 14 november vond de expertmeeting Omgevingswet plaats (georganiseerd
door Frank Groothuijse, Daan Korsse en Ben Schueler). T.z.t. verschijnen een verslag en foto’s op onze website
Agenda
Op 3 december verzorgen Frank Groothuijse en Marleen van Rijswick een cursus
voor de SSR (in samenwerking met de StAB)
Op 24 en 25 november zullen medewerkers van UCWOSL de Water Governance
Initiative bijeenkomst van de OESO bijwonen in Parijs, waarbij de voorbereidingen
worden getroffen voor het volgende Wereld Water Forum
Op 4 december organiseert Netherlands School of Human Rights Research, Working Group on Economic, Social and Cultural Rights Research Day 2014 in samenwerking met UCWOSL een onderzoeksmiddag met als thema: “Business and water: violators and promoters of economic, social, and cultural rights”. Vanuit
UCWOSL zijn Daphina Misiedjan, Tineke Lambooy en Marleen van Rijswick bij de
dag betrokken (plaats: Raadzaal, Achter Sint Pieter)
Op 8 december vindt het seminar ‘Extraterritoriality and Environment’ plaats. Aanmelden kan per e-mail
9 januari: promotie Daan Korsse (16:15 uur)
20 maart: oratie Remco Nehmelman
© Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability Law 2014
-
Website/nieuwsbrief:
Andrea Keessen
[email protected]
Julian Kevelam
[email protected]
Programmaleider:
Marleen van Rijswick
[email protected]
Secretaresse:
Belen Rhebergen
[email protected]
Bezoek onze website op :
ucwosl.rebo.uu.nl
Utrecht Centre for Water,
Oceans and Sustainability Law
Achter Sint Pieter 200
3512 HT Utrecht
[email protected]
Af– en aanmelden voor
onze kwartaalnieuwsbrief kan door een
e-mail te sturen naar
mevr. Belen Rhebergen
(secretaresse)

Download Report